1

�EYH GÂL�B

HÜSN Ü A�K

Haz�rlayan

Muhammet Nur DO�AN

2

© T. C. KÜLTÜR VE TUR�ZM BAKANLI�I KÜTÜPHANELER VE YAYIMLAR GENEL MÜDÜRLÜ�Ü 3136 KÜLTÜR ESERLER� 419 ISBN 978-975-17-3358-0 www.kulturturizm.gov.tr e-posta: yayimlar@kulturturizm.gov.tr Bu kitap internet ortam�nda ilk kez yay�mlanmaktad�r.

3

1 Hamd ana ki k�ld� halka rahmet Tahmîdde acze verdi ruhsat

Acz olmasa hâl olurd� mü�kil Pây-i kec-i kilk olurd� der-gil Ger hamdine yoksa hadd ü ihsâ �ükr et ki zebân-� acz gûyâ Hamd eyle ki verdi �er’-i ma’nâ Tahmîd-i Hudâ’da acze fetvâ

5 Bah� eyledi ehl-i acze idrâk Fehvâ-y� �erîf-i “mâ arefnâk” Âhir yine acz olurd� hâs�l Ammâ olamazd� kimse vâs�l Noksân�m�za himâyet etdi Ta’cîz degil inâyet etdi Aslah ana vâcib olmam��d�r �hsân�n� mûcib olmam��d�r Mahz-� keremiyle etdi tasvîr Adl üzre nizâm-� halk� takdîr

10 Acz olmasa bî-nevâ kal�rd�k Hep ebkem ü kec-edâ kal�rd�k Mü�kildi edâ-y� �ükr ü tahmîd Kanda leb-i zerre kanda hur�îd Ammâ ki zebân-� aczimiz var Vasf�nda beyân-� aczimiz var �nsâf ile ger olursa dikkat Ni’met mi degildir acze ruhsat Her bir ni’am�n senâs� lâz�m Bu bahsde �ükr olur mülâz�m

15 Bundan dahi aczimiz hüveydâ Afvetdi yine Cenâb-� Mevlâ

4

Bî-had eger eylesek tahayyül Zencîr-i sühan bulur teselsül Mevc urma� ile muhît-i fikret Cû� eyledi hayret içre hayret Min ba’d dil old� mest ü medhû� Akl eyledi bahr-i nutk� hâmû� Der Na’t-i Nebevî ve Evsâf-� Latîf-i Mustafavî Sallâ’llâhü Te’âlâ Aleyh Ervâh ki tuhfe-i Hudâ’d�r Hâk-i reh-i �âh-� enbiyâd�r

20 Ol �âh ki taht� lâ-mekând�r Cârûb-ke�i kerrûbiyând�r Ol �âh ki mâh çün sitâre Pâbûs�na old� pâre pâre Cibrîl nevâline haberci Mîkâil an�n vekîl-i harc� “Levlâk” ile zât-� pâki mevsûf Kur’ân’a s�fât� zarf u mazrûf Dervâze-i tâk� “kaabe kavseyn” Fer�-i kademi ulûm-� kevneyn

25 �âh-� melekût-� ar�-pâye Mâh-� ceberût-� fer�-sâye Birdir dedi â�nâ-y� vahdet Mevc-i ahadiyyet Ahmediyyet Çün evvel-i mâ halakd�r ol nûr Sânî-i Hudâ desem de ma’zûr Âdem ki cenâb-� bü’l-be�erdir Bâ�-� nebevîde bir �ecerdir Giryân olup old� Nûh-� nevvâh Deryâ-y� melâhatinde mellâh

30 Cû�-âver olunca nîl-i kabz� Mûsâ’ya H�z�r yeti�di feyzi

5

�er’iyle edince tî�-zenlik �brâhîm’e dü�di büt-�ikenlik Mi’râc-� kemâl-i zât�n �drîs Sükkân-� semâya k�ld� tedrîs Bir rütbe ki hüsn-i bî-bahâs� Yûsuf dahi abd-i mü�terâs� Teb�îr için kudûm�n Îsâ Tâ minber-i çarha ç�kt� gûyâ

35 Îcâd� vücûd-� kevne bâis Ümmetleri s�rr-� ilme vâris Âyîne-i vahdet-i ilâhî Mir’ât-� vücûd�d�r kemâhî

Îmân-� hakîkîye ol âgâh Besdir sana bir Nebî bir Allâh �rvâ-y� �tâ�� râyegând�r �’câz� mü�ârün bi’l-benând�r Mü�gîn sevâd-� �âm-� Esrâ Men�ûr-� nübüvvetinde tu�râ

40 Söz olsa da menba’-� kerâmet Kur’ân’a nazîre olmaz elbet Kur’ân o Resûl’i k�ld� tavsîf Ahlâk-� azîmin etdi ta’rîf Ey hâme zebân�n eyle kûtâh Levh üzre kalemle yazm�� Allâh Der Menkabet-i Mi’râc-� �erîf-i Nebevî ve Mu’cize-i Bâhire-i Mustafavî Bir �eb ki sarây-� Ümmühânî Olmu�d� o mâh�n âsmân� Ammâ ki ne �eb emîn-i rahmet �eyhu’l-harem-i harîm-i hazret

45 Mânend-i Bilâl-i sâhib-irfân

6

Nûr-� siyeh içre nûr-� îmân Gûyâ o �eb-i �eref-meâsir Veysü’l-Karen idi nûr� zâhir Yüz sürmege geldi hâk-i pâya Da’vetli bulund�lar alâya Ol leyle için sipihr-i gerdân Etdi niçe bin sabâh� kurbân Çün âb-� hayât o �âm-� enver Rengi siyeh idi mevci ahdar

50 Ebr-âver olup bahâr-� nâsût Cû� eyledi sebze-zâr-� lâhût Ser-çe�me-i H�zr olup hüveydâ Ervâh-� bekâya old� irvâ Zulmât çekip surâd�k-� gayb S�r söyledi mâha mihr lâ-reyb Tâ mihr ede mâha arz-� dîdâr Zulmât-� hafâya girdi envâr Cû� eyledi sanki nîl-i hayret 54 �hyâ ola tâ ki m�sr-� vuslat

55 Bast eyledi nokta-i süveydâ S�rr old� içinde �âm-� esrâ Envâr ile kâinât dold� ��te o gece sabâh old� �evk eyledi mihri pâre pâre �enlendi me�âil-i sitâre Bir h�rmen-i nûr olup nüh eflâk Hur�îdi kapatd� pertev-i hâk Bir feyz eri�di bu zemîne Kim old� sarây-� âb-gîne

60 Ger etmese mihr ü meh tekaddüm �ebnem yerine ya�ard� encüm Envâr büridi kâinât� Rû�en görür old�lar hayât�

7

Berk urd� o �eb-çerâ�-� nâ-yâb Mahv old� hep âftâb ü mehtâb Bir h�rmen idi nücûm-� pür-tâb Hur�îd ü meh anda kirm-i �eb-tâb Âyîne-i nûr olup �eb-i târ Yâr eyledi yâre arz-� dîdâr

65 Gönderdi Hudâ edip me�iyyet Cibrîl-i emîni peyk-i da‘vet Her geh ki inerdi âsmândan San ar�a ç�kard� hâk-dândan Teb�îr k�l�p sürû�-� a’zem Dedi ki eyâ Resûl-i ekrem Ad�n kod�lar Burâk-� yektâ Geldi aya��na ar�-� a’lâ Eyle güzer ar� u âsmân� Mahzûn buyurma lâ-mekân�

70 Ol maksad-� kün fe kân-îcâd Fermân-� Hudâ’ya old� münkâd Her �ey olur asl�na �itâbân Ç�kd� yine âsmâna Kur’ân Çün bast� rikâba pây-i himmet Zîn hânesi idi beyt-i vahdet Ne kald� zemîn ü ne zemâne Mahvold� bu turfa â�iyâne Cû� eyledi çün muhît-i vahdet Ma’nâya mübeddel old� sûret

75 Hem sûrete girdi s�rr-� vahdet Ma’nâ-y� kadîm buld� sûret Nâgeh görünüp harîm-i aksâ Abdiyyetin old� s�rr� peydâ Ol sâcid olup Hak old� mescûd Dendi bu makâma gayb-� me�hûd Ervâh-� rüsül cemâat old� Allâh bilir ne hâlet old�

8

Ey hâme o rütbe olma çâlâk Esrâr-� nübüvvet olmaz idrâk

80 Deryâ sözi �ebneme ne lây�k Tanr� i�i âdeme ne lây�k Gel âdet-i �âirâna git sen Sûfiyye sözin ferâgat et sen Çün bast� sipihr-i evvele pâ Old� iki pâre bedr-i ra’nâ Tâ halka �yân ola mücerred Kim devr-i kamer mi devr-i Ahmed Mi’râcda çün zamân yokdur Evvel demege tüvân yokdur

85 Mâh olmas� mu’ciziyle mün�ak �sbât idi �erh-i sadr� elhak

Ol bî-dile iltiyâm k�ld� Gönlini al�p h�râm k�ld� Çavu�luk etdiler sürû�ân “Allâh ü ma’âk”le dem-hurû�ân Azmeyledi vahy-i vârid üzre Vard� felek-i Utârid üzre Çün geldi o �âir-i felek-câh Ol �âhdan old� ma’zeret-hâh

90 Afveyledi nâme-i siyâh�n Hassân’e ba���lad� günâh�n Meb’ûs�na rehber old� bâis

Aç�ld� der-i sipihr-i sâlis Zehrâs�n edip �efî’ Zühre Afv�ndan o �âh�n ald� behre Çârüm felegi k�l�nca seyrân Fahr etdi dü bâre çâr erkân Feyz ald� mülâhdan Mesîhâ Tekrârdan old� sanki ihyâ

95 Berk urd� o �eb-çerâ�-� câvid

9

�ermiyle zemîne girdi hur�îd Çün târem-i hâmis old� menzil Mirrîh’e eri�di had�e-i dil Kan a�lay�p etdi özre âheng Dâmân-� sipihri k�ld� gül-reng Afvetdi o �âh-� âsmân-rah� Azrâil’e k�ld� cürmini bah� Çün �e� cihet old� kâm-hâh� Çarh-� �e�üme eri�di râh�

100 Tâ ede o �âh-� heft-iklîm Kâdî-i sipihre �er’i ta’lîm Teblî� k�l�p Cenâb-� Hak’dan Nehy eyledi hükm-i mâ-sebakdan Men’ old� kehânet ile tencîm Zâhirle müzâhir old� tanzîm Çün erdi sipihr-i heftümîne Bah� etdi saâdet âlemîne Keyvân �efî’ edip Bilâl’i Böyle deyip etdi rûy-mâlî

105 Besdir bana bu �eb özr-hâhî Bâlâ-ter-i reng k�l siyâh� Çün hazret-i pâd�âh-� “levlâk” Tekmîl ile k�ld� seyr-i eflâk Amma dahi bah�î�-i ilâhî Mi’râc�n� bulmad� kemâhî Kürsîye bas�nca pây-i reftâr �evk eyledi sâbitât� seyyâr Te�rîfi için buyurd� zîrâ Olmu� felekü’l-burûc ber-câ

110 Basma�la kadem vücûd-� pâki Eflâke ç�kard� Sevr-i hâk’i Lûtf edip o pâd�âh-� yektâ Koz bekçi ba��s� old� Cevzâ

10

Deryûze elin aç�nca Mîzân Dirhem yerine dür etdi rîzân Hût eyledi zîr-i hâke âheng Girdâb-� hafâya girdi Harçeng K�ld� Esed ibn-i ammini yâd Tahlîsine andan old� imdâd

115 Zîrâ Hamel eyleyip �ikâyet Etmi�di celâdetin hikâyet Delv a�lay�p old� hâli derhem Bir re�ha deyip be-çâh-� Zemzem Bir feyz ile �âd olup ögündi Dûlâb-� Muhammedîye döndi Pervîn ile Cedy ol�nca tezyîn S�bteynine tuhfe k�ld� ta’yîn �ehperr-i sürû� ol �eb-i râz Hep Sünbüle’den ederdi pervâz

120 Çün sâat-� çarha lâz�m Akrep Vaktâ o da k�ld� arz-� matlap Buld� �eref-i kabûle imkân Fevt olmad� bir dakîka ihsân Kavsine bak�nca Zâl-i dehrin Pek za’f�n� gördi hâl-i dehrin Ol �âhsüvâr-� “kaabe kavseyn” K�ld� seferin verâ-y� kevneyn Cibrîl-i emîne old� hem-pâ Tâ ar�-� Hudây� k�ld� me’vâ

125 Levh ü kalem ü hezâr esrâr Hem old� kerrûbiyân be-dîdâr �evk�ndan o rütbe old� medhû� Ar� eyledi sâhibin ferâmû� Ar�� b�rak�p misâl-i sâye Zü’l-ar� dedi o ar�-pâye Ol seyrde mâverâ göründi Tâ Sidre-i müntehâ göründi

11

Aç�ld� der-i harîm-i vuslat 131 Kurbet girü kald� geldi vahdet

130 Cibrîl’de acz olup hüveydâ Elfâz� b�rakd� anda ma’nâ Evvel ne idi ne old� bilmem Leb-rîz idi ol ne dold� bilmem Ey rahmeti râygân Rahmân Lûtf�nla bu benden eyle �âdân Hâhi�-ger-i devlet-i müebbed Ya’nî ki fakîr Gâlib Es’ad Mücrîmdir egerçi ümmetindir Ümmîdi senin �efâatindir

135 Olmazsa �efâatinden ihsân Çok zâhidin ola hâli hirmân Çün ehl-i kebâirim siyeh-kâr Her maksad�ma be�âretim var Der Vasf-� �erîf-i Cenâb-� Hudâvendigâr Kuddise Sirruhu Hatm etdi çü enbiyây� Allâh Geldi bize evliyâ-y� âgâh �ehdir o gürûha Molla Hünkâr Besdir bu cihâna bir cihân-dâr Sultân-� serîr-i mülk-i irfân Seccâde-ni�în-i �îr-i Yezdân

140 Endî�esi reh-nümâ-y� tahkîk Mânendesidir vekîl-i S�ddîk Hur�îd-i sipihr-i sulb-i Hayder Zer silsile reh-rev-i Gazanfer Ney-pâre-i kilki k�ld� me�hûd Bildik neyimi� nevâ-y� Dâvûd Old� ulemâ-y� dîne fây�k Peygamber-i Rûm denilse lây�k

12

Ma’nâ-y� kelâm� rûh-bah�â Mehdî gibi �er’i eyler ihyâ

145 �sm olmad� bir kitâba el-ân Seyr et �erefin ki ma�z-� Kur’ân Mülk-i sühan� sevâd-� a’zem Bir buk’as� taht-� �bni Edhem �brâhîm-i Gül�enî gibi merd Olmu�dur o bâ�a bülbül-i ferd Abdâl-� felek helâk-i a�k� Mihr ü mehi sîne-çâk-i a�k� Ebyât-� �erîfi âyet âyet Esrâr-� �erîat ü hakîkat

150 Rû�en sühan� çerâ�-� ma’nâ Her noktas� �eb-çerâ�-� ma’nâ Ser-tâc� gürûh-� evliyân�n �âh u çelebîsi asfiyân�n Etmi�dir ihâta garb u �ark� Emvâc-� muhît-i gark u fark� Aktâr-� cihâna hükmi cârî Eczâ-y� zamâna feyzi sârî Âlem dolu feyz-i himmetinden Bahs etme abes kerâmetinden Der Zikr-i Pî�vâ-y� Hod

155 Bulma�a hitâm bu mebâhis Bir zât-� sütûde old� bâis Üftâde-i râh-� ser-bülendî Ya’nî pederim Re�îd Efendi Dil zâviyesinde münzevîdir Ser-bâz-� muhibb-i Mevlevîdir Hakd�r bu ki deng ü lâl idim ben Nutk etmege bî-mecâl idim ben

13

Kalm��d� zebân-� hâme hâmû� K�lm��d� hezâr mevc-i gam cû�

160 Gelmi�di kelâl güft ü gûdan Ge�mi�di hayâl reng ü bûdan Nâ-güfte kal�p makâl-i mi’râc Kalm��d� bu Hüsn ü A�k bî-tâc Söyle deyip etdi nutka ikdâm Feyz-i nefesiyle old� itmâm Bu güm-rehin old� dest-gîri Ögretdi sühanda tarz-� Pîr’i Doldurd� benim o merd-i meydân Himmetle derûnum âb-� hayvân

165 Çün old� cihân-� a�ka rehber Olmaz m� übüvveti mükerrer Her nesne ki söylerim senâdan Âsûdedir âfet-i riyâdan Ney gibi beni o zât-� vâlâ Feyz-i nefesiyle k�ld� gûyâ Hem old� sebeb hem etdi himmet K�ld�m niçe ehl-i hâle hizmet Âsâr-� keremleriyle hakkâ �nkâr� küfürdür oldum ihyâ

170 Anlar da demez buna inâyet Hem ben dahi eylemem kanâat Bahr-� keremin verâs� yokdur Ol bahrda dürr-i feyz çokdur �n�âallahü’r-Rahîm ü Rahmân Esrâr-� �ühûd olur nümâyân Der Beyân-� Sebeb-i Te’lîf Bir meclis-i ünse mahrem oldum

14

Ol cennet içinde Âdem oldum Meclis velî gül�en-i mahabbet Bülbülleri yek-ser ehl-i ülfet

175 Her birisi �âir-i sühan-senc Gencîneler elde cümlesi genc Ülfetleri �i’r ü fazl u irfân Sohbetleri nazm u nesr ü elhân Ben mest-i sabûh-� nükte-dânî Vakt ise sabâh-� nev-cüvânî Gâhî okunurd� Hayrâbâd Nâbî olunurd� hayr ile yâd Hakkâ ki acîb bir eserdir Erbâb� yan�nda mu’teberdir

180 Hengâm-� heremde söylemi�dir Pîr old��� demde söylemi�dir Ol nazm�n edip bir ehl-i ma’nâ Medhinde mübâla�ayla �trâ Bezm ehli serâser etdi ikrâr Bu kavli muvâfakatla tekrâr Bir gâyete erdi kim meâli Tanzîrinin olmaz ihtimâli Ol r�tl bana girân göründi Bir sûret-i imtihân göründi

185 Ta’rîzâne edip hitâb� Verdim o gürûha bu cevâb� Kim Nâbî’ye hiç dü�er mi evfak �eyhin sözine kelâm katmak Ey k�ssadan olmayan haberdâr Nâk�s m� b�rakd� �eyh Attâr ��te o kadard�r ol hikâyet Bâkîsi dürûg-� bî-nihâyet Manzûme-i Fârisî-ve� ebyât Bi’lcümle tetâbû-� izâfât

15

190 �n�âya verir egerçi ziynet

Türkî söz içinde ayn-� siklet Az olsa eger degildi mâni’ Derdik ana belki de sanâyi’ Hem bir dahi var ki ol sühan-sâz ��râkda mürg-i pest-pervâz Evsâf-� Burâk-� Fahr-� âlem Rah�iyye-i Nef’î andan akdem Lâz�m m� Burâk’� medh ü tavsîf Bu kâr� ana kim etdi teklîf

195 Afv eyleyelim ki belki bilmez Bir sürçen at�n ba�� kesilmez Hem bir de bu kim o pîr-i fânî Alm�� niçe dürlü nâm ü �ân� Be� dâne �ehen�eh-i melek-zâd Tab’�na keremle etmi� imdâd Bâzâr-� cihânda kâm�n alm�� Meydân-� sühanda nâm�n alm�� Böyleyken edip yine tekâsül K�lm�� niçe ma’nîden tegâfül

200 Bulma�la bir iki ho�ca ta’bîr Erlik midir izdivâc� tasvîr Dersen ki Nizâmî-i girâmî Etmi� o dahi bu iltizâm� Ol tarz-� Acem’dir olmaz i’câb Rindân-� Acem gözetmez âdâb Her tavr�na iktidâ ne lâz�m Câizse de ictirâ ne lâz�m Hem bir dahi bu kim ol sühan-senc Vermi� kalemine renc-i bî-genc

205 Bir düzd-i bürehne-pây� gûyâ Mansûr’a diler ki ede hem-pâ Mi’râc-� hayâle eyleyip sâz

16

�ster ki Mesîh’e olsun enbâz Mebnâ-y� binâ-y� Hayrâbâd Bir hay�rs�z�n kemâlin îrâd El-hak çal�p alma k�ssad�r ol H�rs�zlara hayli hissedir ol Pîrâne tekellüf etmi� el-hak Vermi� hele kâr-� düzde revnak

210 Nush etse eger budur mezâk� Dünya fânî âhiret bâkî Olsa ne kadar harâb ü ma��û� Yokdur bun� bir i�itmemi� gû� Merd ana denir ki aça nev râh Erbâb-� vukûf� ede âgâh Olmaya sözi bedîhî-i tâm Ede niçe tecrübeyle itmâm Ammâ kime eyleyim bun� fâ� Ben dahi bileydim ol kadar kâ�

215 Efvâha sözüm olayd� dem-sâz Lâz�m m� idi felekde pervâz Veh veh bu ne �ekve etdim izhâr Sad tevbe vü sad hezâr inkâr Bir ehl-i sühan ki ede tahsîn Bin çarh deger o beyt-i rengîn Dâim bun� der ki elde hâme Âfet bana i’tibâr-� amme Çün kâr� himâyet eylemekdir �fhâma riâyet eylemekdir

220 Elbetde olup füsürde-hât�r Ma’nâdan olur zebân� kâs�r Lâkin yine bellidir tabîat Meydandad�r ald���n vedîat Çâlâk-zamîr ü merd-i âgâh Etmez hele düzdi hem-ser-i �âh

17

Olsa ne kadar �ikeste-pervâz Uymaz yine kûf u kaza �ehbâz Kalmad� m� ne�’e-i mahabbet Pâyâna m� erdi ol hikâyet

225 Hiç a�kdan özge �ey revâ m� Sarf etmege gevher-i kelâm� Dersen ki hezâr olund� tekrâr Sahbâ-yi bekâdan olma bîzâr Âlem heme derd-i a�k u ülfet Bâkî keder ü elem nuhûset Bu râhdan oldun ise âgâh Ç�kmaz yolun üzre düzd-i güm-râh Bu derd-i sühand�r olmaz izhâr Ta‘bîr edemem dahi neler var

230 Gencûr-� cevâhir-i sanâyi‘ Ol san‘at� yok ki zevke râci‘ Hattâ dedi bir Mesîh-i ho�-dem Hem söyleyemem de hem begenmem Etdim niçe dürlü i‘tirâzât Hem her birisin de etdim isbât Bu na�meye kim ben etdim âheng Evvel beni k�ld� zâr u dil-teng Dutd� beni ol söz ile yârân Da’vâya gerek gel imdi bürhân

235 Nâbî ana kim güç ile ermi� Allâh sana gençliginde vermi� Ald�m o hevesle kilki deste Bu nazm� dedim �ikeste-beste Noksân�ma vard�r i’tirâf�m Bîhûde degil velîk lâf�m Bed-reng ise de kumâ�-� Evren Kalmaz yine kâle-i Halebden Ân kes ki zi �ehr-i â�inâyîst Dâned ki metâ’-� mâ kocâyîst

18

Â�âz-� Dâstân-� Benî Mahabbet

240 Dil-zinde-i feyz-i �ems-i Tebrîz Ney-pâre-i hâme-i �eker-rîz Bu resme koyup beyân-� a�k� Söyler bana dâstân-� a�k� Kim vard� Arabda bir kabîle Müstecmi’-i haslet-i cemîle Ser-levha-i defter-i fütüvvet Ser-hayl-i Arab Benî Mahabbet Ammâ ne kabîle k�ble-i derd Bi’lcümle siyâh-baht u rû-zerd

245 Giydikleri âfitâb-� temmûz �çdikleri �u’le-i cihân-sûz Vâdîleri rîk ü �î�e-i gam Kumlar sa����nca hüzn ü mâtem Har-gehleri dûd-� âh-� hirmân Sohbetleri ney gibi hep efgân Her birisi bir nigâra urgun �em�îr gibi dehân� pür-hûn Erzâklar� belâ-y� nâgâh Âte� ya�ar üstlerine her gâh

250 Ekdikleri dâne-i �irâre Biçdikleri kalb-i pâre pâre Anlar ki kelâma cân verirler Mecnûn o kabîledendi derler Her kim ki belâya mürtekibdir Elbet o oca�a müntesibdir Satd�klar� hep metâ’-� când�r Ald�klar� sûzi�-i nihând�r

19

S�fat-� Bezm-i Î�ân Kasd eylese bunlar ay� ü nû�a Tûfân-� belâ gelirdi cû�a

255 Sâgarlar� gürz-i kûh-peyker Sahbâlar� merg-i deh�et-âver Meclisleri rezm-gâh-� â�ûb Mutr�plar� hây u hûy-� dil-kûb Pinyâli piyâle zann-ederler Pergâleyi kâle zann-ederler Azrâil o kavme sâkî-i hâs Mirrîh bezimlerinde rakkâs Kânûn u nakâre savt-� �îven Teb-lerze-i cân-güdâz def-zen

