İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Uzm. Gökhan TUTAR · 2017. 12. 23. · Şekil 7.1. 5: Eklenti...

ÜNİT

E

4

JOOMLA EKLENTİLERİ İÇ

İND

EKİL

ER

• Joomla Form İşlemler

• Form EkletisininKurulumu

• Form Oluşturma

• Form Yayınlama

• Form KayıtlarınınRaporları

HED

EFLE

R

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

• Joomlada form ekletisikurabilecek,

•İstekleriniz doğrultusunda birform oluşturabilecek,

•Kullanıcılar tarafından eklenenkayıtların raporlarınıalabileceksiniz.

ÜNİTE

7

İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ

Uzm. Gökhan TUTAR

Kullanıcı Tanımlı Fonksiyonlar

Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi 2

GİRİŞ

Bu ünitemizde Joomla'da “jForms” eklentisini kurarak, bu eklenti sayesinde

form oluşturup bu formu yayınlayacağız. “jForm” eklentisi hem en kapsamlı form

oluşturma eklentilerinden biridir hem de kullanımı kolaydır.

FORM EKLENTİSİNİN KURULUMU

Daha önceki ünitelerimizde eklentinin ne amaçla kullanıldığını, türlerini,

yükleme çeşitlerini ve nasıl kurulacağını anlatmıştık. Bu ünitede ise bir form

eklentisi kuracağız. Form eklentisi kurmak için üst menüden "Eklentiler" -> "Eklenti

Yöneticisi" tıklıyoruz.

Şekil 7.1: Eklenti Yöneticisi

“Webden Kur” sekmesindeyken arama kutusuna “jForms” yazarak arama

yapıyoruz. “jForm” eklentisi Joomla’daki en gelişmiş form eklentilerinden biridir.

Oluşturacağınız formun bütün detaylarını düzenleyebilir ve yönetebilirsiniz.


Şimdi “jForms” eklentisinin hakkında bilgi almak ve bu eklentiyi yüklemek

için “jForms” yazısının üzerine tıklıyoruz.




Eklentiyi yüklemeden önce istersek eklenti hakkında detaylı bilgiler

edinebilir, eklenti hakkındaki yorumları okuyabiliriz. Eklentiyi yüklemek için

“Install” butonuna tıklıyoruz.

Şuan eklentimiz yüklü ve kullanıma hazır. “jForms” eklentisi bileşen ve

uyumlu ek özelliklerinin ikisini de barındırmaktadır. Bu eklentiyi yönetmek için üst

menüden “Bileşenler” -> “jForms” a tıklıyoruz.


Yukarıdaki resimde “jForms” eklentisinin yönetim paneli bulunmaktadır.

“Forms” butonuna tıklayarak yeni form oluşturabilir, var olan formlar üzerinde

düzenleme yapabilir veya bu formları silebiliriz. “Submissions” butonuna

tıklayarak ise oluşturduğumuz formların kullanıcılar tarafından eklenen kayıtları

yönetebiliriz. “jForms” eklentisi kurulduğunda otomatik olarak bazı formlar

oluşturur. Şuanda yayınlanan form olmadığı için ilk işlem olarak “Form” butonuna

tıklayarak bir form oluşturalım.


1

2

5 4

3



1. Bu kısımdan yeni form oluşturulabilir (New), oluşturulan form

düzenlenebilir (Edit), çöp kutusuna gönderilebilir (Trash), silinebilr

(Delete), yayınlanabilir (Publish), yayından kaldırılabilir (Unpublish), dışarı

aktarılabilir (Export) veya içeri aktarılabilir (İmport).

2. Bu kısım “jForm” eklentisinin ana menüsüdür.

3. Eğer çok fazla kayıtlı form varsa buradan arama yaparak formu daha kısa

sürede bulabiliriz.

4. Buradan da belirli özelliklere göre formlar arasında arama yapabiliriz.

5. Bu kısımda oluşturulan formlar listelenmektedir ve bazı işlemlerin

(yayınlama, silme, düzenleme gibi) kısa yolu bulunmaktadır.

