ίαση ή ΊΑΣΗ? - Livemedia.gr · •Σιντοϊσμός: 69% τν θρησκετικών...

"ίαση" ή ΊΑΣΗ?Παρουσίαση : Θεοδώρα Ντέτσικα6ετής Φοιτήτρια Ιατρικής

Υπεύθυνος Καθηγητής: Γιάνης ΔημολιάτηςΑναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Ιατρικής ΕκπαίδευσηςΣυντονιστής του 1ου Διεπιστημονικού Συμποσίου Πότε Πρέπει να Πεθαίνομε; (ΠΠΠ) http://ppp.conf.uoi.gr/

http://ppp.conf.uoi.gr/

• «Το έργο της Ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία, αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο.»

Francis Bacon

Bacon F. The major works by Francis Bacon. Brian Vickers pp: 630

"ίαση" ή ίαση ή Ίαση

ή ΊΑΣΗ ;

Διαλέξτε !

ΗΘΙΚΟ ΔΙΛΗΜΜΑ

Ηθική

• το σύνολο των θεσμοθετημένων κανόνων μιας κοινωνίας που καθορίζουν τη συμπεριφορά των ατόμων με βάση το κοινωνικά αποδεκτό, το καλό και το κακό

-http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/ -

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/

Δίλημμα

• η δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται κάποιος, όταν πρέπει να διαλέξει ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς τρόπους ενέργειας, που παρουσιάζουν, όμως, εξίσου σοβαρές αβεβαιότητες ή δυσκολίες



Ηθικό Δίλημμα

• Η σύγκρουση δυο ηθικών επιταγών, όπου η επιλογή της μιας οδηγεί σε παραβίαση της άλλης.



Ευθανασία

• Ευ + θάνατος = καλός + θάνατος

• «Ο ήσυχος και εύκολος θάνατος»

• «τα μέσα και οι πράξεις με τα οποία εξασφαλίζεται»

• Αναφέρεται από τον Francis Bacon τον 17ο αιώνα, ως ένας εύκολος, ανώδυνος, ευτυχής θάνατος, κατά τον οποίο ήταν «ευθύνη του θεράποντος ιατρού να καταπραΰνει τους φυσικούς πόνους του σώματος»

Τύποι ευθανασίας• Ενεργητική

• Παθητική

• Εθελούσια

• Μη εθελούσια

• Έμμεση

• Υποβοηθούμενη αυτοκτονία

-https://www.hygeia.gr/eythanasia/-

Ενεργητική Ευθανασία• Ο θάνατος επέρχεται ως συνέπεια μίας πράξης, όπως η λήψη

υψηλής δοσολογίας ενός φαρμάκου


Παθητική Ευθανασία• Ο θάνατος επέρχεται ως συνέπεια μίας παράλειψης:

withholding/withdrawing treatment

• H. Pontoppidan στις ΗΠΑ (1976) και M. Rapin (1979) στη Γαλλία: εισηγούνται την μη κλιμάκωση (withholding) ή απόσυρση (withdrawing) σε ασθενείς με πτωχή πρόγνωση.


Εθελούσια Ευθανασία• Ευθανασία που πραγματοποιείται με την θέληση ή την αυτόνομη

συνεργασία του ατόμου

• Το άτομο ελεύθερο από την πίεση τρίτων


Μη εθελούσια Ευθανασία• Ο ασθενής είναι αναίσθητος ή ανίκανος να λάβει απόφαση μεταξύ

παράτασης ζωής και θανάτου

• Το κατάλληλο άτομο λαμβάνει την απόφαση για αυτόν.

• Εγείρει πολλά ηθικά διλήμματα! ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ???


Έμμεση Ευθανασία• Η χρήση θεραπειών κυρίως μέσων αναλγησίας που έμμεσα έχουν

ως παρενέργεια τη σμίκρυνση του προσδόκιμου ζωής του ασθενούς.


Ιατροϋποβοηθούμενη Αυτοκτονία• O γιατρός, προβαίνοντας σε φαρμακευτικές ή άλλες παρεμβάσεις

στον ασθενή, γνωρίζει συνειδητά ότι αυτός θα τις χρησιμοποιήσει για να τερματίσει τη ζωή του.


Ιστορική Αναδρομή• Πιστεύεται ότι η ευθανασία ξεκίνησε στην αρχαία Ελλάδα και τη

Ρώμη περί τον 5ο π.χ. αιώνα.