260 ��ret aras�nda nukl ü bâdâm Çe�m-i bed-i halk u zehr-i âlâm Mînâdaki penbe penbe-i dâ� Dâ� içre �erâb-� �u’le �rma� Feryâd u �ikence ye’s ü hasret Esbâb-� safâ dahi ne hâcet S�fat-� �ikâr-� Î�ân Azm eyleseler �ikâra bunlar Gitmez gelecek diyâra bunlar Tîhûlar� sûsmâr olur hep Dürrâclar� perende akrep

265 �ehbâzlar� nigâh-� hasret Dutduklar� cu�d u bûm-� deh�et Pertâb ile halkalansa ejder Ho� geldi sâf-� küleng derler Âhûlar� dûd-� âh-� ser-ke� Endâm� siyâh �âh� âte�

20

Sayyâdlar� �ikâra urgun Tav�an o gürûha telli kur�un �ster ok� gitmeye yabâna Kendi çekinir zih-i kemâna

270 Urduklar� ef’î-i münakka� Ok y�lan� tîr ü rûy tîr-ke� S�fat-� Bahâr-� Î�ân Ol semte gelince nev-bahârân Sahrâya olurd�lar girîzân Peyvend edip âh-� dâ�� dâ�a Çün berk giderler idi bâ�a Maksûdlar� hemân akar su Yeksân leb-i �erha vü leb-i cû �ebbûy� görür kimi san�r �eb Kimisi de sünbüle der akrep

275 Dâ�-� gam� gül-fe�ân san�rlar Kan �rma��n ergavan san�rlar Her biri gezer kenâr-� bâ�� Dev�irdigi lâle kendi dâ�� Bilmez biri zevk-� bûstân� Alm�� an� derd-i dil-sitân� Bilmez ki nedir nihâl-i gül-nâr Âte� mi bitirdi yoksa gülzâr Gül mi güler ergavân m� a�lar Etfâl-i nihâl kan m� a�lar

280 Bülbülde mi gülde mi bu efgân Sünbül mi olan acep perî�ân Cû-bâra niçin uruld� zencîr Durmaz yine kimden old� dil-gîr Kimdir dü�üren hevâya servi Almaz kanad alt�na tezervi

21

Derdi ne ki nergis old� bîmâr Bakmaz m� yüzine yoksa dildâr Âte� mi ya�ar hevâ yüzinden Gül mi biter i�tikâ yüzinden

285 Bilmez biri hâk ü âsmân� Seçmez gözi necm ü gülsitân� Mecnûn gibi her yeri gezerler Ammâ kat� serserî gezerler Her fasl� bahâr�na k�yâs et Söyletme hazânlar�n hirâs et Vâk�a-i Garîbe Bu tâifenin içinde bir �eb Bir hâl göründi gâyet agreb Birbirine girdiler felekler A�lar kimisi güler melekler

290 Bir velvele sakf-� âsmânda Bir zelzele sath-� hâk-dânda Bin �evk u tarab hezâr korku Nâkûs u nakâre bang-i yâ hû Geh zulmet olurd� tûy-ber-tûy Geh nûr ya�ard� sûy-ber-sûy Hep secdeye vard� berg ü e�câr Hayretle eridi akd� enhâr Geh zâhir olup hezâr tehdîd Geh mevc ururd� bîm ü ümmîd

295 Encüm aras�nda iktirânât Bârân-� ferah tegerg-i âfât Zulmetle mahûf çok sadâlar Âvâz-� bülend-i â�nâlar Güm güm öter âsmân sadâdan Güm-ge�te zemîn bu mâcerâdan

22

Herkesde bu �zd�râb sârî Dil-�âdl�k emr-i i’tibârî Deh�etle dolup hevâ vü ecrâm Do�d� o �eb içre bin serencâm Vilâdet-i Hüsn ü A�k

300 Old� bu sarâya pâ-nihâde Ol gice iki kibâr-zâde Fi’l-hâl aç�ld� subh-� ümmîd Hem mâh do�d� vü hem de hur�îd Ol hâle sebeb bu iki �ehmi� Her biri süvâr-� mihr ü mehmi� Ammâ biri duhter-i semen-ber Biri püser-i Mesîh-manzar Fehm etdi kabîle mâcerây� Hep duyd� bu iki mübtelây�

305 Hüsn eylediler o duhtere ad Ferzend-i güzîne A�k-� nâ-�âd Hüsn’e dedi sonra kimi Leylâ �îrîn dedi kimi kimi Azrâ Mecnûn kod� kimi A�k için ad Vâm�k dedi kimi kimi Ferhâd Sonra o lügat olup dîger-gûn Leylâ dedi A�k’a Hüsn’e Mecnûn Her ân bozup kazâ t�l�sm� Bir gûne degi�tirirdi ismi

310 Bunlar dahi t�fl-� bî-serencâm Gerdûn dola��r ki ede güm-nâm Güm-nâml�k ile bula �öhret Güm-ge�telik ola sonra âdet

23

Nâm-zed �üden-i Hüsn Bâ A�k Bir bezm-i latîf edip mürettep Sâdât-� kabîle geldiler hep Re’y eylediler ki bu iki mâh Birbirinin ola hâh nâ-hâh �rzâ edeler babalar�n� Böyle edeler duâlar�n�

315 Bu re’yi olup kazâ müessis Bî-gâile hatm olund� meclis Âsûden-i A�k Der Mehd Bed’ eyledi A�k pîç ü tâba Bend old� k�mât-� �zd�râba Yapd�rd� sipihr-i pür-felâket Tâbûtdan ana mehd-i râhat

318 Tâ dîdesi ola hâba mu’tâd Bu �i’ri ederdi dâye in�âd Tardiyye I Ey mâh uyu uyu ki bu �eb Gû�unda yer ede bang-i yâ Rab Ma’lûm degil egerçi matlab Öyle görünür ki hükm-i kevkeb Sîh-i siteme kebâb olursun II Ey gonca uyu bu az zamând�r Çarh�n sana maksad� yamand�r

24

Zîrâ kat� tünd ü bî-amând�r Lûtf etmesi de velî gümând�r Havf�m bu ki pek harâb olursun III Ey nergis-i a�k hâb-� nâz et Dâmân-� kazâya dü� niyâz et Bin havf ile çe�m-i cân� bâz et Encâm-� belâdan ihtirâz et Bâzîçe-i ink�lâb olursun IV Gel mehd-i safâda râhat eyle Birkaç gececik ferâgat eyle Fikr eyle sonun inâyet eyle Süt yerine kana âdet eyle Peymâne-ke�-i itâb olursun V Mehd içre uyu ki ey semen-ber Kalmaz bu revi�de çarh-� çenber Bir hâl ile gerdi� etmez ahter Seyr et sana az vakitde n’eyler Seyl-i gama âsyâb olursun VI Bîdârl�k ile etme mu’tâd Uyhudan olur olursa imdâd Bir zehr sunup bu çarh-� cellâd Gâlib gibi kâr�n ola feryâd Bezm-i eleme rebâb olursun Tetimme-i Kelâm Mehd içre o âfet-i semen-ber Mâh-� nev içinde mihr-i enver

320 Cünbîde olunca mehdi her ân Sîm-âb gibi olurd� lerzân

25

Lerzi�de idi o necm-i ümmîd Âyîne içinde sanki hur�îd Çâh içre misâl-i mâh-� Nah�eb Ya mihre yer old� burc-� Akreb Gehvârede çün olurd� dil-gîr Ditrerdi g�lâf içinde �em�îr Mehd içre uyurd� çün o âfet Cism içre bulurd� rûh kuvvet

325 Nûr-� nigeh idi san o âhû Olmu�d� makâm� künc-i ebrû Îsâ idi ya o t�fl gûyâ Mihrâb idi ana mehd-i ulyâ Ammâ yine gamdan idi bîzâr Râhat dö�eginde sanki bîmâr Bir hâl ile eylemezdi ârâm Ditrerdi misâl-i �u’le endâm Gâhîce ki pek harâb olurd� Derlerdi ki mest-i hâb olurd�

330 Velhâs�l o âte�-i gül-endâm Bu cünbü� ile geçirdi eyyâm Âsûde �üden-i Hüsn Der Mehd Olurd� kazâ-y� nâ-besâmân Hüsn’e dahi gâhvâre-cünbân K�ld� an� da sipihr-i bî-dâd Bir cünbü�-i vâj-gûne mu’tâd Mahzûnluk içre zevk-i �âdî Dil-�âdl�k içre nâ-murâdî Sûretde çok ihtirâm ederdi Hâb� gözine harâm ederdi

335 Çün fitne idi o �ûh-� gaddâr �sterdi kazâ ki ede bî-dâr

26

Tafsîlden edelim ferâgat Tâ olmaya mûcib-i melâlet �âyeste degil ki ola yârân Evvel nazar�nda deng ü hayrân Zuhûr-� Mukaddimât Çün geçdi bu hâl ile meh ü sâl Vakt old� ki etmeye gam ihmâl Sâdât-� kabîle old�lar cem’ Bu re’y-i rezîne yakd�lar �em’

340 Kim ola bu iki �ûh-� âkil Tahsîl-i hünerle bedr-i kâmil Sermâye-i ârzû hünerdir Ba� egme ki�iye tâc-� serdir Çün k�ld� kamerle â�nâyî Herkes i�idir bilir Sühâ’y� Sebak-da� �üden-i Î�ân Der Mekteb-i Edeb Bir k��ra girip dü ma�z-� bâdâm Bir mektebe vard�lar Edeb-nâm Bir beyt olup iki t�fl-� m�sra’ Ma’nâ-y� latîfe old� matla’

345 Efsûn okur iki çe�m-i câdû Pî�-i nigehinde rahle ebrû Hâme gibi dü-zebân ü yek-dil Bir bahsi olurlar idi nâkil Yek nûr olup iki �em’-i kâfûr K�ld� oras�n sarây-� billûr Mekteb olup arada heyûlâ Bir sûrete girdi iki ma’nâ

27

Bir �âhda iki gonca-i gül Birbirlerine olurd� bülbül

350 Biribirine ula�d� bunlar Ol bâ�çede kan yala�d� bunlar Âyîne ederler idi gâhî �rsâl-i meselde mihr ü mâh� Bir yerde olup ikisi câlis Âyîneye girdi aks ü âkis Mekteb o harem-sarây-� vahdet 354 Cem’ old�lar anda hecr ü vuslat Biribirine çe�m-dâr-� hirmân Firdevs içinde hûr u g�lmân

355 Olsun meh ü mihr-i çarh me’nûs Pervâne vü �u’le cevv-i fânûs Mâbeynde târ u pûd-� vuslat 356 Hayrân hayrân nigâh-� dikkat Hep dersleri r�zâ vü teslîm Mollâ-y� Cünûn pîr-i ta’lîm Der Vasf-� Mollâ-y� Cünûn Ammâ ne Cünûn �eyh-i kâmil Müftî-i müdebbirân-� âkil Tenhâ-rev-i vâdî-i muhâlât Vâreste-i kayd-� ihtimâlât

360 Cehlin gecesin sabâh k�lm�� Menhîleri hep mübâh k�lm�� Ç�kmaz ne umûr� �âh-� fikre Dü�mez yol� seng-lâh-� fikre Ef’âli çirâ vü çûndan dûr Hem dînde hem küfürde ma’zûr Yan�nda �eh ü gedâ müsâvî Akl�n sözi türreh ü mesâvî

28

Yek ba��na pâd�âh-� kâdir Hükmince gider bütün me�âir

365 Yokd� ser ü kâr� zann ü �ekde Hîç �übhesi kalmam�� felekde Allâh’a bile olursa ser-ke� Havf eylemez an� yakmaz âte� Ba�l� ba��na bir özge sultân Askerleri var serâser üryân Var hüccetine göre usûli Çesbîde k�yâs�na füsûli Bahs etse eder cihân� ilzâm Bir sözle eder fihâm� ifhâm

370 �bni Melek’i koyup zemîne Bin neng bulurd� Fahridîn’e Seyr edip imâmesin �mâd’�n �algam Hoca takm�� idi ad�n Bezminde kopuzcu Mîrzâ Cân Bir curcuna harc� Fahr-i Cürcân �hsân�na kör dilenci �blîs Ka�mer ba��s� Aristetâlis �klîm-i belâda �eyhülislâm Kavline terettüp etmez ahkâm Â��k �üden-i Hüsn Bâ A�k

375 Ber-hükm-i kazâ-y� nâ-muvâf�k Hüsn old� cemâl-i A�k’a â��k Bin cân ile Hüsn-i âlem-ârâ Çün old� o Yûsuf’a Züleyhâ Ma’�ûk olacakken old� â��k Azrâ olacakken old� Vâm�k Etdi ruh-� Hüsn’i nesteren-zâr

29

Ruhsâre-i A�k u a�k-� ruhsâr Elf ok�sa kaddin eyleyip yâd Tâ ar�a ç�kard� âh ü feryâd

380 Cîm ok�sa zülfe eyleyip dâl Bir noktadan anlar idi bin hâl Hançer gibi râdan idi bîmi Saklard� lebinde harf-i mîmi Dendâne-i sîn-i erre-sîmâ Eylerdi nihâl-i ömrin ifnâ Sîpâresi elde bedr-i tâbân Mânend-i kelef hat� perî�ân Etfâl eder idi derse dikkat Bunlar biribirine meveddet Der Çigûnegî-i Ez Mahabbet-i Î�ân

385 Var eyle o gül�eni tahayyül Pervânesi gül çerâ�� bülbül Hûn-germ idi A�k’a lâ’l-i nû�în Ferhâd’�na cân verirdi �îrîn Tûtî görünürdi ol �eker-leb Ma’�ûk idi â��kâne-me�reb Leylî’si hayâl-i Kays’a Mecnûn Pervâneye �em’i zâr u dil-hûn Geh kâkülini dökerdi dildâr Gül bûseye dâ� açard� ruhsâr

390 Geh lâ’li aç�p o gûne sohbet Berg-i gül olurd� çâk-i humret �smet komaz olma�a dehen-bâz Peydâ idi lîk gevher-i râz Hüsn’ün sözi ülfet ü mahabbet A�k’�n i�i hayret içre hayret Sûretde cenâb-� A�k hâmû� Girdâb gibi muhît eder nû�

30

Sevmez mi sever mi kimse bilmez Ol rütbe de bî-haber denilmez

395 Hâmû� ne âh eder ne efgân Medhû� ne yol bilir ne erkân Âyîne gibi hemân ol âfet Bî-cân ü zebân bir özge sûret Bakd�kça al�r cenâb-� Hüsn’i Cezb eyler o âftâb-� hüsni Hur�îd gibi o mâh-� Nah�eb Yekpâre nazar ne gû� u ne leb Âte� gibi Hüsn olur fürûzân Allâh bilir kim ola sûzân

400 E�ki gibi Hüsn olurd� bî-tâb Her âh ba��na tavk-� girdâb Mînâ gibi A�k’a ser-fürûda Bu �î�ede sanki ol sebûda Dil-hûn idügi bu â�kâre Zâhirde ol ise seng-pâre Hüsn’ün talebi verâ-y� imkân A�k’�n garez-i zamîri pinhân Âhû gibi ho�-h�râm u bed-hû Hîç kimseye eylemez tekâpû

405 Hüsn olmada ol füsûn-kâre Mânende-i dâm pâre pâre Gâhîce ki A�k göz süzerdi Hayretle bu �ûh cân üzerdi Dest-i nigehinde tî�-i dikkât Endî�eye dâ� açard� hayret Derdi ki aceb bu çarh-� â�ûb Ben hâkini eylemez mi matlûb Besbelli ki gayri yâr gözler Âyâ ne �ekil �ikâr gözler

410 Bedr ise murâd� ben �eb olsam

31

Gerdûn� severse kevkeb olsam Kang� büt için eder tahayyül Zünnâr olamaz m� bana kâkül Olsam o büti görüp Berehmen Mahbûb�na hizmet eylesem ben Gâhî de tefekkür edip ol mâh Derdi ne bu söz neûzü billâh Hîç var m� felekde böyle kevkeb Kim mihr ede mâha arz-� matlab

415 Ben mâha ki etmeye o ra�bet Eyler mi Sühâ’ya sarf-� dikkat Lâkin yine Hüsn-i âlem-ârâ Etmezdi bu mâcerây� if�â Ketm eyler idi bu güft ü gûy� �ncitmez idi o mâh-rûy� �smi belî Hüsn-i bî-behâne Ammâ ne idi o bî-bahâ ne Der Vasf-� Hüsn Bir lâle-ruh-� siyâh-kâkül Sünbüller içinde gonca-i gül

420 Âyîne-i sîne bahr-� sîm-âb Ikd-i güher olmu� anda girdâb Dendân u dehân� idi lâ-rayb Pür dürr ü güher hazîne-i gayb �’câz da ol dehâna maksûr Bir nokta vü �erh-i âyet-i nûr Leb-te�ne-i hayrete zenahdân Peymâne-i sîm-i âb-� hayvân Hayret-dih-i cân o çe�m-i �ehbâz Âhû-y� füsûn kebûter-i nâz

32

425 Bâzû-y� latîfi �âh-� sîmîn Gûyâ ki hamîri berg-i nesrîn Engü�t-i sefîdi �em’-i kâfûr Gül-berg-i h�nâs� gonca-i nûr Bâlâ-y� bülendi mah�er-îcâd Kaddiyle belâ-y� âsmân �âd Cünbi�leri fitne-i k�yâmet Gîsûs� o fitneye alâmet Leb-te�ne-i harfi lâ’l ü incû Yâkût-� lebi velî sühan-gû

430 Zülfe çekip ebruvân� �em�îr �ki tarafa bölündi zencîr Bîmâr nigâh� dü�men-i cân Gîsû-y� siyâh� hasm-� îmân Pür-nûr u beyâz o sîne-i sâf Benzerdi amûd-� subha bî-lâf Gerden leb-i cûda serv-i sîm-âb Gûyâ ki Bogaziçi’nde mehtâb Envâr-� sabâh-ve� binâ-gû� Hur�îd ana �eb-çerâ� mengû�

435 Zih-gîr-i mücevher ile ol dest Ser-pençe-i mihri k�ld� i�kest Ruhsâr� sabâh-� îd-i ümmîd Gülgûnesi hûn-� çe�m-i hur�îd Bâzûlar� kevser-i muhalled Engü�teri cevher-i mücerred Pervîn-i felek ve sâir ahter Gerdân�na beste �kd-i gevher Gîsûlar� genc-i anber-i hâm Hâl-i ruh� ana Hindû-y� bâm

440 Pistân� turunc-� bâ�-� cennet Çe�mi o turunca mest-i hayret Kâ’b�n edip ol perî muhannâ Dü�di aya�a aya�-� sahbâ

33

Lâ’l-i lebi gevher-i �eker-rîz �em’-i ruh� mâhtâb-� gül-bîz Ebrûlar� hîre-sâz-� efhâm Müjgânlar� nîze-bâz-� evhâm Reng-i ruh� penbe içre yâkût Ma’nây� dehân� harf-i meskût

445 Rûh-� lebi cevher-i tekellüm Gül ruhlar� cennet-i tebessüm �em�îr-be-kef o çe�m-i sâhir Gencîne-i mülk-i nâza nâz�r Künc-i deheninde hâli gûyâ Bir Ma�ribîdir ki genc-cûya Ol sîne-i sâf o gerden-i nûr Âyîneye kar�u �em’-i kâfûr Ruhsâr�na sâye salsa müjgân Ba�dan aya�a olurd� lerzân

450 Bu beyt ile san Nizâmî-i pîr Müjgân ile zülfin etdi ta’bîr Zülfe� reh-i bûse-hâh mîrüft Müjgâne� Hudâ dehâd mîgûft Lâ’l-i lebi �u’le-i �eker-nû� Gül ruhlar� nevbahâr-� gül-pû� Gencîne-i sîne genc-i neyreng Âyîne içinde nak�-� Erjeng �îrîn lebi hemçü gonça-i nûr Pervânesi hem-safîr-i zenbûr

455 Tîr-i nigehi �ihâb-� sâkib Sehm-i sitemi kazâ-y� sâib Sîr-âb-� hayâli feyz-i mülhem Bîtâb-� makâli s�rr-� mübhem Gül-gûn kabâs� hûn-� tâvûs Nâz�nda hezâr reng mahsûs Bîzâr-� cefâs� mülk-i Efgân

34

Gülzâr-� edâs� �ekkeristân Çîn-i sitemi belâ-y� ümmîd Mihr-i keremi safâ-y� câvid

460 Çe�minden ereydi H�zr’a dermân Zulmet görünürdi âb-� hayvân Eyler dile zülfi va’d-i peyvend Tefrîke eder nigâh� sevgend Olmu�d� o turra-i perî�ân Tu�ra-ke�-i katl-i derd-mendân Al�p �eh-i mülk-i nâzdan bâc �klîm-i niyâz� k�ld� târâc Mü�g kâfilesin urup o gîsû Her târ�na dizdi kurs u tenzû

465 Kâkülleri âfet-i dil ü dîn Fermân�na beste Çîn ü Mâçîn Çe�mân-� siyehle nak�-i ebrû Mihrâb�n içinde çifte “yâ Hû” Hâl-i siyehi belâ-y� sâmân �ûri�-dih-i Zengibâr u Sûdân Âhû-reme-ve� hezâr Leylî Mecnûn-� hayâlinin tufeyli Zülfinde hezâr ri�te-i cân Peyveste-i târ u pûd-� nisyân

470 Gül rûy�na niçe cân-� âgâh Gülbang-ke�ân-� “bâreka’llâh” Yekpâre nezâket ü letâfet Hemvâre melâhat ü sabâhet Ey hâme hezâr bâreka’llâh Oldun cezebât-� Hüsn’e âgâh Yâd eyledin ol mehin senâs�n Vasf eyleyerek temâm edâs�n Çün nazm ile maksad�n eserdir A�k’� dahi söylemek hünerdir

35

Der Vasf-� A�k

475 Bir mâh-ruh-� siyâh-çerde Çün âb-� bekâ verâ-y� perde Hat cevher-i sebz-i âb-� �em�îr Mehtâb-� siyeh-bahâr-� Ke�mîr Gülzâr-� gam�nda H�zr-� ma’nâ Zehr-âbe-hôr-� hayât-� dünyâ Ma�rûr nigâh�na ne kâbil Cibrîl ola mürg-i nîm-bismil Azrâil-i gamze âfet-i cân Fitne ana çe�mi ba�l� kurbân

480 Hatt-� ruh� dûd-� nâr-� Nemrûd Lâ’l-i lebi kevser-i mey-âlûd Ser-cümle helâk olurd� âfâk Hatt-olmasa mâr-� zülfe tiryâk Çe�minde nühüfte nutk-� Îsâ Bir sözle kazây� eyler ihyâ Ser-mest nigâh� tî�-i bürrân Sahbâs� siri�k-i çe�m-i hûrân Zîr-i külehinde târ-� perçem Mâh içre nüvi�te ism-i a’zem

485 Elde k�l�ç âftâb-� hûn-bâr Eyler �ühedây� gark-� envâr Zülfi ki eder füsûn� âgâh Gamze okur “el iyâzü billâh” Eyler nigehi ederse bî-dâd Îsâ’y� arûs-� merge dâmâd Hat gerd-i lebinde nûr-� tenzîl Îsâ gibi nâzil olmu� �ncîl Cellâd-� nigâh�n et temâ�â Azrâil’i gör ki rûh-bah�â

36

490 Bir haste bu kim neûzü billâh Azrâil öninde el amân-hâh Bir leb k’ede harf-i mihrin îrâd Kan içme �afak-ve� ana mu’tâd Müjgân� ki nîm cünbi� eyler Bin cünd-i belâ nümâyi� eyler Rûh-� sühan� ki cân-fezâd�r U��âk�na asl� yok belâd�r Envâr-� cemâli olmaz idrâk Hur�îd yan�nda bir avuç hâk

495 Ma’nâ-y� dehân� s�rr-� lâhût Her va’di serâb-gâh-� nâsût Bir rütbededir tecellî-i nâz Olmaz “erînî”ye gû�� hem-râz Â��klar� hasm-� dîd-i vâdîd Müjgânlar� pençe-bâz-� hur�îd Ol bî-gama hûn-� çe�m-i Ya’kûb Gül-gûne-i nev-arûs-� matlûb Hem-nâle-i ney heves-gerân� Bezminde terâne “len terânî”

500 Fitrâkine beste mürg-i îmân Zünnâr güsiste ri�te-i cân Hatt-� lebi hûn-� akla fetvâ Kurbân-� nigâh� cân-� takvâ Nutk� leb-i tî�-� nâza üstâd �ncâz� da va’di gibi bî-dâd �em�îri behi�t-i hûna tâvûs �e�-perri küni�t-i dîne nâkûs �eb-dîz-i sipihre mihri Hüsrev Zin hânesi hâne-i meh-i nev

505 Bî-dilleri va’di gibi berbâd Mânend-i habâb süst-bünyâd Bu beyt ile Ne�’et-i sühan-sâz �cmâl-i cemâlin etdi i’câz

37

�em’-i ruh�na sipihr fânûs Pervâne melek velîk me’yûs Yekpâre bu çarh olayd� hur�îd Ka��na hilâl ederdi taklîd Benzerdi cemâl ü hatt�na ger Zulmetde do�ayd� mihr-i enver