Yeni bir form oluşturma için “New” butonuna tıklıyoruz. Bu sayfada form

oluşturmak için gerekli ayarların yapılabileceği birçok sekme vardır. Bu sekmelerin

adları ve açıklamaları aşağıda verilmiştir.

DETAILS SEKMESİ

“jForms” eklentisi yeni formumuzu oluştururken bizden formun adı, form

hakkında kısa bir açıklama veya kullanıcılar formu doldurduktan sonra ekranda

gösterilecek mesaj gibi bizden bu form hakkında bazı bilgiler istemektedir. Yeni

form oluşturma ekranı açıklamaları ile birlikte aşağıdaki resimde gösterilmiştir.


1 2

3

4

5

6

7



1. Bu kısımdan formu kaydedebilir veya yaptığımız düzenlemeleri iptal

edebiliriz.

2. Bu kısımda oluşturacağımız veya oluşturduğumuz formun farklı

özelliklerini değiştirmek için kullanacağımız sekmeler bulunmaktadır.

Şuanda bu menünün “Details” (detay) sekmesinde bulunan ayarları

üzerinde değişiklik yapmaktayız.

3. Bu kısımda ise Joomla’da yüklü diller listelenir. Eğer sitenizde çoklu dil

desteği sunuyorsanız buradan hangi dilde hangi yazıların gösterileceği

ayarını yapabiliriz.

4. Eğer yeni bir dil dosyası yüklemek istiyorsak buradan yükleyebiliriz. Bu dil

dosyası hem “jForms” eklentisinin yönetici panelindeki ayar adlarını

(Details, Fieldsets gibi) Türkçeleştirmek için hem de kullanıcı ara yüzünde

formun verebileceği uyarıları (“Bu alanın girilmesi zorunludur.”)

Türkçeleştirmek için kullanılır.

5. Bu kısımda formun adını yazılır. Bu ad form listesinde görüntülenecek

addır. Bu alanın doldurulması zorunludur.

6. Burada formumuz için küçük bir açıklama yazabiliriz. Bu alan zorunlu

değildir. Daha sonra bu açıklamanın kullanıcılar tarafından gözüküp

gözükmeyeceği ayarı yapılabilir.

7. Bu kısımda ise kullanıcının formu doldurduktan sonra karşısına çıkacağı

metini yazabiliriz. Bu alanda zorunlu değildir.

Formumuzun adına “YeniForm” yazdık ve “Fieldsets” sekmesine geçtik.

FIELDSETS SEKMESİ

“Fieldsets” sekmesi formumuzda adımlar oluşturmamızı sağlar. Yani

kullanıcıların gireceği bilgiler çok fazla parça hâlinde ise bu bilgileri gruplayarak

kullanıcıların bu bilgileri birkaç adımda girmesi sağlanabilir.


Oluşturacağımız formu iki adımlı yapacağız. Birinci adımda kişinin özlük

bilgilerini ikinci adımda ise kişinin eğitim bilgilerini alacağız. Formdaki ilk adımımızı

oluşturmak için yukarıdaki resimde gözüken “+Yeni” butonuna tıklıyoruz.

Formda yeni adım oluştururken bizden bu adımın adı, görünebilir olması

veya adım hakkında kısa bir açıklama gibi bazı bilgiler istenmektedir. Bu bilgileri

hepsinin doldurulması zorunlu değildir. Oluşturacağımız fieldsets alanları çoklu dil

desteği de vermektedir. Aşağıdaki resimde yeni “Fieldsets” eklerken karşımıza

çıkacak ekran ve bu ekrandaki açıklamalar aşağıda verilmiştir.




1. Bu kısımda adımın kullanımı açık veya kullanıma kapalı olmasını

sağlayabiliriz.

2. Bu kısımda formumuzun içerisine ekleyeceğimiz nesnelerin görünüm

biçimlerini seçebiliriz.