• Στην Κέα, το κώνειο χρησιμοποιούνταν για την επίσπευση του θανάτου και υποστηριζόταν από τον Σενέκα τον πρεσβύτερο

• Σκοπός ο ανώδυνος θάνατος ακόμη κι αν παρέβαινε τον Ιπποκράτειο Όρκο

– «Οὐ δώσω δὲ οὐδὲ φάρμακον οὐδενὶ αἰτηθεὶς θανάσιμον, οὐδὲὑφηγήσομαι ξυμβουλίην τοιήνδε»

Ωστόσο…• «Και το μη εγχειρέειν τοίσι κεκρατημένοισιν υπό των νοσημάτων,

ειδότας ότι ταύτα ου δύναται ιητρική»

• = Και να μην επεμβαίνουμε στις περιπτώσεις που οι άρρωστοι έχουν πια τελείως νικηθεί από την αρρώστια τους, κι’ αυτό με πλήρη συνείδηση πως η ιατρική δεν έχει την δύναμη να κάνει τα πάντα.»

Ιπποκράτης, «Περί Τέχνης»

-S.J.Geroulanos,The answer of the centuries. In history, the euthanasia pendulum swings between

the two extremes, Archives of Hellenic Medicine 2016, 33(Suppl 1):39–46-

• Κατά τον Μεσαίωνα, το ζήτημα της ευθανασίας είχε εξορισμού εξοβελιστεί.

• Εάν κάποιος διέπραττε αυτοκτονία, ο νόμος στην Ευρώπη ήταν να το πτώμα να συρθεί στους δρόμους ή να καρφωθεί σε ένα βαρέλι και να αφεθεί να παρασυρθεί στη ροή του ποταμού.

• Κατά τον 17ο και 18ο αιώνα η ευθανασία επανέρχεται ως θέμα προς συζήτηση.

-S.J.Geroulanos,The answer of the centuries. In history, the euthanasia pendulum swings between

the two extremes, Archives of Hellenic Medicine 2016, 33(Suppl 1):39–46-

• 1828: ο πρώτος νόμος εναντίον της ευθανασίας στην Νέα Υόρκη (anti-euthanasia)

• 1870: η χρήση της μορφίνης και άλλων αναλγητικών για την επίτευξη ενός γρήγορου και ανώδυνου θανάτου αρχίζουν να προτείνονται

• 1885: η American Medical Association απορρίπτει ηχηρά την ευθανασία

• 1890-1900: το «Lancet” υποστηρίζει την παθητική ή έμμεση ευθανασία

• 1920: Hoch και Βinding, «Άδεια για καταστροφή της ανώφελης ζωής»

• 1935: ιδρύεται στη Βρετανία η Εταιρεία Νομιμοποίησης της Εθελοντικής Ευθανασίας (σήμερα «Αξιοπρέπεια στο Θάνατο»)

• 1936: δίνεται στον Βασιλιά της Αγγλίας, Γεώργιο Ε’, μία θανατηφόρος δόση μορφίνης και κοκαΐνης με σκοπό την επίσπευση του θανάτου του, έπειτα από απόφαση του γιατρού του, Λόρδου Dawson

• 1994: η Ολλανδία γίνεται η πρώτη χώρα που επιτρέπει την ευθανασία

• 2001: ο νόμος περί ευθανασίας υιοθετείται στο Βέλγιο – ο νόμος περιλαμβάνει συνθήκες προκειμένου οι γιατροί να αποφύγουν την θανατική ποινή

• 2008: η πολιτεία της Washington νομιμοποιεί την υποβοηθούμενη αυτοκτονία

Η κατάσταση στην Ελλάδα• Άρθρο 300 του Ποινικού Κώδικα περί ανθρωποκτονίας με

συναίνεση:

– «Όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο γι’ αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια, τιμωρείται με φυλάκιση».

• Με τη διατύπωση αυτή αναγνωρίζεται κατά κάποιον τρόπο η ύπαρξη ελαφρυντικού, το οποίο μπορεί να ληφθεί υπόψη στην επιμέτρηση της ποινής.

• European Council (1976)– Αναγνωρίζεται η επιθυμία των ασθενών για αξιοπρεπή και ειρηνικό

θάνατο. – Η παράταση της ζωής δεν πρέπει να είναι αποκλειστικός σκοπός της

Ιατρικής– Η ανακούφιση από τον πόνο αποτελεί εξίσου σπουδαία μέριμνα.

