EPILOGI 5-6 2012

Γ Ν Ω Σ Η • Ε Π Ε Ν ∆ Υ Σ Η • Α Ν Α Π Τ Υ Ξ Η • Α Ξ Ι Α

K N O W L E D G E • I N V E S T M E N T • D E V E LO P M E N T • VA L U E

No

489

ISS

N 1

105

2503

ΕΠΙΛ

ΟΓΗ

ΜΑ

ΪΟΣ

-ΙΟ

ΥΝ

ΙΟΣ

20

12

w w w.epilo gimag.gr ΜΑΪΟΣ- ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 T IMH 5.00 €

«...στο κατάρτι µας βιγλάτορας...» Με τους στίχους του Ελύτη στο Τρελοβάπορο να µας θυµίζουν ότι η Ελλάδα ανταπεξήλθε στις κατά καιρούς δυσκολίες, µένει να προσδιορίσουµε τώρα, έχοντας την εµπειρία της κρίσης και των λαθών που οδήγησαν σε αυτή, το «ποιός» και ποιές αρχές θα γίνουν «στο κατάρτι µας βιγλάτορας» και θα µας φέρουν πάλι στη ρότα της ανάπτυξης.

Bankers' Green CSR HealthTechLiving values

Value&Values

9771105

250003

60

ζητειται ικανοσ κυβερνητησ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ: FAX: E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

Κατηγορία Συνδρομής Ετήσια Διετής

Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 88 € 160 €

Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο 125 € 225 €

Φοιτητές(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 48 € 88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού 165 € 275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 115 € 185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%

ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΕΠΙΛΕΞΤΕ


ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ:ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.)ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.)ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.)ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: ................................................................. Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικότηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, [email protected]

Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνειτα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις ετήσιεςεκδόσεις της. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένωντου economics.gr

∆ ε ί τ ε π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς γ ι α τ η ν Ε Π Ι Λ Ο Γ Η κ α ι τ ι ς ε τ ή σ ι ε ς ε κ δ ό σ ε ι ς τ η ς A L L M E D I A σ τ ο e p i l o g i m a g . g r

Γίνετε συνδροµητής στην Ε

ΟΛΠ Α.Ε.: Ένα λιμάνι μεγάλων μεγεθών

Ο ΟΛΠ Α.Ε. κατά το 2011 εξυπηρέτησε:

Ο ΟΛΠ Α.Ε. εκτελεί επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1 δις. ευρώ.

• 50.000 αφιξοαναχωρήσεις πλοίων

• 17.675.277 επιβάτες εσωτερικού

• 2.517.335 επιβάτες κρουαζιέρας

• 2.919.500 φορτωθέντα οχήματα

• 500.133 (teus) εμπορευματοκιβώτια

• 417.659 εμπορεύματα - οχήματα (car terminal)

Ο ΟΛΠ Α.Ε. ανακηρύχθηκε το 2011, οικολογικό λιμάνι ECOPORTαπό την Ένωση Λιμένων Ευρώπης (ESPO)

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

www.olp.gr

REGISTRATION_21x28_GR.indd 1 4/3/12 4:38 PM

A Member of A Member of

4 ΕΠΙΛΟΓΗ

T E C H VA L U E S | Σ Ε Λ . 9 6

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

CSR

CSRΚοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

ενεργοι συλλογικοι πολιτεσ

Σήμερα, στην τωρινή περίοδο κρίσης για την Ελλάδα, οι δράσεις ΕΚΕ των επιχειρήσεων αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι περικοπές δαπανών του Δημοσίου αφήνουν κενά σε κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ και η προστασία του περιβάλλοντος, οι τέχνες και ο πολιτισμός αποκτούν και αυτές ιδιαίτερη βαρύτητα. Επιστρέφοντας στην κοινωνία μέρος των ωφελειών από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, οι επιχειρήσεις αναδεικνύονται σε υπεύθυνους συλλογικούς πολίτες.

C S R VA L U E S | Σ Ε Λ . 7 3

108 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αιολική ενέργεια

ανεμος αναπτυξης

… σ ε σ υ ν θ η κ ε σ α π ν ο ι α σ ;

ΕπιτΕλΕιο «E»

G R E E N VA L U E S | Σ Ε Λ . 10 8

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α

8 | Editorial

10 | ΟικΟνΟμiα κoσμΟσ & Ελλaδα Ελληνική Οικονομία – Αναδιαπραγμάτευση και ρεαλισμός // Ύφεση – Το τρίπτυχο της καταστροφής // Χρηματοδότηση – Ανάπτυξη με δανεικά // Στόχοι και αποτέλεσμα – Τρόικα και Ελλάδα // Το οικονομικό βαρόμετρο της επικαιρότητας στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Από το Επιτελείο της «Ε»

22 | ανιχνΕyσΕισ ΠΟλιΤικΗ Μία ψήφος, τρεις στόχοι.

Από τον Χρήστο Κώνστα

24 | ΠΟλιΤικΗ Ενέργεια: Προνομιακό πεδίο για επενδύσεις.


26 | ΕΥΡΩΠΗ - αναΠΤΥΞΗ Ζυμώσεις για αλλαγή πλεύσης.

Από τον Νίκο Μπέλλο

28 | κΕνΤΡικΟ ΘΕμα ΕλλΗνικΗ ΟικΟνΟμια Τα «πρέπει» της νέας κυβέρνησης.Η υπέρβαση της οικονομικής και πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα απαιτεί συντονισμό προσπαθειών και δράσεων, σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας των κομμάτων.


34 | ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Ορυκτός ή πράσινος πλούτος και οι Έλληνες.

Από τον Αντώνη Λιβιεράτο

39 | BankErs’ ValuE ΟικΟνΟμια και ΤΡαΠΕΖΕΣ Οι βασικές εξελίξεις και τάσεις στη χρηματοπιστωτι-κή αγορά στην Ελλάδα και τον Κόσμο.


42 | Eiναι Οι ΤΡaΠΕΖΕσ, ανΟΗΤΕ! Η προσπάθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν την κρίση, μοιάζει με την προσπάθεια λύσης του Γόρδιου Δεσμού, υπό τις τωρινές συνθήκες. Η δημοσιονομική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μετά τη διάσωση του κλο-νιζόμενου τραπεζικού κλάδου.

Από τον Χρήστο Κώνστα

49 | BankErs’ CluB Συνέντευξη με τη Ναταλία Χριστοδούλου, βοηθό γε-νικό διευθυντή, επικεφαλής του Τομέα Επικοινωνίας και Marketing του Wholesale Banking της Eurobank EFG.

Από το Μάκη Ντόβολο

54 | ΤΡαΠΕΖΕσ & ναΥΤιλια Χρηματοδότηση σε δύσκολους καιρούς.


56 | BankinG nEWs Δράσεις, νέα και πρωτοβουλίες ιδιαίτερης σημασί-ας, από τον χρηματοπιστωτικό τομέα.


5|6.2012

Κ Ε Ν Τ Ρ Ι ΚΟ Θ Ε Μ Α | Σ Ε Λ . 2 8 B A N K E R S’ C L U B | Σ Ε Λ . 5 0

P R E C IO U S L I F E | Σ Ε Λ . 1 21

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Καθαρeς θaλαςςες

Aνθηρη ναυτιλια

Οι θαλασσιεσ μεταφΟρεσ εχΟυν σημαντικεσ επιπτωσεισ στΟ περι-

βαλλΟν, ενω τα λιμανια ειναι μια ΟχλΟυσα δραστηριΟτητα. Οι διε-

θνεισ πρΟσπαθειεσ για μειωση τΟυ «απΟτυπωματΟσ» τησ ναυτιλιασ

συνεχιζΟνται με αμείωτη ενταση και σημαντικεσ επιτυχιεσ.


B U S I N E SS VA L U E S | Σ Ε Λ . 6 6

ΕΠΙΛΟΓΗ 4544 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ελληνικές Τράπεζες

Από τον Χρhστο ΚωνστΑ

Η προσπάθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν την κρίση, μοιάζει με την προσπάθεια λύσης του Γόρδιου Δεσμού, υπό τις τωρινές συνθήκες. Η δημοσιονομική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μετά τη διάσωση του κλονιζόμενου τραπεζικού κλάδου. Με ένα Ταμείο Εγγυήσεων όλης της ευρωζώνης και ένα ενιαίο καθεστώς εκκαθάρισης τραπεζών, που βέβαια, δεν θα έλυνε όλα τα προβλήματα, αλλά θα σταματούσε τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να την καταστρέψουν. Μιας όμως και η Ευρώπη αργεί δραματικά να πάρει αποφάσεις, η μεγαλύτερη ενεργοποίηση του ΕΣΜ θα ήταν ένα βήμα. Εξάλλου, έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: είναι υπαρκτός.

eiναι οι Τρaπεζες, ανοΗΤε!

* *Από το It’s the economy, stupid!, γνωστή έκφραση του επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Μπιλ Κλίντον το 1992 (με αντίπαλο τον Μπους τον πρεσβύτερο) που τοποθετούσε την έμφαση στην ανάπτυξη, που τότε ήταν αδύναμη.

BANKERS’ VALUE | ΣΕΛ. 42

Αlpha Επιχειρώ

Η Alpha Bank, στηρίζοντας έμπρακτα την ελληνική προ-σπάθεια στην παγκόσμια αγορά, ενισχύει τη ρευστότητα και την εξαγωγική δραστηριότητα της επιχειρήσεώς σας.Με τη δημιουργία του προϊόντος «Alpha Ανάπτυξη Εξαγωγών» για επιχειρήσεις που είναι ασφαλισμένες στο Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» του Ο.Α.Ε.Π. η Alpha Bank σας προσφέρει:• Δάνειο Κεφαλαίου Κινήσεως έως Ευρώ 500.000• Προνομιακό κυμαινόμενο επιτόκιο• Διάρκεια δανείου έως 6 μήνες, εξοφλητέο με το προϊόν της εξαγωγής• Προνομιακή τιμολόγηση σε εργασίες κινήσεως κεφα-λαίων και εξαγωγών, ενώ δεν απαιτούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στα Καταστήματα Alpha Bank που έχουν επιλεγεί για την διάθεσή του, καλέστε στο 801 11 326 0000 ή επισκε-φθείτε το www.alpha.gr

Alpha Ανάπτυξη ΕξαγωγώνΑπό την εγχώρια παραγωγή, μαζί στην παγκόσμια αγορά.

KX_Export_21x28.indd 1 5/8/12 11:33 AM

6 ΕΠΙΛΟΓΗ

61 | BusinEss ValuEs BusinEss nEWs Η επιχειρηματικότητα αιχμής.


66 | ναΥΤιλια / ECo manaGEmEnt Καθαρές θάλασσες, ισχυρή ναυτιλία.


70 | BusinEss ValuEs / «ΠΡασινα λιμανια» συνέντευξη: Ράνια ατματζίδου – αγιοστρατίτη, HEllEniC EnVironmEntal CEntEr


74 | Csr ValuEs Ενεργοί, συλλογικοί πολίτες.


76 | Csr ValuEs Ειδήσεις και παραδείγματα εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας, «επί τω έργω».


88 | ΕΞΑΓΩΓΕΣ / ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝΑπό το Επιτελείο της «Ε»

91 | Συνέντευξη: Δημήτρης Βέτας, Μέλισσα-Κίκιζας

93 | tECH ValuEs tECH nEWs Οι επιχειρηματικές εξελίξεις στις λεωφόρους της πληροφορικής.


96 | TECH LEADERS Συνέντευξη: Αντώνης Μονοκρούσος, Oracle.

Από τον Παναγιώτη Ανδριανέση

100 | TECH BUSINESS Η πληροφορική της επόμενης μέρας.


103 | GrEEn ValuEs GrEEn nEWs Στιγμές της επικαιρότητας που αξίζουν προσοχή.


108 | aioλικΗ ΕνΕΡγΕια Άνεμος ανάπτυξης σε συνθήκες άπνοιας.


113 | ΠΡασινΕσ σΤιγμΕσ Με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών κυκλοφορίας η «Ε» παρουσιάζει σημαντικές εξελίξεις της πράσινης επανάστασης.


118 | ΠΡασινΗ ΕΠιχΕιΡΗμαΤικΟΤΗΤα Το επιχειρείν που σέβεται το περιβάλλον. Από το Επιτελείο της «Ε»

121 | PrECious liFE & liVinG ValuEs

130 | ΕΠΕα ΠΤΕΡΟΕνΤα Ο Ανδρέας Ριζόπουλος, ψάχνει και σχολιάζει την εκτροχιασμένη καθημερινότητα.

π ε ρ ι ε χ ο μ ε ν α

ΚαποΔιΣΤριοΥ 2 & ΛεΩΦ. ΔΗμοΚραΤιαΣ 83, 154 51 ν. ΨΥχιΚο Τηλ.: 210 64 01 850 Fax: 210 64 24 850 email: [email protected]: www.epilogimag.gr

EκδΟΤΗσχΡΗσΤΟσ ΠαΠαΪΩαννΟΥ

διΕΥΘΥνσΗ ΕκδΟσΗσ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΚΩΣΤαΣ ΚαΛΛΩνιαΤΗΣ, χρΗΣΤοΣ ΚΩνΣΤαΣ, ανΤΩνΗΣ ΛιΒιεραΤοΣ, παναΓιΩΤΗΣ μαΥριΔΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ παναΓιΩΤΗΣ ανΔριανεΣΗΣ, εΛενα ερμειΔοΥ, ΔΗμΗΤρΗΣ ΚορΔεραΣ, ΣιμοΣ ΚοΣμεΤαΤοΣ,

χρΗΣΤοΣ ΚΩνΣΤαΣ, νιΚοΣ μπεΛΛοΣ, ΓιΩρΓοΣ παπαχαΤΖΗΣ, ανΔρεαΣ ριΖοποΥΛοΣ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ ΘοΔΩρΗΣ αναΓνΩΣΤοποΥΛοΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ μαρινα παπαΪΩαννοΥ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΦΛΩρα ΛενοΥ, ΛιΤΣα ΦραΓΚοΥ

ΣΥΝΤΑΞΗ Tηλ. 210 64 01 852 email: [email protected]

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Tηλ. 210 64 23 688 email: [email protected]

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ

Tηλ. 210 64 01 850 email: [email protected]

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Tηλ. 210 64 01 850 email: [email protected]

ΤΑΧΥΔΙΑΝΟΜΗ MASS COURIER

ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΠΤΕΡΩΝ εΛΛ. πραΚΤορειο ΔιανομΗΣ Ξ. ΤΥποΥ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΛΤΑ 1260

ιδΡΥΤΗσ ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ιδιΟκΤΗσια ALLMEDIA ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ A.E.



Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπα-ραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του πε-ριεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυ-πικό, ηχογράφησης ή άλλον, χωρίς πρoη-γούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.

8 ΕΠΙΛΟΓΗ

Χρήστος Παπαϊωάννου

από τον εκδότη

Τα ατυχή σχόλια της κ. Λαγκάρντ, περί των Ελλήνων που δεν πληρώνουν φόρους κλπ, φυσικό ήταν να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις. Πόσο, όμως, δικαιολογούν τα στοιχεία, τη γενικευμέ-νη στο εξωτερικό εντύπωση για τον Έλληνα ως φοροφυγά; Ας συγκρίνουμε λοιπόν, τι ποσοστό του ΑΕΠ πληρώνουν οι πολίτες στις μνημονιακές και προ- μνημονιακές χώρες. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα συνολικά φορολογικά έσοδα αναλογούν σε 33,2% του αεπ στην Ελλάδα, 32,9% στην Ισπανία, 29,8% στην Ιρλανδία και 34,8% στην Πορτογαλία. Συνεπώς ως σύνολο δεν μπορεί να υποστηριχθεί ότι οι Έλληνες δεν πληρώνουν φόρους. Ας δούμε τι γίνεται με τους άμεσους φό-ρους. Το ποσοστό των φόρων εισοδήματος και περιουσίας (πριν την επιβολή του τέλους ακινή-των) είναι χαμηλότερο στην Ελλάδα, 7,7% του αεπ έναντι 8,9% στην Πορτογαλία, 9,5% στην Ισπα-νία και 10,5% στην Ιρλανδία. Αν όμως προστεθούν οι εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση, αφού λαμβάνονται υπόψη στην αξιολόγηση της συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας (το tax wedge του ΟΟΣΑ) η εικόνα αλλάζει. Το ποσοστό για την Ελλάδα είναι 18,6%, με 16,3% στην Ιρλανδία, 17,9% στην Πορτογαλία και 21,8% στην Ισπανία.

Γιατί λοιπόν, μας «στολίζουν» ως φοροφυγάδες;

Απευθυνόμενοι στον πρώην πρωθυπουργό που δήλωσε ότι οι Έλληνες φοροδιαφεύγουν, θα του λέγαμε ότι η σωστή περιγραφή της ελληνικής πραγματικότητας θα ήταν ότι, κυβέρνηση και αντι-πολίτευση, ως πριν την κρίση ξόδευαν και δανείζονταν ανεύθυνα, δημιουργώντας ελλείμματα που έπρεπε να πληρώσει ο Έλληνας «φοροφυγάς». Φυσικά, βέβαια, υπάρχει φοροδιαφυγή, όπως και σε άλλες χώρες, και πρέπει να παταχθεί. Αλλά πόσο υποκριτικά αρνήθηκαν οι κυβερνήσεις αυτές, την κατάργηση του αφορολόγητου των ελεύθερων επαγγελματιών όπου και εντοπίζεται κυρίως η φοροδιαφυγή, για να μην θίξουν την εκλογική τους πελατεία!

Όσον αφορά τους δανειστές μας, ΕΕ και ΔΝΤ, που αρέσκονται να μην αναγνωρίζουν τα δικά τους λάθη, στο μεγαλύτερο μέρος τους οι συστάσεις τους για διόρθωση των αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας ήταν σωστές. Κατά τη διαχείριση της κρίσης χρέους όμως, τώρα που αυτή παίρνει δι-αστάσεις στην Ισπανία, γίνονται αισθητές οι αδυναμίες των λύσεων που εφάρμοσαν. Προστάτευ-σαν τις τράπεζές τους μεταφέροντας το χρέος των αδύναμων κρίκων της ευρωπαϊκής περιφέρειας στον EFSF και το ΔΝΤ και θεώρησαν ότι το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε. Οι εταίροι μας, αρνούμε-νοι κάθετα τη στήριξη των τραπεζών των χωρών σε πρόβλημα, απευθείας από ευρωπαϊκά όργα-να, προβλέπουν τη χορήγηση δανείων στη χώρα τους, η οποία στη συνέχεια τις στηρίζει. Στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό αύξησε το δημόσιο χρέος παράλογα. Όπως αναφέρει η Alpha Bank στο Οικονομικό δελτίο της, στη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, στις εκτιμήσεις για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους περιελήφθη αφενός ποσό 40 δισ. ευρώ (που θα ήταν διαθέσιμο για τις τράπεζες εφόσον χρειαζόταν). Τότε οι ανάγκες των τραπεζών εκτιμούνταν σε 10 δισ. Αφετέρου, περιελή-φθη ποσό 35 δισ. ευρώ για εγγυήσεις των νέων ομολόγων που θα αντικαθιστούσαν τα παλιά στο πλαίσια του PSI (ενώ αυτές θα χρησιμοποιούντο μόνο εφόσον η Ελλάδα δεν θα εξυπηρετούσε το χρέος της). Το αποτέλεσμα ήταν το χρέος να αυξηθεί παράλογα – αντί να μειωθεί με το πρόγραμμα διάσωσης- και να υπονομευτεί πιο πολύ η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ελλάδα και διεθνώς αλλά και των Ελλήνων καταναλωτών με τα δυσμενή αποτελέσματα που ακολούθησαν. Επίσης, δεν διέβλεψαν τις δυσμενείς επιπτώσεις του ελληνικού PSI στις αγορές ομολόγων της Ισπανίας, Πορ-τογαλίας, Ιρλανδίας και Ιταλίας.

Τώρα που βλέπουν ότι «η βροχή δεν περιορίζεται στις πεδιάδες της Ισπανίας» σιγά σιγά αντιλαμ-βάνονται ότι όσα έκαναν, δεν αρκούν.

Πόσο φοροφυγάδες είμαστε;

10 ΕΠΙΛΟΓΗ10 ΕΠΙΛΟΓΗ

ε λ λ η ν ι κ η Οι κΟνΟμ i α Δ α ν ε ι α τ ρΟι κ α ς

ΑνΑδιΑπρΑγ-μΑτευση κΑι ρεΑλισμοσ

Ο φαύλος κύκλος στον οποίο κινδυνεύει να εγκλωβιστεί η χώρα, περιγράφεται σαφώς στις πρόσφατες εκθέσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Συνεπώς υπάρχει έδαφος για αναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου, στην οποία βέβαια πρέπει να υπάρχει και ρεαλισμός.

ΕπιτΕλΕιΟ «E»

Ποια είναι τα δεδομένα της Ελλάδας σήμερα; Βαθειά ύφεση και το 2012, η ΕΕ προβλέ-πει μείωση του αεπ

4,8% και ο ΟΟΣΑ 5,3%. Μάλιστα ο τελευταίος προβλέπει και το 2013 ύφεση, 1,3%. Οι εισπράξεις από τον τουρισμό φέτος είναι 15% χαμηλό-τερες από πέρυσι, το δυσμενές κλί-

μα για την Ελλάδα οδηγεί σε μείωση των αφίξεων. Συγχρόνως η άνοδος των εξαγωγών είναι χαμηλότερη από πέρυσι, καθώς οι οικονομίες προο-ρισμού επιβραδύνουν. Συνεπώς θα υπάρξει μικρότερη ενίσχυση από το εξωτερικό φέτος και ενώ κατανάλωση και επενδύσεις συνεχίζουν την καθο-δική τους πορεία. Έτσι, οι πιθανότη-τες επιτυχίας στον στόχο μείωσης του ελλείμματος του δημοσίου στο χρο-νοδιάγραμμα που έχει τεθεί (2014 ή 2015) κάτω από το 3% του αεπ είναι μικρές. Ήδη το 1ο τετράμηνο φέτος η υστέρηση των εσόδων του προϋπο-λογισμού έναντι του στόχου φθάνει τα 495 εκατ. ευρώ. Οι δαπάνες είναι 2,8 δισ. ευρώ υψηλότερες από πέρυ-σι, αφού οι τόκοι του δημοσίου χρέ-ους σχεδόν διπλασιάστηκαν (7,4 δισ. ευρώ) και η μείωση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις εξανεμίστηκε από την αύξηση των επιχορηγήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία που βλέπουν τα έσοδα τους να μειώνονται λόγω της ύφεσης. Ο φαύλος κύκλος στον οποίο κινδυνεύει να εγκλωβιστεί η χώρα, περιγράφεται σαφώς στις πρό-σφατες εκθέσεις της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Όταν η αξιοπιστία της δημοσιονομι-κής πολιτικής είναι χαμηλή, δηλαδή όταν δεν είναι ορατά στους πολίτες τα οφέλη από τη μείωση των εισοδημά-των τους στη μείωση του δημοσίου χρέους, ώστε να αναμένουν χαμηλό-

τερους φόρους στο μέλλον, τότε οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές ενισχύονται. Δηλαδή οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονται περισσότερο (η μείωση της δραστηριότητας είναι με-γαλύτερη, με συνέπεια μεγαλύτερη άνοδο των δαπανών για επιδόματα ανεργίας και επιχορήγηση των ασφα-λιστικών ταμείων) από ότι σε άλλες υφεσιακές φάσεις. Συγχρόνως, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται περισ-σότερο, από την απότομη μείωση των ιδιωτικών δαπανών (ιδίως όταν το τραπεζικό σύστημα είναι σε αδυναμία χορήγησης δανείων) καθώς η αβε-βαιότητα και η χαμηλή εμπιστοσύνη δρουν καταλυτικά. Οι παράγοντες αυ-τοί καθιστούν αδύνατη την επίτευξη των στόχων για το έλλειμμα. Το συ-μπέρασμα είναι ότι η μόνη ουσιαστι-κή διαπραγμάτευση με τους εταίρους μας θα πρέπει να αφορά στην ανα-γνώριση ότι η δημοσιονομική πολιτι-κή που έχει υιοθετηθεί επιδρά υπέρ-μετρα αρνητικά στην οικονομία και έως ότου υιοθετηθούν μέτρα για τη στήριξή της θα βρισκόμαστε σε αδι-έξοδο. Έχοντας πάντα κατά νου, ότι χρειαζόμαστε τα κεφάλαιά τους για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων μας, αλλά και ότι μας χρηματοδοτούν χώρες με προβλήματα, όπως η Ισπα-νία και η Πορτογαλία, οι οποίες αντι-δρούν περισσότερο σε οποιαδήποτε χαλάρωση των όρων για την Ελλάδα.

12 ΕΠΙΛΟΓΗ12 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ΟΙ ΚΟΝΟΜ Ι Α υφΕ σ Η

Με αυτά τα λόγ ια περιγράφει η επι-κεφαλής του ΔΝΤ, Κριστιν Λαγκάρντ, τ ο ν φ α ύλ ο κ ύ -

κλο στον οποίο έχουν εγκλωβιστεί ορισμένες χώρες. Φυσικά και τρεις ανασταλτικοί παράγοντες ισχύουν στην Ελλάδα. Απότομη δημοσιονο-μική προσαρμογή, αδύναμες τρά-πεζες -εξαιτίας των απωλειών που υπέστησαν από την απομείωση της αξίας των κρατικών ομολόγων στο χαρτοφυλάκιό τους- και κατάρ-ρευση της αγοράς ακινήτων. Σύμ-φωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος οι τιμές των ακινήτων το 1ο τρίμηνο στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη υποχώρησαν 10% σε σύγκριση με πέρυσι και 8-9% στις υπόλοιπες περιοχές. Από το 2009 έχουν υποχωρήσει 24% στην Αθή-να, 30% στη Θεσσαλονίκη και 20% στις λοιπές περιοχές. Στην Αμερική, όπου η αδυναμία της αγοράς ακι-νήτων θεωρείται παράγοντας που αναχαιτίζει τη δυναμική της ανάκαμ-ψης, οι τιμές έχουν υποχωρήσει 33% από το 2006. Η μεγάλη μείωση των στεγαστικών δανείων, τόσο από την πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης, η μεγάλη άνοδος της φορο-λόγησης των ακινήτων και η μείωση των εισοδημάτων προδιαγράφουν νέα μείωση, με συνέπεια το ελληνικό

ποσοστό πιθανότατα να υπερκεράσει το αμερικανικό. Η μείωση πλήττει περισσότερο τα νοικοκυριά μεσαίου εισοδήματος, όπου η αξία των κατοι-κιών αποτελεί μεγαλύτερο ποσοστό του ενεργητικού τους. Οι συνέπειες για την οικονομία σημαντικές, όσο και για τις τράπεζες που έχουν χορη-γήσει ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια. Όσον αφορά τις τράπεζες, η ανακε-φαλαιοποίηση θα επαναφέρει τους δείκτες επάρκειας στα επίπεδα που προσδιορίζει η ΕΒΑ. Ωστόσο, αυτή δεν αρκεί για την επανέναρξη ροής δανείων στην οικονομία, η οποία προσδιορίζεται από τη δυνατότητά τους άντλησης κεφαλαίων από τις αγορές, η οποία υπονομεύεται από τα προβλήματα του ελληνικού δημο-σίου. Και ερχόμαστε στον πρώτο πα-ράγοντα, τη δημοσιονομική προσαρ-μογή. Η εμμονή στην επίτευξη του χρονοδιαγράμματος των στόχων για το έλλειμμα, είναι πλέον φανερό ότι καθίσταται ανέφικτη λόγω της ύφε-σης. Πιο παραγωγική αντιμετώπιση από την τρόικα των δανειστών μας θα ήταν η εμμονή στην εφαρμογή των μέτρων που έχουν ήδη αποφα-σιστεί και όχι η επιβολή νέων προς το παρόν. Όταν το ΑΕΠ προβλέπεται να μειωθεί 5%, τα νέα μέτρα θα πα-ρατείνουν ή και θα κάνουν την ύφε-ση βαθύτερη και θα απομακρύνουν την έξοδο από το καθοδικό σπιράλ.

Το ΤριπΤυχο Της καΤαςΤροφης

«Η ανάπτυξη αναστέλλε-ται από τρεις παράγοντες – δημοσιονομική προ-σαρμογή, αδύναμες τρά-πεζες και υποχώρηση της αγοράς ακινήτων. Η εξαι-ρετικά χαλαρή νομισμα-τική πολιτική κανονικά θα οδηγούσε σε μεγάλη άνοδο της ζήτησης. Όμως σήμερα οι συνθήκες κά-θε άλλο παρά κανονικές είναι και η νομισματική πολιτική δεν μπορεί από μόνη της να βοηθήσει την οικονομία».


Organisers: Posidonia Exhibitions SA, e-mail: [email protected]

www.posidonia-events.com

Posidonia4-8 June 2012, Metropolitan Expo, Athens Greece

The International Shipping Exhibition

A unique blend ofbusiness and social interactions

at the heart of Shipping

Be part of the great Posidonia experienceat a state of the art new venue

Epilogi 2-02-12 20:00 ™ÂÏ›‰· 1

14 ΕΠΙΛΟΓΗ

ε λ λ η ν ι κ η Οι κΟνΟμ i α χ ρη μ ατ ΟΔΟ τ η ς η

Ανοδο του ποσοστού ανεργίας στην Ελλάδα στο 21% προβλέπει ο ΟΟΣΑ για το 2012 και στο 22% για το 2013.

Το πιθανότερο είναι οι προβλέψεις να διαψευσθούν, ήδη το 1ο ποσοστό βρίσκεται στο 22% (Φεβρουάριος) και ενώ οι συνθήκες στην οικονομία δείχνουν επιδείνωση. Η εικόνα γίνε-ται χειρότερη αν αναλογισθεί κανείς ότι πάνω από τους μισούς ανέργους είναι χωρίς εργασία για πάνω από 12

ΑνΑπτυξη με δΑνεικΑ

Η καγκελάριος Μέρκελ έχει δίκιο ότι γενικά ανάπτυξη με δανεικά δεν είναι βιώσιμη. Ωστόσο, σήμερα οι συνθήκες είναι έκτακτης ανάγκης. Χωρίς αυτά, η ροή των κεφαλαί-ων του ΕΣπΑ θα παραμεί-νει ένα συνεχώς επανα-λαμβανόμενο ευχολόγιο.

ΕπιτΕλΕιΟ «E»

μήνες και το ποσοστό ανεργίας στους νέους έχει ξεπεράσει το 50%. Οι συ-νέπειες για την οικονομία μεσοπρό-θεσμα είναι πολύ μεγάλες σε όρους απώλειας εισοδήματος ενώ για μεν τους μακροχρόνια ανέργους συνεπά-γεται απώλεια των δεξιοτήτων που τους καθιστούν απασχολήσιμους, για δε τους νέους στον παράγοντα αυτό προστίθεται και η απώλεια ελπίδας στην τωρινή συγκυρία, η οποία απο-τελεί και το θεμέλιο για δημιουργική προσπάθεια. Η αίσθηση αποκλει-σμού και περιθωριοποίησης οδηγεί και σε κοινωνικές εντάσεις. Φυσικά για την εκτόξευση της ανεργίας δεν είναι υπεύθυνη κυρίως η μείωση των δημοσίων δαπανών σήμερα, αλλά η καθυστέρηση μείωσης τους τον 1ο χρόνο εφαρμογής του Μνημονίου. Προστατεύοντας τους εργαζόμενους στο δημόσιο (το ενιαίο μισθολόγιο εφαρμόστηκε μόλις στα τέλη του 2011 και καμία απόλυση δεν έγινε), οι δα-πάνες «ξέφυγαν» από τους στόχους, με αποτέλεσμα την λήψη πρόσθετων φορολογικών μέτρων και περικοπές στις συντάξεις που περιόρισαν τη ζή-τηση. Επίσης η κυβέρνηση περιέκοψε δραστικά το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, που έχουν σημαντικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα στην οικονομία (αφού η Ελλάδα δεν είναι χώρα με υψηλό επίπεδο υποδο-

μών, ώστε οι δαπάνες αυτές να θεω-ρούνται σπατάλη κεϋνσιανού τύπου). Στο περιβάλλον αυτό, οι προοπτικές εύρεσης εργασίας για τους ανέργους τα επόμενα 2-3 χρόνια είναι ισχνές, η ύφεση προβλέπεται διαρκείας. Ίσως γι αυτό τον λόγο, το ΙΟΒΕ προτείνει την επέκταση του επιδόματος ανεργί-ας στα 3 χρόνια και εξαίρεση των σχε-τικών δαπανών από την αναγκαία μεί-ωση του πρωτογενούς ελλείμματος. Η καγκελάριος Μέρκελ έχει δίκιο ότι γενικά ανάπτυξη με δανεικά, δηλαδή με αύξηση του δημοσίου χρέους, δεν είναι βιώσιμη. Άλλωστε, το διαπιστώ-σαμε τα προηγούμενα χρόνια της ανά-πτυξης μόνο με κατανάλωση πέραν των δυνατοτήτων μας. Ωστόσο, σή-μερα οι συνθήκες είναι έκτακτης ανά-γκης. Η προώθηση του ΕΣΠΑ στις επι-χειρήσεις απαιτεί τη χρηματοδότηση της συμμετοχής τους από τις τράπεζες, πράγμα σήμερα εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο στις τωρινές συνθήκες στο τραπεζικό σύστημα. Συνεπώς, εδώ υπάρχει ένα μεγάλο κενό που αν δεν αντιμετωπισθεί, η ροή κεφαλαίων του ΕΣΠΑ θα παραμείνει ευχολόγιο. Η Ελλάδα πρέπει να εξαντλήσει τις δια-πραγματευτικές της δυνατότητες στο θέμα αυτό, η προσαρμογή σε συνε-χώς μειούμενα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας είναι ατελέσφορη.

H καγκελάριος Μέρκελ με τον Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο, στην πρόσφατη σύνοδο του G8 στο Camp David.

ΕΠΙΛΟΓΗ 15

16 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οι κΟνΟμ ι κ η πΟλ ι τ ι κ η Σ τ ΟχΟι κ α ι α πΟ τ ε λ ε Σ μ α

Το πολιτ ικό αδιέξοδο στην Ελλάδα, έφερε πάλι στο προσκήνιο το Μνη-μόνιο και τις δυνατότη-τες που υπάρχουν για

επαναδιαπραγμάτευση του με τους δανειστές της. Στο καίριο ερώτημα εάν είναι διατεθειμένοι να δεχθούν αλλαγές στη νέα δανειακή σύμβαση η απάντηση είναι καταφατική υπό την προϋπόθεση ότι αυτές δεν θα οδηγήσουν σε αποκλίσεις από τους

Τροικα και Ελλαδα«Οι κυβερνήσεις πρέπει να κρατούν σταθερά το τιμόνι. Να μην αντιμετωπίζουν (με έκτακτα μέτρα) τη μείωση των εσόδων ή την αύξηση των δαπανών που προέρ-χεται από επιδείνωση της οικονομίας». Πόσο ισχύει αυτό στις συνταγές για την Ελλάδα;

Από τον Νικο ΜΠΕλλο

στόχους για μείωση του ελλείμμα-τος. Εκείνο που αποκλείουν είναι μια συνολική επαναδιαπραγμάτευ-ση της νέας δανειακής σύμβασης. Κι αυτό γιατί μια τέτοια εξέλιξη θα δημιουργούσε προηγούμενο που θα μπορούσαν στη συνέχεια να επικαλεστούν και άλλες μνημονι-κές χώρες (Πορτογαλία, Ιρλανδία), ή χώρες που βρίσκονται υπό στενή επιτήρηση εξαιτίας υπερβολικών ελ-λειμμάτων (Ισπανία). Τελευταία έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος η ιδέα να δοθεί περισσότερος χρόνος σε κάποιες μνημονιακές χώρες και την Ισπανία προκειμένου να πετύχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή. Αν θα δοθούν 1 ή 2 έτη θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις και από την τελική στάση του Βερολίνου. Το βέβαιο είναι πως όλοι έχουν συνει-δητοποιήσει πως η επαναφορά του ελλείμματος κάτω του 3% του ΑΕΠ εντός των προθεσμιών, είναι ανέφι-κτη εξαιτίας της βαθιάς ύφεσης που έχουν προκαλέσει κυρίως στην Ελλά-δα και την Ισπανία τα αλλεπάλληλα πακέτα δημοσιονομικών μέτρων. Για την Ελλάδα η επιμήκυνση, φυσικά, απαιτεί και πρόσθετη χρηματοδότη-ση, από 5 ως 10 δισ. ευρώ. Οι εταί-ροι στήριξαν την Ελλάδα, προχωρώ-ντας σε μια χωρίς προηγούμενο ανα-διάταξη του δημόσιου χρέους, αφού πήραν το μεγαλύτερο μέρος πάνω

τους. Έκαναν όμως και σοβαρότατα λάθη, με την επιβολή μιας μονόπλευ-ρης δημοσιονομικής λιτότητας που βύθισε την οικονομία στην ύφεση, προκαλώντας και την έκρηξη της ανεργίας. Και το χειρότερο, μετέφε-ραν την ίδια συνταγή στην Πορτογα-λία, την Ισπανία και την Ιταλία. Πρό-σφατα, διαφαίνεται μια αλλαγή στά-σης στο ΔΝΤ. Όπως τόνισε πρόσφατα η επικεφαλής του, Κριστίν Λαγκάρντ «Οι κυβερνήσεις πρέπει να κρατούν σταθερά το τιμόνι. Που σημαίνει ότι αν η ύφεση είναι χειρότερη από τις προβλέψεις, πρέπει να εμμένουν στα μέτρα που έχουν αποφασίσει και όχι στους στόχους που έχουν ανακοινώ-σει. Δηλαδή να μην αντιμετωπίζουν (με έκτακτα μέτρα) τη μείωση των εσόδων ή την αύξηση των δαπανών που προέρχεται από την επιδείνωση της οικονομίας». Ωστόσο, μέχρι στιγ-μής η πολιτική της τρόικας για την Ελλάδα δεν φαίνεται να συμβαδίζει με αυτή τη λογική. Στο άλλο καίριο ερώτημα εάν είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν τη χώρα μας στην πε-ρίπτωση που διαπιστώσουν ότι επι-κρατούν οι πολιτικές δυνάμεις που αρνούνται να αναγνωρίσουν τη νέα δανειακή σύμβαση, κοινοτικές και διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες απαντούν καταφατικά. Μάλιστα, το-νίζουν ότι είναι ένα από τα σενάρια που έχουν εξεταστεί.

ΕΠΙΛΟΓΗ 17

Η παρούσα ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται από την ασφαλιστική εταιρία Chartis Europe Limited, με νόμιμο αντιπρόσωπο στην Ελλάδα την Chartis ΕΛΛΑΣ Α.Ε. H διαφημιστική καταχώρηση εξυπηρετεί μόνο ενημερωτικούς

σκοπούς και δεν παρέχει καμία απολύτως ασφαλιστική κάλυψη. Η Ασφαλιστική κάλυψη και το σχετικό εύρος αυτής παρέχονται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της εκάστοτε Ασφαλιστικής Σύμβασης

Ασφαλιστικές λύσεις Ευθύνης

Στελεχών Διοίκησης από την Chartis.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, διευθυντικά και διοικητικά στελέχη

αντιμετωπίζουν μεγαλύτερους κινδύνους λόγω της αυξημένης πολυπλοκότητας και

της διαρκώς αυστηρότερης εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου στο οποίο

δραστηριοποιούνται και παίρνουν αποφάσεις. Η επαρκής ασφαλιστική κάλυψη καθίσταται

απαραίτητη. Στην Chartis, προσφέρουμε πρωτοποριακές ασφαλιστικές λύσεις ειδικά

προσαρμοσμένες στις προκλήσεις της ευθύνης των στελεχών διοίκησης του σήμερα-και συνεχίζουμε να

καινοτομούμε για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του αύριο. Μάθετε περισσότερα στο

www.chartisinsurance.gr/BusinessGuard ή επικοινωνήστε με τον ασφαλιστικό σας σύμβουλο.

ΣιγουριΑ στις επιχειρηματικές αποφάσεις

18 ΕΠΙΛΟΓΗ

Αποσύρονται από την ευ-ρωζώνη τα αμερικανικά funds. Αποστρεφόμενα τον ευρωπαϊκό κίνδυνο, τα money market funds, που παρείχαν ρευστότητα σε δο-λάρια στις τράπεζες της ευρω-ζώνης, μείωσαν την έκθεση τους σε αυτές κατά 63% από πέρυσι ως φέτος. Κάθετη είναι η μείωση στις γαλλικές τράπεζες, 81%, και μικρότερη 47% στις γερμανικές.

Ψηλά η φορολόγηση των επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Σύμ-φωνα τη Eurostat, η φορολογική επιβάρυνση των ελληνικών επι-χειρήσεων είναι από τις υψηλό-τερες στην Ευρώπη. Αν ληφθούν υπόψη εκτός από τον συντελεστή φορολόγησης εισοδήματος και οι άλλες επιβαρύνσεις, ο πραγματι-κός συντελεστής φθάνει το 30%. Ψηλότερα στην κλίμακα είναι η Γαλλία με 36%, η Μάλτα με 35%, το Βέλγιο με 34% και η Ιταλία με 31,5%. Στα επίπεδο της Ελλά-δας βρίσκονται η Γερμανία και η Ισπανία. Στις Σουηδία, Δανία και Φινλανδία, με υψηλή φορολόγη-ση των εισοδημάτων φυσικών προσώπων, ο συντελεστής είναι 25-26%. Τους χαμηλότερους συ-ντελεστές έχουν οι βόρειοι γεί-τονές μας -Βουλγαρία 10%, Ρου-μανία 16%- όπου μεταναστεύουν ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και η Κύπρος 10% και η Ιρλανδία, που παρά τις πιέσεις της τρόικας τον διατηρεί στο 12%.

Σε αναζήτηση φόρων. Τα έσο-δα του προϋπολογισμού το 4μη-νο ως τον Απρίλιο είναι 500 εκατ. χαμηλότερα από τον στόχο των 16,6 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες είναι 2,3 χαμηλότερες από τον αντί-στοιχο στόχο των 27,6 δισ. Πώς έγινε αυτό; Μεταξύ άλλων, οι δη-μόσιες επενδύσεις είναι στο 50% του στόχου, στα 929 δισ. ευρώ, οι πρωτογενείς δαπάνες χαμη-λότερες κατά 924 εκατ. ευρώ και

Η ΕΚΤ αύξησε λιγότερο τον ισολογισμό της για να αντιμετωπίσει την κρίση από ότι οι ομόλογοί της στην Αμερική και τη Βρετα-νία. Η ΕΚΤ, κυρίως με την παροχή ρευστότη-τας στις τράπεζες και δευτερευόντως με την αγορά κρατικών ομολόγων από την αρχή της κρίσης, το 2007 οπότε και εμφανίστηκαν τα πρώτα προβλήματα στην αμερικανική αγο-ρά στεγαστικών δανείων, ως τον Μάρτιο του 2012 αύξησε τον ισολογισμό της κατά 160%. Η Τράπεζα της Αγγλίας τον αύξησε κατά 300% και η αμερικανική Fed κατά 235%. Στη Βρετα-νία το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με αγορά τίτλων έφθασε τα 325 δισ. λίρες (22% του αεπ), στην Ιαπωνία τα 70 τρισεκ. γεν (15% αεπ). Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα στο-χεύει στην ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονομία, με τρόπο στην ουσία ανάλογο των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης των άλλων χωρών. Ωστόσο, μιας και η ρευστότη-τα διοχετεύεται στην αγορά μέσω των τραπε-ζών, υπεισέρχεται εδώ μια σημαντική παρά-μετρος που διαφοροποιεί την επίπτωση: Το κενό χρηματοδότησης των ευρωπαϊκών τρα-πεζών. Στην Αμερική ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι περίπου 80%, στην ευρωζώ-νη 107%. Συνεπώς οι ανάγκες τους σε κεφά-λαια είναι πολύ μεγαλύτερες και οι τονωτικές ενισχύσεις από την ΕΚΤ δεν επαρκούν για τη διοχέτευση κεφαλαίων στην οικονομία. Πόσο μάλλον που, λόγω της ύφεσης σε ορισμένες χώρες η ζήτηση δανείων έχει καταρρεύσει.

Οι κΟνΟμ I α Ε λ λ A δ α – κΟσ μΟσ

ενώ το Δημόσιο δεν έχει εξοφλή-σει οφειλές προς τον ιδιωτικό το-μέα ύψους 6,3 δισ. ευρώ.

Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου προς προμηθευτές ανέρχονται σε 3% του αεπ. Πρώ-τα σε οφειλές είναι τα ασφαλιστι-κά ταμεία με 2,8 δισ. ευρώ, ακο-λουθούν τα νοσοκομεία με 1,5 δισ., οι ΟΤΑ 1 δισ., τα υπουργεία 863 εκατ. και 263 εκατ. οι υπόλοι-ποι φορείς του δημοσίου.

Το «άνοιγμα» των ελληνικών τραπεζών στην ΕΚΤ φθάνει τα 79 δισ. ευρώ ενώ έχουν αντλήσει και 46 δισ. από τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας της Τρά-πεζας της Ελλάδος. Μετά την ενί-σχυσή τους με 18 δισ. ευρώ από το ΤΧΣ, οι 4 μεγαλύτερες απέ-κτησαν και πάλι πρόσβαση στη φθηνότερη ρευστότητα της ΕΚΤ, αφού αποκαταστάθηκε ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας στο 8%, το ελάχιστο όριο για την ΕΚΤ.

