ESK İŞ EH İR OSMANGAZ İ ÜN İVERS İTES...
3
[ ] pd pc z pd yd z d xd2 xd1 yd 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 3 1 3 1 1 a üst d alt d d 2 1 d a z ctd pc p z 2 1 p V V : Kontrol A max τ V x J M γ A V τ M M M /b b 3 2 1 1 1 γ )/6 b 3b b d(d b /2) d(b 2b d/12 b /12 d b 2 J /2 b x F N N V b b P F A f V d u A ) b 2(b u ≥ = ± = + = + - = + + = + + = = - - = = = = = Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu 276 ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ İnşaat Mühendisliği Bölümü Derste anlatılmayacak Taslak ZIMBALAMA Zımbalama, kirişsiz döşemelerde ve dişli döşemelerin yastık kirişlerinde, döşemenin kolon civarında yırtılmasıdır. Yırtılan döşeme sıyrılarak aşağı düşer. Son derece gevrek bir kırılmadır, tüm yapının 5-10 saniye içinde göçmesine neden olur, kurtuluş yoktur. Kırılma nedeni kesme ve momentten oluşan kayma gerilmeleridir. Plak kalınlığı az, kolon kesiti küçük ise zımbalama kırılması riski yüksek olur. Tekil temel pabucunu ve kirişsiz radye temel plağını kolonun delip geçmesi de tamamen benzer bir kırılmadır. Özellikle kenar ve köşe kolonlar zımbalama riski taşır. Kırılma yüzeyi(=zımbalama yüzeyi) kesik pramitdir. Hesap kolaylığı için çatlağın kolon yüzünden d/2 uzakta başladığı ve dik yırtıldığı varsayılır(model). Zımbalama çevresi Zımbalama yüzeyinin alanı Kesme kuvveti ve momentlerden zımbalama yüzeyinde oluşan kayma gerilmesi Tasarım Kesme kuvveti Zımbalama çevresi içinde kalan plak yükünün toplamı y etrafında toplam moment. M xd1 ve M xd2 döşemenin kolon yüzündeki x yönü momentleridir. dengelenmemiş moment katsayısı Kolon ekseninin b 2 kenarına mesafesi x eksenine paralel zımbalama alanlarının (= b 1 d alanlarının) polar atalet momenti Zımbalama yüzeyinin kesme taşıma gücü Zımbalama yüzeyinde oluşan toplam kesme kuvveti Dikdörtgen kesitli orta kolon x doğrultusu momentleri için bağıntılar 1 : 1 Ersoy U, Özcebe G, Betonarme, 2001, S. 569 dan alınmıştır. Aşağı itilen kağıdı kalemin zımbalaması Bu koşul sağlanıyorsa zımbalanma olmaz. Aksi durumda ya plak kalınlığı artırılmalı, ya da zımbalama donatısı konmalıdır. Kenar, köşe ve dairesel kolonların zımbalama modelleri için T500:2000 e bakınız.
Transcript of ESK İŞ EH İR OSMANGAZ İ ÜN İVERS İTES...
[ ]
pdpc
zpd
yd
z
d
xd2xd1yd
21
21
2
1
2
1
2
12
3
1
3
1
1
aüst dalt dd
21da
zctdpc
pz
21p
VV
:Kontrol
A max τV
xJ
M γ
A
Vτ
MMM
/bb3
21
11γ
)/6b3bbd(db/2)d(b2bd/12b/12db2J
/2bx
FNNV
bbPF
AfV
duA
)b2(bu
≥
=
±=
+=
+−=
++=++==
−−==
==
+=
Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu276
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİMÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ
İnşaat Mühendisliği Bölümü
Derste anlatılmayacakTaslak
ZIMBALAMAZımbalama, kirişsiz döşemelerde ve dişli döşemelerin yastık kirişlerinde, döşemenin koloncivarında yırtılmasıdır. Yırtılan döşeme sıyrılarak aşağı düşer. Son derece gevrek birkırılmadır, tüm yapının 5-10 saniye içinde göçmesine neden olur, kurtuluş yoktur. Kırılmanedeni kesme ve momentten oluşan kayma gerilmeleridir. Plak kalınlığı az, kolon kesiti küçükise zımbalama kırılması riski yüksek olur. Tekil temel pabucunu ve kirişsiz radye temelplağını kolonun delip geçmesi de tamamen benzer bir kırılmadır. Özellikle kenar ve köşekolonlar zımbalama riski taşır. Kırılma yüzeyi(=zımbalama yüzeyi) kesik pramitdir. Hesapkolaylığı için çatlağın kolon yüzünden d/2 uzakta başladığı ve dik yırtıldığı varsayılır(model).