• European Council (1999)– Η τεχνητή παράταση της διαδικασίας του θανάτου απειλεί την

αξιοπρέπεια του θνήσκοντος ασθενούς. – Τα κράτη-μέλη να προστατεύσουν το δικαίωμα αυτοκαθορισμού του

και να διασφαλίσουν ότι οι εκπεφρασμένες επιθυμίες του λαμβάνονται υπ’ όψιν από τον ιατρό, που, ωστόσο, παραμένει ο τελικά υπεύθυνος για τις θεραπευτικές αποφάσεις-Parliamentary Assembly of the Council of Europ e. Protection of the human rights and

dignity of the terminally ill andthe dying. (Recommendation 1418), 1999-

Ωστόσο…

• οικογενειακοί δεσμοί πολύ ισχυροί

• οι οικογένειες φροντίζουν τους ασθενείς τους μέχρι τέλους

• Όχι ιδιαίτερα αισθητές ομάδες πίεσης υπέρ της ευθανασίας

Θρησκεία και Ευθανασία• Οι περισσότερες θρησκείες απορρίπτουν την ευθανασία:

– Ο Θεός την απορρίπτει

• «ου φονεύσεις»

– Η ανθρώπινη ζωή είναι ιερή

– Τα ανθρώπινα όντα είναι πλασμένα κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση

– Ο Θεός δίνει ζωή στον άνθρωπο, και μόνο αυτός μπορεί να του την αφαιρέσει

• Ισλάμ: κατά της ευθανασίας.

– Οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι η ανθρώπινη ζωή είναι ιερή, ο Αλλάχ δίνει ζωή και αποφασίζει για το πόσο θα ζήσει ο καθένας

– IMANA(Islamic Medical Association of America): η διακοπή της ζωτικής υποστήριξης για ασθενείς καταδικασμένους σε φυτική κατάσταση είναι αποδεκτή- αυτό καθότι αναγνωρίζουν όλες τις παρεμβάσεις ζωτικής υποστήριξης ως προσωρινές

• Χριστιανισμός: κατά κύρια βάση κατά της ευθανασίας

– Ο Θεός δίνει τη ζωή και τα ανθρώπινα όντα είναι πλασμένα κατ’ εικόνα και καθ΄ ομοίωση

– Ορισμένες εκκλησίες υπογραμμίζουν τη σημασία της μη παρεμβολής στη φυσιολογική πορεία προς τον θάνατο

– Σεβασμός προς κάθε άνθρωπο

• Ιουδαϊσμός: διχασμός επί του ζητήματος της ευθανασίας και της ιατρικής διαχείρισης του τέλους της ζωής από το 1970

– Εναντίον της εθελούσιας ευθανασίας

– Αποδοχή της εθελούσιας παθητικής ευθανασίας κάτω ορισμένες προϋποθέσεις

• Σιντοϊσμός: 69% των θρησκευτικών οργανώσεων αποδέχονται την εθελούσια παθητική ευθανασία

– Η παράταση της ζωής με μηχανικά μέσα θεωρείται ως μία αισχρή πράξη απέναντι στη ζωή

-Otani, Izumi. CGood Manner of DyingE as a Normative Concept: CAutocideE,

CGranny DumpingE and Discussions on Euthanasia / Death with Dignity in Japan.

International Journal of Japanese Society 2010; 19 (1) 49-63-

• Βουδισμός:

– Αρχή της διδασκαλίας του Βούδα: η συμπόνια

– Η συμπόνια ως ιδεολογικό έρεισμα υπέρ της ευθανασίας και της ανακούφισης του ανθρώπου από τον ανυπόφορο πόνο

– Ωστόσο, ανήθικο να «ξεκινήσει κανείς οποιαδήποτε ενέργεια με στόχο να αφαιρέσει την ανθρώπινη ζωή, ανεξάρτητα από την ποιότητα του κινήτρου του»