Με ρυθμό 4% μειώνονται τα δάνεια στην ελληνική αγορά. Η χρηματοδότηση των επιχειρήσε-ων μειώνεται με ρυθμό 3,3% και των νοικοκυριών 4,4%. Στην ευ-ρωζώνη τα δάνεια επιβραδύνουν ταχύτατα, η άνοδος υποχώρησε στο 0,6%, με επιβράδυνση στα στεγαστικά δάνεια στο 1,1% και στις επιχειρήσεις στο 0,3%. Σύμ-φωνα με τον Ευρωπαίο κεντρικό τραπεζίτη, Μάριο Ντραγκι, η ζή-τηση δανείων είναι χαμηλή λόγω της ύφεσης και της απομόχλευσης επιχειρήσεων και νοικοκυριών ενώ και οι τράπεζες περιορίζουν την προσφορά δανείων. Στην Ελ-λάδα, η εικόνα είναι δυσμενέστε-ρη καθώς, σύμφωνα με έρευνα της ΙCAP, σχεδόν οι μισές μεγάλες επιχειρήσεις μείωσαν τον αριθμό των ημερών πίστωσης, που ση-μαίνει ένταση των προβλημάτων ρευστότητας στην αγορά.

ΑγορEς & ΧρHμΑ

Πιο συντηρητικH η Εκτ

Οι κΟνΟμ I α Ε λ λ A δ α – κΟσ μΟσ

20 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από τα 12,2 δισ. ευρώ που αφαιρέ-θηκαν από το αεπ το 2011 τα 8,3 δισ. αφορούν αμοιβές μισθωτών. Σύμ-φωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η μεγαλύτερη μείωση εισοδήματος κα-ταγράφεται στη γενική κυβέρνηση, -2,4 δισ. ευρώ, και ακολουθεί η βιο-μηχανία με 1,8 δισ. και οι κατασκευές με 1,2 δισ. Συνολικά στις υπηρεσίες οι απώλειες εισοδήματος έφθασαν τα 5,2 δισ. ευρώ. Και έπεται η συνέχεια. Οι απώλειες εντείνονται, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι το αεπ μειώθηκε 6,2% το 1ο τρίμηνο φέτος. Σε ύφεση βρίσκεται και ο ευρωπαϊκός Νότος, η Πορτογαλία με μείωση 2,2%, η Ισπα-νία με 0,4%, η Ιταλία με 1,3% και η Κύπρος με 1,4%. Η ύφεση απλώνεται στις νέες χώρες μέλη της Κεντρικής Ευρώπης, μετά την Ουγγαρία που φλερτάρει και πάλι με νέα στήριξη από την ΕΕ, με μείωση του αεπ 1,5%. Στον χορό της ύφεσης εισέρχεται και η Ολλανδία, με μείωση του αεπ 1,5% υπό το βάρος των προγραμμά-των λιτότητας για την ικανοποίηση του στόχου για το δημόσιο έλλειμμα που έχουν θέσει οι Βρυξέλλες μικρό-τερου του 3% του αεπ το 2013 (προ-βλέπεται αν δεν ληφθούν μέτρα στο 4,6%) και που οδήγησαν στην κατάρ-ρευση της κυβέρνησης συνασπισμού τον Απρίλιο. Για ολόκληρο το 2012 προβλέπεται μείωση του αεπ της ευ-ρωζώνης κατά 0,3%. Από τις μεγάλες χώρες της, οριακά θετική ανάπτυξη θα έχουν η Γερμανία και η Γαλλία, 0,7% και 0,5% αντίστοιχα και ύφε-ση με μείωση του αεπ 1,4% και 1,8% αντίστοιχα η Ιταλία και η Ισπανία.

Τον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ διεθνώς έχει η Ουγγαρία με 27%. Φυσικά το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο και στην ΕΕ, με επόμενο το 25% της Δανίας και της Σουηδίας, και ακολουθούν με 23% η Ελ-λάδα, η Φινλανδία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, και η Ιρλανδία (τον αύξησε φέτος από 21%). Στην Ισπανία ο συντελεστής είναι 18%, στη Γερμανία 19%, στη Γαλλία 19,6% και στην Ιτα-λία 21% , με αριθμητικό μέσο όρο στην ΕΕ το 21%.

Περίπου 9 δισ. ευρώ «έφυ-γαν» από τις τράπεζες το 1ο τρίμηνο του 2012, τα 5,8 αφο-ρούν ιδιώτες. Οι διαρροές συνεχίστηκαν και το επόμενο διάσ τημα, αποτέλεσμα της ύφεσης αλλά και της υπο-νόμευσης της εμπιστοσύνης που προκαλούν τα σενάρια εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, εντείνοντας τα προβλή-ματα ρευστότητας των τρα-πεζών. Οι συνολικές απώλει-ες καταθέσεων από το 2009 φθάνουν τα 72 δισ. ευρώ. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελ-ληνικό, στην Ισπανία 15 δισ. ευρώ καταθέσεων ξένων έφυ-γαν σε μια εβδομάδα τον Μά-ιο, λόγω της αβεβαιότητας για τις οικονομικές εξελίξεις.

Η φθηνότερη χώρα του ευ-ρωπαϊκού νότου. Στο 65% του μέσου όρου της ευρωζώνης ανερχόταν το 2010 το ωριαίο κόστος εργασίας στην Ελλά-δα , 17,5 ευρώ έναντι μέσου όρου σ την ευρωζώνη 26,9 ευρώ και 27,6 ευρώ το 2011, σύμφωνα με τη Εurostat . Λαμβανομέ νης υπόψη της μείωσης το 2012, 9% στις μέ-σες αποδοχές που εκτιμά η Τράπεζα της Ελλάδος, διαμορ-φώνεται σε κάτω από το 60%

του μέσου όρου, εξέλιξη που αποδυναμώνει το επιχείρημα περί ακριβής εργασίας στην Ελλάδα. Εξάλλου, σύμφωνα και με τον ΟΟΣΑ, η μέση ανά απασχολούμενο αμοιβή στην Ελλάδα (με βάση τα στοιχεία για τη συνολική μισθολογική δαπάνη που έδωσαν οι ελ-ληνικές αρχές) μειώθηκε στις 15,7 χιλ. ευρώ το 2011 (από 20,4 χιλ. το 2010), έναντι 17,6 χιλ. στην Πορτογαλία και 25,2 στην Ισπανία. Μετά τους φό-ρους και τις κρατήσεις (γ ια απασχολούμενο χωρίς παιδιά) περιορίζεται σε 12,5 χιλ. ευ-ρώ στην Ελλάδα, έναντι 13,3 χιλ. στην Πορτογαλία και 19,7 χιλ. στη Ισπανία. Συνεπώς οι μειώσεις του 2012 θα κάνουν την Ελλάδα τη «φθηνότερη» χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου.

Χαμηλότερη κατά 9% ήταν το 1ο τρίμηνο φέτος η παρα-γωγή της ελληνικής βιομηχανί-ας, μειωμένη ήταν ακόμα και η παραγωγή των τροφίμων κατά 10%. Συνολικά βρίσκεται 38% χαμηλότερα από το επίπεδο του 2005. Η ύφεση επηρεάζει και την παραγωγή ηλεκτρι-σμού, μειώθηκε 5%. Μειωμέ-νες είναι οι παραγγελίες, κατά 3,7% τον Μάρτιο. Πιο ανησυ-χητική είναι η μείωση των πα-ραγγελιών από το εξωτερικό, μετά την υψηλή άνοδο του 2011 (20%) που συντηρούσε τη δραστηριότητα του κλάδου.

Στα θετικά ή άνοδος των εξαγωγών 15% τον Μάρτιο, ωστόσο ο ΠΣΕ προβλέπει άνο-δο μόλις 4-6% για το σύνολο του έτους και αυτή υπό όρους.

Στα ιδιαίτερα αρνητικά, η δραματική μείωση των λιανι-κών πωλήσεων, κατά 14% τον Μάρτιο.

υφΕση στον ΕυρωΠαϊκο νοτο

ΜΕγAλΕσ οι αΠωλΕιΕσ ΕισοδηΜατοσ στoυσ Μισθωτουσ

ΕΠΙΛΟΓΗ 21

2012

Communication supporter

Main sponsorsLead sponsor Official broadcast partner Communication sponsor Airline carrierConference sponsor

With the kind support ofSponsor IT sponsorInternet communication sponsorSupplier of courier services Supported by

www.hazliseconomist.com www.economistconferences.com/greece2012Hazlis & Rivas Tel.: (30) 210 94 08 750 email: [email protected]

Transforming uncertaintyinto stability, wisdom and growthBrainstorm with leaders from politics, business and finance

16th Roundtable with the Government of Greece

2-3 Ιουλίου 2012Αθήναιον Ιντερκοντινένταλ

ΡΩΤΗΣΤΕ τη νέα κυβέρνηση για τα σχέδια και τις μελλοντικές της πρωτοβουλίες

ΣΥΖΗΤΗΣΤΕ για όσα ακούγονται περί μνημονίου και παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη

ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ τις ιδέες σας για ανάπτυξη και σταθερότητα της Ελλάδας

Daniel FranklinExecutive EditorThe Economist

Megan GreeneΑνώτερη οικονομολόγοςRoubini GlobalEconomics

Kevin FeatherstoneΔιευθυντής τουΕλληνικού ΠαρατηρητηρίουLondon Schoolof Economics

Poul ThomsenΥποδιευθυντήςΕυρωπαϊκό ΤμήμαΔΝΤ

Horst ReichenbachΕπικεφαλήςΟμάδα Δράσης της Ε.Ε.για την Ελλάδα

Αντώνης ΣαμαράςΠρόεδροςΝέα Δημοκρατία

Ευάγγελος ΒενιζέλοςΠρόεδροςΠΑΣΟΚ

Αλέξης ΤσίπραςΠρόεδρος Κ.Ο.ΣΥΡΙΖΑ

*Αναμένεται επιβεβαίωση

* * *

EPILOGI_GRT2012.pdf 1 01/06/2012 15:31:31

ανιχνευσεισ // ΠολιτικH

22 ΕΠΙΛΟΓΗ

MΙα ψΗφος, τρεΙς ςτοχοΙ

Στις εκλογές της 16ης Ιουνίου ο Έλληνας θα πρέπει με την ψήφο του να αποτρέψει τη δραχμοποίηση της οικονομίας, να επιβεβαιώ-σει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας και να βελτιώσει την ποιότητα του κοινοβουλευτισμού. Αναμφίβολα δύσκολοι στόχοι, δι-αφορετικά, όμως, θα είμαστε απλοί θεατές σε μια Ευρώπη, που ανα-γκαστικά θα αλλάξει, χωρίς να μετέχουμε στα οφέλη της αλλαγής. Από τον Χρήστο ΚώνστΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ 23

Η ΕλλΑδΑ δΕν κΑτΑλΑβΕ τους ορους του πΑιχνιδιου τΗς

πΑγκοςμιοποιΗςΗς

Θεώρησε ότι η σύγκλιση των εισοδημάτων θα επιτευχθεί νομοτελειακά, χωρίς προσπάθεια, χωρίς ανταγωνιστικότητα χωρίς εξωστρέφεια. Όταν μια χώρα δεν παράγει ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες που να απευθύνονται στην παγκόσμια αγορά, τότε είναι υποχρεωμένη να ενισχύει τα εισοδήματα των πολιτών της με δανεισμό, κατανάλωση και με «φούσκες» (ακίνητα, μετοχές, τιμές κλπ). Η Ελλάδα δεν είναι η μοναδική χώρα, θύμα της νέας εποχής. Η Ευρώπη κάποια στιγμή θα αποφασίσει την δημοσιονομική της ένωση. Θα τυπώσει δισεκατομμύρια ευρώ για να «νομισματοποιήσει» το χρέος της και να υποτιμήσει το ενιαίο νόμισμα σε ανταγωνιστικότερες ισοτιμίες. Δυστυχώς το όφελος αυτής της μεγάλης αλλαγής, η χώρα μας θα το παρακολουθεί από την εξέδρα των θεατών αν επιλέξει ότι θέλει να φύγει από το παιχνίδι. Θα είναι έξω από τις εξελίξεις γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε να παραμείνουν οι πολιτικοί της μέσα στο παιχνίδι της μικροκομματικής επιβίωσης.

Οι σκεπτόμενοι Έλληνες ψη-φοφόροι, αυτοί που αποφα-σίζουν την πολιτική τους συ-

μπεριφορά με το μυαλό, τη λογική και όχι το θυμικό, στις εκλογές της 17ης Ιουνίου αντιμετωπίζουν ένα απελπι-στικό όσο και εκβιαστικό πλαίσιο επι-λογών: Πρέπει με τη μία μόνη ψήφο που έχουν δικαίωμα να καταθέσουν να εξυπηρετήσουν ταυτόχρονα τρείς εθνι-κούς στόχους, τρία εθνικά καθήκοντα.

1 Είναι προφανές ότι από τις επανα-ληπτικές εκλογές του Ιουνίου πρέπει να προκύψει Κυβέρνηση. Κυβέρνηση σεβασμού της ευρωπαϊκής προοπτι-κής της χώρας, κυβέρνηση που να κρατήσει τη χώρα γερά δεμένη στο άρμα του ευρώ μέχρις ότου το ευρώ βρει τον δρόμο της ανάπτυξης. Πο-λιτικοί της δραχμής δεν έχουν θέση στην ιστορία αυτού του τόπου.

2 Είναι επίσης επιβεβλημένο να μην προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση παλαιοκομματικού τύπου, από αυτές που οδήγησαν τη χώρα στην ασυδο-σία, την ανυποληψία και την ανηθι-κότητα. Επομένως το πρώτο κόμμα πρέπει να έχει ως ισχυρό και ισότιμο συνομιλητή, ένα τουλάχιστον κόμμα αντίστοιχου ευρωπαϊκού προσανατο-λισμού, με στελέχη έμπειρα και ικανά να διαχειριστούν τη δραματικότερη στιγμή της ελληνικής ιστορίας.

3 Επιπλέον, ο σκεπτόμενος ψηφο-φόρος της 17ης Ιουνίου, οφείλει να αλλάξει τη σύνθεση και τις ισορροπί-ες στην Ελληνική Βουλή. Στην κρισιμότερη στιγμή του ελληνι-κού έθνους, το υφιστάμενο ελληνικό κοινοβούλιο που ευτυχώς έζησε μό-νο λίγες ώρες και κατόπιν αυτοδια-λύθηκε, βρίθει προσωπικοτήτων που φλερτάρουν με τα όρια της απόλυτης ανικανότητας. Η Βουλή της 6ης Μαίου προέκυψε από την ψήφο του δικαιο-λογημένου θυμού, όχι της επιλογής ηγετών για τη χώρα. Στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, ο σκεπτόμενος ψηφο-

φόρος θα πρέπει να συμβάλει με την ψήφο του στην ποιοτική αλλαγή και την ανατροπή των σημερινών συσχε-τισμών μέσα στο κοινοβούλιο. Με την ψήφο του πρέπει να αποτρέψει τη δραχμοποίηση της οικονομίας, να μην επιτρέψει την επανάληψη των λαθών του παρελθόντος και να βελτιώσει την ποιότητα του κοινοβουλευτισμού. Όλα αυτά είναι κρίσιμα γιατί η Ευρώ-πη θα αλλάξει. Σίγουρα θα αλλάξει.Η Ελλάδα είναι ο καταλύτης των ρα-γδαίων εξελίξεων. Δυστυχώς όμως ο καταλύτης κινδυνεύει να μείνει εκτός του πυρήνα της ευρωζώνης. Οι δη-μοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Έλληνες ψηφοφόροι μπορεί να προτιμήσουν την ηρωική έξοδο αντί της προσαρ-μογής. Να επιλέξουν τις συντάξεις μαϊμού αντί την πραγματική αμοιβή. Η πολιτική ηγεσία της χώρας αποδεί-χθηκε υποδεέστερη των ιστορικών απαιτήσεων και μια ολόκληρη χώρα θα διψά για ρευστότητα που κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δώσει φθηνά και χωρίς ανταλλάγματα. Χω-ρίς ρευστότητα το Κράτος δεν έχει να δώσει μισθούς, συντάξεις και κοινω-

νική προστασία. Χωρίς μισθούς, συ-ντάξεις και παροχές, οι πολίτες δεν χρειάζονται το Κράτος. Η κοινωνία μετατρέπεται σε ζούγκλα και ο ισχυ-ρότερος θα επιβάλει τον νόμο (του). Βασικός στόχος του σκεπτόμενου ψηφοφόρου είναι να προχωρήσει σε μια επιλογή που θα αποτελεί «θετική ψήφο για την ευρωπαϊκή προοπτική» σε αντίθεση με την καταδικαστική ψήφο, θυμού και διαμαρτυρίας της 6ης Μαΐου με την οποία καταδίκα-σαν συλλήβδην τα δύο πρώην μεγά-λα κόμματα εξουσίας. Η άνοδος των ακραίων κομμάτων και η διαχειριστι-κή απειρία του ΣΥΡΙΖΑ και του κόμ-ματος των Ελευθέρων Ελλήνων θα φοβίσει αρκετούς από τους συντηρη-τικούς ψηφοφόρους, αλλά δεν απο-τελεί ισχυρό κίνητρο για αλλαγή της εκλογικής συμπεριφοράς τους ώστε να επιστρέψουν στα παλαιά πρότυπα. Είναι προφανές ότι οι πολίτες θέλουν να δουν μια σοβαρή εναλλακτική πρόταση εξουσίας, χωρίς τα φθαρμέ-να πρόσωπα του παρελθόντος αλλά με σαφή ευρωπαϊκή προοπτική.

24 ΕΠΙΛΟΓΗ

ανιχνευσεισ // ενεΡΓεια & Πολιτικh

Πεδίο για επενδύσεις

Κεντρικός πυλώνας της κα τ α π ολ έ μ η σ η ς τ η ς ύφεσης και της ανεργί-ας και επανόδου στην ανάπτυξη μπορε ί να καταστεί ο ενεργειακός

τομέας, είχε δηλώσει πριν τέσσερις περίπου μήνες ο τότε πρωθυπουρ-γός, Λουκάς Παπαδήμος. Είναι αλή-θεια ότι πέραν της ενέργειας, στρα-τηγικές επενδύσεις για την ανάπτυ-ξη μπορούν να προσελκυσθούν σε άλλους τομείς, στον τουρισμό, τη γεωργία, τον ορυκτό πλούτο. Φυσι-κά, προϋπόθεση είναι η διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας στη χώ-

ρα. Ωστόσο, ο ενεργειακός τομέας προσφέρεται ως ένα από τα πλέον προνομιακά πεδία για επενδύσεις, όχι μόνο επειδή η χώρα διαθέτει σημαντικά πλεονεκτήματα λόγω κλί-ματος, γεωγραφικής θέσης και πιθα-νής κατοχής πλούσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αλλά και επειδή έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές, τουλάχιστον πριν από την τωρινή περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας.

Η Ελλάδα στον Νότιο Διάδρομο

Η Ελλάδα ήδη πρωταγωνιστεί στον αγώνα για το άνοιγμα του Νοτίου

Διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, δεδομένου ότι ο ένας εκ των δύο προτεινόμενων αγωγών ελληνικού ενδιαφέροντος, ο TAP, έργο της κοινοπραξίας Statoil, EGL, E.ON Ruhrgas για τη μεταφορά του αερίου του πεδίου Shah Deniz μέσα από την Ελλάδα, προκρίθηκε από την υπεύθυνη κοινοπραξία (BP, κ.α.) ενώ ο αγωγός ITGI (Interconnector Turkey/Greece/Italy) απορρίφθηκε. Ο TAP αποτελεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο σχέδιο άμεσης ξένης επένδυσης στην Ελλάδα, ύψους 1,5 -2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η πραγμα-

ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ «E»

Σοβαρεύει πλέον ο ανταγωνισμός στην ενεργειακή σκακιέρα. Ο νέος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρώπη, εφόσον τελικά επιλεγεί θα αποτελέσει μια νίκη της Ελλάδας στην προσπάθειά της να αναλάβει κομβικό ρόλο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη. Παρά τα τωρινά προβλήματα, η Αθήνα δεν πρέπει να ολιγωρήσει στη δυναμική προώθηση της συμμετοχής της στον χάρτη αυτό.

ΕΠΙΛΟΓΗ 25

τοποίηση της μεγάλης αυτής ενερ-γειακής επένδυσης δεν είναι δε-δομένη αφού μαζί με τον εν λόγω αγωγό προεπιλέχθηκαν και οι αγω-γοί Nabucco και SEEP (South East Europe Pipeline) που παρακάμπτουν την Ελλάδα. Η τελική επιλογή μετα-ξύ των δύο τελευταίων, που συνι-στούν τον ανταγωνιστικό διάδρομο μεταφοράς μέσω των χωρών της Ν.Α. και Κ. Ευρώπης, αναμένεται μέ-χρι τα τέλη Ιουνίου. Όποιος τελικά επιλεγεί, θα αποτελεί τον ανταγωνι-στή του ΤAP στην τελική διαδικασία επιλογής του διαδρόμου μεταφοράς του Αζέρικου αερίου στην Ευρώπη. Υπάρχει λοιπόν άμεση ανάγκη δημι-ουργίας ενός συντεταγμένου μετώ-που υποστήριξης του TAP από την Ελλάδα και προβολής της ελληνικής θέσης στα κέντρα λήψης αποφάσε-ων στο Αζερμπαϊτζάν ώστε να δια-σφαλιστούν τα αναπτυξιακά οφέλη που θα προκύψουν από την υλοποί-ηση ενός τόσο μεγάλου ενεργειακού έργου.

Οικονομικά οφέλη

Η κατασκευή και λειτουργία του αγωγού θα φέρει στα δημόσια τα-μεία τέλη διέλευσης και σχετικούς φόρους για μία περίοδο τουλά-χιστον 25 ετών, δημιουργώντας προτιθέμενη αξία άνω των 400 εκ. ευρώ, όπως προκύπτει και από σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ. Κυριότε-ρα, εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει 2 χιλ. θέσεις εργασίας. Πέρα από την ενίσχυση της απασχόλησης, τις τοπικές κοινωνίες θα ωφελήσει και η ανάπτυξη υποδομών, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο, όπως η επέκτα-ση ή η αναβάθμιση οδικού δικτύου. Ο φαύλος κύκλος που βυθίζει τη χώρα βαθύτερα στην ύφεση μπο-ρεί να σπάσει μόνο με αναπτυξιακές πρωτοβουλίες. Η Ελλάδα κάθε άλλο παρά τελειωμένη υπόθεση είναι, όμως στρατηγικά θέματα όπως οι επενδύσεις δεν μπορούν να μπαί-νουν στον αυτόματο πιλότο.

Ποιος είναι ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου

το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας της ευρώπης έχει έλθει στο προσκήνιο πολλές φορές με αφορμή σοβαρές κρίσεις που κατά καιρούς έχουν επηρεάσει

τον ομαλό εφοδιασμό της με φυσικό αέριο (π.χ. κρίση στις σχέσεις Ρωσίας-ουκρανίας 2006, 2009).

Σήμερα, ο εφοδιασμός της Ευρώπης με φυσικό αέριο επιτυγχάνεται μέσω τριών «Διαδρόμων», του Βορείου από τη Νορβηγία, του Ανατολικού από τη Ρωσία και του Μεσογειακού από την Αφρική καθώς και με μεταφορά LNG. Η ΕΕ έχει αναγάγει σε στρατηγική προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής της τη διαφοροποίηση των προμηθειών της και τη μείωση της ενεργειακής της εξάρτησης από τη Ρωσία, από την οποία σήμερα προέρχεται το 41% των συνολικών εισαγωγών σε φυσικό αέριο. Σε αυτό το πλαίσιο γεννήθηκε η ιδέα του Νοτίου Διαδρόμου που σκοπό έχει να αποτελέσει τον τέταρτο ενεργειακό δίαυλο μεταφέροντας στην Ευρώπη φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή. Έργο σταθμό στα πλαίσια του Νοτίου Διαδρόμου αποτελεί η δεύτερη φάση ανάπτυξης του κοιτάσματος Shah Deniz στα χωρικά ύδατα του Αζερμπαϊτζάν (Κασπία), διαχειρίστρια του οποίου είναι η ομώνυμη κοινοπραξία αποτελούμενη από τις εταιρείες BP (25,5%), Statoil (25,5%), Socar (10%), Total S.A. (10%), LukAgip (10%), NIOC (10%) και TPAO (9%). Ο αγωγός που θα επιλεγεί από το Shah Deniz για τη μεταφορά του αερίου θα είναι και αυτός που θα ανοίξει τον Νότιο Διάδρομο. Το φαβορί στην κούρσα για τη διεκδίκηση της μεταφοράς ήταν από την αρχή ο αγωγός Nabucco, έργο με συμβολική σημασία στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και για τον λόγο αυτό ο «αγαπημένος» της ΕΕ. Ωστόσο, σταδιακά, στο παιχνίδι μπήκαν και οι αγωγοί TAP (εκτός από το ελληνικό θα διασχίζει και το αλβανικό έδαφος για να καταλήξει υποθαλάσσια στην Ιταλία και αποτελεί κοινοπραξία των Statoil, EGL, E.ON) και ITGI (ΔΕΠΑ, Edison), ενώ τον Οκτώβριο του 2011 εμφανίστηκε και τέταρτος διεκδικητής με την υπογραφή της ίδιας της BP, ο South East Europe Pipeline (SEEP). Από τους τέσσερις υποψηφίους, μόνο ο TAP και ο ITGI προκρίνουν την όδευση μέσω της Ελλάδας που καταλήγει στην Ιταλία, ενώ ο Nabucco και ο SEEP προτείνουν τη διαδρομή Βουλγαρία-Ρουμανία-Ουγγαρία-Αυστρία. Ωστόσο, μετά την πρόσφατη ανακοίνωση της κοινοπραξίας Shah Deniz για τον αποκλεισμό του ITGI, η Ελλάδα εκπροσωπείται πλέον αποκλειστικά από τον αγωγό TAP. Έχει απέναντί της έναν ανανεωμένο Nabucco που αναδιατάσσεται, αναπροσαρμόζοντας προς τα κάτω την αρχικά δυσανάλογα υψηλή δυναμικότητά του και το μήκος της διαδρομής του που εκτίνασσαν στα ύψη την απαιτούμενη επένδυση. Οι επικεφαλής του έργου διαμηνύουν επίσης τη διάθεση να συνεργαστούν με άλλα έργα ώστε να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους, φωτογραφίζοντας τον νεότευκτο TANAP, που διασχίζει την Τουρκία. Επίσης απέναντί της έχει την ισχυρή υποψηφιότητα του SEEP. Στα επόμενα στάδια της αξιολόγησης, όπως έχει ανακοινώσει η Shah Deniz, θα επιλεγεί ο ένας από τους δύο αγωγούς που προτείνουν τη βόρεια διαδρομή για να αναμετρηθεί με τον TAP ενόψει της τελικής απόφασης που αναμένεται το 2013.

ανιχνευσεισ // ευρωπη - αναπτυξη

26 ΕΠΙΛΟΓΗ

Από τον Νικο Μπελλο

Η εκλογή του Φρανσουά Ολαντ στη Γαλλία έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες σε πολλές

χώρες της Ευρωζώνης, οι ενδείξεις για εξελίξεις προς την κατεύθυνση μιας –έστω οριακής- αλλαγής πλεύ-σης στην οικονομική πολιτική είναι ενθαρρυντικές, ωστόσο όλα τα κρι-θούν στην πράξη με καταληκτικό ραντεβού, τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, στις 28 και 29 Ιουνίου. Το «σπά-σιμο» του διδύμου Σαρκοζί - Μέρ-κελ, που λειτουργούσε ως φρένο σε

Η αλλαγή ηγεσίας στη Γαλλία δημιούργησε προσδοκίες για αλλαγή πλεύ-σης στην ευρωζώνη με μεγαλύτερη έμφαση σε μέτρα για την ανάπτυξη. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς ακόμα για πανηγυρισμούς. Ο Φρανσουά Ολλάντ, πριν συνταχθεί με τους αδύναμους της ευρωζώνης, αξιολογεί από άλλη σκοπιά τα συμφέροντα της χώρας του.

ζυμωσεισ για αλλαγΗ πλευσΗσ στΗν οικονομικΗ πολιτικΗ στΗν ευρωζωνΗ

οποιαδήποτε απόπειρα κυβερνήσε-ων χωρών μελών για αλλαγή πολιτι-κής, μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην πολιτική της ευρωζώνης.

Μπορεί το 2011 το δημόσιο έλ-λειμμα να υποχώρησε κατά μέσο όρο 2,1 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη και να κυμάν-θηκε στο 4,1% του ΑΕΠ, ενώ ταυτό-χρονα άρχισε να επιβραδύνεται η δυναμική των τελευταίων ετών στην αύξηση του χρέους, ωστόσο το τίμη-μα ήταν πολύ βαρύ, αφού απειλείται πλέον η κοινωνική συνοχή σε πολ-

λές χώρες. Η βίαια δημοσιονομική διόρθωση οδήγησε στην απώλεια 1,5 εκατ. θέσεων εργασίας στην Ευ-ρωζώνη, πολλές χώρες βρέθηκαν σε βαθιά ύφεση, ενώ η μείωση της αγοραστικής δύναμης οδήγησε σε δραματική υποχώρηση της ζήτησης απειλώντας το σύνολο της ευρωπα-ϊκής οικονομίας. Η παράθεση ορι-σμένων στοιχείων, που προέρχονται από την Eurostat, δείχνει τον βαθμό επιδείνωσης του κοινωνικού ιστού στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου τους τελευταίους 12 μήνες, εξαιτίας

ΕΠΙΛΟΓΗ 27

τα οχι τΗσ μερκελ & οι δευτερεσ σκεψεισ του ολλαντ

Όλα τα παραπάνω η Ανγκελα Μέρκελ αναμένεται να τα δεχθεί γιατί διαφορετικά μπορεί να απομονωθεί στην ευρωζώνη, δεδομένου ότι πολλές χώρες έχουν στοιχιστεί πίσω από τον Γάλλο πρόεδρο. Συγχρόνως θα του προσφέρει μια διέξοδο, θα μπορεί να παρουσιάσει «νίκη» σε ορισμένα σημεία ώστε να μην θεωρηθεί υπαναχώρηση του στην περίπτωση που δεν πιέσει -σύμφωνα με τις προεκλογικές του δεσμεύσεις- για αναθεώρηση του δημοσιονομικού συμφώνου, κάτι που απορρίπτει η κ. Μέρκελ. Ποιοί είναι οι παράγοντες που μπορεί να ωθήσουν τον Φρανσουά Ολλάντ τελικά σε αυτό; Η εμμονή στην αναθεώρηση του συμφώνου θα σήμαινε συμπόρευση με τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που αντιμετωπίζουν προβλήματα, κάτι που θα μπορούσε να πλήξει την εικόνα της χώρας του, ως μια από τις ισχυρές της Ευρώπης, με επιπτώσεις και στην αξιολόγησή της στις χρηματαγορές. Επίσης, μια ανοικτή αντιπαράθεση θα αποτελούσε απότομη αλλαγή πλεύσης στη μεταπολεμική γαλλογερμανική συμμαχία για την ενωμένη Ευρώπη. Συνεπώς, είναι νωρίς ακόμη για συμπεράσματα και όσο η ελληνική κρίση διαρκεί. Όσον αφορά τη Γερμανία, δεν πρόκειται να αποδεχθεί δύο επιπλέον προτάσεις του κ. Ολλάντ. Η πρώτη αφορά στην ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να μπορεί να γίνεται ο ύστατος δανειστής κρατών μελών. Σε αυτό το Βερολίνο θα πει όχι προτάσσοντας την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, θεωρεί επίσης ότι οδηγεί σε μεταφορά κινδύνων μεταξύ των φορολογούμενων των κρατών μελών. (Προεκλογικά ο κ. Ολλάντ είχε υποστηρίξει και τη μετατροπή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας σε τράπεζα, ώστε να μπορεί να αντλεί κεφάλαια από την ΕΚΤ). Η δεύτερη αφορά στην επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, το Βερολίνο τον συνδέει με απόφαση σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που θεωρείται ανέφικτο, δεδομένης της άρνησης των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

(ΕΤΕπ) κατά τουλάχιστον 10 δισ. ευ-ρώ, ώστε να καταστεί ο επενδυτικός βραχίονας της ΕΕ, η έκδοση ευρωο-μολόγων με την εγγύηση της ΕΕ για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής στις μεταφορές, την ενέρ-γεια και τα ευρυζωνικά δίκτυα, κα-θώς και η καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων.

Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η αναβάθμιση του ρόλου της ΕΤΕπ, όπου εκτός από τη δραστική αύξη-ση των πόρων της, θα της ανατεθεί και ρόλος συντονιστή, ενδιάμεσου, μεταξύ των χωρών μελών και του χρηματοπιστωτικού τομέα, ενώ θα αναλάβει και τη σχετική μόχλευση για την προσέλκυση και ιδιωτικών κεφαλαίων. Τα ευρωομόλογα έργων

είναι δάνεια εγγυημένα από την ΕΕ για τη χρηματοδότηση μεγάλων έρ-γων υποδομής σε κοινοτικό επίπεδο. Η Κομισιόν πιστεύει ότι μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού μπορεί να εγγυηθεί την έκδοση των ευρω-ομολόγων, ενώ από την πλευρά η ΕΤΕπ θα μπορούσε να εγγυηθεί ότι θα αποπληρωθούν ιδιωτικά δάνεια που θα χρησιμοποιηθούν για μεγά-λα έργα υποδομής.

Oι προαναφερόμενες προτάσεις από μόνες τους δεν πρόκειται να οδηγήσουν την ευρωπαϊκή οικονο-μία σε βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά είναι αναγκαίες γιατί θα σηματοδοτήσουν την αλλαγή του επενδυτικού κλίμα-τος, θέτοντας τις βάσεις για την έξο-δο από την ύφεση.

της επιβολής από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο μιας εξαιρετικά βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής. Στην Ελλάδα η ανεργία από το 15% πε-ρίπου του ενεργού πληθυσμού τον Φεβρουάριο του 2011, εκτοξεύθηκε ένα χρόνο αργότερα στο 22%. Στους νέους κάτω των 25 ετών από 39% βρέθηκε στο 54%. •• Στην Πορτογαλία η ανεργία από το 12% βρέθηκε στο 15%, αλλά με δυναμική αύξησης μεγαλύτερη της Ελλάδας, γ ιατί τώρα βαθαίνει η ύφεση στη χώρα αυτή, αφού έλαβε τα μέτρα λιτότητας αργότερα. Στους νέους κάτω των 25 ετών η ανεργία από το 27% τον Φεβρουάριο του 2011 ανήλθε ένα χρόνο αργότερα στο 35,4%.•• Στην Ισπανία η ανεργία από το 20,6% του ενεργού πληθυσμού βρέ-θηκε στο 23,6%, ενώ στους νέους κάτω των 25 ετών αυξήθηκε από το 44,5% στο 50,5%. Και εδώ αναμένε-ται περαιτέρω επιδείνωση μετά τα πρόσφατα σκληρά μέτρα λιτότητας που έλαβε η νέα ισπανική κυβέρ-νηση υπό την πίεση των Βρυξελλών και αυτά που θα ακολουθήσουν του χρόνου, προκειμένου το έλλειμμα από το 8,5% του ΑΕΠ το 2011 να υπο-χωρήσει κάτω του 3% στο τέλος του 2013. Έπρεπε να μεσολαβήσουν οι εκλογές στη Γαλλία και στην Ελλάδα για να συνειδητοποιήσουν οι εταίροι μας ότι η δημοσιονομική εξυγίανση μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε συνδυ-ασμό με μέτρα για την ανάπτυξη, δι-αφορετικά η ύφεση αντιστρατεύεται τους δημοσιονομικούς στόχους. Τώ-ρα, με τη στήριξη του ηγέτη της δεύ-τερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης, επιδιώκουν να συμπλη-ρώσουν τη διακυβερνητική συνθήκη για τη δημοσιονομική πειθαρχία με ένα κεφάλαιο για ανάπτυξη.

Οι αλλαγές που προωθούνται επικεντρώνονται σε τομείς όπως η καλύτερη αξιοποίηση της εσωτερικής αγοράς με μεγαλύτερη στήριξη των ΜΜΕ, η ενίσχυση των πόρων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων

28 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελλαδα // ΟικΟνΟμια ελλαδα // ΟικΟνΟμια

ΕΠΙΛΟΓΗ 29

Η υπέρβαση της οικονομικής και πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα απαιτεί συντονισμό προσπαθειών και δράσεων, σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας των κομμάτων που θα συμμετά-σχουν στη νέα Βουλή και κυβέρνηση, ώστε να διασφαλί-σουμε τη θέση μας στο ευρώ, να πετύχουμε τους στόχους μας και να αποτρέψουμε τη νέα υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της χώρας. Με άλλα λόγια, να εστιάσουν στις δράσεις εκείνες που θα κρατήσουν τη ρότα της Ελλάδας σταθερά προς την έξοδο από την κρίση.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕυΑγγΕλιΑ ΠΑΠΑϊωΑΝΝΟυ

thσ νεασ κυβερνησησ

τa «πρeπει»

«Κατακλυσμούς ποτέ δε λογαριάσαμεΜπήκαμε μες στα όλα και περάσαμε

Κι έχουμε στο κατάρτι μας βιγλάτοραΠαντοτινό τον Ήλιο τον Ηλιάτορα»

Οδυσσέας Ελύτης, Τρελοβάπορο

30 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελλαδα // ΟικΟνΟμια

Σ τις εκλογές του 2000

και του 2004 κόμματα εξουσίας, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, συγκέ-ντρωσαν 86% των ψήφων. Το ποσοστό υποχώρησε στο 80% στις εκλογές του 2007 και στο 77% το 2009. Στις εκλογές της 6ης Μαΐου το ποσοστό κατέρρευσε στο 32%. Σε μια πρωτοφανή κατάθεση ψήφου διαμαρτυρίας για τη διάψευση των προσδοκιών τους, τη μείωση των εισοδη-μάτων τους, την εκτόξευση της ανεργίας, ιδίως των νέων, τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού που αποθάρρυνε την επιχειρηματικότητα και συντηρούσε ως πριν την κρίση μια κρατικοδίαιτη νομεν-κλατούρα που ευημερούσε, οι πολίτες, πλέον, αντιλαμβά-νονται πόσο ακριβά στοίχησαν οι ανέξοδες υποσχέσεις (σε βάρος των μελλοντικών γενεών) που κυριαρχούσαν στις προηγούμενες προεκλογικές περιόδους. Πολίτες και κόμ-ματα εξουσίας, συνειδητοποιούν ότι οι εξελίξεις, εφόσον θέλουμε -και πρέπει- να παραμείνουμε στο ευρώ, είναι προδιαγεγραμμένες: τήρηση των όρων του Μνημονίου και προσαρμογή σε συνθήκες που μπορεί να αποτελέσουν τα θεμέλια εξόδου από την ύφεση. Φυσικά, η έξοδος από την ύφεση δεν είναι μόνο υπόθεση της Ελλάδας, ανάλο-γα αλλά μικρότερης έκτασης προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου ενώ και το διεθνές περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό, με συνέπεια τη χαμηλότερη ενίσχυση της οικονομίας από τις εξαγωγές.

Η νέα κυβέρνηση συνεργασίας που θα προκύψει από τις εκλογές του Ιουνίου θα πρέπει –όπως και τα υπόλοιπα κόμματα που θα εισέλθουν στη Βουλή- σε συνθήκες εθνικού συναγερμού να συνεργαστούν για την υλοποίηση όσων σωστών έχουν συμφωνηθεί με την τρόικα, σε ένα αρραγές μέτωπο που θα επιτρέψει τη δημιουργία ισχυρών θέσεων σε μια νέα διαπραγ-μάτευση που θα δώσει μεγαλύτερο περιθώριο χρόνου στην υλοποίηση των δημοσιονομικών στόχων αλλά θα περιλαμβάνει και μέτρα στήριξης της οικονομίας.

Στην περίπτωση αυτή, έχοντας υλοποιήσει τις δε-σμεύσεις μας, θα μπορούμε ενεργά να συμμετέχουμε στο «σύμφωνο ανάπτυξης», οι βάσεις του οποίου δι-αγράφονται στην Ευρώπη, καθώς συνειδητοποιείται ότι η λιτότητα χωρίς ανάπτυξη επιδεινώνει τα δημό-σια ελλείμματα και η ζήτηση στον ιδιωτικό τομέα είναι ανεπαρκής για την αύξηση των θέσεων εργασίας και τη μείωση της ανεργίας στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Αποδεχόμενοι της δικές μας ευθύνες για τη δη-μιουργία ενός μοντέλου ανάπτυξης που επόμενο ήταν να καταρρεύσει, τώρα που στην Ευρώπη ενισχύονται οι φωνές για την αναποτελεσματικότητα της πολιτικής γενικευμένης λιτότητας, η κυβέρνηση να εστιάσει στις δράσεις εκείνες που θα κρατήσουν τη ρότα της Ελλά-δας σταθερά προς την έξοδο από την κρίση.

Στην τωρινή συγκυρία η απαισιοδοξία είναι ο χειρότερος σύμβουλος για όλους, πολίτες και επιχειρήσεις. Οι στίχοι του ποιητή άλλωστε εμπνέ-

ουν και εμψυχώνουν, θυμίζουν ότι η Ελλάδα ανταπεξήλθε στις κατά καιρούς δυσκολίες. Το «ποιος» (και ποιες αρχές) θα είναι στο «κατάρτι μας βιγλάτορας» μένει να το προσδιορίσουμε πάλι, έχοντας την εμπει-

ρία της κρίσης και των λαθών και παραλείψεων που οδήγησαν σε αυτή.

«Κρίση», γραμμένη στα κινεζικά. Είναι γνωστή η ρήση του Τζων Κέννεντυ: «Στα κινεζικά η λέξη «κρίση» γράφεται με δύο χαρακτή-ρες. Ο ένας παριστά τον κίνδυνο και ο άλλος την ευκαιρία». ΣΣ. Έχει τη σημασία του, παρά τις ενστάσεις από τον κινέζο φιλόλογο Mair, που σημειώνει ότι η σημασία του δεύτερου χαρακτήρα είναι περισσότερο «σημείο καμπής» παρά «ευκαιρία».

ΕΠΙΛΟΓΗ 31

Τι θα πρΕπΕι να κανΕι η νΕα κυβΕρνηση

― Υπεύθυνη και σαφή παρουσίαση των δυνατοτή-των της χώρας και του οράματος για το μέλλον. Αυτό πρέπει να αφορά όλα τα κόμματα της Βουλής στη νέα κοινοβουλευτική περίοδο μετά τις εκλογές του Ιου-νίου. Επιχειρήματα του τύπου ότι μπορούμε χωρίς τα δάνεια της τρόικας, αφού τα φορολογικά έσοδα επαρ-κούν για την κάλυψη των δαπανών του δημοσίου για μισθούς και συντάξεις, δεν πρέπει να επανέλθουν στον πολιτικό διάλογο απλά γιατί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα (δεν είναι ρεαλιστικό να υποστηρίζεται ότι έσοδα 86 δισ. ευρώ μπορούν να καλύψουν δαπάνες (χωρίς τόκους) 88 δισ. χωρίς να μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις, εκτός και αν περιοριστούν δραστικά οι άλλες δαπάνες για υγεία, εκπαίδευση, επενδύσεις κλπ. που από ένα σημείο και μετά είναι ανελαστικές. Ουσια-τικά, το δίλλημμα αφορά την παραμονή ή όχι στο ευρώ, με σαφή παρουσίαση -με αριθμούς- των συνεπειών της κάθε επιλογής.

― Να προχωρήσει άμεσα στην κατάθεση του νομο-σχεδίου για τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συ-στήματος. Απλούστευση, ουσιαστική κατάργηση του κώδικα βιβλίων και στοιχείων που μόνο προβλήματα δημιουργούσε, χαμηλότεροι φορολογικοί συντελε-στές για τις επιχειρήσεις ως κίνητρο εγκατάστασης/παραμονής στη χώρα (ανταγωνιστές μας δεν είναι οι υψηλής φορολόγησης Γερμανοί αλλά οι χαμηλής φο-ρολόγησης βόρειοι γείτονές μας, όπου μεταναστεύουν επιχειρήσεις της Βόρειας Ελλάδας), χαμηλότερη φορο-λόγηση των ακινήτων. Στο επιχείρημα της τρόικας ότι πρέπει να εξευρεθούν ισοδύναμα μέτρα αναπλήρωσης των εσόδων, η απάντηση είναι ότι η υπέρμετρη φορο-λογική επιβάρυνση των πολιτών οδηγεί σε δραστική μείωση της κατανάλωσης, ύφεση και ούτως ή άλλως σε απώλειες φορολογικών εσόδων. Φυσικά και πρέπει να εξαντληθούν οι δυνατότητες μείωσης των δημοσίων δαπανών με κατάργηση φορέων/οργανισμών και ζημιο-γόνων ΔΕΚΟ περιορισμένης κοινωνικής χρησιμότητας.

