Europejska, bolońska i krajowa struktura kwalifikacji
description
Transcript of Europejska, bolońska i krajowa struktura kwalifikacji
Europejska, bolońska i krajowa struktura kwalifikacji
Seminarium: Tworzenie EOSW
Warszawa - Miedzeszyn, 16 czerwca 2008
Ewa Chmielecka, Ekspert Boloński
Proces Boloński - cele
Podstawowymi celami kształcenia wyższego w Europie wg dokumentów bolońskich są:
– przygotowanie absolwentów do potrzeb rynku pracy, – przygotowanie do bycia aktywnym obywatelem w demokratycznym
społeczeństwie, także europejskim, – rozwój i podtrzymanie podstaw wiedzy zaawansowanej
(społeczeństwo i gospodarka wiedzy)– rozwój osobowy kształconych
w tle także: podniesienie międzynarodowej konkurencyjności europejskiego szkolnictwa wyższego
Proces Boloński - narzędzia
studia 2-3 stopniowe ECTS Suplement do dyplomu Standardy i procedury zapewniania jakości Struktura Kwalifikacji dla EOSW i Krajowe Struktury Kwalifikacji inne
Podporządkowane zadaniu ustanowienia do 2010 Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego
Struktura Kwalifikacji dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego(zwana „bolońską”)
Opisana w dokumencie przyjętym w Bergen ma służyć jako inspiracja dla krajowych struktur kwalifikacji przewidywano, że do konferencji w Londynie (2007) krajowe struktury
kwalifikacji będą zaprojektowane zaś proces ich "samopotwierdzenia" będzie zakończony do 2010 rokuCytaty (Bergen 2005): Przyjmujemy uniwersalną strukturę kwalifikacji dla EHEA zawierającą trzy główne cykle kształcenia (…)
deskryptory generyczne dla każdego cyklu zbudowane są na podstawie efektów kształcenia i kompetencjach oraz przypisanych im punktom ECTS dla pierwszego i drugiego cyklu
Zachęcamy do opracowania krajowych struktur kwalifikacji, które będą porównywalne ze strukturą dla Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego do 2010 roku i rozpoczęcia prac nie później niż w 2007 roku.
Cytaty (Londyn 2007) Zachęcamy do pełnego wdrożenia takich krajowych struktur kwalifikacji, aby potwierdzenie ich zgodności
z strukturą kwalifikacji dla EHEA mogło się dokonać do 2010 roku.
Krajowe struktury kwalifikacji w EOSW - stan na koniec 2007
6 krajów je wdrożyło 6 krajów prowadzi konsultacje 12 krajów ma projekty 22 krajach proces projektowania rozpoczął się
(tu Polska) w 1 kraju nie rozpoczęto prac nad nią.
Dlaczego struktura kwalifikacji dla EOSW?
Międzynarodowa przejrzystość („mapa kwalifikacji”) Międzynarodowe uznanie kwalifikacji absolwentów Międzynarodowa mobilność uczących się i absolwentów
Bolońska struktura kwalifikacji jest rodzajem uniwersalnego „języka” przekładu kwalifikacji zdobywanych w w jednym kraju na kwalifikacje uzyskiwane w innym kraju.
Punkty odniesienia: efekty kształcenia.
Ramy ogólne dla struktur kwalifikacji
Deskryptory efektów kształcenia wiedza i rozumienie (knowing and understanding), wiedza jak działać (knowing how to act) wiedza jak być (knowing how to be).
czyli (mówiąc po polsku)
wiedza, umiejętności i postawy.
Europejska Struktura Kwalifikacji dla kształcenia się przez całe życie
Rekomendacja Parlamentu i Komisji Europejskiej z kwietnia 2008:– 8 poziomów edukacji jako rama odniesienia– 3 działy
wiedza, umiejętności inne kompetencje
– Kompatybilność z bolońską strukturą kwalifikacji
Europejska Struktura Kwalifikacji dla kształcenia się przez całe życie – poziomy zasadnicze
EQF Szkolnictwo polskiePoziom 1 Przedszkole
Poziom 2 Szkoła podstawowa
Poziom 3 Gimnazjum
Poziom 4 Liceum ….
Poziom 5 Studium policealne / seminaria
Poziom 6 Studia licencjackie
Poziom 7 Studia magisterskie
Poziom 8 Studia doktoranckie
Jak budować strukturę kwalifikacji dla szkolnictwa
wyższego? Cykle kształcenia
Trzy cykle podstawowe BA - w Polsce licencjat i inżynier MA – w Polsce magister Ph.D. – w Polsce absolwent studiów doktoranckich
Pomiędzy nimi (oraz przed i po ) mogą być umieszczone poziomy pośrednie. Nie mają one charakterystyki w opisie bolońskim, każdy kraj może je zaprojektować wedle własnej tradycji i potrzeb, ale powinny mieć jasne odniesienie do trzech głównych cykli.
