Fahrettin GÜLLÜCE Müfettiş Yrd.

Fahrettin GÜLLÜCE Müfettiş Yrd.

Teftiş Kurulu Müdürlüğü

DİSİPLİN HUKUKU

DİSİPLİN TANIMI

Kamu hizmeti ve görevlerinin sağlıklı, düzenli ve zamanında gereği gibi yürütülmesini ve yerine getirilmesini sağlamak için kanun, tüzük, yönetmeliklerin kamu görevlilerine ve hizmetlilerine emrettiği ödevleri yurt içinde yada yurt dışında yerine getirilmesini öngören anlayışa “disiplin”,

Bu ödevleri yerine getirmeyenler ile uyulmasını zorunlu kıldığı

hususları yapmayanlara ve yasakladığı işleri yapanlara eylemin niteliğine ve ağırlığına göre uygulanan idari yaptırımlara da “disiplin cezası”,

Denilmektedir.

DİSİPLİN SUÇLARI

-Devlet memurlarının kanun, tüzük, yönetmelik hükümlerine göre yapmak zorunda olduğu “görevlerin yapılmaması” hali.

-Devlet memurlarının uymak zorunda olduğu “kurallara uyulmaması” hali.

-Devlet memurunca yapılması “yasaklanan eylemlerin yapılması” hali.

CEZA ve DİSİPLİN HUKUKU FARKLARI (1)

1- Ceza Hukuku suç ve cezaları geneldir ve herkese uygulanırken, Disiplin Hukuku suç ve cezaları sadece memurlara uygulanır.

2- Ceza Hukuku cezaları hürriyeti kısıtlayıcı nitelikte iken, Disiplin Hukuku cezalarında bu nitelik yoktur.

3-Ceza Hukuku suç ve cezaları adli, disiplin hukuku suç ve cezaları idari niteliktedir.

4-Ceza Hukukunda kıyas yoluyla suç ve ceza oluşturulması mümkün değilken, Disiplin Hukukunda kıyas mümkündür. (Ancak yargı kararlarında “kanunilik” ilkesi öne çıkmıştır.)

CEZA ve DİSİPLİN HUKUKU FARKLARI (2)

5- Ceza Hukuku suç ve cezaları ile kamu düzeni, Disiplin Hukuku suç ve cezaları ile kurum düzeninin korunması amaçlanmıştır.

6- Ceza Hukukunda hakim, Disiplin Hukukunda idari mercilerce cezalandırma yapılır.

7- Ceza Hukukunda kasıt ve taksir dikkate alınırken, Disiplin Hukukunda genel olarak dikkate alınmaz.

8- Ceza Hukukunda bazı suçların takibi şikayete bağlı iken, Disiplin Hukukunda şikayetten vazgeçmenin önemi yoktur.

CEZA ve DİSİPLİN HUKUKU BENZERLİKLERİ (1)

1- Ceza ve Disiplin Hukuku cezaları şahsidir.

2- Ceza ve Disiplin Hukukunda yapılacak düzenlemeler geçmişe yönelik olamaz.

3- Ceza ve Disiplin Hukukunda yapılan düzenlemelerde ilgililer hakkında lehe olan hükümler uygulanır.

4- Ceza ve Disiplin Hukukunda adil yargılama ve savunma hakkı önemlidir.

CEZA ve DİSİPLİN HUKUKU BENZERLİKLERİ (2)

5- Ceza ve Disiplin Hukukunda aynı eylemden dolayı aynı kişiye birden fazla ceza verilemez.

6- Ceza ve Disiplin Hukukunda zamanaşımı süreleri vardır.

7- Ceza ve Disiplin Hukukunda genel kural olarak kanunu bilmemek mazeret sayılmaz.

8- Ceza ve Disiplin Hukukunda hem ağırlaştırıcı ve hem de hafifletici haller söz konusudur.

DİSİPLİN HUKUKU İLKELER Disiplin suç ve cezalarının genel ilkeleriKanunu bilmemek mazeret sayılmaz.Zaman bakımından lehe olan hüküm uygulanır. Aynı suçtan birden fazla disiplin cezası verilemez. Disiplin suç ve cezalarında zamanaşımı dikkate

alınır. Disiplin cezalarında erteleme ve tecil yoktur. Disiplin suçlarında şikayet, ihbar olarak kabul edilir. Disiplin soruşturması, ceza kovuşturmasından

bağımsız yürütülür. Disiplin cezaları, gerekçeli olarak verilir.