Επιχειρήματα υπέρ της ευθανασίας

• Η αυτονομία του ανθρώπου- το δικαίωμα στον θάνατο

• Η αξιοπρέπεια του ανθρώπου

• Το καθήκον του ιατρού να απαλύνει τον πόνο

-Tsaitouidis C.,” Euthanasia as a constitutional right of the patient”-

Επιχειρήματα κατά της ευθανασίας

• Ο απόλυτος χαρακτήρας της προστασίας της ανθρώπινης ζωής

• Δυναμική επικινδυνότητα της ευθανασίας

• Ιατρικό καθήκον: η διατήρηση της ζωής του ασθενούς- ο Όρκος του Ιπποκράτη

-Πούλης Γ.- Μπέκας Γ.,Λόγος – Αντίλογος: Το πρόβλημα της

Ευθανασίας», Ποιν. Λόγος 2/2001, 731-737-

Ποια η στάση απέναντι στο θάνατο σήμερα;

«Φιλοσοφία εστί μελέτη θανάτου»

Πλάτων, «Φαίδων»

• Άρνηση θανάτου– Παρά τη γήρανση, η νεότητα, η υγεία και η αστείρευτη ζωτικότητα

εξιδανικεύονται.

• Ψευδαισθήσεις θεραπευτικής παντοδυναμίας – Φάρμακα, τεχνολογία, ΜΜΕ

• Ο θάνατος δεν εκλαμβάνεται ως φυσικό «τέλος» της ζωής – Γίνεται αντιληπτός ως «αποτυχία» της Ιατρικής

• «Απαγόρευση» και εξατομίκευση του θανάτου – «Έπαψε να είναι παρών και οικείος, απωθήθηκε, εξοβελίστηκε από την

καθημερινότητα, κατάντησε ντροπή. Κάποτε, οι άνθρωποι πέθαιναν στο περιβάλλον του σπιτιού τους, περιστοιχιζόμενοι από τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Σήμερα, στην Ευρώπη, έως και 50% των θανάτων λαμβάνουν χώρα στα νοσοκομεία»

-Lancet 2003, 362:345–350-

Η πραγματικότητα• Επί μακρόν διατήρηση των βιολογικών λειτουργιών σε ασθενείς

στις Μ.Ε.Θ. που δεν ανταποκρίνονται στην ήδη χορηγηθείσα αγωγή και έχουν ελάχιστη έως μηδενική πιθανότητα επιβίωσης ή επανόδου σε μια ζωή ανεκτής ποιότητας

Ενδιαφέρουσες Περιπτώσεις

Gloria Taylor (1948-2012)

• Καναδή ταχυδρόμος, επαγγελματίας υγείας (νοσηλευτική φροντίδα κατοικίας) και ενθουσιώδης ποδηλάτης

• 2003: αρχίζει να βιώνει τα πρώτα συμπτώματα της αμυοτροφικήςπλευρικής σκλήρυνσης( ALS)

• 2006: διαγνώσκεται με τη νόσο από Νευρολόγο

• 29 Ιουνίου 2009: συμπληρώνει αίτηση προς το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανικής Κολούμπια για να προστεθεί ως ενάγων στην αγωγή του BC Civil Liberties’ Association (BCCLA) για θάνατο με αξιοπρέπεια

https://en.wikipedia.org/wiki/Gloria_Taylor_(patient)


• Το BCCLA είχε συμπληρώσει την αγωγή τον Απρίλιο του 2011 προς αμφισβήτηση των νόμων που καταδικάζουν την αρωγή προς άτομα με ανίατη νόσο να πεθάνουν με αξιοπρέπεια, με στόχο την αναγνώριση σε νοητικά ικανά άτομα με σοβαρή και ανίατη νόσο του δικαιώματος να λαμβάνουν ιατρική βοήθεια για να επισπεύσουν τον θάνατο, κάτω από συγκεκριμένες νομικές εγγυήσεις.

• Η Gloria Taylor μίλησε στους δημοσιογράφους στο Vancouver και δήλωσε πως η ίδια δεν επιθυμούσε να πεθάνει, αλλά επίσης δεν επιθυμούσε και να πεθάνει με έναν αγωνιώδη και τρομακτικό θάνατο. Επίσης, δήλωσε πως πολεμούσε ώστε όλοι οι άνθρωποι στον Καναδά να έχουν την επιλογή να πεθάνουν με τον τρόπο που επιθυμούν.



• Η Taylor είχε κερδίσει μία απαλλαγή από ένα κατώτερο δικαστήριο για ιατρικά υποβοηθούμενο θάνατο το 2012, αλλά η απόφαση ανατράπηκε από μεταγενέστερες εφέσεις.

