F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức...

42
F0 - Rối loạn tâm thần thực tn F1 - Rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng các chất F2 - Tâm thần phân liệt, rối loạn dạng phân liệt F3 - Rối loạn khí sắc (cảm xúc) F4 - Loạn thần kinh, rối loạn liên quan đến stress F5 - Hội chứng hành vi kết hợp với rối loạn sinh lý F6 - Rối loạn nhân cách và hành vi ở người trưởng thành F7 - Chậm phát triển tâm thần F8 - Rối loạn phát triển tâm lý F9 - Rối loạn về hành vi và cảm xúc ở trẻ em và thiếu niên

Transcript of F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức...

Page 1: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

F0 - Rối loạn tâm thần thực tôn

F1 - Rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng các chất

F2 - Tâm thần phân liệt, rối loạn dạng phân liệt

F3 - Rối loạn khí sắc (cảm xúc)

F4 - Loạn thần kinh, rối loạn liên quan đến stress

F5 - Hội chứng hành vi kết hợp với rối loạn sinh lý

F6 - Rối loạn nhân cách và hành vi ở người trưởng thành

F7 - Chậm phát triển tâm thần

F8 - Rối loạn phát triển tâm lý

F9 - Rối loạn về hành vi và cảm xúc ở trẻ em và thiếu niên

Page 2: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

RÔI LOAN

TÂM THÂN THƯC THÊ

Bac si: Trần Thiện Thăng

Bô môn Tâm Thần, Trương Đai hoc Y Dươc Cần Thơ

Page 3: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Khai niệm

Loạn thần + Co liên quan trưc tiếp đến tôn thương ở nao

Page 4: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Nguyên nhân: đa dạng (tại nao, ngoài nao)

- Triệu chứng: đa dạng phức tạp bệnh chính

- Diên tiến: phụ thuộc bệnh chính; hôi phục nếu tế bào nao

chưa bi phá huy

Page 5: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Nguyên nhân

Page 6: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

• Nhiêm độc: thuốc trư sâu,

thuốc hướng thần, thuốc

mê…

• Nhiêm khuân: viêm màng

nao, áp xe nao…

• RL chuyển hoa: tăng ure

máu, suy gan, rl điện giải

• Thiếu – giảm oxi nao” suy

tim, rl thông khi

• Bệnh ly mạch máu nao: đột

quy

• Chấn thương so nao

• Rối loạn nội tiết: Tiểu

đường, tuyến giáp

• Động kinh

• Bệnh thoái hoa tê bào thần

kinh: Alzheimer

• Tôn thương tại chô: u nao

• Thiếu vitamin: B1, B12…

Page 7: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Sảng

Page 8: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Là một tinh trạng lú lân tâm thần, khởi phát cấp tính bởi rối loạn ý thức

và nhận thức, dao động.

- Không phải là bệnh một hội chứng do nhiều nguyên nhân gây ra

- Ty lệ: 10-15% khoa nội TQ; 15-25% khoa ngoại TQ; 30% khoa săn

soc đăc biệt về tim mạch; 10-15% bn cao tuôi

Page 9: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

A. Rối loạn chú ý (giảm khả năng đinh hướng, tập trung, duy tri, và thay đôi

chú ý) và ý thức (giảm đinh hướng về môi trường).

B. Rối loạn xuất hiện thơi gian ngăn (vài giờ, vài ngày) dao đông trong ngày

C. Rối loạn nhân thức (khả năng chú ý, trí nhớ, ngôn ngư, co thể rl tri giác…)

D. Co băng chứng thực thê (là hậu quả cua một bl thưc thể)

Page 10: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 11: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 12: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Điều trị

Page 13: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Điều tri bệnh chính

- Điều tri loạn thần nếu cần

Page 14: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Sa sút tâm thần

Là một tinh trạng suy giảm tiến triển

chức năng nhân thức ngay khi hoạt

động ý thức con bảo tôn.

Sa sút trí tuệ

Suy giảm nhân thức thần kinh

Dementia Lẫn

Page 15: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Triệu chứng đa dạng, rối loạn chức năng lan toả, mạn tính.

- Co nhiều loại sa sút tâm thần: Alzheimer(50-60%); bệnh mạch máu

(15-30%)

- Ty lệ: đông biến với tuôi: <65t~0.1%; 65-75~1%; 75-85~10%; >85~20%

Page 16: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Chẩn đoan

Page 17: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

A. Bằng chứng cua sư suy giảm nhân thức đáng kể so với mức hoạt

động trước đây trong một hoăc nhiều lĩnh vưc (chú ý hỗn hợp, chức

năng thi hành, hoc tập và trí nhớ, ngôn ngư, vận động tri giác, hoăc

nhận thức xa hội) dưa trên:

– Chú ý của cá nhân, người cung cấp có hiểu biết về bệnh, hoặc bác sĩ.