DİSİPLİN CEZALARI

657 sayılı Devlet Memurları Kanununda;

-Uyarma,

-Kınama,

-Aylıktan kesme,

-Kademe ilerlemesinin durdurulması,

-Devlet memurluğundan çıkarma,

Olmak üzere “5 çeşit disiplin cezası” öngörülmüştür.

DİSİPLİN CEZA TANIMLARI (1)Uyarma

Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Kınama

Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Aylıktan kesme

Memurun brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

DİSİPLİN CEZA TANIMLARI (2)Kademe ilerlemesinin durdurulması:

Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1- 3 yıl durdurulmasıdır.

Devlet Memurluğundan çıkarma:

Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Bu cezaları gerektiren suçlar, 657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinde sayılmıştır.

DİSİPLİN SORUŞTURMALARI (1)Disiplin Soruşturmalarının Niteliği

-Disiplin soruşturmalarında uyulacak usul ve esasları belirleyen “yasal” bir düzenleme bulunmamaktadır.

-Disiplin soruşturmalarında uyulacak usul ve esaslar konusunda yargı kararları, kurum yönergeleri, makaleler ve muhakkiklerin uygulamaları ile genel kabul gören bir sistemin oluşturulmuştur.

DİSİPLİN SORUŞTURMALARI (2)

Disiplin Soruşturması Açma Yetkisi

-Disiplin soruşturmasına, disiplin cezası vermeye yetkili amirin emri ya da onayı ile başlanabilir.

-Yetkili amir, disiplin soruşturmasını bizzat yapabilir, müfettiş görevlendirebilir ya da hakkında soruşturma yapılan memurun “üstü” yada “eşiti” düzeyinde soruşturmacı görevlendirerek de yaptırabilir.

-Disiplin cezası verebilmek için öncelikle “disiplin soruşturması” yapılması zorunludur.


Disiplin Soruşturmasına Başlanılmasında Zamanaşımı

-Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarını gerektiren suçlarda 1 ay,

-Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren suçlarda 6 ay,

İçinde disiplin soruşturmaya başlanılmaması disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğramaktadır.

-Bu süreler, yetkili amirin disiplin cezası verilmesini gerektiren eylemin işlendiğini öğrendiği tarihten itibaren başlar.


Disiplin Soruşturmasına Başlamak

-Bir “disiplin soruşturma planı” hazırlanmalıdır.

-Yeminli katip görevlendirilmelidir.

-Konu ile ilgili bilgi ve belgeler alınmalıdır.

-Muhbir yada müşteki dinlenmelidir.

-Hakkında soruşturması yapılan memur dinlenmelidir.

-Tanıklar dinlenir.

-Varsa eksik bilgi ve belgeler tamamlanır.

-Raporlama yapılır.


Memurun Savunma ve Diğer Hakları

-Usulüne uygun “savunma alınmadan” disiplin cezası verilemez.

-”Usulüne uygun savunma”, iddiaların açıkça ortaya konularak yedi günden az olmamak üzere verilecek bir süre içinde savunma istenmesidir.

-Devlet memurluğundan çıkarma cezalarında, memur sicil dosyası hariç soruşturma evrakını inceleyebilir, tanık dinletebilir, disiplin kurulunda kendisi veya vekili ile “savunma” yapabilir.

-Soruşturmacı tarafından “savunma” alınabilir.

-“Savunma vermemek” iddianın kabul edildiği anlamına gelmez.


Disiplin Soruşturması Raporları

-Başlangıç

-İddia

-Soruşturma Kapsamı Dışında Bırakılan Konu ve Nedenleri

-Muhbir yada Müştekiler

-Hakkında Disiplin Soruşturması Yapılanlar

-Disiplin Soruşturması Konusu

-İfadeler

-Hakkında Disiplin Soruşturması Yapılanların Savunmaları

-İnceleme ve Tahlil

-Sonuç

CEZA VERMEYE YETKİLİ DİSİPLİN AMİR VE KURULLARI

Disiplin Amir ve Kurulları

-Uyarma, kınama, aylıktan kesim cezaları “disiplin amirleri”,

-Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulu kararı alındıktan sonra “atamaya yetkili amirler” ile il disiplin kurulu kararına dayanan hallerde “valiler”,

-Devlet memurluğundan çıkarma cezası, disiplin amirlerinin bu yöndeki isteği üzerine memurun bağlı bulunduğu kurumun “yüksek disiplin kurulu”,

DİSİPLİN AMİRLERİDisiplin Amirleri

-Disiplin Amirleri, 1982 tarihli “Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmelik” uyarınca tüm kurumlarda çıkarılan özel yönetmeliklerle belirlenmiştir.

