Faculteit economie en bedrijfskunde COELO Openbaar bestuur Maarten Allers COELO Centrum voor...

faculteit economie

en bedrijfskunde COELO

Openbaar bestuur

Maarten Allers

COELOCentrum voor onderzoek van de economie van de lagere overheden

faculteit economie


Ombuigingen 2015

Totaal 18,3 miljard euroKleinere overheid 6,1 = een derde

faculteit economie


Ombuigingen Kleinere overheid

Taakstelling Rijk, agentschappen en ZBO’s1,5 mrdNationale politie 0,2Verhoging griffierechten0,2Defensie 0,5Stoppen ISV/BLS 0,2 Publieke omroep 0,2Gemeentefonds/provinciefonds 1,4Overig (37 posten)1,9Totaal 6,1

faculteit economie


Taakstelling Rijk, agentschappen en ZBO’sA kaasschaaf van 1,5% per jaar 0,7 mrdB korting door taakvermindering 0,8 mrd

A• Standaardisering en samenwerking bedrijfsvoering• Clustering van uitvoerende diensten• Centralisering huisvesting ministeries• Tijdelijke kosten door afvloeiing ambtenaren

BOver vermindering van taken of versoberingen wordt inhoudelijk niets vermeld!

faculteit economie


Kortingen gemeenten en provincies

Gemeentefonds/provinciefonds 1,3 mrd (herstel “trap op, trap af”)

Efficiencykorting GF 0,1(regionale uitvoeringsdiensten)

• Samen 7% korting op fondsen

Stoppen ISV/BLS 0,2• Budgetten stedelijke vernieuwing en woningbouw

faculteit economie


Overige kortingen gemeenten(niet onder Kleinere overheid)

Wajong 0,2 mrdWsw 0,4Reintegratie 0,4 (gemeenten en UWV)AWBZ 0,1 (dagbesteding naar WMO)Jeugdzorg 0,3

faculteit economie


Gemeenten relatief zwaar gekort

Gemeentefonds + overige kortingen: bijna 3 mrd

Extra kostenposten gemeenten:• Beroep op lokaal armoedebeleid zal toenemen

• Beperking Wajong en WSW• Koopkracht lage inkomens daalt fors

• Wellicht te weinig geld bij nieuwe taken

faculteit economie


Inrichting openbaar bestuur

Voorstellen heroverwegingswerkgroep overgenomen:

• Minder bestuurders en volkvertegenwoordigers• Minder ambtenaren• Beperking tot kerntaken• “Je gaat er over of niet”• Per onderwerp hoogstens twee bestuurslagen actief• Randstadprovincie + Infrastructuurautoriteit

faculteit economie


Inrichting openbaar bestuur

• Geen opschaling gemeenten• Provincies en waterschappen blijven bestaan• Waterschapsbestuur gekozen door gemeenteraden• Provincies beperkt tot ruimte, economie en natuur

• verkeer en vervoer?• gesloten huishouding?

Verdergaande decentralisatie

faculteit economie


Redenen voor decentralisatie valide?

• “Taken zo dicht mogelijk bij de burger”• “Minder ambtenaren nodig”

Decentralisatie vooral bij:• Sociale zekerheid• Zorg

Lastige beleidsterreinenWeinig ruimte voor eigen beleid gemeenten

faculteit economie


Voordelen van decentralisatie

• Maatwerk mogelijk (Oates theorema)• Grotere betrokkenheid burger• Innovatie door experimenten• Disciplinering door maatstafconcurrentie

Dit werkt alleen bij lokale autonomieDie is bij voorgestelde decentralisaties erg beperkt

Decentralisatie zonder autonomie:• Mogelijk voordeel door goedkopere uitvoering• Is eigenlijk geen decentralisatie maar uitbesteden

faculteit economie


Probleem bij verdergaande decentralisatie

• Kleine gemeenten kunnen extra taken soms niet aan• Gevolg: drang tot opschaling• Doet voordelen decentralisatie teniet• Steeds minder steeds grotere bestuurlijke eenheden • Geen decentralisatie maar centralisatie• Decentralisatie bijt in eigen staart

En: Opschaling kan geld gaan kosten!

Datum 25.11.2008

Lasten per inwoner (excl. grondexploitatie)

0

2.000

4.000

0 50.000 100.000 150.000

Aantal inwoners

Datum 25.11.2008

Lasten per inwoner (index, t-1 = 100)

50

100

150

0 1 2 3 4 5 6 7

Aantal jaren sinds herindeling

faculteit economie


Dus: voorzichtig met decentralisatie

• Decentralisatie die schaalvergroting nodig maakt kan tot hogere lasten leiden

• Mogelijke doelmatigheidswinst decentralisatie kritisch beschouwen • Schaalvergroting vermindert ook andere voordelen van decentralisatie

• Minder maatwerk mogelijk, doordat gemeenten heterogener zijn, en onderling minder verschillen

Faculteit economie en bedrijfskunde COELO Openbaar bestuur Maarten Allers COELO Centrum voor...

Documents

Transcript of Faculteit economie en bedrijfskunde COELO Openbaar bestuur Maarten Allers COELO Centrum voor...