― ΕΣΠΑ – άμεση κινητοποίηση για την απορρό-φηση των κονδυλίων των περίπου 12 δισ. ευρώ. Τα έργα υποδομής μπορεί να κινητοποιήσουν τις τοπι-κές οικονομίες και την απασχόληση ενώ για τα επιχει-ρηματικά προγράμματα θα πρέπει με κάθε μέσο να δι-ευκολυνθεί η τραπεζική χρηματοδότηση της ιδιωτικής συμμετοχής (από τα 383 εκατ. ευρώ για προγράμματα μικρομεσαίων επιχειρήσεων από το 2010 ως σήμερα έχουν εκταμιευτεί ποσοστά ανά πρόγραμμα που κυμαί-νονται από 7% για τη μεταποίηση ως 21% για τη νεανι-κή επιχειρηματικότητα). Διαφορετικά θα παραμείνει μια

ακόμη άσκηση επί χάρτου, εξαντλούμενη σε ευχολόγια. Συγχρόνως, να καταργηθούν άμεσα τα περιττά στάδια στην έγκριση των επενδύσεων και να επιταχυνθεί άμε-σα η διαδικασία αδειοδότησης της λειτουργίας μιας επι-χείρησης, αφού αυτή συνιστά το μεγαλύτερο γραφει-οκρατικό εμπόδιο. Όσον αφορά τα μεγάλα έργα υπο-δομής, η επανεκκίνηση των τεσσάρων μεγάλων αυτοκινητοδρόμων, που έχουν «παγώσει» εδώ και δύο χρόνια λόγω αδυναμίας τραπεζικής χρηματοδότη-σης των εταιρειών αναδόχων, μπορεί να δημιουργή-σουν, άμεσα και έμμεσα, ως 60 χιλ θέσεις εργασίας σε εποχή που ο ιδιωτικός τομέας χάνει θέσεις εργασίας. Η εξεύρεση λύσης για τους αυτοκινητόδρομους δεν είναι απλή υπόθεση φυσικά, η επιλογή της μόχλευσης από την ΕΤΕπ κεφαλαίων του ΕΣΠΑ για τη χρηματοδότησή τους δεν φαίνεται να προχωρεί, ωστόσο η προώθηση τους αποτελεί σημαντική προτεραιότητα.

― Να αναληφθούν πρωτοβουλίες ενημέρωσης των μι-κρών επιχειρήσεων της περιφέρειας για τις δυνατότητες που υπάρχουν στις ξένες αγορές. Η δημιουργία μιας μεγάλης μάζας ΜΜΕ με εξαγωγικό προσανατολισμό θα κρίνει το στοίχημα της εξωστρέφειας της χώρας. Συγχρόνως, η επιστροφή ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχει-ρήσεις δεν πρέπει να καθυστερεί, επιβραδύνοντας τις ήδη δυσμενείς συνθήκες, λόγω του κινδύνου χώρας, ασφάλισης εισαγωγών/εξαγωγών. Επίσης, να κινητοποι-ηθεί ο μηχανισμός των διπλωματικών υπαλλήλων για τη στήριξη επιχειρήσεων στην προσπάθεια δραστηριο-ποίησης στο εξωτερικό, πρακτική που άλλες χώρες ακο-λουθούν και στην οποία η Ελλάδα υστερεί δραματικά.

― Να προωθηθεί ταχύτατα το Εθνικό Ηλεκτρονικό Σύ-στημα Προμηθειών, με στόχο να μειωθεί το κόστος για το ελληνικό δημόσιο.

― Να απλοποιηθεί το κανονιστικό/ ρυθμιστικό περιβάλλον στις αγορές προϊόντων/ υπηρεσιών ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός. Είναι προαπαιτού-μενο για την ανάπτυξη και θα έπρεπε να προηγείται της απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας, όπως και τόνισε πρόσφατα ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Άλ-λωστε, αν δεν ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, η μείωση των αμοιβών δεν θα περάσει στις τιμές και μόνη συνέπεια θα είναι η μείωση της ζήτησης. Το υπουργείο Ανάπτυ-ξης ανέθεσε στον ΟΟΣΑ τον εντοπισμό των κανονιστι-κών εμποδίων στον ανταγωνισμό στην ελληνική οικο-νομία και την υποβολή προτάσεων για την άρση τους. Η νέα κυβέρνηση πρέπει να θέσει ψηλά στην κλίμακα

32 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελλαδα // ΟικΟνΟμια

προτεραιοτήτων τη λήψη μέτρων για την υλοποίηση χωρίς καθυστέρηση των προτάσεων του διεθνούς οργα-νισμού, ο οποίος έχει επιτυχημένη εμπειρία σε σχετικά θέματα σε άλλες χώρες. Π.χ. πώς είναι δυνατό, όπως ανέ-φερε πρόσφατα η Κριστίν Λαγκάρντ, η ολλανδική τομάτα να έρχεται πιο φθηνά στην ελληνική αγορά από την εγχώ-ρια; Η έμφαση στη μείωση των αμοιβών μόνο δεν αποτε-λεί προϋπόθεση για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότη-τας. Επίσης, η σημερινή οργάνωση της αγοράς εργασίας, με υψηλή προστασία των ήδη εργαζομένων, λειτουργεί σε βάρος των νέων που είτε είναι άνεργοι ή απασχολούνται με συμβόλαιο προσωρινής απασχόλησης (και χαμηλής προστασίας). Σε περιβάλλον ύφεσης οι επιχειρήσεις δεν προχωρούν σε προσλήψεις ασχέτως ύψους μισθού. Το θέμα αυτό δεν είναι ελληνικό είναι πανευρωπαϊκό.

― Να υπάρξει ουσιαστική αξιοποίηση των κεφαλαίων που έχουν διατεθεί για τη μηχανοργάνωση του δη-μοσίου, την ενοποίηση μη συνδεδεμένων αρχείων της τοπικής αυτοδιοίκησης - κέντρων πληρωμών και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση (όπου οι επιδόσεις μας εί-ναι χαμηλές). Περιπτώσεις καταβολής συντάξεων/επιδο-

μάτων σε μη δικαιούχους δεν πρέπει να επαναληφθούν, (στοίχησαν 800 εκατ. ετησίως, ενώ η πρόσφατη μείωση συντάξεων έγινε για να εξευρεθούν περίπου 300 εκατ., με συνέπεια απώλειες αγοραστικής δύναμης από την αγορά).

― Στα προγραμματισμένα, πριν από τις εκλογές, μέτρα εξοικονόμησης δαπανών 11,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2013-2014, πρέπει να αποφευχθούν οι οριζόντιες περι-κοπές που είναι αναποτελεσματικές και άδικες. Όποια και αν είναι η εξέλιξη μετά τις εκλογές, και οποιαδήπο-τε τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος των υποχρε-ώσεων μας αναγκαστικά -λόγω της ύφεσης- προκύψει, δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ανάγκη μείωσης των δαπανών ώστε να μην είναι ελλειμματική η δημόσια διαχείριση. Καθώς περίπου 2 δισ. ευρώ μόνο μπορεί να προέλθουν από περικοπές σε σπατάλη και αναποτελε-σματική διαχείριση, η μείωση εισοδημάτων και κοινω-νικών παροχών καθίσταται αναπόφευκτη. Για το περί δικαίου αίσθημα όμως θα πρέπει να καταργηθούν φορείς ήσσονος προτεραιότητας, διευθύνσεις και τομείς της δημόσιας διοίκησης με περιορισμένο

Η πορ ε Ι α μπρ οσ τα ε Ι -ν α Ι δΥ σ κολ Η . Άλλωστε η ΤτΕ επισημαίνει τις αβεβαιότητες για τη μείωση του δημοσίου χρέ-ους, αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι για τις αποκρατικοποιήσεις ή δεν πετύχουμε τα επόμενα χρόνια πρωτογενή πλεονάσματα 4,5% του ΑΕΠ αλλά μόλις 2,5%. Το δη-μόσιο χρέος θα υποχωρήσει από 166% σήμερα σε 120% το 2030 αντί στόχου το 2020. Δηλαδή, μετά από τόσες περιπέτειες το δημόσιο χρέος θα είναι σχεδόν όσο στην αφετηρία της κρίσης το 2009, με τη διαφορά ότι δεν θα έχουμε τα μεγάλα ελλείμματα. Στην κρίσιμη αυτή συγκυρία απαιτείται συντο-νισμός προσπαθειών και δράσεων, σε κλίμα εθνικής ομοψυχίας των κομμάτων που θα συμμετάσχουν στη νέα κυβέρνηση ώστε να πετύ-χουμε τους στόχους και να απο-τρέψουμε τη νέα υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της χώρας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 33

ρόλο, να περιοριστεί ο αριθμός (υπερβολικός) των υψη-λόβαθμων στα ειδικά μισθολόγια και, πολύ σημαντικό, να προχωρήσει η ανακατανομή προσωπικού από τομείς υπερστελεχωμένους σε τομείς όπου υπάρχουν ανάγκες. Είναι γνωστή η ανάληψη διοικητικών καθηκόντων από υπαλλήλους που έχουν προσληφθεί για άλλο σκοπό, οι διοικητικές λειτουργίες μπορεί να καλυφθούν από πλε-ονάζον προσωπικό άλλων τομέων. Με την ευκαιρία, το παράδειγμα του Γάλλου προέδρου, που περιέκοψε κατά 30% τις αποδοχές τις δικές του και των υπουργών του, δίνει το στίγμα της κοινωνικής δικαιοσύνης και υπευθυ-νότητας.

― Να μην αποτελέσουν προεκλογικό «διάλλειμα» οι επιχειρήσεις αποκατάστασης της τάξης σε περιοχές του κέντρου της Αθήνας με τη σύλληψη λαθρομεταναστών. Η αποκατάσταση της αίσθησης ασφάλειας θα συμ-βάλλει στην ενίσχυση του ιστορικού κέντρου ως του-ριστικού προορισμού αλλά και θα σταματήσει τη φυγή επιχειρήσεων και κατοίκων. Το κέντρο της πρωτεύουσας αγνοήθηκε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις, με σημα-ντικό κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό κόστος. Επίσης

τα φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση νέων επιχει-ρήσεων θα πρέπει να εξεταστούν. Η αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας σημαίνει και αναβάθμιση της ει-κόνας της χώρας στο εξωτερικό.

― Να ενταθεί η δυναμική του προγράμματος απο-κρατικοποιήσεων, λαμβανόμενης φυσικά υπόψη της δυσμενούς για την Ελλάδα συγκυρίας στην αγορά, που εκτός από τα έσοδα που μειώνουν το δημόσιο χρέος, δημιουργούν ευκαιρίες για ξένες επενδύσεις που μετα-φέρουν τεχνογνωσία.

― Να επιταχυνθούν οι ρυθμοί στο σύστημα απονο-μής δικαιοσύνης, απαραίτητη προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη πολιτών και επενδυτών στο κράτος.

― Λειτουργία κοινωνικών δομών και υπηρε-σιών. Αλλαγή νοοτροπίας, με διαφορετική οργάνωση των υπηρεσιών που δεν απαιτεί περισσότερες δαπάνες αναγκαστικά. Πχ. οι δημόσιοι παιδικοί σταθμοί πρέπει να λειτουργούν με ωράριο που εξυπηρετεί τους εργαζό-μενους γονείς (πόσο μάλλον που η Τράπεζα της Ελλάδος διαπιστώνει μετατόπιση της φτώχειας από τους συντα-ξιούχους στα νέα ζευγάρια). Στις υπηρεσίες αυτές δίνουν μεγάλη σημασία οι ανεπτυγμένες χώρες και έχουν πολύ μεγαλύτερη σημασία για την ανάπτυξη από ότι γενικά νο-μίζεται στην Ελλάδα. Επίσης, είναι αδιανόητο, τα μεγάλα μουσεία να μην λειτουργούν τα απογεύματα Σαββάτου και Κυριακής, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε ο πο-λιτισμός, που ανυψώνει το πολιτιστικό επίπεδο των πολι-τών, να είναι προσιτός στις ώρες της σχόλης.

― Διαφάνεια και λογοδοσία. Αυτό πρέπει να είναι το σύνθημα που θα πρέπει να μεταδώσει η νέα κυβέρνη-ση σε όλους τους τομείς και τις βαθμίδες του Δημοσίου. Η αδιαφάνεια εκτρέφει την αναποτελεσματικότητα και τη διαφθορά, η διαφάνεια είναι προαπαιτούμενο για υπεύ-θυνες κυβερνήσεις αλλά και υπεύθυνους πολίτες.

― Οι πολιτικές δυνάμεις να συμφωνήσουν η επόμε-νη Βουλή να είναι αναθεωρητική. Περιορισμός του αριθμού των βουλευτών (και του δικαιώματος συνταξι-οδότησης με δύο μόλις θητείες), κατάργηση των διατά-ξεων που προστατεύουν κυβερνητικά στελέχη από τις ευθύνες τους, οι βασικές παράμετροι αλλαγής.

34 ΕΠΙΛΟΓΗ

ελλαδα // διλημματα αναπτυξησ

ΕΠΙΛΟΓΗ 35

Από τoν ΑντΩνη ΛιβιερΑτο

και οι (ρομαντικοι) ελληνες

Οι Έλληνες θα πρέπει να αποδεχθούμε το αναπόδραστο: κα-μία οικονομική δραστηριότητα δεν μπορεί να αφήνει ανεπη-ρέαστο το περιβάλλον και τη ζωή των τοπικών κοινωνιών. Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι δεν πρέπει να λαμβάνονται όλες οι απαραίτητες προφυλάξεις, με εφαρμογή των νόμων, για την προστασία τους. Διαφορετικά η τυποποίηση του σημερι-νού Έλληνα, επικούρειου και ανάδελφου, οδηγεί ταχύτατα στη διάλυση του ελληνικού κράτους. Άλλωστε το διαπιστώνουμε σήμερα: Το γνωστό «ου φροντίς» του Ιπποκλείδη, με το οποίο πορευτήκαμε, διαδέχτηκε το αγγλικό «the party is over»!

ορυκτoς ή πρασινοσ

πλουτοσ

Καλά τα νέα από τον ορυκτό πλούτο, προς το παρόν. Ίσως υπάρχουν αποθέματα υδρογο-νανθράκων στον ελληνικό χώρο, οικονομικά απολήψιμα. Αναφέ-ρεται επίσης, ότι είναι πιθανή η ύπαρξη αποθεμάτων χρυσού, ουρανίου, αργύρου κλπ., επίσης

απολήψιμων. Αναφέρονται ακόμη πεδία γεωθερμικής ενέργειας. Δεν μπορεί, άλλωστε, να λησμονεί κανείς ότι σε όλα σχεδόν τα νησιά του Αιγαίου, ακόμη και από αρ-χαιοτάτων χρόνων και μέχρι ιστορικά πρόσφατα, υπήρ-χαν μεταλλευτικές εκμεταλλεύσεις. Μπαίνοντας πχ. στο λιμάνι της Σίφνου βλέπεις σκουριασμένες εγκαταστάσεις φορτώσεων, ενώ στην Μήλο λειτουργούν εγκαταστάσεις

σύγχρονης τεχνολογίας. Και τελευταίο αλλά όχι ελάχι-στο, όλοι γνωρίζουμε ότι διατίθενται τεράστιες ποσό-τητες προσπίπτουσας ηλιακής ενέργειας εξαιτίας της μεγάλης ηλιοφάνειας της χώρας. Όλα αυτά καλούνται να αξιοποιήσουν οι Έλληνες. Και αυτό είναι ένα τεράστιο και δυσεπίλυτο πρόβλημα, γιατί η στάση των συμπατρι-ωτών μας απέναντι στις λύσεις ξεκινάει από την άγνοια και τελειώνει στην εγωπάθεια της φυλής.

Οι ΚινΔυνΟι ΣτΟ ΑιγΑιΟ

Πριν από την, ας την πούμε έτσι, περιπτωσιακή απο-γραφή που θα ακολουθήσει, ο γράφων θέλει να ξε-καθαρίσει με τον πλέον αυστηρό τρόπο ένα πιθανό

36 ΕΠΙΛΟΓΗ

πρόβλημα. Ο νυν, και άσχετος βέβαια με το πρόβλη-μα, υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Παπακωνσταντίνου, διεκρίθη στην οργάνωση μιας προεκλογικής εκστρα-τείας και «διεκρίθη» επίσης στη διαχείριση των προ-βλημάτων της οικονομίας. Ο γράφων ελπίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να «διακριθεί» στις έρευνες και την ενδεχόμενη εκμετάλλευση του Αιγαίου. Ο κ. υπουργός οφείλει να διασφαλίσει το Αιγαίο και όχι να το εκμε-ταλλευτεί. Ο γράφων είχε την τύχη να είναι φίλος του σημαντικού Έλληνα γεωλόγου, Κυριακούλη Ζάχου. γνωρίζει λοιπόν ότι ο βυθός του Αιγαίου, του σεισμο-παθούς Αιγαίου, του ηφαιστειακού Αιγαίου έχει έντο-νες ιδιοτυπίες, τόσο σημαντικές ώστε ενδεχόμενη πχ. εκμετάλλευση με τις γνωστές εξέδρες άντλησης υδρο-γονανθράκων περιέχει μέγιστους κινδύνους. Είναι λοι-πόν ευτύχημα πως μέχρι και σήμερα δεν έχει θιγεί η πολιτιστική αυτοτέλεια και η ονειρική ομορφιά αυτής της μοναδικής θάλασσας του πλανήτη. Από το Αιγαίο και γύρω από αυτό ξεκίνησε και ζει ακόμη ο Δυτικός Πολιτισμός. Μια ενδεχόμενη βλάβη, γεγονός συνηθέ-στατο, σε μιαν εξέδρα ή ακόμη και σε επίγεια εγκατά-σταση θα κατέστρεφε ότι πιο όμορφο και πνευματικό υπάρχει και υπήρξε στον πλανήτη.

Ο ΠΑρΑγΟντΑΣ τΟΠιΚη ΚΟινωνιΑ

Και πάμε παρακάτω. το κύριο πρόβλημα αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου δεν είναι τεχνικό ή οικονομικό στην περίπτωση της χώρας μας. Είναι η πασίγνωστη ατομικιστική ή και εγωιστική στάση των συμπατριω-τών μας. η εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου δεν είναι πλέον απλή και σχετικά ανώδυνη διαδικασία γιατί οι ποσότητες που διακινούνται είναι τεράστιες. Είτε τον ανασύρεις από τα έγκατα της γης, είτε τον κα-τεβάζεις από τον ήλιο, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκα-τάστασης του εξοπλισμού όσο και κατά τη λειτουργία, επηρεάζει και αλλοιώνει το πρωτογενές φυσικό περι-βάλλον αλλά και τον βίο πολλών ανθρώπων.Όταν η ΔΕη αποφασίζει την εκμετάλλευση της γεωθερ-

μίας στη Μήλο, με εξαίρετους συμβούλους, εξειδικευ-μένους, πολύ γρήγορα οι παρενέργειες -απόβλητα, δυ-σοσμία- ξεσήκωσαν τους γείτονες της εκμετάλλευσης. η γεωθερμία της Μήλου αποθνήσκει κατά τη διάρκεια του τοκετού, υπό το βάρος λαθών του παρελθόντος (η προσπάθεια εκμετάλλευσης των γεωθερμικών πεδίων από τη ΔΕη τη δεκαετία του ’80 συνοδεύεται με διαρ-ροή αερίων). Όμως, ο γράφων άκουσε από τον αρμό-διο υφυπουργό, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω μοιάζει και ικανός και συγκροτημένος, ότι βρίσκονται στον αέρα οκτώ διαγωνισμοί εκμετάλλευσης γεωθερμικών πεδίων. Αν στα πλάνα εκμετάλλευσης δεν συμπεριλη-φθούν, συνοδευόμενα από το σχετικό κόστος, μέτρα αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας, δεν υπάρχει πε-ρίπτωση επιτυχίας της προσπάθειας και δυστυχώς, με τη μουσική υπόκρουση αντιπολιτευομένων ή «οικολό-γων», οι αξιώσεις των πληττομένων είναι από λογικές έως εξωφρενικές.Ο γράφων οφείλει να καταθέσει και την προσωπική του εμπειρία, στα τέλη της δεκαετίας του ‘70. τα πεδία λιγνί-τη στην Πτολεμαΐδα, όπως συνεχώς διευρύνονται κα-τατρώγουν χωριά και χωράφια και εκδιώκουν αγρότες. Οι σχετικές αποζημιώσεις για τις απαλλοτριώσεις προϋ-ποθέτουν δικαστική αποτίμηση κατοικιών, εξοπλισμού, αγροτικών εκμεταλλεύσεων κλπ. Αλλά ο δικαστής, του-λάχιστον παλαιότερα δεν μπορούσε παρά να εκτιμήσει τις καταστρεφόμενες περιουσίες στις πραγματικές τιμές της «πιάτσας». Όμως ηλικιωμένα τα σπίτια ή τα τρακτέρ, μπορούσαν να επιζήσουν για πολλά χρόνια δουλειάς και ζωής και μια εκτίμηση αυτού του είδους ήταν άδι-κη. το πρόβλημα, τότε τουλάχιστον, αντιμετωπίστηκε με ελευθεριότητα από το Δ.Σ. της ΔΕη, το οποίο απο-φάσισε επίσης την πρόσληψη μελών των εκδιωκομένων οικογενειών. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ….. ξεχάστηκαν…… οι μέλλοντες γαμπροί των κορι-τσιών, άγνωστοι ακόμη! τελικά και αυτό τακτοποιήθη-κε, αυτή τη φορά με maxi ελευθεριότητα!Οι νησιώτες απορρίπτουν κάθετα τα φωτοβολταϊκά πάρκα και τις ανεμογεννήτριες. τα επιχειρήματα κατά

Ο βυθΟΣ τΟυ ΑιγΑιΟυ, τΟυ ΣΕιΣΜΟ-

ΠΑθΟυΣ ΑιγΑιΟυ, τΟυ ηφΑιΣτΕιΑΚΟυ

ΑιγΑιΟυ ΕχΕι ΕντΟνΕΣ ιΔιΟτυΠιΕΣ, τΟΣΟ

ΣηΜΑντιΚΕΣ ωΣτΕ ΕνΔΕχΟΜΕνη Πχ.

ΕΚΜΕτΑλλΕυΣη ΜΕ τιΣ γνωΣτΕΣ ΕξΕΔρΕΣ

ΑντληΣηΣ υΔρΟγΟνΑνθρΑΚων ΠΕριΕχΕι

ΜΕγιΣτΟυΣ ΚινΔυνΟυΣ.

ελλαδα // διλημματα αναπτυξησ

ΕΠΙΛΟΓΗ 37

κανόνα είναι οικολογικά!!! Πχ οι ανεμογεννήτριες αλ-λοιώνουν το τοπίο ή σκοτώνουν τα πτηνά ή το μουρ-μούρισμα της περιστροφής διαταράσσει τον ύπνο. Όλα είναι εκ πρώτης όψεως λογικά. Όμως μια άλλη αλήθεια κρύβεται πίσω από αυτά. η «τρομακτική» αύξηση στη ζήτηση γης στα πανέμορφα νησιά ανέβασε τις τρέχου-σες τιμές στα ύψη αλλά και τις προσδοκίες των ιδιο-κτητών για μελλοντικές αποδόσεις. Όσο για τα φωτο-βολταϊκά….. καθρεπτίζουν απαράδεκτα τους γείτονες. Και οι δύο πλευρές έχουν δίκιο, το θέμα είναι να προ-

σφέρονται κίνητρα στην τοπική κοινωνία για να απο-δεχτεί την επένδυση με παράλληλη διασφάλιση εφαρ-μογής των περιβαλλοντικών διατάξεων. Ο χρυσός της χαλκιδικής προσφέρει θέσεις εργασίας, γι’ αυτό και η εκμετάλλευσή του έχει ντόπιους υποστηρικτές. Όμως τα απόβλητα, κατά τις παλαιότερες εκμεταλλεύσεις, πε-ριέχουν πράγματι ελάχιστα ίχνη αρσενικού. Επομένως επιβάλλεται η εφαρμογή ειδικών διαδικασιών και η πρόνοια των συναφών μέτρων χρηματοδότησης τους. Μια μόνο παράλειψη και η εκμετάλλευση απορρίπτεται.

Ο λαός μας ελάχιστα αντέχει, ούτε υπομένει οργανωμένη και μακροπρόθεσμη οικονο-μική δραστηριότητα, που απαιτεί χρόνο ανάπτυξης και δαπάνες σοβαρές οι οποίες

πρέπει να αποσβένονται. το όνειρο είναι οι τομείς των υπηρεσιών και ειδικότερα το εμπόριο. Σε αυτήν την ατμόσφαιρα, έντεχνα, γνωστές πολιτικές παρατά-ξεις, εργάστηκαν, με επιτυχία, για την αποβιομηχάνι-ση. Μπορούμε να έχουμε οικονομική δραστηριότητα χωρίς παράπλευρες ενοχλήσεις; Δυστυχώς όχι. Έτσι μέχρι τώρα μοναδικές, σχετικά και αυτές, ανεκτές δραστηριότητες κατέληξαν να είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία. η τελευταία αποδίδει προς το παρόν, κυρί-ως γιατί λειτουργεί εκτός συνόρων. Μπορούμε να προβούμε σε συμβιβασμούς οι οποίοι αφενός θα χαλιναγωγούσαν την απληστία της επιχει-ρηματικής εκμετάλλευσης και αφετέρου θα επέτρεπαν πρωτογενή παραγωγή (έστω αγγουριών ή σκόρδων); Μπορούμε, και πάντα μπορούσαμε, αλλά προτιμήσαμε την παραγωγή μπαμπακιού επιδοτούμενη και μάλιστα με αγώνες επιβολής του συνθήματος «όλα τα κιλά όλα τα λεφτά». Με πότισμα, επιδοτούμενο και αυτό, το καταμε-σήμερο και να μην χάνουμε τον βραδινό ύπνο ή τη σιέ-στα. Έτσι χάθηκε ο υδροφόρος ορίζοντας και ο Πηνειός. τα ελαφρολαϊκά στιγμιότυπα που σημειώθηκαν, λαϊ-κά μεν είναι, κάθε άλλο όμως ελαφρών συνεπειών. η κρίση γίνεται καταλυτική. θα ήταν ένα μικρό θαύμα, αν η Ελλάδα μπορούσε να παράγει χωρίς να φθείρε-ται ούτε κατ’ ελάχιστον. Άλλο αν φθείρεται από άστο-χους χειρισμούς, οι οποίοι μπορούν να ελέγχονται. να είναι σαν μια απέραντη εξοχική κατοικία με τις ανέσεις της, ένα οικοσύστημα «παραδοσιακό» (άλ-λη λέξη χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο), όπου ευτυ-χείς Έλληνες διαβιούν όπως τους φαντάζονται τινές εκ των γερμανών δημοσιογράφων, τεμπέλικα, με την

σιέστα τους, το ουζάκι τους, το μεζεδάκι τους. για να είμαστε δίκαιοι κάμποσοι συμπατριώτες μας το έχουν ως ιδανικό. Όμως ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να λει-τουργήσει μόνο με χρέη! για όλα φταίνε ο Ζορμπάς, ο Καζαντζάκης και ο Κακο-γιάννης. Όμως αυτή η τυποποίηση του σημερινού Έλ-ληνα, επικούρειου και ανάδελφου (κατά Σαρτζετάκη) οδηγεί ταχύτατα στη διάλυση του ελληνικού κράτους. Εκτός από τους επιπόλαιους ιθαγενείς, προς την κατεύ-θυνση αυτή εργάζονται Αλβανοί τσάμηδες, Σκοπιανοί Σλαβομακεδόνες, «απόγονοι» κατά τον κ. γκρουέσκι του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Κλεοπάτρας (κόρης του) Πτολεμαίου, οι άσπονδοι φίλοι μας απόγονοι της οθωμανικής αυτοκρατορίας και περιστασιακά και άλ-λοι. Σκοτισμένοι οι συμπατριώτες, ζώντας την ευημε-ρία κυρίως της εποχής του κ. Σημίτη, ίσως να μην γνω-ρίζουν την ιστορία που ακολουθεί. Ο τύραννος της Σικυώνας έχει κόρη της παντρειάς. Προκηρύσσει λοιπόν διαγωνισμό, προσκαλών στη Σι-κυώνα (το Κιάτο) όσους νομίζουν ότι είναι άξιοι γα-μπροί να προσέλθουν προκειμένου να επιδείξουν τα προσόντα τους και βέβαια τους υποδέχεται με ένα λα-μπρό συμπόσιο. Άφθονος ρέει ο οίνος με συνέπεια ο εκ των προσκεκλημένων, ονόματι ιπποκλείδης φτάνει στο «τσακίρ κέφι», πηδάει πάνω στο τραπέζι και αρ-χίζει να κορδακίζεται, να χορεύει δηλ. τα ζεϊμπέκικα της εποχής, όπως ο φαντάρος μοντέλο του τσαρού-χη ή καλλίπυγος νεαρά διασκεδάζουσα σε πολιτιστι-κό κέντρο, κατά τον μακαρίτη γιαννόπουλο. Έκπλη-κτος ο οικοδεσπότης υπενθυμίζει στον ιπποκλείδη ότι ευρίσκεται στο ανάκτορο και όχι σε καπηλειό, για να εισπράξει από τον χορευτή την έκτοτε μνημειώδη απάντηση: «ου φροντίς ιπποκλείδη», ο ιπποκλείδης δεν νοιάζεται. Κάπως έτσι πορευθήκαμε, αλλά τώρα αγγλιστί: «the party is over».

Τ ο Τ ι μ η μ α Τ η ς ο υ Τ ο π ι α ς

38 ΕΠΙΛΟΓΗ

2012

Communication supporter

Open.Objective.Independent.

www.hazliseconomist.com

www.economistconferences.com/greece2012

EPILOGI_GRT2012.pdf 1 09/05/2012 10:25:51

ΕΠΙΛΟΓΗ 39

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

Στρατηγικη ΕξΕλiξΕιΣ

ΔρaΣΕιΣ

ΥπηρΕΣiΕΣ

προϊoντα

ΥπΕΥθΥνoτητα

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οικονομία /Τράπεζες

40 ΕΠΙΛΟΓΗ

Οι κεντρικοί τραπεζίτες αλλάζουν στάση καθώς διαπιστώνουν ότι η οικονομία έχει κανόνες εκτός του ελέγχου τους. Πλέ-ον, ανακοινώνουν στόχους για τον πλη-

θωρισμό και τη διάρκεια ισχύος των επιτοκίων που καθορίζουν, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την αβεβαιότητα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, μέχρι πρότινος μόνο η ΕΚΤ ανακοίνωνε αριθμητικό στόχο, τώρα ακολου-θούν η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας και η Fed ενώ για τα επιτόκια, μέχρι στιγμής μόνον η Fed ανακοί-νωσε ότι θα τα διατηρήσει στο σημερινό 0-0,25% ως το 2014. Ο Ιάπωνας κεντρικός τραπεζίτης, Masaaki Shirakawa, διαπιστώνει θετικές ενδείξεις για την ανά-πτυξη της ιαπωνικής οικονομίας. Η πρόβλεψη μιλά για ρυθμό ανάπτυξης 1,7% το 2012, καθώς ενισχύο-νται οι οικονομίες των αναδυόμενων χωρών και των χωρών εξαγωγέων εμπορευμάτων, συνεπώς και οι προοπτικές για τις εξαγωγές της χώρας του. Ωστόσο, θέλει να «παίζει» σε σίγουρο τερέν, συνεχίζει την πο-λιτική νομισματικής/ποσοτικής χαλάρωσης για την ενίσχυση της ρευστότητας. Αυξάνει το πρόγραμμα αγοράς κρατικών τίτλων από την κεντρική τράπεζα της χώρας κατά 62 δισ. δολ., ανεβάζοντας το συνολι-κό ποσό στα 880 δισ. δολ περίπου (περίπου στο 40% του αντίστοιχου προγράμματος της αμερικανικής Fed). Στόχος του είναι η αυξημένη ρευστότητα που παρέχεται στις τράπεζες να συμβάλλει στην έξοδο από τον αποπληθωρισμό -το ΔΝΤ προβλέπει υποχώ-ρηση των τιμών καταναλωτή κατά 0,2% φέτος- και να ενθαρρυνθούν οι απρόθυμοι συμπατριώτες του να

δανειστούν (και να δαπανήσουν). Όμως όταν η ζήτηση είναι χαλαρή, οι επιχειρήσεις δεν δανείζονται ακόμη και όταν τα επιτόκια είναι μηδενικά ενώ η προσδοκία μείωσης των τιμών οδηγεί σε αναβολή δαπανών των καταναλωτών. Γι αυτό και ο Shirakawa ανακοίνωσε τον στόχο της κεντρικής τράπεζας για πληθωρισμό 1%, σε μια αλλαγή στάσης, όπως άλλωστε και ο Ben Bernanke της Fed. Ο τελευταίος αναγνωρίζει ότι η αβεβαιότητα – το κύριο χαρακτηριστικό της εποχής– είναι επιζήμια για τη ζήτηση και συνεπώς για την ανάπτυξη. Έτσι, δι-έκοψε τη μέχρι τώρα παράδοση και ανακοίνωσε συ-γκεκριμένο στόχο για τον πληθωρισμό, 2% (όσο και η ΕΚΤ) διαβεβαιώνοντας τους συμπολίτες του ότι θα κά-νει ότι χρειάζεται για να μην αποκλίνει σημαντικά από τον στόχο αυτό. Έτσι, σταθεροποιεί τις πληθωριστικές προσδοκίες και συμβάλλει σε μέτρια/χαμηλά μακρο-πρόθεσμα επιτόκια. Η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθεί (συνεχίζει να επενδύει σε ομόλογα και να επανεπενδύει σε τίτλους στεγαστικών δανείων που λήγουν) είχε δημιουργήσει ανησυχίες ότι μεσοπρό-θεσμα θα οδηγούσε σε πληθωρισμό και με την ανα-κοίνωση στόχου 2% θέλει να βάλει τέλος σε αυτές. Λίγο καιρό πριν είχε εφαρμόσει την πολιτική Twist -πωλούσε βραχυπρόθεσμους τίτλους και αγόραζε με-γαλύτερης διάρκειας, ώστε να μειωθεί η απόδοση των τελευταίων και συνεπώς τα μακροπρόθεσμα επιτόκια που επηρεάζουν τις επενδύσεις. Μαζί με τα μηδενικά επιτόκια, επιστρατεύει όλο το οπλοστάσιο της κεντρι-κής τράπεζας με στόχο ο ρυθμός ανάπτυξης να μην υποχωρήσει κάτω από το 2,5%.

oι κεντρικοi τραπεζiτες και η αβεβαιoτητα της αγορaς

Ben BernankeMasaaki Shirakawa

ΕΠΙΛΟΓΗ 41ΕΠΙΛΟΓΗ 41

z η μ ι e ς α πo π α ρa γ ω γα γ ι α τ η j p mor ga n

Μετά τα 2 δισ. δολ ζημιές που ανακοίνωσε η JP Morgan από τις επενδύσεις της σε πιστωτικά παράγωγα – που οδήγησαν στην παραίτηση της επικεφαλής του τμήματος επενδύσεων της τράπεζας , το οποίο αντισταθμίζει τους κινδύνους από τις τοπο-

θετήσεις της τράπεζας και επενδύει τις καταθέσεις- ενισχύονται οι απόψεις για αυστηρότερη εφαρμογή του κανόνα Volcker στην αμερικανική αγορά. Με τον κανόνα αυτό θα απαγορεύεται στις τράπεζες να αναλαμβάνουν κινδύνους επενδύοντας δικά τους κε-φάλαια (proprietary trading) και όχι των πελατών. Η εφαρμογή του δεν είναι ακόμα πλήρης, καθώς η διάκριση μεταξύ proprietary trading, αντιστάθμισης κινδύνων και επενδύσεων για λογαριασμό πελατών είναι συχνά ασαφής. Οι τραπεζίτες της Wall str. αντι-τείνουν ότι η απαγόρευση θα οδηγήσει σε περιορισμό της ρευστότητας στην αγορά ωστόσο και η Επιτροπή της Βασιλείας σχεδιά-ζει την επιβολή υψηλότερων περιθωρίων επάρκειας για τις δραστηριότητες trading.

h s e c α μ ε i λ ι κ τ η

Πρόστιμο 26,6 εκατ. δολαρίων επέβαλε η αμερικανική Securities and Exchange Commission στη θυγατρική της ελβετικής UBS, UBS Puerto Rico. Η κατηγορία, την οποία ούτε αποδέχτηκε αλλά ούτε και αρνήθηκε η UBS Puerto Rico, αλλά συμφώνησε στην πληρωμή

του ποσού, αφορά παραπλάνηση επενδυτών το 2009, με ανακριβείς αναφορές για τα closed end funds της (funds που δεν εκδίδουν νέες μετοχές και ο μόνος τρόπος συμμετοχής ενός επενδυτή είναι με αγορές μετοχών στη δευτερογενή αγορά), απέκρυψε την κρίση ρευστότητας που αντιμετώπιζαν και το ότι ήλεγχε τη δευτερογενή αγορά των τίτλων. Συγκεκριμένα, αρχικά αύξανε τη συμμετοχή της στα funds ώστε να αυξάνονται οι τιμές των μετοχών και να προβάλλεται η εικόνα μιας αγοράς με ρευστότητα. Στη συνέχεια, όταν το 2009 η μητρική, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους, έδωσε εντολή να πωληθεί το 75% των μετοχών της θυγατρικής στα funds, η τελευταία εκτελούσε κατά προτεραιότητα πωλήσεις των δικών της τίτλων «περικόπτοντας» τις εντολές πώλησης των πελατών.

πιστωτές της Anglo Irish και της Irish Nationwide Building Society που κα-τέρρευσαν το 2010 ζημιές, ωστόσο οι φόβοι επιδείνωσης της κρίσης και οι πιέσεις της ΕΚΤ να μην υποστούν ζη-μιές οι ομολογιούχοι των τραπεζών, οδήγησαν στην ανάληψη του κόστους από τον φορολογούμενο. Η απορρό-φηση των ζημιών στο bail in μπορεί να γίνει είτε με διαγραφή του χρέους είτε με τη μετατροπή του σε μετοχές της τράπεζας. Υπάρχει όμως μεγάλος κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης, κα-θώς τράπεζες είναι πιστωτές άλλων τραπεζών. Περίπου 17% των τραπε-ζ ικών ομολόγων των ευρωπαϊκών τραπεζών βρίσκεται στα χαρτοφυλά-κια άλλων τραπεζών και 25% σε χαρ-τοφυλάκια ασφαλιστικών εταιρειών, ώστε ενδεχόμενο bail-in προστατεύει μεν τη διασωζόμενη τράπεζα αλλά

δεν αποτρέπει τη μετάδοση της κρί-σης. Ωστόσο, η πρόβλεψη του bail-in μπορεί να λειτουργήσει εξυγιαντικά ex ante, αφού πλέον οι μεγάλες τράπε-ζες -απογυμνωμένες από την έμμεση επιδότηση του επιτοκίου άντλησης κε-φαλαίων που απολάμβαναν καθώς οι αγορές τις θεωρούσαν too big to fail και συνεπώς το κράτος σε περίπτωση κινδύνου θα τις στήριζε- αναγκαστικά θα οδηγούνται σε χαμηλότερη μόχλευ-ση και πιο συντηρητική πολιτική. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, το bail-in θα οδηγήσει σε χαμηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση των ευρωπαϊκών τραπεζών (και υψηλότερο κόστος δανεισμού) για το ένα τρίτο των τραπεζών (το ποσοστό των non investment grade θα αυξανό-ταν από 2% σήμερα σε 33%).

bail-in vs bail-out

Νέοι πονοκέφαλοι για τις ρυθμιστι-κές αρχές του χρηματοπιστωτικού

τομέα ανά τον κόσμο. Η κρατική στή-ριξη (και προτροπή) για εξαγορές και συγχωνεύσεις μετά τη χρηματοπιστω-τική κρίση είχε ως συνέπεια οι μεγαλύ-τερες τράπεζες, σε Ευρώπη και Αμερι-κή, να γίνουν ακόμη μεγαλύτερες και η συγκέντρωση στον κλάδο μεγαλύτερη. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται επιδείνω-ση του προβλήματος των «πολύ μεγά-λων για να καταρρεύσουν» (too big to fail) τραπεζών. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει το ΔΝΤ, στην πρόσφατη με-λέτη του για τις επιπτώσεις της στρα-τηγικής bail-in, με την οποία σε περί-πτωση που μια τράπεζα αντιμετωπίζει κίνδυνο, εκτός από τους μετόχους της θα υφίστανται ζημιές και οι πιστωτές της καθώς όλοι οι τίτλοι που εκδίδει πλέον θα απορροφούν ζημιές. Αυτό κρίθηκε αναγκαίο, γιατί στην αρχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης, για παρά-δειγμα, και ενώ ο Αμερικανός φορο-λογούμενος διέσωσε την AIG (bail-out), οι πιστωτές της αποζημιώθηκαν πλήρως. Η Ιρλανδία, πρώτη, συζήτησε το ενδεχόμενο να υποστούν οι ιδιώτες

42 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλου, στην Ετήσια Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 24 Απριλίου 2012.

Τ Ο Ι ΣΤ ΟΡΙ ΚΟ Δ Ι Α Κ Υ ΒΕ Υ Μ Α

ΔρΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥξΗΗ Τράπεζα της Ελλάδος έχει επισημάνει από το 2010 την ανά-γκη ενός συνεκτικού Σχεδίου Δράσης για την Ανάπτυξη, το οποίο θα βαδίζει παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρ-μογή, θα εξειδικεύει τις διαρθρωτικές πολιτικές και θα παρέ-χει ένα πλαίσιο για τον συντονισμό των δράσεων των δημό-σιων φορέων που ενισχύουν την ανάπτυξη, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους. Ένα τέτοιο σχέδιο απαιτείται κατ’ εξοχήν σήμερα, με τις ακόλουθες επιδιώξεις:

ΕΠΙΔΙΩξΕΙΣ ΑΜΕΣΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ• Μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλουν στη βελτίωση του επι-χειρηματικού περιβάλλοντος, όπως είναι η αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και η ελάφρυνση του διοικητικού βάρους των επιχειρήσεων, η απλοποίηση του κανονιστικού-ρυθμιστικού πλαισίου και η αποκατάσταση του ανταγωνισμού στις αγορές.

• Επιτάχυνση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, οι οποί-ες, πέραν των εσόδων που μειώνουν το χρέος, δημιουργούν πρόσθετες επενδύσεις, ώστε να αξιοποιηθούν τα περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται. Οι αποκρατικοποιήσεις δημιουργούν ευκαιρίες για ξένες άμεσες επενδύσεις, οι οποίες συνεπάγονται μεταφορά τεχνολογίας και βελτίωση της παραγωγικότητας.

• Ταχύτερη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ και εξασφάλιση πόρων από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή Τρά-πεζα Επενδύσεων, για την επανεκκίνηση σημαντικών έργων υποδομής που έχουν διακοπεί.

ΔιαρθρωτικΕς αλλαγΕς ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥξΙΑΚΟ ΠρΟΤΥΠΟΠέρα όμως από τα μέτρα άμεσης απόδοσης, χρειάζεται μια μακρόπνοη πολιτική για την ανάπτυξη. Η πολιτική αυτή πρέ-πει να επιδιώξει σήμερα μεταρρυθμίσεις που θα ενθαρρύ-νουν τη μετάβαση σε ένα νέο εξωστρεφές αναπτυξιακό πρό-

τυπο. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να εστιαστούν στην αλλαγή των δομών της παραγωγής και την άρση των στρε-βλώσεων. Η είσοδος στη ζώνη του ευρώ δεν επέφερε σοβα-ρές διαφοροποιήσεις στη δομή της παραγωγικής δραστηρι-ότητας, με αποτέλεσμα να διατηρείται χαμηλό το επίπεδο της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας.Τα δύο τελευταία χρόνια υπήρξε βελτίωση της ανταγωνιστι-κότητας κόστους, η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση του σχετικού κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος. Αυτή είναι μία θετική εξέλιξη. Αλλά δεν αρκεί. Διατηρήσιμη άνοδος της ανταγωνιστικότητας μπορεί να στηριχθεί μόνο στη συνεχή βελτίωση της παραγωγικότητας. Και για να επιτευχθεί αυτό, απαιτούνται διαρθρωτικές αλλαγές που θα άρουν τα εμπόδια και θα επιτρέψουν τη μεταφορά πόρων προς την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών. Τελικός στό-χος είναι η διεύρυνση των εξαγωγών και η υποκατάσταση των εισαγωγών, δηλαδή η ενίσχυση της θέσης των εγχώριων προ-ϊόντων στην εξωτερική και την τοπική αγορά. Στην κατεύθυν-ση αυτή συμβάλλουν αποφασιστικά οι διαρθρωτικές αλλαγές που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματικότητα και στην προσέλκυση ξένων άμε-σων επενδύσεων. Τέτοιες αλλαγές είναι:

• η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών, υπηρεσιών και παραγωγικών συντελεστών,

• ο εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης,

• η εξασφάλιση σταθερού φορολογικού συστήματος, φιλικού προς την ανάπτυξη,

• η επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής της δικαιοσύνης,

• ο εξορθολογισμός και η απλοποίηση του κανονιστικού-ρυθμιστικού περιβάλλοντος,

• η ενθάρρυνση της καινοτομίας, της έρευνας και της εξω-στρέφειας,

& Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ Κ Ρ Ι Σ Η

Τράπεζα της Ελλάδος

ΕΠΙΛΟΓΗ 43

• η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης.

Τίποτε από αυτά δεν είναι νέο. Η αναγκαιότητά τους έχει ανα-γνωριστεί και για πολλά έχουν αποφασιστεί μέτρα. Ωστόσο, ο ρυθμός υλοποίησής τους παραμένει βραδύς, με αποτέλε-σμα να μην είναι ακόμη ορατές οι θετικές τους επιδράσεις. Στη σημερινή κρίσιμη συγκυρία, όλες αυτές οι αλλαγές πρέ-πει πλέον να προωθηθούν ταυτόχρονα, με τόλμη, αποφασι-στικότητα και ασφαλώς χωρίς εκπτώσεις.

Η ΑΝΑΣΥΓΚρΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤρΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΑ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥξΗΗ δημοσιονομική κρίση και το κλίμα αβεβαιότητας επιδείνω-σαν τις χρηματοπιστωτικές συνθήκες τα δύο τελευταία χρό-νια. Η αμφισβήτηση της δυνατότητας εξόδου της οικονομίας από τον φαύλο κύκλο συμπαρέσυρε τις τράπεζες, με επακό-λουθα τον αποκλεισμό τους από τις διεθνείς αγορές και τη συνεχή υποχώρηση των καταθέσεων: από τα τέλη του 2009 μέχρι το Φεβρουάριο του 2012 οι τραπεζικές καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα μειώθηκαν κατά περισσότερο από 70 δισεκ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί με το ένα τρίτο περίπου του ΑΕΠ. Έτσι περιορίστηκαν αισθητά οι χρηματοδοτικές δυνατό-τητες των τραπεζών. Για την ανάκαμψη της οικονομίας πρέπει να τεθεί σε κίνηση ένας ενάρετος κύκλος, όπου η βελτίωση των προοπτικών της οικονομίας θα υποβοηθεί την ενδυνά-μωση του τραπεζικού συστήματος, έτσι ώστε αυτό να διο-χετεύει δανειακούς πόρους στην πραγματική οικονομία, να ανατροφοδοτεί τις θετικές προοπτικές κ.ο.κ.

Η βελτίωση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων είναι εφικτήΗ βελτίωση των δυνατοτήτων χρηματοδότησης της οικονομί-ας μπορεί να επιτευχθεί με τους ακόλουθους τρόπους:

ΠρΩΤΟΝ, με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η οποία θα μπορούσε σε πρώτη φάση να επαναφέρει στις τραπεζικές καταθέσεις αποθησαυρισμένα τραπεζογραμμάτια ύψους 10-15 δισεκ. ευρώ και ακολούθως να ενθαρρύνει τον επαναπατρισμό κεφαλαίων. Αυτό θα βελτίωνε ουσιαστικά τη ρευστότητα.

ΔΕΥ ΤΕρΟΝ, με την προσέλκυση χρηματοδοτικών πόρων από πηγές πέραν του τραπεζικού συστήματος. Δύο είναι οι πηγές που πρέπει να αναφερθούν σχετικά. Οι ιδιωτικοποιή-σεις, οι οποίες θα αποφέρουν 19 δισεκ. ευρώ έως το 2015, κυρίως με εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό, εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε πολύ μεγαλύτερες συνολικές εισροές, αν συνυπολογιστούν και οι πρόσθετες επενδύσεις που θα απαι-τηθούν για την αξιοποίηση των αποκτώμενων περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον, η ροή χρηματοδοτικών πόρων προς τις επιχειρήσεις μπορεί να ενισχυθεί με ποσά 15 περίπου δισεκ. ευρώ, εφόσον βελτιωθεί η απορροφητικότητα των κονδυλί-ων του ΕΣΠΑ. Τέλος, θα πρέπει να προστεθούν και τα διαθέ-σιμα κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Η ανασυγκρότηση του τραπεζικού συστήματοςΟ κύριος παράγοντας που θα επιτρέψει τη βελτίωση των χρη-ματοπιστωτικών συνθηκών είναι η ισχυροποίηση και ανασυ-γκρότηση του τραπεζικού συστήματος, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Το 2012 θα αποτελέσει έτος-ορόσημο για τη διαμόρ-φωση της μελλοντικής φυσιογνωμίας του τραπεζικού συστή-ματος. Οι τράπεζες καλούνται να αντιμετωπίσουν τις ζημίες που έχουν ως γενεσιουργό αίτιο τη δημοσιονομική κρίση. Κατ’ αρχάς οι τράπεζες βαρύνονται από το γεγονός ότι τοπο-θέτησαν κεφάλαια σε μια μορφή επένδυσης που μέχρι πρό-σφατα εθεωρείτο ασφαλής, δηλαδή σε ομόλογα του Ελληνι-κού Δημοσίου. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα των τραπεζών, η επίπτωση αυτή είναι πολύ μεγάλη. Επιπλέον οι τράπεζες αντιμετωπίζουν, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, την αυξημένη δυσκολία νοικοκυριών και επιχειρήσεων να εξυπηρετούν τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Οι ανωτέρω εξελίξεις επιβάλλουν ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών, η διαδικασία για την οποία έχει ήδη δρομολογηθεί.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, ήδη από τις αρχές του 2011, διαβλέ-ποντας τις προκλήσεις, άρχισε να σχεδιάζει, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σειρά ενεργειών για τη δι-ασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Οι ενέργειες αυτές περιλαμβάνουν κυρίως τα εξής:• κάλυψη των βραχυχρόνιων αναγκών ρευστότητας μέσω του Ευρωσυστήματος,• διαμόρφωση, σε συνεργασία με την Πολιτεία, νομικού πλαι-σίου εξυγίανσης και αναδιάρθρωσης πιστωτικών ιδρυμάτων και εφαρμογή του όπου χρειάστηκε, • εξασφάλιση μέσω του Προγράμματος Στήριξης πόρων ύψους 50 δισεκ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος.

h Τyxh ΤΗΣ χΩρΑΣ ΣΤΑ χΕρΙΑ ΜΑΣΟι προβλέψεις για τις εγχώριες οικονομικές εξελίξεις το 2012 περιβάλλονται από κινδύνους. Οι προβλέψεις για τις οικονομι-κές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ χαρακτηρίζονται επίσης από αβεβαιότητα, η οποία συνδέεται με το ενδεχόμενο όξυνσης της κρίσης χρέους. Σε αυτό το κρίσιμο περιβάλλον, η ελληνική οικονομία καλείται να κάνει σταθερά βήματα προόδου. Απαι-τείται γι’ αυτό πλήρης ετοιμότητα από την πρώτη κιόλας ημέρα της μετεκλογικής περιόδου, ώστε να κερδηθεί ο πόλεμος σε όλα τα μέτωπα, αρχίζοντας από την οικοδόμηση ενός αποτελε-σματικού και ευέλικτου κράτους, που θα υπηρετεί ταυτόχρονα την ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών και την κοινωνική συνοχή. Στην περίπτωση αυτή, θα αποτραπεί η διαμόρφωση συνθηκών που θα οδηγούσαν όχι μόνο σε ακύρωση των θυ-σιών, αλλά και σε δραστική υποβάθμιση του βιοτικού επιπέ-δου. Έτσι, η οικονομία θα μπορέσει να μπει στον δρόμο της ανάκαμψης από τα τέλη του 2013 και σταδιακά σ’ έναν ενάρε-το κύκλο αποκατάστασης της εμπιστοσύνης-δημοσιονομικής ισορροπίας-ανάπτυξης. Οφείλουμε συνεπώς όλοι, ως κοινω-νία, ως πολιτικό σύστημα και ως υπεύθυνοι πολίτες, να αναλά-βουμε την ιστορική ευθύνη της επιλογής. Σήμερα εμείς κρατά-με την τύχη της χώρας στα χέρια μας.

44 ΕΠΙΛΟΓΗ


ΕΠΙΛΟΓΗ 45

Από τον Χρhστο ΚωνστΑ

Η προσπάθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν την κρίση, μοιάζει με την προσπάθεια λύσης του Γόρδιου Δεσμού, υπό τις τωρινές συνθήκες. Η δημοσιονομική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μετά τη διάσωση του κλονιζόμενου τραπεζικού κλάδου. Με ένα Ταμείο Εγγυήσεων όλης της ευρωζώνης και ένα ενιαίο καθεστώς εκκαθάρισης τραπεζών, που βέβαια, δεν θα έλυνε όλα τα προβλήματα, αλλά θα σταματούσε τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να την καταστρέψουν. Μιας όμως και η Ευρώπη αργεί δραματικά να πάρει αποφάσεις, η μεγαλύτερη ενεργοποίηση του ΕΣΜ θα ήταν ένα βήμα. Εξάλλου, έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα: είναι υπαρκτός.

eiΝΑΙ ΟΙ ΤΡaΠΕζΕΣ, ΑΝΟΗΤΕ!

* *Από το It’s the economy, stupid!, γνωστή έκφραση του επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του Μπιλ Κλίντον το 1992 (με αντίπαλο τον Μπους τον πρεσβύτερο) που τοποθετούσε την έμφαση στην ανάπτυξη, που τότε ήταν αδύναμη.

46 ΕΠΙΛΟΓΗ


Από τα τέλη του 2009, όταν το τσουνά-μι της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης χτύπησε τα παράλια της Ευρώπης, παρασέρνοντας στο διάβα του κάθε αδύναμο κρίκο της αλυσίδας του ευρώ, πολιτικοί και οικο-νομολόγοι στην γηραιά ήπειρο μιλούν, συσκέπτονται και γράφουν, ασταμάτητα αλλά αποφεύγουν να συζητήσουν το πραγματικό πρόβλημα: Η Ευρώπη δεν πάσχει από αντα-γωνιστικότητα, ούτε από δημοσιονομικές ανισορροπίες. Το πρόβλημα της Ευρώπης βρίσκεται στην καρδιά του τραπεζι-κού της συστήματος.

•• Το χάσμα ανταγωνιστικότητας δεν είναι τόσο μεγάλο όσο δείχνουν ορισμένες εκτιμήσεις. Πιο ανησυχητικές είναι οι αναλύσεις που δίνουν έμφαση στην απόκλιση στο εργα-τικό κόστος ή άλλους εθνικούς δείκτες τιμών, από το 1999 όπου υιοθετήθηκε το ευρώ. Ως προς αυτό, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η Γερμανία μπήκε στην ευρωζώνη με υπερτι-μημένη ισοτιμία, γεγονός που διόγκωσε τεχνητά το μέγεθος της προσαρμογής που έκανε σε σχέση με άλλους.

•• Οι ανισορροπίες ανάμεσα στις πλεονασματικές και τις ελλειμματικές χώρες έχουν μικρύνει και θα συνεχίσουν να υφίστανται. Ο στόχος πληθωρισμού της ΕΚΤ είναι πολύ χα-μηλός και οι ανισορροπίες αυτές μπορούν να αμβλυνθούν εφόσον η Γερμανία επιτρέψει οι τιμές στο εσωτερικό της να ανεβαίνουν λίγο πάνω από τον μέσο πληθωρισμό.

•• Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας μπορεί να δείχνει μιζέ-ρια, αλλά δεν προκαλεί απαραίτητα διάλυση. Αντιθέτως, η συντριβή του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστή-ματος είναι η μοναδική αιτία που μπορεί να οδηγήσει σε δι-άλυση το ευρώ και να βυθίσει ολόκληρη τη γηραιά ήπειρο στον οικονομικό εθνικισμό και την πραγματικά οδυνηρή μακροχρόνια ύφεση.Η πραγματική απειλή για την ύπαρξη της ευρωζώνης είναι η συνεχιζόμενη κατάρρευση του τραπεζικού δανεισμού στις αδύναμες οικονομίες. Ναι, η δημοσιονομική πολιτική έχει σημασία, αλλά η διαμάχη ανάμεσα στη Λιτότητα (=άμεση μεί-ωση των ελλειμμάτων) και την Ανάπτυξη (=περισσότερες δα-πάνες με μεγαλύτερο έλλειμμα) είναι απλώς ένα ψευτοδίλημ-μα, ένα μεγάλο ψέμα που δεν αφορά την επιβίωση του ευρώ.

Ο ΓoρδιΟς δεςμoςΤο 2008 η χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ προήλθε από τον υπερβολικό τραπεζικό δανεισμό στη δεκαετία του 2000, που προκλήθηκε από την απορρύθμιση και την υπερβάλλουσα ρευστότητα από τις κεντρικές τράπε-ζες, τη Federal Reserve και την ΕΚΤ. Η υπερβάλλουσα ρευ-στότητα κατέληξε, όπως ήταν φυσικό, σε μια σειρά subprime δανειολήπτες. Εκδηλώθηκαν φούσκες ακινήτων στις ΗΠΑ, στη Βρετανία, στην Ιρλανδία και στην Ισπανία, φούσκα εται-ρικών εξαγορών στην Ισλανδία και όργιο δαπανών στον δημόσιο τομέα στην Ελλάδα. Τότε κορυφώθηκε το δράμα: Όταν η εύκολη πίστωση σταμάτησε, το 2008, ο τραπεζικός κλάδος βρέθηκε ξαφνικά εκτεθειμένος σε υπερβολική μό-χλευση και με ανεπαρκή κεφάλαια. Κάθε είδους τραπεζικό ενεργητικό, όπως τα ενυπόθηκα χρεόγραφα, οι εταιρικές εξαγορές και τα κρατικά ομόλογα, έχασαν την αξιοπιστία τους, οι τιμές τους κατρακύλησαν στα τάρταρα και τα τρα-πεζικά κεφάλαια εξατμίσθηκαν. Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers ακολούθησε χρηματοπιστωτικός πανικός. Οι τράπεζες σταμάτησαν να δανείζουν η μία στην άλλη ή σε επιχειρήσεις blue-chips. Η ρευστότητα στέγνωσε και οι ΗΠΑ και η Ευρώπη διολίσθησαν σε σοβαρή ύφεση. Η αμερικανική κεντρική τράπεζα, η Fed, αντέδρασε –ως συνήθως- πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη αποτελεσματικό-τητα. Ορθώς πλημμύρισε την οικονομία με ρευστότητα με-τά την κατάρρευση της Lehman, λήγοντας έτσι τον τραπεζι-κό πανικό, την άνοιξη του 2009. Οι αμερικανικές τράπεζες σταδιακά ανακεφαλαιοποιήθηκαν, με διοχέτευση δημόσιου χρήματος (με το Troubled Asset Relief Program), με τα κέρ-δη από τα δάνεια με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο από τη Fed, με την ανάκαμψη στις τιμές ενεργητικού και την είσοδο νέου μετοχικού κεφαλαίου. Η δημοσιονομική στήριξη στις ΗΠΑ έπαιξε ίσως μικρό ρόλο στο ξεκίνημα της αμερικανικής ανά-καμψης το 2009, αλλά η προσπάθεια της Fed να ανατρέψει τον τραπεζικό πανικό ήταν ο καθοριστικός παράγοντας. Στην Ευρώπη αντίθετα χάθηκε πολύς χρόνος. Στην αρχή οι Ευρωπαίοι πολιτικοί διαλαλούσαν ότι «η ήπειρός μας έχει ανοσία, είμαστε ασφαλείς». Φυσικά διαψεύσθηκαν. Η ευ-ρωζώνη, αντίθετα με την αμερικανική οικονομία, απέτυχε να αντιμετωπίσει την εξίσου σοβαρή τραπεζική κρίση, ειδι-κά στις πιο αδύναμες οικονομίες της. Οι ελληνικές τράπεζες, με τα μεγάλα ανοίγματα στα εθνικά κρατικά ομόλογα, υπέ-στησαν καταστροφική απώλεια κεφαλαίου. Όταν άρχισαν να κυκλοφορούν οι φήμες τον Δεκέμβριο του 2009 ότι η Ελλάδα ίσως κηρύξει στάση πληρωμών και εξέλθει από την ευρωζώνη, οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούσαν πλέον να εκδώσουν χρεόγραφα ή να προσελκύσουν καταθέσεις ή δι-ατραπεζικές γραμμές πιστώσεων. Με τις καταθέσεις να μειώ-νονται και χωρίς πρόσβαση στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, έκοψαν κάθετα τα δάνεια, προκαλώντας καταστροφική οικο-νομική ύφεση, που συνεχίζει να βαθαίνει. Η ελληνική οικονομία καταρρέει όχι εξαιτίας του Μνημονίου ή από τη δημοσιονομική λιτότητα ή την έλλειψη εξωτερικής

ΕΠΙΛΟΓΗ 47

H λ y σ η σ τ ο ν Γ o ρδ ι ο δ ε σ μ oΗ ευρωζώνη έχει μία τελευταία ελπίδα: Να αποκατασταθεί το κεφάλαιο κίνησης στις αδύναμες οικονομίες. Να ανακεφα-λαιοποιηθούν οι τράπεζες με άφθονο δημόσιο (ευρωπαϊκό) χρήμα. Η ΕΚΤ να εξελιχθεί σε ακόμη πιο δυναμικό πιστω-τή έσχατης ανάγκης για τις τράπεζες (κάτι τέτοιο προσπάθησε χωρίς επιτυχία, με πλάγιο τρόπο, η Ισπανική κυβέρνηση στην περίπτωση της Bankia, αλλά συνά-ντησε την άρνηση της ΕΚΤ, συντηρώντας την αβεβαιότητα για την οικονομία της χώρας). Με δυο λόγια, η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει τη συνεχιζόμενη τρα-πεζική κρίση με αποφασιστικότητα, για να σώσει την ευρωζώνη από μια αυτοεκ-πληρούμενη προφητεία κατάρρευσης. Οι αξιόπιστες δημοσιονομικές στρατηγικές και οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφά-λαιο και υποδομές είναι σίγουρα κομμάτι της μακροπρόθεσμης ανάκαμψης, αλλά η δημοσιονομική κρίση μπορεί να αντιμε-τωπιστεί μόνο μετά τη στήριξη του κλο-νιζόμενου τραπεζικού κλάδου. Η μόνη στρατηγική που μπορεί να αντι-

μετωπίσει τον κίνδυνο της αυτοεκπλη-ρούμενης προφητείας για καταστροφή του τραπεζικού συστήματος, θα ήταν ένα Ταμείο Εγγυήσεων καταθέσεων όλης της ευρωζώνης και ένα ενιαίο κα-θεστώς εκκαθάρισης τραπεζών σε ευ-ρωπαϊκό επίπεδο. Με άλλα λόγια, οι τράπεζες, όλες, θα πρέπει να βγουν από τον έλεγχο της χώρας τους (ούτως ή άλ-λως τα κεφάλαια για τη διάσωσή τους έχονται από την Ευρώπη, το να περνάνε από τους εθνικούς λογαριασμούς πρώ-τα, επιβαρύνει το δημόσιο χρέος ανακυ-κλώνοντας το πρόβλημα της χώρας σε κρίση). Ένα τέτοιο σχέδιο δεν θα έλυνε όλα τα προβλήματα της ευρωζώνης. Αλ-λά θα σταματούσε τις δυνάμεις που θα μπορούσαν να την καταστρέψουν. Σήμε-ρα, καθώς αυτά δεν υπάρχουν, η λύση μπορεί να προκύψει μόνο από τον συν-δυασμό δύο εργαλείων: την τιτλοποί-ηση του χρέους μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και την ενεργοποίη-ση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθε-ρότητας (ESM), των 700 δισ. ευρώ.

Κάθε πρόταση για την κρίση θα πρέπει να περιλαμβάνει πρωτίστως το δεύτερο εργαλείο και όχι το πρώτο. Η ΕΚΤ έχει φτάσει σχεδόν στα όρια των δυνατο-τήτων της. Οι άμεσες αγορές κρατικών ομολόγων θα ήταν πιο αποτελεσματικές από την έμμεση οδό μέσω των LTROs, των πράξεων χορήγησης τριετούς ρευ-στότητας στις τράπεζες. Είναι όμως μάλ-λον απίθανο να πάει τόσο μακριά η ΕΚΤ. Αντιθέτως, η προφανής λύση θα έρθει μέσω της χρεοκοπίας (default) κάποιας υπερχρεωμένης χώρας, που θα διασω-θεί από τον ESM (φυσικά υπό όρους) με επαρκή κεφάλαια ώστε να λειτουργήσει το τραπεζικό σύστημα και η οικονομία (κάτι που δεν έχει γίνει στην Ελλάδα). Εί-ναι πιο αποτελεσματικό σήμερα να ξεκι-νήσουμε από τον ESM από το να σχεδι-άσουμε ένα νέο σύστημα. Ο ESM έπρεπε να έχει τραπεζική άδεια ώστε να μπορεί να αντλήσει και άλλα κεφάλαια από την ΕΚΤ, που σίγουρα θα χρειαστεί. Παρόλες τις αδυναμίες του, όμως, έχει ένα σημα-ντικό πλεονέκτημα: είναι υπαρκτός!

ανταγωνιστικότητας, αλλά από τη χρόνια έλλειψη κεφα-λαίου κίνησης. Όσοι είχαν λεφτά στην Ελλάδα τα έστειλαν στο εξωτερικό. Ουδείς δανείζει ελληνική τράπεζα ούτε καν οι Έλληνες αποταμιευτές. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να βρουν χρηματοδότηση. Από το 2010 η Ελλάδα προσπαθεί να σταθεροποιήσει την οικονομία της ενώ το τρα-πεζικό σύστημα συρρικνώνεται δραματικά. Αυτό με απλά λό-για δεν γίνεται, δεν μπορεί να συμβεί. Η εικόνα στην Ελλάδα θυμίζει τη δραματική συρρίκνωση του τραπεζικού δανεισμού το 1929-33 στο Μεγάλο Κραχ. Η τραπεζική αποστράγγιση της Ευρώπης δεν σταματά στην Ελλάδα. Οι οvernight καταθέσεις διολισθαίνουν από τα μέσα του 2010 στους τραπεζικούς κλά-δους πολλών ακόμη κρατών της ευρωζώνης, όπως η Ιρλαν-δία, η Πορτογαλία και η Ισπανία. Κατά συνέπεια, ο τραπεζικός δανεισμός σε αυτές τις χώρες επίσης μειώνεται, προκαλώντας τη διπλή ύφεση που εκδηλώνεται σήμερα. Υπάρχουν και χει-ρότερα. Η κατάσταση εύκολα θα επιδεινωθεί αν οι τράπεζες προσπαθήσουν να βελτιώσουν τους κεφαλαιακούς δείκτες τους μειώνοντας ακόμη περισσότερο τον δανεισμό, αντί να αντλήσουν νέα κεφάλαια. Η Ευρώπη δεν έχει πολιτικούς με διορατικότητα. Η κυρία Μέρκελ δεν εμπιστεύεται την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον έλεγχο της δημοσιονομικής πειθαρχίας των κρατών μελών και γι’ αυτό προσκάλεσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Δεν

στηρίζει πλέον ούτε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που τη διοικούσε ένας Γάλλος και σήμερα ένα Ιταλός, οι Γερμανοί πολιτικοί δεν αναγνωρίζουν ως προτεραιότητα να σωθούν οι τράπεζες της ευρωζώνης, και ειδικά της Ελλάδας και άλλων αδύναμων οικονομιών. Γερμανοί, Φινλανδοί, Αυστριακοί και Ολλανδοί πιέζουν την European Banking Authority να επιβάλ-λει αυστηρότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας χωρίς να δίνουν σημασία στην κρίση, η οποία επιταχύνει τις μεταστά-σεις της. Η εστίαση στις περικοπές των δημοσίων δαπανών υπό αυτές τις συνθήκες είναι όχι μόνο κακός οδηγός, αλλά και τραγικά ανεπαρκής. Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να μει-ώσουν τα ελλείμματα, ενώ τα φορολογικά έσοδα βουλιάζουν επειδή τα ίδια τα μισθολόγια μειώνονται δραματικά. Ο τραπεζικός πανικός στην Ελλάδα επιταχύνεται και μπορεί εύκολα να σπρώξει τη χώρα έξω από την ευρωζώνη αν δεν ληφθούν μέτρα αποτροπής της φυγής από τις ελληνικές τρά-πεζες. Αν γίνουν μαζικές αναλήψεις και η Ελλάδα εξωθηθεί σε έξοδο από το ευρώ, η έξοδος θα προκαλέσει πιθανότατα ακόμη μεγαλύτερη επίπτωση, καθώς η Πορτογαλία, η Ισπα-νία και η Ιταλία ίσως υποστούν ταχείες αναλήψεις τραπεζι-κών καταθέσεων και αυτές. Η απροθυμία της ευρωζώνης να κρατήσει την Ελλάδα στην κοινότητα θα δημιουργήσει μια πανίσχυρη μονομερή κατεύθυνση ενάντια στην επιβίωση του ευρώ σε πολλές άλλες χώρες επίσης.

OPENING REMARKSLeonidas-Phoebus Koskos, Executive Director, Hellenic American Union,

Executive Vice President, Hellenic American Education Center

KEYNOTE SPEAKERSDemetri Paneras, CIO, Velti

Christos Vassilicos, PMP, Project Director, CGI

WORKSHOPS and FACILITATORSProject risk management

with George Merguerian, PMP, Senior Partner, Managing Director, Business Management Consultants

Going global: adaptation of methods and practices to a multi-cultural environmentwith George Liakeas, PMP, IS PMO Manager, NEXANS

Recommended practices for subcontractor management with Christos Vassilicos, Project Director, CGI

Cost estimating techniques with George Merguerian, PMP, Senior Partner, Managing Director, Business Management Consultants

Managing new IT product development projectswith Thanos Moraitinis, PMP, Adjunct Professor, Hellenic American Education Center

Agile project management practiceswith Bill Doescher, PMP, Principal Consultant, Business Management Consultants

Effective contract negotiations with Nikolaos Samaras, PgDL, LPC, Instructor, Hellenic American Union

Explore MS Project 2010with Gerasimos Kontaxis, MS Office Trainer, Apple Certified Trainer, Hellenic American Union

Cross cultural communication skillswith Mike Robbs, Instructor, Hellenic American Union

Personal power and influencewith Yiannis Petropoulos, Instructor, Hellenic American Union

7

Contributors

Media Contributors

This event is supported by

18 June 2012

http://project.hau.gr

Earn 8 PDUs7 CPEs

The event is organized by: In co-oparation with:

INFORMATION

Hellenic American UnionMassalias 22, Athens

Tel: 210-3680907http://project.hau.gr

[email protected]

ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝΔΥΣΗ • ΑΝΑΠΤΥΞΗ • ΑΞΙΑ • KNOWLEDGE • INVES

TMENT • DEVELOPMENT VALUE ΓΝΩΣΗ • ΕΠΕΝΔΥΣΗ • ΑΝΑ

Premier Sponsor

ΕΠΙΛΟΓΗ 49

α ξι α ε χ ε ι…να μοιραζεσαιτισ γνωσεισ & τισ αποψεισ σου

BankersClub

BankersClub

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

Ναταλiα

Χριστοδοyλου

Eurobank EFG

50 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ναταλiα Χριστοδοyλου Eurobank EFG

συνέντευξη στov ΜaΚη ντoβολο

οι τράπεζες αντιλαμβάνονται ότι η διεύρυνση του πελατολο-γίου τους και η ύπαρξη νέων ευκαιριών ανάπτυξης και κερ-δοφορίας περνά μέσα από την ενίσχυση καινούργιων, υγιών και δυναμικών μικρών επιχειρήσεων, υποστηρίζει σε συνέ-ντευξη της στην «Ε» η Ναταλία Χριστοδούλου, βοηθός γε-νικός διευθυντής επικεφαλής του τομέα Επικοινωνίας και Marketing του Wholesale banking της Eurobank EFG. στο πλαίσιο αυτό πρόσφατα η Eurobank, σε συνεργασία με τον σΕΒ, προχώρησαν στην προκήρυξη, για δεύτερη φορά, του διαγωνισμού εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας. Όπως επισημαίνει η κ. Χριστοδούλου, κύριος στόχος του διαγωνι-σμού είναι να αναδείξει τις νέες ιδέες σε όλη την κοινωνία και ιδιαίτερα στον επιχειρηματικό κόσμο ώστε στη συνέχεια να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια προς επένδυση από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στη δημιουργία μιας γέφυρας ανάμεσα στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα.

BankersClub

BankersClub

ΑνaπΤΥξη Απo Τη nea ΕπΙχΕΙΡηΜΑΤΙΚoΤηΤΑ

ΕΠΙΛΟΓΗ 51

Κ. Χριστοδούλου υπάρχει τελικά ρό-λος για τις τράπεζες στην κρίση και στη δημιουργία της οδού προς την ανάπτυξη; Αν μείνουμε απαθείς πα-ρατηρητές απέναντι στις δραματικές συνέπειες της κρίσης, αν αφεθούμε στην ηττοπάθεια και την εσωστρέ-φεια, αργά η γρήγορα η κρίση θα μας ισοπεδώσει. Σε αυτές τις συνθήκες, απαιτείται αφύπνιση και επανεξέταση της στάσης και του ρόλου μας στη με-γάλη προσπάθεια της χώρας να ξανα-βρεί τον δρόμο της ανάπτυξης.Οι τράπεζες έχοντας κεντρικό ρόλο, στην καρδιά της οικονομίας, αφου-γκράζονται πρώτες τα μηνύματα που δείχνουν την πορεία των πραγμάτων. Ταυτόχρονα οφείλουν να αναλαμβά-νουν ενεργό ρόλο και πρωτοβουλίες υποστήριξης της αναπτυξιακής προ-σπάθειας. Η Εurobank διέβλεψε έγκαι-ρα τις νέες προκλήσεις της συγκυρίας. Πρώτοι ανακοινώσαμε, τον Ιούνιο του 2009, την ανάληψη πρωτοβουλι-ών που στόχο έχουν να υποστηρίξουν ένα νέο οικονομικό μοντέλο εστιασμέ-νο στην εξωστρέφεια, την ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης και την καινοτομία, ως τον κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης με πρωταγωνι-στή τις υγιείς ιδιωτικές επιχειρηματι-κές δυνάμεις της χώρας.

Για δεύτερη χρονιά προκηρύσσετε τον διαγωνισμό εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας τον οποίο συνδιοργα-νώνετε με τον ΣΕΒ. Ποιος είναι ο στό-χος αυτής της πρωτοβουλίας; Πιστεύ-ουμε ακράδαντα ότι ο δρόμος για να ξεφύγει η χώρα μας από την κρίση και να δημιουργήσει προϋποθέσεις μα-κροπρόθεσμης ανάπτυξης περνά μέσα από τη ριζική αναμόρφωση του παρα-γωγικού της μοντέλου. Οι ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιό-τητας, που θα μπορούν να ανταγωνί-ζονται με αξιώσεις στις ξένες αγορές. Η χώρα διαθέτει πλούσιο δυναμικό

σε ανθρώπους και ιδέες που, παρά τις συνθήκες της γενικευμένης απαξί-ωσης, δεν έχουν αποθαρρυνθεί αλλά δουλεύουν συστηματικά και αναζη-τούν ευκαιρίες. Προϊόντα ποιότητας και σοβαρές επιχειρηματικές δραστη-ριότητες υπάρχουν σε πολλούς τομείς και γι’ αυτό αργά αλλά σταθερά η Ελ-λάδα επεκτείνει τις εξαγωγές της. Την ίδια στιγμή υπάρχει και ένας σημαντι-κός αριθμός τεχνολογικών κέντρων, ερευνητικών ομάδων και ερευνητών

με καινοτόμες, πρωτοποριακές ιδέ-ες οι οποίες δεν φτάνουν πάντα στην παραγωγή και την αγορά. Ο κύριος στόχος του διαγωνισμού είναι να ανα-δείξει τις νέες αυτές ιδέες στην κοινω-νία και ιδιαίτερα στον επιχειρηματικό κόσμο για να προσελκύσει ιδιωτικά κεφάλαια προς επένδυση από την Ελλάδα ή από το εξωτερικό συμβάλ-λοντας έτσι στη δημιουργία μιας γέ-φυρας ανάμεσα στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα. Η πρωτοβουλία ανάδειξης της καινοτομίας λείπει από την ελληνική αγορά και ο πρώτος δι-αγωνισμός που διοργανώσαμε απά-ντησε σε αυτή την ανάγκη. Γι’ αυτό και επαναλαμβάνουμε φέτος τον διαγω-νισμό ο οποίος είδαμε ότι συντέλεσε στο να φανεί το πόσο απαραίτητη εί-ναι η ανάπτυξη συνεργασιών ανάμεσα στην επιχειρηματική κοινότητα, τους

εκπροσώπους του χρηματοπιστωτι-κού κλάδου, τους ερευνητές και τους φορείς καινοτομίας.

Είχατε τέτοια παραδείγματα από τον πρώτο διαγωνισμό; Ασφαλώς και εί-χαμε. Οι περισσότερες από τις 21 προ-τάσεις που βραβεύτηκαν βρίσκονται σήμερα στη διαδικασία διαπραγμα-τεύσεων ή διαμόρφωσης συμφωνιών για την παραγωγική υλοποίηση τους. Παραδείγματος χάριν, όπως αναδεί-χτηκε από τον διαγωνισμό υπάρχει

εταιρεία στη Ελλάδα τα προϊόντα της οποίας χρησιμοποιούνται στα ραντάρ των αεροδρομίων των ΗΠΑ για την προστασία από υπερτάσεις του ηλε-κτρικού δικτύου. Αλλά και εταιρεία που παράγει φωτοβολταϊκά πάνελ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κανονικά τζάμια παραθύρων με την εφαρμογή μιας πρωτοποριακής τεχνολογίας νανοϋλικών. Και αυτά αποτελούν μόνο ένα πρώτο δείγμα γραφής που αποκαλύπτει το ανεκμε-τάλλευτο δυναμικό και τις τεράστιες δυνατότητες της χώρας μας.

Ποια είναι η εμπειρία σας μέσα από την επαφή σας με την κοινότητα των ερευνητών και των νέων επιχειρη-ματιών σε τομείς εντάσεως έρευνας; Πρέπει να σας πω ότι και εμείς δεν γνωρίζαμε τον πλούτο αυτό. Για να

“”

Η χώρα διαθέτει πλούσιο δυ-ναμικό σε ανθρώπους και ιδέ-ες που, παρά τις συνθήκες τις γενικευμένης απαξίωσης, δεν έχουν αποθαρρυνθεί αλλά δουλεύουν συστηματικά και αναζητούν ευκαιρίες.

52 ΕΠΙΛΟΓΗ

παρουσιάσουμε τον διαγωνισμό, στε-λέχη από την τράπεζά μας και τον ΣΕΒ επισκέφθηκαν ερευνητικά κέντρα σε όλη τη χώρα. Από το ΕΚΕΤΑ και την Τεχνόπολη στη Θεσσαλονίκη, στο ΙΤΕ στην Κρήτη, στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου, στο επιστημονικό πάρκο Πατρών, στον Δημόκριτο και σε πα-νεπιστήμια σε όλη την Ελλάδα. Έτσι μπορέσαμε να κατανοήσουμε τους προβληματισμούς και τις ανάγκες της ερευνητικής κοινότητας και να αναλά-βουμε δράση για την προώθηση της παραγωγικής υλοποίησης των προτά-σεων που λάβαμε. Πέρα από την προ-βολή που επιτύχαμε, φέραμε σε επα-φή τους ερευνητές που συμμετείχαν στον διαγωνισμό με το Δίκτυο ΠρΑξΗ με το οποίο είκοσι εξ αυτών έχουν ήδη αναπτύξει συνεργασία ώστε να υποστηριχθεί η δυνατότητα τεχνολο-γικών συνεργασιών και η κατοχύρω-ση δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Σε τι προσβλέπει η τράπεζα από την πρωτοβουλία αυτή; Η επιτυχημέ-νη πορεία μιας τράπεζας εξαρτάται από την ποιότητα της πελατείας της και γι’ αυτό οφείλει να διαβλέπει και να εντοπίζει πού δημιουργείται ένας καινούργιος πληθυσμός οικονομικών ευκαιριών και δραστηριοτήτων ευ-θυγραμμισμένων με τις αναπτυξιακές ανάγκες της οικονομίας. Με βάση αυ-τή την προσέγγιση η τράπεζα οφείλει να υποστηρίζει τις νέες οικονομικές τάσεις και τις εν δυνάμει αξιόπιστες και δυναμικές επιχειρηματικές δυνά-μεις που σήμερα εντοπίζονται στον χώρο της εξωστρέφειας και της και-νοτομίας. Εξάλλου, πολύ λίγοι τομείς είναι ακόμα ισχυρά ενεργοί από τους παραδοσιακούς της οικονομίας μας: ο τουρισμός, η διακίνηση εμπορευμά-των, ορισμένα αγροτικά προϊόντα.

Σε όλες τις προηγμένες χώρες υπάρ-χουν επενδυτικά κεφάλαια για νέες εταιρίες. Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν μείνει πίσω στον τομέα αυ-τό; Ως ένα σημείο έχετε δίκιο. Θα μπορούσε κάποιος να αναρωτηθεί:

BankersClub

BankersClub

Ναταλiα Χριστοδοyλου Eurobank EFG

Αν ο Steve Jobs ζούσε στην Ελλάδα, θα βρισκόταν κάποιος να χρηματο-δοτήσει τα πρώτα βήματα της APPLE; Οι ελληνικές τράπεζες παραδοσιακά έχουν κινηθεί πολύ προσεκτικά με βασική μέριμνα την προστασία των καταθετών και των μετόχων τους. Γι’ αυτό άλλωστε και όταν οι ξένες τρά-πεζες βρέθηκαν εκτεθειμένες με με-γάλο μέρος του χαρτοφυλακίου τους επενδυμένο σε «τοξικές» υψηλού ρί-σκου επενδύσεις, οι ελληνικές τράπε-ζες ήταν «καθαρές». Από την άλλη με-ριά, η χώρα μας έχει μείνει πίσω στον τομέα της χρηματοδότησης της νέας επιχειρηματικότητας, των επενδύσε-ων επιχειρηματικών κεφαλαίων όπως seed capital, venture capital. Πιστεύ-ουμε όμως πως σε σύντομο χρονικό διάστημα θα καλυφθεί η απόσταση, οι τράπεζες αντιλαμβάνονται ότι ο τρόπος για να διευρυνθεί το πελα-τολόγιο τους και να υπάρξουν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης και κερδοφορί-ας είναι να ενισχυθούν καινούργιες υγιείς, δυναμικές μικρές επιχειρήσεις. Η Eurobank συνεργάζεται εδώ και

πολλά χρόνια με το venture capital GLOBAL FINAΝCE το οποίο έχει δια-γράψει μία εξαιρετικά επιτυχημένη πορεία ενισχύοντας στην εξέλιξη τους εταιρείες οι οποίες αποτελούν σήμε-ρα πρότυπα επιχειρηματικότητας. Η τράπεζά μας έχει επενδύσει αυτόνομα μετοχικά κεφάλαια σε εξωστρεφείς επιχειρήσεις μέσω της Eurobank EFG Equities, Investment Banking.

Όμως υπάρχουν δεκάδες ελληνικές επιχειρήσεις με ανταγωνιστικά προϊ-όντα που δεν έχουν καταφέρει να τα διαθέσουν στο εξωτερικό. Πώς εσείς τις στηρίζετε στην προσπάθεια τους αυτή; Η Εurobank εγκαινίασε τον Ιού-νιο του 2009 μια σειρά δράσεων για την ενίσχυση της εξωστρεφούς επι-χειρηματικής δραστηριότητας. Πρω-τοβουλίες που βασίζονται σε πέντε άξονες. Ένας από τους άξονες εστιάζει σε κοινές δράσεις με τους εξαγωγικούς φορείς και τους κοινωνικούς εταίρους για την προώθηση των εξαγωγικών επιχειρήσεων, για τον σχεδιασμό, την ανάληψη και την οικονομική υποστή-

“

”

Όπως αναδείχτηκε από τον διαγωνι-σμό, υπάρχει εταιρεία στη Ελλάδα τα

προϊόντα της οποίας χρησιμοποιούνται στα ραντάρ των αεροδρομίων των ηπΑ για την προστασία από υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου και εταιρεία που

παράγει φωτοβολταϊκά πάνελ που μπο-ρούν να χρησιμοποιηθούν ως κανονικά τζάμια παραθύρων. Αυτά αποτελούν μό-

νο ένα πρώτο δείγμα του ανεκμετάλ-λευτου δυναμικού της χώρας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 53

ριξη πρωτοβουλιών, μελετών και συ-νεδρίων, που προωθούν την ανταγω-νιστικότητα και την εξωστρέφεια. Το πρόγραμμα «Go International» είναι μια σοβαρή πρωτοβουλία που υλοποι-είται σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέ-ων (ΠΣΕ) και τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων Κρήτης (ΣΕΚ). Στόχος του είναι η επί-τευξη νέων επιχειρηματικών συμφω-νιών συνεργασίας οι οποίες ενισχύ-ουν την οικονομική εξωστρέφεια της Ελλάδας. Αξιοποιώντας τη σημαντική παρουσία της Eurobank στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και το ευρύ πελατολόγιο των θυγατρι-κών τραπεζών του Ομίλου και με τη συνδρομή των τοπικών Ελληνικών Πρεσβειών και των Γραφείων Οικο-νομικών & Εμπορικών Υποθέσεων,

το “Go International” δημιουργεί επιχειρηματικές γέφυρες με υγιείς, τοπικούς, επιχειρηματικούς φορείς σε κάθε μία από τις παραπάνω χώρες καθώς και με τις χώρες της ευρύτε-ρης περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό έχουν πραγματοποιηθεί δύο αποστολές το 2011: στην Κύπρο και στη Σερβία. Η επόμενη αποστολή είναι 11&12 Ιου-νίου 2012 στη ρουμανία. Πιστεύουμε πως η κινητοποίηση στο πλαίσιο του GO INTERNATIONAL, συνέβαλε στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών σε συγκεκριμένες αγορές. Είναι χαρακτη-ριστικό ότι το 2011 οι εξαγωγές προς την Κύπρο σημείωσαν αύξηση 16%

και συνολικά προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής 64%.

Σχεδιάζετε και νέες πρωτοβουλί-ες στήριξης των εξαγωγών; Μέσα από την τεχνογνωσία μας στο Trade Finance, παρατηρήσαμε ότι η τάση, η οποία διαρκώς ενισχύεται, υπαγορεύ-ει τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων και του διαδικτύου για την ενημέρω-ση και τη διασύνδεση με στόχο την εμπορική συναλλαγή. Με γνώμονα την αναγκαιότητα αυτή, η Eurobank έχει προχωρήσει σε μία πολύ σημα-ντική επένδυση για τη δημιουργία της διαδικτυακής πύλης, το Exportgate.gr. που θα προσφέρει την απαραίτητη δι-κτύωση και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας σε ελληνικές εξαγωγικές επιχει-ρήσεις. Και αυτή η πρωτοβουλία υλο-ποιείται σε συνεργασία με τους τρείς εξαγωγικούς φορείς και τον ΣΕΒ.

Aπό την τελετή βράβευσης στον πρώτο διαγωνισμό καινοτομίας, το 2011.

54 ΕΠΙΛΟΓΗ

Τράπεζες και Ναυτιλία

Χρηματοδoτηση σε δyσκολουσ καιροyσ

στα 60 δισ. δολ. εκτιμάται το συνολικό χαρτοφυλάκιο δανείων της ελληνικής ναυτιλίας. από το ποσό αυτό, περίπου το 40% αφορά δάνεια ελληνικών τραπεζών και θυγατρικών ξένων στην Ελλάδα. Η υψηλόρρυθμη άνοδος των χορηγήσεων στην ελληνική αγορά αποτελεί παρελθόν, αφού οι δυσκολίες των ελληνικών τραπεζών από τη μια πλευρά και η υποχώρηση των ναύλων

διεθνώς συνθέτουν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον.Απο το ΕΠΙτΕλΕΙο της «Ε»

ΕΠΙΛΟΓΗ 55

Ε λ λ η ν ι κ η ν αυ τ ι λ ι α

Ο υπό ελληνική σημαία στόλος, με 2.014 πλοία (άνω των 100 gt) είναι ο 2ος μεγαλύτερος σε χω-ρητικότητα στην ΕΕ, από 1ος το 2011, καθώς την πρώτη θέση πήρε η σημαία της Μάλτας, σημαντικό μέρος των πλοίων της όμως βρίσκεται υπό ελληνική διαχείριση. Ο ελληνικός στόλος είναι ο 7ος παγκο-σμίως.

Ο ελληνόκτητος στόλος με 3.325 πλοία (χωρητι-κότητας >1.000 gt) είναι ο 1ος παγκοσμίως, με 15% της παγκόσμιας χωρητικότητας.

Ο ελληνόκτητος στόλος, ελληνική και σημαίες χωρών της ΕΕ, αποτελεί το 40% του στόλου της ΕΕ. Ο ελληνόκτητος στόλος καλύπτει το 23% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων και 16% των bulk carriers.

Οι παραγγελίες πλοίων ελληνικών συμφερόντων στα τέλη του 2011 ανέρχονταν σε 439 πλοία (άνω tvn 1.000 grt), από τα οποία 152 δεξαμενόπλοια με 27% της παγκόσμιας ναυπηγούμενης χωρητικότη-τας, 220 φορτηγά με 13% και 60 containers με 10%.

Οι ναυτιλιακές εισπράξεις το 2011 αναλογούσαν στο 6,5% του αΕΠ της χώρας. Περίπου το μισό επα-νεξάγεται για αγορά υπηρεσιών από άλλες χώρες.