510 Bedr içre olayd� Zühre dem-sâz Hâl-i ruh�na olurd� enbâz Nûr-� siyeh olsa pâre pâre Etmem ben o zülfe istiâre Nû� eylese âb-� H�zr’� Îsâ Hatt-� leb-i A�k ba�ka ma’nâ Ger Yûsuf olayd� haml-i Meryem Olurd� cemâl-i A�k’a tev’em Zî-rûh olayd� gonca-i nûr Nû�-� lebine olurd� zenbûr

515 Bir sûrete girse küfr ü îmân Ol hatt� ederler idi bürhân Feyz alsa Mesîh’den Hülâgû Olurd� o gamzeye du’â-gû Ruhsâresine hat-� muanber Firdevs-i berîn içinde kâfer Yok yok o izâr-� pâke kâkül H�rmen-geh-i âte� içre sünbül Ol sâhir-i gamze bî-muhâbâ Cibrîl çi vü kudâm Îsâ

520 Etmez gam� ârzû-y� bî-dâd Yohsa n’olacak bu heft bünyâd Vermez nigehine izn-i ya�mâ Çokdan y�k�l�rd� dîn ü dünyâ Tûfân-� gama çü niyyet eyler Etfâl-i siri�ke rahmet eyler Nûh-� gam� olsa “lâ tezer”-hân

38

Fir’avn� ederdi gark-� îmân Hârût-� nigâh� etse îmâ Üftâde-i çâh olur Züleyhâ

525 Küfr olsa harâb-� dîne me’mûr Çe�m-i siyehi verirdi destûr Bir dilde ki yakt� �em’-i matlûb Pervânedir anda kirm-i Eyyûb Bâzâr-� mahabbetinde Yûsuf Âlûde-be-hûn-� sad teessüf Deryûze-gerân eder serâpâ Cem mührini zîb-i dest-i beyzâ Ruhsâresi âftâb-� tâbân Âte�ler içinde mihr-i rah�ân Hitâb-� Sâkî

530 Sâkî kerem eyle bî-dimâ��m Pâ-beste-i ri�te-i ferâ��m Mey ver ki bu derd çâresizdir Deryâ-y� sühan kenâresizdir Bî-cû� kala m� bu kulzüm-� sâf Ben söylemeyim sen eyle insâf Mey nûr�n� çün dirî� edersin Mâh-� dili zîr-i mî� edersin Vehm et dil-i pâre-pâremizden Dîbân� sak�n �irâremizden

535 Ba��mdaki kulzüm-� hevesdir Sözden ne ç�kar ki bir nefesdir Sâkî meded et ki müst-mendim Bâzâr-� belâda gam-pesendim Lâz�m bana niçe nakd-i güftâr Tâ cins-i gama olam h�rîdâr

39

Güftâr velîk mestlikden Üftâdelik ü �ikestelikden Mey ver ki sühan hitâma erdi Sermâye-i gam tamâma erdi

540 Mü�kil bu henûz olurken â�âz Dîbâçe-i râz kald� nâ-sâz Mey ver bana ey gül-i letâfet Hem sor ki ne eylerim hikâyet Âmeden-i Hüsn Gâh Gâh Be Halvet-gâh-� A�k Sâkî-i �erâb-� bezm-i ma’nâ Bu ne�’eden old� rûh-bah�â Kim Hüsn edip i�tiyâk� efzûn Günden güne meh-ve� old� dil-hûn Derd-i dilin etdi A�k müzdâd Bin fikr ü hayâle old� mu’tâd

545 Art�rd� cemâlin �zd�râb� Nev’-i dîger old� âb ü tâb� Endâm�na lerze verdi bu tâb Âyîne idi velîk sîm-âb Câm-� mül-i �u’leye kanard� Ruhsâr� par�l par�l yanard� Gül-gûnesi hûn-� e�k-i hirmân Esfîdi beyâz-� çe�m-i giryân Baht� kara zülf-i pür-ham�ndan Hâb� da��n�kd� perçeminden

550 Geh zülfini fer�-i râh ederdi Geh hem-çü sabâ gelir giderdi Ârâm u sükûn kâr� dü�-vâr Âvârelik ihtiyâr� dü�vâr Bir gûne kurard� lu’bet ü bâz �atranc-� gama bulurd� açmaz

40

Nâhîd gibi olup �eb-âheng Kalmazd� sabâha na�me-i çeng Her �eb reh-i ömrini dürerdi Halvet-geh-i A�k’a yüz sürerdi

555 Her gece misâl-i kirm-i �eb-tâb Bâ�-� emele olurd� reh-yâb Uyhuda görince çe�m-i yâr� Pervâneden ögrenirdi zâr� Ya’nî ki o bülbül-i hô�-elhân Hâmû� hâmû� ederdi efgân Bir rütbe ederdi nerm-reftâr Olmazd� halîde pâyine hâr Çün kevkeb-i sâbite giderdi Gûyâ ki felekle seyr ederdi

560 Gamdan nefes almay�p o bî-cân Mânend-i habâb olurd� lerzân Huffâ�-ve� ol hümâ-y� devlet �eb-revligi eylemi�di âdet Zulmetde gezerdi bî-muhâbâ Ma’nâ idi harf içinde gûyâ Mehtâba olurd� sâye-güster Tâ olmaya nûr� bâr-� dilber Etmez idi aya� üzre reftâr Sâyem dü�e yâri ede bîdâr

565 Mehtâba olunca sâye-pîrâ Eyler idi ebr-i âh� bâlâ Baht�n dahi istemezdi bî-dâr �âyed vere hâb-� yâre âzâr Bî-sît ü sadâ gelir giderdi Gûyâ ki gönülde seyr ederdi Tayy-eyler idi dil-i figâr� Âyîne içinde Zengibâr’� Bir âh ile kald�r�p rikâb�n Zulmetde görürdi âftâb�n

41

570 Maksad bu ki ede seyr-i dîdâr

Âgâh-� nigâh� olmaya yâr Bîdâr bulunca dil-nüvâz�n Açmazd� sahîfe-i niyâz�n Sûz-� gam ile edip müvâsâ Handân görünürdi �u’le-âsâ �îrîn �îrîn deyip fesâne �ekker hâba eyleyip behâne �sterdi ki yâri ede der-hâb Söylerdi meselde kâh-� sincâb

575 Zülfiyle edip siri�ki pinhân Cûy u çemeni olurd� gûyân Irlard� cünûn terânesinden Leylî Mecnûn hikâyesinden Âhir uyudukda ol semen-rû Ol bâ�a ederdi çe�min âhû Mecnûn-ve� olurd� ol h�red-mend Bir sâde nezâre ile hursend Var bunda bir â�ikâre ma’nâ Kim Hüsn idi A�k’a â��k ammâ

580 Seyrine gece ederdi ra�bet Etmi�di niyâza nâz� sebkat Der Vasf-� Bahâr R�dvân-� behi�t-i âferîni� �nsânü’l-ayn-� ehl-i bînî� Ya’nî kalem-i siyâh-câme Bu tarz ile bed’ eder kelâma Bir dem ki bahâr-� âlem-efrûz Bah� etdi cihâna câm-� nevrûz Ol mülden olup zamâne ser-mest Neyreng-i t�l�sm�n etdi i�kest

42

585 Dünyâ dolu ne�’e-i tarabdan

Mah�er yeri nak�-i bü’l-acebden Cennet gibi sebze cû�-ber-cû� Eyler gül ü lâle nû�-der-nû� Her kûçede bir sabâh-� fîrûz Her goncada bir kabâ-y� nevrûz Bilmem ne �erâb içirdi hur�îd Etfâl-i çemen hep old� Cem�îd Bârân yerine ya��p mey-i nâb Döndi çemenin ba��na girdâb

590 Âhû gibi ebr-i nev-demîde Beslendi hevâ-y� sünbülîde Bir rütbe hevâ rutûbet-efzâ Kim old� nesîm seyle hem-pâ Feyz ald� sifâlden karanfül Bûy-i gül ile suland� sünbül Cû� eyledi çe�me-i zümürred Aks eyledi târem-i zeberced

Berk etdi o gûne bir �eker-hand Kim mâh eder old� ana sevgend

595 Medd-eyledi cûy-i �îri mehtâb Çalkand� gümü� suy�yla sîm-âb �nsân� rutûbet etdi mahmûr Old� müje �ehd-i hâbâ zenbûr Bir feyz verip hevâ-y� gül-bîz Bâ� etdi �erengi gül-�eker-rîz Bir ne�’e verip bahâr-� pür-�ûr K�ld� reg-i ebri târ-� tanbûr Çün k�ld� hevâ rutûbetin sâz Göstermedi mürg-� �u’le pervâz

600 Pür-nem bu hevâ-y� abharîde Reng-i gül olur m� hîç perîde Gösterdi hevâ çü sîne-i bâz

43

Kimdir vere mürg-� hâba pervâz Sahbâ-y� cünûn al�p dimâ��n Ba�land� aya�� cûya bâ��n Nevrûz edicek hevây� nem-nâk Tûtî peri old� sebze-i hâk Nesr-i felek indi â�iyâna Gül-gonca hümâya old� lâne

605 Tâ nâmiye öyle buld� kuvvet Ervâh çeker nihâle hasret Her tâk ki mehd-i tâka yatd� Pistân-� sehâba el uzatd� Her dür ki sehâbdan döküldi Etfâl-i çemen sevindi güldi Ebr eyledi bâ�� tû�e-gencûr �ekkerde uçard� tûtî zenbûr Mü�g idi nesîmi bûstân�n Dinmezdi rüâf� ergavân�n

610 Zencîr-i cünûn edip teselsül Cû-bâra kar��d� mevce-i gül Cû� etdi o rütbe seyl-i nîsân Seng ü hazef old� dürr-i galtân Micmer gibi göz göz old� dünyâ Her çe�me gülâb-dân-� zîbâ Çarh etdi dimâ��n� muattâr Berk eyledi atsây� mükerrer Bir ne�v ü nemâ dü�üp zemîne Tâ erdi sipihr-i çârümîne

615 Her tûde-i hâk olup Bedah�ân Lâ’l �rma�� old� bâ�a cû�ân Ol feyz ile old� hâre vü seng Hem-�a’�a’a-i harîr-i gül-reng Her gonca ki ç�kd� gül-sitândan Râz açd� zemîn ü âsmândan

44

�âh-� güle döndi �âh-� âhû Mü�g nâfesi verdi serv-i dül-cû Cennet haberin getirdi gülzâr Tûbâya nazîre hâr-� dîvâr

620 �srâfil olup nesîm-i zîbâ Bu ha�r-i zemîni k�ld� ihyâ Bülbül gibi geldi �evk-i bâli Açd� güle gonca kîl ü kâli Sûsen boyan�rd� yâsemenden Kan damlar idi ruh-� semenden Gizli öpü�üp gül ü karanfül Nergislere el salard� sünbül Gül�ende f�s�lt� old� peydâ Etdiler an� nesîme if�â

625 Hercâyî benef�e eyleyip cû� Hem hâme hem old� nâme hâmû� Nergis söz aç�p �erâb ü neyden Dür saçd� peyâm-� tâc-� Key’den Kald�rd� elin çenâr-� ser-ke� Bir söz dedi var içinde âte� Yakd� o haberle lâle dâ�� Â�üftelenip gülün çerâ�� Dold� yer ü gök figân ü zâre Olmad� o sohbet â�ikâre Bîrûn Reften-i Her Yek Berây-� Temâ�â-y� Nüzhet-gâh-� Ma’nâ

630 Te’sîr-i hevâdan A�k-� zî-�ân Olmu�d� uyûn-� �evk� cû�ân Hüsn’e dahi geldi ba�ka hâlet �kisi de k�ld� kasd-� nüzhet K�ld� o iki çerâ�-� rû�en Nüzhet-geh-i Ma’nî’yi ne�îmen

45

Der Vasf-� Ân Nüzhet-gâh Nüzhet-geh-i Ma’nî öyle bir yer Kim âb� benef�e hâki anber Ol bâ�-� behi�t o hâk-i hurrem Hâk idi velîk hâk-i Âdem

635 Sidre’ydi nihâl o bâ�a yek-ser Bir hâm erik anda çarh-� ahder Ser-sebz giyâh� ömr-i câvîd �ebnemleri necm ü gonca hur�îd Bir kulzüm-i nûr-� sürh gülzâr Lû’lû-y� hô�-âb� lâ’l-i �eh-vâr Her tûdesi Tûr-� sad-tecellî Yok anda kelâm-� “len terânî” Rah�ende çerâ�� nûr-� tenzîl Fer�-i çemen anda bâl-i Cibrîl

640 �ebbûlar� �eb-çerâ�-� îmân Gül-berg-i hazân� cevher-i cân Zerrînleri bahr ü kâna k�ymet Nergisleri yâdgâr-� cennet Hur�îd d�raht-� nûr-� esbâh Yapm�� ana lâne mürg-� ervâh �eh-perr-i sürû� berg-i e�câr Mânend-i gül-i inâr gülnâr Ol gül-çemene ne dûn ta’bîr Ü�kûfeli sebz �âl-i Ke�mîr

645 Mirrîh idi pâsbân-� bûstân Ay çiçe�i anda bedr-i tâbân Mercân u akîk genc-der-genc E�câr ü simâr sîb ü nârenc Ahterle dö�enme sahn-� hâmûn Elmas çak�l ta��ndan efzûn

46

Her rîze-i hu�k-i seng-pâre Yârâna delîl olan sitâre Hizmetde o gül�ene demâdem Îsâgülidir buhûr-� Meryem

650 Nev-hat niçe dil-firîbe me’vâ Hercâyî benef�e de�t ü sahrâ Hem-hâlet-i gül�en-i tahayyül Gül-goncalar al kanadl� bülbül H�zr-� çemeni yem-i zümürred Tarh arada zevrâk-� zeberced Mânend-i d�raht-� piste çok hûb Müjgân�n� k�lm�� anda cârûb Kandîl-i gül ol�cak fürûzân Sahbâ idi revgan-� d�rah�ân

655 Zülfin da��t�nca bîd-i Mecnûn Leylî’ye dü�erdi kayd-� hâmûn Serv etdigi demde arz-� kâmet Pâyine dü�er gelip k�yâmet Sermest-i cünûn �akîk-i nu’mân Müstehzî-i sâgar-� d�rah�ân Nev-reste nihâl-i ergavânî Bâr-âver-i âte�-i cevânî Çevgân� mücevher eyleyip tâk Serheng idi anda rûy-ber-hâk

660 Engûr-� siyâh� Hindû-y� bâm Ammâ yeri çâr tâk-� ecrâm �eftâlû-y� gül-beyâz� ma’lûm Dilber yana�� demekle mevsûm Emrûd ki âb-dâr u ho�dur Destiyle o bâ�a âb-ke�dir Ser-sebz-i safâ d�raht-� âlû Her meyvesi tûtî-i �eker-gû Kaysîleri reng-i lâl-� Leylâ

47

Mecnûn-� hayâli câm-� sahbâ

665 Her vi�nesi gû�-vâr-� yâkût Nezzâre-i çe�m-i â��ka kût Her sebzesi nevbahâr-� Ke�mîr Bî-sayf ü �itâ çü levh-i tasvîr Bî-hadd ü k�yâs çe�m-i câdû Olmu� o benef�e-zâra âhû Âlû-y� siyâh� âb-� hayvân Ya gevher-i bî-nazîr-i Seylân Sünbül ruh-� nesterende kâkül Eyler ana �ânelik karanfül

670 Ol bâ�da lâleler serâser Bûstânî-i hâs sürh-efser �ehbâz� de�il �ikâra me’nûs Sayd eyler idi tezervi tâvûs Hüdhüdleri serde Cem gibi tâc Perrî çerîsiydi kebk ü dürrâc Tefsîde-dilân fi�eng-i mehtâb Rû�en-güherân çü kirm-i �eb-tâb Olmu�d� o bâ�-� �u’le hâmûn Müsta�nî-i mihr ü mâh-� gerdûn Der Havz-� Feyz

675 Bir havz-� mübârek ol makâm� Sîr-âb eder idi Feyz nâm� Etmi� meger ol riyâz� Mevlâ Yekpâre gümü� suy�-yla irvâ Mir’ât-� cemâl-i �âhed-i gayb Ol havz-� celî idi bilâ-rayb Pinhân idi gûne gûne hâlât Deryâ-y� s�fât u gevher-i zât Her bir sadefi defîne-i nûr

48

Çün pîle-i çe�m-i rû�en-i hûr

680 Âyîne-i sîm-i havza her dem Tasvîr olunurd� ba�ka âlem Ol havza felek garîk ü mebhût Mihr ü mehi hem-çü Yûnus ü hût Deryûze ederdi görse suy�n Tesnîm dökerdi âb-� rûy�n Varm�� o suya �erâb-� bî-ga�� Kim re�k ile olmu� ayn-� âte� H�zr âb� bas�p o cây-� pâki Sebz eylemi� ol �erîf hâki

685 El-k�ssa o gül�en-i ferah-nâk Mânende-i tab‘-� �âir-i pâk

Der Menkabet-i Sühan Ki Hân-sâlâr-� Nüzhet-gâh-� Ma’nâst

Bir pîr-i cüvân-zamîr ü ayyâr Olmu�d� o yerde mihmân-dâr Nâm� Sühan ü azîz zât� Mesbûk idi çarhdan hayât� Mâhiyyet-i hüsn ü a�ka ârif Hâsiyyet-i germ ü serde vâk�f Endî�esi �eb-çerâ�-� irfân S�rda�-� zamîr-i cân u cânân

690 Hem mes’ele hem kitâb-� münzel Hem mu’cize hem nebiyy-i mürsel �dlâl ü hüdâda misli nâdir Her vech ile kabz u basta kâdir Kasd-eylese bî-silâh u cev�en Eyler idi sulh ü cenge reh-zen Eylerdi edince lûtf ü ihsân Merg ile hayât� cân u cânân Geh dîv olurd� gâh perrî Geh bahrî olurd� gâh berrî

49

695 Güm-rehlere H�zr-� râh olurd�

Bî-keslere pâd�âh olurd� Geh âlim olurd� gâh �âir Geh zâhid olurd� geh sâhir Fermân�na ye’s ü �evk mahkûm Ümmîd ü recâ yan�nda mazlûm Emri-yle olur revân demâdem Geh e�k-i sürûr ü gâh mâtem Mesrûr ederdi sûg-vâr� Mahmûr ederdi hû�yâr�

700 Evsâf-� zekâs� söylenilmez Ma’nâlar� var ki kimse bilmez

Muhtâc ana cümle halk-� âlem An�nla bulur hayât� âdem Rû�en-ger-i hüsn-i mâh-rûyân Hâkister-i çe�m-i kâm-cûyân Dil-�âdlara enîs-i hô�-dem Bîmârlara libâs-� mâtem Efkâra göre verir tesellî Mir’âta göre eder tecellî

705 Kasd eyleyicek eder ne minnet Bir anda z�dd� z�dda illet Gâh olmu� esîr-i çâh-� mihnet Gâh olmu� azîz-i m�sr-� devlet �ân-� Sühan’a bu pâye dûndur Evsâf� dürû�dan füzûndur Mebâhis-i Dîger Ey tâlib-i �eb-çerâ�-� ma’nâ �nsâf ile k�l kelâm�m �sgâ Bu ma’nîde bir iki mebâhis Tatvîl-i kelâma old� bâis

50

710 Âk�l k�l���nda ba’z� mecnûn

Yokdur diye dü�di tâze mazmûn

Gûyâ ki sühan-verân-� pî�în Hep söyleyeler zamân-� pî�în Hîç kimsede kalmay�p liyâkat �âirlerin ola kâr� sirkat Bu gerçi degil cevâba lây�k Sarf-� güher-i hitâba lây�k Ammâ ki biraz da yâve-sencân Pes-mânde-i kavm-i cân bin cân

715 Zu’m�nca sühan-ver-i zemâne Seccâde-ni�în-i kahvehâne Tiryâkî-i herze-hâb-� menhûs Âte�ler içinde hemçü kaknûs Birbirlerine edip tekâpû Derler ki efendi böyledir bu Var m� hele söylenilmedik söz Kalm�� m� meger denilmedik söz �imdi kan� ol sühan-ver-i Rûm Nermî Odaba�� pîr-i merhûm

720 Ya Mihnetî-i belâ-ke�îde Aynî Çelebi o nûr-� dîde E�’âr� al�p götürdiler hayf Kald�k hele biz bakiyyetü’s-seyf K�ymetlerimiz bilinsin ahbâb Erbâb-� tabîat old� nâ-yâb Birbirine satmak için e�’âr Mazmûn-� nevi ederler inkâr Mecmûac�k elde hokka belde Dükkân u sokakda her mahalde

725 Ba��n salarak taaccübâne Der ki koca Sâbit-i yegâne

51

Kendilere olmama�la makdûr �ster ede subh-� nazm� deycûr Zümre-i Âhar Dîger müte�âirân-� küttâb Kim ekseri hâcegân-� küttâb Kerrâke-i sûf-pür-mübâhât Mevc-âver-i bahr-i �st�lâhât �ndinde muazzam-� metâlib Ezberlene Mün�eât-� Râ��b

730 Sonra bir iki güzelce o�lan Tanbûr ü �erâb ba’z� dîvân �� görmede tab’a gelse nefret Bunlarla imi� medâr-� kuvvet Mu�lim deme bu demek degil mi �âirligi bî-nemek degil mi Olmaz hele sühtevât �âir Etmem o gurûh� bahse dâir Telhîs �evâhidiyle mollâ Da’vâ ede nazm� zûr da’vâ

735 �ehrîlerimizde ba‘z� yârân Semt-i hünere olur �itâbân

Tahsîli I��k Torânîdendir Nakli i�idir Revânîdendir Mânend-i meges biraz erâcîf �ster ede �ehd-i nazm� tezyîf Ya’nî ki kelâm-� tâze-mazmûn Nâ-yâb ola hemçü tab’-� mevzûn Bahs-i Evvel Der Vücûd-� Sühan Ey hurde-�inâs-� ma’nî-i pâk

52

Gû� et ki ne der bu kilk-i çâlâk

740 Hâricde olursa farz u ihsâ Tev’em gibidir mezâhir esmâ �hyâ ve imâteden mukaddem Muhyî-ydi yine Hudâ-y� ekrem Ammâ ki biri birine lâh�k Mahlûk ile halk nâm-� Hâl�k Esmâ heme dem edip tebeddül Devr-i felege gelir tahavvül Z�ddiyyeti sanma zâtdand�r Âsâr bütün s�fâtdand�r

745 Hâ�â abes ola nazm u ta�yîr Var her s�fat-� Hudâ’da te’sîr Bî-naks u fenâ kadîmdir Hak Bî-lahn u sadâ kelîmdir Hak Makdûra ki muktedir gerekdir Söylenmege söyletir gerekdir Feyyâz-� sühan Cenâb-� Hak’d�r �nsan bu atâya müstahakd�r Bildinse Kelîm-i lâ-yezâli Terk eyle dalâl-i i’tizâli

750 Evsâf-� Hudâ’ya gâyet olmaz Feyz-i sühana nihâyet olmaz

Tedkîk-i nazarla eyle insâf Ol feyzi tüketdiler mi eslâf Bî-gâye vü bî-k�yâs ü tahmîn Söylenmede nev-be-nev mezâmîn Sen kudret-i fehmi eyle peydâ Ben söyleyeyim sen eyle �sgâ Ez-cümle teceddüd-i havâdis Mazmûn-� neve degil mi bâis

53

Bahs-� Sânî Der Lüzûm-� Sühan

755 Dutmu�d� zamân-� câhiliyyet Âlemleri da’vî-i fesâhet Bâzâr-� Ukâz olurd� tanzîm E�’âr�n ederdi halk takdîm Tî� ile zebân ederdi da’vâ Hem-pâ idi irticâle gavgâ Vaktâ ki Hudâ-y� Hayy ü zî-�ân Kur’ân’� cihâna k�ld� ihsân �’câz ile cem’ olup fesâhet Verdi füsahâ-y� kavme deh�et

760 Âciz kala tâ o kavm-i güm-râh Teklîf-i nazîre etdi Allâh El-ân yine kâim ü be-câd�r �’câz-� kelâm-� Hayy ü Kâdir Ger kalmasa �imdi fark u temyîz Bî-fâidedir o emr-i ta’cîz Ger �i’r ü fesâhet olsa nâ-yâb Kur’ân’�n olur bu fazl� güm-yâb Ger kalmasa �âir-i sühan-dân Bürhân-� Hudâ bulurd� noksân

765 Ta’cîz için etdi gerçi me’mûr Bî-kudret olur m� sarf-� makdûr

Bürhân ile hasm�m etdim iskât Kur’ân ile tab’�m etdim isbât Bahs-i Sâlis Der Umûm-� Lüzûm Serdâr-� eimme-i eâz�m K�lmad� salâta nazm� lâz�m �’câz�n umûm�n etdi tasvîb Ma’nâya lüzûm�n etdi tasvîb