Jak budować strukturę kwalifikacji? Efekty kształcenia (zamierzone)
Stwierdzenie, co uczący się powinien wiedzieć, rozumieć i/lub być zdolny zrobić po zakończeniu okresu kształcenia
Efekty kształcenia muszą być mierzalne, potwierdzone i
udokumentowane.
Jak budować strukturę kwalifikacji?Deskryptory dublińskie
Bazują na następujących 5 aspektach kształcenia:- wiedza i rozumienie - oraz ich wykorzystanie w praktyce - ocena i formułowanie sądów- umiejętności komunikacji - umiejętności uczenia się
przygotowane dla trzech cykli kształcenia opisują typowe osiągnięcia studentów uzyskujących dyplom nie mają charakteru standardu programowego/treściowego ale bazują
na tzw. „generic competencies” absolwentów nie są specyficzne dla określonych przedmiotów ani dziedzin wiedzy należy je interpretować w kontekście merytorycznym i językowym
dyscypliny wiedzy.
Przykład deskryptorów dublińskich dla kompetencji „ocena i formułowanie sądów w sferze społecznej” (postawy)
Cykl I (BA)Absolwenci potrafią … formułować sądy …. dotyczące istotnych kwestii
społecznych lub etycznych.
Cykl II (MA)Absolwenci potrafią formułować sądy ... na temat odpowiedzialności
społecznej i etycznej związanej ze stosowaniem w praktyce ich wiedzy i sądów, rozumieją swą rolę społeczną...
Cykl III (D)Absolwenci powinni być w stanie przyczyniać się do postępu
społecznego i/lub kulturalnego w społeczeństwie opartym na wiedzy.
Szkocka Struktura Kwalifikacji –poziomy i kompetencje absolwenta
Deskryptory efektów kształcenia - zastosowanie wiedzy w praktyce dla trzech podstawowych cykli w szkolnictwie wyższym
POZIOM odpowiadający BA Stosuje wiedzę w znanym praktycznym kontekście, Używa niektórych podstawowych rutynowych praktyk... w sytuacjach o nierutynowych elementach ... Planuje użycie umiejętności w określonych sytuacjach, dostosowuje je w razie potrzeby
POZIOM odpowiadający MA Pracuje w wielu kontekstach... radzi sobie w sytuacjach nieprzewidywalnych Używa wybranych podstawowych technik i umiejętności .. związanych z przedmiotem a także niektórych
technik i umiejętności na poziomie zaawansowanym i specjalistycznym Praktykuje rutynowe metody badawcze
POZIOM odpowiadający D Planuje i przeprowadza projekt badawczy Używa i udoskonala wiele technik ... na poziomie zaawansowanym i specjalistycznym Wykazuje oryginalność i kreatywność w tworzeniu i stosowaniu nowej wiedzy
Jak budować strukturę kwalifikacji? Przypisywanie punktów ECTS
Pierwszy cykl: 180-240 ECTS Drugi cykl: 90 – 120 ECTS (w tym minimum
60 z programu 2-go cyklu) Trzeci cykl: nie ma na razie przypisanych
punktów
Krajowe Struktury Kwalifikacji - etapy prac
1. decyzja o rozpoczęciu prac 2. określenie celów KSK3. organizacja przedsięwzięcia - identyfikacja interesariuszy, powołanie
ciał4. projektowanie5. konsultacje6. zatwierdzenie projektu, wydanie rozporządzenia 7. umocowanie administracyjne – podział zadań dotyczących
wdrożenia8. wdrożenie na poziomie instytucji /programu – zdefiniowanie przez
uczelnie programów studiów9. weryfikacja, uzupełnianie, poprawki – z udziałem procedur
akredytacyjnych 10. samopotwierdzenie kompatybilności struktur krajowych ze strukturą
bolońską.
Oczekiwania względem Krajowej Struktury Kwalifikacji w Polsce
Lepsza charakterystyka stopni kształcenia:
– określenie kompetencji ogólnych i specyficznych absolwentów przez określenie mierzalnych efektów kształcenia przypisanych do profilów, stopni i (ewentualnych) poziomów pośrednich
Lepsza charakterystyka profilów kształcenia
– akademicki/zawodowy/ogólny na podstawie efektów kształcenia
Lepsza charakterystyka kierunków studiów i uporządkowanie/redukcja ich listy
Przejrzyste określenie zakresu samodzielności w budowaniu programów kształcenia na poziomie centralnym, międzyuczelnianym i uczelnianym
Zapewnienie warunków dla większej elastyczności i różnorodności programów kształcenia
Wzrost autonomii programowej uczelni
Oczekiwania wobec Krajowej Struktury Kwalifikacji w Polsce: rynek pracy
kwalifikacje absolwentów a żądania rynku pracy zatrudnialność a zawodowość zatrudnialność a krajowe standardy kwalifikacji
zawodowych udział przedstawicieli pracodawców w ciałach
projektujących KSK uznawanie dokonań zdobytych poza systemem
edukacji
Niektóre definicje
Struktura kwalifikacji dla EOSW (bolońska)– uniwersalna struktura przedstawiająca zależności między strukturami krajowymi w Europie, dzięki czemu stają się one
przejrzyste i pozwalają zrozumieć opisane i potwierdzane zawarte w nich kwalifikacje. Struktury krajowe mogą być bardzo różnorodne.