Σ το περιβάλλον της συρρίκνω-

σης των χορηγήσεων από τις ελληνικές τράπεζες, η ναυ-τιλία μαζί με τον ενεργειακό κλάδο αποτέλεσαν την εξαί-ρεση. Όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος, το υπό-λοιπο των ναυτιλιακών δανείων αυξήθηκε το 2011 κατά 2,4% στα 18 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό που αφορά χορηγήσεις στην Ελλάδα μόνο, ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από το μισό (57%) αποτελεί χορηγήσεις ελληνικών τρα-πεζών και το υπόλοιπο χορηγήσεις θυγατρικών στην Ελ-λάδα ξένων τραπεζών, όπως η Royal bank of Scotland, η Commerzbank, η hSBC, η Citibank, η BNP Paribas, η Deutsche Bank, η Unicredit κ.ά. Όπως ήταν αναμενόμε-νο, οι ρυθμοί της τριετίας 2009-2011 (4% άνοδος των χορηγήσεων το 2009 και 2010) είναι πολύ χαμηλότεροι εκείνων της περιόδου 2007-2008 (32% και 19%) όταν η συνεχής άνοδος των ναύλων δημιουργούσε ευφορία προσδοκιών. Φυσικά, ο διεθνής χαρακτήρας της ελλη-νικής ναυτιλίας (υπό ελληνική και ξένη σημαία) συνε-πάγεται και χρηματοδότησή της από τις μεγάλες τράπε-ζες του εξωτερικού. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Petrofin Bank Research, συνολικά οι χορηγήσεις σε διεθνές επίπεδο των τραπεζών –ελληνικών και ξένων– ανέρχονται σε 60,6 δισ. δολ στα τέλη του 2011, κατα-γράφοντας αύξηση 6%, μετά από 4,5% το 2010 και 2% το 2009. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στις ξένες τράπε-ζες που έχουν παρουσία στην Ελλάδα αναλογεί περίπου το 52% της συνολικής χρηματοδότησης της ελληνικής ναυτιλίας. Σε περίπου 10 τράπεζες, ελληνικές και ξένες, αναλογεί το 59% της χρηματοδότησης, με πρώτη στη λί-στα την RBS με 10,6 δισ. δολ και δεύτερη τη γερμανι-κή Commerzbank με 5,2 δισ. δολ. Ακολουθούν η Credit Suisse με 5 δισ., η DNB με 2,8 δισ. και η DVB με 2,8 δισ. επίσης. Στην 6η και την 7η θέση βρίσκονται η Εθνική και η Εμπορική με 2,4 δισ. δολ και ακολουθεί η Marfin με 2,3 δισ. Στα 2 δισ. δολ περίπου κυμαίνεται το ναυτιλια-κό χαρτοφυλάκιο της BNP Paribas (για το οποίο κυρίως διατηρούσε την παρουσία της στην Ελλάδα), της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς ενώ στα 1,2 δισ. δολ διαμορφώνεται το χαρτοφυλάκιο της Eurobank. Οι δυσκολίες της ελληνικής τραπεζικής αγοράς, καθώς η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών που υπέστησαν ζημιές από το PSI δεν έχει ακόμη ολοκλη-ρωθεί, συνθέτουν ένα περιβάλλον προκλήσεων για τη

χρηματοδότηση από τις ελληνικές τράπεζες. Άλλωστε το πρώτο δίμηνο του 2012, τα υπόλοιπα των χορηγήσεων προς τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις υποχωρούν οριακά. Συγχρόνως, και αυτό αφορά όλες τις τράπεζες, ελληνικές και ξένες, η ισχυρή ελληνική ναυτιλία δεν μπορεί πα-ρά να επηρεάζεται από τις διεθνείς εξελίξεις. Η μείωση των ναύλων του 2011 (ο δείκτης BDI μειώθηκε 44% και ο BDTI κατά 13%) συνεχίζεται φέτος ενώ δεν αναμένεται άνοδος ούτε το 2013 καθώς αυξάνονται οι παραδόσεις νέων πλοίων -από τη μεγάλη άνοδο των παραγγελιών που τροφοδότησε η περίοδος της ανόδου των ναύλων 2006-2008 πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση- με συ-νέπεια να εκτιμάται για τη διετία 2012-2013 αύξηση της χωρητικότητας κατά 10% και ενώ προβλέπεται χαμηλότε-ρη άνοδος, 7%, του θαλάσσιου μεταφορικού έργου. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργεί η επιβράδυνση του όγκου του διεθνούς εμπορίου, με άνοδο 3,7% το 2012 από 5% το 2011 και 13% το 2010. Νέος παράγοντας στην αγορά, η ανάδειξη της ΝΑ Ασίας ως χρηματοοικονομικού πόλου για τη ναυτιλία. Παράδειγμα, το Ελληνοκινεζικό Ναυτι-λιακό Σχήμα που ανακοίνωσε το 2010 ο πρωθυπουργός Wen Jiabao, που προβλέπει παροχή δανείων από κινε-ζικές τράπεζες για κατασκευή πλοίων σε ναυπηγεία της χώρας με στόχο να ενισχυθούν τα τελευταία καθώς και εκεί υπάρχει πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα.

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

eurobank Ενίσχυση με 1 δισ. ευρώΜε τρεις στρατηγικές κινήσεις η EUROBANK ενισχύεται κεφα-λαιακά με 1 δισ. ευρώ και πλέον, στο πλαίσιο του προγράμμα-τος ενίσχυσης των βασικών ιδίων κεφαλαίων και επαναφοράς των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας στα επίπεδα πριν από τις ζημίες (4,6 δισ. ευρώ) που κατέγραψε από τη συμμετοχή της στο PSI. Με τις κινήσεις αυτές η τράπεζα μειώνει τις ανάγκες εξεύρεσης νέων κεφαλαίων (ιδίως από το τΧς). ςυγκεκριμένα ολοκληρώθηκε η πώληση του 70% της Polbank (δραστηριό-τητες Πολωνίας) στην αυστριακή Raiffeisen Bank έναντι 900 εκατ. ευρώ ενώ θα διατηρήσει μερίδιο 13% στη νέα τράπεζα που θα προκύψει, τη Raiffeisen Polbank. Με την πώληση αυ-τή ο δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων ενισχύεται κατά 1 ποσοστιαία μονάδα. Επίσης πωλήθηκε η EUROBANK Tefken (τουρκία) στη Burgan Bank του κουβέιτ, κίνηση από την οποία ενισχύεται κατά 300 εκατ. (+60 μονάδες βάσης στον δείκτη κύ-ριων βασικών ιδίων κεφαλαίων). Μαζί με την επαναγορά τίτ-λων της ο δείκτης αθροιστικά αυξήθηκε κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες, με στόχο τη μεγιστοποίηση της συμμετοχής στην ανα-κεφαλαιοποίηση της τράπεζας και τη χαμηλότερη συμμετοχή του ταμείου Χρηματοπιστωτικής ςταθερότητας (εκτιμάται σε 4,2 δισ.). Πρόσφατα η τράπεζα ανακοίνωσε άνοδο της κερδο-φορίας από τις εργασίες της στην κύπρο κατά 42% στα 43 εκατ. ευρώ. ςχετικά, επίσης, αξίζει να αναφερθεί η πρόσφατη πα-ρουσίαση των Επιστημονικών Μελετών που εκπονήθηκαν με

αποκλειστική χρηματοδότηση από το Ίδρυμα λάτση. το ερευ-νητικό πρόγραμμα ‘Επιστημονικές Μελέτες’ διανύει το 5o έτος υλοποίησής του. Όπως τονίζει ο επικεφαλής της επιστημονικής επιτροπής του προγράμματος, καθηγητής κώστας γαβρόγλου, «η πορεία του προγράμματος όλα αυτά τα χρόνια ενισχύει τη βαθιά πεποίθησή μας ότι το επιστημονικό δυναμικό της χώρας μας συγκαταλέγεται στα πιο δυναμικά της διεθνούς κοινότητας και, γι’ αυτό τον λόγο, η στήριξη της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί βασική συνιστώσα των προγραμμάτων του κοινωφελούς ιδρύματος».

56 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ειδήσεις - τάσεις - εξελίξεις

BankingNewsΟι προκλήσεις, οι ανακατατάξεις, η στρατηγική, το όραμα και οι εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα που επαναδιαμορφώνεται στην απαιτητική εποχή της ύφεσης.

Με την απόκτηση υβριδικών τίτλων και τίτλων μειωμένης εξασφάλισης, η ALPHA BANK πέτυχε ενίσχυση των βασικών ιδί-ων κεφαλαίων της (core her I) κατά 74 μονάδες βάσης ή κατά 333 εκατ. ευρώ. η τράπεζα υπέστη ζημίες 3,8 δισ. ευρώ το 2011 από τη συμμετοχή της στο πρόγραμ-μα ανταλλαγής ομολόγων του ελληνι-κού δημοσίου. Όπως άλλωστε δήλωσε ο πρόεδρός της, γιάννης κωστόπουλος, οι επιπτώσεις του PSI οδήγησαν στη ματαί-ωση της συγχώνευσης με τη Eurobank «η συγχώνευση απαιτούσε πολλαπλάσια κε-φάλαια από αυτά που αρχικά εκτιμήσαμε προκειμένου το νέο σχήμα να είναι βιώ-

σιμο (9 δισ. ευρώ συνολικά). Δεν μπορού-με να ζητήσουμε από τους μετόχους μας τόσα κεφάλαια σε μια τέτοια συγκυρία». η συμμετοχή της στο PSI περιόρισε τον δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων στο 3%, (μείωση κατά 8,6 ποσοστιαίες μονάδες) και κεφαλαιακής επάρκειας στο 5,5%. Με τη συμμετοχή των κεφαλαίων από το ταμείο Χρηματοπιστωτικής ςταθε-ρότητας, 1,9 δις ευρώ, οι δείκτες ενισχύο-νται σε 7,3% και 9,8% αντίστοιχα. για την ανταπόκριση στα νέα, υψηλότερα, όρια κεφαλαιακής επάρκειας, η τράπεζα θα προχωρήσει σε οργανική αναδιάρθρωση και στοχευμένες μετοχικές ενέργειες.

ΑLPHa bank Κεφαλαιακή ενίσχυση 333 εκατ. ευρώ

ΕΠΙΛΟΓΗ 57

ΕMΠΟρΙΚΗ ΤρΑΠΕΖΑ Η τράπεζα είναι πλέον ο μοναδικός μέτοχος της θυγατρικής της ΕΜPORIKI BANK ΑLBANIA S.A., μετά την πλήρη κάλυψη της αύξησης κεφαλαίου της τελευταίας. Στον τομέα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, η τράπεζα ανέλαβε τη συνολική στήριξη προγράμματος περιβαλλοντικής δράσης σε 10 δημοτικά σχολεία της Αθήνας με θέμα «Η μετανάστευση των οργανισμών». Στόχος του η εξοικείωση των μαθητών με τον αγώνα επιβίωσης, όπως αυτός εκφράζεται με τη μετακίνηση διαφόρων ζωντανών οργανισμών μέσα στο φυσικό περιβάλλον και να τον συνδέσουν με το φαινόμενο της μετανάστευσης πληθυσμών σε αναζήτηση καλύτερων συνθηκών ζωής.

ΤΡaπΕζΑ πΕΙΡΑΙΩΣΑνοδικά τα έσοδα, κέρδη από τον αναβαλλόμενο φόρο Άνοδο 4% σημείωσαν τα λειτουργικά έσοδα της τράπεζας Πειραιώς το 1ο τρίμηνο 2012 σε σύγκριση με το 2011 ενώ τα λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν 8%. το αποτέλεσμα ήταν κέρδη 217 εκατ. ευρώ, +18%. ωστόσο η αύξηση των προ-βλέψεων στα 296 εκατ., απόρροια της επιδεί-νωσης της οικονομίας που οδήγησε σε άνοδο των δανείων σε καθυστέρηση στο 16%, τα με-τέτρεψε σε ζημιές 80 εκατ. Με την αναγνώριση όμως του υπόλοιπου του αναβαλλόμενου φό-ρου που σχετίζεται με το PSI, τα αποτελέσμα-τα καταλήγουν σε κέρδη 298 εκατ. ευρώ. Όπως δήλωσε ο πρόεδρός της, Μιχάλης ςάλλας, ανα-φορικά με την καταβολή των 18 δισ. ευρώ στις 4 μεγάλες τράπεζες από το ταμείο Χρηματοπι-στωτικής ςταθερότητας, αποκαθίσταται έτσι μέρος των ζημιών που υπέστησαν οι τράπεζες από το PSI και οι δείκτες κεφαλαιακής επάρ-κειας επανέρχονται στο απαιτούμενο εποπτικά επίπεδο. Με την καταβολή 4,7 δισ. ευρώ από το τΧς, ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της τρά-πεζας διαμορφώνεται σε 9% και των κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων σε 8%. Οι καταθέ-σεις και τα δάνεια, σε ετήσια βάση, το 1ο τρίμη-νο μειώθηκαν 24% και 5% αντίστοιχα, σε ανα-λογία με τις εξελίξεις στο σύνολο της αγοράς.

ςημαντική αύξηση κερδοφορίας καταγράφει η τράπεζα κύπρου. ςτα 295 εκατ. ανήλθαν τα κέρδη της τράπεζας κύπρου το 1ο τρίμηνο του 2012, μετά τη θετική επίπτωση της αναβαλλόμενης φο-ρολογικής απαίτησης για την απομείωση της αξίας των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο χαρ-τοφυλάκιό της. Πριν από αυτή, τα καθαρά κέρδη ανέρχονταν σε 99 εκατ., αυξημένα κατά 33% σε σχέση με πέρυσι. Πριν από τις προβλέψεις ύψους 100 εκατ. ευρώ, τα κέρδη της τράπεζας ήταν 219 εκατ. ευρώ (+25%). Μετά τις κινήσεις ενίσχυσης της κεφαλαιακής της θέσης, οι ανάγκες σε κεφά-λαια για την κάλυψη των απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής τραπεζικής αρχής περιορίζονται σε 200 εκατ. ευρώ. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας του συγκροτήματος στα τέλη Μαρτίου ήταν 9,2%, ο δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων 6,8% και των βασικών ιδίων κεφαλαίων 8,9%. η τρά-πεζα βελτίωσε το επιτοκιακό της περιθώριο στο 3,3% από 2,8% το 1ο τρίμηνο 2011.

Συγκρότημα ΤΡaπΕζΑΣ ΚYπΡΟΥΚέρδη 295 εκατ. το 1ο τρίμηνο

Ζημιές 11,8 δισ. ευρώ κατέγραψε η Εθνική τράπεζα από την απο-μείωση της αξίας των ελληνικών κρατικών ομολόγων (ονομαστι-κής αξίας 14,8 δισ. ευρώ) κατά 75%. η πρόσθετη απομείωση 1,2 δισ. όλων των απαιτήσεων οδή-γησε σε ζημιές από το ελληνικό δημόσιο 12,9 δισ. ευρώ το 2011. Μετά την κεφαλαιακή ενίσχυση από το τΧς 7,4 δισ. ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκει-ας διαμορφώνεται σε 8,1% και ο δείκτης κύριων βασικών ιδί-ων κεφαλαίων της τράπεζας στο 6,4% (η τράπεζα της Ελλάδος επι-βάλλει κατώτατο όριο 9% ως τον ςεπτέμβριο για τις τράπεζες). Ο λόγος δανείων προς καταθέσεις διαμορφώνεται σε 105% στην Ελ-λάδα και σε 111% για τον όμιλο. Όπως τόνισε, ο Δ/ς της τράπεζας, απόστολος ταμβακάκης, η τρά-πεζα μειώνει το λειτουργικό της κόστος, 7% το 1ο τρίμηνο 2012, και θωρακίζει τον ισολογισμό της με προβλέψεις 559 εκατ. λόγω της

Ανδρέας Ηλιάδης «Τα θετικά αποτελέσματα είναι απότοκο των έγκαιρων

ενεργειών για την αντιμετώπιση της κρίσης»

ΕΘνΙΚη ΤΡΑπΕζΑΘωράκιση ισολογισμού

ανόδου των μη εξυπηρετούμε-νων δανείων στο 14% που προ-καλεί η βαθιά ύφεση. η Εθνική έχει ήδη ενισχυθεί κεφαλαιακά με 3,5 δισ. ευρώ την τελευταία διετία. τα επόμενα βήματά της περιλαμβάνουν πώληση μειοψη-φικού πακέτου στην Finansbank (τουρκία) αλλά και πώληση μειο-ψηφικού πακέτου στην εταιρεία holding που θα στεγάσει όλες τις δραστηριότητες στα Βαλκάνια. το 1ο τρίμηνο 2012 κατέγραψε ζη-μίες 537 εκατ. ευρώ, αποτέλεσμα των αυξημένων προβλέψεων και των ζημιών από χρηματοοικονο-μικές πράξεις στην Ελλάδα.

58 ΕΠΙΛΟΓΗ

πΡΟΒλΕπΟνΤΑΣ ΤΟΝ ΚiΝΔΥΝΟ

Χρηματιστηριακές επενδύσεις // Έρευνα

Π«Ποτέ μην τοποθετείς όλα σου τα αυγά σε ένα καλά-θι». Αυτή είναι η πρωταρχική συμβουλή που θα έδινε τόσο ένας επαγγελματίας επενδυτής, όσο και ένας ακα-δημαϊκός, σε οποιονδήποτε επιθυμούσε να επενδύσει το κεφάλαιό του έτσι ώστε να μειώσει τον κίνδυνο στο χαρτοφυλάκιό του και να το καταστήσει αποδοτικότερο. Η φούσκα της τουλίπας στην Ολλανδία, το μεγάλο Κραχ του 1929 και η πρόσφατη οικονομική κρίση, γεγονότα σταθμοί, ανέδειξαν την κρισιμότητα της αναγνώρισης, της πρόβλεψης και της διαφοροποίησης του κίνδυνου. Ο harry Markowitz και το έργο του «Portfolio Selection» το 1952, αποτέλεσαν το εφαλτήριο για να μετατοπιστεί το βάρος των ερευνών στον συγκεκριμένο χρηματοοι-κονομικό τομέα. Η δική μας προσέγγιση αναφορικά με τον κίνδυνο των χαρτοφυλακίων έγκειται στη μελέτη μιας μεταβλητής, που αποτέλεσε αντικείμενο έρευνας τα τελευταία χρόνια, η αξία της οποίας είναι μεγάλη για τους επαγγελματίες του χώρου και διαίτερα για τους διαχειριστές μετοχικών χαρτοφυλακίων. Η μετα-βλητή αυτή ονομάζεται dispersion. Το dispersion με-

ΜΙΑ νeΑ πΡΟΣeγγΙΣη

τράει τη διασπορά των αποδόσεων των μετοχών γύρω από τη μέση τιμή ενός δείκτη. Μπορεί να μετρηθεί κά-θε στιγμή και είναι ένας αριθμός, μια και μοναδική πα-ρατήρηση. Δεν στηρίζεται σε ιστορικά στοιχεία, όπως οι διαδεδομένοι τρόποι μέτρησης του κίνδυνου, αλλά αντικατοπτρίζει μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Η μεταβλητή έχει συνδεθεί, μεταξύ άλλων, με τη μετα-βλητότητα της αγοράς, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, τον ιδιοσυγκρατικό κίνδυνο (δηλαδή τον κίνδυνο που διατρέχει κάθε μετοχή όταν έχουμε ήδη λάβει υπόψη την έκθεση της στον κίνδυνο της αγοράς), τις αποδόσεις διαφορετικών στρατηγικών καθώς και τους οικονομικούς κύκλους.

ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ χρΗΜΑΤΙΣΤΗρΙΟ

Βασικό αντ ικε ίμενο της μελέτης μας ε ίναι το dispersion στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Για την υλοποίηση της έρευνας, χρησιμοποιήσαμε μηνιαία δεδομένα της περιόδου 1997-2010. Έπειτα, εφαρμόσα-με την ακόλουθη μεθοδολογία, ώστε να αποκαλυφθεί αν το dispersion περιέχει πληροφορίες σχετικά με την πρόβλεψη της μεταβλητότητας του Γενικού Δείκτη. Αντί-θετα με τις αποδόσεις, ο κίνδυνος (μεταβλητότητα) έχει αποδειχθεί από αρκετές έρευνες ότι μπορεί να προβλε-φθεί έως ένα βαθμό από ιστορικά στοιχεία (η χρησιμο-ποίηση ημερήσιων δεδομένων ενός χρόνου θεωρείται

ΕΠΙΛΟΓΗ 59

Μπορεί σήμερα η επένδυση σε μετοχές να περικλείει μεγάλη αβεβαιότητα. Ωστόσο, μια νέα μεταβλητή, που λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο αγοράς, δηλαδή τη μεταβλητότητα της, τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, τον ιδιοσυγκρατικό κίνδυνο, τις αποδόσεις δια-φορετικών στρατηγικών καθώς και τους οικονομικούς κύκλους, μπορεί να βοηθήσει τους επενδυτές στην αποτελεσματικότερη πρόβλεψη του κινδύνου ώστε να δράσουν ανάλογα.

αρκετά ικανοποιητικό μέγεθος για την αποτελεσματική πρόβλεψη του κινδύνου). Έτσι, χρησιμοποιώντας ιστορι-κά στοιχεία δημιουργήσαμε μια κυλιόμενη χρονοσειρά, η οποία υπολογίζει τη μεταβλητότητα του ΓΔ του χρημα-τιστηρίου Αθηνών και μεταβάλλεται ημέρα με την ημέρα καθώς προστίθενται σε αυτή νέα δεδομένα. χρησιμοποι-ώντας οικονομετρικές τεχνικές υπολογίσαμε το ποσοστό επιτυχίας αυτής της χρονοσειράς στην πρόβλεψη της με-ταβλητότητας του επόμενου μήνα. Σε περίπτωση που η επεξηγηματική ικανότητα του μοντέλου μας αυξανόταν με την προσθήκη του dispersion τότε αυτό θα σήμαινε ότι η μεταβλητή εμπεριέχει επιπλέον πληροφορίες που αφορούν τον κίνδυνο πέραν των ιστορικών δεδομένων. Η οικονομετρική ανάλυση αποδεικνύει ότι το dispersion παρουσιάζει παρόμοια αποτελέσματα στην Ελλάδα όπως σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Παρά το γεγονός ότι παρουσιάζει κάποια προγνωστική ικανότητα στις απο-δόσεις του δείκτη, το σημαντικότερο αποτέλεσμα αφορά την πρόγνωση του κινδύνου. Σε αυτό τον τομέα συμβά-λει σημαντικά, αυξάνοντας την επεξηγηματική ικανότητα των διάφορων μοντέλων που χρησιμοποιήθηκαν.

Οι επαγγελματίες ή ερασιτέχνες επενδυτές απο-κτούν, δηλαδή, την ικανότητα να προβλέψουν αποτε-λεσματικότερα τον κίνδυνο και να δράσουν ανάλογα. Παραδείγματος χάρη, ένας υποθετικός επενδυτής που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέσο και παρατηρεί ότι χαρακτηρίζεται από υψηλές τιμές έχει ήδη λάβει το μή-

νυμα ότι υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος στην αγορά και ότι ίσως θα έπρεπε να τον αντισταθμίσει μέσω της χρήσης παραγώγων (futures, options) ή μέσω της μετα-φοράς κεφαλαίων από περισσότερο «επικίνδυνα» επεν-δυτικά μέσα (μετοχές) σε περισσότερο ασφαλή (ομό-λογα). Επιπλέον, για τους περισσότερο ικανούς και με μεγαλύτερη έφεση στην ανάληψη ρίσκου, ενδεχόμενες υψηλές τιμές του dispersion μπορούν να αποδειχθούν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για αυξημένες αποδόσεις. Επιπρόσθετα, δείξαμε ότι η μεταβλητότητα τόσο των αποδόσεων του ΓΔ όσο και στρατηγικών που βασίζο-νται σε μετοχές χαμηλότερης κεφαλαιοποίησης είναι καθοριστικοί παράγοντες που εξηγούν τις μεταβολές του dispersion. Η αιτία αυτού του φαινομένου είναι το γεγονός ότι οι μετοχές μικρότερης κεφαλαιοποίησης χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη μεταβλητότητα, συνε-πώς μεγαλύτερο κίνδυνο, συμβάλλοντας έτσι περισσό-τερο στη διασπορά των αποδόσεων γύρω από τη μέση απόδοση του ΓΔ.

Συνοψίζοντας, έχει γίνει αντιληπτό ότι σε περιόδους οι-κονομικής ύφεσης η πλειονότητα των επενδυτών υπόκεινται σε δυσβάστακτες ζημιές αναφορικά με τις αποδόσεις των κε-φαλαίων τους. Σήμερα αν και βιώνουμε μια παρόμοια περίο-δο που παρουσιάζει εξαιρετικά υψηλά επίπεδα κινδύνου, το dispersion μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην αναγνώ-ριση και αντιστάθμιση των κινδύνων και να μετατραπεί σε ένα εξαιρετικό εργαλείο στα χέρια των επενδυτών.

Από τους ΑλΕξΑνδρο Κολοβο, ΑλΕξΑνδρο σΚορδο και δηΜητρη στΑυροΠουλο, αποφοίτους MSc in Finance, aLBa Graduate Business School σε συνεργασία με

τον νΙΚολΑο τΕσσΑροΜΑτη, αναπληρωτή καθηγητή Χρηματοοικονομικής στο aLBa Graduate Business School at The american College of Greece.

60 ΕΠΙΛΟΓΗ


ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

Business

Business

62 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Στην επικαιρότητα

BusinessNewsH επιχειρηματική δράση της αγοράς που ξεχωρίζει, οι εταιρικές κινήσεις και ενέργειες που αξίζουν την προσοχή μας, η επιχειρηματικότητα αιχμής.

• • Διακύβευμα της επόμενης περιόδου είναι να ενι-σχυθεί η καινοτομία στα προϊόντα και τις διαδικασίες της ελληνικής επιχείρησης, μοναδικός δρόμος ενίσχυ-σης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής παραγωγής.

• • Διέξοδος στη σημερινή δυσμενή συγκυρία είναι η ανάπτυξη της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας με βιώσιμες προϋποθέσεις, με βελτίωση της προστιθεμένης αξίας και απεγκλωβισμό από τις παραδοσιακές αγορές.

• • Αυτό που προέχει είναι η κινητοποίηση των πρω-ταγωνιστών (επιχειρήσεις-θεσμικοί φορείς- φορείς της γνώσης) σε κρίσιμους για την ανάπτυξη της οικονομίας τομείς πάνω σε συμφωνημένα σχέδια ανάκαμψης και ανάπτυξης (νέα βιομηχανική πολιτική).

• • Σήμερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις πλήττονται μέχρι ορίων. Ωστόσο η μικρή και μεσαία επιχείρηση στην Ελλάδα μπορεί να στηρίξει την προσπάθεια για μια ανταγωνιστική οικονομία αρκεί να ξεπεραστούν τα προβλήματα χαμηλής κεφαλαιακής επάρκειας και περι-ορισμένης χρηματοδότησης σε περιβάλλον πιο φιλικό προς την επιχειρηματικότητα. Αυτή η παράμετρος θα αποτελέσει ίσως το ισχυρότερο διακύβευμα εξόδου από τη σημερινή κρίση.

• • Βάση για την επανεκκίνηση της οικονομίας θα απο-τελέσει μια μακρόπνοη πολιτική για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων του μέλλοντος με επένδυση στη γνώ-ση, την καινοτομία και το ανθρώπινο δυναμικό.

ΣΕΒ Προτaσεισ για ανασυγκρoτηση

Τα κύρια συμπεράσματα των Ομάδων εργασίας επιβεβαιώνουν ότι:

Ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ και το ΕΜΠ-

Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής

Οικονομίας ολοκλήρωσε, πρόσφατα, τις ερ-

γασίες Ομάδων και Πάνελ διαμόρφωσης δη-

μοσίων πολιτικών. Οι ομάδες αυτές έχουν

διαμορφώσει ένα σύνολο ολοκληρωμένων

προτάσεων «με ελληνική υπογραφή», που

στοχεύουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση

της ελληνικής οικονομίας με κινητήριο μοχλό

τις δυνατότητες των ελληνικών επιχειρήσεων

να αναπτύξουν ανταγωνιστικές δραστηριότη-

τες και προϊόντα. Κεντρικό ερώτημα τι παρά-

γουμε σήμερα και τι μπορούμε να παράξουμε

μεσοπρόθεσμα. Με συγκεκριμένες προτάσεις

για τους κλάδους ενέργειας, τροφίμων και

βιο-αγροδιατροφής, περιβαλλοντικής βιομη-

χανίας, κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης,

κατασκευών-δομικών υλικών, ΤΠΕ και υγείας

στοχεύεται ο εντοπισμός των αδυναμιών, των

ισχυρών σημείων, των προϊόντων και υπηρε-

σιών με προοπτικές ανάπτυξης και των δράσε-

ων για την αξιοποίησή τους.

ΕΠΙΛΟΓΗ 63

Singular logic Με απόλυτη επιτυχία διεξήχθη η συγκέντρωση και μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων των Βουλευτικών εκλογών του Mαίου, που είχε αναλάβει η Singularlogic σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, παρά τις εξαιρετικά πιεστικές χρονικές συνθήκες (λιγότερο από ένα μήνα προετοιμασίας). Η Singularlogic, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις της για εκτίμηση στις 9.30 μμ. το βράδυ των εκλογών, δημοσιοποίησε έγκαιρα και έγκυρα την εκτίμηση του τελικού αποτελέσματος των εκλογών, με τη μέθοδο της Ασφαλούς Μετάδοσης Αποτελεσμάτων μέσω κινητών τηλεφώνων (SrT). Το Σύστημα Ασφαλούς Μετάδοσης πέτυχε σε 2 ½ ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης (21:30), ενσωμάτωση του 50 % των εκλογικών τμημάτων.

Ενιαίος φορέας ΝΑ Ευρώπης για τη Friesland CampinaΟι χώρες ΝΑ Ευρώπης θα διοικούνται πλέον σαν ενιαίο τμήμα του κλάδου Κατανα-λωτικών Προϊόντων Ευρώπης της FrieslandCampina. Ο Γρηγόρης Σκλήκας αναλαμ-βάνει τη διεύθυνση του τμήματος ΝΑ Ευρώπης και ηγείται των δραστηριοτήτων της FrieslandCampina στην περιοχή. Θα συνδυάσει τα νέα του καθήκοντα με τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της FrieslandCampina Hellas και η έδρα του παραμένει στην Αθήνα. Το νέο διοικητικό σχήμα θα περιλαμβάνει τις FrieslandCampina Hungary, FrieslandCampina Romania και FrieslandCampina Hellas. Σημειώνεται ότι η ΝΑ Ευρώπη είναι ένας από τους πυλώνες ανάπτυξης της στρατηγικής Route2020 της FrieslandCampina.

ο Ν. Μαλαματίνας νέος Πρόεδρος

της Saxo Bank

ο Ντένις Μαλαματίνας, Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, ανέλαβε καθήκοντα Προέδρου της Saxo Bank, δι-αδεχόμενος τον Kurt Larsen, ο οποίος δι-ετέλεσε πρόεδρος από το 2010. Ο Ντένις Μαλαματίνας έγινε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Saxo Bank το 2007 και στο παρελθόν έχει διατελέσει επικεφα-λής σε παγκόσμιο επίπεδο των εταιρειών Smirnoff Vodka, Burger King Corporation και Priceline Europe Ltd. Το 2002, ήταν ένας από τους συνιδρυτές της Marfin Bank, ενώ αργότερα ανέλαβε καθήκοντα Διευθύνοντος Συμβούλου. Πιο πρόσφα-τα, το 2007, ήταν ένας από τους συνιδρυ-τές της MIG (Marfin Investment Group),

της οποίας ηγήθηκε έως το 2012.

Έργα 321 εκατ. για την ΤΕΡΝΑΕννέα νέα έργα συνολικού προϋπολογισμού περίπου 290 εκατ. ευρώ ανέλαβε το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια η εταιρεία ΤΕΡΝΑ Α.Ε., θυγατρική του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Στην Σερβία, η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. υπέγραψε πέντε συμβάσεις με την “Koridori Srbije που αφορούν έργα οδοποιίας στον Πανευρωπαϊκό Άξονα. Η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. ανέλαβε τρία από τα έργα αυτά σε ποσοστό 100%, ενώ σε δύο άλλα συμμετέχει μέσω κοινοπραξίας στην οποία κατέχει το 50%. Στη Βουλγαρία, η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. υπέγραψε πρόσφατα σύμβαση με το Βουλγαρικό Δημόσιο, που αφορά την μελέτη και κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής υψηλών ταχυτή-των συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτροκίνησης, μεταξύ των σταθμών Dimitrovgrad – Harmanli. Στην Αλβανία, υπέγραψε τη σύμβαση κατα-σκευής του Tirana Business Park, ύψους 21,7 εκατ. ευρώ. Τέλος, στην Ελ-λάδα, η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. συμμετέχει με ποσοστό 33,33% σε κοινοπραξίες που ανέλαβαν πρόσφατα δύο έργα σε Κάθετους Άξονες της Εγνατίας Οδού.

στελεχιακές αλλαγές στη Microsoft ΕλλάςΗ Microsoft Ελλάς στοχεύοντας στην περαιτέρω ενδυνάμωση του αν-θρώπινου δυναμικού της, προχωρά σε τρεις εσωτερικές μετακινήσεις, αλλά και στην ένταξη δύο νέων στελεχών. Συγκεκριμένα, η Βικτώρια Κιμωνίδου προάγεται στη θέση της Διευθύντριας Customer & Partner Experience για την περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και ο Μάνος Λαγουρός αναλαμβάνει πλέον καθήκοντα Sales Excellence Lead για τη ζώνη Multi-Country της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η Αντιγόνη Παπανικολάου είναι η νέα Legal & Corporate Affairs Director της Microsoft Ελλάς, η Μυλαίδη Στούμπου αναλαμβάνει τη Διεύθυνση του Τμήματος Solution Sales, ενώ ο Νίκος Χατζηγεωργίου αναλαμβάνει καθήκοντα Enterprise Marketing and Business Operations Lead. Εξάλλου, τη θέση της Διευθύντριας Μικρών και Μεσαίων Λύσεων και Συνεργατών της Microsoft Ελλάς ανέλαβε πρόσφατα η Πέγκυ Αντωνάκου, υπεύθυνη πλέον για το πελατολόγιο Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων.

64 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

Σε άνοδο η κερδοφορίαΗ θετική πορεία που σημείωσε ο Όμιλος ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟ-ΡΙΝΘΟΥ το 2011 συνεχίστηκε και στο πρώτο τρίμηνο του 2012. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών αυξήθηκε 19% σε σύγκριση με το 1ο τρίμηνο του 2011 στα 58 εκατ. ευρώ. Το ενοποιημένο μικτό κέρδος αυξήθηκε 72% στα 13,6 εκ. ευρώ και κατά 29% τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμά-των και αποσβέσεων σε 6,5 εκ. ευρώ. Ο Όμιλος μείωσε τον κα-θαρό δανεισμό του σε 32,6 εκ. ευρώ έναντι 40,9 εκ. ευρώ στις 31/12/2011. Ενισχύει το portfolio προϊόντων που προσφέρει, καθιστώντας τον ως έναν από τους πιο αξιόπιστους κατασκευα-στές σωλήνων ενέργειας παγκοσμίως, με την προμήθεια από τη γερμανική SMS Meer μιας νέας μονάδας παραγωγής σωλήνων.

ΣΙΔΕΝΟΡ Η συγκυρία πιέζει τις πωλήσειςΑύξηση του κύκλου εργασιών πέτυχε ο Όμιλος ΣΙΔΕΝΟΡ το 2011. Ο ενοποιημέ-νος κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 26% στα 1.247,4 εκ. ευρώ, αποτέλεσμα κυ-ρίως της προσθήκης νέων προϊόντων, όπως πλατέα προϊόντα και ειδικοί χάλυβες και της διείσδυσης σε νέες αγορές. Ωστόσο το 1ο τρίμηνο του 2012, οι πωλήσεις δείχνουν στασιμότητα, αποτέλεσμα της περαιτέρω καθίζησης της οικοδομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και τις ιδιαιτέρως δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον περασμένο χειμώνα, τόσο στα Βαλκάνια, όσο και στην κεντρική Ευρώπη. Ο Όμιλος και στοχεύει στην ενίσχυση των μεριδίων στις ξένες αγορές. Πρόσφατα ξεκίνησε τη λειτουργίας της η SIDERAL Shpk, θυγατρική στην Αλβανία.

Τα νέα της αγοράς

MarketNewsειδήσεις, εξελίξεις, τάσεις, επιλογές από μία αγορά σε διαρκή κίνηση και δράση, αντίδοτο στην υφεσιακή πραγματικότητα της εποχής μας.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Αυξάνεται η εξωστρέφεια

Ο Όμιλος συνέχισε το 2011 την αναπτυξιακή του πορεία. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών αυξή-θηκε 18% στα 415 εκατ. ευρώ, αποτέλεσμα της ανόδου των πωλήσεων στο εξωτερικό. Ωστόσο, η διεθνής αρνητική συγκυρία, οι αντίξοες καιρικές συνθήκες σε Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη τους πρώτους μήνες του έτους, η αναβολή των επενδύ-σεων στην Ελλάδα, επηρέσαν τα μεγέθη του 1ου τριμήνου φέτος. Οι πωλήσεις αυξήθηκαν 1%, του εξωτερικού -αποτελούν το 79% του συνόλου από 71% το 2011- κατά 32% ενώ στο εσωτερικό μει-ώθηκαν 46%. Αποτέλεσμα ήταν ζημιές μετά τους φόρους 3,9 εκατ. ευρώ από κέρδη 11,8 εκατ. ευ-ρώ συνολικά το 2011.

ΤΙΤΑΝ

Η ύφεση πιέζει τα μεγέθη

Μειωμένες πωλήσεις και κέρδη. Κατά 19% μειώθηκε το 2011 ο κύ-κλος εργασιών του Ομίλου Τσιμέ-ντων ΤΙΤΑΝ. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) υποχώρησαν κατά 23% στα 243 εκ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη, μετά τα δικαιώματα μειο-ψηφίας και την πρόβλεψη για φό-ρους, κατά 89% στα 11 εκ. ευρώ. Η επιδείνωση των αποτελεσμάτων οφείλεται στην κατάρρευση του κατασκευαστικού κλάδου στην Ελ-λάδα, στην καθήλωση της οικοδο-μικής δραστηριότητας στις ΗΠΑ σε πολύ χαμηλά επίπεδα, στη δύσκολη συγκυρία στην Αίγυπτο, στην άνο-δο των τιμών των καυσίμων και του ευρώ στη διάρκεια του έτους. Στον αντίποδα, σταθερή ήταν η συνει-σφορά των αναπτυσσόμενων αγο-ρών της Νοτιανατολικής Ευρώπης, και θετική αυτή της Τουρκίας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 65

ΕΛΒΑΛ Η άνοδος των πωλήσεων του Ομίλου το 2011 κατά 6%, περίπου, στους 319 χιλ τόνους, η ισχυρή ζήτηση από τις διεθνείς αγορές για τα προϊόντα έλασης οδήγησε και σε αυξημένες τιμές πώλησης και η πίεση στον τομέα διέλασης, κυρίως λόγω της πτώσης της εγχώριας δραστηριότητας, οδήγησαν τελικά σε άνοδο κατά 14% του ενοποιημένου κύκλου εργασιών στα 1.062 εκ. ευρώ, σε κέρδη προ φόρων, αποσβέσεων και χρηματοοικονομικών (EBiTDa) 82,4 εκ. ευρώ. Το 1ο τρίμηνο του 2012 ο κύκλος εργασιών υποχώρησε 12%, που οφείλεται σε συγκυριακή μετάθεση παραγγελιών για το 2ο τρίμηνο.

ΧΑΛΚΟΡ

Ανοδικά οι πωλήσειςΟι συγκριτικά υψηλότερες μέσες τιμές των μετάλλων αλλά

και η αύξηση του συνολικού όγκου πωλήσεων κατά 8,3%

οδήγησαν σε άνοδο του κύκλου εργασιών κατά 20% το 2011,

έτος σημαντικών προκλήσεων λόγω των πολύ χαμηλών ρυθ-

μών ανάπτυξης σε Ευρώπη και Αμερική και της ύφεσης στην

ελληνική οικονομία. Οι συγκριτικά χαμηλότερες χαμηλότερες

μέσες τιμές των μετάλλων το 1ο τρίμηνο φέτος σε σχέση με

πέρυσι, αντιστάθμισαν την κατά 11% αύξηση του συνολικού

όγκου πωλήσεων, με συνέπεια τη μείωση του κύκλου εργα-

σιών κατά 1,7%. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) το 1ο

τρίμηνο περιορίστηκαν σε 6,6 εκατ. ευρώ από 17,4 εκατ. ευ-

ρώ πέρυσι. Ο Όμιλος έχει ως κύριο στρατηγικό του στόχο την

αύξηση των μεριδίων αγοράς σε βιομηχανικά προϊόντα και

την ενίσχυση της δραστηριότητάς του σε νέες αγορές οι οποί-

ες δεν έχουν επηρεαστεί από την οικονομική ύφεση.

FRIGOGLASS Άνοδος πωλήσεων, χαμηλότερα κέρδηΆνοδος των πωλήσεων κατά 21% στα 555 εκατ. ευρώ, των κερδών προ Φό-

ρων Τόκων και Αποσβέσεων (EBITDA) κατά 10% στα 81,5 εκατ αλλά μείωση

των καθαρών κερδών κατά 2,4% στα 20 εκατ., τα αποτελέσματα του 2011. Η

εταιρεία, παρά το δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον για το 2012, ειδικά

στην Ευρώπη, αναμένει αύξηση των εργασιών στις περισσότερες περιοχές

δραστηριοποίησης του κλάδου Επαγγελματικής Ψύξης. Στον αναπτυσσόμε-

νο κλάδο Υαλουργίας, αναμένει περαιτέρω άνοδο για το 2012, τόσο σε σχέ-

ση με τις προϋπάρχουσες δραστηριότητες όσο και από την συμμετοχή των

νέων δραστηριοτήτων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

HELLAS SAT // Θετική πορείαΘετικά ήταν τα αποτελέσματα της θυγατρικής του Ομίλου ΟΤΕ, η οποία κα-

τέχει και διαχειρίζεται τον ελληνικό δορυφόρο Hellas-Sat 2 και δραστηριο-

ποιείται στη παροχή δορυφορικών υπηρεσιών στις αγορές της Ευρώπης, Μέ-

σης Ανατολής και Νοτίου Αφρικής, το 2011. Τα έσοδα της αυξήθηκαν 9% στα

33 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη 17% στα 11 εκατ. ευρώ. Ο δορυφόρος

Hellas-Sat 2 έχει 96% πληρότητα, εξυπηρετεί πάνω από 100 πελάτες σε 30

χώρες της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Νότιας Αφρικής και παρέχει υπηρε-

σίες δορυφορικού internet σε περισσότερους από 1.500 συνδρομητές στην

Ελλάδα και στο εξωτερικό.

ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ Χαμηλότερες πωλήσεις & ζημίες Μείωση 31% κατέγραψαν οι πωλήσεις του Ομίλου το 2011, στα 278 εκατ. ευρώ. Τα αποτελέσματα προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε ζημιές 5,42 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 14,31 εκατ. ευρώ το 2010. Ο Όμιλος παρουσίασε το 2011 ζημιές μετά από φόρους 56 εκατ. ευρώ σε σύγκρι-ση με ζημιές μετά από φόρους 46 εκατ. ευρώ το 2010. Η κάμψη του κύκλου εργασιών αντανακλά την εντεινόμενη ύφεση στην εσωτερική αγορά της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, καθώς και την ουσιαστική αναστολή της κατασκευαστικής δραστηριότητας στα δημόσια και συγχρηματοδο-τούμενα έργα υποδομής. Η εικόνα συνεχίστηκε και το 1ο τρίμηνο του 2012 με ζημιές 19 εκατ. ευρώ.

ΟΛΠ Κερδοφορία το 2012Τα οικονομικά αποτελέσματα του α΄ τριμήνου 2012 έδειξαν ότι ο Οργανισμός θα κινηθεί κερδοφόρα και το 2012 παρά την κρίση και τη χειμερινή πε-ρίοδο, η οποία για το λιμάνι είναι από πλευράς κινήσεως η χαμηλότερη. Ο κύκλος ερ-γασιών αυξήθηκε κατά 7,3%, οι αμοιβές και τα έξοδα προ-σωπικού μειώθηκαν 7,7%, οι αμοιβές και τα έξοδα τρίτων 34% και τα λοιπά έξοδα 94%. Το αποτέλεσμα ήταν το λει -τουργικό αποτέλεσμα να αυξη-θεί 79%, και το συνολικό μετά από φόρους να είναι κερδοφο-ρία 521 χιλ. ευρώ έναντι ζη-μιών 2,9 εκατ. το 2011.

66 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Ναυτιλία

ΕΠΙΛΟΓΗ 67

Καθαρeς θaλαςςες

AΝθηρη ΝΑυτιλιΑ

ΟΙ ΘΑΛΑΣΣΙΕΣ ΜΕΤΑφΟΡΕΣ ΕΧΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙ-

ΒΑΛΛΟΝ, ΕΝΩ ΤΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΟΧΛΟΥΣΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ. ΟΙ ΔΙΕ-

ΘΝΕΙΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ «ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ» ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

ΣΥΝΕΧΙζΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΜΕίΩΤΗ ΕΝΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ.