54

Bu bahsi beyânda dedi hattâ Ric’atlar�d�r egerçi akvâ

770 Merd-i a‘cemîyye ald� tefvîz Kendi lügatiyle ede ta’rîz Her devrde bir iki sühan-sâz Elbetde eder beyân-� i’câz Sarf etmeg ile hayâl-i sâf�n Arz eyler edâ-y� i’tirâf�n Der Beyân-� Mâhiyyet-i �âirî �âir deme ehl-i dil demekdir Hô�-me�reb ü mu’tedil demekdir Yoksa bir alay erâzil-i nâs Pes-mânde hôr-� nevâl-i vesvâs

775 Peymâne-ke�-i edâ olur m� Vahy-i dile â�nâ olur m� �âirlige sûz ü derd lâz�m Endûh u belâ olur mülâz�m Rûy u lebe etmeyip tenezzül Açs�n çemeni görülmedik gül Her râhda eyleyip tekâpû �âhin-i hayâli ala âhû Girdikde girîve-i hayâle Çarp�lmaya dîv-i kîl ü kâle

780 Aç�lsa mebâhis-i maârif Kilki ola hasb-i hâle vâk�f Deryâ-y� �erâb-� fikre dals�n An� göreyim ki gevher als�n Gevher dedigim degildir ol söz Kim bir yere gelmi� ola ka� göz Mânende-i mâkiyân-� garrâ Yek beyza hezâr fahr ü da’vâ

55

Ekser Arabiyy ü nâdir elfâz Bi’lcümle g�lâz ü aglâz

785 Bak bak ne güzel edâ-y� �îrîn Gül-bûse yan�nda lâ’l-i nû�în Cem’iyyete k�l �u sözde dikkat Gîsû-y� siyâh �âm-� gurbet Hançer burada zihî nezâket Ebrûs�na eylemi� i�âret Gerçi bu da haylice hünerdir Ammâ ki sühan yine dîgerdir Bir �âir-i rind-i pâk-me�reb Dedi bu sözi makâma enseb

790 Hâyîde edâya sunma kim el Bir kerre dahi demi�ler evvel

Çün �îve-i nâza mâiliz biz Bir tâze-edâya kâiliz biz Yoksa ne nezâket ü ne mazmûn Da’vâ-y� fazîlet ile me�hûn Nazm içre olur m� ilm ile lâf Ya söylemeyim mi eyle insâf Tetimme-i Kelâm Bulmu� sühan-� bülend-nâm� Firdevsî-yü Husrev ü Nizâmî

795 Âyîn-i Nevâyî’de Fuzûlî Bulmu� sühana reh-i vüsûli �stanbul’umuzda Nev’i-zâde Etmi� tek ü pû velî piyâde Olsun m� Nizâmî’ye hem-âheng Kur’ân’a uyar m� na�me-i çeng

56

Olmaz belî lûtf-� tab’� inkâr Onun gibi dahi niçeler var Her birisine hezâr tahsîn Hâsidlerine hezâr nefrîn

800 Tâ key sühan ez sühan rubâyîm Mâ ber ser-i k�ssa-i hod âyîm Miyânci Ke�ten-i Sühan Der Miyân-� Î�ân Gördükde bu iki nev belây� Fehm etdi meâl-i mâcerây� Gâh eyledi rûy-i Hüsn’e dikkat Gâh eyledi A�k’a sarf-� himmet Mânende-i sîb ikisi yek-tâ Sûretleri sürh ü zerd-sîmâ Bu hâl ana kec-nümûn göründi Bâzîçe-i bâz-gûn göründi

805 Rahm eyleyip ol iki cüvâna Bu old� miyânci-i miyâne

Bir vech ile eylemezdi bâver Kim Hüsn ola rûy-� A�k’a çâker Mehtâbdan ol olur m� ümmîd Kim ola ketân� subh-� câvid Old� reh-i fikreti muattal Pervâne için yanar m� me�’al Âsâr-� mahabbet â�kâre Mevcûda ne hâcet istihâre

810 Ammâ an� etmedi ki tahkîk Kimden kimedir bu sûz ü te�vîk Bu idi kabîle içre âdet Kim ede cüvân nigâra ra�bet Öyle idi resmi bu diyâr�n Hiç yokd� vukû� böyle kâr�n

57

�kisi de gerçi kim nazar-bâz Ammâ biri kebk ü biri �ehbâz Hüsn’in dili zülfi gibi pâ-mâl A�k eylemez ana hiç ikbâl

815 Gördi ki Sühan bu iki bî-dâd Bir ba�ka yol eylemi�ler îcâd Hüsn’e ec�y�p himâyet etdi Tenhâya ça��rd� sohbet etdi Dedi ki benimle ol kafa-dâr Gel k�lma bu kâr-� sehli dü�vâr Kim böyle kuruld� tâ bu dîvân Muhtâc idi hüdhüde Süleymân Tevfîka refîki eyle pey-rev �âpûr’� bul ol cihâna Hüsrev

820 Yâr ile olur vusûl-� dildâr Zann-eyleme yâr� yâre a�yâr

Bu nükteyi reh-revân mukirdir Hem-râh ile râh ikisi birdir Bu râha �itâb eden dil-âgâh Hem râh� bulup bulund� hem-râh Tenhâ-rev olan ger olsa hur�îd Hûn içre olur makâm� câvid Yâr ile olur vusûl-i mahbûb Hem yârd�r anlad�nsa matlûb

825 Fi’l-vâki’ edip o pîr himmet Günden güne tâzelendi ülfet Nâz ile niyâz olup mükerrer Sohbetler olurd� �îr ü �ekker Old� heme dem be-vefk-i dil-hâh Birbirine mü�terî iki mâh Çok sürmedi n’eyleyim bu bâzâr Çok gördi bu zevki çarh-� gaddâr Bilmem ki ne rûzgâr esdi Gül sold� hezâr savt� kesdi

58

Hitâb-� Sâkî

830 Sâkî duracak zaman m�d�r bu Durmak n’ola imtihân m�d�r bu Sâkî kerem et �erâb ya�d�r Ebr ol velî lâ’l-i nâb ya�d�r Bu bey’ u �irâd�r etme âveh Ver gonca vü al hezâr dûzah Dâ�-� dile bir �irâre koy sen Ver jâle vü al hezâr gül�en Sâkî bir içim �erâb yok m� Kan a�layorum kebâb yok m�

835 Sâkî getir âb-� ergavân� Yakd� beni âte�-i cüvânî Gam hastesiyim esîr-i hicrân 836 Nabza göre �erbet eyle ihsân Pâyende midir sipihr-i bî-dâd Devr eyle direnge olma mu’tâd Çün ömr edeyor �itâba himmet Bir iki aya�la eyle sebkat Germ eyle hevâ-y� i�tiyâk� �erh eyleyeyim gam-� firâk� Peydâ �üden-i Hayret ve Men’-i Î�ân Ez Musâhabet

840 Mecnûn-� siyeh-libâs-� hirmân Ya’nî kalem-i güsiste-sâmân

Leylâ-y� hayâle ke�f edip râz Bu gûne eder kelâma â�âz Kim vard� kabîle içre bir merd Hayret ad� kendi �îr-i bî-derd

59

Hâkimdi serâser ol diyâra Zâbit geçinir bu iki yâre Câsûs-� kazâdan old� âgâh Kim Hüsn ile A�k’d�r hevâ-hâh

845 Gerdûn gibi cevre k�ld� himmet Çekdi ara yerde sedd-i fürkat Emr eyledi kim bu iki ser-bâz Birbirine olmas�n nazar-bâz Emrine tehâlüf emr-i dü�vâr Ayr�ld� ol iki mâh nâ-çâr Seyr et ki sipihr-i bî-vefây� Râhat komaz iki â�nây� Cây old� cemâl-� Hüsn’e çâder Bir mâh idi old� ser-be-hâver

850 Hem Hazret-i A�k o mihr-i rah�ân Hûn-âb-� �afakla old� galtân Hayâl Besten-i Hüsn Hüsn öyle hayâl kurd� gûyâ Tenhâ ede Hayret ile gavgâ Ya’nî ki çekip bir âh-� cân-sûz Ol dü�mene ola hânmân-sûz Pend-dâden-i Sühan Fi’l-hâl gelip Sühan yeti�di Ammâ ki bozuk düzen yeti�di Hüsn’e niçe nusha etdi â�âz Kim Hayret’e olma nâvek-endâz

855 Ol merd ile dü�mez inkisâr�n Âyînesidir cemâl-i yâr�n

60

Âh-� dilin etme zengî-i mest Âyîne-i A�k’� etme i�kest Bürhânlar� serd edip temâmî Bu old� ki zübde-i kelâm� Y�kmak bu binây� nâ-revâd�r Kim bir yüzi yârdan yanad�r Sen nâme yaz eyleyim ben îsâl Bir dem dahi böyle hô� geçir hâl

860 Hayret’le sava�ma geç geçenden Ho�nûd ola ta ki A�k senden

Nâçâr kal�p hemen ol âfet Mektûb ile eyledi kanâat Söz çokd� egerçi hâmesinde Kan a�layayazd� nâmesinde Ol nusha çü imtisâl k�ld� Bu tarz ile arz-� hâl k�ld� Nâme-i Hüsn Bâ A�k Ser-nâme-i nâme nâm-� Yezdân Kayyûm u Kadîm ü Hayy ü Rahmân

865 Yerden gögi eyleyen ser-efrâz Gökden yere rahmet eden ifrâz

Vîrân eden ârzû sarây�n ��keste eden ümîd pây�n Kâm-âver eden heves-gerân� Nâm-âver eden sühan-verân� Nîk ü bedi yokdan eden îcâd Mansûbe-kü�â-y� rind ü zühhâd Îsâr ola ba’d ez în tahiyyet Ol zâta k’od�r �efî’-i ümmet

870 Ashâb-� güzîn ü âl ü evlâd Ber cümle-i �ân selâmhâ bâd

61

Bu nâme o yâr-� câna gitsin Bir âhd�r âsmâna gitsin Gerçi gam-i dil beyân olunmaz Âte� gibidir nihân olunmaz Bu nâme ki bir fakîrdendir Gönli gibi kâ��d� �ikendir Bir zâlimedir ki pâd�ehdir Nâmem nazâr�nda hâk-i rehdir

875 Ey bendesine enîs olan �âh �imdi ne sebebden etdin ikrâh

Manzûrun olan �ikeste bendim �imdi kime bestesin efendim Gerçi bilirim cüdâ degilsin Ol rütbe de bî-vefâ degilsin Hep bildigimi tüketdi hicrân Bîmâr olan eylemez mi hezyân Bir dâhiyedir ki dü�di nâgâh Encâm�n� vuslat ede Allâh

880 Dü�dümse niyâza nâzenînim Elden ne gelir kafes-ni�înim Zen her ne kadar ki tî�-zendir Sâz-� emeli bozuk düzendir Ol dem ki seninle hem-nefesdim Ser-mest-i piyâle-i hevesdim Ma’lûm idi kim ne gûnedir hâl Ger merd isen etme sen de ihmâl Ol hâl güm old� bî-mecâlim Âvâre idim �ikeste-bâlim

885 Bu �ehre gam-� firâk geldi Vuslat gidip i�tiyâk geldi Hayret bana vasla old� mâni’ Bir nâmeye sen de olma kâni’ Makbûl dutar m� �er’-i himmet Nâçâr i�in ede ehl-i kudret

62

Farz eyleyelim ki hâk-sâr�m Yok �übhe ki hâk-i pây-i yârim Hur�îd ki �âh-� âsmând�r Ger zerreyi saymaya yamand�r

890 Ey hâlime rahmi olmayan yâr Fikr eyle ki rûz-i âhiret var Y�llarca gül-i bahâr�n oldum Âhir ki hazân eri�di soldum Etdim sana cân u serle ra�bet Hem kudretim old���nca hizmet El-ân ki hâlim old� mü�kil Terk etme bu zâr� merhamet k�l Benden sana gayri olmaz ikbâl Vasl u ecelimden etme ihmâl

895 Ya vasl ile senden al�r�m kâm Ya merg ile zinde eylerim nâm

Hayret beni k�ld� zâr u muztar Gayret sana dü�di ey dil-âver Ger var ise sende bana ra�bet Var âh u figâna eyle âdet Elbetde kabîle gû� ederler Vasl�mla seni hamû� ederler Âzürde isen bu mâcerâdan Cevr eyleme havf k�l Hudâ’dan

900 Ben eylemedim bu derdi îcâd Senden bana old� bunca bî-dâd

Ey ahterimi siyâh eden mâh Vehm eyle ki müntakimdir Allâh Bir âfete sen de dû� olursun Âh�m gibi �u’le-pû� olursun Hasretde koma bu hâk-sâr� Bir sözle tesellî eyle bâri �ükr eyle Hudâ’ya ey semen-ten

63

Ya sen ben olayd�n âh ben sen

905 Rüsvâyl���m edersen ikrâh Göster bana do�rus�n nedir râh Â��kda hayâ karâr eder mi Mikdâr�n� �ey güzâr eder mi Sende bilirim bu derd yokdur Çarh�n belî rûzgâr� çokdur Ma’lûm degil verâ-y� perde Çok bilmeyen u�rad� bu derde Belli ki kabîle içre âdet Senden banad�r hemî�e ra�bet

910 Er kim ede nâm-zedden ikrâh Duhter kal�r evde hâh-nâ-hâh

Hiç âh ü enîni çâre vermez Tûfân-� gam� kenâre vermez Benden gam u derd ü sûz-� takrîr Senden biter i� sen eyle tedbîr Söz erdi hitâma i�te ey mâh Hayr ede netîcesini Allâh Âverden-i Sühan Nâmerâ Ber A�k Ol dem ki kelâm erip hitâma Dest-i Sühan’a verildi nâme

915 Ald� Sühan azm-i râh k�ld� Hüdhüd gibi kasd-� �âh k�ld� Buld� gelip A�k’� lâl ü hâmû� Âyîn-i kadîmi üzre medhû� Ne dûzah-i gam ne zevk-i dîdâr Gûya ki ne yâr var ne a�yâr Dedi ki Sühan yeter bu ahvâl Bu nâmeyi aç da gör nedir fâl Hem bak ki Cenâb-� Hüsn-i yektâ

64

Senden nice eylemi� teberrâ

920 Bin ye’s ile eyleyip �ikâyet Fürkat sözin eylemi� hikâyet A�k ol sözi gû� edip ay�ld� Tekrâr dü�üp yine bay�ld� Bir nice zamân geçip özinden Geldi söze kan gelip gözinden Sord� ki ne gûne nâmedir ol Göster ne siyâh-câmedir ol Çün ald� nigâh edip serâpâ Fehm etdi nedir meâl-i da’vâ

925 Ol an al�p eline hâme Yazd� o da bir cevâb-nâme Sûret-i Nâme-i A�k Ser-nâme-i nâme nâm-� Sübbûh Peydâ-kün-i akl u hâlik-i rûh Ma’mûr eden âlem-i belây� Mehcûr eden iki â�nây� Hüsn’i eden âftâb-� rah�ân A�k’� eden âte� içre büryân Me’yûse veren ümîd-i vuslat Me’nûs� eden esîr-i hasret

930 Niçe salavât o Resûl’e �âhen�eh-i a’zem-i Betûl’e

Hem niçe selâm ola havâle Evlâd-� kirâm ü cümle âle Bu nâme ki bir siyeh �ererdir Hâkister-i �u’le-i cigerdir Bir cennetedir ki reh-güzâr� Dûzahd�r an�n gül-i bahâr�

65

Söz gerçi ki hâl-i zindegând�r Geh mürdeyi söyletir cihând�r

935 Ey bendesin öldürüci hünkâr Tedbîr nedir elimde nem var Nâmen dil-i zâra vâs�l old� Ok degdi ve yara hâs�l old� Bilmem ne füsûnd� ol fesâne Dûzah haberin getirdi câna Dûzah dedigim ne câna minnet Bir söz var içinde ad� fürkat Bir niçe zamân ki lâl idim ben Ol havf ile pür-melâl idim ben

940 Sand�n beni görmeyip uyan�k Ma’�ûk benim de sensin â��k

Ben ise bu vakti eyleyip yâd Hayrânl��� dil ederdi mu’tâd Bir çâresizim nedir bu cebrin Billâh ne tiz tükendi sabr�n Ey kendini bende add-eden �âh Yûsuf’dur olan fütâde-i çâh Hûn sanma görüp elinde h�nnâ Bî-behredir a�kdan Züleyhâ

945 Ey gül deme pâre pâre hûnum Zann-etme ki bülbül-i zebûnum Gül-gûnedir olsa hûn degildir Bülbül sözi gül-füsûn degildir Zann-etme ki gam harâb� sensin Rû�en günün âftâb� sensin �ûrîde benim ki bin gam�m var Her gamda yine bin âlemim var Gördün bu tahammül içre hâlim Var sand�n ola ferâ�-� bâlim

950 Bülbülde görüp figân heyhât

66

Pervâneye töhmet etdin isbât Bu yolda egerçi kâr çokdur Deryâ-y� gama kenâr yokdur Ammâ buna hükm-eder ki yârân Pinhân gerek ola derd pinhân Çün istedin ola â�kâre Âsân görünür figâna çâre Gavgâ-y� mahabbet ise maksûd ��te felek i�te âh-� pür-dûd

955 Min ba’d men ü sanem-perestî Heyhât heyhât zühd ü hestî Çün sen diyesin ki eyle efgân Tûfân� sayar m� çe�m-i giryân Tedbîrime çünki ra�betin var Min ba’d figândan olma bîzâr Gam defterinin resîdi yokd� Senden bana kâm ümîdi yokd� Ol dâiye ber-tarafd� evvel �imdi buna ç�kd� i� muhassal

960 Fermân senin husûli benden Cân verme benim kabûli senden Seyr’et nic’olur figân ü zârî Da’vâ ne �ekil verir karâr� Bed-ahdlik ummazam özümden Ger ha�r ola dönmezem sözümden Tedbîr budur ki ederim ben Ey gözleri haste hô�-dil ol sen Sadât-� kabîle în ü ând�r Çeksinler eli ki ba� ü când�r

965 Bu yolda kim ola sedd-i râh�m Cân zâd-� rehim Hudâ güvâh�m Sabr eyle biraz sen etme efgân N’eyler bakal�m Hudâ-y� zî-�ân

67

Bu nâmemi sakla h�rz-� cân et Ol ahdi ki eyledin amân et S�fat-� �smet Ki Dâye-i Hüsn Bûd Çün old� cemâl-i A�k’dan dûr Hüsn old� o fikret ile rencûr Etmi�di o �em’i zîb-i zânû �smet deyerek bir âte�în-hû

970 Perverde-i �îr edip mukaddem Vermi� o güle arakla �ebnem K�lm�� an� mevsim-i sabâda Cûbâr-� hayâdan âb-dâde Tenhâda figân�n eyleyip gû� Duyd� gam-� Hüsn’i old� bî-hû� Çün perdeden a�d� sâz-� fürkat Gû� etdi usûli ile �smet Hiss-eyledi kim o mâh-pâre Bir mihre diler k’ola sitâre

975 Bilmezdi nedir bu gûne derdi Kang� gül içindir âh-� serdi Her gece bak�p o dil-nüvâze Gönlinde yakard� dâ�-� tâze Ol dâ� yak�nca hasret ile Bu zülfin ederdi hep fetîle Âh eyleyicek o serv-kâmet Ba��na kopar bunun k�yâmet Ol e�kin edince seyl-i deryâ Bî-çâre olurd� rû-be-sahrâ

980 Hüsn etmede idi dem-be-dem âh Bir A�k bilirdi bir de Allâh

68

Âgâh Ge�ten-i �smet Ez Gam-� Hüsn �smet buna sord� sûz-� derdi Gû� etdi cevâb âh-� serdi Hüsn eyledi mâcerây� takrîr Rü’yâs�n� etdi böyle ta’bîr Kim haste-i a�ka sorma derdin Depretme o bî-kesin neberdin Geldi ba��ma bu bir kazâd�r Allâh bilir ne mâcerâd�r

985 Bî-derde olur m� derd takrîr Ez-cümle ola verâ-y� ta’bîr Pervâneye sorma hâhi�inden Sevdâs�n� anla sûzi�inden Bilsem ki nedir bu sûz ü gavgâ Etmezdim esâs-� sabr� ya�mâ Ol âte�-i gam ki dü�di câna Lûtf eyle ki dü�mesin zebâna Çarh etdi beni esîr-i hicrân Bu te�neyi k�ld� sîr-i hicrân

990 Tenhâ eder iken âh ü feryâd Gû� eyleyip etme sen de bî-dâd

Yaz�k sana kim tebâh olursun Âzürde-i tîr-i âh olursun Sen dinlemek ile medd-i âh� Rüsvâyl���n göründi râh� �imden gerü �öhre-i diyâr�m Günden güne gamla bî-karâr�m Âte�-geh-i sînem old� berbâd Yand�m bu hevâda i�te feryâd

995 Gam kâbesinin budur hevâs� Efgând�r o ma’bedin duâs� Ümmîdi tabîbden sikamd�r

69

Matlablar� izdiyâd-� gamd�r Her kim ki bu râha etdi ra�bet Reh-zendir o reh-reve selâmet Hem-rehligim ile etme ikrâh Rüsvâyl��a bilir misin râh Çün yârdan old� yâr mehcûr Rüsvây ola hâh hâh mestûr

1000Cânân ki fedâ ede bu cân� Yetmez mi belâ-y� zindegânî Çâre Endî�îden-i �smet �smet i�idince bu cevâb� Efkâr�n� a�d� �zd�râb� Söyletdigine olup pe�îmân Gû� u lebe urd� mu�t-� hüsrân Dedi ki ne derde dü�düm eyvâh Kendim arad�m da oldum âgâh Yakd�m bu �ererle hânmân� Ey kâ� i�itmeseydim an�

1005Kûr ü ker olayd� çe�m ü gû�um Zehr olmaz idi bu ay� ü nû�um

�imdi bu belâ ki çâre mü�kil Bîmâr zaîf ü derd kâtil Besbelli ki derd-i a�kd�r bu Bir râh-neverd-i a�kd�r bu Yâd�na gelince old� hâmû� A�k ad�n� eylemi� ferâmû� Bir nesne mi var ki ola mübhem A�k olmasa hiç olur m� bu gam

1010Lâkin buna tesliyet gerekdir Bu goncaya terbiyet gerekdir Zu’m�nca olup fesâne-perdâz

70

Ser-nâme-i nusha etdi â�âz Münâzara-i �smet Bâ Hüsn Dedi ki eyâ gül-i murâd�m Nev-reste-i gül�en-i fuâd�m Her derd ki var devâs� vard�r Her haste ki var �ifâs� vard�r Efsâne-i ye’se olma mu’tâd Dü�dünse de a�ka etme feryâd

1015Gâyet hazer et ki ey gül-endâm Bu nutkun� duymas�n leb ü kâm Efgân�n� eyleme ziyâde Nâmûs u hayây� verme bâda Bir harf ki lebden ede pervâz Bin gû�da olmaz â�iyân-sâz Ol s�rr� ki ho�ça dutmad�n sen Bir sînede eylemez ne�îmen S�r �âhd�r ana ihtimâm et Ko�ma ev içinden ihtirâm et

1020Kim sonra sipâh olup haberdâr Hem sen hem evin olur nigûn-sâr Söz dut kerem ü inâyet eyle Esrâr� deme himâyet eyle Her renge boyan da reng verme Mir’ât-� safâya jeng verme Sözdür dil ü câna berk-� h�rmen Ayr�lmas�n ol �irâre senden Hem kendi ni�ân olur hevâya Hem dü�dügi yer gider hebâya

1025Harf atd���-çün kemân cihânda Hamyâzeden olamaz amanda Esrâr�n� halka fâ� edersin Havf�m bu ki sen telâ� edersin

71

Pâsûh Dâden-i Hüsn Bâ �smet Hüsn ol sözi gû� edip üzüldi Zehr a�lad� ac� ac� güldi Dedi ki aceb yola gidersin Seyl-âba karâr hükm edersin Mümkin mi ki a�k� edem inkâr Sen anlad���n degil bu esrâr

1030Bilmezsin ilâc bâri sorma Bîmâr� tekerleme-yle yorma

Sand�m ki kelâm-� a�k söyler Ben zâra peyâm-� A�k söyler Sen hod b�rak�p o bahsi der-kâr Mir’ât dedin gehî geh esrâr Teng old� derim ba��ma gerdûn �imdi ne gerek hum-� Felâtûn Nâmûs ne �ey hayâ ne sözdür Pervâneye mûmyâ ne sözdür

1035Ben âte�e eylerim tekâpû Dersin ki yol üzre var korku Gâh �âh u sipâha etdin âheng Geh verme dedin safâya hiç jeng Ben sarho�� oldu�um ne meydir Sen nehy buyurdu�un ne �eydir Lâz�msa eger sana fesâne Sen dinle ben eyleyim terâne Deryâ gibi birden eyleyip cû� Ey A�k dedi ve old� hâmû� Behâne-i Dîger Engîhten-i �smet