-Başbakan ve bakanlar başında bulundukları başbakanlık ve bakanlık teşkilatındaki her derecede tüm amir ve memurların,

- Bunlara bağlı kuruluşlarda en üst idare amiri,

- İllerde valiler, ilçelerde kaymakamlar,

- Bölge kuruluşlarında bölge müdürleri,

- Belediyelerde belediye başkanları,

“En üst” disiplin amiridirler.

DİSİPLİN AMİRİ YETKİLERİ Disiplin Amirleri ve Yetkileri

-Disiplin soruşturması açmak yada açtırmak,

-Disiplin soruşturması yapmak yada yaptırmak,

-Uyarma, kınama, aylıktan kesim cezası vermek,

-Kurul kararı alındıktan sonra atamaya yetkili amir ve vali sıfatıyla kademe ilerlemesinin durdurulması cezası vermek,

-Disiplin ve Yüksek Disiplin Kurulunca red edilen kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan çıkarma cezaları yerine 15 gün içinde başka bir ceza vermek.

-Üst disiplin amiri olarak uyarma, kınama cezalarına itiraz üzerine cezayı kaldırmak, hafifletmek yada red etmek,

Yetkilerine sahiptirler.

DİSİPLİN AMİRİNİN TAKDİR HAKLARI

Disiplin Amirlerinin üç çeşit “takdir hakkı” bulunmaktadır.

-Birincisi, kanunun disiplin suçu saydığı eylemler yanında “…disiplin cezasının verilmesini gerektiren fiil ve hallere nitelik ve ağırlıkları itibarıyla benzer eylemlerde bulunanlara da aynı neviden disiplin cezaları verilir…” yönündeki hükmün sağladığı takdir hakkı,

-İkincisi, aylıktan kesme cezalarında alt ve üst sınırlar arasında uygulama yapabilme hakkı,

-Üçüncüsü, disiplin kurullarının önerilen cezayı red etmesi halinde atamaya yetkili amirler olarak 15 gün içinde başka bir ceza vermekte serbest oldukları hakkı,

ATAMAYA YETKİLİ AMİRLER

Atamaya Yetkili Amirler ve Yetkileri

-Atamaya yetkili amirler, her kurumun teşkilat kanunlarında belirtilmiştir.

-5442 sayılı Kanuna göre, il idare şube başkanı inhası ile atanan memurlar için vali ve ilçe şube başkanı inhası ile atanan memurlar için kaymakam, atamaya yetkili amirlerdir.

-Atamaya yetkili amirler,

-Disiplin kurulu kararı alındıktan sonra kademe ilerlemesinin durdurulması cezası,

-Kademe ilerlemesinin durdurulması ve Devlet memurluğundan çıkarma cezasının disiplin yada yüksek disiplin kurulunca red edilmesi halinde başka bir ceza,

Vermeye yetkilidirler.

SİCİL AMİRLERİ

Sicil Amirleri ve Yetkileri

-Sicil Amirleri, 1986 tarihli “Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak kurumlarca belirlenmiştir.

-“Devlet Memurları Sicil Yönetmeliği” ile sicil amiri olarak belirlenen, ancak “Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmeliği” ile disiplin amiri olarak belirlenmeyen amirler,

Sicil yönünden kendine bağlı memurların disipline aykırı davranışları hakkında gerekli işlemlerin yapılması amacıyla varsa üst sicil amiri yoluyla, yoksa doğrudan ilgili disiplin amirine başvururlar.

DİSİPLİN KURULLARI (1)Disiplin Kurulları

-Kurum merkezlerinde ve büyükşehir belediyelerinde “yüksek disiplin kurulu”,

-Kurum merkezlerinde “disiplin kurulu”,

-Her ilde “il disiplin kurulu”,

-Bölge kuruluşları merkezlerinde “bölge disiplin kurulu”,

-İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde “il milli eğitim gençlik ve spor disiplin kurulu”,

-İl özel idarelerinde “il özel idaresi disiplin kurulu”,

-Belediyelerde “belediye disiplin kurulu”,

-Mahalli idare birliklerinde “birlik disiplin kurulu”,

-3201 sayılı Kanun uyarınca “il polis disiplin kurulu”,

DİSİPLİN KURULLARI (2)

Disiplin Kurullarının Oluşumu

-Başbakanlık ve bakanlıklar ile bağlı kuruluşlarındaki Yüksek Disiplin Kurulları ile Merkez Disiplin Kurulları, bir başkan ve dört üyeden oluşurlar. Ayrıca 2005 yılında yapılan değişiklikle bu kurullara, memurun üye olduğu sendikanın temsilcisi de üye olarak katılırlar.