68 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

ΤΤο οικολογικό «αποτύπωμα» των θαλάσσιων μεταφορών τείνει να γίνει το νούμερο ένα ζήτημα της παγκόσμιας ναυτιλίας καθώς από τις εξελίξεις που συνδέονται με τα περιβαλλοντικά θέματα – και περιλαμβάνουν από την ποι-ότητα των καυσίμων και την ταχύτητα των πλοίων μέχρι τις συνθήκες ελλιμενισμού- εξαρτάται μεγάλο κομμάτι της καθημερινότητας της πιο βαριάς ελληνικής «βιομηχανί-ας». Μετά τη φετινή ένταξη των αεροπορικών μεταφορών στον ευρωπαϊκό μηχανισμό εμπορίου δικαιωμάτων ρύ-πων (European Union Emission Trading Scheme- EUETS), ένταξη η οποία προϋποθέτει την αυστηρή τήρηση κανο-νισμών, τον συνεχή έλεγχο από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τη δημιουργία μητρώου και την οικονομική επιβάρυνση των ναύλων για επιβάτες και cargo, η ναυτιλία περιμένει και τη δική της σειρά. Σε αντίθεση όμως με την αεροπο-ρική βιομηχανία που είχε κάνει λίγα και μόνο στον τομέα των καυσίμων, η ναυτιλία έχει κινηθεί εδώ και αρκετά χρόνια για να προλάβει τις εξελίξεις. Όπως είναι γνωστό οι θαλάσσιες μεταφορές είναι το συντριπτικά μεγαλύτε-ρο κομμάτι του διεθνούς (διηπειρωτικού) εμπορίου και η συμμετοχή της ναυτιλίας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μεγαλύτερη των αεροπορικών μεταφορών -πολύ μι-κρότερη όμως σε σχέση με τις άλλες ρυπογόνες ανθρώπι-νες δραστηριότητες όπως οι οδικές μετακινήσεις, η ψύξη/ θέρμανση κτιρίων και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό όμως δεν αφορά τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ένωσης οι οποίες επιθυμούν διακαώς να εντάξουν τη ναυτιλία στο EUETS. Σε ένα άλλο επίπεδο, άμεσα συνδεδεμένο όμως με τις θαλάσσιες μεταφορές και τη ναυτιλία, οι ευρωπαϊκοί λιμένες αναζητούν τον δικό τους ρόλο στη συνολική προ-σπάθεια μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, περιορισμού της θαλάσσιας ρύπανσης και εξοικονόμησης ενεργειακών πόρων. Επενδύουν σημαντικά ποσά, συμ-μετέχουν σε μεγάλα ευρωπαϊκά έργα και συνεργάζονται στενά με τον εφοπλισμό και τα κράτη- μέλη.

Η θάλασσα είναι εμπόριο

Οι θαλάσσιες μεταφορές αυξάνονται. Η ανάπτυξη της Κί-νας είχε διπλό αντίκτυπο: από τη μια πλευρά έχουμε αύ-ξηση των θαλάσσιων μεταφορών, κυρίως εμπορευματο-κιβωτίων (containers) από τα λιμάνια της Άπω Ανατολής προς την Ευρώπη που μας αφορά ιδιαίτερα, ενώ παράλ-ληλα έχουμε έντονη εισαγωγή άνθρακα, σιδηρομεταλ-λευμάτων και πετρελαίου προς την Κίνα, δραστηριότητα που πραγματοποιείται σχεδόν αποκλειστικά μέσω θα-λάσσιων οδών και γιγαντιαίων πλοίων. Το διηπειρωτικό

θαλάσσιο εμπόριο επηρεάζει σημαντικά την Ευρώπη και την περιβαλλοντική πολιτική της. Αλλά και το πετρέλαιο είναι σημαντικός παράγοντας αύξησης του μεταφορικού έργου στην Ευρώπη- ειδικά στη Μεσόγειό. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 διακινούνταν στη Μεσόγειο πάνω από 370 εκατ. τόνοι πετρελαίου, περισσότερο από το ένα πέ-μπτο του συνολικού φορτίου παγκοσμίως. Οι έρευνες δεί-χνουν ότι το ποσό αυτό έχει ξεπεράσει πλέον τα 400 εκατ. τόνους και αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο, όσο η θαλάσ-σια οδός παραμένει ο πλέον δημοφιλής τρόπος διακίνη-σης πετρελαίου από την Κασπία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες προς τις ευρωπαϊκές χώρες Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά πολιτικές μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των θαλάσσιων μεταφορών μέσα από πο-λυσχιδείς επιστημονικές και ερευνητικές δραστηριότητες, αναπτυξιακά προγράμματα, ντιρεκτίβες και κανονισμούς ναυσιπλοΐας και μεταφορών. Την ίδια στιγμή παγκόσμι-οι ναυτιλιακοί φορείς όπως ο International Maritime Organization και συμφωνίες όπως η Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από Πλοία, η γνωστή MARPOL του 1978, επιδιώκουν την τυποποίηση των όρων ασφαλούς δραστηριότητας στη θάλασσα προς το συμφέ-ρον ασφαλώς της ίδιας της βιομηχανίας. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της θαλάσσιας ρύπανσης, πάνω από το 65% (στις ελληνικές θάλασσες ακόμα μεγαλύτερο), προέρχεται από ανθρώπινες δραστη-ριότητες που συνδέονται με την ξηρά (π.χ. τουρισμός, δι-ύλιση πετρελαίου, καλλιέργειες) και δεν συνδέονται με τις θαλάσσιες μεταφορές.

Το μείζον πρόβλημα των θαλάσσιων μεταφορών είναι όμως τα καύσιμα. Αν και η συμμετοχή της ναυτιλίας στις παγκόσμιες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου δεν ξεπερ-νάει το 5%, οι προσπάθειες για τη χρήση καθαρότερων καυσίμων είναι εντατική. Σε πρώτη φάση περιορίστηκε η παρουσία οξειδίων του αζώτου και του θείου στα ναυτιλι-ακά καύσιμα, σε δεύτερη φάση τέθηκαν περιορισμοί στην ταχύτητα των πλοίων σε ειδικούς θαλάσσιους άξονες και σε τρίτη φάση επιβλήθηκε αλλαγή των καυσίμων κατά τον κατάπλου ή τον απόπλου και φυσικά την παραμονή ενός πλοίου στο λιμάνι. Άλλα μέτρα που έχουν ληφθεί ή σχεδι-άζονται, όπως η χρήση φωτοβολταϊκής ενέργειας για ορι-σμένες χρήσεις στο πλοίο, ο βιολογικός καθαρισμός και η επαναχρησιμοποίηση ορισμένων λυμάτων, η ασφαλής απομάκρυνση και επεξεργασία των ορυκτελαίων, η οργα-νωμένη ανακύκλωση και η ορθολογική διαχείριση απορ-ριμμάτων είναι πολιτικές που υιοθετούνται πλέον σε όλες τις εθνικές νομοθεσίες του κόσμου.

Ναυτιλία

ΕΠΙΛΟΓΗ 69

Σ

υναντήσαμε τον Χαρίλαο Ψαραύτη στο γραφείο του στην Πολυτεχνειούπολη και του ζητήσαμε να τοποθετηθεί για τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Μας είπε: «Οι θαλάσσιες μεταφορές είναι εξαιρε-τικά σημαντικές για την ανθρωπότητα καθώς μέσω αυτών μεταφέρεται το 90% των εμπορευμάτων παγκοσμίως- αυτό είναι κάτι που δεν το γνωρίζει ο πολύς κόσμος γιατί δεν μπορεί να δει το θαλάσσιο μεταφορικό έργο. Χωρίς αυτές δεν μπορεί να λειτουργήσει η παγκόσμια οικονομία. Και χωρίς λιμά-νια φυσικά, διότι κάπου πρέπει να ξε-φορτώσουν τα εμπορεύματα. Επί επο-χής μου στον ΟΛΠ, τα περιβαλλοντικά θέματα δεν είχαν τη σοβαρότητα που έχουν σήμερα. Τώρα τα θέματα αυτά αντιμετωπίζονται διαφορετικά. Αυτή τη στιγμή τόσο στην ΕΕ όσο και στον ΙΜΟ υπάρχει σαφής θέληση να μειω-θούν οι εκπομπές ρύπων που παράγει

η ναυτιλία αλλά, ξέρετε, δεν είναι τόσο προφανές το πώς θα γίνει αυτό. Λαμ-βάνονται επιχειρησιακά μέτρα όπως η μείωση της ταχύτητας, αναπτύσσονται τεχνολογίες όπως η δημιουργία σύγ-χρονων diesel κινητήρων, υπάρχουν μέτρα της αγοράς όπως οι περιβαλλο-ντικοί φόροι ή η ένταξη στον μηχανι-σμό ανταλλαγής ρύπων κ.ά. Θέλουμε win - win λύσεις: να συμφέρουν τις ναυτιλιακές εταιρίες, να προωθούν τις μεταφορές και να προστατεύουν το περιβάλλον. Με την καινούργια Άσπρη Βίβλο των Μεταφορών, έχει τεθεί από την Ένωση ο στόχος μείωσης των αερί-ων εκπομπών μέχρι το 2050 κατά 60%- πολύ φιλόδοξος στόχος και δεν ξέρω πώς θα επιτευχθεί. Χρειάζεται έρευνα και μάλιστα μακρόχρονη. Οι πλέον αυ-στηροί σε θέματα περιβάλλοντος είναι οι Αμερικανοί. Τα πλοία που μένουν στα λιμάνια τους δεν πρέπει να έχουν αναμμένες τις βοηθητικές μηχανές τους αλλά να είναι στην πρίζα, να ηλε-κτροδοτούνται δηλαδή από το λιμάνι, να προσεγγίζουν τα λιμάνια με πολύ

eco managementΗ «Ε» ζήτησε τη γνώμη ενός πανεπιστημιακού και θεσμικού/διοικητικού παράγοντα, του ΧαρIλαου ΨαραYτΗ, καθηγητή της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ και επικεφαλής του Εργαστηρίου Θαλάσσιων Μεταφορών. Ήταν γενικός διευθυντής αρχικά και διευθύνων σύμβουλος στη συνέχεια στον ολΠ από το καλοκαίρι του 1996 μέχρι την άνοιξη του 2002.

•• Εδώ και αρκετά χρόνια οι διαρροές πε-τρελαιοειδών από τα πλοία της παγκόσμιας ναυτιλίας παρακολουθούνται δορυφορικά και καταγράφονται συστηματικά. Έτσι αναγνωρίζονται οι περιοχές με αυξημένη συγκέντρωση και αποκαλύπτονται οι πιο επιβαρυμένες θαλάσσιοι οδοί μεταφοράς εμπορευμάτων (sea motorways). Τα διπύθ-μενα πλοία, μετά το τραγικό ατύχημα του Prestige και η συνεχής παρακολούθηση των δρομολογίων είναι λύσεις που άλλαξαν το προφίλ της ναυτιλίας.

•• Παράλληλα αναπτύχθη-καν περιβαλλοντικοί δεί-κτες οι οποίοι παρακολου-θούνται στενά και αφορούν όχι μόνο το ίδιο το μετα-φορικό έργο της ναυτιλίας (δρομολόγια, ταχύτητα, απόσταση διέλευσης από τις ακτές κ.ά.) αλλά και τις συνθήκες ελλιμενισμού, πα-ραμονής σε ναυπηγεία, δια-χείρισης αποβλήτων κ.λπ.

•• Μείζον θέμα για την παγκόσμια ναυτιλία αποτελούν επίσης τα υφαλοχρώματα που προστατεύουν τα πλοία από τη σκουριά, χημικά προϊόντα που θεωρούνταν (και ήταν) ιδιαίτερα τοξικά πριν αρχίσει η στα-διακή αντικατάστασή τους με νεώτερης γενιάς χρώματα. Η Διεθνής Σύμβαση για τον Έλεγχο των Επιζήμιων Αντισκωριακών Συστημάτων Πλοίων (Antifouling Systems on Ships- AFS) που υιοθετήθηκε εδώ και μια δεκαετία απαγορεύει τη χρήση επικίν-δυνων ουσιών στις βαφές των πλοίων.

σταθμοι στην περιβαλλοντικη διαχειριση

μικρότερη ταχύτητα, τους απασχολούν επίσης οι εκπομπές θείου κ.ά. Ανάλογες πολιτικές υιοθετούνται και σε ευρωπαϊ-κά λιμάνια όπως το Ρότερνταμ, το Γκέτε-μποργκ κ.ά. Νομίζω πως και ο Πειραιάς θα πρέπει να μπει στην ομάδα αυτών των λιμανιών».

70 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Ναυτιλία ΡαΝια ατματζιδου - αγιοστΡατιτη

Διαχειριση «Πρασινα λιμανια»

Η HELLENIC ENVIRONMENTAL CENTER με αξιώσεις μπορεί να προβάλλεται ως ένας καθοριστικός κρίκος στον αέναο κύκλο φύσης – ζωής, μετατρέποντας με τη διαδικασία της ανακύκλωσης το άχρηστο σε χρήσιμο, το επιβλαβές σε επωφελές, τον ρύπο σε ενεργειακό πόρο

και το απόβλητο σε στοιχείο της αλυσίδας της ζωής, υποστηρίζει η ράνια ατματζίδου – αγιοστρατίτη, διευθύντρια του εμπορικού

τμήματος της HEC στη συνέντευξή της στην «Ε».

ε χοντας το έργο διαχείρισης των

αποβλήτων του Λιμένα του Πειραιά από το 1994, έχετε παρακολουθήσει την πορεία εξέλιξης του ως προς τις περιβαλλοντικές οδηγίες. Τώρα πού θα τον κατατάσσα-τε σε σχέση με τα υπόλοιπα λιμάνια της Μεσογείου; Η HELLENIC ENVIRONMENTAL CENTER (HEC), μέλος του ομίλου AEGEAN, με τις δαπανηρές επενδύσεις μας, τό-σο σε τεχνογνωσία όσο και σε υλικοτεχνική υποδομή, κατορθώσαμε όχι μόνον να προλαμβάνουμε αλλά και να προηγούμαστε των συνεχώς αυξανόμενων απαιτή-σεων της σύγχρονης περιβαλλοντικής Εθνικής, Κοινοτι-κής & Διεθνούς Νομοθεσίας. Η συνεχής προσπάθειά μας

ανέδειξε και συνεχίζει να αναδεικνύει τον Πειραιά σε κορυφαίο λιμάνι – από πλευράς περιβαλλοντικής διαχεί-ρισης– στη Μεσόγειο και σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Μετά από την ανάδειξή του ως Green Port, ο ΟΛΠ έχει υψώσει τον πήχη των απαιτήσεων περιβαλλοντικής προ-στασίας; Όπως προανέφερα η HEC έχει κατορθώσει όχι απλώς να συμμορφώνεται (όπως άλλωστε οφείλει) στην κείμενη εθνική, κοινοτική και διεθνή περιβαλλοντική νομοθεσία αλλά και να προηγείται, διότι συνεχώς ανα-μένονται όλο και μεγαλύτερες απαιτήσεις. Ως εκ τούτου ο ΟΛΠ, ικανοποιούμενος από τις υπηρεσίες μας, δεν χρειάστηκε ποτέ να μας ζητήσει ποσοτικά ή ποιοτικά κάτι περισσότερο, γιατί πάντοτε ήμασταν μπροστά από τα απαιτούμενα. Δηλαδή τον πήχη τον ανεβάζουμε εμείς συνεχώς όλο και ψηλότερα. Αποτέλεσμα των υπηρεσιών μας ήταν ο Πειραιάς να καταταγεί στα GREEN PORTS και μάλιστα σε κορυφαία θέση.

ΕΠΙΛΟΓΗ 71

Περιβαλλον & Πολιτισμοσ στον ολΠΣτην εγκατάσταση επτά φωτοβολταϊκών σταθμών συνολικής ισχύος 1.209,21 KWp, προχωρά ο ΟΛΠ με την ανακοίνωση των διεθνών διαγωνισμών για την προμήθεια, εγκατάστα-ση, θέση σε λειτουργία και συντήρηση τους. Οι Φωτοβολταϊ-κοί Σταθμοί αποτελούν τμήματα του Φωτοβολταϊκού Πάρκου Λιμένος Πειραιώς, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 4.386 MWp σε διάφορα σημεία του επιβατικού και εμπορικού λιμέ-να. Από το 2010 έχει αναληφθεί σειρά φιλοπεριβαλλοντικών δράσεων, στα πλαίσιο του στόχου να καταστεί το λιμάνι του Πειραιά κύριος χρήστης «πράσινης ενέργειας». Παράλληλα με τα έργα αυτά, επαναπροκηρύσεται δημόσιος διαγωνισμός για το ενεργειακό πεδίο όλου του λιμανιού και τη μελέτη εκ νέου του φωτιστικού του πεδίου με νέα οικολογικά φωτιστικά μέ-σα. Ήδη από το 2011 έχει απονεμηθεί στο Λιμάνι του Πειραιά ο τίτλος ECOPORT από την Ευρωπαϊκή Ένωση Λιμένων (ESPO) και είναι πλέον ένα από τα εννέα μεγάλα οικολογικά λιμάνια της Ευρώπης και το μόνο μεγάλο οικολογικό λιμάνι της Μεσογείου.

Παράλληλα, προχωρά στη δεύτερη φάση του ο διαγωνισμός μετατροπής των δύο αποθηκών του κεντρικού λιμένα σε Θε-ματικό Πάρκο με σύμβαση παραχώρησης 30+50 ετών. Το έρ-γο αυτό αποτελεί το κατ’ εξοχήν έργο της Πολιτιστικής Ακτής. Σύμφωνα με τον Δ /Σ του ΟΛΠ, Γιώργο Ανωμερίτη, «ένας άχρωμος και εγκαταλελειμμένος επί δεκαετίες χώρος, μετα-τρέπεται σε Κέντρο Πολιτισμού και Τουρισμού προς όφελος των κατοίκων και των επισκεπτών του Πειραιά και της Αττικής. Ένας χώρος αναψυχής, ένα πάρκο πολιτιστικών δραστηριοτή-των και μια γειτονιά μουσείων συνθέτουν το καινούργιο που δημιουργείται. Και μόνο το γεγονός ότι για τη μετατροπή της τρίτης Αποθήκης σε Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, προσήλ-θαν και έλαβαν την προκήρυξη μέσα σ’ ένα μήνα 720 Ελληνι-κά και διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία, δείχνει ότι, παρά τη γε-νικότερη κρίση, για έργα ουσιαστικής ανάπτυξης στον χώρο της λιμενικής βιομηχανίας και του τουρισμού υπάρχει ενδι-αφέρον. Ο ΟΛΠ ανεξαρτήτως συγκυριών συνεχίζει την εφαρ-μογή του επενδυτικού του προγράμματος ύψους 1 δις. ευρώ».

Περιγράψτε μας το αντικείμενο διαχείρισης της HEC. Η HEC από το 1994 άρχισε να συνεργάζεται με τον ΟΛΠ (ύστερα από διεθνή διαγωνισμό) παρέχοντας τις υπη-ρεσ ίες της σ το λιμάνι του Πειραιά και τον επόμενο χρόνο επέκτεινε τη δραστη-ριότητα της και στο λιμάνι της Ελευσίνας συνάπτοντας σχετική Σύμβαση με τον Ο.Λ. Ελευσίνας. Ακολούθως με την έκδοση της 2000/59/ΕΚ Κοινοτ ικής Οδηγ ίας, σύμ-φωνα με την οποία επιβαλλόταν η υπο-χρεωτική λειτουργία Ευκολιών Υποδοχής αποβλήτων σε όλα τα λιμάνια των κρατών – μελών της Ε.Ε., οι υπηρεσίες της άρχι-σαν να ζητούνται και από άλλα ελληνικά λιμάνια, με αποτέλεσμα –ύστερα από σχε-τικούς διαγωνισμούς– να αναδειχθεί ανά-δοχος στα περισσότερα και μεγαλύτερα ελληνικά λιμάνια, όπου συνεχίζει μέχρι σήμερα να δραστηριοποιείται.

Πώς επεξεργάζεστε τα κατάλοιπα των πλοίων και πού καταλήγει το ανακυκλωμένο υλικό; Το έργο της HEC συνοψίζεται στη συλλογή των καταλοίπων των πλοίων με πλωτά (δε-ξαμενόπλοια) και χερσαία (βυτιοφόρα) μέ-σα και τη μεταφορά τους στους πλωτούς μας διαχωριστήρες, όπου εκεί επεξερ-γάζονται και διαχωρίζονται με τα πλέον σύγχρονα τεχνικά μέσα και το προκύπτον πε τρελαιοε ιδέ ς προϊόν καταλήγε ι σ τα Κρατικά Διυλιστήρια (ΕΛΠΕ). Η διαδικασία συλλογής, μεταφοράς και επεξεργασίας των καταλοίπων γίνεται με τα πλέον σύγ-χρονα μέσα. Σε ό,τι αφορά στον διαχω-ρισμό τους αυτό γίνεται με ηλεκτρονική ανίχνευση κατά τρόπο ώστε το διαχωριζό-μενο νερό να είναι απολύτως καθαρό, το δε πετρελαιοειδές προϊόν να είναι απαλ-λαγμένο από κάθε άλλο στοιχείο και να είναι έτοιμο σχεδόν καύσιμο. Καύσιμο το οποίο βέβαια τελικά παράγεται στα κρα-τικά διυλιστήρια, όπως επιβάλλεται από τον Νόμο. Εκεί με τη διαδικασία της ανα-κύκλωσης ξαναγίνεται ενεργειακός πόρος (καύσιμο). Η όλη διαδικασία γίνεται σύμ-φωνα με την εθνική, κοινοτική και διεθνή Νομοθεσία υπό την συνεχή εποπτεία των Λιμενικών, Τελωνειακών, Νομαρχιακών κ.α. αρμοδίων Αρχών.

72 ΕΠΙΛΟΓΗ

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

Για την παράδοση των αντιτύπων, μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον κύριο /κυρία:στο τηλέφωνο:

Επιθυμούμε την εγγραφή συνδρομής στο περιοδικό ΕΠΙΛΟΓΗ και να παραλάβουμε (από τα γραφεία σας) ως δώρο το cd: ΝΟΜΟΙ. Ετήσια συνδρομή € 88 (ιδιώτες, επιχειρήσεις), €125 (Τράπεζες, Ασφάλειες, Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Οργανισμοί)

Λ.Τ. cd 35€ συν έξοδα αποστολής

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ:5 αντίτυπα, έκπτωση 10%10 αντίτυπα, έκπτωση 20%Περισσότερα από 10 αντίτυπα, έκπτωση 25%

Επιθυμούμε την αγορά αντιπύπων του cd: ΝΟΜΟΙ

Δείκτες Ευημερίας Νομών - Περιφερειών

Αναλυτικοί Πίνακεςμε στοιχεία για νομούς και περιφέρειες

240 σελίδες.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

12o Ε

ΤΟΣ

Για την παραγγελία σας τηλεφωνείστε: 210 640 1850 ή στείλτε το παρακάτω κουπόνι στο fax: 210 642 4850

Ψηφιακή έκδοση ευρύτατης χρησιμότητας, για τον εμπορικό σχεδιασμό και την εξυπηρέτηση επιχειρηματικών στόχων, για την άσκηση κάθε πολιτικής.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ 100 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤHΡΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ,

ΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ.

Εναλλακτική online πρόσβαση σε συνδρομητές μέσω του economics.gr στους πίνακες των στοιχείων.

ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΗΣΤΕ ΤΙΣ 5 ΕΤΗΣΙΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: Τηλ.:

Παραλήπτης: e-mail:

Ιδιότητα: Φαξ:

Διεύθυνση: Υπογραφή:

ΕΤΑΙΡΕΙΑ: Τηλ.:

Παραλήπτης: e-mail:

Ιδιότητα: Φαξ:

Διεύθυνση: Υπογραφή:

ΕΠΙΛΟΓΗ 73

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

CSR

CSR

74 ΕΠΙΛΟΓΗ

CSR


ενεργοι συλλογικοι πολιτεσ

Σήμερα, στην τωρινή περίοδο κρίσης για την Ελλάδα, οι δράσεις ΕΚΕ των επιχειρήσεων αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι περικοπές δαπανών του Δημοσίου αφήνουν κενά σε κοινωνικές υπηρεσίες, ενώ και η προστασία του περιβάλλοντος, οι τέχνες και ο πολιτισμός αποκτούν και αυτές ιδιαίτερη βαρύτητα. Επιστρέφοντας στην κοινωνία μέρος των ωφελειών από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, οι επιχειρήσεις αναδεικνύονται σε υπεύθυνους συλλογικούς πολίτες.

ΕΠΙΛΟΓΗ 75

Η

ταν πριν χρόνια που έγιναν τα πρώ-τα βήματα, τo 1999, όταν ο τότε

γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν ανακοίνωσε τη δημιουργία της πρωτοβουλίας Global Compact. Στόχος της ήταν να φέρει κοντά τις επιχειρήσεις που είχαν κοινές απόψεις για τη συνεισφορά τους στην κοινωνία, σε όρους πέραν των αμιγώς οικονομικών. Σήμερα, το δίκτυο Global Compact είναι η μεγαλύτερη εθελοντική πρωτοβουλία για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και των επιχειρή-σεων ως καλών «πολιτών» της κοινωνίας. Οι υπεύθυνες εταιρικές πρακτικές, που ολοκληρώνουν στην επιχειρη-ματική δραστηριότητα τα συμφέροντα όλων των παικτών που συνθέτουν το περιβάλλον για την επιχείρηση, δηλαδή την κοινωνία και το περιβάλλον, αποκτούν ολοένα και με-γαλύτερο βάρος στη διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και για την ίδια την εταιρική αξία. Με την πρωτοβου-λία αυτή, με μέλη περισσότερες από 6.000 χιλ. επιχειρή-σεις, οι συμμετέχοντες δεσμεύονται να συμμορφώνονται με 10 βασικές αρχές, που για τις πολυεθνικές ιδίως που δραστηριοποιούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες, αφορούν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την κατα-πολέμηση της παιδικής εργασίας, την προστασία του περι-βάλλοντος, τη διαφάνεια στις συναλλαγές κ.α..

Σήμερα, οι δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) έχουν ενσωματωθεί στην εταιρική στρατηγική των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, με την κοινωνική και περι-βαλλοντική διάστασή τους να αναγνωρίζεται πλέον ως βασική παράμετρος για την ηθική συμπεριφορά της επι-χείρησης όπως και την ίδια την εταιρική αξία. Αλλά και από την πλευρά των επενδυτών, η ΕΚΕ αποκτά συνεχώς μεγαλύτερη σημασία στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Υπήρξαν πρωτοπόροι στον τομέα, χαρακτηριστικό είναι το ελβετικό Εthos Fund που ιδρύθηκε το 1997 και απαρτίζε-

ται σήμερα από 130 θεσμικούς που κατευθύνουν τα κεφά-λαιά τους σε κοινωνικά υπεύθυνες επενδύσεις. Δηλαδή, σε επιχειρήσεις που με τις δράσεις τους προωθούν τη δη-μιουργία ενός κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος που διασφαλίζει τα συμφέροντα της κοινωνίας και των μελ-λοντικών γενεών και ακολουθούν τις πρακτικές χρηστής εταιρικής διακυβέρνησης. Δηλαδή, με λίγα λόγια που προ-ωθούν τις αρχές που διασφαλίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Από αυτή την άποψη, πέρα από την «επιστροφή» στην κοινωνία μέρος των ωφελειών από τη λειτουργία τους, οι δράσεις ΕΚΕ αποτελούν σημαντική επένδυση για την εται-ρική αξία. Σήμερα, στην τωρινή περίοδο κρίσης για την Ελλάδα, οι δράσεις ΕΚΕ αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, καθώς οι περικοπές δαπανών του Δημοσίου, αφήνουν κενά σε κοινωνικές υπηρεσίες. Οι δράσεις που εστιάζουν στην προστασία του περιβάλλοντος αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα, η προστασία του αποτελεί παράγοντα βασικό για το μέλλον, με δράσεις στις οποίες συμμετέχουν πολί-τες και μαθητές, εκπαιδεύοντας την κοινωνία σε υπεύθυ-νες πρακτικές. Επίσης, οι δράσεις με στόχο τον πολιτισμό, τις τέχνες, την εκπαίδευση και την ανάδειξη της πολιτιστι-κής κληρονομιάς αφορούν ολοένα και περισσότερες επι-χειρήσεις. Όλο και συχνότερα πλέον, οι επιχειρήσεις δια-κρίνονται για την κοινωνική τους δράση, η οποία συγχρό-νως συνεπάγεται τη δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύ-νης μεταξύ του πολίτη-καταναλωτή και της επιχείρησης, η οποία αποκτά ανταγωνιστικό προβάδισμα έναντι των αμέ-τοχων στην κοινωνία επιχειρήσεων. Πλέον η προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης με όραμα και ικανότητες αποτελεί κεντρικό παράγοντα για τη μακροχρόνια ανταγωνιστικό-τητα των επιχειρήσεων. Η στήριξη της τοπικής κοινωνίας αποτελεί πλέον βασική παράμετρο εταιρικής στρατηγικής, όπως και πολιτιστικές δράσεις, περιβαλλοντικές κ.ά. Στην Ελλάδα, 13 επιχειρήσεις υπέγραψαν το 1999 την ιδρυτική διακήρυξη του Ελληνικού Δικτύου για την ΕΚΕ. Από τότε, πολύ νερό έχει κυλήσει στο αυλάκι και πλέον η ΕΚΕ έχει αναγνωριστεί ως σημαντική παράμετρος για τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις.

Κοι ν ω ν ι Κοι Α πολογ ι σμοι

τ ο μ ε τ ρ ο τ η σ π ρ ο σ φ ο ρ α σΣχετικά νέα πρωτοβουλία, είναι η σύνταξη κοινωνικών απολογισμών από τις επιχειρήσεις, με τους οποίους η επιχείρηση αποτιμά το κοινωνικό-περιβαλλοντικό της αποτύπωμα παράλληλα με τα οικονομικά της αποτελέσμα-τα. Το πανεπιστήμιο Αιγαίου αξιολόγησε τις εκθέσεις ΕΚΕ που δημοσίευσαν 40 ελληνικές επιχειρήσεις. Τα Βρα-βεία Απολογισμών ΕΚΕ 2010 -που απονεμήθηκαν στη διάρκεια του CSR Reporting Forum 2011- απονεμήθηκαν στις ελληνικές εταιρείες που συγκέντρωσαν την υψηλότερη βαθμολογία. Το πρώτο βραβείο έλαβε η Τιτάν, το δεύτερο τα Ελληνικά Πετρέλαια και η Coca-Cola Hellenic και το τρίτο ο ΟΤΕ, η Interamerican και η Εθνική Τράπε-ζα και έπαινοι απονεμήθηκαν στις: Vodafone, Μυτιληναίος, ΑΓΕΤ Ηρακλής, ΧΑΛΚΟΡ, ΕΛΒΑΛ, Frigoglass, Ελληνι-κά Καλώδια, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών, Alpha Bank, Σωληνουργεία Κορίνθου, S&B και Motor Oil Ελλάς.

76 ΕΠΙΛΟΓΗ


Η ΕΛΒΑΛ στο πλαίσιο της στρατηγικής της για την προ-ώθηση της ανακύκλωσης αλουμινίου έχει δημιουργήσει στο Μαρούσι ένα Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλου-μινίου, το ΚΑΝΑΛ. Πρόκειται για ένα πρότυπο κέντρο που απευθύνεται κυρίως στο ευρύ κοινό, αλλά και σε επαγγελματίες το οποίο δέχεται, αγοράζει, διαχωρίζει και συσκευάζει αλουμινένια κουτιά και τα προωθεί στο ερ-γοστάσιο της ΕΛΒΑΛ στα Οινόφυτα για να χρησιμοποιη-θούν στην παραγωγική διαδικασία. Το ΚΑΝΑΛ έχει δυνατότητα να επεξεργάζεται περίπου 2.800 τόνους χρησιμοποιημένων αλουμινένιων κουτιών ετησίως και εφαρμόζει Πιστοποιημένο Σύστημα Περι-βαλλοντικής Διαχείρισης κατά ISO 14001.

Το ΚΑΝΑΛ λειτουργεί παράλληλα και ως χώρος επικοι-νωνίας και περιβαλλοντικής ενημέρωσης όπου δέχεται καθημερινά διαφόρους φορείς και κυρίως σχολεία. Από το 2006 μέχρι σήμερα έχουν επισκεφθεί το ΚΑΝΑΛ πά-νω από 23.000 μαθητές, τους οποίους ειδικευμένοι πε-ριβαλλοντολόγοι ενημερώνουν για τη διαδικασία και τις ωφέλειες της ανακύκλωσης. Θα πρέπει να υπογραμ-μισθεί ότι με την ανακύκλωση των κουτιών αλουμινίου επιτυγχάνεται πολύ σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, της τάξης του 95% σε σχέση με την ενέργεια που απαι-τείται για να παραχθεί ένα κουτάκι από πρωτόχυτο

αλουμίνιο (από βωξίτη). Θα μπορούσε δηλαδή να γίνει παρομοίωση ενός κουτιού αλουμινίου με τράπεζα ενέρ-γειας που πρέπει να ανακυκλώνεται συνεχώς προκει-μένου να αξιοποιείται η αποταμιευμένη ενέργεια, που διαφορετικά χάνεται. Για παράδειγμα, με την ανακύκλω-ση ενός και μόνο κουτιού αλουμινίου εξοικονομείται η ενέργεια για να λειτουργήσει μία τηλεόραση επί 3 ώρες, ή μία λάμπα επί 4 ώρες.

Με την ανακύκλωση κουτιών αλουμινίου επιτυγχάνεται:

1. Εξοικονόμηση πρώτων υλών, δηλαδή, βωξίτη

2. μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα CO2

3. μείωση απορριμμάτων

Έχει υπολογιστεί ότι, αν ανακυκλώνονταν όλα τα κουτά-κια θα χρειαζόμασταν 2,5 εκ. δοχεία απορριμμάτων λιγό-τερα και τέλος:4. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Κατά συνέπεια λοιπόν θα πρέπει να γίνει πολύ μεγάλη προσπάθεια και σε πολλά επίπεδα για να βελτιωθεί η κα-τάσταση και στην Ελλάδα. Έτσι το ΚΑΝΑΛ προσπαθώντας να συμβάλει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, σε συνεργασία με το Βιωματικό Σχολείο έχει υλο-ποιήσει τις τελευταίες πέντε σχολικές χρονιές εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνδυασμό με σχολικούς διαγωνισμούς

ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΟΥΤΙΩΝ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΚΑΝΑΛ

CSR

CSR

ΕΠΙΛΟΓΗ 77

στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση με θέμα το περιβάλλον και την ανακύκλωση. Συνολικά στα σχολικά προγράμματα του ΚΑΝΑΛ, τα πέντε αυτά χρόνια, έχουν συμμετάσχει πάνω 29.130 μαθητές και αντίστοιχα 1.351 σχολικά τμήματα.

Επιπλέον το ΚΑΝΑΛ διοργάνωσε τις τελευταίες δύο χρο-νιές «Διαγωνισμό Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου», στον οποίο λάμβαναν μέρος ιδιώτες, οικογένειες και σχο-λικές ομάδες, με στόχο τη συγκέντρωση χρησιμοποιημέ-νων αλουμινένιων κουτιών (αναψυκτικών και μπίρας) στο Κέντρο Ανακύκλωσης Κουτιών Αλουμινίου και την προ-ώθησή τους για ανακύκλωση.

Φέτος, για το σχολικό έτος 2011-2012 πραγματοποιού-με για δεύτερη φορά στα σχολεία ένα πρωτότυπο πρό-γραμμα που πιστεύουμε ότι είναι πολύ αποτελεσματι-κό γιατί στόχος του είναι όχι μόνο να μετατρέψει τους μικρούς μαθητές σε πρεσβευτές ανακύκλωσης, αλλά να τους βοηθήσει να κατανοήσουν βιωματικά και να μπορούν να εφαρμόσουν τις αρχές της ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης απορριμμάτων στην καθημερινή ζωή τους. Πρόκειται για ένα Εκπαιδευτικό Βιωματικό Πρόγραμμα που υλοποιείται σε συνεργασία με το Βιω-ματικό Σχολείο και εντάσσεται στον ευρύτερο θεσμό του QualityNet Foundation για την προώθηση της Κοι-νωνικής και Περιβαλλοντικής Υπευθυνότητας «μαρα-

ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΚΟΥΤΙΩΝ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΚΑΝΑΛ

θώνιος περιβάλλοντος» που έχει τεθεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης & Θρη-σκευμάτων καθώς και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής αλλαγής.

Το πρόγραμμα έχει θέμα:

«Η Ζωή χωρίς σκουπίδια» μείωση, Επαναχρη-σιμοποίηση, Ανακύκλωση» Υλοποιείται στην τάξη σε 200 σχολικά τμήματα της πρω-τοβάθμιας εκπαίδευσης με βιωματικές δραστηριότητες και παιχνίδια για ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των μαθητών στο θέμα. Παράλληλα το βιωματικό πρό-γραμμα μεταφέρεται με επιτραπέζιο παιχνίδι στην οικο-γένεια. Σκοπός είναι η ευαισθητοποίηση και η δραστη-ριοποίηση τόσο της σχολικής κοινότητας όσο και της οικογένειας στα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης. Έτσι ώστε η απαραίτητη για την προστα-σία του περιβάλλοντος ιεράρχηση των μεθόδων διαχεί-ρισης απορριμμάτων, στην απλοποιημένη της μορφή : «μείωση-Επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση» να υι-οθετηθεί από τα παιδιά και την οικογένειά τους και να εφαρμοσθεί στην καθημερινή ζωή όλων μας.

γιατί το περιβάλλον και η προστασία του αφορά όλους μας.

Ενώ οι ωφέλειες τις ανακύκλωσης αλουμινίου

είναι προφανείς και πολύ σημαντικές, όπως η

κατά 95% εξοικονόμηση ενέργειας, στην Ελλάδα

επισήμως ανακυκλώνεται μόνο το 36% των χρη-

σιμοποιημένων κουτιών αλουμινίου, ενώ ο αντί-

στοιχος μέσος όρος σε διεθνές επίπεδο είναι 60%

και στη Γερμανία το ποσοστό ανακύκλωσης φτά-

νει μέχρι 96% σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία

της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αλουμινίου (European

Aluminium Association).

78 ΕΠΙΛΟΓΗ


eταιρικh yπευθυνoτητα στην εποχh τησ yφεσησ

CSR

CSR

Η ELPEN είναι μια αμιγώς ελληνική εταιρεία που ανα-πτύσσεται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με σε-βασμό στον άνθρωπο. Η ουσία (και το ήθος) μιας επιχείρησης, επιβάλλουν η προβολή μέσα από τις ενέργειες Κοινωνικής Ευθύνης να μην είναι αυτο-σκοπός, αλλά να αποπνέουν τη στάση της επιχείρη-σης απέναντι στο οικοσύστημα. Και πάνω απ’ όλα, είναι ανακόλουθο με την ουσία και την ιερότητα του εγχειρήματος οι ενέργειες αυτές να προβάλλονται σε υπέρμετρο βαθμό ή να διαφημίζονται. Οι τομείς δραστηριότητας είναι λίγο-πολύ γνωστοί: Περιβάλ-λον, Πολιτισμός, Εκπαίδευση, Αθλητισμός και Φι-λανθρωπία.

Η ανυπόφορα δύσκολη συγκυρία ασφαλώς περιορίζει τους προϋπολογισμούς σε όλες τις δραστηριότητες μιας εταιρείας. Κατά τη γνώμη μου, όμως, η Εταιρι-κή Κοινωνική Ευθύνη δεν είναι μια πολυτέλεια που την υλοποιούμε μόνο όταν τα οικονομικά στοιχεία βρίσκονται σε άνθηση. Ασφαλώς βέβαια υπόκειται στους ευρύτερους περιορισμούς των κονδυλίων, αλλά δεν σταματά. Στη σημερινή εξαιρετικά δύσκο-λη εποχή όχι μόνο για τον επαγγελματικό κόσμο αλλά και για κάθε νοικοκυριό της χώρας ξεχωριστά, όλα τα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν ως μια περιττή, κοινωνική πολυτέλεια των εταιρειών. Για αυτόν τον λόγο γίνονται με φειδώ και με προσπάθεια κάθε πο-

σό -έστω και μικρό- που διατίθεται να πιάσει τόπο, καθώς δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση να προκα-λέσουμε την κοινωνία.

Η ELPEN συμπαραστέκεται σε κοινωνικά ευάλωτες ομά-δες καθώς και σε πολιτιστικούς ή περιβαλλοντικούς συλλόγους της περιφέρειας, άπορους αριστούχους και παιδιά πολύτεκνων οικογενειών. Η χορηγία του δις Χρυσού Ολυμπιονίκη Κολύμβησης ΑΜΕΑ, Χρή-στου Ταμπαξή, αποκτά ιδιαίτερη σημασία εν όψει της συμμετοχής του Χρήστου (πέμπτης σε Ολυμπιακούς αγώνες ΑΜΕΑ, παρακαλώ!) στους αγώνες του Λονδί-νου, κατά την περίοδο 29 Αυγούστου-9 Σεπτεμβρίου 2012. Άλλες ενέργειες είναι η χορηγία της Πρωταθλή-τριας της Σφυροβολίας Αλεξάνδρας Παπαγεωργίου, η στήριξη της Ομάδας Αιγαίου, της Ένωσης Πολυτέ-κνων Αθηνών, της παραγωγικής μονάδας ΣXHMA & XPΩMA του ΚΕΘΕΑ, της οργάνωσης ΔΙΑΖΩΜΑ για την αναστήλωση & ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων και της Ορθόδοξης Ιεραποστολής του Kolwezi στο Κονγκό. Η κάλυψη των εξόδων για σπουδές στην Ελ-λάδα ενός επιστήμονα από το Κογκό δεν είναι επιθυ-μητή, αφού έχει διαπιστωθεί ότι η δραματική πλειο-ψηφία όσων έχουν φύγει για σπουδές εκτός Αφρικής, δεν επιστρέφει, άρα τελικά μια τέτοια χορηγία δεν προσφέρει τίποτα στον τόπο. Σε αυτό το τελευταίο σημειώνω χαρακτηριστικά ότι, εκτός από την αποστο-λή φαρμάκων, συνεχίζεται φέτος για δεύτερο έτος η

Από τον ΚωνστΑντΙνο ν. ΙωΑννΙδη διευθυντή Ανθρωπίνων Πόρων & Εταιρικής Επικοινωνίας

ΕΠΙΛΟΓΗ 79

εφαρμογή του προγράμματος χορηγίας υποτροφιών («πνευματικής υιοθεσίας»), με το οποίο χρηματο-δοτούνται οι σπουδές έξι αριστούχων μαθητών και φοιτητών της χώρας. Οι επιλεγέντες (από την Ιεραπο-στολή) φοιτητές, εκτός από τις επιδόσεις τους, διακρί-νονται και για το ήθος τους, με σκοπό όταν ολοκλη-ρώσουν τις σπουδές τους -σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του Κογκό που ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές και ανάγκες της χώρας- να παραμείνουν στη χώρα για να τη βοηθήσουν.

οι άνθρωποι του Κογκό δεν απαιτούν, ούτε επαιτούν, τουλάχιστον δεν διεπίστωσα κάτι τέτοιο τις 15 μέρες που ήμουν εκεί. Έφερα μαζί μου τα λόγια ενός νεα-ρού που μου ζήτησε 10 δολάρια με ιδιαίτερη αξιο-

πρέπεια. Όταν τον ρώτησα «Τι θα σου προσφέρουν 10 δολάρια.;», σκέφτηκε λίγο και μου απάντησε: «Θα ξυπνήσω αύριο με ένα μεγάλο χαμόγελο στο πρόσω-πό μου»!!! Αυτήν την απάντηση δεν την ξεχνώ.

Δεν μπορώ να πω αν η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη αποτελεί συγκριτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην αναπτυξιακή πορεία της εταιρείας σε μια περί-οδο ύφεσης. Για να είμαι ειλικρινής, αυτό δεν με εν-διαφέρει. Θα έλεγα απλώς ότι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι ένας υγιής, ανθρώπινος τρόπος να αντι-κρίζουν οι άνθρωποι μιας εταιρείας/κοινωνίας τον κόσμο ευρύτερα (όχι μόνο τον μικρόκοσμο που τε-λειώνει στην αυλή τους) με καθαρό βλέμμα. Γιατί σε αυτόν τον κόσμο θα μεγαλώσουν τα παιδιά μας… Δ

ημ

ιουργικ

ή π

αρουσία

ση

: A

llm

ed

iaC

reati

ve

80 ΕΠΙΛΟΓΗ

Κοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργωCSR

CSR

Πορεία με Ευθύνη προς το ΜέλλονΗ Coca-Cola Τρία Έψιλον είναι μια εταιρία με πολύ βαθιές ρίζες στην Ελλάδα και με μια επιτυχημένη πορεία 43 χρόνων. Αποτελεί την πρωτοπόρο εταιρία παραγωγής και εμπορίας μη αλκοολούχων ποτών στην ελληνική αγορά, που διαδρα-ματίζει ουσιαστικό ρόλο στην ανά-πτυξη της ελληνικής οικονομίας και ιδιαίτερα της ελληνικής περιφέρει-ας. Έχει σημαντική παρουσία στην ελληνική αγορά, προσφέροντας περισσότερα από 250 διαφορετικά προϊόντα και συσκευασίες που πα-ράγονται από ελληνικά χέρια. Με κινητήριο μοχλό τη φιλοσοφία ανα-

φορικά με την κοινωνική υπευθυ-νότητα, η προστασία του περιβάλ-λοντος, ο σεβασμός προς τον συ-νάνθρωπο, η ουσιαστική προσφο-ρά και η έμπρακτη συμμετοχή στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, αποτελούν θεμελιώδεις αρχές της εταιρείας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 81

• Η Coca-Cola Τρία Έψιλον είναι μια εταιρεία που γεννήθηκε στην Ελλάδα το 1969.

• Σήμερα είναι η μοναδική ελληνική εταιρεία του κλάδου Τροφίμων και Ποτών, που δραστηριοποιείται με 5 παρα-γωγικές μονάδες πανελλαδικά.

• Παράγει το 98% των προϊόντων της στην Ελλάδα για τους Έλληνες καταναλωτές.

• Απασχολεί περίπου 2.000 εργαζομένους ενώ 43.000 θέσεις εργασίας οφείλονται άμεσα ή έμμεσα στη λειτουργία της Coca-Cola Τρία Έψιλον, με την έννοια ότι η εταιρεία έχει μεγάλο μερίδιο στη διατήρηση ή χρηματοδότησή τους.

• Προμηθεύεται το μεγαλύτερο ποσοστό των πρώτων υλών της από την Ελλάδα, αποτελώντας σημαντικό πελάτη για περισσότερους από 4.500 προμηθευτές στην Ελλάδα.

