Etika dhe dilemat fin
-
Upload
elsa-dobjani-toska-hotmail -
Category
Documents
-
view
167 -
download
7
Transcript of Etika dhe dilemat fin
![Page 1: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/1.jpg)
ETIKA /INTEGRITETI Dr. Elsa Dobjani Eksperte e së drejtës administrative dhe kushtetuese
Trajnim për nëpunësit civile të qeverisjes vendore.
ASPA - Tiranë - 23- dhjetor 2014
![Page 2: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/2.jpg)
Koncepte mbi etiken Koncepte te ndryshme dhe variabel.
Shumë përkufizime përdoren me mbivendosjeje ose me ndryshime të thella mes tyre.
Term qe vjen nga latinishtja “in-tangere”, që do të thotë “i paprekur”. I referohet pakorruptueshmërisë si dhe gjendjes së të qenit i padëmtuar.
Koncept pozitiv dhe i gjerë i lidhur edhe me etikën dhe kulturën.
Integritet do të thotë më shumë se sa t’i referohesh ligjeve dhe rregullave. Ligji noton në detin e gjerë të integritetit. (Iam L.Richter, Frances Burke, “Combating corruption, encouraging ethics”, 2007)
![Page 3: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/3.jpg)
ANTIKORRUPSIONI DHE INTEGRITETIA dallojne dhe si?
Cili eshte koncept me i gjere?
Cfare perfshihet tek Antikorrupsioni..........
Po tek integriteti....................
![Page 4: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/5.jpg)
Dy tipe integritetiIntegritet personal-përgjegjësi e çdo
nëpunësi për sjelljen tij individuale etike dhe ligjore.
Integritet institucional - institucionet duhet të strukturoren, të përcaktojnë procese, instrumente dhe strategji që inkurajojnë dhe mbështesin sjelljen etike dhe me integritet.
Institucionalizimi i integritetit përkufizohet si një proces i transferimit të ambicieve mbi integritetin në rezultate të pritshme nëpërmjet strukturave mbështetëse, agjencive të specializuara dhe nëpunësve të posaçëm si dhe formalizim të këtij procesi brenda një konteksti të caktuar.
![Page 6: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/6.jpg)
Përfitimet e integritetit në sektorin publikParandalon krizat moraleStimulon ndërgjegjen publikeRespekton ligjetForcon kulturen demokratike dhe vleratShpenzim me i drejte i taksave publikeLufton varferine dhe stimulon rritjen
ekonomikeRealizon ambiciet kombëtare per
anëtarësime ndërkombëtare(Integrity Framework OECD)
![Page 7: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/7.jpg)
Kushtet/kriteret të cilat stimulojnë integritetin Individualiteti dhe natyra e punes 1.1 Karakteri dhe rrethanat personale1.2 Puna: lloji i punes, koleget, ambjenti1.3 Page e mjaftueshme Institucioni1.1 Struktura; pergjegjesi te qarta dhe te ndara1.2 Kultura: qellimi/misioni, vlerat dhe normat1.3 Leadershipi si model1.4 Personeli; trajnim dhe selektim Ambjenti (Shteti i së drejtës)
Ligjet, politika, gjyqësori, transparenca, kultura e tolerimit te korrupsionit
![Page 8: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/8.jpg)
Gurët e themelit për integritetinGjykimi moral individualDebatet publike apo te hapura mes kolegesh
Parimet institucionale dhe kuadri ligjorKontrolli dhe pergjegjesia hierarkikeSanksionetProcedura te hetimit te rriskut organizativ mbi demtimin e integritetit
Paga dhe perfitime dinjitoze per punen e kryer.
![Page 9: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/9.jpg)
LLOJET E DILEMAVE
Dilema të nivelit profesionalDilema të nivelit menaxherial apo te bashkepunimit mes kolegeve
Dilema te kufirit mes jetes private dhe jetes profesionale
Shembuj nga auditori per te treja llojet...
![Page 10: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/10.jpg)
KAZUS 1Ana me Frenkun jane bashkeshorte prej 20
vitesh. Frenku eshte shok zyre me Danielin dhe nderkohe kane dhe miqesi familjare me njeri- tjetrin. Frenku i rrefen Danielit gjate ne pasditeje ne palester se ka 6 muaj qe ka nje marredhenie jashte martese dhe qe ndjehet mire. Te nesermen Danieli takon rastesisht Anen ne supermarket, e cila e shqetesuar i thote se Frenku ka disa muaj qe vjen i lodhur dhe i nevrikosur ne shtepi dhe e pyet nese ai kishte dijeni per ndonje shqetesim apo problem te Frenkut?
NESE JU DO TE ISHIT DANIELI SI DO TE VEPRONIT?
![Page 11: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/11.jpg)
KAZUS 2• Zyra e perfitimeve sociale i kerkon disa dokumente
provuese perfituesve te gjendjes sociale. Prej vitesh edhe pse disa perfitues nuk i kane dokumentet totalisht ne rregull , nga kjo zyre duke qene se kane pasur arsye te besojne se ata kane qene vertet shtresa ne nevoje dhe nuk kane mashtruar per gjendjen e tyre ekonomike, i eshte dhene ndihma. Drejtori i ri i ardhur mendoi ta ndryshoje kete praktike, duke patur edhe mindset-in te reduktonte shpenzimet shteterore ne kete fushe. Ai filloi te presoje nepunesit qe gjate praktikes e verifikimit ti qendronin strikt kerkesave ligjore mbi dokumentacionin.
• Cduhet te bejne nepunesit? A kane detyrim ndjekjen e urdhrave? Po ndjenja e tyre e drejtesise? A rrezikojne nese nuk binden?
![Page 12: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/12.jpg)
ZGJIDHJA E DILEMAVE PERSONALE (pune grupi)Me cfare dileme perballeni dhe cfare e ben
te veshtire vendimmarrjen?Cilet jane te perfshire ne vendimmarrjen
time ( kolege, eprore, publik...)A me duhet me shume informacion ne lidhje
me marrjen e nje vendimi?Cilat jane rregullat ligjore ne rastin ne fjale?Cilat jane argumentet “pro” dhe “kunder”Cilat jane pasojat e vendimit tim?A ndjehem une ne paqe me vendimin qe
mora?
![Page 13: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/13.jpg)
Disa thënie/diskutime mbi toNese deshiron te besh armiq, provo te
ndryshosh dicka ~ Woodrow Wilson
Të ballafaqohesh me zgjedhjen midis të ndryshuarit të mendjes së dikujt dhe të provosh se nuk është e nevojshme për këtë gjë, pothuajse cdokush merret me të provuarin~ John Kenneth Galbraith
Change, yes we can! ~ Barack Obama
![Page 14: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/14.jpg)
Mbille farën që të lulëzojë pema!
![Page 15: Etika dhe dilemat fin](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081422/58787d921a28ab466c8b5509/html5/thumbnails/15.jpg)
Pyetje dhe diskutime?.........
Dr.Elsa DobjaniShkolla Shqiptare e Administrates PublikeASPA Janar- Qershor 2015