Krajowa struktura kwalifikacji– opis krajowego systemu edukacji, który jest zrozumiały w kontekście międzynarodowym, dzięki któremu można opisać
wszystkie kwalifikacje zdobywane i wydawane w ramach szkolnictwa wyższego i który pokazuje wzajemne relacje pomiędzy tymi kwalifikacjami, posługując się kategoriami efektów kształcenia
Kwalifikacje– tytuły zawodowe, stopnie, dyplomy lub inne świadectwa poświadczające osiągnięcie określonych efektów kształcenia
(czasem utożsamiane z nimi)– ich opis zawiera cykl lub poziom i profil, nakład pracy i kompetencje absolwenta.
Efekty kształcenia – określenie, co student powinien wiedzieć, rozumieć i /lub potrafić zrobić po okresie kształcenia - ich charakterystyce
służą deskryptory.
Profil– specyficzny obszar nauczania prowadzący do kwalifikacji, albo też – szersza wiązka programów z różnych obszarów charakteryzująca się wspólnym celem lub aspektami prowadząca do
kwalifikacji.
Inne ważne definicje – przygotowywany „Pangloss”
Czego oczekiwać w 2010 roku?
(nieuzasadniony optymizm?)
46 krajowych struktur kwalifikacji wszystkie samopotwierdzone nowe suplementy do dyplomu bazujące w opisie
kwalifikacji na efektach kształcenia.
Krajowa Struktura Kwalifikacji (KSK) w Polsce
Zaawansowanie prac: etap projektowania w toku Powołane ciała:
– Grupa Robocza oraz – Komitet ds. KSK przy Ministrze NiSW
Najważniejsza zmiana: projektowanie studiów na wszystkich poziomach decyzyjnych rozpoczyna się od „efektów kształcenia” – jest to zmiana o charakterze systemowym.
Krajowa Struktura Kwalifikacji (KSK) w Polsce
– Najważniejsze problemy projektowania : Relacje pomiędzy strukturą bolońską a strukturą
europejską (LLL) – aspekt polski Słownik Profile Struktura kierunkowa Poziomy decyzyjne Autonomia uczelni w projektowaniu programów studiów Akty prawne: istniejące i potrzebne
Najważniejsze problemy projektowania (1)
: Relacje pomiędzy strukturą bolońską a strukturą
europejską (LLL) – aspekt polski Słownik „Pangloss” i kłopoty z nim
Najważniejsze problemy projektowania (2)
Profile– Czy wprowadzić powszechne sprofilowanie studiów w
Polsce? – Jakie profile (akademicki/zawodowy/ogólny ?)– Jak je zdefiniować w oparciu o efekty kształcenia?
Struktura kierunkowa – Kierunki a sprofilowanie dziedzinowe– Zmiana systemu czy powolna ewolucja?
Najważniejsze problemy projektowania (3)
– Poziomy decyzyjne: krajowy, międzyuczelniany, uczelniany
Jakie kompetencje przypisać poziomom? Jakie instytucje reprezentują poziomy? Czy jednakowe kompetencje w projektowaniu
programów dla wszystkich szkół wyższych?
– Autonomia uczelni w projektowaniu programów studiów – jaki zakres?
Najważniejsze problemy projektowania (4)
Akty prawne: Istniejące:
– Kolizje terminologiczne – Kolizje intencji (przykład „zawodowość” a „zatrudnialność”)– Standardy kształcenia
Potrzebne zmiany– Wprowadzenie KSK na poziomie Ustawy
– Usunięcie kolizji terminologii i intencji
Krajowa Struktura Kwalifikacji najważniejsze problemy wdrażania
Akceptacja przez środowisko akademickie oraz innych interesariuszy
– Akcja informacyjna– Projekty pilotażowe
Zmiany w standardach akredytacyjnych i standardach kształcenia
Zmiany w sposobie działania instytucji (w tym komisji akredytacyjnych )
Akty prawne: istniejące i potrzebne
Dziękuję za uwagę!