72

1040Hâlin görüp �smet-i yegâne

Buld� yine ba�ka bir behâne Dedi ki cenâb-� A�k-� yektâ Bir merddir ol ki bî-muhâbâ Mektebde seninle hem-sebakd�r Bu söze kabîle yek-nesakd�r Elbetde sen ana nâm-zedsin Kâm-âver-i vuslat-� ebedsin Gelmez ana da bu kâr mahbûb Sen tâlib olup ol ola matlûb

1045Bir kerre bu söz olursa me�hûr Rüsvâyl��� dutar m� ma’zûr Hâhi�-ger isen de bî-zebân ol K�zs�n kerem eyle sen girân ol Havf�m ki duyarsa hazret-i A�k Eyler seni tî�-i gayrete me�k Çîzî-i Dîger Endî�îden-i Hüsn Hüsn etdi bu nutka zihnini sarf Çün A�k demi�di harf-ber-harf Dedi ki ölüm ne când�r ey cân Fevt olmasa ger r�zâ-y� cânân

1050 Ben havf ederim melûl olur yâr Sen havfdas�n ki eyler âzâr Olmu�d� bu haste-hâl medhû� Bu hücneti eylemi� ferâmû� Sen bilmeyerekden etdin âgâh Sen âh dedin ben anlad�m mâh Dil-teng olay�m ve mühr-ber-leb Dar�lmaya tek o gonca-me�reb Kan yutay�m etmeyim an� fâ�

73

El yâreme olmas�n nemek-pa�

1055 Yans�n gam�na bu cân-� bî-bâk Tek gamzesi olmas�n zehir-nâk Bin ba’d olay�m sükûta mu’tâd Ölsem dahi nâm�n etmeyim yâd Hey bu ne sitemdir Allah Allah Hem âte�e yan hem etme eyvâh Te’kîd-i �smet �smet dedi yok bu kâra çâre �nsâf vere Hudâ o yâre ��zâb oluyor figândan ol mâh Çe�mi karar�r ger eylesen âh

1060 Der kim o figân bana gerekdir Mahbûba hemîn vefâ gerekdir Sükûn Yâften-i Hüsn Gû� etdi bu kavli hâh-nâ-hâh Nâz eyleme kasd�n etdi ol mâh Kânûn gibi old� cây� gû�e Sûretde çekildi ay� ü nû�e Âgâhî Dâden-i Sühan Ber A�k Bu mebhasi etmek için iz’ân Olmu�d� Sühan da anda pinhân Gû� etdi temâm-� mâcerây� Dinlerdi meger bu müddeây�

1065 Çün old� Sühan bu s�rra vâk�f Etdi gelip A�k’� dahi ârif

74

Kim Hüsn senin-çün old� dil-sûz �nsâf k�l imdi ey dil-efrûz Lây�k m� ki Hüsn edip figân� Sen k�lmayas�n fedâ bu cân� Billâh bu m� resm-i a�k-bâzî Dildâr ede �îve-i niyâz� �imden gerü hâhi�in ziyâd et Endûh-� firâka i’tiyâd et Hâl-i A�k

1070 Evvel ise A�k-� bî-serencâm Ol �îr-nihâd ü haste-endâm Tenhâ yak�p âh-� sîne-sûz�n Birkaç gece ho� geçirdi rûz�n Kâfûr�n� sak�n�p �ererden Nûr ald� fetîle-i seherden Ya’nî ki hayâl-i rûy-� cânân Eylerdi �ebin sabâha mihmân Efkâr-� gam eylese teselsül Gîsûs�n ederdi hep tahayyül

1075 K�ld�kca �erâb-� �evk� ser-hô� Lâ’l-i nemekin ederdi hâmû� Old�kca muhît-i gamda güm-nâm Hüsn ad�n an�p bulurd� ârâm Etmi�di firîb va’d-� kemmûn Bâ�-� emele riyâz-� lîmûn El-hâs�l olurd� A�k-� çâlâk Ümmîd-i visâl ile ferah-nâk Ber Ge�ten-i Kâr Ve Mecnûn �üden-i A�k Der Hevâ-y� Hüsn Vaktâ ki duyuld� kâr-� fürkat

75

Gönlinde k�r�ld� hâr-� fürkat

1080 Ol cism-i latîf-i nûr-peyker Göz merdümi gibi old� lâgar

Bilmezdi ki çarh-� kâr-nâ-sâz Fürkatde vere karâr nâ-sâz Vuslat güni ho� ho� eyleyip î� Ak�am�n� eylemezdi derpî� Dildâr�n� kendiye görüp yâr San�rd� ki çarh için bekâ var Degmez mi meger degil mi lây�k Zevk-i dü cihâna nâz-� â��k

1085 Ma’�ûk niyâz� k�lsa âdet Dûzahda var â��ka saâdet Ol devleti hazm olur m� mümkin Bir an� deger cihân mülkin Fürkat bunun üstine belâd�r Az â��k o derde mübtelâd�r Dü�mez olur olmaz a�k-bâza Kim döndüre nâz�n� niyâza Kim u�rad� bu gam-� elîme Firdevsden at�l�p cahîme

1090 Yâr olmu� idi buna heves-nâk Bîçâreye ejder old� tiryâk Sayyâd ki bin füsûn okurd� Bin Tebbet-i vâj-gûn okurd� Çün âhûy� eyledi giriftâr Bî-gâile çekdi tî�-i âzâr Gam �erhi hulâsa mücmel olmaz Tafsîl olunup muhassal olmaz Gelsin mi o âhlar beyâna Bir nebzesi s��maz âsmâna

1095 Derd âlemidir dil-i �erer-nâk Almaz o nücûm� zîc-i eflâk

76

Söz kanda bu kulzüm-� belâdan 1096 Efgân yanar bu mâcerâdan Zârîden-i A�k Çün A�k Hüsün’den old� me’yûs Feryâd� kopard� dest-i efsûs Bin gevher-i e�k ile edip yas Zahm-� cigere ekerdi elmas Söz söyleyemezdi hayretinden Hâmû� olamazd� deh�etinden

1100 Alm��d� dilin belâ-y� cânân Çe�minde ne dûzah u ne tûfân Gönli k�r���n döküp gözinden Âte� dökülürdi her sözinden Verdikde nefes yem-i belâya S��mazd� habâb-ve� semâya Dûzahda edince âh-� serdi Re�k-âver-i zemherîr ederdi Hasretle edince girye vü âh Eylerdi temûz-� germi dey-mâh

1105 Geh söylenip âftâba kar�u Âte� kor idi habâba kar�u Geh encüme eyleyip nigâh� Ol ki�ti yakard� berk-� âh� Mecnûn gibi de�ti etmeyip câ Her �ehre ki bakd� old� sahrâ Ol rütbede dökdi e�k-i pür-tâb Kim old� cihân serâb u girdâb Za’f ile çü ri�te-i �erâre Râh-� adem açt� her diyâre

1110 Çün pe��e olup zaîf ü nâ-kâm Nemrûd-� sipihri k�ld� sersâm

77

Bir rütbe zaîf idi ki ol mâh Gâhîce olurd� âha hem-râh Ammâ ki kemâl-i heybetinden Ar� titrer idi mehâbetinden Tek Hüsn için A�k âh k�ls�n Dünyâ y�k�l�rsa ha y�k�ls�n Bir sîne ki gamdan ola derhem Gönlinde midir harâb-� âlem

1115 Ho�dur y�k�l�rsa çarh-� gaddâr Ho�nûd ola tek cenâb-� dildâr Ç�km��d� aradan A�k-� çâlâk Ger yansa ne gam zemîn ü eflâk Çün bulmaya anda kimse râhat Fülk-i felege gerek felâket

1118 Gâhîce ki gamdan ola berbâd Eylerdi bu �i’r-i pâki in�âd Tardiyye I Bir �âha esîr old� kim dil Her bendesi Kahramân-� kaatil Gamze-yle sitemde lâ’li yek-dil Bîgâne nigâh� kana mâil Tîr-i gam� câna â�nâd�r II Dîvân-� kazâs� zulm-bünyâd Lerzende-i bîm-i cân� cellâd Her gû�ede bang-i dâd ü bî-dâd Gavgâ-y� k�yâmet âh ü feryâd Mah�er mi yahud bu Kerbelâ’d�r III Lâ’l-i lebi ömr-i Nûh-� ma’nâ

78

Çe�minde nühüfte rûh-� ma’nâ Hep dökdigi kan sabûh-� ma’nâ Feyz-i sühan� fütûh-� ma’nâ

Her nutk� hayâtd�r bekâd�r IV Zülfin da��d�p ederse tâlân Küfre s���n�r sipâh-� îmân Bu havf ile kâküli perî�ân Da’vâs�na tî�-i katli bürhân

Veh bu ne acîb müddeâd�r V Bîçâre gönül gam�-yle yans�n Tek ol büt-i âte�în inans�n Hûn-âbe-i hecre cân boyans�n Mahmûr gözi �erâba kans�n

Her kahr�na bin Kerem fedâd�r VI Gâlib gibi sad hezâr meftûn Sahrâ-y� mahabbetinde Mecnûn Olmaz yine kimse zâr u dil-hûn Her cevrine ehl-i derd memnûn

Ammâ ki ne çâre bî-vefâd�r Der S�fat-� Gayret Ki Lâlâ-y� A�k Bûd Var idi yan�nda bir belâ-ke� Gayret ad� her peyâm� âte�

1120 Lâlâs� idi o bî-mecâlin Ebri-ydi o gevher-i hayâlin Etmi�di o �em’-i sîne-sûz� Bezm-i elemin harem-fürûz� Çün t�fl-� �erer o dil-figâr� Beslerdi ki yaka her diyâr� Çün merdüm-i çe�m-i ehl-i sevdâ

79

Her dem kara giydirirdi ana Y�ldan y�la tohm-� lâle-âsâ Saklard� ki dâ��n ede peydâ

1125 Çok eyledi penbelerde pinhân Tâ dâ�-ve� ola dopdolu kan Çün t�fl-� siri�k o dil-nüvâz� Gerd-i gam�n etdi hâk-bâz� Tâ kim büyüdükde ola ol mâh Çün seng-i mezâr rûy-ber-râh Tevbîh Kerden-i Gayret Bâ A�k Çün A�k’da gördi derd-i hasret Fursat bulup ana sord� Gayret K’ey gonca-i �u’le-zâr-� dûzah N’old� ki edersin öyle âveh

1130 Bâis ne bu rütbe âh-� serde Noksân m� eri�di yohsa derde Derdin ne sak�n devâ m� buldun Bu nâle nedir �ifâ m� buldun Ger derd için eyledinse feryâd Efsûs bana hezâr bî-dâd Çün mühmeli merd geldi derdin Derd olmal�d�r �iâr� merdin Pâsuh Dâden-i A�k A�k ac� ac� bak�p o merde Zehr ekdi nigehle dâ�-� derde

1135 Dedi buna bâ-haber misin sen Hüsn ad�n� gû� eder misin sen Var git ki sözüm sana degildir Sus sus bu o mâcerâ degildir Yârâna yeti�mege k�l ikdâm

80

Dön kim geri kald� sabr u ârâm Âh�mla bu rûzgâr dolsun Sen git de ne olmal�ysa olsun Dil-�âdl���m zamân nic’oldun Söz söyleyecek zamân m� buldun

1140 Ben bunda yokum gel etme ârâm Kim bahsedip ede �imdi ilzâm Pâsüh Dâden-i Gayret Gayret dedi kim bu yârl�kd�r Maksat sana gam-küsârl�kd�r Hâ�â sana ta’n ola bu güftâr Dildâr-� kadîme etme âzâr Lâkin gam u âh çâre vermez Bu kulzüm-i hûn kenâre vermez Terk eyle bu rütbe hûy u hây� Bo� bo�una kûh-ve� sadây�

1145 Bir zahm ile kendin eyleme gayb Feryâd� b�rak ki aybd�r ayb Yoksa bun� sen kolay m� sand�n Gam le�kerini alay m� sand�n Pâsuh Dâden-i A�k

A�k ana bak�p dedi nedir rây Yâ Rab ne belâya u�rad�k vây Söz anlamadan m� kald� Gayret Ya bana m� âr�z old� lüknet Lâz�m m� her âh hasret olmak Her girye hemân �ikâyet olmak

1150 Ma’zûr dut ey refîk ma’zûr

81

Me’mûrdur A�k âha me’mûr Pâsuh Dâden-i Gayret Gayret dedi ahlar güzeldir Ammâ ki ne sûd bî-mahaldir Bu de�tlerin verâs� yokdur Hüsn’ün de buna r�zâs� yokdur Pâsuh Dâden-i A�k A�k ana dedi ki bî-h�redsin Dermânde-i fehm-i nîk ü bedsin Hüsn olmasa ger bu âha ho�nûd Bir ânda olurd� çarh nâ-bûd

1155 Sen âh� buhâr-� ser mi sand�n Feryâd�m� bî-eser mi sand�n Yâr uyhus�na fesânedir hep Bezminde an�n terânedir hep Leylâ’ya gülünc olur muhassal Nevmîdi-i Kays ü sa’y-i Nevfel Behâne-i Dîger Engîhten Gayret çekip âh-� sîne-sûz� Deycûra mübeddel etdi rûz� Dedi ki hezâr bâreka’llâh Âgâh imi� A�k oldum âgâh

1160 Ammâ sana bir hevâ gerekdir Ma’�ukuna iddiâ gerekdir Var iste kabîle içre yârin �ehbâzs�n al hemân �ikâr�n

82

Efgân� ko eyle azm-i dildâr Bin re’ye olur netîce bir kâr Ben dahi seninle hem-süvâr�m Kühsâr-� belâda yâr-� gâr�m Ol �art ile kim sen eyle himmet Tâ kü�te-i kahr�n ola �smet

1165 Ya bana ver ol husûsa destûr Tâ �smet’i kahr�m ede makhûr Dut bu sözümi ki hayrd�r hayr Gayret ara yerde istemez gayr �smet sebeb old� old� Hayret Yek-dillere reh-nümâ-y� fürkat Bu vak’aya sen de â�nâs�n Bilmem ne hayâle mübtelâs�n Çâk olmay�cak sadef ne kâbil Olmak güher-i murâd hâs�l Âzürden-i A�k

1170 A�k a�layarak dedi ki hâmû� Bir yol Sühan’�n sözini k�l gû� Hiç tîr at�l�r m� yâre do�ru Do�rulma sen ol diyâre do�ru Ger var ise sende bir mürüvvet Hem-râh�m ol eyle bana hizmet Ne havf-� ser ü ne fikr-i cân et Bâzâr�ma uy da bir ziyân et Dîvâneye râh olur m� ta’rîf En puhtesidir bu hâm teklîf

1175 Hiç tî�e olur m� arz-� dîdâr Âyîne midir ya her güher-dâr Gel yan�ma el verirse böyle Yoksa iyi gördigini söyle

83

Gelmi� bana �art u ahd söyler Zen gibi nevâ-y� mehd söyler Ger �öyle olursa böyle olsun Ya böyle olursa �öyle olsun Bir medrese bahsi eylemi� derc �ster bana ede cümlesin harc Muvâfakat-� Gayret Bâ A�k

1180 Gayret dedi ahdim olsun ey yâr Bî-ser olay�m sana kafa-dâr Bir dahi dehân�m etmeyim bâz Kals�n bu kafesde tûtî-i râz Ger çarh muhâlefet ederse Ba��m vereyim k�l�n giderse Sanma reh-i râhata giderdim Ben �evk�n� imtihân ederdim Yan çizdi san�p bu pür-melâli Güftâr ile etme infiâli

1185 Böyle k�l�ç atlay�nca Gayret A�k eyledi ka� ile i�âret Gel yan�ma olal�m revâne Geçdi geçen eyleme behâne Bu niyyete fâtihâ deyip A�k Â�âz-� visâle eyledi me�k Tâlib �üden-i A�k Akd-i Hüsn Râ Gayret’le cenâb-� A�k-� çâlâk Maksûda ki old�lar heves-nâk Mollâ-y� cünûn verdi fetvâ Kim Hüsn için old� farz gavgâ

1190 Kasd etdi ki ola A�k-� gam-hâr

84

Ahvâl-i kabîleden haberdâr Her biri arard� vasla çâre Â��k geçinirdi ol nigâre Bu resme gerek belâ-y� dü�vâr Yek ba��na A�k âlem a�yâr Cem’ eylediler kabîleyi hep A�k eyledi anda arz-� matlab Kim gevher-i Hüsn’e tâlibim ben Gavgâ-y� talebde gâlibim ben

1195 Ol dürr ise dil ana sadefdir Cânân ile cân halef selefdir Ger Hüsn ise âftâb-� rû�en Gerdûn� o nûrun olmu�um ben Gavgâya eger dü�erse tedbîr ��te kalem i�te tî� u �em�îr Her hasm� ki tî�im etdi berbâd Mersiyyesini ben etdim in�âd �stihzâ-y� Kabîle Ki Zihî Genc-i Bî-renc Sâdât-� kabîle-i Mahabbet Birbirine etdiler i�âret

1200 Kim yâveye ba�lam�� bu bî-dil Mecnûn’a nedir devâ-y� âkil Her biri tak�ld� hasb-� tâka Bîçâreyi ald�lar mezâka Kimi dedi tî�in eyleme tîz Afyona begâyet eyle perhîz Kimi dedi hûlyâ belâd�r Eyvâh bu derd bî-devâd�r Kimi dedi etme �i’re ra�bet Zîrâ ki verir hayâle sûret

1205 Kimi dedi taht�n�z mübârek

85

�âh�m ola baht�n�z mübârek Kimi dedi hayli turfa meczûb E�lenme degil mi yoksa matlûb Kimi dedi i�te derd-i hummâ Fasd eylemeyince böyledir ha Kimi dedi var elinde �em�îr Mecnûn’un olur devâs� zencîr Kimi dedi söylenir ya zâhir Zîrâ telef old� mâl� vâfir

1210 Her bâbdan aç�l�p kapular Güftâre bo�and� yâve-gûlar Ser-ri�te bulup bir iki miksâr Ders-i galâtât� etdi tekrâr Ba� a�r�d�r�m egerçi ahbâb Zükkâma nefîlidir bu güllâb Bir vakt-i zamân hamâma gitdim Bilmem ki ne eyledim ne etdim Hammâm dediniz de geldi yâda Bir mâddiye cümleden ziyâde

1215 Evvel an� eyleyim hikâyet Bir �eyhden eyledim niyâbet Ger söyledigi hep olsa i’lâm Bulmaz bu risâlemiz son encâm Velhâs�l o merdek-i çep-endâz Bin halt-� kelâma etdi â�âz Serd etdi hadîs-i zû �ücûn� Nekl eyledi mûceb-i cünûn� Kald� ara yerde A�k u Gayret Zevklendi bütün Benî Mahabbet

1220 Mebhût kal�p o merd-i çâlâk Arz eyledi Hüsn’e sîne-i çâk Hüsn öylece verdi kim peyâm�n Gû� eyle kabîlenin kelâm�n

86

Anlar ne ki re’y ederse izhâr Re’yim benim oldur olma bîzâr Tazarru’ Kerden-i A�k Bâ Kabîle Nâ-çâr kal�p o merd-i hayrân A’dâlara old� abd-i fermân Sord� sebebi nedir bu bî-dâd Kim etdi kabîle an� îcâd

1225 Mûceb ne ki suhre old� hâlim Haml old� fezâhata makâlim Nush etmenize ne old� hâil Ma’kûle degil miyim ya kâil Ger tâlib-i Hüsn olursa mecnûn Tîmâr-hâne olur bu gerdûn Zecrin sebebin beyân buyurun Cürmüm var ise �yân buyurun Cevâb-� �âfî Dâden-i Kabîle Sâdât-� kabîle cümleten hep K�ld�lar ana beyân-� matlab

1230 K’ey tâlib-i Hüsn olan h�red-mend Gû�unda durursa gevher-i pend Fikr eyle ki cümle â�nây�z Hep �ûr ü hevâya mübtelây�z Bir sözle kim old� yâre vâs�l Bir gonca ile bahâre vâs�l Hiç mümkin olur m� rencsiz genc Çok kimseye erdi gencsiz renc Zevklenmemize degil mi ahrâ Birden bire vasl-� Hüsn’i da’vâ

87

1235 Hiç sözle olur m� vasl-� dildâr Lûtf et bu kelâm� etme tekrâr Da’vâm�z� sanma hîlemizden Var Kays’a da sor kabîlemizden Bî-mihnet ü gam vusûl-i dildâr Âyâ kime old� bu sezâ-vâr Hiç kimse bu râha gitmemi�dir Bir ferd bun� i�itmemi�dir Meydanda ki ba� içindir efser Ser ver k’olas�n bu yolda ser-ver Kabûl Kerden-i A�k Belâhârâ

1240 A�k anlad� kim nedir serencâm Gavgâ-y� makâle verdi ârâm Dedi buyurun ne ola hizmet Min ba’d men ü belâ vü mihnet Sâdât-� kabîle etdi tedbîr Kim mehrine eyle nakdi tevfîr Hüsn akdine çok bahâ gerekdir Evvel sana kîmyâ gerekdir Durma sefer et diyâr-� Kalb’e Cân ba� ko reh-güzâr-� Kalb’e

1245 Ol �ehrde kîmyâ olurmu� Yolda belî çok belâ olurmu� Bin ba�l� bir ejder-i münakka� Mumdan gemi alt� bahr-� âte� Bin y�ll�k yol harâbe-i gam An�n ötesi sarây-� mâtem Me�hûr o yolun ba��nda câdû Her mûy� y�lan yalan degil bu Bir de�t içinde dîv ü perrî Arslan kaplan vuhû�-� berrî

88

1250 Cin nev’i hezâr bed-likâlar Câdû k�l���nda ejdehâlar Muzlim gecelerde gûl-i yâbân Âvâzesi ra’dden nümâyân Sihr ile ya�ar o de�te âte� Gâhîce ef’î-i münakka� Allah muîn olup geçersin Kalb �ehrinin âb�n� içersin K�l andaki kîmyây� hâs�l Gel bunda ol i�te Hüsn’e vâs�l Sefer Kerden-i A�k Be Diyâr-� Kalb Ve Ser-encâm-� Vey

1255 A�k old� bu müjdeden ferah-nâk Bin �evk ile k�ld� câmesin çâk Fi’l-hâl sorup diyâr-� Kalb’i Dutd� reh-i reh-güzâr-� Kalb’i Gayret de olup ana kafa-dâr K�ld� iki yâr azm-i dildâr Çün girdi o merd-i râh râha Evvel kademinde dü�di çâha S�fat-� Çâh u Dîv ve Ser-güze�t-i Û Ammâ ki ne çâh çâh-� girdâb Mânend-i ebed verâs� nâ-yâb

1260 Gayret dedi ana ey fedâyî Kârûn’a sor imdi kîmyây� Bir çâh bu kim sevâd-� a’zem Gencûr-� künûz-� ye’s ü mâtem Ne râh-� adem ne zulmet-âbâd Bir çâh içi figân u feryâd Deycûr-� firâkdan ni�âne

89

Bahr-� zulümât-� bî-kerâne Dü�se buna H�zr olup da güm-râh Olur yar� yolda ömri kûtâh

1265 Mihr atsa kemend-i mâh u sâli Yok ka’r�n� bulmak ihtimâli Çün dü�di o çâha mâh-� Nah�eb Lây�k k’ola nâm� çâh-� Nah�eb Dü�dügine eyleme teessüf Mi’râc�n� çehde buld� Yûsuf San zülfine cây olup zenahdân Hârût’a bulu�d� mâh-� Ken’an Velhâs�l o mihr-i âlem-âra Ber aks olup etdi çâh� me’vâ

1270 Kasd eyledi târem-i Simâke Bir ba�ka sefer göründi hâke Gitdi niçe sâl ü mâh u eyyâm Ka’r�n bulup etdi âhir ârâm Bir dîve meger o çâh-� mihnet Olmu�d� makâm-� hâb u râhat Bir dîv ki var niçe sipâh� Her birisi ma’den-i siyâhî Mânend-i �eb-i firâk bed-rûy Kan te�nesi mürde fîl-i bed-bûy

1275 Dutd�lar ol iki derd-mendi Takd�lar aya��na kemendi Arz eylediler o dîv-i meste Kim sayd budur �ikeste beste Kar�u ça��r�p o dîv-i hâil Mihr old� Zühal-le san mukâbil Dedi ki ne râha eyleyip azm Dü�dün bün-i çâha böyle bî-hazm Duydum gam-� Hüsn’e cân-fe�âns�n Zer tâlibisin esîri kâns�n

90

1280 Lâkin bu ne fikr-i kec-nümâd�r �drâk degil ba�a belâd�r Sen kanda ol âftâb kanda Deryâ kanda serâp kanda Ho� k�smet imi� bize vücûdun Ba�land� basîret ü �ühûdun Kim vard� diyâr-� kîmyâya Ankâya eri�di ya hümâya Bî-fikr ü süâl râha dü�dün Evvel kademinde çâha dü�dün