3. Bu kısımda adımın adını yazacağımız yer.

4. Bu kısımda adım için kısa bir açıklama yazabiliriz.

5. Eğer formun görüntüsünü değiştirmek istiyorsak buradan forma bir

“Class” vererek “Css” ten formun görüntüsünü değiştirebiliriz.

6. Buradan ise oluşturacağımız form adımını “xml” dosyasından

oluşturabiliriz. Ancak bu “xml” dosyası joomlanın belirlediği formatta

olması zorunludur.

Yukardaki işlemleri önce “Özlük Bilgileri” sonrada “Eğitim Bilgileri” için ayrı

ayrı gerçekleştirdikten sonra “Apply” butonuna tıklıyoruz. Her iki adımı da

ekledikten sonra “Save” butonuna tıklıyoruz ki şuana kadar olan işlemlerimizi

kaydedelim.


Adımlarımızı oluşturduktan ve kaydettikten sonra “Fieldsets” sekmesinin

ekran görüntüsü yukarıdaki gibi olmalıdır.

1

2

3

4

5

6



FIELDS SEKMESİ

Fields sekmesi oluşturacağımız formun içerisine yeni input, file, textarea gibi

kullanıcıların veri girişi yapabileceği elementler eklemek için kullanılır.


Yukardaki resimde “Fields” sekmesinin ekran görüntüsü bulunmaktadır. Bu

sekmede formumuza eklediğimiz bütün veri giriş elemanları listelenmektedir.

Formumuza yeni bir veri girişi elemanı eklemek için yukardaki resimde kırmızı

çerçeveye alınmış “+Yeni” butonuna tıklanır.


Yeni bir element eklemek istediğimizde bu elementin bazı özelliklerini

(elementin adı, tipi gibi) girmemiz gerekir. Element özelliklerinin de kendi içinde

sekmeleri bulunmaktadır. Bu sekmelerden ilk olarak “Basic” yani basit ayarların

yapıldığı sekmeyi inceleyelim. “Basic” sekmesinde elementin adı, görüne bilirliği

veya etiketi gibi ayarlar yapılmaktadır. Bu sekmeden bulunan ayarların hepsinin

girilmesi zorunlu değildir. Ancak “Name” alanına bir değer girilmesi zorunludur. Bu

sekmede bulunan ayarların açıklamaları aşağıda tablo olarak verilmiştir.



Tablo 7.1: Eklenti Yöneticisi

Ad Açıklama

Enabled Elementin görünür olup olmayacağı bu işlem sunucu taraflı yapılır.

Fieldset Elementin hangi adımda gözükeceği

Name Elementin attributete gözüken adı (name) burada verilen ad Türkçe karakter, boşluk ve özel karakterlerin kullanılmaması tavsiye edilir.

Label Kullanıcının göreceği element etiketi

Description Element hakkında kısa bir açıklama

After input Elementten sonra gözükecek bir yazı

Class Elemente vermek istediğimiz bir sınıf seçicisi

Container Elementi kapsayan “div” elementinin sınıf seçicisi

Default Elementin varsayılan değeri

Placeholder Buda default gibi elementte varsayılan olarak gözükür ancak kullanıcı elemente tıklayınca değer silinir ve kullanıcı bir değer girmediyse bu input boş kabul edilir.

Printable Kullanıcı tarafından bu elemente girilen değer raporda (PDF) gözüküp gözükmeyeceği

Readonly

Eğer bu seçenek “Yes” yapılırsa kullanıcı sadece bu elementteki değer okuyabilir. Yani elementin “readonly”attribute (parametre) değeri “true” yapılır. (Bu işlem PHP tarafında yapılmadığı için kullanıcı tarafından değiştirilebilir.)

Disabled

Bu seçenek “Yes” yapılırsa oluşturulacak radio buton veya check box kullanıcı tarafından seçilemez. Yani elementin “disabled”attribute (parametre) değeri “true” yapılır. (Bu işlem PHP tarafında yapılmadığı için kullanıcı tarafından değiştirilebilir.)