-Diğer disiplin kurullarının üye sayıları ile üyelerin görev unvanları farklılık gösterir.

-Aylıktan kesme veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar, disiplin kurullarda “görevlendirilemezler.”

- Kurulların başkan ve üyelerinin “görev süresi” 2 yıldır. Süresi dolanların yeniden aynı süre ile görevlendirilebilirler.

DİSİPLİN KURULLARI (3)Disiplin Kurullarının Görev Alanları

-Devlet memurluğundan çıkarma cezası “Yüksek Disiplin Kurulu”,

-Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası “Merkez, İl Disiplin, İl Milli Eğitim, Bölge, Belediye, İl Özel İdaresi ve Birlik Disiplin Kurulları” kararına dayanarak atamaya yetkili amirler yada valiler,

- İlde görevli polisler, bekçileri ve atanması il makamına ait diğer personelin bütün disiplin cezaları ile komiser muavini, komiser ve baş komiserlere meslekten çıkarma cezası dışında kalan öteki disiplin cezaları “İl Polis Disiplin Kurulunca”,

Verilir.

DİSİPLİN KURULLARI (4)

Disiplin Kurullarının Yetkileri

-Başbakan, bakanlar ve en üst disiplin amirlerince doğrudan verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı ilgili memurlarca yapılan itirazlar, cezayı veren amirin esas görev yerindeki “Disiplin Kurulunca” karara bağlanır.

- İllerde Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı teşkilatta çalışanlara vali ve kaymakamlarca verilen uyarma ve kınama cezalarına karşı itirazları, “İl Milli Eğitim Gençlik ve Spor Disiplin Kurullarınca” karara bağlanır.

-“Yüksek Disiplin Kurulları” sicil dosyası ve diğer evrakları incelemeye, kuruluşlardan bilgi almaya, tanık ve bilirkişi dinlemeye, keşif yapma yetkilerine de sahiptir.

KARAR SÜRELERİ -Disiplin Amirleri, uyarma, kınama, aylıktan kesim

cezalarını soruşturmanın tamamlanmasında itibaren 15 gün içinde,

-Disiplin Kurulları, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına ilişkin dosyayı aldıkları yada uyarma ve kınama cezalarına karşı yapılan itirazları 30 gün içinde,

-Yüksek Disiplin Kurulları, Devlet memurluktan çıkarma cezasını ilişkin kararını dosyayı aldıkları tarihten itibaren 6 ay içinde,

- Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren nihayet 2 yıl içinde disiplin cezası verilmediği takdirde, ceza verme yetkisi zamanaşımına uğrayacaktır.

AĞIRLAŞTIRAN NEDENLER

-Özel tekerrür, bir eylemi nedeniyle disiplin cezası alan memurun, cezanın sicilden silinmesi için geçmesi gereken süre içinde “aynı eylemi” tekrarlaması halinde bir üst disiplin cezası uygulanması durumudur.

-Genel tekerrür, aynı derecede bir disiplin cezasını gerektiren ayrı eylemlerin söz konusu olması halinde “üçüncü uygulamada”, bir üst cezanın uygulanması durumudur.

-Kadro derecesinin son kademesindekilerin kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında tekerrür, gelebileceği derecenin son kademesinde bulunanların kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren ilk eyleminde aylıktan kesme, ikincisinde Devlet memurluğundan çıkarma cezası uygulanır.

HAFİFLETEN NEDENLER

-657 sayılı Kanunun 125 inci maddesinde, “geçmiş hizmetlerinde çalışmaları olumlu olan ve iyi yada çok iyi derecede sicil almış olan memurlara” verilecek disiplin cezalarında, bir derece hafif cezanın uygulanabilecektir.

-Alt ceza uygulamasında, yetkili amirlere takdir hakkı tanınmıştır.

-Yetkili amir alt cezayı uygulamadığı hallerde gerekçesini belirtmek zorundadır.