1285 Allah Allah zihî hamâkat Bu rütbe olur olursa gaflet Yaz�k sana ac�d�m cüvâns�n Ammâ ki aceb ne bed-gümâns�n

�ûrîden-i A�k A�k âte�-i kîn ile olup germ Dedi ne gerek bu sözlerin nerm Katl etme degil midir murâd�n El-ân elinde zulm ü dâd�n Gûyâ ki bu sözle fikr-i cânân Gönlümden olur m� zerre pinhân

1290 Korkutma�a dü�me bî-mahaldir 1290 Vuslat dedi�im benim eceldir Salt bende degil bu fikr-i cânân Ölsem de giyâh�m eyler efgân Bu çâhda ney bitip serâser U��âka gam-� firâk söyler Gitmez bu hevâ dimâ��m�zdan Bu dûd ç�kar oca��m�zdan Gam me�’alidir bu sönmek olmaz Cân vermek olur da dönmek olmaz

91

Habs Kerden-i Dîv Î�ân Râ

1295 Ol dîv-i laîn-i bed-serencâm Habs etmege k�ld� emr ü ikdâm Tâ eyleye �ahm ü lahm�n efzûn Sonra an� tu’me ede mel’ûn Bir niçe zamanlar A�k u Gayret Kald� orada esîr-i mihnet Birbirine tesliyet verirdi �kdâmda takviyet verirdi Resîden-i Sühan Bir subh Sühan yeti�di ol pîr Geldi ser-i çâha etdi takrîr

1300 K’ey beste-i çâh olan cüvânlar Hengâm-� belâda mihrbânlar Azm eyleyiniz halâsa durman Yol korkuludur hulâsa durman Bu çâhda hiç halâs yokdur Üftâdelere menâs yokdur �llâ bün-i çehde bir resen var Cinnîler ana degil haber-dâr Bir pîr ana t�l�sm yazm�� H�fz etmege hayli ism yazm��

1305 Kim ol reseni dutarsa muhkem H�fz eyler an� o ism-i a’zem Cinler edemez ana hasâret Ç�kd�kca bulur necât ü râhat Efsûn ile söyledim bun� ben Cinnîler içinde söyleme sen

92

Halâs Yâften-i A�k u Gâyret Emrini dutup o iki cân-bâz Mansûr olup old�lar ser-efrâz Açd� gözin A�k-� âsmân-gîr Gördi ki Sühan’d�r i�te ol pîr

1310 Bildi ki diyâr-� yârdand�r Ol subh o nev-bahârdand�r Bir hasret ü derd ile çekip Sord� bana söyle Hüsn’i billâh Söyler mi beni nedir hayâli Gâhîce anar m� bî-mecâli Âgâh m�d�r melâlimizden Âyâ ki sorar m� hâlimizden Yâd�na gelir mi â�nâlar Makbûle geçer mi bu belâlar

1315 Dü�düm o hevesle ka’r-� çâha Kim çehde karîn olam o mâha Duydum an� sonra kim gümând�r Mâh�n yeri evc-i âsmând�r Hâlâ o talebde �erm-sâr�m Geçdim yere lîk bî-karâr�m �âyân idi kalsam ol belâda Sen H�zr yeti�din ol arada �imdi bana yârdan haber ver Ol geçdi bu bârdan haber ver

1320 Bakmad� Sühan bu âh ü zâre Bir mürg olup uçd� bâ�-� yâre Revân �üden-i A�k Be Harâbe-i Gam

93

Gayret dedi A�k’a ey birâder Gel yol eri yolda olmak ister Bâl açd� iki hümâ-y� rif’at Dü�di yola hemçü bûm-� gurbet Medd-i nigehi edip asâ-ke� Gitdi iki merdüm-i belâ-ke� Üftâdelige gam old� munzam Dü�di yol�na harâbe-i Gam

1325 Ol râh ki zikri geçmi� idi Her gâm� megaak-i nâ-ümîdî Der S�fat-� �eb ve �iddet-i �itâ Bir de�t-i siyehde old� güm-râh Yeldâ-y� �itâ belâ-y� nâgâh

Bir de�t bu kim neûzü billâh Cinler cirid oynar anda her gâh Birbirine ye’s ü havf lâh�k Geh kar ya�ar idi geh karanl�k Deycûr ile berf edince ülfet Bir kâlebe girdi nûr u zulmet

1330 Sermâdan olup füsürde mehtâb �ebnem yerine döküldi sîm-âb Âhû-y� sefîde döndi deycûr Sahrâ dolu mü�g içinde kâfûr Bir bak�ma berf içinde deycûr Mânend-i sevâd-� dîde mahsûr Buzdan k�r�l�p sipihr-i mînâ Dü�di yere rîze rîze gûyâ Bak bak felek-i siyâh-kâre Âyîne götürdi Zengibâr’e

1335 Sermâ ile berf olunca munsab Dendân� s�r�td� zengî-i �eb

94

Bin mîh ile na’l-i mâh� encüm Deycûr-� �itâdan eyledi güm Mânend-i sitâre-i �eb-efrûz Gâhî görünürdi rûz-i fîrûz Burc-� esed old� râh u meydân Her gû�ede bir pamukdan arslan Gûyâ dutulup zebân-� �u’le Lerzende idi figân-� �u’le

1340 Efsürde olup �irâr-� ser-ke� Gevherler içinde kald� âte� Hammâm�n olup �ikeste câm� Elmasdan old� tâk u bâm� Perrende olup zülâl-i kühsâr Berf ad� ile ya�ard� tekrâr Sahrâdan edip girîze tasmîm Südlüce’de kald� cedvel-i sîm Kan etdi biribiri-yle ihvân Engü�t ile pençe �âh-� mercân

1345 Deh�etle olup kar alt� dünyâ Kühsâr ile sarsar old� hem-pâ Kalmad� hevâda mürg-� ser-ke� Gâhîce uçard� seng-i âte� Yâkût gibi habâb-� sahbâ Hiç �u’leden eylemezdi pervâ Âte�de zülâl edip tekevvün Dûd eyledi sarsara tahassun Mâhîleri sayd için serâser Ba�l� idi oltalarda ahker

1350 Sultân-� dey etdi �ehri tezyîn Dü�di leb-i bâma nây-� sîmîn Yah-pâre olup zebân-� gûyâ Geldi leb-i bâma harf-i �ekvâ

95

Âte�-geh-i mihr olurd� berbâd Subh urmasa buzdan ana evtâd Gabrâya a�ard� sakf-� hadrâ Dutmasa sütûn-� yahla sermâ Deryâlar� ge�t edince gâhî Âhûya g�dâ olurd� mâhî

1355 Olsayd� segin dehân� pür-cû� Âgû�-� peder san�rd� hargû� La�zi�den edip meger taharrî Gelmezdi kenâr-� havza perrî Cemre eger olmasayd� la�zân Dü�mezdi zemîne tâ hazîrân Hep zâhire ç�kd� me�reb-i halk Kalmaz leb-i bâmdan leb-i halk Lerzîde nefesle sohbet-i nâs Zencîr-i cünûn velîk elmas

1360 Fânûsun içinde �em’i rah�ân Deryâda nühüfte �âh-� mercân Nesr-i felegi görüp kümesde Kesdi sesi fâhte kafesde Tâ olmaya dâne-çîn-i hirmân Günci�ke �erer dökerdi s�byân Mirrîhin eli donup �itâdan Dü�di yere hançeri semâdan �îr-i felek old� �îr-i berfîn Dendân� yerinde idi pervîn

1365 Mânend-i sitâre-i �eb-efrûz Gâhî görünürdi rûz-� fîrûz Yah-beste olunca çe�m-i giryân Gözlükle arard� mergi merdân Sûz-� dile bulma� için esbâb Germ-ülfet idi adû vü ahbâb Baruta �itâb ederdi âhû A��z ot�na gelirdi tîhû

96

Mey-hârelik old� zühde hem-ser Âb-� hu�k old� âte�-i ter

1370 Agreb bu ki dond� râh-� efkâr Sekte-yle gelirdi tab’a e�’âr Bi’lcümle sühan-verân hâmû� Hum-hâne-i ma’nî eylemez cû� Gâlib bana olamazlar enbâz Ben �u’le-i fikre eylerim nâz Ser-gerdânî-i A�k Ol havf ü hatardan A�k-� âgâh Bin deh�et ü gamla old� güm-râh Bildi ki �ehir degil ovad�r Ammâ ya sihir ya kîmyâd�r

1375 Esbâb-� helâk hep mükerrer Âvâze-i ra’d ü berk u sarsar Deryâ-y� zalâm mevc-ber-mevc Gûlân-� hayâl fevc-der-fevc Bir yana belâ-y� vehm ü vah�et Bir yana hevâ-y� berf ü zulmet Görmü� degil idi gam diyâr�n Nâzendesi idi rûzgâr�n Gördi karalardan a�d� zulmet Etdi o cüvân� gark-� deh�et

1380 Etdi niçe serserî tekâpû Mânende-i gird-bâd her sû Ol de�tde iz belirmedi hiç Bir râh-� necât görmedi hiç S�fat-� Sihr-i Câdû

97

Nâgâh an� gördi ol perî-ve� H�rmen gibi bir mahûf âte� Katrân-� cahîmden ni�âne Üstinde zebâne-ber-zebâne Eflâke resîde dûd-� �u’le Sihr idi velî nümûd-� �u’le

1385 Bir pîre-zen etmi� anda me’vâ Câdû-y� mahûf-� dîv-sîmâ Dûzahda makarr� sanki �eytân Dört yan� cahîm ü zift ü katrân Ba�� Karada�’dan nümû-dâr A�z� di�i köhne gûr-� güftâr Burn� Modaburn�’n�n ovas� Zarbân yata�� keler yuvas� Sarkm�� leb-i zîri tâ-be-zânû Mânende-i nâv-� fîl-i bed-bû

1390 Kapluba�a iki çe�m-i bed-reng Kirpikleri hemçü pây-� harçeng �ki meme �ekli iki h�nzîr Bir kâr için etmi� an� ser-zîr Ka� yapm�� iki kara çiyan� Zülf etmi� iki küme y�lan� Tarla ko�u�� iki kula�� Kirpi yuvas� s�çan yata�� A�z�ndan akar kerîh sular Kârîz gibi kötü kokular

1395 Burn�nda çiyan u mû� u akreb

A�z�nda zehirli hayye vü dabb Âte� ile söyle�ir zebân� Gûyâ o cehenneme zebânî Âlât-� sihir yan�nda hâz�r Bin köhne sifâl ü dühn-i vâfir Bir dühni ki vaz’ ede sifâle

98

Bâdî idi niçe bin hayâle Geh ebre süvâr olurd� çün bâd Geh âte�e etdirirdi feryâd

1400 Evlâd� do�ard� bir yan�ndan Yutdu�� çocuklar�n kan�ndan Tu’me eder idi yine tekrâr Do�urdu�un ol kerîh-i bed-kâr Arzâ Kerden-i Câdû Hodrâ Ber A�k Sihr eyleyip etdi A�k’� da’vet Arz eyledi ana zîb ü zînet Bin gûne kuma� ü kâle vü fer Elmas ile lâ’l ü cevher ü zer Ol kâleleri geyindi fi’l-hâl A�k’a dedi gel o�ul beni al

1405 Akd eyle aman bu derd-mendi Gönlüm seni çâre yok begendi Etmek seni bu sipihre sultân Âsân görünür fakîre âsân Olursan eger bu kâre bîzâr Bir sihr ile hâlin eylerim zâr Izd�râb-� Hâl-i A�k A�k ol sözi anlay�p i�itdi Geh a�lad� geh taaccüb etdi

Kald�rd� ba��n� âsmâna Dânende-i râz-� ins ü câna

1410 Âh�na siper k�l�p sipihri Yâd eyledi Hüsn-i mihr-çihri Ey Hüsn ey âftâb-� enver Ey A�k’� eden esîr-i ahker

99

Bu muyd� ümîd senden ey mâh Câdû ola vasl�ma hevâ-hâh Ben kürbet-i gurbet içre bî-tâb 1412 Sen zevk u safâdas�n ferah-yâb

Ben berf-� zalâm içinde güm-râh Olsun sana bu felek hevâ-hâh

1415 Lâkin bu m� �îve-i mahabbet �nsâf k�l ey meh-i semâhat Yâri olan�n esîr-i ahker Geçmez bo�az�ndan âb-� Kevser Geh baht gehî sipihr ü geh yâr Göz ya��n� k�ld� germ-i bâzâr Âvîhten-i Câdû A�k Râ Câdû an� gördi bu belâda Ye’s eyledi h��m�n� ziyâde

Bir sihr ile çekdi çârmîha Hem k�ld� ni�âne tî� ü sîha

1420 Ol âte�e kar�u A�k u Gayret Salb old� ki ala bundan ibret Nemrûdluk eyleyip kemâhî Salb eyledi sihr ile o �âh� Çün görmü� idi çeh-i amîk� Seyr etdi bu yolda manc�n�k� Kandîl gibi o gonca-i ter As�lma fürû��n etdi ber-ter

Çünkim sever idi A�k’� Câdû Tahvîfini kasd eder fakat bu

1425 Ald� bo�az�n� vehm-nâkî �ncinmedi hiç cân-� pâki Ol dârda çün hatîb-i minber Kald� niçe hafta ol semen-ber

100

Eylerdi hezâr-gûne efgân San�rd� gören hezâr-� nâlân Gâh etdi sipihre arz-� bî-dâd Gâh eyledi Hüsn’e âh u feryâd

Gâh eyledi baht�na hitâb� Tîz eyledi nâvek-i itâb�

1430 Ey baht nedir bu bî-vefâl�k Hiç yok m� seninle â�nâl�k Cânân dutal�m ki bî-vefâd�r Hem âdetidir ve hem sezâd�r Â��kda gam u belâ gerekdir Dildâr ise bî-vefâ gerekdir Sen bâri o �îve-kâre uyma Gel �îve-i rûzgâre uyma

Ne anda ne bunda buld� te’sîr Fehm etdi ki cümle kâr-� takdîr

1435 Geldi yine ba��na �uûr� Yâd eyledi rahmet-i Gafûr’� Ey hâlik-i ins ü cân rahm et Yok bende tüvân amân rahm et Takdîr yok ise vasl-� yâre Al cân�m� ver o �îve-kâre Bin fikr ile söylenip perî�ân Ma’bûd�na k�ld� âh u efgân Resîden-i Sühan

Ol demde Sühan huzûra geldi Kün emri gibi zuhûra geldi

1440 Ol ân aç�ld� �âm-� zulmet Zevka bedel old� havf u deh�et Hak zâhir olup bozuld� evhâm Sihr old� hebâ misâl-i ahlâm

101

Gördükde o pîri A�k-� çâlâk Giryân olup etdi sînesin çâk Hüsn’i an�p etdi âh u feryâd Hem k�ld� bu �i’r-i pâki in�âd Tardiyye 1 Ho� geldin eyâ berîd-i cânân Bah� et bana bir nüvîd-i cânân Cân ola fedâ-y� îd-i cânân Bî-sûd ola m� ümîd-i cânân Yârin bize bir selâm� yok m� 2 Ey H�zr-� fütâdegân söyle Bu s�rr� edip �yân söyle Ol sen bana tercemân söyle Ketm etme yegân yegân söyle Gam defterinin temâm� yok m� 3 Yâ Rabbi ne intizârd�r bu Geçmez niçe rûzgârd�r bu Hep gussa vü hârhârd�r bu Duysam ki ne �îve-kârd�r bu Vuslat gibi bir merâm� yok m� 4 Ç�kd�m ser-i dâra hemçü Mansûr Âvâz�m ezân-� nefha-i Sûr Gam k�ld� gülûm� �âh mansûr1 Oldum sipeh-i belâya mahsûr Ol pâd�ehin peyâm� yok m� 5

102

Kâm ald� bu çarhdan gedâlar Ferdâlara kald� â�nâlar Durmaz m� o ahdler vefâlar Geçmez mi bu etdigim duâlar Hâl-i dilin intizâm� yok m� 6 Dil hayret-i gamla lâl kald� Gâlib gibi bî-mecâl kald� Gönderdigim arz-� hâl kald� El ân bir ihtimâl kald� �nsâf�n o yerde nâm� yok m� Müjde Dâden-i Sühan

Bâz etdi Sühan der-i hitâb� Bu tarz ile verdi kim cevâb�

1445 Sen yârini bî-haber mi sand�n Yoksa seni terk eder mi sand�n Ol �âh-� diyâr-� hüsn ü ând�r Feryâd-res-i fütâdegând�r Â��kd�r o sana sanma ma’�ûk Gû� et ki budur kelâm-� mevsûk Gör kudret-i Hüsn-i bî-misâli Ol sâhirenin nic’old� hâli

�imdi gözün aç da eyle dikkat Câdûya bak al bu s�rdan ibret

1450 Bir yol bak�p A�k-� âlem-ârâ Câdûya nigâh k�ld� ammâ Ne gördi bir özge hâle girmi� �t lâ�esi bir çuvala girmi� Ne zîneti var ne zîb ü zîver H�nzîr ölüsi füsürde kâfer

103

Bir tî� urulup dü-pâre olmu� Bed-kâr idi bed-sitâre olmu�

Yan�nda ne âte� ü ne zulmet Ne berf ü ne çârmîh ü deh�et

1455 Etdi Sühan ol hayâli tasvîr K�ld� sebebin bu gûne takrîr Sen Hüsn ad�n eyledin ferâmû� Câdû seni k�ld� böyle medhû� Hüsn ad� t�l�sm�d�r bu sihrin Neshi an�n ismidir bu sihrin Çün eyledin ana arz-� hâcet Old� olan i�te k�ld� himmet

Feryâd�na yetdi Hüsn-i yektâ Bir tî�-i mücevher etdi ihdâ Der Vasf-� Tî�

1460 Amma ki ne tî� tî�-i elmas Cellâd-� adû �ihâb-� vesvâs Yek m�sra-� Zülfekâr-� Hayder Bir âyet-i kâr-zâr-� Hayder Âyîne-i nusret-i ilâhî H�zr-� reh-i resm-i pâd�âhî Re�k-âver-i tî�-i çe�m ü ebrû Hâmû�-kün-i �âir-i hecâ-gû

Kan �rma�� cûybâr-� âte� Zehr-i ecel ejder-i münakka�

1465 Mâh-� nev ana niyâm-� garrâ Ba�dan ba�a cevheri Süreyyâ Mânende-i mevc-i âb-� hayvân Elmâs velî fesân� mercân Bir tî� ki bahr-� bî-kerâne Su yerine cân eder revâne

104

Ser-pençe-i âftâb-� rû�en Çekmi� an� beyza-i kamerden

Çün gamze-i dilberân-� tannâz Â�ûb-� kazâya harf-endâz

1470 Gerdûn-� vegâ vü ceng mâh� Girdâb-� belâda tî�-i mâhî Bâr u beri �u’le �âh-� âte� Endâm� pür-âte� ü müzerke� Fevvâre-i âb-� lâ’l-i sîr-âb Cûbâr-� zümürrüd-i siyeh-tâb Bir tûtî-i sebz-i hûn-pâlâ �ehbâz velî tezerv-sîmâ

Azrâil i�âretine münkâd Bâl ü per mevci mah�er-îcâd

1475Çekmi� an� vâye-bah�-� ma’den Mürg-i melekût beyzas�ndan Be’sinde safâ-y� h�fz me�hûd Mevc-i güher anda z�rh-� Dâvûd Bir kara haberci mürg-� ahder Bâlinde nühüfte mevt-i ahmer Hûn-hâr velîk zulmi dâf�’ Kec-bahslere cevâb-� kât�’

Dâvâne senin güvâhd�r bu Kec bakma ki tî�-i âhd�r bu

1480Her nesne ki sedd ola bu râha K�l an� havâle tî�-i âha Der Vasf-� Esb Hem bir dahi bir semend-i dil-ke� Etdi sana tuhfe ol perî-ve� Sü�lün gibi bir semend-i gül-gûn Gül-zâr-� behi�t ü kulzüm-i hûn

105

Mevc-âver-i âb-� lâl ü yâkût Refref gibi râh-vâr-� lâhût

Ser-tâ-be-kadem bahâr-� gül-pû� Sahbâ gibi lâl-reng ü pür-cû�

1485 Sîm-âb velîk �u’le-peyker Hur�îd-ve� âte�-i musavver Endâm� hamîre-i nezâket Her cünbi�i cilve-i k�yâmet Tûbâ-y� cinân d�raht-� �u’le Kâ�âne-i adn ü taht-� �u’le Hûn-� dil-i â��kâna benzer H�zr âb� velîk kana benzer

Tâvûs-� behi�t ü �îr-i garrâ Al câmeli bir arûs-� zîbâ

1490 Tîz eylese �îve-i h�râm�n Verir ezele ebed peyâm�n Reftâr�n� eylese müsâid Gerdine eri�mez ân-� vâhid Bir rütbededir ki zûd-reftâr Eczâ-y� hevâya vermez âzâr Çün tayy-� mekâna himmet eyler Eczâ-y� zemâne sebkat eyler

�îrîn-harekât ü Rüstem-ârâm Re�k-âver-i abra�-� gül-endâm

1495 Ârâma ayak direrse gâhî Kara ta� eder yem-i siyâh� Da� gibi durur o �u’le-endâm Çün künbed-i lâ’l-reng-i Behrâm �ki kula�� çeleng-i �ehbâz Gerdân� sürâhî-i ser-efrâz Hayvân velîk âb-� hayvân Çün subh-� bahâr nahl-i mercân

106

Her mûy� tarabda târ-� tanbûr Âvâz-� sahîli nefha-i Sûr

1500 Süm kâse-i ma�z-� dîv-i esfîd Düm târ-� �uâ-� nûr-� hur�îd Su gibi akar zemîn ü kâna Âte� gibi s�çrar âsmâna Âhû gözi sînesi gazenfer Sünbül saç� dem misâl-i ejder Ankâ-y� sühan-�inâs-� ho�-dem Pervâzda �u’le-i mutalsam

Dil-dâr u dil-âver ü kü�âde Çün ne�’e-i �îr-gîr-i bâde

1505 Gül-gûne-i hûn-� e�ke hem-reng Kânûn-� mahabbete hem-âheng Tûtî gibi gerçi âl-câme Hâmû�-kün-i kümeyt-i hâme Velhâs�l o A�kar-� sebük-bâl Eyler seni �ehr-i Kalb’e îsâl Hüsn’ün sana yâdgâr�d�r bu Cehd eyle ki Gam diyâr�d�r bu

Hem Gayret’e perr ü bâl verdi Hem-rehligine mecâl verdi

1510 Gördün mi ne pâd�âhd�r ol Kim A�k’a delîl-i râhd�r ol Dersen ki cenâb-� Hüsn-i yektâ Bu kudreti kanda k�ld� peydâ Bir bende-i �erm-sâr�y�m ben Fehm eyle ki hâk-sâr�y�m ben

Emr eyler ise eger o dâver Lâ �ey gibidir bana bu �eyler Melâlet Kerden-i A�k Ez Belâ-y� Dûrî

107

Bindikde cenâb-� A�k o esbe Azm eyledi râh�na dü-esbe

1515 Gayret dahi açd� perr ü bâlin Yâd etdiler ol �ehin visâlin Ammâ kat� pek girân gelirdi Gâhî dü�ünüp usan gelirdi Yâr� b�rak�p da râha gitmek Mâh� b�rak�p da çâha gitmek Günden güne nâ-ümîd olurd� Fersah fersah baîd olurd�

Gayret der idi kesilmez ümmîd Lûtf-� Samed’e olur mu teb’îd

1520 Maksûda ere geri gidenler Gevher bula serserî gidenler Ma’lûm ki Hakk’a ard ön olmaz Yokdur ciheti ana yön olmaz Gündüz gece edelim �itâb� Bir gün görürüz o âftâb� Seyr eyler idi o bedr-i kâmil Her gece hezâr-sâle menzil

Tayy-eyler idi o mihr-i enver Her rûz dokuz felek kadar yer

1525 Hur�îde süvâr olup çü Îsâ Etmezdi seyâhat� mûbâlâ Gâhî ki dü�erdi havf-� câna Gayret der idi o bî-amâna Fürkat gibi mevt ömre sürmez Allah ne verir ki kul götürmez Ceng-i A�k Bâ Vuhû� u Dîv ü Gûl Vakta ki cenâb-� A�k-� bî-bâk Gam de�tine dü�di ârzû-nâk

108

Ol tî� ile A�k-� berk-cevlân Gam de�tini etdi rîk-i meydân

1530Her gûl-i belâ ki ç�kd� râha K�ld� an� tu’me tî�-i âha Döndürdi zemîni âsmâna Ejderleri reng-i kehke�âna Etdi ser-i dîv ü gûli sergi Verdi o sipâha nakd-i mergi Hûn-âbe-i �îri etdi deryâ Kaplan derisine döndi sahrâ

Bir seyf ile etdi ol melek-zâd Deycûr-� cahîmi cennet-âbâd

1535 Az vaktde geçdi Gam harâb�n Hem sihrini gördi hem serâb�n Geçdi o yol� ecelden akdem Kald� geride sarây-� mâtem Hitâb-� Sâkî Sâkî getir âte�-i sabûh� Nûr eyle o âte� ile rûh� Dü�sün dile �ûr-� çe�m-i giryân Mevc ura tenûr içinde tûfan