• Τον Οκτώβριο του 2012, η Taylor πέθανε από σοβαρή λοίμωξη, σε έδαφος διάτρησης του εντέρου.

• To BCCLA συνεχίζει τους αγώνες της για την διεκδίκηση ενός αξιοπρεπούς θανάτου.



Frank Van Den Bleeken

. https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Van_Den_Bleeken

https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Van_Den_Bleeken

• Βέλγος κατά συρροήν δολοφόνος και βιαστής, καταδικασμένος σε φυλάκιση για 30 χρόνια

• Πρόσφατα είχε αφεθεί ελεύθερος και καταδικάστηκε και για άλλα αποτρόπαια εγκλήματα

• διεκδίκησε το δικαίωμα στον θάνατο, καθότι πονούσε ανυπόφορα λόγω της ψυχιατρικής του κατάστασης- Ανίκανος να ελέγξει τις βίαιες ορμές του, δεν είχε καμία απολύτως προοπτική να ζήσει ελεύθερος

• Ο δικηγόρος του δήλωσε: « δηλώνει ξεκάθαρα ότι δεν θέλει να ζήσει στη φυλακή, επειδή φοβάται ότι θα δημιουργήσει κι άλλα θύματα. Βλέποντας τον εαυτό του ως έναν κίνδυνο για την κοινωνία, δεν μπορεί άλλο να ζήσει με αυτό»

• Με την συναίνεση των γιατρών, ο Βέλγος Υπουργός Δικαιοσύνης συναίνεσε στην μεταφορά του σε νοσοκομείο, όπου οι γιατροί θα τερμάτιζαν τη ζωή του στις 11 Ιανουαρίου του 2012.

• Ωστόσο, στις 6 Ιανουαρίου ανακοινώθηκε ότι η απόφαση για το δικαίωμα στον θάνατο του Van Den Bleeken αποσύρθηκε από τους γιατρούς. Εν αντιθέσει, μεταφέρθηκε σε ίδρυμα κράτησης ψυχιατρικών ασθενών.

. https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Van_Den_Bleeken


Βιβλιογραφία1. Bacon F. The major works by Francis Bacon. Brian Vickers pp: 630.

2. Kountouras J, Chatzopoulos, Zanos C. Euthanasia. Forum of Clinical Oncology 2003; 2 (2): 148-156.

3. Oddie G. The moral case for the legislation of voluntary euthanasia. Law Rev 1998; 28: 207-214.

4. Dickinson GE, Lancastes CJ, Clark D. UK physicians? attitudes toward active voluntary euthanasia and

physician-assisted suicide. Death Stud 2002; 26: 479-490.

5. Akabayashi A. Euthanasia, assisted suicide and cessation of life support. Vapan’s policy law. Soc Sci

Med 2002: Med: 55: 517-527.

6. Mystakidou K, Patra E, Tsilika E, et al. The evolution of Euthanasia and its perceptions in Greek

Culture and Civilization. Perspectives in Biology and Medicine 2005; 48 (1): 97-98.

7. Otani, Izumi. CGood Manner of DyingE as a Normative Concept: CAutocideE, CGranny DumpingE and

Discussions on Euthanasia / Death with Dignity in Japan. International Journal of Japanese Society

2010; 19 (1) 49-63.

8. Cassel CK, Meier DE. Morals and Moralism in the debate over euthanasia and assisted suicide. N

Engl. J. Med 1990; 323:750-752.

9. Kουτσελίνης Α, Μιχαλοδημητράκης Μ. Ιατρική Ευθύνη. Gutenberg, 1984.

10. Kυριλλόπουλος Μ. Ευθανασία. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάνικα 1984; τόμος 25: 97-

98.

11. Γαρδίκας Κ. Ευθανασία. Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 1998; τόμος 13.

12. Cohen – Almagor R. Belgian euthanasia law: a critical analysis. J. Med Ethics 35.7: 436-439

13. https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Van_Den_Bleeken

14. https://en.wikipedia.org/wiki/Gloria_Taylor_(patient)



Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας

Death is a punishment to some,

to others a gift,

and to many a favor.

Seneca

ίαση ή ΊΑΣΗ? - Livemedia.gr · •Σιντοϊσμός: 69% τν θρησκετικών...

Documents

Transcript of ίαση ή ΊΑΣΗ? - Livemedia.gr · •Σιντοϊσμός: 69% τν θρησκετικών...