• Αποτελεί σημαντικό προμηθευτή για τα 130.000 περί-που καταστήματα αλλά και προτιμητέα επιλογή για 11 εκατ. καταναλωτές.

• Βρίσκεται δίπλα στον Έλληνα καταναλωτή, ενισχύοντας την επένδυσή της σε προωθητικές ενέργειες, προς άμεσο όφε-λος του.

• Την τελευταία διετία υλοποίησε επενδύσεις ύψους 46 εκατ. ευρώ στην ελληνική αγορά και διατηρεί σταθερή και ση-μαντική συμμετοχή στα κρατικά έσοδα, η ενίσχυση των οποίων στην παρούσα συγκυρία αποτελεί ζωτικής σημασί-ας ζητούμενο για την οικονομία της χώρας μας.

• Τα τελευταία 5 χρόνια, μέσα από τις δράσεις κοινωνικής και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας που ακολουθεί, έχει

"αγγίξει" το 80% της ελληνικής επικράτειας, επενδύ-οντας ετησίως περίπου 3 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των τοπικών κοι-νωνιών.

• Κάθε χρόνο επενδύει περισσότερα από 300.000 ευ-ρώ στην εκπαίδευση των εργαζομένων της.

• Σήμερα, συνεργάζεται με περισσότερους από 200 ΜΚΟ περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα.

• Την τελευταία τριετία μέσα από τα προγράμματά της έχει φυτεύσει περίπου 300.000 δέντρα.

• Την τελευταία τριετία έχει ανακυκλώσει 2.600 τόνους απορριμμάτων .

• Την τελευταία τριετία έχει καθαρίσει 40 χλμ. παραπο-τάμιων ακτών και 172 χλμ. δασικών εκτάσεων.

• Την τελευταία τριετία έχει αντισταθμίσει 1.400 τό-νους αέριων ρύπων.

• Από το 2009 έχει εγκαταστήσει 30 συστήματα συλλο-γής βρόχινου νερού σε 13 νησιά των Κυκλάδων.

• Τα τελευταία 5 χρόνια έχει ενημερώσει για θέματα διατροφής, άσκησης και προστασίας του περιβάλλο-ντος 77.000 μαθητές.

• Τα 2 τελευταία χρόνια έχει προσφέρει προληπτικές εξετάσεις και ενημέρωση για θέματα προαγωγής υγείας σε 10.000 άτομα.

Η Coca-Cola Τρία Έψιλον είναι μια ελληνική εταιρεία και το λέει και το όνομά της. Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως.

γ ν ω ρ ι ζ ε τ ε ο τ ι

Δη

μιο

υργικ

ή π

αρουσία

ση

: A

llm

ed

iaC

reati

ve

CSR


82 ΕΠΙΛΟΓΗ

CSR

CSR

e μ ε i ς ς τ ο ν ο τ ε e χ ο υ μ ε ς χ e δ ι ο … περιβαλλοντικη στρατηγικη & στοχοι

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Ο ΟΤΕ θεωρεί ότι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις με πρω-ταγωνιστικό ρόλο στην Ευρώπη είναι όσες συνδυά-ζουν την οικονομική ανάπτυξη με την περιβαλλοντική προστασία και τη διαμόρφωση μίας συμπεριφοράς που σέβεται το περιβάλλον μέσα στην ίδια την επιχεί-ρηση. Από αυτή την άποψη, ο ΟΤΕ αναγνωρίζει τη δική του ευθύνη στην αντιμετώπιση των κοινών και κρίσι-μων περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή και η προστασία των φυσικών πόρων. Για τους λόγους αυτούς η εταιρεία αναπτύσσει μια σειρά από πρωτοβουλίες και δράσεις συμβατές με διεθνείς κανό-νες και πρακτικές, με ποιοτικούς αλλά και μετρήσιμους ποσοτικούς στόχους. Στόχος είναι να περιοριστούν οι επιπτώσεις που η λειτουργία του ΟΤΕ προκαλεί στο περιβάλλον βοηθώντας έτσι στην καθιέρωση της εται-ρικής περιβαλλοντικής ευθύνης, διαμορφώνοντας μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική και διαχείρι-ση με σαφείς ρυθμούς βελτίωσης χρόνο με τον χρόνο.

Στόχος μας να βελτιώσουμε τις περιβαλλοντικές μας επιδόσεις: Εξετάζουμε, παρακολουθούμε και προσπαθούμε για

τη συστηματική βελτίωση του υπολογισμού των περι-βαλλοντικών επιπτώσεων του ΟΤΕ.

Σχεδιάζουμε και εφαρμόζουμε μέτρα μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του Οργανισμού, με άξονες:

την ορθολογική χρήση ενέργειας, νερού και πρώτων υλών.

την προώθηση της αξιοποίησης των ανανεώσιμων πη-γών ενέργειας.

τη μείωση των εκπομπών αερίων φαινομένου του θερμοκηπίου και λοιπών αερίων.

την ανακύκλωση πρώτων υλών και αναλωσίμων.

Την ελαχιστοποίηση ενδεχόμενων επιπτώσεων από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.

τη συστηματική ενημέρωση εργαζομένων και κοινωνίας.

Επενδύουμε στην ανάπτυξη της έρευνας συμμετέχο-ντας σε διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα.

Αναπτύσσουμε προϊόντα και υπηρεσίες που θα βελτιώ-σουν τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των πελατών μας.

Προσπαθούμε συστηματικά να διασφαλίσουμε ότι οι δράσεις μας είναι σύμφωνες με την περιβαλλοντική νομοθεσία και να ελαχιστοποιήσουμε την επιβολή οποιωνδήποτε σχετικών προστίμων και μη χρηματι-κών κυρώσεων. Το 2011 δεν μας επιβλήθηκαν οικο-νομικά πρόστιμα και μη χρηματικές κυρώσεις που να σχετίζονται με θέματα περιβάλλοντος.

Συμμετέχουμε ενεργά, ως μέλη διεθνών και εθνικών οργανισμών και επιτροπών, στις διαβουλεύσεις για την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλ-λοντος γενικότερα.

Ενισχύουμε την περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαι-σθητοποίηση των εργαζομένων και των πελατών της εταιρίας.

Υποστηρίζουμε πρωτοβουλίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

ΕΠΙΛΟΓΗ 83

σΤOχοι γιΑ Το 2011Προοδος

κατa το 2011

σΤOχοι 2012-2013 ΗΜεροΜΗνία ςτόχος

προπαρασκευαστικές εργασίες για την κατάρτι-ση της στρατηγικής του οΤΕ για την αντιμετώ-πιση της κλιματικής αλλαγής

επιτεύχθηκεΕπίσημη ανακοίνωση της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής 2012

Διεύρυνση του υπολογισμού του περιβαλλο-ντικού αποτυπώματος ώστε να περιλαμβάνει όλες τις περιφέρειες και τις δραστηριότητες

επιτεύχθηκεΑνάλυση της κατανάλωσης ενέργειας σε επίπεδο δραστηριοτήτων 2012

Έναρξη ανάπτυξης κεντρικού συστήματος περιβαλλοντικής Διαχείρισης (EMS) και δο-κιμαστική λειτουργία συστήματος συλλογής περιβαλλοντικών δεδομένων και δημιουργίας αναφορών

ςε εξέλιξη

οριστικοποίηση προτάσεων και έναρξη σύνταξης των αναγκαίων εγγράφων

2012

Αξιολόγηση πιθανών νέων εφαρμογών ανα-νεώσιμων πηγών ενέργειας (φωτοβολταϊκές, αιολικές μονάδες) επιτεύχθηκε

Απόκτηση όλων των απαραίτητων αδειών και εκκίνηση εγκατάστασης των συστη-μάτων 2012

συνέχιση των πρωτοβουλιών εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια του OTE επιτεύχθηκε -Εισαγωγή φυσικού αερίου σε βασικά

κτήρια του OTE στην Αττική. 2012

-Διατήρηση της πτωτικής τάσης όσον αφο-ρά την κατανάλωση πετρελαίου θέρμανσης. 2012

Βελτίωση απόδοσης ως προς τη χρήση ηλεκτρι-κού ρεύματος επιτεύχθηκε

Διατήρηση της απόδοσης ως προς τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος στα επίπεδα του 2011.

2012

Βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση των ιδιόκτη-των στόλων οχημάτων επιτεύχθηκε περαιτέρω βελτίωση της ενεργειακής από-

δοσης κατά 5%. 2012

πιλοτική εφαρμογή συστήματος IT για τη βέλ-τιστη δρομολόγηση, σε πραγματικό χρόνο, των ιδιόκτητων οχημάτων

επιτεύχθηκεπλήρης εφαρμογή του συστήματος ιΤ

2012

Διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής των προ-γραμμάτων ανακύκλωσης, που σχετίζονται με τα γραφεία, σε πανελλαδικό επίπεδο

δεν επιτεύχθηκε

-Ανακύκλωση υλικών συσκευασίας στο Δίκτυο Καταστημάτων οΤΕ.

-πιλοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης σε επιλεγμένα κτίρια.

2012/2013

Ελαχιστοποίηση των διαρροών νερού επιτεύχθηκε μείωση της κατανάλωσης νερού κατά 5%. 2012/2013

Δη

μιο

υργικ

ή π

αρουσία

ση

: A

llm

ed

iaC

reati

ve

84 ΕΠΙΛΟΓΗ

CSR

CSRΚοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργωΚοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

CSR

CSR

H Τράπεζα Πειραιώς ήταν μία από τις 15 εταιρείες που δι-ακρίθηκαν για το 2011, και η μοναδική τράπεζα που έλα-βε την ανώτατη διάκριση Platinum, για τις επιδόσεις της στην εφαρμογή υπεύθυνων εταιρικών πρακτικών, βάσει του Εθνικού Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης (CR Index). Εδώ και τέσσερα χρόνια, από τότε δηλαδή που πραγματο-ποιείται η αξιολόγηση εταιρειών κατά τον CR Index από το Ινστιτούτο Εταιρικής Ευθύνης, η Τράπεζα Πειραιώς βελτιώνει τις επιδόσεις της. Συγκεκριμένα, ξεκίνησε την πρώτη χρονιά με τη διάκρισή της στην κατηγορία Silver, συνέχισε το 2009 και το 2010 στην κατηγορία Gold, και έφτασε την κατηγορία Platinum το 2011. Επιπλέον, η Τρά-πεζα Πειραιώς έλαβε το 2009 και 2010 ειδικούς επαίνους για το πολιτιστικό της έργο που επιτελείται μέσω του Πο-λιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) και για το περιβαλλοντικό της έργο. Όπως δήλωσε η κα Στάικου, πρόεδρος του ΠΙΟΠ και Υπεύθυνη Εταιρικής Κοινωνικής

τραπεζα πειραιως διακριςη platinum για τις υπευθυνες εταιρικες πρακτικες

Ευθύνης του Ομίλου, « Η βράβευση αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία διότι γίνεται σε μια περίοδο οικο-νομικής και κοινωνικής κρίσης, όπου η εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στις επιχειρήσεις είναι χαμηλή».

«συμβουλεσ» για ασφαλη οδηγησηΤον περασμένο χρόνο στην Ελλάδα έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο 1.093 άτομα, όσο ο πληθυσμός μιας μικρής πόλης, από 1.453 άτομα το 2009. Παρά τη βελτίωση της τελευταίας τριετίας, o αριθμός των ατυχημάτων αναλογικά με τον πληθυσμό παραμένει διπλάσιος άλλων ευρωπαϊ-κών χωρών. Το 2011 στην Ελλάδα αναλογούσαν 97 θάνα-τοι από τροχαία ατυχήματα ανά εκατομμύριο κατοίκους. Ο αντίστοιχος δείκτης στη Γερμανία είναι 52 (όπου σε αρκε-τούς αυτοκινητόδρομους δεν υπάρχει όριο ταχύτητας), στη Γαλλία 60, στη Σουηδία και τη Βρετανία 43 και στην Ιταλία 80 (που από το 2003 εισήγαγε όριο ταχύτητας στις ιταλικές autostrade). Διαπιστώνεται συνεπώς ότι χώρες με ανε-πτυγμένο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων έχουν και χαμηλούς δείκτες ατυχημάτων. Η υπέρβαση των ορίων ταχύτητας, η επικίνδυνη οδήγηση και η κατανάλωση οινοπνεύματος είναι οι κύριοι παράγοντες ατυχημάτων που στην ΕΕ απο-τελούν τη μεγαλύτερη αιτία θανάτου για άτομα ηλικίας μι-κρότερης των 45 ετών. Για να μειωθεί ο δείκτης ατυχημά-των στην Ελλάδα χρειάζονται μεγαλύτερες καμπάνιες ενη-μέρωσης για ασφαλή οδήγηση και προβολής των κινδύνων της επικίνδυνης οδήγησης από μέρους του κράτους που θα συμπληρώνουν τις καμπάνιες του ιδιωτικού τομέα. Παρά-δειγμα αποτελούν οι καμπάνιες για σωστή οδική συμπερι-φορά της Αττικής Οδού και της ΜΚΟ Κίνηση Πολιτών.

Το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» προχώρησε σε σει-ρά νέων δωρεών για την περίοδο Άνοιξη - Καλοκαί-ρι 2012. Οι δωρεές βασίζονται στη φιλοσοφία του Ιδρύματος για συμβολή στην ανακούφιση των πλέ-ον ευπαθών κοινωνικών ομάδων και δημιουργία καλύτερων προϋποθέσεων για το μέλλον, μέσα από τη στήριξη και προώθηση της Παιδείας, της Κοινω-νικής Πρόνοιας, της Υγείας και του Πολιτισμού. Συ-μπληρωματικά των δωρεών αυτών, το Ίδρυμα ανα-κοίνωσε επιπλέον δωρεές 10,2 εκατ. ευρώ προς 39 Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ). Οι συ-γκεκριμένες δωρεές αποτελούν την τρίτη κατά σει-ρά φάση της μεγάλης πρωτοβουλίας του Ιδρύματος να διαθέσει το ποσό των 100 εκατ. ευρώ μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, αποσκοπώντας στην ενίσχυση της ελληνικής κοινωνίας εν μέσω της τρέχουσας δυ-σμενούς περιόδου που διανύει η χώρα. Οι 39 ελληνικοί ΜΚΟ που θα συνεργαστούν στενά το επόμενο διάστημα με το Ίδρυμα για τη σύλληψη και εφαρμογή καινοτόμων και ουσιαστικών προγραμμά-των, δραστηριοποιούνται στους τομείς της Κοινωνικής Πρόνοιας, της Υγείας, της Τέχνης & του Πολιτισμού και της Παιδείας που αποτελούν τους 4 κεντρικούς άξονες δράσης του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος».

νεεσ δωρεεσ

ΕΠΙΛΟΓΗ 85

Υποστήριξη ιδρυμάτων για το παιδί - Σημαντικό αριθ-μό φορέων και μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που δρα-στηριοποιούνται κυρίως στο θέμα του παιδιού στήριξε το 2011 ο όμιλος Eurobank EFG. Ενδεικτικά αναφέρεται η Ένωση «Μαζί για το Παιδί», η «Μέριμνα Ιωαννίνων», το Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα», η «Πνοή – Φί-λοι Εντατικής Θεραπείας Παιδιού» καθώς επίσης και το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία. Εταιρικός Εθελοντι-σμός - Παράλληλα μονάδες και θυγατρικές του, επέλεξαν να ενισχύσουν, με τη μορφή του εταιρικού εθελοντισμού, προγράμματα και οργανώσεις που επέλεξαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Ενδεικτικά αναφέρεται η ενίσχυση του Κέ-ντρου Υποδοχής Αστέγων του Δήμου Αθηναίων, της Στέ-γης Ανηλίκων Περισσού και του Σωματείου Προστασίας Παιδιών «Ο Άγιος Πολύκαρπος Σμύρνης», η προμήθεια ρούχων και διαφόρων αντικειμένων στο «Χαμόγελο του Παιδιού» και στο «ΠΙΚΠΑ» Πεντέλης, η προσφορά φαρ-μάκων στους «Γιατρούς του Κόσμου» και η προμήθεια με-ρίδων φαγητού στον ξενώνα «Κλίμακα». Εκτός Ελλάδος, στη Ρουμανία, η θυγατρική Bancpost υποστήριξε το έργο του οργανισμού “United Way

Romania” βοηθώντας παιδιά και οικογένειες με σοβαρά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Επίσης υπήρξε επίσημος χορηγός μαθημάτων ανάνηψης και πρώτων βο-ηθειών. Στη Σερβία, η Eurobank EFG συνέχισε, σε συ-νεργασία με το Ίδρυμα «Ana and Vlade Divac” και μέσω τις πιστωτικής κάρτας Mastercard “Big Heart” τη συγκέ-ντρωση πόρων για την ανάπλαση παιδικών σταθμών και χώρων αναψυχής για παιδιά, σε εννέα πόλεις της χώρας. Με την “Cross Safely” εκστρατεία που ξεκίνησε το 2010, η Postbank στη Βουλγαρία συνεχίζει τις προσπάθειές της για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και την πρόλη-ψη των τροχαίων ατυχημάτων. Η Τράπεζα υποστήριξε παράλληλα σχετική εθνική εκστρατεία της Τροχαίας και έγινε μέλος του “European Road Safety Charter”. Στην Ουκρανία, με αφορμή τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους, η Universal Bank προσέφερε υλική υπο-στήριξη σε ορφανά και σε παιδιά με ειδικές ανάγκες σε ορφανοτροφείο στην περιοχή Zhytomyr.

moneypedia.gr

Το moneypedia είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα χρη-ματοοικονομικής εκπαίδευσης - μια μοναδική προσπά-θεια στα ελληνικά δεδομένα. Για πρώτη φορά, μέσα σε μια ιστοσελίδα, την www.moneypedia.gr, ένας νέος μπορεί να βρει όλη την απαραίτητη αλλά και έγκυρη πληροφόρηση που χρειάζεται για να μάθει για το χρήμα και πώς αυτό λει-τουργεί, να μάθει για τις τράπεζες και τις υπηρεσίες που προσφέρουν, να οργανώσει τα οικονομικά του και να βρει συμβουλές για να ανοίξει ή να επεκτείνει μια δική του επι-χείρηση. Σύμφωνα με έρευνες διεθνών οργανι-σμών, το επίπεδο γνώσης και κατανόησης ενός μέσου καταναλωτή σε θέματα χρηματοοικονο-μικής διαχείρισης αλλά και σε βασικές οικονομι-κές έννοιες είναι πολύ χαμηλό. Η πραγματικότη-τα αυτή, σε συνδυασμό με τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 κάνουν απολύτως αναγκαία την ανάληψη πρωτοβουλιών με στόχο την ανά-πτυξη χρηματοοικονομικής γνώσης και συνεί-δησης. Στο εξωτερικό και ειδικότερα στην Ευ-ρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν αρκετά παραδείγματα τέτοιων πρωτοβουλιών

που έχουν αναληφθεί από τράπεζες και ενώσεις τραπε-ζών. Μάλιστα, σε κάποιες χώρες, η χρηματοοικονομική εκπαίδευση ξεκινά από την ηλικία των πέντε ετών. Στην Ευρώπη, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και ο Σύνδεσμος των Ευρωπαϊκών Τραπεζών έχουν αναπτύξει συγκεκριμένες δράσεις προκειμένου να ανταποκριθούν στην ανάγκη ενίσχυσης της γνώσης των πολιτών σε θέ-ματα που αφορούν τα οικονομικά τους. Στην Ελλάδα, το moneypedia που φέρνουν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο

της Αθήνας και η Eurobank, αποσκοπεί στο να καλύψει το συγκεκριμένο κενό. Με κείμενα γραμμένα από κα-θηγητές του Οικονομικού Πανε-πιστημίου της Αθήνας, έναν κα-τεξοχήν αναγνωρισμένο φορέα οικονομικής εκπαίδευσης στη χώρα μας, το moneypedia απευ-θύνεται κυρίως σε νέους και νέες 18-25 ετών προσφέροντάς τους με άμεσο τρόπο γνώση και ερ-γαλεία χρήσιμα για τη διαχείριση των οικονομικών τους.

δ ρ α ς ε ι ς κ ο ι ν ω ν ι κ η ς α λ λ η λ ε γ γ υ η ς

86 ΕΠΙΛΟΓΗ

CSR

CSRΚοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργωΚοινωνική υπευθυνότητα επί τω έργω

Το 2008, η εταιρεία, οι ιδρυτές της οποίας είχαν πάντοτε ως αρχή τους την προσφορά προς το κοινωνικό σύνολο, ενέτα-ξε την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη στη στρατηγική της και το 2009 παρουσίασε την 1η Έκθεση Κοινωνικής Υπευθυνότητας. Αν και το 2011 αποτέλεσε μία εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για τις ελληνικές επιχειρήσεις, αλλά και για την ελληνική κοινω-νία στο σύνολό της, η MAMIDOIL JETOIL παρέμεινε σταθε-ρή στους στόχους που είχε θέσει στα πλαίσια της στρατηγι-κής της για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, θεωρώντας ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, και παρά τις αντίξοες συνθήκες και τις αντικειμενικές δυσκολίες, οι επιχειρήσεις οφείλουν να συνεισφέρουν με τη λειτουργία και τις δράσεις τους στη βελτίωση των συνθηκών και της καθημερινότητας της κοινωνίας.

Τον ιούνιο του 2011 η MAMIDOIL JETOIL παρουσίασε την 3η Εκθεση Κοινωνικής Υπευθυνότητας (2010), βασισμένη για πρώτη φορά στα πρότυπα του GRI–G3 και στις αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών (UN Global Compact) το οποίο η Εταιρεία έχει προσυπογράψει από τις αρχές του 2010. Σήμερα η εταιρεία ετοιμάζεται να παρουσι-άσει την 4η Έκθεση στην οποία θα παρουσιάσει τη στρατη-γική, τις δεσμεύσεις και τις δράσεις της πάνω στους άξονες Ανθρώπινο Δυναμικό, Κοινωνία, Αγορά, Περιβάλλον. Σκοπός της εταιρείας μέσω των δράσεων και προγραμμάτων που εκ-πονεί γύρω από τους παραπάνω άξονες είναι να καταστεί η MAMIDOIL JETOIL μία εταιρεία στην οποία να θέλει κάποιος να εργαστεί και να αποτελέσει μέρος της οικογένειας αυτής, μία εταιρεία με την οποία θέλει η Αγορά να συναλλάσεσαι, μία εταιρεία που συνεισφέρει στην Κοινωνία, μία εταιρεία της οποίας η λειτουργία επιβαρύνει το Περιβάλλον όσο το δυνατόν λιγότερο.

μέσα στο 2011, μεταξύ άλλων δράσεων, η εταιρεία συνέχισε προγράμματα και δράσεις όπως αυτό της καταμέτρησης και αντιστάθμισης ρύπων των Ι.Χ. βυτιοφόρων, της ανακύκλω-σης χαρτιού, μπαταριών, ηλεκτρικών συσκευών, επεκτείνο-ντας το πρόγραμμα ώστε να περιλαμβάνει αλουμίνιο, πλα-στικό και γυαλί, ενώ στα τέλη της χρονιάς ξεκίνησε και πρό-γραμμα συλλογής χρησιμοποιημένων λαμπτήρων. Παράλλη-λα επέκτεινε το πρόγραμμα καταμέτρησης και αντιστάθμισης ρύπων ώστε να περιλάβει τον στόλο των εφοδιαστικών πλοίων που χρησιμοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα για τον ανε-φοδιασμό με καύσιμα ναυτιλίας, εντάσσοντας το πρώτο από αυτά στο πρόγραμμα το 2011, με στόχο μέσα σε μία 3ετία το πρόγραμμα να έχει ολοκληρωθεί (συμπεριλαμβάνοντας και τα 5 εφοδιαστικά πλοία). Η εθελοντική αιμοδοσία εργαζο-

σΤοχοσ πΕριΒΑλλονΑμιγώς ελληνική, οικογενειακή επιχείρηση, δραστηριοποιείται στον χώρο της εμπορίας πετρελαιοειδών στην ελληνική και διεθνή αγορά πάνω από 42 χρόνια.

M A M I D O I L J e t O i l

μένων επεκτάθηκε και στην Αθήνα. Σε συνεργασία με τον Δήμο Περάματος η εταιρεία προσέφερε δωρεάν πετρέλαιο θέρμανσης σε σχολεία της περιοχής, καθώς και σε άλλα ιδρύματα και σχολεία ανά την Ελλάδα, ενώ ξεκίνησε πιλο-τικά την συμμετοχή της στο πρόγραμμα «Ζωγραφίζοντας σχολικά κτίρια» υιοθετώντας το 2ο Γυμνάσιο Καλοχωρίου, με σκοπό να επεκτείνει το πρόγραμμα αυτό σε συνεργασία με την ομάδα Carpe Diem και σε άλλα σχολεία της περιο-χής το 2012. Μέσα στο 2011 σχηματίστηκε ομάδα ΕΚΕ με κύριο αντικείμενο την προώθηση της έννοιας της ΕΚΕ στην επιχείρηση, καθώς και την πρόταση, μελέτη και υλοποίηση δράσεων στα πλαίσια της στρατηγικής ΕΚΕ της JETOIL.

Τον Απρίλιο του 2012 έλαβε διάκριση Silver στα πλαίσια του Εθνικού Δείκτη Εταιρικής Υπευθυνότητας (CR Index) 2011, στο οποίο μετείχε για δεύτερη συνεχόμενη φορά, καθώς και το βραβείο για τη μεγαλύτερη πρόοδο κατηγορίας Silver. Το 2011, πρώτη χρονιά συμμετοχής, είχε λάβει τη διάκριση Bronze, ενώ είχε τιμηθεί από τον διεθνή ΜΚΟ my climate και το Κέντρο Αειφορίας για το πρόγραμμα «Υπολογισμού & μείωσης ανθρακικού αποτυπώματος για τα Ι.Χ. βυτιοφόρα».

οι κυρίες ελευθερία Μαμιδάκη, αντιπρόεδρος και Λένα Μα-μιδάκη, δ/ντρια εκε της Mamidoil Jetoil, παραλαμβάνουν την τιμητική διάκριση Silver του εθνικού δείκτη εταιρικής Υπευθυνότητας, που διοργανώνεται για τέταρτη χρονιά από το Ινστιτούτο εταιρικής ευθύνης και το κέντρο αειφορίας. ςτη φωτογραφία με τους ν. αυλώνα, αντιπρόεδρο του Ινστιτούτου εταιρικής Υπευθυνότητας και αρ. αϊβαλιώτη, αντιπρόεδρο της Λέσχης επιχειρηματικότητας.

ΕΠΙΛΟΓΗ 87

ΕμποριΚΗ ΤρΑπΕΖΑ ΣΤΗΡIΖΕΙ ΤΟ MΟΥΣΕIΟ- AΡΧΕIΟ ΤΗΣ ΕΡΤΈνα σημαντικό τμήμα από την ιστορία της δημόσιας ραδιο-τηλεόρασης παρουσιάζεται στο ευρύ κοινό, με τη στήριξη της Εμπορικής Τράπεζας, καθώς πρόσφατα εγκαινιάστηκε στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής ο πρώτος μόνιμος εκθεσιακός χώρος του Μουσείου – Αρχείου της ΕΡΤ, με σπά-νια και ιστορικής αξίας μηχανήματα και αντικείμενα που προέρχονται από το ιστορικό αρχείο της ΕΡΤ.

«Το μοναδικό αρχειακό υλικό της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης αποτυπώνει ανάγλυφα την ιστορία του τό-που μας, από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα και εί-ναι ένα ‘θησαυροφυλάκιο πολιτισμού’ στο οποίο φυλάσσο-νται τα πιο σημαντικά πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά γεγονότα, όπως τα κατέγραψαν οι κάμερες και τα μικρόφωνα της ΕΡΤ», τόνισε στην τελετή εγκαινίων ο Παύλος Δερμενάκης, Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων και Γραμμα-τείας Δ.Σ. της Εμπορικής Τράπεζας.

SCa ΣΤΗΡIΖΕΙ ΤΙΣ ΕΥΠΑΘΕIΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚEΣ ΟΜAΔΕΣΗ SCA Hygiene Products, στο πλαίσιο του προγράμματος εταιρικής υπευθυνότητας που υλοποιεί, συνεχίζει να στη-ρίζει ενεργά ευπαθείς κοινωνικές ομάδες με την προσφορά προϊόντων προσωπικής υγιεινής σε 22 συλλόγους, σχολεία και ιδρύματα σε όλη την Ελλάδα με έντονη κοινωνική δρά-ση. Όπως τονίζει ο Ιωάννης Κοττεάκος, γενικός διευθυντής της SCA Hygiene Products «Η SCA αντιλαμβάνεται το ση-

μαντικό έργο που επιτελούν οι φορείς αυτοί, για την ανα-κούφιση της καθημερινής ζωής των συνανθρώπων μας. Με την προσφορά προϊόντων της, η εταιρεία δηλώνει παρούσα και δίπλα σε κοινωνικές ομάδες που χρήζουν της βοήθειας μας». Σημειώνεται ότι η SCA, έχει συμπεριληφθεί στον Dow Jones Sustainability Index 2011 και WWF Environmental Paper Company Index 2012 ενώ το Ινστιτούτο Ethisphere την κατατάσσει τα τελευταία χρόνια μεταξύ των ηθικότερων εταιριών του κόσμου.

LEaSE PLaN & aρΚΤοyροσΠΡΟΣΤΑΣIΑ ΤΗΣ AΓΡΙΑΣ ΠΑΝIΔΑΣΗ LeasePlan, ηγέτης στον χώρο της διαχείρισης εταιρικών στόλων, στηρίζει τη σημαντική προσπάθεια των Ομάδων Δράσης και Άμεσης Επέμβασης και Επικοινωνίας του ΑΡ-ΚΤΟΥΡΟΥ, παραχωρώντας δύο αυτοκίνητα τετρακίνησης SUZUKI SX4, 1600 cc, για ένα χρόνο. Οι ομάδες δράσης ενεργούν άμεσα σε περιστατικά έκτακτης ανάγκης και ατυ-χημάτων της άγριας πανίδας σε περιοχές της Βόρειας Ελλά-δας που αποτελούν βιοτόπους της αρκούδας, του λύκου και άλλων ειδών της άγριας ζωής των ορεινών περιοχών της χώ-ρας. Όπως δήλωσε ο Γιώργος Φωκάς, εμπορικός διευθυντής της LeasePlan Hellas, «Η απόφαση στήριξης της ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ αποτελεί για εμάς μία από τις ουσιαστικότερες επενδύσεις στον τομέα δράσης Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας. Δεσμευόμαστε στο πλαίσιο του προγράμματος GreenPlan να παραμείνουμε προσηλωμένοι στο όραμα της Βιώσιμης Ανά-πτυξης και να συνεισφέρουμε από την πλευρά μας στη δια-τήρηση της ισορροπίας του φυσικού περιβάλλοντος».

friesland campina ςτηριξη ςτην πολυτεκνη οικογενεια

Η FrieslandCampina Hellas στo πλαίσιο του προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, συνεχίζει τη συνεργασία της με την οικογένεια των πολυτέκνων, υποστηρίζοντας το έργο

των θεσμικών φορέων σε όλα τα επίπεδα. Είναι ο επίσημος χορηγός της Ανωτάτης Συνομο-σπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδας και της Ένωσης Πολυτέκνων Αθηνών και για το έτος 2012. Σε

συνεργασία με τους φορείς αυτούς, έχει θεσπίσει τα Βραβεία ΝΟΥΝΟΥ που απευθύνονται στους δυο πόλους της οικογένειας: α) τους γονείς που δεν αμελούν να αγωνίζονται και να

επενδύουν στη συνεχή κατάκτηση της γνώσης, με βραβευόμενη φέτος μια μητέρα 9 παιδιών που αρίστευσε στο λύκειο και β)τα παιδιά που θέτουν υψηλούς στόχους για μάθηση, βάζο-ντας τα πρώτα γερά θεμέλια στο κτίσιμο της δικής τους σταδιοδρομίας, με βραβευόμενους

φέτος 3 αριστούχους στην πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση αντί-στοιχα. Τα βραβεία συνοδεύονται από επιταγή 1.000 ευρώ.

88 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Βιομηχανία τροφίμων

Η ε λ λην ική βιομη -

χανία τροφίμων, ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος σε όρους πωλήσεων της μεταποίησης μετά τα μεταλλικά προϊόντα, βρίσκεται και αυτή στον κλοιό της ύφεσης. Παρότι την διετία 2010-2011 επέδειξε μεγαλύτερη ανθε-κτικότητα από ότι το σύνολο της μεταποίησης, η εικόνα αντιστρέφεται το 2012. Η παραγωγή της τη διετία αυτή συνολικά μειώθηκε 8% έναντι 14% για το σύνολο της βι-ομηχανίας. Ωστόσο, το 1ο τρίμηνο φέτος, η παραγωγή της μειώθηκε 10%, έναντι 9% του συνόλου. Αν συνυπο-λογιστούν και οι δυσμενείς εξελίξεις του 1ου τριμήνου, σήμερα η παραγωγή βρίσκεται 18% χαμηλότερα από το

Με χαμηλότερη παραγωγή, καθώς η ύφεση περιορίζει τις δαπάνες των κα-

ταναλωτών, αλλά και με αυξανόμενες εξαγωγές που όμως δεν επαρκούν

για να περιορίσουν την αυξανόμενη εισαγωγική διείσδυση στην αγορά, η

ελληνική βιομηχανία τροφίμων έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, αρ-

κεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που υπάρχουν.

e υ κ α ι ρ ι ε σ π ρ ο σ α ξ ι ο π ο ι η σ η

aπo το «τρωμε» εισαγομενα

στο πουλαμε περισσοτερα σε ελλαδα & εξωτερικο

επίπεδο του 2009 (και περίπου στο επίπεδο του 2005). Η παραγωγή δυναμικών κλάδων υποχωρεί ενώ αναδει-κνύονται νέοι κλάδοι. Δυναμικός αναδεικνύεται ο κλά-δος ζυμαρικών, με σημαντική άνοδο της παραγωγής το 2011 που συνεχίζεται και το 2012, κάτι που ισχύει και για τον κλάδο μαργαρίνης και σχετικών προϊόντων. Αν-θεκτικός αναδεικνύεται και ο κλάδος των γαλακτοκομι-κών προϊόντων (πλην παγωτών) που διατηρεί σταθερό σχεδόν το επίπεδο παραγωγής του αλλά και ο κλάδος σοκολάτας, ζαχαρωδών κλπ.

Αυτό που θα πρέπει να τονισθεί είναι ότι και αν ακόμα δεν ληφθούν υπόψη οι μειώσεις της τελευταίας διετίας, η παραγωγή χαρακτηρίζεται από σχετικά περιορισμένη άνοδο, εξέλιξη που υποδεικνύει την ύπαρξη ανεκμετάλ-λευτων ευκαιριών δεδομένης μάλιστα της συνεχούς ανό-δου των εισαγωγών τροφίμων. Το έλλειμμα του ισοζυ-γίου τροφίμων αυξανόταν συνεχώς ως το 2008, από 1,3 δισ. ευρώ το 2002 σε 2 δισ. ευρώ, για να υποχωρήσει στο 1,5 δισ. ευρώ το 2011. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές τροφίμων, το 2011, έτος μεγάλης κρίσης, αυ-

ΕΠΙΛΟΓΗ 89

ξήθηκαν 6,5% με μεγαλύτερη την άνοδο στα δημητριακά (20%) και τη ζάχαρη και σχετικά προϊόντα (18%). Το ίδιο έτος οι εξαγωγές τροφίμων, που αποτελούν μόλις το 67% των εισαγωγών τροφίμων, αυξήθηκαν μόνο 5% ανακό-πτοντας τη δυναμική άνοδο κατά 13% του 2010. Πιο δυ-ναμικά εξαγώγιμα προϊόντα ήταν τα προϊόντα καφέ, τσα-γιού κλπ με άνοδο 27%, τα διάφορα προϊόντα διατροφής με άνοδο 16% καθώς και τα ψάρια με 12%. Οι εξαγωγές του σημαντικού από άποψη μεγέθους κλάδου των γαλα-κτοκομικών αυξήθηκαν 7%.

Οι εξαγωγές θα αποτελέσουν το μεγάλο στοίχημα για τον κλάδο το επόμενο διάστημα, δεδομένου ότι οι έρευ-νες συγκυρίας δείχνουν μείωση των παραγγελιών από τις εγχώριες επιχειρήσεις λιανικής, συγχρόνως με την παραγωγή ανταγωνιστικών προϊόντων προς τις εισαγω-γές και με την ανάδειξη του σήματος της ελληνικής πα-ραγωγής και προϊόντων ονομασίας προέλευσης.

Πρόσφατη έρευνα του ΙΟΒΕ αναδεικνύει τους άξονες στους οποίους θα πρέπει να κινηθούν φορείς και επιχει-ρήσεις, ώστε να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις προκλή-

σεις του τωρινού απαιτητικού περιβάλλοντος. Η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στον εξωστρεφή βηματισμό, με ανα-ζήτηση νέων αγορών και απεγκλωβισμό από τις παρα-δοσιακές της Ευρώπης (που χαρακτηρίζονται από στασι-μότητα) σε άλλες με προοπτικές, όπως η Κίνα, Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ, η Ν. Κορέα, οι ΗΠΑ, η Τουρκία, στις οποίες ήδη καταγράφεται σημαντική άνοδος των εξαγωγών γενι-κά. Παράλληλα με την ανάδειξη του ελληνικού branding, όπως τονίζει το ΙΟΒΕ, απαιτείται συνεχής προσπάθεια για διαρκή καινοτομία και ενσωμάτωση τεχνολογίας στο προϊόν και τη συσκευασία. Γενικά, σε εθνικό πλαίσιο, με σημαντικό τον ρόλο και του κράτους, η διαμόρφωση ενός νέου «οράματος» για την ελληνική παραγωγή τροφίμων θα αποτελέσει την πυξίδα της μεγαλύτερης ανάπτυξης. Το τελευταίο ιδανικά θα περιλαμβάνει δράσεις σύνδεσης της παραγωγής με άλλους τομείς (πχ μεσογειακή παραγωγή με τουρισμό) και προώθηση επενδύσεων για μετατροπή των ευρημάτων της γεωργικής έρευνας σε εφαρμόσιμες τεχνολογίες. Στην Ελλάδα της κρίσης, υπάρχουν ευκαιρί-ες, η πρόκληση είναι να μην μείνουν ανεκμετάλλευτες.

90 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Βιομηχανία τροφίμων

h παραγωγη της ελληνικης βιομηχανιας τροφιμων

2005=100 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012, 1ο τρίμηνο

Επεξεργασία και συντήρηση κρέατος πουλερικών 96 106 110 108 112 161 142

Παραγωγή προϊόντων κρέατος και κρέατος πουλερικών 101 107 114 119 121 110 97

Παραγωγή χυμών φρούτων και λαχανικών 114 127 125 118 100 90 95

Αλλη επεξεργασία και συντήρηση φρούτων και λαχανικών 102 95 94 85 94 83 30

Παραγωγή ελαίων και λιπών 97 113 117 109 95 87 74

Παραγωγή μαργαρίνης και παρόμοιων βρώσιμων λιπών 94 102 94 85 64 114 111

Γάλακτος, τυριού κλπ 102 105 106 104 104 103 101

Παραγωγή παγωτών 100 117 114 106 98 82 52

Παραγωγή προϊόντων αλευρόμυλων 102 97 88 83 85 84 84

Παραγωγή μπισκότων, διατηρούμενων ειδών ζαχαροπλαστικής 107 112 116 113 104 100 85

Παραγωγή μακαρονιών, λαζανιών κλπ 99 98 94 102 97 106 114

Παραγωγή ζάχαρης 56 27 33 54 24 12 -

Παραγωγή κακάου, σοκολάτας και ζαχαρωτών 102 108 107 105 103 102 110

Επεξεργασία τσαγιού και καφέ 101 107 110 103 102 97 107

Παραγωγή άλλων ειδών διατροφής π.δ.κ.α. 102 104 105 103 106 108 108

Σύνολο τροφίμων 100,2 103,0 103,5 100,8 96,7 94,10 82,10

tι ειςaγουμε και τι εξaγουμε ςε τρoφιμα

εκατ . ευρώ 2001* 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

e ξ α γ ω γ e ς

ΚρΕΑΤΑ ΚΑι πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ Απο ΚρΕΑσ 18 18 22 26 32 34 47 70 62 57 59

γΑλΑΚΤοΚομιΚΑ προΪονΤΑ 137 123 148 181 177 211 258 275 278 301 322

ΨΑριΑ, πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ κλπ 245 238 281 333 366 424 449 446 477 541 604

ΔΗμΗΤριΑΚΑ ΚΑι πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ ΔΗμΗΤριΑΚων 168 209 175 148 231 230 249 315 339 292 311

ΦροΥΤΑ ΚΑι λΑχΑνιΚΑ 1.192 1.115 886 902 1.083 1.198 1.304 1.340 1.264 1.485 1.519

ΖΑχΑρΗ, πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ Απο ΖΑχΑρΗ ΚΑι μΕλι 33 27 32 25 49 92 36 52 86 129 116

ΚΑΦΕσ, ΤσΑΪ, ΚΑΚΑο κλπ 42 25 30 28 25 21 25 30 31 34 43

ΔιΑΦορΑ προΪονΤΑ ΔιΑΤροΦΗσ-πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ 50 58 61 65 78 88 109 124 128 161 188

σύνολο 1.885 1.812 1.636 1.708 2.041 2.299 2.478 2.653 2.665 2.999 3.162

e ι ς α γ ω γ e ς

ΚρΕΑΤΑ ΚΑι πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ Απο ΚρΕΑσ 700 772 794 842 961 1.120 1.015 1.117 1.118 1.084 1.109

γΑλΑΚΤοΚομιΚΑ προΪονΤΑ 524 559 597 616 634 664 769 808 733 770 812

ΨΑριΑ, πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ κλπ 289 323 330 335 355 386 435 428 401 384 414

ΔΗμΗΤριΑΚΑ ΚΑι πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ ΔΗμΗΤριΑΚων 351 458 442 480 449 509 700 681 487 541 655

ΦροΥΤΑ ΚΑι λΑχΑνιΚΑ 408 511 568 642 624 649 762 782 735 672 702

ΖΑχΑρΗ, πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ Απο ΖΑχΑρΗ ΚΑι μΕλι 49 50 64 132 120 143 219 221 177 220 259

ΚΑΦΕσ, ΤσΑΪ, ΚΑΚΑο κλπ 192 215 246 248 260 287 323 365 364 376 409

ΔιΑΦορΑ προΪονΤΑ ΔιΑΤροΦΗσ-πΑρΑσΚΕΥΑσμΑΤΑ 169 189 219 248 252 279 299 344 353 356 331

σύνολο 2.680 3.077 3.261 3.543 3.654 4.036 4.521 4.745 4.368 4.403 4.690

Εμπορικό έλλειμμα -795 -1.266 -1.625 -1.836 -1.613 -1.738 -2.044 -2.092 -1.704 -1.404 -1.528

ΕΠΙΛΟΓΗ 91

ΠΠοιες οι προοπτικές για τις εξαγωγές, τώρα που η οι-κονομία της Ευρωζώνης επιβραδύνει; Υπάρχουν αγο-ρές με δυναμική για τα ελληνικά προϊόντα; Και ποιες είναι αυτές; Πχ Αναδυόμενη Ευρώπη, Κεντρική Ασία, ΝΑ Ασία (Κίνα κλπ); Οι προοπτικές για τις εξαγωγές στην Ευρώπη γίνονται όλο και πιο δύσκολες λόγω της ύφεσης. Αγορές με δυναμική για τα ελληνικά προϊόντα υπάρχουν πολλές αλλά επηρεάζονται πο-λύ από την ισοτιμία του ευρώ με τα κατά τόπους νο-μίσματα και ιδίως με το δολάριο.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες εξαγωγικές αγορές της εταιρείας σας; Με την κατάλληλη στρατηγική υπάρ-χει έδαφος για τη μεγαλύτερη παρουσία ελληνικών branded προϊόντων τροφίμων στις ξένες αγορές; Η Μέλισσα-Κίκιζας εξάγει σε 36 χώρες. Η χώρα στην οποία κατευθύνονται οι περισσότερες ποσότητες εί-ναι η Πολωνία, όπου η εταιρία διανομών εκεί ανή-κει στον όμιλο Μέλισσα-Κίκιζας. Στη συνέχεια είναι οι αγορές της Βουλγαρίας , της Κύπρου, της Αλβα-νίας, της Αγγλίας, οι Βαλτικές χώρες και άλλες. Η branded παρουσία γίνεται δυσκολότερη σήμερα λόγω του υψηλού κόστους που απαιτείται για την είσοδο σε μία νέα αγορά.

Ποια είναι τα μέτρα από πλευράς πολιτείας που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την εξαγωγική δραστη-ριότητα σε σταθερή βάση; Στην Ελλάδα υπάρχουν μεγάλες και ισχυρές εξαγωγικές επιχειρήσεις, όμως οι επιδόσεις των ΜΜΕ είναι χαμηλές. Πώς θα μπο-ρούσε να ενισχυθεί η εξωστρέφεια των ΜΜΕ; Ολες

οι ελληνικές εταιρίες έχουν ανάγκη από τη σωστή και συνεχή προβολή των προϊόντων στο εξωτερικό. Από μόνες τους και ιδίως οι μικρομεσαίες επιχειρή-σεις δεν μπορούν να αναλάβουν αυτό το κόστος. Χρειάζεται λοιπόν κάποιος κρατικός φορέας να ανα-λάβει αυτή την προβολή, η οποία δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στα βασικά ελληνικά προϊόντα (λάδι, ελιές, φέτα, ούζο) διότι δίνεται η εντύπωση ότι η Ελλάδα παράγει μόνον αυτά.