Zımbalama çevresi
Zımbalama yüzeyinin alanı
Kesme kuvveti ve momentlerden zımbalama yüzeyinde oluşan kayma gerilmesi
Tasarım Kesme kuvveti
Zımbalama çevresi içinde kalan plak yükünün toplamı
y etrafında toplam moment. Mxd1 ve Mxd2 döşemenin kolon yüzündeki x yönü momentleridir.
dengelenmemiş moment katsayısı
Kolon ekseninin b2 kenarına mesafesi x eksenine paralel zımbalama alanlarının (= b1d alanlarının) polar atalet momenti
Zımbalama yüzeyinin kesme taşıma gücü
Zımbalama yüzeyinde oluşan toplam kesme kuvveti
Dikdörtgen kesitli orta kolon x doğrultusu momentleri için bağıntılar1:
1 Ersoy U, Özcebe G, Betonarme, 2001, S. 569 dan alınmıştır.
Aşağı itilen kağıdı kalemin zımbalaması
Bu koşul sağlanıyorsa zımbalanma olmaz. Aksi durumda ya plak kalınlığı artırılmalı, ya da zımbalama donatısı konmalıdır.
Kenar, köşe ve dairesel kolonların zımbalama modelleri için T500:2000 e bakınız.
Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu277
Derste anlatılmayacakTaslak
3057
27 30
27 30
200 kN
272
15-10 kNm
q=2 kN/m2
Kirişsiz
döşeme
Kolon
Geometri
G etkileri
Q etkileri
E etkileri
ÖRNEK: Kirşsiz bir döşemenin bir orta kolonuna ait geometrik bilgiler ve karakteristik yük etkileri soldaki gibidir. Zımbalama kontrolü yapılacaktır. Malzeme: C30/37-B420C, denetim : iyi
ÇÖZÜM:
fcd=20, fctd=1.27 N/mm2, up=2(0.67+0.57)=2.48 m, Az=2.48.0.27=0.67 m2 , J=0.67.0.27(0.272+0.672+3.0.67.0.57)/6=0.050 m4
x=0.67/2=0.335 m,
Vpc=1.27.0.67.106=850900 N=850.9 kN
0.420.67/0.572/31
11γ =
+−=
1.4G+1.6Q birleşimi :
Pd=1.4.8+1.6.2=14.4 kN/m2
Fa=14.4.0.67.0.57=5.5 kNNd üst=1.4.800+1.6.200=1440 kNNd alt=1.4.1088+1.6.272=1958.4 kNVd=1958.4 -1440 -5.5=512.9 kN
Mxd1=1.4(-80)+1.6(-10)= -128 kNmMxd2=1.4.120+1.6.15= 192 kNmMyd= -128+192=64 kNm
2kN/m 945.6τ0.3350.050
640.42
0.67
512.9τ =→⋅±=
G+Q+E birleşimi:
Pd=8+2=10 kN/m2
Fa=10.0.67.0.57=3.8 kNNd üst=800+200+100=1100 kNNd alt=1088+272+110=1470 kNVd=1470-1100-3.8=366.2 kN
Mxd1= -80 -10+80= -10 kNmMxd2=120+15+60= 195 kNmMyd= -10+195= 185 kNm
G+Q-E birleşimi :
Nd üst=800+200-100=900 kNNd alt=1088+272-110=1250 kNVd=1250-900-3.8=346.2 kN
Mxd1= -80 -10 -80= -170 kNmMxd2=120+15 -60= 75 kNmMyd= -170+75= -95 kNm
2kN/m 1067.1τ0.3350.050
1850.42
0.67
366.2τ =→⋅±=
2kN/m 784.0τ0.3350.050
95)(0.42
0.67
346.2τ =→−⋅±=
Vpd=1067.1.0.67=715.0 kN
Kontrol:Vpc=850.9 kN>Vpd=715.0 kN olduğundan zımbalama olmaz.
2kN/m 1067.1max τ784.0} 1067.1, max{945.6,max τ =→=
Zımbalama yüzeyinin kesme taşıma gücü
Zımbalama yüzeyinde oluşan toplam kesme kuvveti
Plan
Ahmet TOPÇU, Betonarme I, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 2019, http://mmf2.ogu.edu.tr/atopcu278
Döşeme kalınlığı azaldıkça, kolon boyutu küçüldükçe, beton dayanımı azaldıkça, kolona yakın döşeme boşluğu arttıkça, zımbalama çevresi azaldıkça zımbalama riski artar. Zımbalamayı önlemek için aşağıdaki yollara başvurulabilir:
Kirşsiz kat döşemesi Tekil veya kirşsiz radye plağı
Kolona başlık yapılır Kolona başlık yapılır
Kalın döşeme yapılır Zımbalama donatısı konur
Kolon altında plak kalınlaştırılır
Kolona başlık yapılır
Zımbalama donatısı konurPlak kalın yapılır
AVM güney Kore, 1995. Birçok proje dışı uygulama yapının zımbalama sonucu 10 saniyede göçmesine neden olmuştur. Can kaybı: 502, yaralı:937
Skyline Plaza, Virginia/ABD, 1973. Erken iskele-kalıp sökülmesi sonucu 23. kat döşemesi zımbalanarak göçtü, alt katlara çarparak onları da göçürdü. İskele-kalıp 4 gün sonra sökülüyordu.Can kaybı: 14, yaralı:34
Kirişsiz ve dişli döşemelerde kalıp erken alınmamalı, en az iki kat dikmeleri sökülmemelidir. Yatay rijitlik düşük olduğundan her iki deprem yönünde perdeler düzenlenmelidir.
Otopark inşaatı, Atlantic City, New Jersey/ABD, 2003
Derste anlatılmayacakTaslak
Zımbalama donatısı