-Bu gerekçe idari yargıda dava konusu yapılabilmektedir.

ETKİLİ HALLER (1)

Disiplin soruşturma ve cezasını etkileyen “haller”

- Disiplin soruşturmasının tamamlanması ya da verilen cezanın tebliğ edilmesinden önce memurun “ölmesi,”

- Disiplin soruşturmasının tamamlanması ya da verilen cezanın tebliğ edilmesinden önce mevzuatta, memur “lehine” bir düzenleme yapılması,

- Disiplin “affı” kanunu çıkarılması,

Hallerinde düşmektedir.

ETKİLİ HALLER (2)

Disiplin soruşturması ve cezasını etkileyen “süreler”

Disiplin soruşturmaları açısından iki tür zamanaşımı vardır.

-Disiplin soruşturması açma zamanaşımı.

-Disiplin cezası verme zamanaşımı.

Bu sürelere uyulmadan disiplin soruşturması açılması ya da disiplin cezası verilmesi hukuka aykırıdır.

Bir disiplin cezasının idari yargı tarafından yeniden işlem tesisini gerektirecek şekilde iptali halinde, zamanaşımı süresi işletilemez.

DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ

Disiplin Cezalarına İtirazlar

-Uyarma ve kınama cezasına karşı, varsa bir üst disiplin amirine, yoksa disiplin kuruluna yapılır.

-Diğer disiplin cezalarına karşı, idari yargıya başvurulabilir.

-Uyarma ve kınama cezalarına itirazlar, kararın tebliğinden itibaren 7 gün,

-Diğer disiplin cezalarına itirazlar, kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde yapılmalıdır.

-Disiplin Amiri ve Disiplin Kurulu, kendilerine yapılan itirazları 30 gün içinde sonuçlandırırlar.

CEZANIN UYGULANMASI

Uygulama

-Disiplin cezaları tebliğ edildiği tarihten itibaren “derhal” uygulamaya konur.

-Disiplin cezalarına itiraz edilmesi yada edilmemesi, kararın uygulanmasına “engel” teşkil etmez.

-Aylıktan kesme cezası, brüt aylığın 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmak suretiyle cezanın tebliğini takip eden “ilk ay” maaşından kesinti yapılarak uygulanır.

-Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, tebliğ tarihinden tarihten itibaren hesaplanmaya başlanır.

CEZANIN SİCİLDEN SİLİNMESİCezanın Silinme Süresi ve Şartları

-Uyarma ve kınama cezasının uygulanmasından itibaren 5, -Aylıktan kesim ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezalarında ise 10 yıl geçtikten sonra yetkili amire başvurarak cezasının sicilden silinmesi istenebilir.

-Memurun “isteği” üzerine yapılacak bir değerlendirme sonucunda verilecek karara istinaden ceza sicilden “silinebilir.”

-Bir cezanın sicilden silinebilmesi için geçmesi gereken süre içinde, memurun ayrı bir “ceza almamış” olması gerekir.

-Kademe ilerlemesi cezasının sicilden silinmesinde, ayrıca disiplin kurulu “görüşü” alınır.

DİSİPLİN-CEZA SORUŞTURMASI

Disiplin ve ceza soruşturması ilişkisi

657 sayılı Kanunun 131 inci maddesi uyarınca;

-Bir eylemi nedeniyle memur hakkında ceza mahkemesinde kovuşturmaya başlanmış olması, disiplin soruşturmasını “geciktirmez.”

-Memurun ceza kanununa göre mahkemelerde mahkum olması ya da olmaması halleri, disiplin cezası uygulanmasına “engel olmaz.”

DİSİPLİN-CEZA SORUŞTURMASICeza Mahkemesi kararlarının disiplin cezalarına etkisi

-Ceza kovuşturmasının devam etmesi, disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası verilmesine “engel olmaz.”

-Ceza mahkemesinin delil yetersizliğinden beraat kararı, disiplin cezası verilmesine “engel olmaz.”

-Ceza mahkemesinin suçun oluşmadığı ya da suçun başkası tarafından işlendiği gerekçesi ile verilen beraat kararı, disiplin cezalarını “etkileyebilir.”

-Ceza mahkemesinin mahkumiyet kararının tecili ya da ertelenmesi, disiplin cezası verilmesine “engel olmaz.”

-Ceza kovuşturması şikayete bağlı suçlarda ceza mahkemesini düşme kararı, disiplin cezası verilmesine “engel olmaz.”