– Sự suy giảm dai dẳng trong hoạt động nhận thức, được ghinhận thông qua trắc

nghiệm tâm lý thần kinh chuẩn.

Page 18: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

B. Suy giảm nhận thức làm ảnh hưởng đến sư độc lập trong hoạt động

hằng ngày (ví dụ, ở mức nhỏ nhất, đoi hỏi sư trợ giúp phức hợp hoạt

động co công cụ như trả hoá đơn hay quản lý thuốc).

C. Sư suy giảm nhận thức không xảy ra trong bệnh cảnh cua sảng.

D. Sư suy giảm nhận thức không được giải thích tốt hơn bởi một rối loạn

tâm thần khác (ví dụ, trầm cảm chu yếu, tâm thần phân liệt).

Page 19: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Alzheimer

Page 20: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

A. Đáp ứng tiêu chuân chân đoán rối loạn nhận thức thần

kinh.

B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong một

hoăc nhiều chức năng nhận thức.

C. Đáp ứng tiêu chuân bệnh Alzheimer nhiều khả năng

(probable) hoăc co thể (possible)

Bệnh Alzheimer nhiều khả năng được chẩn đoán nếu có sự

hiện diện một trong hai ý sau; nếu không, bệnh Alzheimer có

thể nên được chẩn đoán.

Page 21: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

1. Bằng chứng đột biến gen liên quan đến bệnh Alzheimer từ tiền sử

gia đinh hoăc kiểm chứng gen.

2. Ba mục sau phải hiện diện:

a. Bằng chứng rõ ràng về sư suy giảm trí nhớ và hoc tập và ít nhất

một chức năng nhận thức khác (dưa trên bệnh sử chi tiết hoăc

kiểm tra trinh tư về thần kinh tâm lý).

b. Suy giảm từ từ và tiến triển đều đăn trong nhận thức, không co

vùng ôn đinh kéo dài.

c. Không co bằng chứng về bệnh nguyên hỗn hợp.

Page 22: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

MMSE

Page 23: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 24: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Mini-Cog

Page 25: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Điều trị

Page 26: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

acetylcholine

enzyme cholinesterase

Donepezil (Aricept)

Rivastigmine (Exelon)

Galantamine (Razadyne)

choline

acetat

Memantine (Namenda) giúp điều hoa hoạt động cua glutamate

Page 27: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Không dùng thuốc

Page 28: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 29: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 30: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 31: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 32: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 33: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 34: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong
Page 35: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Hôi chứng quên

Page 36: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Là một tinh trạng suy giảm trí nhớ gần và xa không kem theo rôi

loan nhân thức khác.

- Nguyên nhân

1. Do bệnh cơ thể: Thiếu B1, thiếu oxy nao…

2. Do chất: uống rượu lâu dài; choáng điện

3. Không tim thấy nguyên nhân

- Ty lệ: Thường găp ở bệnh lện thuộc chất (rượu), chấn thương so

Page 37: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Chẩn đoán

A. Suy giảm hoạt động trí nhớ (khả năng nhớ lại tt cu và tiếp nhập tt mới)

B. Suy giảm chức năng nghề nghiệp, xa hội…

C. Không sảy ra trong bệnh cảnh sảng, sa sút tâm thần

D. Co bằng chứng thưc thể.

Page 38: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Rôi loan thưc tôn khác

- Hoang tương thưc tôn

- Ao giác thưc tôn

- RL khi săc thưc tôn

- Lo âu thưc tôn

- Nhân cách thưc tôn

- Căng trương lưc thưc tôn

Page 39: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Tiêu chuẩn chẩn đoán chung

A. Một biểu hiện nổi bật và dai dẳng của một trong các rối loạn.

B. Có bằng chứng từ bệnh sử, thăm khám thực thể hoặc xét nghiệm cho

thấy rối loạn do hậu quả trực tiếp về chức năng của một bệnh cơ thể.

C. Không được giải thích tốt hơn bằng một RL tâm thần khác.

D. Rối loạn không xảy ra trong bệnh cảnh của sảng hoặc sa sút.

E. Những triệu chứng dẫn tới sự suy giảm đáng kể hoạt động xã hội,

nghề nghiệp hoặc những lĩnh vực quan trọng khác.

Page 40: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

Điều trị

Page 41: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

- Điều tri bệnh chính

- Điều tri loạn thần nếu cần

Page 42: F4 - stress sinh lý · A. Đáp ứng tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhận thức thần kinh. B. Khởi phát âm thầm và tiến triển suy giảm từ từ trong

CẢM ƠN CÁC BẠN

ĐÃ LẮNG NGHE!

: )