Yang�n yerine dönüp bu sîne Mey gark ede lîk �u’lesine

1540Dil-beste-i sâz-� erganûnuz Hem silsile-bend-i mevc-i hûnuz Zencîrimiz edemez kü�âde �llâ ki hüsâm-� mevc-i bâde Bir h��m ile ver ki ol �erâb� Mirrîh-i belâ ola habâb� Ba�dan ç�kar�p o câm-� gül-reng Mansûr’a ede bizi hem-âheng

109

Nîk ü bedi edelim ferâmû� Cân ile helâk ola hem-âgû�

1545Kannâre imi� harâbe-i Gam Kan� hat-� câm o hizb-i a’zem Dutmu� yol� çünki hâr ü hâ�âk Ol seyl-i �irâre eylesin pâk Gam de�tine eylerim tekâpû Kimdir dura �imdi bana kar�u Gelsin berî sedd-i râh olanlar Hasret-ke�-i tî�-i âh olanlar Resîden-i Râh-� Û Be Deryâ-y� Âte�

Gû� etmi� idi o ser-güze�ti Âte� yemi üzre mûm ke�tî

1550 Ç�kd� yol� üzre �imdi nâgâh Ol kulzüm-i âte�-i ciger-gâh Mûmdan gemiler edip hüveydâ K�lm�� niçe dîv o bahri me’vâ Çün âte� o kavme etmez âzâr Âzürde olur m� nârdan nâr Ke�tîleri ber hevâ dutarlar Çok ebleh-i bî-nevâ dutarlar

Ke�tîye kim eyler ise ikdâm Ol dîvler eyler idi i’dâm

1555 Ke�tî velî nahl-i sûra benzer Kâlibedi sürh �u’le-peyker Gûyâ ki cezîre-i felâket Pür-sûz-� belâ k�z�l k�yâmet Her biri misâl-i kûh-� Sürhâb Dopdol� içinde dîv-i küh-râb Tâbût idi san o ke�tî-i mûm Olmaz girenin mezâr� ma’lûm

110

Ol fülk ü o nâr-� pür-felâket Hep �em’-i mezârdan ibâret

1560 Ol sihre mahall idi fakat nâr Hiç sâhile edemezdi âzâr Çün dîvler etdi A�k’� da’vet Gel ke�tîye bulas�n selâmet A�k eyledi mâcerây� iz’ân Sabr eyleyip olmad� �itâbân Ammâ ki ne çâre râh mesdûd Hiç olmad� bir tarîk me�hûd Hasb-i Hâl

Ey Hâl�k u Kird-gâr tâ key Bu mihnet ü hâr hâr tâ key

1565Reh-zen ne revâ ki yol senindir Ger hâhi� edersen ol senindir Lâz�m m� her ehl-i derd-i pür-�ûr Ç�kmak ser-i dâra hemçü Mansûr Etme beni fürkate ni�âna Bed-ahdi ne hâcet imtihâna Çün zerre-i a�ka mazhar etdin Hur�îde ba��m berâber etdin

Câdûlar elinde etme beste Öldür beni koyma böyle haste

1570 Ol mevt hayât-� câvidând�r Ger nefs için istene ziyând�r Maksûd hemîn r�zâ gerekdir Ol kasde dahi atâ gerekdir Râh-� talebinde beste-pây�m Sen eyle kü�âde bî-nevây�m Makbûle sezâ bir ilticâ ver Hem eyle kabûl hem duâ ver

111

Gönlümde taleb inâyet eyle Hâhi�de edeb inâyet eyle

1575 Bir lûtfa karîn ola bu matlap Küstâhl���m kemâl ola hep Ger dâr ise kenc-i mahfilimdir Ol nâr ise nâr-� menzilimdir Çün bahr-� inâyet eyleye cû� Hâ�â ola bendeler ferâmû� Bu gam bilirim ki âha degmez Billâh ki bir nigâha degmez

Ammâ ki ümîd rahmetindir Me’lûf olunan inâyetindir

1580 Sahrâ-y� ademde eyledin cûd Verdin yok iken libâs-� mevcûd El ân ademdeyiz adîmiz Hâhi�-ger-i ni’met-i amîmiz Güft ü Gûy-� A�k u A�kar Ve Güze�ten-i Î�ân Kald� orada esîr-i Hayret Ne tâb-� güzer ne fikr-i avdet Nutka gelip A�kar-� gül-endâm Dedi ne sebebden etdin ârâm

A�k eyledi dürr-i e�ki rîzân Söz söyledi hemçü dürr-i galtân

1585 Gayret gibi yok per ile bâlim Bu âte� ile nic’ola hâlim �âhin degilim ki edip âheng Pervâz edeyim hezâr ferseng A�kar süzülüp misâl-i ankâ Ol âte�e girdi bî-muhâba

112

S�fat-� Ân Âte� Bir nâr ki dûd� dûd-� Nemrûd Gûlân-� siyeh-nümûd-� Nemrûd

Dünyâlar� dutmu� âte�-i gam Girdâblar� çeh-i cehennem

1590 Dûzah velî �u’le-zâr-� sîm-âb Her ahkeri cür’a-nû�-� girdâb Her gavtas� bir muhît-i âte� Her lüccesi bir cahîm-i ser-ke� Hûn-âb-� ciger-misâl-i gül-gûn Deryâ-y� �irâre kulzüm-i hûn Tûfân-� �irâre mevc-ber-mevc Pervâzda A�kar evc-ber-evc

Pür-cû�-� belâ muhît-i âte� �u’le ana ol semend-i ser-ke�

1595 Nûr etdi cemâl-i A�k’� te�dîd Hûn-âb-� �afakda sanki hur�îd Gayret dedi A�k’a yakma cân�n Bu âte�idir o kîmyân�n Mânend-i ukâb eyle pervâz Ol pûta-i imtihânda mümtâz Sanma ki bu kapudan gelirsin Âte�de gider sudan gelirsin

Bu nâr-� fenâdan olma ferrâr Batn-� feres içre girme tekrâr

1600 Dûd içre kal�p o mihr-i rû�en Bir fitne idi hüsûf-� mehden Bâl açm�� an�n yan�nda Gayret Pervâne velîk �îr-sûret Gûlân� ederdi hem demâdem Bir tî� ile cân-ber-cehennem Çün âyet-i berd âh-� serdi Ol âte�i dûd-ve� geçerdi

113

Alt�nda semendi çün semender

Gayret de yan�nca bes berâber

1605 Velhâs�l o âte�în râh� Geçdi çü nesîm-i subh-gâhî Resîden-i A�k Be Sâhil-i Çîn Bir sâhile erdi kim güzâr� Firdevs riyâz�n�n bahâr�

Bülbülleri tûtî-i sühan-sâz Bebgâlar� sûz ü sâza hem-râz Deryâ gibi sebze mevc-engîz Tûbâ gibi her nihâl-i gül-bîz

Tûfân-� çemen yem-i zümürrüd Yer gök ye�il âlem-i zümürrüd

1610 Her sûda �ükûfeler nümâyân

Pür-hande misâl-i mâh-rûyân Her goncas� bir bahâr-� hurrem Her �ebnemi bir sehâb-� pür-nem Gerdûn-ve� o bûstân-� enver Ay çiçe�i âftâba benzer Sahrâ dolu nergis ü karanfül Bîgâne giyâh� verd ü sünbül

Bir rütbe hevâs� sâf ü dil-cû Bülbülleri gonca gibi ho�-bû

1615 Zerrât-� �emis olup kü�âde Sâat çiçe�i-ydi hasb-i âde Putrak diken aç�l�p çemende Çarh-� felege ederdi hande Seyr eyleyip A�k o bâ� u râ�� Bir âh ile tâzelendi dâ�� Nüzhet-geh-i Ma’nî’yi edip yâd Bu �i’r-i nevîni k�ld� in�âd

114

Tardiyye I Ey ho� o zaman ki dil olup �âd Cân mülki idi meserret-âbâd Etdim o hevâlar� yine yâd Allah için eyle ey felek dâd Ârâyi�-i rûzgâr idim ben II Bir bâ� idi kim bu câna me’vâ Her goncas� cennet idi gûyâ Fürkat gelip etdi cümle ya�mâ Gönlümde o ne�’e kald� hâlâ Mest-i mey-i i’tibâr idim ben III Hiç yokd� sipihre bir niyâz�m Der-kâr idi ay� ü nû� ü sâz�m Yan�mca gezerdi serv-i nâz�m Aç�lmam�� idi böyle râz�m Re�k-âver-i nevbahâr idim ben IV �imdi gam-� intizâra dü�düm Bülbül gibi nev-bahâra dü�düm Çün nâr� geçip kenâra dü�düm Sâgar gibi pâre pâre dü�düm Mey-nû�-i itâb-� yâr idim ben V Ey vâh o rûzgâr geçdi Gül geçdi vü nevbahâr geçdi Dîdâr güm old� dâr geçdi Cân te�ne kal�p humâr geçdi Ma’�ûk ile bâde-hâr idim ben

115

VI Cânân ile ay� ü nû� ederdim Girdâb gibi hurû� ederdim Bezm-i meyi �u’le-pû� ederdim Bülbüllerini hâmû� ederdim Gâlib gibi kâm-kâr idim ben Âgâhî Dâden-i Sühan Be Sûret-i Tûtî

Bu �i’r-i teri okurken ol mâh Bir savt-� garîb i�itdi nâgâh

1620 Bir tûtî-i sebz-i âl-minkâr Bir �âhda eyler an� tekrâr Kim duhter-i �âh-� Çin o hûn-rîz Bu bâ�a gelir çü subh-� gül-bîz Ol duhterin ad� Hü�rübâ’d�r Âdem-kü�dür perî-likâd�r

Yaz�k sana ey cüvân yaz�k Olursun o �îve-kâre â��k Zâtü’s-suver’e var�rs�n elbet Eyler seni mübtelâ-y� mihnet

1625 A�k ana bak�p gurûra geldi Esrâr-� hafî zuhûra geldi

Hüsn ad�n an�p dedi ki heyhât A�yâre mahabbet edem isbât Ol tûtî-i sebz edip bun� fâ� H�zr-� reh-i gayba old� yoldâ� �btilâ-y� A�k Be Duhter-i Hü�rübâ Vaktâ ki ne gördi A�k-� pür-�ûr Ol bâ�a eri�di bir bölük hûr

116

Bir mâh ile bir gürûh-� dil-ber Seyyâreler içre mihr-i enver

1630 Çün cünd-i feri�te cümlesi pâk Mânend-i sipâh-� akl-� derrâk

Ol mâh ki ol gürûha �eh-di Ol cünd-i perîye pâd�eh-di Bir hûr-nigâh-� rûh-manzer Ayni-yle cenâb-� Hüsn’e benzer Gülzâr-� izâr� cennet-âbâd �em�îr-i nigâh� fürkat-îcâd Ka� besmele-i kitâb-� rahmet Leb sûre-i Kevser’e i�âret

1635 Ruhsâre-i âl câm-� rah�ân Ruhsâre-i mihre cür’a-ef�ân

Sîmîn teni bir büt-i semen-sâ Hâmû� idi lîk sûret-âsâ Îmâ ile söyle�irdi her gâh Yokd� deheni ne yaps�n ol mâh Nutk eylemez idi hiç o kâfer Gamze idi tercemân� yekser Ve’lhâs�l o mihr-i âlem-ârâ Yekpâre cenâb-� Hüsn-i zîbâ

1640 Ancak o kadar ki ol sühan-gû Hâmû� idi bu gül-i semen-bû

Bin nâz ile etdi arz-� dîdâr A�k old� hemen çü nak�-� dîvâr Âyâ ki Hüs(ü)n müdür bu meh-ve� Kim sînemi k�ld� genc-i âte� Yoksa bu yerin perîsidir bu Yan�nda perî çerisidir bu A�k eyler iken bu fikri tekrâr Ser-ri�teyi etmemi�ken izhâr

1645 Bir taht getirdiler mücevher Koyd� o gürûh-� nûr-peyker

117

Ol mâh-ve� old� ânda câlis

Mihr old� ya havz-� nûra âkis Etrâfa edip nigâh-� dikkat Emr eyleyip A�k’� k�ld� da’vet Fi’lhâl getirdiler huzûra Gark old� hemîn nûr nûra Bir meclis-i ay� edip müheyyâ Bin gûne meserret old� icrâ

1650 A�k’a niçe ihtirâm k�ld� Yan�nda ana makâm k�ld� Meclis-i Î�

Fi’lhâl getirdiler sabûh� Mezc etdi o mâh râha rûh� Zer hânçesi âftâb-� rah�ân Sâgarlar� encüm-i d�rah�ân Âgû�-� arî� içinde ol �âh Âgû��na ald� A�k’� çün mâh Sahbâ vü piyâle cû�-ber-cû� K�ld� meh ü hâle nû�-ber-nû�

1655 Mey k�rm�z�-i �afak-la hem-reng Müstehzî-i mâh câm-� gül-reng

Seyyâl velî nihâd-� lâ’li Fasl-� hikeme midâd-� lâ’lî Pür-zevk idi tab’-� �u’le-zâd� Her cür’as� bin hulûsa bâdî Sahbâ velî sâf hûn-� tâvûs Keyfinde hezâr reng mahsûs K�ld�kda usûl na�me-i sâz Hânendesi mest-i �u’le-âvâz

1660 Sâkînin elinde sâgar-� nûr Güller bitirirdi �âh-� billûr

118

Sâkî dahi kendi ol perî-ve�

Bir hûr idi kim �erâb� âte� Bir havz idi hançe-i mey-i nâb Nergis leb-i havza câm-� zer-tâb Leb-ber-leb idi sebû vü sâgar Yek-sân idi rinde hâk ü gevher Bâzâr-� bezimde vard� revnak Bo� gitse dolu gelirdi zevrak

1665 �ükr etdi görüp sebû o hâli Hiç secdeden olmaz old� hâlî

Mevc urup o âte�în sahbâ Zevrakla üzerdi hemçü deryâ Mehtâbda meh mih içre mehtâb Mey �î�ede �î�e meyde gark-âb Çün kulzüm-i âte� old� seyrân Tûfân-� �erâb� gördi cû�ân Yâkût gibi �erâb-� engûr Elmâs gibi piyâle-i nûr

1670 Sâkî siteme edince âheng Mey olur idi arakla hem-reng

Perrende olurd� reng-i sahbâ Bülbüllük ederdi câme gûyâ �ermende edince ol semen-ber Olurd� arak �erâb-� ahmer Bir demde ederdi ol perî-zâd Peymâne-i �îri hûn-� Ferhâd Dest-i nigehinde câm-� rah�ân Azrâil elinde cevher-i cân

1675 Bin câm içirirdi her nigâh� Gözden geçirirdi tî�-i âh�

Ol keyf ile k�ld� A�k tedbîr Dedi ki nazardad�r o �em�îr

119

Serencâm-� A�k Ol tî�i al�p o subh-� gül-gûn Gitdi koyup A�k’� zâr ü dil-hûn Ol bâ�a ki bakd� A�k-� pür-�ûr Ne cünd-i perî göründi ne hûr Ne mâh u ne ol gürûh-� ahter Ne �âh u ne kürsî-i mücevher

1680 Dil dü�di henûz pîç ü tâba U�rad� hezâr �zd�râba

Fürkat meger ol visâl imi� hayf U��âka safâ muhâl imi� hayf Â�âze netîce verdi encâm Old� gecenin sabâh� ak�âm Çün A�k o �ûh� Hüsn sand� Sîmâs�na aldan�p inand� Yol korkulu tî�-i âh nâ-bûd Terk etdi bun� nigâr-� ma’hûd

1685 Ne tâb-� sefer ne tâb-� gurbet Kald� o belâda A�k u Gayret

Gördükçe o bâ�-� pür-�ürûr� Da�lard� dilin belâ-y� dûrî Ol sûrete old� deng ü hayrân Hüsn’i san�p eyler idi efgân Âgâhî Dâden-i Sühan Be Sûret-i Tezerv Gû� etdi ki bir tezerv-i dil-ke� Bu gûne verir peyâm-� âte� Kim duhter-i �âh-� Çîn’dir ol Hüsn anlama nak�-� kîndir ol

1690 Bu bâ�a gelirse yar�n ol mâh

120

Zâtü’s-suver’e al�r seni âh A�k akl�n� ba��na edip cem’ Bî-sûd idi lîk yand� çün �em’ Kald� o gül-i harîm-i vuslat 1492 Ol bâ�da hemçü bûm-� gurbet Fi’l-vâki’ o duhter-i semen-sâ Ol bâ�� yine edindi me’vâ

Etrâfa edip yine nigâh� A�k’a nazar eyledi kemâhî

1695 Ol bâde-i sâfdan edip nû� Deryâ-y� mahabbet eyledi cû� Bir hâl ile A�k’a edip îmâ Ald� yan�na getirdi hem-pâ Zâtü’s-suver’e olup revâne Dü�di yola ol �eh-i yegâne Men’ Kerden-i Gayret ve Cevâb-� A�k Çün A�kar’�na binip o âfet Kasd eyledi râha dutd� Gayret

Dedi ki cenâb-� A�k’a eyvâh Olursun an�nla gitme güm-râh

1700 Duydun ne dedi tezerv-i tûtî Vermem sana bu kadar sukût�

A�k ana dedi ki ey birâder Gördün mi o �âh Hüsn’e benzer Min vech çü yâre â�nâd�r Öldürse eger beni revâd�r Evvelde r�zâ degil mi maksûd Sen olma m�s�n bu kâre ho�nûd

Gayret olup ahdine vefâ-dâr Ol güm-rehe uyd� çâr u nâ-çâr

121

Der S�fat-� Kal’a-i Zâtü’s-suver

1705 Çün A�k ile Gayret ol semen-ber Ol kal’aya vard�lar berâber Ne gördi ki bir garîb kal’a Her yan� suver acîb kal’a Bir bâbdan old�lar çü dâhil Fi’lhâl kapand� old� zâil Hem dahi nihân olup ol âfet Habs old�lar anda A�k u Gayret

Bir kal’a ki Sûmenât’a benzer Her seng-i siyâh� Lât’a benzer

1710 Hem-reng-i küni�t çârsûs� Bir �ehr-i azîm yok kapus� Hep kûçe vü kûy� Yûsuf-istân Dîvârlar�nda nak�� hûbân Nak�� felekü’l-burûca hem-tâ Hem-hâlet-i hücre-i Züleyhâ Gûyâ ki o kûh-� Bîsütûn’dur �îrînleri mâh-� lâle-gûndur

Her kubbesi dest-kâr-� Ferhâd Her sengi velî mezâr-� Ferhâd

1715 Neyreng-i hayâlden ibâret Her sûreti bâc-� �ehr-i sûret Mermerleri hurde-kâr-� bî-reng Dîvâr� suver-nümâ-y� Erjeng Fânûs-� hayâl her menâre Bir tuhfe-i nev-di rûzgâra Hep andaki hurde-kâr sûret Bârîk idi çün hayâl-i �evket

Mehcûr idi sûrete heyûlâ Müstakbili nîm ruhla yektâ

122

1720 Olmu� meger anda çihre-perdâz Ol duhter-i �âh-� Çîn-i tannâz Mânend-i tasavvurât-� â��k Neyrengi vukûa nâ-muvâf�k Etmi� bu nukû�a ol sitem-hû Müjgân-� perîyi hâme-i mû Mânî’ye olunca haclet-îcâd �encefri olurd� ma�z-� Bihzâd

Velhâs�l o mihr-i hâver-i Çîn Ol kal’ay� eylemi�di tezyîn

1725 Her sûrete A�k k�ld� dikkat Hüsn’i an�p etdi âh-� fürkat Ser-ge�tegî-i A�k Der An Kal’a Gayret dedi A�kar’a süvâr ol Bu kal’ada kalma râh-vâr ol Çün A�kar’a bindi A�k-� yektâ Hâk-i rehin etdi âsmân-sâ Tayy etmege ba�lad� o râh� Bir ânda reh-i hezâr-mâh�

Çün ma�ribe mihr olurd� vâs�l Kat’ edememi� dü gâme menzil

1730 Zâtü’s-suver içre yine mahbûs Hâline bak�p olurd� me’yûs Her nesne ki geçmi� idi evvel Bu kal’ada geçdi hep mufassal Bir çâha dü�üp yine kemâkân Duttdular an� sipâh-� gûlân

Kat’ eyledi de�t-i berf-nâki Gördi o musîbet-i helâki

Câdû ile eyleyip ke�âke� Geldi yol� üzre bahr-i âte�

123

1735 Dahi niçe dürli hevl-i cân-kâh Y�llarca enîn ü nâle vü âh Bin havf ile geçdi A�k o râh� Çün yokd� elinde tî�-i âh� Nâgâh aç�ld� râh-� ma’nâ Bakd� an� gördi A�k-� yektâ Menzil yine menzil-i mukaddem Ol sûret o kal’a-i mutalsam

Ma’bûd�na eyleyip �ikâyet Hâl-i dilin eyleyip hikâyet Niyâz Kerden-i A�k Bâ Hudâ

1740 Yâ Rab sen o �ûha merhamet ver Ben hasteyim ana âfiyet ver Bu jâleden et o mâh� ho�nûd Çün senden olur husûl maksûd Hiç hâlimi etmez old� pürsi� Kim sûrete eyledik peresti� Bîçâre idim alîmsin sen Ben yokdum o dem kadîmsin sen

Ol cürmi kabûl emr-i mü�kil �snâd-� zulüm ana ne kâbil

1745 Gel k�lma mecâz�ma mücâzât Kim bu söz içindir istiârât Hâ�â ki sana berâber olmak Sen dîger o mâh dîger olmak Çün oldum esîr-i çarh-� telvîn Mümkin mi sözümde ola temkîn Zencîr tak�p bu büt-pereste Abdiyyete çek �ikeste-beste

Maksûdum� cümle hâs�l eyle Maksûd-� kadîme vâs�l eyle

124

1750 Çeksin beni sîneye o dilber Zevk u gam� ile �îr ü �ekker K�l râst velî muhâldir bu Heyhât ki bir hayâldir bu Senden taleb-i muhâl hakd�r Her matlaba ihtimâl hakd�r Hâ�â demem i�tiyâk gitsin Arts�n o safâ firâk gitsin

Hô�-dillere gerçi ol belâd�r Erbâb-� belâya bir safâd�r

1755 Mest ede beni o câm-� bâkî Efzûn ede vasl o i�tiyâk� Bîmâr-� gamam recâ-y� derdem Çokdan beri â�nâ-y� derdem Derdimle devâm� eyle hem-reng Nâlemle terânem et hem-âheng Âgâhî Dâden-i Sühan Be Sûret-i Bülbül

Nâlân olarak gezerken ol mâh Bir bülbül-i mest gördi nâgâh

Kim A�k’a hitâb edip o bülbül Zencîr-i gama verir teselsül

1760 Bu kal’ada bir hazîne vard�r Bo� sanma an� defîne vard�r Ur âte�e ç�ks�n âsmâna Ol mâlik o genc-i râygâna Yakmazsan eger bu ho� sarây� Bulmazs�n ebed o dil-rübây� Hem duhter-i �âh-� Çîn o ser-ke� Eyler cigerin kebâb-� âte�

Tâ yanmay�cak bu tâk-� âlî Yokdur sana ç�kmak ihtimâli

125

1765 Bo� bo��na eyleme tekâpû Efsûn ile ba�l�d�r bu kapu Ol duhterin anas� perîdir Duhter sana cânla mü�terîdir Var aralar�nda çok ke�âke� Kim hâk ile ülfet etmez âte� Âhir sana kasd eder perîler Hûn-� dilini �arâb ederler

Ol bâ�da kim içildi sahbâ Hep hûn-� �ehân idi serâpâ

1770 Ger bulmam�� olsa tî�e ruhsat Habs etmege edemezdi cür’et A�k anlay�cak bu mâcerây� Bir âte�e urd� ol binây� Vaktâ ki dutu�d� ol kilîsâ Îsâ’ya bulu�d� çok çelîpâ Sûretleri ç�kd� âsmâna Zeyn old� bu heft â�iyâna

Verdi yine âh-� serde pervâz Âte�den emîn idi o ser-bâz

1775 Hem kal’a hem ol zemîn yand� Hem duhter-i �âh-� Çîn yand� Bir genc aç�ld� kim mutalsam Hep anda mümessel idi âlem Ammâ yok içinde Hüsn-i yektâ A�k eylemedi an� temâ�â Zârîden-i A�k Ez Râh-� Bî Pâyân Buld� o zemînde tî�-� âh� Hem tîr-i duâ-y� subh-gâh�

Dü�di yine râha ol perî-ve� Kendin yakarak misâl-i âte�

126

1780 Ammâ ki ne râh her kadem çâh Her berg-i giyâh� mâr-� cân-kâh Yâd�na gelince kûy-i dildâr Eylerdi bu güft ü gûy� tekrâr Ey mâh yeter yeter bu bî-dâd Feryâd�ma yet ki yetdi feryâd Bir çâresi yok belâya dü�düm Yek ba��ma Kerbelâ’ya dü�düm