GENEL VE ÖZEL KANUNLAR (2)

Disiplin suç ve cezaları içeren bazı özel kanunlar

-1700 Sayılı Dahiliye Memurları Kanunu, 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu,

-2949 sayılı Anayasa Mahkemesi Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu, 2575 Sayılı Danıştay Kanunu, 832 sayılı Sayıştay Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu,

-2547 Sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 1702 sayılı İlk ve Orta Tedrisat Muallimlerinin Terfi ve Tecziyeleri Hakkında Kanun, -4357 Sayılı Hususi İdarelerden Maaş Alan İlkokul Öğretmenlerinin Kadrolarına,Terfi, Taltif ve Cezalandırmalarına Dair Kanun,

-3944 sayılı Gümrük Muhafaza ve Muamele Sınıfı Mensupları Teşkilatı Hakkında Kanun,

-399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimine İlişkin KHK,

GENEL VE ÖZEL KANUNLAR (3)

Özel kanunların uygulanmayacak hükümleri

Özel kanunların “saklı” tutulan hükümleri dışında,

-Usule ilişkin disiplin hükümleri,

-Cezaların ağırlaştırıcı ve hafifletici hükümleri,

- Disiplin kurullarının re’sen disiplin cezası vermeleri,

- Disiplin Kurullarının itirazları incelemeleri,

- Disiplinle ilgili idari karar almaları,

Gibi hükümleri “uygulanmayacaktır.”

- Saklı tutulmakla beraber örneğin 1702 sayılı Kanunda disiplin cezası olarak yer alan “ İstifa Etmiş Sayılmak”, “ Vekalet Emrine Alınmak” gibi cezalar, günümüzde idari işlemler olarak düzenlendiği için disiplin cezası niteliklerini “kaybetmişlerdir.”

GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA Görevden Uzaklaştırma Yetkisi ve Süreleri

-Görevden uzaklaştırma, Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir.

- Görevden uzaklaştırma kararı;Atamaya yetkili amirler, bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri, illerde valiler ve ilçelerde kaymakamlar tarafından alınabilmektedir.

-Disiplin soruşturması nedeniyle uygulanan görevden uzaklaştırma en çok 3 ay devam edebilir.

-Ceza kovuşturması nedeniyle uygulanan görevden uzaklaştırma, her 2 ayda bir incelenerek tekrar karara bağlanır.

BAZI KARARLAR (1)

-Disiplin soruşturması açılmadan, disiplin cezası verilemez.

(Danıştay 8. Dairesi 18.02.1997 gün ve E.1995/5200, K.1997/507 )

-Disiplin amirince savunma alınmakla, disiplin soruşturmasına başlanmış sayılır.

(Danıştay 8. Dairesi 30.03.1992 gün ve E.1991/1706, K. 1992/549 )

-Soruşturmacının yetkili makam tarafından görevlendirilmiş olması gerekir.


BAZI KARARLAR (2)-Müfettişler hariç olmak üzere, disiplin soruşturmalarında

görevlendirilen diğer soruşturmacıların, hakkında disiplin soruşturması yapılan memurun statü ya da rütbesi açısından üstü ya da en az eşiti olması gerekir.

(Danıştay 2. Dairesi 09.02.1993 gün ve K.1993/486 )

-Disiplin cezası verme yetkisi, mevzuatla kime tanınmış ise ancak onun tarafından kullanılabilir.

(Danıştay İdari Dava Dairelerinin 20.12.1985 gün ve E. 1985/122, K.1985/133)

-Disiplin amirleri, soruşturmacılar tarafından önerilen cezayı aynen kabul etmek zorunda değillerdir.


BAZI KARARLAR (3)-Disiplin cezasına konu eylemin vuku bulduğu tarihteki

mevzuat uygulanır.


-Disiplin cezasını doğuran eylemin meydana geldiği tarihte mevcut düzenlemelere göre suç sayılmamasına rağmen, sonradan yapılan düzenlemeye dayanarak disiplin cezası uygulanamaz.


-Disiplin cezalarında, özel yasalardaki düzenleme genel düzenlemeden önce gelir.

(Danıştay Mürettep Dairesi 18.03.1980 gün ve E.1978/7264, K.1980/1166 )

BAZI KARARLAR (4)

BAZI KARARLAR (5)

-Disiplin Kuruluna valinin başkanlık yapması halinde, kararların vali tarafından ayrıca onaylanmasına gerek yoktur.