Required Eğer bu seçenek “Yes” yapılırsa kullanıcı bu elemente bir değer girmedikçe formu kaydedemez. Yani alanın zorunlu olup olmadığı ayarı

Attributes Eklediğimiz elemente parametre (özellik) ekler.

CSS Style Eklediğimiz elemente ek bir CSS kodu yazılır.

Kullanıcıların adlarını girebileceği bir element eklemek için “Enabled”

ayarına “YES”, “Fieldset” ayarına “Özlük Bilgileri”, “Name” ayarına “ad”, “Label”

ayarına “Adınız” ve Required ayarına ise “Yes” değerlerini girerek “Options”

sekmesine geçiş yaptık.




“Options” sekmesinde eklenecek elementin tipi (type) seçilir. Bu sekmede

her bir tipin kendine özgü özellikleri ve ayarları bulunmaktadır. Formumuzu ziyaret

eden kullanıcıların adlarını girebileceği bir element eklemek için elementin tipini

“Text” seçtik ve “Apply” butonuna tıkladık. Aşağıda “jForms” eklentisini kullanarak

ekleyebileceğimiz bazı element tipleri ve bu tiplerin açıklamaları tablo olarak

verilmiştir.

Tablo 7.2: Eklenti Yöneticisi

Tür Açıklama

Calendar Takvim (Gün Ay Yıl)

Date time picker Takvim (Gün Ay Yıl , Saat Dakika, Saniye)

Time picker Saat seçici

File Dosya

Text Kısa yazı

Textarea Uzun yazı

Radio Radiobox

Checkbox Checkbox

Checkboxes Birden fazla checkbox eklemek için

Number Sayı

Şuan da formumuza kullanıcıların adlarını girebileceği bir input oluşturduk.

Bu işlemleri “resim”, “dogum_tarihi”, “ogrenim_duzeyi”, “okul” alanları içinde

gerçekleştirdik. Burada dikkat edilmesi gereken husus her alanı girilebilecek

verilere uygun “Type” seçtik. Elementlerimizin listesi ve özet bilgileri aşağıda

verilmiştir.




EVENTS SEKMESİ

Kullanıcı formu kaydettikten sonra, form silindikten sonra veya silinmeden

önce gibi bir sürü olay anında özel bir script çalıştırmak istiyorsak bu işlemleri

“Events” sekmesinden yapabiliriz.


EMAILS SEKMESİ

Kullanıcı tarafından doldurulan bilgilerin e-posta adresine gönderilmesini

istiyorsanız “Emails” sekmesinden mail adresini eklemelisiniz.


“Emails” sekmesinden sadece bir tane mail değil istediğiniz kadar mail

adresi ekleyebilirsiniz. Ancak bu sekmenin tam olarak çalışması için Joomla’da

e-posta ayarlarının yapılması gereklidir.

OPTIONS SEKMESİ

Formumuzun genel yapısındaki bazı ayarlar yapmak için “Option”

sekmesine tıklıyoruz.


1

2

3

4

5



1. Kullanıcılar tarafından forma girilen değerler veri tabanına kayıt yapılıp

yapılmayacağı ayarı. Eğer “Emails” ayarı yapmadıysanız ve bu seçeneğinde

“No” yaparsanız kullanıcının girdiği bilgiler hiçbir yerde kayıt altına

alınmaz.

2. Bu kısımda her kullanıcı için bir girdiği bilgileri bir pdf hâline getirip

getirmemesi ayarlanabilir.

3. Form başlığının gözüküp gözükmemesi bu kısımdan ayarlanabilir.

4. Bu kısım kullanıcılar formu doldururken adım adım mı yoksa istenecek

bilgilerin hepsini tek defada mı alınacağının ayarı. (Wizard = adım adım,

Single form = Tek defada )

5. Bu kısım “Layout type” seçeneği “Wizard” seçildiyse gözükür ve formun

üst kısmında kullanıcıya kaç adım olduğu ve kaçıncı adımda olduğu gibi

bilgileri gösterir.