Cân old� piyâle-nû�-� hasret Çe�m old� güher-fürû�-� hasret

1785 Âyîne-i dil harâb kald� Mehtâb güm old� tâb kald� Bir bahrdeyim ki yok kenâr� Bir cengdeyim ki yok hisâr� Old� dile baht-� �ûm dü�men Vîrâneyi gör ki bûm-dü�men �eb k�ld� nihân cemâl-i yâri Âyîneye dü�di sûg-vârî

Bozd� felek intizâm-� ay��m Dâ�-� dile döndi câm-� ay��m

1790 Bir berk gelip harâb k�ld� Kâh-� tarab�m urup y�k�ld� Ben kald�m esîr-i derd-i hicrân A�yâr ile yâr cân u cânân Hayretle dehân-� gonca ebkem Dü�di gül-i �u’le üzre �ebnem Men bî-kes ü kâr kâr dü�vâr Allah ganî rahîm ü settâr

K�ld� beni tâb-� zülfi �eydâ Ba��m yaz�s�ym�� old� peydâ

1795 Men haste-i hecr ü yâr bî-derd Mü�kil bu ki gam-küsâr bî-derd Feryâda bile mesâ� yokdur Gerçi gam-� intizâr çokdur

127

Âh etsem olur neheng-i âte� Âhir bana kasd eder o ser-ke� Çe�mim nem-i e�ke gonca old� Peymâne-i intizâr dold�

Men zevrak-� derd içinde nâ-çâr Sâhilde figânda yâver ü yâr

1800 Yok kimseye zerre ihtiyâc�m Makdûr-� devâ degil ilâc�m �eh-râh�ma ç�kd� gûl-� hasret Döndi geri gitdi akl ü hikmet Kald�m yal�n�z ba��mda sevdâ Kimden kime edem ah u �ekvâ Tîh-i gama dü�düm âh feryâd Yok kimse ki zulmi edem isnâd

En yak�n� semt-i ihtidâda Kendim güm olayd�m ol arada

1805 Gayb olma�a çâre bulsa bu dil �eh-râh-� necât olurd� hâs�l Bulsayd� yol�n gelirdi tahkîk Var ise güm old� H�zr-� tevfîk Dü�menler elinde hastelendim Peymâne idim �ikestelendim Gülzâr-� cemâlim old� târâc Oldum yine bir bahâre muhtâc

Sokd� beni zülf ü kâkülüm hep Kabrimde azâba geldi akreb

1810 Dem çekmede sanki medd-i âh�m Yutd� beni ejder-i nigâh�m Kaddim ki denirdi nahl-i yâkût Old� bana �imdi nahl-i tâbût Çe�mim gibi lâ’lim old� bî-mâr Zehr-i ecel old� nû�-� güftâr Yakd� beni âte�-i izâr�m

128

Hûn old� gözümde nevbahâr�m

Dikdim gözi râh-� intizâre Perrî müjedir o çe�me-sâre

1815 Aç�lmad� gonca-i niyâz�m Bulbül gibi uçd� hâb-� nâz�m Bir hayrete dü�mü�üm ki gûyâ Âlem dolu hûn u zehr ü gavgâ Bir berk�n içindeyim ki medhû� Dûzah nazar�mda t�fl-� âgû� Cân�mda sürûra var adâvet �âd ol desen eylerim kasâvet

Âte� nazar�mda mihr-i rah�ân Cennet gözüme diken mugaylân

1820 Olmu�d� ol âftâb-� pür-tâb Bu kulzüm-i �zd�râba gark-âb Cû�-âver edip yem-i telâ��n Deryâ deryâ dökerdi ya��n Geh e�k gibi zemîne girdi Geh âh-ve� âsmâna erdi Der �sti’lâ-y� Kemâl-i Za’f Ber Vey Ol mâh-� cihân hilâle döndi Mihr-i �erefi zevâle döndi

Sahbâ-y� sabâhati azald� Bir cür’a tih-i piyâle kald�

1825 Bir rütbede za’f� old� müzdâd

Kim edemez old� âh u feryâd Bir za’f ki za’f�n intihâs� Belki ademin de mâ-verâs� Deryâ-y� gama habâb olurd� Ald�kça nefes harâb olurd� Bir sûret idi ki bî-heyûlâ

129

Bî-siklet-i harf özge ma’nâ

Kalmad� teninde pû�i�e tâb Bâr olur idi harîr-i mehtâb

1830 Bâl ü per-i rengin eylese bâz Mülk-i ademe ederdi pervâz Bir �u’le idi çü kirm-i �eb-tâb Geh zâhir ü gâh olurd� nâ-yâb Deryâ idi çe�mine nigâh� Nûr-� nigeh idi sedd-i râh� Müsta�rak-� za’f olup o mahzûn Rengini san�rd� kulzüm-i hûn

Zencîr idi ana târ-� fikri Seyr etmez idi diyâr-� fikri

1835 Gûyâ reg-i pertev-i nigâh� Dutmu�d� an� çü dâm-� mâhî Za’f eyledi ol kadar füsürde Bir �u’le idi velîk mürde K�mransa hevâya kalb olurd� M�rlansa sadâya kalb olurd� Âzürde olup habâb-� mülden Pejmürdelenirdi bûy-� gülden

Tayy-edemez old� mâh u sâli Kalmad� hayâta ihtimâli

1840 Ömri güzer eyledikçe her dem Eczâ-y� teni olurd� derhem Eczâ deme cüz’-i lâ-tecezzâ Taksîmi hayâlden müberrâ Her mû bedeninde sanki zencîr Olmu� velî sâyesinde tasvîr Sîmâs� görünse etsen im’ân Cem’ olmu� idi ademle imkân

Kim görse bun� ederdi ikrâr Kim ola bekâ fenâda der-kâr

130

1845 Sâye gibi dü�di A�kar’inden Ayr�ld� �irâre ahkerinden Piyâde �üden-i A�k ve Nihâyet-i Perî�ânî-i Û Kald� ser-i rehde bî-serencâm Ne tâb-� sefer ne tâb-� ârâm Evzâ’-� zemâneden ciger-hûn Peymâne-i âfiyet dîger-gûn Ser-menzil-i kâma nâ-resîde Me’yûs-� ebed belâ-resîde

Sad cây �ikeste �î�e-i dil Etmi�di o senglâh� menzil

1850 Ol za’f ile haste-hâl ü medhû� Azrâil ile teni hem-âgû� Bîzâr hayât-� câvidândan Dil-�âd memât-� bî-amândan Gönlinde ne cennet ü ne dûzah Ne zevka ferah ne hüzne âveh Mevc urmada bîm ü ye’s ü hayret Yok anda teessüfe liyâkat

Nâ-bûd cihândan ilticâs� Yok mevtden özge bir recâs�

1855 Mevt ise ümîd-i vasla mâni’ Derdine degil �erâb-� nâfi’ Bilmez ne devâ tahayyül etsin Pây olmay�cak ne râha gitsin Mahmûr idi �erbet-i kazâdan Dil-gîr idi yâr u â�nâdan Gayret nazar�nda dü�men-i cân Gelmez diline ümîd-i cânân

Nevmîd idi vasl-� dil-rübâdan Ummazd� necât-� dil belâdan

131

1860 Tevkîr için ol gam-� nihâna Eylerdi bu beyt ile terâne Hecrinle ciger kebâb ey dost Gel gel ki gönül harâb ey dost S�fat-� Subh-� Mübârek-pey Bir subh-dem etdi bâ�� ihyâ Âsâr-� sabâh-� rûh-bah�â Olmu�d� �afak d�raht-� Meryem Do�mu�d� meger Mesîh-i ho�-dem

Mihr eyledi öyle bir tecellî Zann-old� ki Tûr’a ç�kd� Mûsî

1865 Hur�îd sabâh� k�ld� pür-nûr Cây old� Alî’ye kûh-� Billûr Aç�ld� kilîd-i çâh u zindân M�sr’a yine Yûsuf old� sultân Bedr etdi esâs-� subh� te’sîs Manzûr-� Cem old� taht-� Belkîs Çekdi yine Zülfekâr’� Hayder �em�îr ile feth olund� Hayber

Mihre mahal old� subh-� hurrem Tekrâr behi�te girdi Âdem

1870 Açd� reh-i gayb� H�zr-� ma’nâ Mir’ât-� Sikender old� dünyâ �smâîl-i mihri dutd� mükrem Öpdi aya��n� çâh-� Zemzem Hur�îde yer old� subh-� dil-ke� �brâhîm’e gül�en old� âte� Mihr eyledi subh� ihn-i menfû� Eczâ-y� zemâne old� gül-pû�

Seyr eyledi cûy-� �îri �îrîn

132

Ferhâd’�na sund� câm-� lâ’lîn

1875 Yüz dutd� velî azîz-i matlûb Ammâ ki a�ard� çe�m-i Ya’kûb Resîden-i Sühan Be Sûret-i Pîr-i Tabîb Mânend-i sabâh-� feyz bir pîr Geldi ser-i râh� k�ld� tenvîr Ammâ ki ne pîr subh-� sâd�k Her sohbeti hikmete muvâf�k Medd-i nazar eldeki asâs� Pür-nûr melek gibi likâs�

Cûbâr-� hayât âb-� rûy�

Mehtâb gibi sefîd mûy�

1880 Ebrûs� hilâl-i îd-i ümmîd Her cünbi�i bir nüvîd-i ümmîd Sohbetleri hikmet-i kaderden Peygâm verir Ebü’l-be�er’den San rî�-i sefîdi ma�z-� Mansûr Hak her sözi hemçü nefha-i Sûr Mir’ât-� kemâline Aristû Hayretle hemî�e ser-be-zânû

�skender’e re’yi me�’al-i râh Dünbâle-revân� mihr ile mâh

1885 Gerdûn gibi câme-pû�-� hadrâ Dârende-i zeyli H�zr-� ma’nâ Rûhu’l-Kudüs’ün emîn-i râz� Gencîne-i vahy kâr-sâz� Pür-�a’�aa rûy� mûy� esfîd Mehtâbda hemçü kurs-� hur�îd Vird-i lebi Seb’a-i Mesânî �âgird-i kemâli akl-� sânî

Gencûr-� mücerredât-� esmâ

133

Cem’-âver-i müfredât-� ma’nâ

1890 Sübbûh-künân o pertev-i cân �ndi o yere çü nûr-� Kur’ân A�k’a verip istimâlet-i tâm Gönlin ele ald� k�ld� ikrâm Dedi ki tabîb-i rûzgâr�m Ol fenn-ile �öhre-i diyâr�m Geldim sana eyleyim müdâvâ Olursan eger benimle hem-pâ

Durma gidelim hisâr-� Kalb’e Arz et bun� �ehriyâr-� kalb’e

1895 Zîrâ sen o kîmyâya muhtâc Derdin senin ol devâya muhtâc An�n ad� Hüsn-i bî-ni�ând�r Bu nâm ile �öhre-i cihând�r Ol mâlikidir hisâr-� Kalb’in �âhen�ehidir diyâr-� kalb’in Za’f�n senin eylemi�ler ihbâr Gönderdi beni o �âh-� bîdâr Be Hod Âmeden-i A�k ve Güm �üden-i Gayret

Çün old� bu müjdeden haberdâr Öldi vü dirildi yine tekrâr

1900 Bir müjde bu kim cemî’-i âmâl Bir hâl ki mâ-verâ-y� ahvâl Hem bah�-� hayât-� câvidânî Hem müjde-i cümle-i emânî Hep gitdi o za’f geldi kuvvet Bîmâr-� gama göründi s�hhat Bir sözle aç�ld� gonca-i dil Bir �em’-ile rû�en old� mahfil

Bir yana nüvîd-i vasl-� kîmyâ Bir yana ümîd-i Hüsn-i yektâ

134

1905 A�k olmu� idi bu hâle hayrân Gayret nazar�ndan old� pinhân Hitâb-� Sâkî

Ey sâkî-i Cebreîl-me�reb Peymâne-i vahyim et lebâleb Bir nefha-i cânla eyle pür-cû� Îsî-i zamîrim etme hâmû� Sen ol bize sâkiyâ Sirâfîl K�l mevtimizi hayâta tebdîl

Bu bezme k�l�p sürâhîyi sûr Eyle cesed-i kelâm� mah�ûr

1910 Sâkî sâkî revâ degildir Merdân-� Hudâ cüdâ degildir Sâkî sana Rûh-� kuds derler Güftâr�na râh-� üns derler Ger A�k ile güft ü gû edersin Dahi kimi cüst ü cû edersin Erbâb-� sühan egerçi çokdur Bu ne�’ede benden özge yokdur

Ben durdum u âlem old� hâmû� Tûr etdi Kelîm’ini ferâmû�

1915 Dâvûd-� dilim Zebûr-hân et Mürgân-� sürû�� bî-zebân et

Ammâ kerem et güzel haber ver Bu def’a da ne�’e-i dîger ver Her ne�’ede gerçi mest birdir Çok ise belâ elest birdir Ammâ ki çü �em’-i a�k sönmez Bensiz bu medâr-� derd dönmez

Bir câm-� ferahla eyle hü�yâr Tâ mest olay�m dü bâre tekrâr

135

1920 Vâdî-i ferahda bir seyirdir �n�âallah ki fal hay�rd�r Der Zikr-i Resîden-i A�k Be Hisâr-� Kalb ve Garâib-i Ân Ol pîr edip ol cüvân� hem-râh Bin �evk ile k�ld� azm-i dergâh Ol �evk ki hiç beyâna s��maz Bir handesi âsmâna s��maz Çün old� hisâr-� Kalb peydâ A�k anda ne gördi k�l temâ�â

Bir kal’a ki sengi sürh yâkût Nâsûtda bir sarây-� lâhût

1925 Her h��t� mücevher ü murassa’ Hur�îd ile rû-be-rû mu�a’�a’ Envâr-� nukû�-� gayb memlû Esrâr-� rumûz burc ü bârû Her burcda reng reng envâr Bârûlar� cümle genc-i esrâr Gözler kama��r nümâyi�inden Sözler tükenir sitâyi�inden

Bir cânibi bahr-� nûr-peyker Bir cânibi de�t-i mevc-i ahder

1930 Be� bâb� o bahr-i pâke nâz�r Dîger be�i hem bu hâke nâz�r Be� bâb velîk ar�-fersâ Her kullesi kûh-� Kâf’a hem-tâ Her bâbda bir sürû�-� ekrem Çün Rûh-� muazzez ü mükerrem Bâl ü peri sebz-i nûr-� hadrâ Gûyâ ki o kûh-� Kâf’a ankâ

Yan�nda niçe hadem ha�em var Her �âh ile bin perî sanem-vâr

136

1935 Be� bâb ki bahre nâz�r idi Evsâf� verâ-y� hât�r idi A�k old� bu �ehri gördi medhû� Mahv old� ne nât�k u ne hâmû� Ol pîr dedi ki bilmedin mi Bu hayretden kesilmedin mi Tâ key sana bu belâ-y� hayret Yakla�d� hemîn safâ-y� hayret

Aç�ld� biraz o mâh-peyker Ekdâr-� hüsûf� geçdi yek-ser

1940 Velhâs�l o pîr-i pâk-i kâmil Ol mâh ile �ehre old� vâs�l Bir �ehr bu kim verâ-y� imkân Seng-i rehi gevher-i sühan-dân Cû gibi ederdi cadde sür’at Gam atma�a anda yokd� hâcet A�k old� bu hâle mest-i ser�âr Etrâf�n� ald� cünd-i envâr Âmeden-i Mübe��irân-� Envâr

Evvel bir alay sefîd-hil’at Re�k-âver-i feyz-i subh-� vuslat

1945 Hemçün rem-i âhuvân-� esfîd Hep câme-i subh içinde hur�îd Zerrîn-kabâ hezâr asker Zer-pû� zer-efser ü zer-â-zer Yekpâre kanadl� hûr-sîmâ Ba�dan ba�a her birisi kîmyâ Bir cânibi lâciverd-pû�ân Deryâ gibi old�lar hurû�ân

Zer-pû�lar old� anda nâ-yâb Gerdûnda misâl-i necm-i bî-tâb

137

1950 Dîger niçe sürh-pû�-� pür-cû� Her biri behi�t ile hem-âgû� Her birisi mihr ü mâha hem-ser Cennet velî �u’le-zâra benzer

Bir cânibi bir gürûh-� memdûh Yekpâre zümürrüd idi zî-rûh Bir cünd-i �erîf-i sebz-deryâ Emvâc� hayât-� cân-bah�â

Bir cânibi hep siyâh-pû�ân Leyl içre çü encüm-i d�rah�ân

1955 Ta’rîfe degil birisi muhtâc �âm idi velîk �âm-� mi’râc Velhâs�l o cey�-i mevc-der-mec Sad reng ile geldi fevc-der-fevc Elvân ile her gürûh-� yektâ Envâr-� mücessem idi gûyâ Pertevleri k�ld� reng-der-reng Envâr-� hayâli ceng-ber-ceng

Ammâ ki zemîn-i kal’a-i pâk Âyîne idi çü akl-� derrâk

1960 Her aksden ol zemîn-i pür-nûr Gösterdi hezâr rûh-� mah�ûr Var anda niçe sarây-� âlî Zâtü’s-suver’in bütün misâli Ammâ ki bunun nukû�� zî-rûh Bî-cân degildi hemçü yebrûh Her revzen-i hânesinde hâz�r Bin duhter-i �âh-� Çîn nâz�r Resîden-i A�k u Sühan Be Sarây-� Hüsn

Vakta gelip ol gürûh-� envâr Ta’zîm ile A�k’a old�lar yâr

138

1965 K�ld�lar o �âha cümle hizmet Âdâb ile dest-bûs-� bey’at Bir taht-� münevver old� peydâ Ol pîr ileA�k oturd� hem-tâ Ald�lar o �âh� eyleyip azm Seyrâna o �ehri k�ld�lar cezm Her gû�ede niçe bâ� u bustân Her birisi re�k-i bâ�-� R�dvân

Gencîneler anda â�kâre Memzûc idi cevhere sitâre

1970 Bir niçe umûr-� gayr-i ma’kûl

Her nazrada A�k’â old� mahsûl Yâd eyleyip ol hevâ-y� Hüsn’i Gözlerdi hemîn sarây-� Hüsn’i Nâgâh göründi bârgâh� Bir kasr-� garîb-i pâd�âhî Yekpâre zümürrüd ü zeberced Her revzeni cennet-i muhalled

Mestûr-� hezâr-perde-i gayb Âsûde-ni�în-i rayb u lâ-rayb

1975 Taht�ndan inip yan�nda ol pîr Ol kasra eri�di tâ be tedbîr A�k etdi bir iki sâat ârâm Tâ kim gele pîr vere peygâm Zuhûr-� Esrâr-� Hafiyye Bir gûlgûle kopd� kasr içinde Kim görmemi� idi asr içinde Âvâz-� sürûd-� nây u tanbûr Bir velvele hemçü nefha-i Sûr

Âvâze-i tabl-� �âdmânî Âsâr-� ne�ât-� câvidânî

139

1980 Bir perde aç�ld� nâ-be-hengâm A�k old� tehayyür ile sersâm Bir hâl-i garîb old� peydâ Kim eylemez idi hiç hûlyâ Kim Gayret ü Hayret ile �smet Geldiler ana berây-� hizmet Hem dahi Sühan o pîr-i enver Mollâ-y� Cünûn da besberâber

Teb�îr k�l�p Sühan mukaddem Dedi ki ayâ h�dîv-i ekrem

1985 Bu hâli bilir misin hele sen Sen kandas�n ü dahi kimim ben Bu �ehr ne �ehr-i dil-sitând�r Bu bâ� ne bâ� u bûstând�r Seyr ü seferin ne râhdand�r Zûr u hünerin ne �âhdand�r Yâd�nda m�d�r Benî Mahabbet Nüzhet-geh-i Ma’nî cây-� vuslat

Bu i�te o bâ�-� bî-bedeldir Bu hâne henûz ol mahaldir

1990 Kim bunda ne gûl var ne evhâm Ne dîv-i siyâh u zi�t peygâm Ne âte�-i sihr ü ne �itâ var Ne bîm-i helâk ü ne belâ var Bi’lcümle ne�ât-� câvidânî Envâ’-� surûr u �âdmânî Fehm eyle ki bu garîb s�rd�r Erbâb-� ukûle müstetirdir

Ben ol Sühan’�m ki edip ikdâm Çehden sana râh� etdim i’lâm

1995 Câdûy� helâk eden ben idim Bu yollar� pâk eden ben idim O bülbül o tûtî-i sühan-gû Hem ben idim ol tezerv-i dil-cû

140

O pîr-i tabîb-i pâk-tînet Bendim sana eyledim delâlet Geldim yine da’vet-i visâle Vâk�f olagör meâl-i hâle

Bulma�a zuhûr bu mebâhis Bir kec-nazar olmu� idi bâis

2000 Kim A�k Hüs(ü)n’dür ayn-� Hüsn A�k Sen râh-� galatda eyledin me�k Birlikde bu kîl ü kâl yokdur Ol farzda hiç muhâl yokdur Teslîm Kerden-i Sühan A�k Râ Be Dest-i Hayret Ve Âvurden-i Û Be Harîm-i Visâl Var imdi gör ol melek-likây� Seyr eyle o Hüsn-i bî-bahây� Tâ cümle nihân �yân ola hep Evvelki �yân nihân ola hep

Hem-râhlar�n bu râha erdi A�k ancak o pâd�âha erdi

2005 Mollâ-y� Cünûn u Gayret �smet Hem kald� geri Benî Mahabbet Hem üns-i Sühan nihâyetindir Bundan ilerisi Hayret’indir Filvâki’ al�p o �âh� Hayret 2007 Aç�ld� sürâd�kât-� vuslat Buld� bu mahalde k�ssa pâyân Bundan ötesi degil nümâyân

Sad �ükr ola Hayy-i lâ-yemût’a Kim erdi söz âlem-i sükûta Fahriyye-i �âirâne

141

2010 Tarz-� selefe tekaddüm etdim

Birba�ka lügat tekellüm etdim Ben olmad�m ol gürûha pey-rev Oymu� belî Gencevî’ye Hüsrev Billâh bu özge mâcerâd�r Sen bakma ki defter-i belâd�r Zann-etme ki �öyle böyle bir söz Gel sen dahi söyle böyle bir söz

Erbâb-� sühan temâm ma’lûm ��te kalem i�te ki�ver-i Rûm

2015 Gördün mi bu vâdî-i kemîni Dîvan yol� sanma bu zemîni Engü�t-i hatâ uzatma öyle Be� beytine bir nazîre söyle Az vaktde söyledimse an� Nâ-puhteligin degil ni�ân� Gördük niçe �âhlar gedâlar Bir ânda yapar an� babalar

Gencînede resm-i nev gözetdim Ben açd�m o genci ben tüketdim

2020 Esrâr�n� Mesnevî’den ald�m Çald�m velî mîrî mal� çald�m Fehm etmege sen de himmet eyle Ol gevheri bul da sirkat eyle Çok görme bu hikmet-i beyân�m Tevfîka havâle eyle cân�m �n dem ki zi �âirî eser nîst Sultân-� sühan menem dîger nîst Hakîkat-i Hâl ve Hâtime-i Kitâb

Ey hâme eser senin degildir Ey �eb bu seher senin degildir

142

2025 Envâr-� füyûz-� Mür�id-i Rûm

Âfâka fürû�um etdi ma’lûm K�ld� beni t�fl-� m�sra-âsâ Do�dum do�al� sühanla ber-pâ Ben t�fl idim eylemezdim ülfet Bulmu�d� sözüm temâm �öhret Bî-minnet ü üstâd-� ta’lîm Ser-nâme-i tab’�m etdi tanzîm

Allah Allah zihî inâyet Nâ-bâli�a hikmet-i belâgat

2030 Feyz erdi Cenâb-� Mevlevî’den Ald�m niçe ders Mesnevî’den Gûyâ ki o bahr-i bî-kerâne Olmu� hum-� rengden ni�âne Dil hemçü �egâl o bahre dü�di Hem-cinslerim ba��ma ü�di Tâvûs-� behi�te eyledim nâz Ammâ ki yok iktidâr-� pervâz

Bo�bo��na ney-ve� etdim efgân Ben söyledim old� �em’ giryân

2035 Olmu�d� bu sîne dîk-i hikmet Ni’met leb-i gayre old� k�smet Meh gibi aç�ld�m u dolundum Vakt âhir olunca bo� bulundum Sînemde ne a�k var ne tâbi� Ebnâ-y� zamâna bir nümâyi� Müjdemden al�nd� â�nâlar Gitdi hepisi diyip duâlar

Ben kald�m o söz lebimde kald� Ke�tî-i murâd lenger ald�

2040Cân�mda ne sûzi�-i taleb var Gönlümde ne ne�’e-i tarab var

Bu resme kal�r gidersem eyvâh

143

Tevfîk�na mazhar ede Allah Târîh-i Hâtime Gâlib bu cerîde-i cefân�n Târîhi olur hitâmuhu’l-misk

144

145

146

147