-Usulüne uygun olarak kurulmamış disiplin kurulu tarafından verilen disiplin cezası şekil yönünden bozmayı gerektirir.


-Disiplin soruşturmasını yürütmekle görevlendirilen kişi, o dosyaya bağlı olarak disiplin cezasını vermeye yetkili disiplin kurulu toplantısına üye sıfatıyla katılamaz.

( Danıştay 5. Dairesi 18.01.1984 gün ve E.1982/5973, K.1984/99 )

BAZI KARARLAR (6)

-Zamanaşımı dolmadan verilen bir disiplin cezasının, idari yargı tarafından yeniden işlem tesis etmek üzere bozulması halinde zamanaşımı süresi işlemez.


-657 sayılı Kanunun 127 inci maddesinde yer alan belli cezalar için 30 günlük soruşturma açılması zamanaşımı süresi geçirildikten sonra soruşturma yapılarak ceza verilmez.


-Disiplin amir ve kurullarına karar vermek için tanınan süreler, idarenin iç işleyişi ile ilgili olması nedeniyle bu süreler geçtikten sonra da ceza verilebilir.

(Danıştay 8. Dairesi 17.09.1991, E.1991/1370, K.1991/1358 )

BAZI KARARLAR (7) -Her biri farklı disiplin cezalarını gerektiren eylemler

nedeniyle, ortada yasal bir düzenleme bulunmadan bu cezaların tümü toplanarak Devlet memurluğundan çıkarma cezası uygulanamaz.


-Yanlış madde uygulanarak verilen disiplin cezasının şekil yönünden iptali gerekir.

(Danıştay 5. Dairesi 27.04.1983 gün ve E.1982/2338, K.1983/2713)

-Aynı fiilden dolayı birden fazla disiplin cezası verilemez.


-Davacıya isnat edilen fiillerin ve bu fiillerin Emniyet Örgütü Disiplin Tüzüğünün hangi maddeleri kapsamına girdiğinin tek tek belirtilmeden verilen disiplin cezasında hukuka aykırıdır.


BAZI KARARLAR (8)

-Memuriyete girmeden önceki bir eylem nedeniyle disiplin cezası verilemez.


-Memuriyet görevinden ayrılmış olsa dahi, memuriyet görevi sırasında işlenen suç için disiplin cezası uygulanır.


-Verilen disiplin cezaları geri alınamaz.


BAZI KARARLAR (9)

-Disiplin suçu ile verilen disiplin cezası arasında adil bir denge bulunmalıdır.


-Uyarma ve kınama cezaları, yargı denetimine tabi değildir.

(Anayasa Mahkemesi 27.11.2007 gün ve E.2002/169, K:2007/88 )

-Aleyhine yargı yolu kapalı olan kınama cezası, savunma alınmadan verilmiş olsa dahi yargı denetimine tabi tutulamaz.

(Danıştay 10.Dairesi 29.05.1986 gün ve E.1984/2529, K.1986/1326)

BAZI KARARLAR (10) -Soruşturmacılar tarafından mevzuatın öngördüğü esas ve

biçimde alınan savunmaların geçerli olması nedeniyle yetkili makamlar tarafından bu savunmalara itibar edilmesi gerekmektedir.

(Danıştay 10 Dairesi 03.10.1985 gün ve K.1985/1742 )

-Disiplin soruşturması yapmak üzere görevlendirilen müfettiş tarafından savunma alınması halinde, disiplin kurulunca yeniden savunma alınmasına gerek bulunmamaktadır.


-Sağlık Ocağı Tabibi tarafından bir hemşire ve ebeye verilen kınama cezasına karşı yapılan itirazın üst disiplin amiri olarak Sağlık Grup Başkanı tarafından reddetmesinden sonra aynı cezalara karşı başka disiplin amirine itirazda bulunulamaz.


BAZI KARARLAR (11)

-Davacının Devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren eyleminin uyarma cezası verilmesi işlemine itiraz edilmemesi nedeniyle kesinleşmesinden sonra, verilen cezanın yok hükmünde sayılarak aynı eylem için yeniden soruşturma yapılarak Devlet memurluğundan çıkarma cezası verilmez.


-Tekerrürde verilecek ceza, ancak ilk cezanın bir ağırı olabilir.


-Aynı fiili birden fazla tekerrür eden görevliye ancak bir üst ceza verilir, fiilin her tekrarında daha üst cezaların verilmesi mümkün değildir.