PERMISSIONS SEKMESİ

Oluşturduğumuz formun yayınlanıp yayınlanmayacağını, kimlerin erişimi

olacağını, kimlerin bu formu düzenleyebileceği veya hangi kullanıcının en fazla kaç

tane kayıt yapabileceğini ayarlamak için “Permission” sekmesi kullanılır.


FORMUN SAYFADA GÖSTERİLMESİ

Şuanda formumuzu oluşturduk. “jForms” eklentisi bir bileşen olduğu için

oluşturduğumuz formu sayfamıza eklemek için “Menüler”->”Main Menu”->”Yeni

Menü Öğesi Ekle” yolunu takip ediyoruz.

Şekil 7.18: Formun sayfada gösterimi

Menü yöneticisinden sitemizde kullanılan menüye yeni bir öge eklemek

için aşağıdaki resimde gerekli alanları doldurarak kaydet tuşuna basmamız

gerekmedir.




“Menü Başlığı” seçeneğine “Form” değerini seçiyoruz. “Menü Ögesi Türü”

seçeneğinden önce “jForms” sekmesini o sekmenin altından da “Form” sekmesini

seçiyoruz. “Selected form” seçeneğinden ise oluşturduğumuz formu yani

“YeniForm” u seçiyoruz. Buradan başka formlar seçerek diğer formların

sayfamızda görünmesini de sağlayabiliriz. Son olarak “Kaydet” butonu tıklayarak

yeni menü ögemizi kaydetmiş oluyoruz. Sitemizin ana sayfasındaki menüye

“Form” adında yeni bir öğe eklenmiş olması gerekir. Menümüzün görüntüsü

aşağıdaki resimdeki gibi olmalıdır.


Formumuzu görüntülemek için yukarıdaki resimde gözüken sitemizin ana

menüsünde “Form” sekmesine tıklıyoruz.




Oluşturduğumuz formun ilk adımı yukarıdaki resimdeki gibi olmalıdır.

Formu oluştururken “Ad” alanını zorunlu olduğunu belirtmiştik. “Ad” alanını boş

bırakarak “Next” butonuna tıkladığımızda hata vererek sonraki adıma

geçmeyecektir.


Oluşturduğumuz formun ikinci adımı ise yukarıdaki gibi olmalıdır. Formu

doldurduktan sonra “Submit” butonuna tıkladığımızda; formu oluştururken

“Message after submit” alanına yazdığımız mesaj gözükecektir.


FORM KAYITLARININ RAPORLARI

Formumuza kayıt yaptık şimdi bu kaydın raporlarını yani kullanıcıların

alanlara doldurduğu bilgileri gözden geçirelim.




Formumuza eklenen kayıtları görmek ve düzenlemek için yukarıdaki

resimde gösterildiği gibi “Bileşenler”->”jForms” a tıkladıktan “Submission”

seçeneğine tıklıyoruz.


Yukarıdaki resimde bütün formlara eklenen kayıtlar bulunur. Bu listede

kullanıcının ip adresi oluşturulma tarihi gibi bilgiler bulunmaktadır. Bu listeden

seçilen kayıtlar yukarıdaki “Edit” butonu sayesinde düzenlenebilir, “Delete”

butonu sayesinde silinebilir, “Export” butonu sayesinde dışarı aktarılabilir. Bu

listede sadece bizim oluşturduğumuz “YeniForm” a eklenen kayıtları görmek için

sol tarafta bulunan süzgeçten “YeniForm” u seçmelisiniz.

Öd

ev

•En az dört farklı eleman tipine sahip ve en az üç adımdan oluşan bir form oluşturunuz. Bu işlemleri yaparken bütün adımların ekran resimlerini ilgili ünite başlığı altında yer alan "ödev" bölümüne yükleyebilirsiniz.



