7/28/2019 Fail i Mechul Aydin Kirimi Olarak 24 Nisan

1/2

Fail-i mehul aydn krm olarak 24 Nisan | Marksist.org

Sal, 16 Nisan 2013 01:11

"Her byk kitlesel katliam baz semboller zerinden anlr. Kamboya denince lm tarlalar;Holocaust (Yahudi Soykrm) denilince Auschwitz bata olmak zere toplama kamplar aklagelir. Ermeni soykrmnda 24 Nisan ve Der-Zor l byle iki ayr sembole denk der. Ermenisoykrmnn en ayrt edici zelliklerinden birisi onun bir "aydn krm" olarak balamasdr,dersem abartm olmam. Bu zellii ile dier kitlesel katliamlardan biraz ayrlr da. 24 Nisan'nsembol seilmesinin bir nedeni de budur.

Aslnda daha nce de balam olmakla birlikte Ermeni aydn ve kanaat nderlerine ynelikbyk tutuklamalar 24 Nisan 1915'de balam ve daha sonra dalga dalga devam etmitir.Hemen her il ve ilede tutuklanan aydnlar ikencelerden geirilmi, kimi mahkeme karar ilekimi herhangi bir mahkeme karar olmadan, lme mahkum edilmi, ehir ve kasabamerkezlerinde idam edilmilerdir.

"Aydn krmnn" bir baka ayrc zellii de onun bir kitlesel faili mehuller olarakyaanmasdr... 24 Nisan'da tutuklanan Ermeni aydnlar, yzylmzda lkemizde ilk kitlesel failimehul cinayetlere kurban gidenlerdir. rnein, stanbul'da tutuklanp, daha sonra Aya veankr'ya gnderilen 200 civarndaki aydn, kimi zaman tek tek, kimi zaman gruplar halindeburalardan alnp yollarda ldrlmlerdir. Yola karlma gerekeleri de ilgintir; Kayseri veyaDiyarbakr Divan- Harbi rfilerinde yarglanmak; baka ehirlerde yerlemelerine izin verilmesiveya affa uram olmalar nedeniyle serbest braklmak gibi... Doktor Rupen Sevag ilingiryanve Daniel Varoujan rneklerinde olduu gibi, katillerin yakaland ender durumlar dnda, buaydnlarn ounun kimler tarafndan nerede ldrldkleri mehul kalmtr. Diyarbakryollarnda imha edilen Tanak lider Agnouni ve arkadalar rneinde olduu gibi, haklarnda

"Rusya'ya firar ettikleri" gibi notlar dlenler de olmutur.

24 Nisan aydn krmnn bir dizi faili mehuller olarak yaanmasnn bir sonucu da, bugerekliin gnmzde kolayca inkar edilebilmesidir. Kendilerini tarihi olarak ilan eden bazdevlet grevlileri, yazdklar makalelerde araf araf, Osmanl arivlerindeki bu belgelerikullanarak, Ermeni aydnlarnn imha edilmedikleri, ya af edildikleri ya da firar ettikleri ve nereyegittiklerinin bilinmedii gibi iddialara yer vermilerdir.

1 / 2

7/28/2019 Fail i Mechul Aydin Kirimi Olarak 24 Nisan

2/2

Fail-i mehul aydn krm olarak 24 Nisan | Marksist.org

Sal, 16 Nisan 2013 01:11

Yukarda ksaca deindiim hususun bizlere 1990 sonras faili mehullerini ve bunlarn naslayn metotlarla inkar edildiini hatrlattn biliyorum. Gerekten de 1990 sonras yaananfaili-mehuller ile 24 Nisan sonras yaananlar arasndaki paralellik ok dndrcdr. 1990sonras yaadklarmz belki de veya aslnda 1915 sonras yaadklarmzla yzlememi

olmamzn denmi fiyatdr.

Soykrmdan sa kurtulan Ermeniler, kendilerine ynelik bu byk imhay dnmeye,anlamaya ve protesto etmeye ok ge balamlardr. lk bilinen kitlesel gsteriler 1965 vesonrasdr. Bu gecikmenin nedenlerinden birisi de Ermeni soykrmnn bir aydn krm olarakyaanmasdr. Holocaust'ta, Yahudi aydnlarn nemli bir ksm Almanya'y vaktinde terk etmeanslar olmutu ve bu nedenle yaananlara ksa srede tepki verebilmilerdi. Ermenilerin,kendi aydnlarn yetitirebilmeleri ise bir ka kuak almtr.

Torosyan tartmalar nedeniyle 1945 ve sonras Amerikan Diyasporasnn iki nemli dergisiMirror Spectator ve Heirenik dergilerini tararken, karlatm bir haber tr ok dikkatimiekmiti. niversitelerde okuyan veya mezun olan renciler tantlyor ve onlardan vg ile szediliyordu. niversite okuma veya bitirmenin haber olma deeri tamas artc gelebilir amabunu ancak yaanan "aydn krm" ile aklayabiliriz. Ermeniler sanki yeniden douyorlard. Builan ve haberlerle, 24 Nisan'da aydnlarmz yok ettiniz ama biz bitmedik, buradayz, yenidenaydnlarmz yetitiriyoruz, der gibiydiler.

24 Nisan'n belki sadece bir "aydn krm" olarak anlmas deil, bir halkn kendi aydnlarnyeniden yetitirmesinin sembol olarak da anlmas daha doru olur galiba... Aklmda "zahid bizitan eyleme" trks dizeleri... "Saylmayz parma ile Tkenmeyiz krma ile". Bu 24 Nisan'dada alanlar bu inatla doldurmak gerekiyor.

Prof. Dr. Taner Akam

Center for Holocaust and Genocide StudiesClark University

2 / 2