BAZI KARARLAR (12) -Geçmiş hizmetleri ve sicilleri olumlu olan memurlar

için bir alt ceza verilir. (Danıştay 10. Dairesi 23.10.1989 gün ve E.1989/203, K.1989/1825)

-Başarılı ve sicili iyi olan görevli için bir alt disiplin cezasının uygulanmaması nedeni verilen kararda açıklanmalıdır.

(Danıştay 8. Dairesinin 28.10.1991 gün ve E.1991/1399, K.1991/1677 )

-Bir alt disiplin cezası, memurun fiiline uyan disiplin cezasının alt sınırı olmayıp, yasadaki sıralamaya göre bir derece hafif olan cezadır.

(Danıştay 8. Dairesi 30.09.1996 gün ve 1994/7701, K.1996/2345 )

BAZI KARARLAR (13) -Davacı hakkında olumsuz sicil düzenlenmesine neden

eylem ile ilgili olarak açılan disiplin soruşturması sonucunda herhangi bir disiplin cezasına gerek görülmemesi halinde, bu eylem olumsuz sicil düzenlenmesine gerekçe olarak gösterilemez.

(Danıştay 8.Dairesi 15.05.2003 gün ve E.2002/3973, K.2003/2283 )

-Disiplin cezası uygulanan akademik, idari ve sağlık personelinin aldıkları disiplin cezasına göre belli oranlarda döner sermaye paylarının kesilmesi hukuka uygun değildir.


-Ceza yargılamasında suçun işlendiği tarihte ceza ehliyetine sahip olmadığı anlaşılan davacının, disiplin hukuku açısından da ceza ehliyetinin olmadığının kabul edilmesi gerekir.


BAZI KARARLAR (14) -Davacının bir başka görev yerinde iken kimi

eylemlerinden dolayı disiplin hukuku ya da ceza hukuku yönünden cezalandırılmış olmasının, nakledildiği yeni görev yerinden bu defa başka bir yere nakline hukuki dayanak olamaz.

(Danıştay 5. Dairesi18.03.1991 gün ve E.1988/274, K.1991/472 )

-Sözleşmeli personel olan davacı hakkında bağlı olduğu kurum mevzuatına göre disiplin cezasının verilebilmesi mümkündür.


-Devlet memurluğundan çıkarma cezasının gerek esas ve gerekse usul yönünden yargı tarafından iptali halinde, idare tarafından işlemin doğurduğu tüm sonuçların ortadan kaldırılması gerekmektedir.

(Danıştay İdari Dava Daireleri 20.10.2005 gün ve E.2003/977, K.2005/2500)

BAZI KARARLAR (15)

-Devlet memurun Ceza Kanununa göre mahkûm olması ya da olmaması, disiplin soruşturması yapılması ve disiplin cezasının uygulanmasına engel teşkil etmez.

(Danıştay İdari Dava Daireleri 20.06.2003 gün ve E.2003/67, K.2003/436 )

-Kamu görevlisi eyleminin Ceza Hukukuna göre suç olması ve yargılanması sonucunda suçun oluşmadığı yada o görevli tarafından işlenilmediğinin anlaşılarak beraat etmesi halinde, bu mahkeme kararı disiplin hukuku yönünden bağlayıcıdır.


-Delil yetersizliği nedeniyle verilen ceza mahkemesi beraat kararı, disiplin cezası verilmesi konusunda bağlayıcı değildir.


BAZI KARARLAR (16) -657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılanların

dışındaki bir suç, yüz kızartıcı suç olarak değerlendirilemez. (Danıştay 1. Dairesi 09.11.1983 gün ve E.1983/220, K.1983/260 )

-Zimmet suçu yargı kararı ile kesinleşen görevlinin af nedeniyle ceza davası ortadan kalksa dahi, Devlet memurluğundan çıkarılması kararı hukuka uygundur.


-Davacıya isnat edilen fiilin memurlukla bağdaşmayan şeref ve haysiyeti kırıcı suçlardan olması nedeniyle, af kanunları kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

(Danıştay İdari Dava Daireleri 5.09.2000 gün ve E.2000/594, K.2000/949 )

-Yüz kızartıcı bir suçtan hüküm giyen davacının cezasının ertelenmiş olması, disiplin cezası verilmesini engellemez.


Fahrettin GÜLLÜCE Müfettiş Yrd.

Documents

Transcript of Fahrettin GÜLLÜCE Müfettiş Yrd.