Öze

t

•“jForm” eklentisi Joomla’daki en gelişmiş form eklentilerinden biridir.•“jForms” eklentisi bileşen ve uyumlu ek özelliklerinin ikisini de barındırmaktadır.•"jForms" eklentisinin "Details" sekmesinde formun adı gibi genel bilgiler girilir.•"jForms" eklentisinin "Fieldsets" sekmesinde form adımları oluşturulur.•"jForms" eklentisinin "Fields" sekmesinde forma elementler eklenir•"jForms" eklentisinin "Emails" sekmesinde kullanıcılar formu doldurduğunda mail göndermesi sağlanır.•"jForms" eklentisinin "Options" sekmesinde formumuzun genel yapısının ayarları yapılır.



DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Joomla’da eklenti kurmak için aşağıdaki yollardan hangisi takip edilir?

a) “İçerik”-> ”Eklenti Yöneticisi”

b) “Sistem”-> ”Eklenti Yöneticisi”

c) “Eklentiler”-> ”Eklenti Yöneticisi”

d) “Kullanıcılar”->”Eklenti Yöneticisi”

e) “Yardım”-> ”Eklenti Yöneticisi”

2. Aşağıdakilerden hangisi Joomla’da form oluşturmak için kullanılan

eklentilerden biridir?

a) jForms

b) jQuery

c) PHP

d) Slider

e) Plugin

3. “jForms” eklentisini yönetmek için aşağıdaki yollardan hangisi kullanılır?

a) “İçerik”->”jForms”

b) “Eklentiler”->”jForms”

c) “Uyumlu Ek”->”jForms”

d) “Bileşenler”->”jForms”

e) “Sistemi”->”jForms”

4. “jForms” eklentisinde yeni form eklerken kullanılan “Details” sekmesi aşağıdaki

işlemlerden hangisi için kullanılır?

a) Formun adı gibi genel bilgiler girilir.

b) Forma elementler eklenir.

c) Kullanıcılar formu doldurduğunda mail göndermeleri sağlanır.

d) Formumuzun genel yapısının ayarları yapılır.

e) Form adımları oluşturulur.

5. “jForms” eklentisinde yeni form eklerken kullanılan “Fields” sekmesi aşağıdaki







Değerlendirme

sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan “bölüm sonu testi” bölümünde etkileşimli

olarak cevaplayabilirsiniz.



6. “jForms” eklentisinde yeni form eklerken kullanılan “Emails” sekmesi aşağıdaki







7. “jForms” eklentisinde yeni form eklerken kullanılan “Options” sekmesi

aşağıdaki işlemlerden hangisi için kullanılır?






8. “jForms” eklentisinde yeni form eklerken kullanılan “Fieldsets” sekmesi

aşağıdaki işlemlerden hangisi için kullanılır?






9. jForms eklentsinde forma element (input, select gibi) eklemek için aşağıdaki

sekmelerden hangisi kullanılır?

a) Fields

b) Details

c) Fieldsets

d) Payment

e) Options

10. jForm eklentisi kullanılarak oluşturulan bir formda kullanıcıların girdikleri

bilgileri görmek ve bu bilgiler üzerinde değişiklik yapmak için aşağıdaki

yollardan hangisi takip edilir?

a) “İçerik”->”Eklenti Yöneticisi”

b) “Eklenti Yöneticisi”->”İçerik”

c) “Bileşenler”->”jForms”->”Submissions”

d) “Bileşenler”->”jForms”->”Forms”

e) “jForms”->”İçeik”

Cevap Anahtarı

1.C, 2.A, 3.D, 4.A, 5.B, 6.C, 7.D, 8.E, 9.A, 10.C



YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR

Joomla! Explained: Your Step-By-Step Guide.

Using Joomla! Paperback – July 3, 2014- Ron Severdia, Jennifer Gress

www.joomla.org

İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Uzm. Gökhan TUTAR · 2017. 12. 23. · Şekil 7.1. 5: Eklenti...

Documents

Transcript of İÇERİK YÖNETİM SİSTEMİ Uzm. Gökhan TUTAR · 2017. 12. 23. · Şekil 7.1. 5: Eklenti...