Καθυστέρηση επιστροφής ΦΠΑ, έλλειψη ρευστότη-τας, ύφεση στην εγχώρια αγορά. Πώς αντιπαρέρχεται μια εξαγωγική επιχείρηση τα προβλήματα που της προκαλεί η «χρεοκοπία» του δημοσίου; Η καθυστέ-ρηση επιστροφής του ΦΠΑ από το Δημόσιο είναι το βασικότερο πρόβλημα για τις εξαγωγικές επιχει-ρήσεις. Αυτό επηρεάζει ιδίως τις μικρομεσαίες επι-χειρήσεις και θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προ-τεραιότητα για τους κρατικούς φορείς.

Το μυστικό της επιτυχίας στην αγορά/εξαγωγή ελλη-νικών ζυμαρικών, σε μια αγορά όπου οι Ιταλοί έχουν ισχυρές θέσεις; Τα ζυμαρικά δυστυχώς είναι ένα προϊόν που έχει “πατρίδα” και βεβαίως αυτή είναι η Ιταλία. Εμείς, διαθέτοντας ένα από τα πιο σύγχρο-να εργοστάσια στην Ευρώπη, προσπαθούμε με το καλό service, τις ανταγωνιστικές τιμές, την εξίσου καλή ποιότητα και τη δημιουργία νέων προϊόντων να επιβάλλουμε τα ελληνικά ζυμαρικά.

συνέντευξη // δημήτρης Βέτας, Μέλισσα-Κίκιζας

Η προβολή των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό από κρατικό φορέα και η επιστροφή του ΦΠΑ στις εξαγωγικές επιχειρήσεις θα συμβάλλουν στη μεγαλύτερη εξωστρέφεια του κλάδου, υποστηρίζει στη συνέντευξή του στην «Ε» ο Δημήτρης Βέτας, export manager και εκτελεστικός διευθυντής της Μέλισσα-Κίκιζας. Και όπως τονί-ζει, σε ένα προϊόν με «πατρίδα», όπως τα ζυμαρικά, η εταιρεία του με συντονισμένες δράσεις προωθεί την ελληνική παραγωγή.

τα προαπαιτουμενα για την επιτυχια

92 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 93

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

94 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business


TechNewsH τηλεπικοινωνιακή και τεχνολογική ειδησεογραφία, οι επιχειρηματικές και κρατικές πρωτοβουλίες, οι εξελίξεις και τάσεις που δεν περνούν απαρατήρητες.

BSA και πνευματική ιδιοκτησία

Η Παγκόσμια Ημέρα Πνευματικής Ιδιοκτησίας γιορτάστηκε και φέτος στις 26 Απριλίου και η Business Software Alliance (BSA) επικέντρωσε αυτή τη χρονιά το ενδιαφέρον της στο παγκόσμιο κύμα καινοτομίας που αναπτύσσεται γύρω από το Cloud Computing. Με αυτή την αφορμή, ο CEO της BSA, R. Holleyman τόνισε σε σχετική ανάρτηση στο blog της BSA (www.bsa.org/techpost): «Καθώς η ολοένα αναπτυσσόμενη αγορά του Cloud προσφέρει συνεχώς μεγαλύτερη δύναμη στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές που χρησιμοποιούν υπολογιστές σε όλο τον κόσμο, απαιτείται ένα νέο άλμα στην επανάσταση του IT. Η νέα τάση δημιουργεί τεράστια πίεση στις κυβερνήσεις, ειδικά στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, να εκ-συγχρονίσουν τη νομοθεσία γύρω από την πνευματική και διανοητική ιδιοκτη-σία, ώστε να μπορέσουν να ακολουθήσουν την εξέλιξη της τεχνολογίας». Η BSA (www.bsa.org/hellas) αποτελεί τον σημαντικότερο υποστηρικτή της βιομηχανίας λογισμικού σε διεθνές επίπεδο με μέλη σχεδόν 100 πολυεθνικές εταιρείες.

Καινοτομία στο virtualization του datacenterΗ Cisco ανακοίνωσε τη συνεργασία της με τη Microsoft, με στόχο να δημιουρ-γήσει λύσεις virtualization για κέντρα δεδομένων (datacenter), ειδικά σχεδι-ασμένες ώστε να προσφέρουν βελτιωμένη δυνατότητα αναβάθμισης και λει-τουργικό έλεγχο του εικονικού περιβάλλοντος Microsoft Windows Server “8”. Το Cisco Nexus 1000V distributed virtual switch καθώς και το Cisco Unified Computing System με δυνατότητες Virtual Machine Fabric Extender (VM-FEX) θα συνεργαστούν με τον Windows Server Hyper-V hypervisor προσφέροντας στους πελάτες προηγμένα χαρακτηριστικά δικτύωσης που είναι σταθερά τό-σο σε εικονικά όσο και σε φυσικά δίκτυα, ενώ παράλληλα υποστηρίζουν τις υπάρχουσες διαδικασίες διαχείρισης IT των πελατών.

Ημερίδα με θέμα “Making the World work better” διοργάνωσε η ΙΒΜ με στόχο την ανάδειξη πρό-σφατων επιτυχημένων επιχειρηματικών λύσεων με τη χρήση του λογισμικού της ΙΒΜ. Συμμετείχαν στελέχη από τον ακαδημαϊκό, τον ιδιωτικό και δη-μόσιο τομέα, και εταιρίες όπως η Hellas Online, Vodafone, Τράπεζα Πειραιώς, Interamerican, OTE, Eurobank EFG, WIND, EFG Eurolife Insurance κα-θώς και η Espirito Santo – Informatica, ACE της Πορτογαλίας, που παρουσίασαν τις λύσεις που

έχουν υλοποιήσει με την αξιοποίηση της τεχνο-λογίας ΙΒΜ. «Στόχος της ΙΒΜ είναι να αυξήσει την προστιθέμενη αξία για κάθε πελάτη της μέσω των εξειδικευμένων λύσεων που προσφέρει, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις επενδύ-σεις τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Θεωρού-με ότι η ημερίδα IBM Symposium 2012 “Making the World work better” βοήθησε προς αυτή την κατεύθυνση», σημείωσε ο Σπύρος Πουλίδας, πρό-εδρος & Δ/Σ της ΙΒΜ Ελλάς.

ΙΒΜ «Making the World work better»

ΕΠΙΛΟΓΗ 95

THIS IS IT –Νέο ευρωπαϊκό έργο με την ονομασία ‘This is IT’, έχει στόχο να ωφελήσει ανθρώπους που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ενισχύοντας τις δεξιότητές τους στις ΤΠΕ μέσα από καινοτόμες προσεγγίσεις και βέλτιστες πρακτικές. Το έργο έχει αναπτυχθεί από μια διακρατική κοινοπραξία 11 εταίρων από την Ελλάδα, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Πολωνία, την Τουρκία, την Ελβετία και τη Λιθουανία και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

H Symantec βοηθά στη data governanceΤη νέα έκδοση Symantec Data Insight 3.0, της λύσης που βελτιώνει το information governance, προσφέροντας intelligence στην ιδιοκτησία και στη χρήση μη δομημένων δεδομένων, όπως αρχείων, παρουσιάσεων, υπολογιστικών φύλλων και emails, πα-ρουσίασε πρόσφατα η Symantec. Οι βελτιώσεις στο Symantec Data Insight βοηθούν τους οργανισμούς να μεταμορφώσουν τις αποθηκευτικές τους λειτουργίες και να απλοποιήσουν τις διαδικασίες information governance με στόχο τη μείωση του κόστους, του κινδύνου και την επίτευξη κανονιστικής συμμόρφωσης. Σύμφωνα με τη Gartner, ο ρυθμός ανάπτυξης των δεδομένων κυ-μαίνεται από 40 έως 60%, αλλά για τα μη δομημένα δεδομένα μιας επιχείρησης ο ρυθμός αυτός φθάνει το 80%, γεγονός που καθιστά ολοένα και πιο δύσκολη τη διαχείριση και την προστασία τους. Οι οργανισμοί βρίσκονται αντιμέτωποι με φαινομενικά ακατόρθωτους στόχους διαχείρισης των δεδομένων τους, έτσι ώστε να μειώσουν τα κόστη, να ελαχιστοποιήσουν το ρίσκο και να επιτύχουν κανόνες συμμόρφωσης. Το IT δεν έχει στη διάθεσή του το επιχειρηματικό πλαίσιο των συγκεκριμένων δεδομένων και πρέπει να εμπλέξει τους κατόχους τους για να κατανοήσει την αξία τους. Παρόλα αυτά, η επιτυχία στην αντιμετώπιση της πρόκλησης για την ΙΤ ομάδα μίας επιχείρησης να αντιληφθεί σε ποιον ανήκουν τα δεδομένα και πώς αυτά χρησιμοποιούνται, μπορεί να επηρεάσει τη δυνατότητα του ΙΤ να λειτουργήσει με συνθήκες data governance.

Πληροφορία και social mediaΣτην ανάπτυξη εφαρμογών για τον τομέα των κοινωνικών δι-κτύων στοχεύει το τριετές ερευνητικό έργο «SocialSensor» που συντονίζει το Ινστιτούτο Πληροφορικής και Τηλεματικής (ΙΠΤΗΛ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανά-πτυξης. Στόχος του είναι η ανάπτυξη μίας πλατφόρμας λογισμι-κού η οποία θα εφαρμόζει καινοτόμες τεχνικές για την αναζήτη-ση, ανάλυση, προσαρμογή και μετάδοση του περιεχομένου του κοινωνικού ιστού, θα συνδυάζει τα δεδομένα αυτά με επαγγελ-ματικό περιεχόμενο και θα τα παρουσιάζει σε πραγματικό χρό-νο στον τελικό χρήστη, σύμφωνα με τις προτιμήσεις στο προφίλ του. Το περιεχόμενο κοινωνικών δικτύων ύστερα από κατάλ-ληλη ανάλυση και επεξεργασία θα ενοποιείται με περιεχόμενο ειδικών ενδιαφερόντων, προσαρμοσμένο στις ανάγκες των δη-

μοσιογράφων, εκδοτών και αναγνωστών για έγκαιρη ενημέρω-ση. Οι εφαρμογές θα αποκρίνονται σε πραγματικό χρόνο και θα παρέχουν στους επισκέπτες τους μία αναβαθμισμένη εμπειρία, τόσο στον τομέα της ενημέρωσης όσο και στον τομέα της ψυ-χαγωγίας. Για παράδειγμα, ο χρήστης θα μπορεί να παρακολου-θήσει μία εκδήλωση μεγάλης κλίμακας -π.χ. ένα φεστιβάλ- σε πραγματικό χρόνο αλλά και σε υψηλή ποιότητα μετάδοσης.

Σε άνοδο η ελληνική επιστημονική δραστηριότηταΗ επιστημονική συγγραφική δραστηριότητα των ελληνικών φορέων σε διεθνή πε-ριοδικά για τη δεκαπενταετία 1996-2010 αποτυπώνεται στη νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) «Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1996-2010: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιο-δικά», οnline στο www.ekt.gr/metrics/report02. Τα στοιχεία αφορούν τις ελληνικές δημοσιεύσεις της περιόδου 1996-2010. Ο αριθμός των ελληνικών επιστημονικών δημοσιεύσεων αυξάνεται συνεχώς έως το 2008, με ρυθμούς σημαντικά μεγαλύτε-ρους από τις χώρες μέλη της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. Το 2009 η συνεχής αυτή ανοδική πορεία ανακόπτεται, η Ελλάδα ακολουθεί τη μέση επίδοση των χωρών του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. Την πενταετία 2006-2010 οι ελληνικές δημοσιεύσεις έλαβαν 222.132 ανα-φορές. Την ίδια πενταετία, 509 ελληνικές δημοσιεύσεις κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, 2.393 δημοσιεύσεις στο 5%, 4.591 στο 10%, 11.024 δημοσιεύσεις στο 25% και 20.190 δημοσιεύσεις στο 50%.

96 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Tech Leaders Αντωνης Μονοκροyςος, Oracle

Συνέντευξη στον Παναγιώτη ανδριανέΣη

«ο δημόσιος τομέας παρουσιάζει σαφείς ευκαιρίες εφαρμογής των λύσεων cloud, ενώ και ο ιδιωτικός τομέας αναζητά τις κατάλληλες για τις ανάγκες του λύσεις, σή-μερα περισσότερο από ποτέ και λόγω των οικονομικών πιέσεων. η εξέλιξη όμως είναι μπροστά μας» τονίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΠΙΛοΓη ο Αντώνης Μονοκρούσος, country leader της Oracle Ελλάς και cluster leader για Ελλάδα, κύπρο, Μάλτα, Αλβανία, κόσοβο και ΠΓΔΜ, παρατηρώντας, ταυτόχρο-να, ότι «το νομικό πλαίσιο της ΕΕ όμως παρουσιάζει εμπόδια». ςτην τωρινή δύ-σκολη συγκυρία για την Ελλάδα, πιστεύει ότι το να συνεχίσουμε να προσπαθούμε με επαγγελματισμό και σύστημα, είναι η μόνη μας επιλογή.

Συμπληρώνετε δύο χρόνια ως Country Leader της Oracle Ελ-λάς. Κάντε μας έναν σύντομο απολογισμό αυτών των δύο -πολύ δύσκολων για την Ελλά-δα- χρόνων. Πραγματικά η πρό-κληση και ταυτόχρονα η τιμή του να ηγούμαι τόσο της Oracle Ελ-λάς όσο και μιας ομάδας χωρών

ήταν και παραμένει μεγάλη. Αισθάνομαι πραγματικά τυχερός γιατί εκπροσωπώ μια εταιρεία η οποία προσφέρει στους πε-λάτες και συνεργάτες της το πληρέστερο, και συνεχώς διευρυ-νόμενο, χαρτοφυλάκιο λύσεων στον χώρο των επιχειρηματι-κών συστημάτων λογισμικού και hardware. Η ανάδειξη αυτών των λύσεων που μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες μας να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις, ιδιαίτερα όταν αυτές έχουν να κάνουν και με ένα δύσκολο οικονομικό περι-βάλλον, όπως αυτό που βιώνουμε στη χώρα μας τα τελευταία

χρόνια ήταν το κυριότερο μέλημά μας. Η Oracle αναπτύσσει τη στρατηγική της με γνώμονα την απλοποίηση της πληροφορι-κής, ώστε η απόδοση των επενδύσεων των πελατών μας σε ΙΤ να αυξάνει, με ταυτόχρονη απελευθέρωση κεφαλαίων για και-νοτομία. Οι προσπάθειές μας όλα αυτά τα χρόνια έχουν οδηγή-σει σε σημαντικότατες επενδύσεις στην Ελλάδα, προς όφελος των πελατών μας, κύρια σε ανθρώπινο δυναμικό, και η προ-σπάθεια τα τελευταία δύο δύσκολα για την Ελλάδα χρόνια εί-ναι να διατηρηθούν, εστιάζοντας στις παραπάνω κατευθύνσεις. Και πιστεύω ότι το έχουμε πετύχει, και μάλιστα πολύ καλά.

Σε ποιους τομείς δραστηριοποιείστε σήμερα και ποια εί-ναι η κατάσταση στην αγορά; Θα έλεγα ότι είμαστε από τις εταιρείες που λόγω της πληθώρας των λύσεών μας έχουμε πλήρη διασπορά δραστηριοτήτων σε όλους τους τομείς της αγοράς. Σίγουρα οι τομείς του Δημοσίου, των Τηλεπικοινωνι-ών και των Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών είναι πολύ ψηλά στη λίστα δραστηριοτήτων λόγω μεγέθους έργων, αλλά και ο

ΑΙΣΙοδοξiΑ & ΠροΣΠAθεΙΑη Μoνη εΠΙλογH

ΕΠΙΛΟΓΗ 97

98 ΕΠΙΛΟΓΗ

Business

Business

Ο Αντώνης Μονοκρούσος:

Ανέλαβε τη θέση του Country Leader της Oracle Ελλάς και Cluster Leader για Ελλάδα, Κύπρο, Μάλτα, Αλβανία, Κόσοβο & ΠΓΔΜ τον Ιούνιο του 2010, προερχόμενος από τη θέση του Διευθυντή Πωλήσεων Λύσεων Τεχνολογίας για τον Δη-μόσιο και Χρηματοοικονομικό τομέα με ευθύνη για το ίδιο σύνολο χωρών. Η συνεργασία του με την Oracle ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2001 ως Country Consulting Services Manager. Στο παρελθόν, έχει εργαστεί ως Διευθυντής Πωλήσεων Ιδιωτικού Τομέα & Marketing της Bull Ελλάς, ως Manager του Τμήματος Microsoft στην Πουλιάδης & Συνεργάτες, κ.ά. Εχει MSc in Computer Science από το University College of London (UCL), MBA από το ALBA και πτυχίο Ηλεκτρολόγου Μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

Tech Leaders Αντωνης Μονοκροyςος, Oracle

ευρύτερος ιδιωτικός τομέας δεν υπολείπεται. Εστιάζουμε ιδι-αίτερα στα engineered systems (Exadata, Exalogic, Exalytics, Big Data Appliance), που παρουσιάσαμε διεθνώς πριν πάνω απο δύο χρόνια, καθώς ο εξ’ αρχής σχεδιασμός τους είναι τέτοιος που βοηθάει σημαντικά στη μείωση του λειτουργι-κού κόστους αλλά και στην αύξηση της απόδοσης, της αντα-γωνιστικότητας και της παραγωγικότητας, στοιχεία εξαιρετικά κρίσιμα αυτή τη στιγμή για την επιβίωση πολλών ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτό γίνεται σε συνδυασμό με την ολοκληρω-μένη χρήση των προϊόντων λογισμικού (βάσεις δεδομένων, Middleware, επιχειρηματικές εφαρμογές) τα οποία, παρ’ όλο που από μόνα τους αποτελούν τις καλύτερες λύσεις στον το-μέα τους (best of breed), όταν συνυπάρχουν δίνουν μοναδι-κά επιπλέον πλεονεκτήματα για τους πελάτες. Πλεονεκτήματα που αλλάζουν την πορεία της πληροφορικής σε πολλούς το-μείς, αφού ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν συγκεντρωθεί τόσες τεχνολογίες κάτω από την ίδια εταιρεία, οι οποίες αναπτύσ-σονται παράλληλα και συνολικά μέσω συστηματικού R&D και επενδύσεων. Η κατάσταση στην αγορά είναι, όπως θα περίμε-νε κανείς λόγω των συγκυριών, αρκετά δύσκολη, κυρίως όσον αφορά στη δυνατότητα των εταιρειών να προχωρήσουν σε νέα έργα. Η δυσκολία πρόβλεψης του μέλλοντος μαζί με την ανάγκη συγκέντρωσης ρευστότητας είναι τα στοιχεία που σε πολλές περιπτώσεις δεν επιτρέπουν πολλές επενδύσεις. Είναι σαφής ανάγκη αυτό το κλίμα να αντιστραφεί.

Cloud computing: χρόνια μιλάμε και γράφουμε γι΄αυτό. Πώς προχωρά, πώς το βλέπουν οι πελάτες σας; Η παροχή επιλογής στον πελάτη είναι βασική προτεραιότητα της στρα-τηγικής της Oracle στο κομμάτι του cloud computing. Η μα-κροχρόνια παρουσία της στον χώρο οδήγησε στην παροχή εκτενούς χαρτοφυλακίου cloud computing λύσεων, με αρχι-τεκτονική που πληροί τα ανοιχτά πρότυπα, και ένα σύνολο υπηρεσιών που δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες μας να επιλέξουν είτε να υλοποιήσουν private clouds (PaaS, IaaS), είτε να αξιοποιήσουν και χρησιμοποιήσουν public clouds ή ακόμη να παρέχουν υπηρεσίες νέφους σε άλλους οργανι-σμούς. Στην Oracle εστιάζουμε στην εξασφάλιση υψηλής δι-αθεσιμότητας, ακεραιότητας και ασφάλειας δεδομένων, στη

δυνατότητα κλιμακούμενης απόδοσης και επεκτασιμότητας και, βέβαια, στη φορητότητα/διαλειτουργικότητα μεταξύ cloud και on-premise περιβάλλοντος, κάτι που δεν είναι αυ-τονόητο και στο μέλλον μπορεί να δημιουργήσει προβλήμα-τα σε πελάτες. Οι λύσεις της Oracle περιλαμβάνουν όμως, και ένα ευρύ φάσμα οριζόντιων και κάθετων εφαρμογών διαχεί-ρισης Πελατειακών Σχέσεων, Ανθρώπινου Κεφαλαίου, Προ-μηθειών, Πωλήσεων και Αλυσίδων Εφοδιασμού που τρέ-χουν σε ιδιωτικό cloud ή σε δημόσιο Software-as-a-Service cloud. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, βλέπουμε μια σχετική πρόοδο σε θέματα virtualization (που λανθασμένα συγχέεται κάποιες φορές με το cloud), και σχετικά περιορισμένη δρα-στηριότητα στην πλήρη αξιοποίηση των τεχνολογιών cloud που παρέχονται σήμερα. Ο δημόσιος τομέας παρουσιάζει σαφείς ευκαιρίες εφαρμογής των λύσεων cloud, ενώ και ο ιδιωτικός τομέας αναζητά τις κατάλληλες για τις ανάγκες του λύσεις, σήμερα περισσότερο από ποτέ και λόγω των οικονο-μικών πιέσεων. Η εξέλιξη όμως είναι μπροστά μας.

Παραμένοντας στο cloud computing, ως προς το κρίσι-μο ζήτημα της προστασίας δεδομένων, οι προδιαγραφές και γενικά όλο το -τεχνολογικό και νομικό- πλαίσιο είναι ικανό να διαλύσει πιθανούς φόβους σχετικά με την ασφά-λεια; Τα ανοιχτά πρότυπα και η διαλειτουργικότητα αποτε-λούν κεντρικό στοιχείο της στρατηγικής της Oracle ώστε να εξασφαλίζεται, από τεχνολογικής άποψης, η προστασία των δεδομένων και με χρήση λύσεων cloud. Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ όμως παρουσιάζει εμπόδια, αφού η έλλειψη εναρμό-νισης των καθεστώτων προστασίας της ιδιωτικότητας, όχι μόνο επιβάλλει υψηλό κόστος συμμόρφωσης, αλλά και ακυ-ρώνει τον ίδιο τον σκοπό και τα οικονομικά κίνητρα για την υιοθέτηση ενός Cloud επιχειρηματικού μοντέλου. Το κανονι-στικό και νομικό πλαίσιο πρέπει, επομένως, να προσφέρουν ολοκληρωμένες απαντήσεις τόσο προς την κατεύθυνση αυτή όσο και για τη διατήρηση και αποθήκευση δεδομένων.

Δραστηριοποιείστε ιδιαίτερα στους τομείς της επιχειρη-ματικής ευφυΐας, αλλά και της διαχείρισης της επιχειρη-ματικής απόδοσης – μιλήστε μας για το θέμα αυτό.

ΕΠΙΛΟΓΗ 99

Η Oracle ηγείται σήμερα στους χώρους της Διαχείρισης Επι-χειρηματικής Απόδοσης (EPM) και των Business Analytics, καθώς η ολοκληρωμένη πλατφόρμα της με best-of-breed λύσεις, βασιζόμενη σε ανοιχτά πρότυπα, τεχνολογίες αιχμής και σύγχρονες τάσεις μπορεί να καλύψει το σύνολο των ανα-γκών οποιασδήποτε ιδιωτικής επιχείρησης ή δημόσιου ορ-γανισμού, από το επίπεδο της αποθήκευσης των δεδομένων ως το επίπεδο του dashboard που χρησιμοποιεί ο τελικός χρήστης. Η σπονδυλωτή αρχιτεκτονική της καλύπτει ολόκλη-ρο το φάσμα της απαιτούμενης λειτουργικότητας, παρέχει έτοιμα μοντέλα BI για κρίσιμες επιχειρηματικές λειτουργίες (π.χ. οικονομική διαχείριση, προμήθειες, πωλήσεις) και για κάθετες αγορές (π.χ. τράπεζες, ασφάλειες, τηλεπικοινωνίες), καθώς και εξειδικευμένες εφαρμογές για στρατηγικό σχεδι-ασμό, σχεδίαση προϋπολογισμών, οικονομική ενοποίηση, κ.λπ. Μια επιχείρηση μπορεί να υλοποιήσει, είτε ένα αμιγώς Oracle περιβάλλον BI & EPM, είτε μία ή περισσότερες λύσεις ενσωματώνοντάς τις στις υφιστάμενες ετερογενείς υποδομές της. Παράλληλα, οι σχετικές επενδύσεις μπορούν να γίνουν σταδιακά, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε επιχείρησης, ενώ οι ευέλικτες πολιτικές μας packaging και licensing απευθύνο-νται σε κάθε επιχείρηση ανεξάρτητα από το μέγεθός της.

Πώς λειτουργεί το κανάλι σας εδώ στην Ελλάδα; Είστε ευ-χαριστημένοι; Οι συνεργάτες είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την Oracle. Η διαχείριση, ανάπτυξη και εκπαίδευση του εκτεταμένου δικτύου συνεργατών μας, είτε αναπτύσσουν

”

“Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, βλέπουμε μια σχετική πρόοδο σε θέ-

ματα virtualization - που λανθασμένα συγ-

χέεται κάποιες φορές με το cloud - και σχετι-

κά περιορισμένη δρα-στηριότητα στην πλήρη αξιοποίηση των τεχνο-λογιών cloud που πα-

ρέχονται σήμερα.

εφαρμογές σε τεχνολογία Oracle, είτε προωθούν και υλο-ποιούν ολοκληρωμένες λύσεις της Oracle (ERP, CRM, EPM, hardware, κ.λπ.), αποτελεί βασικό μέλημα ειδικού τμήματος της εταιρείας. Η ανταπόκριση που έχουμε είναι ιδιαίτερα θετική και εκφράζεται ποικιλοτρόπως - μεγάλη συμμετοχή συνεργατών με λύσεις Oracle σε διαγωνισμούς του Δημοσί-ου, συστηματική ενσωμάτωση των λύσεών μας σε δικές τους εφαρμογές, διαρκές και έντονο ενδιαφέρον παρακολούθησης των συνεχών εξελίξεων του συνολικού χαρτοφυλακίου λύσε-ων που έχουν στη διάθεσή τους. Οι επενδύσεις σε τεχνολο-γίες της Oracle δίνουν, επίσης, σημαντική βοήθεια στους συ-νεργάτες μας για επέκταση των δραστηριοτήτων τους εκτός Ελλάδας. Ενισχύοντας την προσπάθεια διαφοροποίησής τους, καθιερώσαμε διεθνώς το πρόγραμμα Specializations που τους βοηθά να εξειδικεύονται σε λύσεις και προϊόντα μας, διατηρώντας υψηλό επίπεδο τεχνικής ετοιμότητας και τεχνογνωσίας αλλά και προβολής.

Πώς κινείται η αγορά του Δημοσίου αυτούς τους μήνες; Στην αγορά του Δημοσίου είναι γνωστό ότι έχει δημιουργη-θεί μια ασυνέχεια ανάμεσα στην περίοδο χρηματοδότησης του 3ου ΚΠΣ και του ΕΣΠΑ. Παρ’ όλες τις προσπάθειες έντα-ξης έργων, που σαφέστατα υπάρχουν, η προώθηση νέων έρ-γων στη διαγωνιστική διαδικασία, και κυριότερα στη φάση υλοποίησης, έχει καθυστερήσει, αν σκεφθεί κανείς από πότε είναι διαθέσιμο το πρόγραμμα ΕΣΠΑ προς υλοποίηση. Είναι σαφής και αδήρητη ανάγκη η συνέχεια να είναι ομαλή.

Εξαιτίας της -γνωστής- κατάστασης στην Ελλάδα έτυχε να αντιμετωπίσετε, στο πρόσφατο διάστημα, λίγο διαφορε-τικό κλίμα στις επαφές σας με την κεντρική διοίκηση της εταιρείας στο εξωτερικό; Η μητρική εταιρεία βρίσκεται στο πλευρό μας στην προσπάθειά μας να εξασφαλίσουμε τη μέγι-στη υποστήριξη των πελατών μας, αλλά και να αξιοποιήσου-με στο έπακρο (εντός και εκτός Ελλάδας) το ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου έμψυχο δυναμικό μας. Εϊναι πολύ χαρακτηριστικό ότι δεκάδες Έλληνες συνάδελφοι, κατέχουν και δραστηριο-ποιούνται σε θέσεις και αποστολές εκτός Ελλάδας και θεω-ρούνται από τους καλύτερους στον χώρο τους. Ο στόχος και η προσπάθεια ήταν και είναι κοινή.

Πόσο αισιόδοξος είστε για το υπόλοιπο 2012, αλλά και για την επόμενη χρονιά; Είμαι αισιόδοξος άνθρωπος και πιστεύω ότι η αισιοδοξία είναι, μαζί με τη συστηματική, σκληρή και τίμια προσπάθεια, ο τρόπος για να προχωρούν οι εταιρείες και οι άνθρωποι στη ζωή. Όσο δύσκολη κι αν είναι η κατάσταση στην ελληνική αγορά σήμερα, το να συ-νεχίσουμε να προσπαθούμε με επαγγελματισμό και σύστη-μα είναι η μόνη επιλογή. Κι αυτό κάνουμε προς όφελος όχι μόνο της Oracle Ελλάς και των ανθρώπων της αλλά πρωτί-στως των πελατών και των συνεργατών μας.

100 ΕΠΙΛΟΓΗ

PureSystems από την ΙΒΜΈνα σημαντικό βήμα προς μια νέα, απλούστερη εποχή της πληροφορικής, με την παρουσίαση μια νέας κατηγο-ρίας ολοκληρωμένων συστημάτων, ανακοίνωσε η IBM. Προιόν ερευνών που στοίχησαν 2 δισ δολ., είναι η πρώ-τη με ενσωματωμένη τεχνογνωσία και βασίζεται στην εμπειρία δεκαετιών της IBM στη διαχείριση της πλη-ροφορικής των δεκάδων χιλιάδων πελατών της. Η νέα οικογένεια των ολοκληρωμένων συστημάτων της IBM –τα PureSystems– στόχο έχει την ολοκλήρωση όλων των στοιχείων της Πληροφορικής, εικονικών και υλικών, server, storage, networking και software και επιχειρημα-τικών διαδικασιών σε μια υψηλής αυτοματοποίησης και εύκολα διαχειρίσιμη «μηχανή». Η νέα οικογένεια συστη-μάτων προσφέρει μια εναλλακτική λύση στο σημερινό επιχειρηματικό μοντέλο πληροφορικής, όπου πολλά και διάσπαρτα συστήματα απαιτούν σημαντικούς πόρους για την εγκατάσταση και τη συντήρησή τους.

Business

Business

Η πληροφορική της επόμενης μέρας

TechBusinessΔρόμοι της πληροφορίας, της τεχνολογίας, της καινοτομίας. Δρόμοι της εξέλιξης. Ό,τι πολύτιμο έχει να επιδείξει η πληροφοριακή πραγματικότητα στην εποχή μας.

ο ΣεΠε στη CeBiT 2012Επιχειρηματική αποστολή 20 ελληνικών επιχει-ρήσεων πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Επιχει-ρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελ-λάδας (ΣΕΠΕ) σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος (ΣΕΠΒΕ) και την Τεχνόπολη Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν b2b συνα-ντήσεις μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων από άλλες χώρες που συμμε-τείχαν στην έκθεση. Όπως επεσήμανε ο Πρόε-δρος του Δ.Σ. του ΣΕΠΕ, Αναστάσιος Τζήκας, «Κάναμε ένα πρώτο βήμα και ξεπεράσαμε την επιφυλακτικότητα. Πήγαμε στο επόμενο στάδιο που είναι η αξιολόγηση και η διερεύνηση της συνεργασίας μεταξύ ελληνικών και γερμανικών εταιρειών του κλάδου Τεχνολογιών Πληροφο-ρικής και Επικοινωνιών». Παράλληλα, υπεγρά-φη σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ του ΣΕΠΕ και του Γερμανοελληνικού Επιχειρηματικού Συνδέ-σμου (DHW). Στόχος της συμφωνίας μεταξύ ΣΕ-ΠΕ και DHW είναι η ανάπτυξη και η προώθηση συνεργασιών των επιχειρήσεων - μελών τους.

διαχείριση κινητών για επιχειρήσεις και κυβερνητικούς οργανισμούςΗ Research In Motion (RIM) ανακοίνωσε την κυκλοφορία του πολυαναμενό-μενου BlackBerry Mobile Fusion, την επόμενης γενιάς λύση της RIM για τη δι-αχείριση κινητών συσκευών (MDM) των εταιρικών πελατών. Βασισμένοι πάνω στα ίδια θεμέλια που κατέστησαν τον BlackBerry Enterprise Server, ως το «χρυ-σό» πρότυπο για κυβερνητικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις, το BlackBerry Mobile Fusion παρέχει μια οικονομικά αποδοτική, ασφαλή, αξιόπιστη και επε-κτάσιμη λύση που συνδυάζει τη διαχείριση smartphones και tablets που χρη-σιμοποιούν το BlackBerry OS καθώς επίσης τα Android και iOS και παρέχει μια ενιαία, web- based πλατφόρμα για εύκολη διαχείριση όλων των συσκευών. «Τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους κυβερνητικούς οργανισμούς, η δια-χείριση πολλαπλών συσκευών ανεξαρτήτως κλίμακας είναι χαοτική. Οι οργανι-σμοί αντιμετωπίζουν πίεση για να επιτρέψουν στους εργαζομένους να φέρουν τις δικές τους συσκευές στον χώρο εργασίας, και προσβλέπουν στη RIM, ως παγκόσμια ηγέτιδα στο χώρο της επιχειρησιακής φορητότητας, για την επίλυση του προβλήματος», δήλωσε ο Alan Panezic, Vice President, Enterprise Product Management and Marketing στη Research In Motion.

ο Rodney Adkins, senior vice president, με ένα Pure System στο εργαστήριο της εταιρίας στη Β. Καρολίνα.

ΔΙΑγωνΙΣΜΟΣ ΔΗΜΙΟυργΙΑΣ ΠΑΙγνΙΔΙΟυ Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ) και η Microsoft διοργάνωσαν διαγωνισμό δημιουργίας παιχνιδιού με θέμα “Προστασία του Περιβάλλοντος”. Στόχος του οι νέοι, μέσω της χρήσης του εργαλείου Kodu, να εξοικειωθούν με βασικές προγραμματιστικές έννοιες και να αναπτύξουν ενδιαφέρον για το αντικείμενο. Ο διαγωνισμός Kodu αποτελεί μια κοινή προσπάθεια ανάδειξης της σημασίας των ψηφιακών δεξιοτήτων στην οποία συμμετέχουν η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Κύπρος.

Small Cells από τη CiscoΗ τεχνολογία Hotspot επόμενης γενιάς της Cisco παρέχει τη δυνατότητα αδιάλειπτης δικτυακής χρήσης των κινη-τών συσκευών, ενώ επιτρέπει στις εταιρείες να συνεχί-σουν να ανταποκρίνονται στη ραγδαία ανάπτυξη κινητών δικτύων, συσκευών και νέων υπηρεσιών. Η εταιρεία ανα-κοίνωσε επίσης ότι συνεργάζεται με πολλούς κορυφαίους παρόχους υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων και οι AT&T, BT, PCCW, Portugal Telecom, Shaw Communications και Smart and True, με σκοπό την παροχή πρωτοποριακών υπηρεσι-ών κινητών δικτύων κάνοντας χρήση μια νέας γενιάς λύσε-ων τύπου Small Cells, οι οποίες χρησιμοποιούν ασύρμα-τες τεχνολογίες. Η Cisco, η οποία βρίσκεται στη διαδικασία ενσωμάτωσης της τεχνολογίας NGH στις σειρές προϊόντων Wi-Fi που διαθέτει σε παρόχους υπηρεσιών, έγινε πρό-

σφατα η πρώτη εταιρεία που χρησιμοποίησε την τεχνολο-γία NGH για να επιτρέψει την περιαγωγή στα δίκτυα Wi-Fi, όπως ακριβώς γίνεται και στα δίκτυα κινητής τηλεφωνί-ας. Το νέο Small Cell Gateway της Cisco, το οποίο βασί-ζεται στον πρωτοποριακό Cisco ASR 5000 Series Mobile Multimedia Core Router, επιτρέπει στις εταιρείες παροχής λύσεων φορητότητας, να προσφέρουν συνδρομητικές υπηρεσίες στους χρήστες, συνδυάζοντας 2G/3G/4G LTE και Femto Cells δίκτυα (με άδεια χρήσης), με δίκτυα Wi-Fi .

Αντί για μετρητά...κινητό τηλέφωνοΟι Visa και Vodafone θα συνεργαστούν για να δημιουργήσουν μια πρόταση υπό το εμπορικό σήμα της Vodafone η οποία θα προσφέρεται σε όλη την πελατειακή βάση της Vodafone (398 εκατομμύρια χρήστες πα-γκοσμίως). Η πρόταση θα υλοποιηθεί μέσω του δικτύου πληρωμών, των προϊόντων και του εμπορικού σήματος της Visa. Η συνερ-γασία συνδυάζει την παγκόσμια εμβέλεια και τεχνογνωσία των δύο εταιριών με σκοπό να παρέχουν την δυνατότητα πληρωμών μέσω Visa στους καταναλωτές σε όλο τον κόσμο. Η νέα πρόταση πληρωμών μέσω κινητών της Vodafone θα βασίζεται σε προπληρωμέ-νους λογαριασμούς Visa και θα προσφέρεται στους καταναλωτές σε συνεργασία με τους οργανισμούς που εκδίδουν κάρτες Visa. Η υπηρεσία αρχικά θα λανσαριστεί στην Γερμα-νία, την Ολλανδία, την Ισπανία, την Τουρκία και τη Μεγάλη Βρετανία. Η πλατφόρμα θα είναι ανοιχτή σε όλους τους συνεργάτες των σχετικών κλάδων, δηλαδή χρηματοπιστωτι-κών ιδρυμάτων, εμπόρων λιανικής, μέσων μαζικής μεταφοράς και κοινής ωφέλειας κ.α..

ο χρόνος είναι χρήμαΟ χρόνος είναι χρήμα για τους Έλληνες, καθώς σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε η FOCUS BARI για λογαριασμό της Printec, οι Έλληνες στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση των Συστημά-των Αυτόματης Εξυπηρέτησης (ΣΑΕ). Οι δύο βασικότεροι λόγοι χρήσης είναι η εξοικονόμηση χρόνου (46% των ερωτηθέντων) και η δυνατότητα απεριόριστης πρόσβασης (42%) παντού και οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Ακολουθούν ως γενικοί λόγοι η ευκολία στη χρήση (68%) αλλά και η ασφάλεια (14%). Σύμφωνα με την έρευνα, οι Έλληνες χρησιμοποιούν τα ΣΑΕ σχεδόν καθημερινά, το 98% των ερωτηθέντων δηλώνει πως τα έχει χρησιμοποιήσει τουλάχιστον μία φορά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαφαινόμενη τάση των χρηστών, όταν τους δίνε-ται η δυνατότητα, να δοκιμάζουν ΣΑΕ σε νέες υπηρεσίες όπως ο έλεγχος τιμών προϊόντων σε supermarket (42%), η αγορά αναψυκτικών (60%) αλλά και η λήψη πληροφοριών από info kiosks (29%). Στο πλαίσιο των παραπάνω, είναι ξεκάθα-ρη η καλή προοπτική ευρύτερης διάδοσης των ΣΑΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινού (63%) θα επιθυμούσε την αυτοματοποίηση των αγορών στα super-market, ενώ οι μισοί ερωτώμενοι θα ήθελαν να έχουν τη δυ-νατότητα αυτόματης εξόφλησης πάγιων ή άλλων υποχρεώσεων όπως λογαρια-σμοί ΔΕΚΟ και φόροι (51%) ή ακόμα και πληρωμή προστίμων (44%).

102 ΕΠΙΛΟΓΗ

Ο συνδυασμός του πάνελ Atlas με ένα αυτοστήρικτο σύστημα, αποτελεί τη νέα εξειδικευμένη λύση της HelioSphera για νότιο προσανατολισμό σε επίπεδες οροφές.

Shark HS-120/125/130H

Η HelioSphera είναι μια ελληνική εταιρία που ιδρύθη-κε το 2007, με βασικούς μετόχους την Plainfield Asset Management LLC (αμερικανική επενδυτική εταιρία), την Sciens (εταιρία συμμετοχών εισηγμένη στο Χρηματι-στήριο Αθηνών) κι έναν έλληνα επιχειρηματία. Στόχος είναι η παραγωγή φωτοβολταϊκών πλαισίων τεχνολο-γίας λεπτών υμενίων (thin-film micromorph) με ετήσια δυναμικότητα 60MWp, σε ένα από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια στην Ευρώπη (Τρίπολη Αρκαδίας) διαβλέ-ποντας στην ανάπτυξη της ελληνικής, ευρωπαϊκής αλλά και παγκόσμιας αγοράς φωτοβολταϊκών καθώς και στην σταδιακή στροφή της βιομηχανίας προς τις καινοτόμες τεχνολογίες λεπτών υμενίων. H συνολική επένδυση εί-ναι της τάξεως των 200 εκ. €, ενισχύθηκε από το κρά-τος μέσω επιδότησης από τον Αναπτυξιακό Nόμο (σχε-δόν 30 εκ. €), κι αποτελεί μια από τις σημαντικότερες

επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα τα τελευ-ταία χρόνια.Ο εξοπλισμός και η τεχνογνωσία της παραγωγής προέρχονται από την ελβετική Oerlikon, μια εταιρία με ηγετική θέση στον κλάδο παγκοσμίως, που πα-ρέχει τεχνολογία αιχμής για την παραγωγή υψηλής απόδοσης φωτοβολταϊκών. Με προηγμένη τεχνολο-γία, μια πλήρως αυτοματοποιημένη γραμμή και οι-κονομία κλίμακος, η HelioSphera προάγει τη μείωση του κόστους του ηλιακού ηλεκτρισμού. Τα πλαίσια της HelioSphera παράγονται σύμφωνα με τα υψηλό-τερα διεθνή πρότυπα ποιότητας και αποδίδουν ηλε-κτρική ενέργεια ακόμη και σε συνθήκες χαμηλής ηλι-οφάνειας ή μερικής σκίασης (διάχυτη ακτινοβολία) και σε υψηλές θερμοκρασίες, που τα συμβατικά φω-τοβολταϊκά έχουν σημαντικές απώλειες.

Στην HelioSphera εντοπίσαμε την ανάγκη της αγοράς για μια απλή λύση τοποθέτησης του μέγιστου αριθμού πάνελ σε επίπεδες οροφές με τις λιγότερες δυνατές παρεμβάσεις στην υπάρχουσα κατασκευή. Τα μοναδικά χαρακτηριστικά του πάνελ της HelioSphera και ιδιαίτερα η υψηλή απόδοση ενέργειας ακόμη και σε μη-βέλτιστες γωνίες κλίσης και προσανατολισμού μας επέτρεψαν να αναπτυχθεί η λύση Shark: ένα αυτοστήρικτο, εύκολο στην εγκατάσταση σύστημα. Η εγκατεστημένη ισχύς ακόμη και σε μι-κρές στέγες μεγιστοποιείται και η ενεργειακή απόδοση παραμένει σε υψηλά επίπεδα

Β α σ ι κ ε σ ι δ ι ο τ η τ ε σ :

αυτοστήρικτο σύστημα στήριξης σε επίπεδες οροφές

Χωρίς τρυπήματα, ή παρεμβάσεις στη στέγη

εύκολη εγκατάσταση

Βέλτιστη αξιοποίηση επιφάνειας στη στέγη λόγω χαμηλής κλίσης

καλαίσθητη σχεδίαση της εφαρμογής

ο νότιος προσανατολισμός εξασφαλίζει την υψηλή απόδοση

επαρκής κλίση για αυτοκαθαρισμό

Η νέα λύση της HelioSphera παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο περίπτερο της εταιρίας, στην έκθεση Solarexpo, που πραγματοποιήθηκε στη Βερόνα, στην Ιταλία, στις 9-11 Μαΐου, 2012.

Δη

μιο

υργικ

ή π

αρουσία

ση

: A

llm

ed

iaC

reati

ve

Γ ι α τ η ν η e l i o S p h e r A

ΕΠΙΛΟΓΗ 103

ΔιεισΔυτική ματια σε εναν νεο πρασινο κοσμο

ΓΝ

ΩΣ

Η •

ΕΠ

ΕΝ

∆Υ

ΣΗ

• Α

ΝΑ

ΠΤ

ΥΞ

Η •

ΑΞ

ΙΑ

KN

OW

LE

DG

E •

IN

VE

ST

ME

NT

• D

EV

ELO

PM

EN

T •

VA

LUE

104 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΠρΟτAσεισ σεΦ για την ανAΠτυξη των Φ/Β

Θερμή παραμένει η συζήτηση για τα φωτοβολταϊκά στην ελλάδα καθώς κυβέρνηση, επιχειρηματικός κόσμος

και αγορά προσπαθούν να βρουν τις ισορροπίες τους, μέσα σε κλίμα δυσπιστίας που έχει πυροδοτήσει η ύφεση. ο σύνδεσμος Φωτοβολτα-ϊκών προσπαθεί αυτό το διάστημα να διατηρήσει ζωηρό το επενδυτι-κό ενδιαφέρον για τα Φ/Β και να αντιπαρατεθεί σε διάφορες απόψεις που βλέπουν το φως της δημοσι-ότητας και αφορούν τον κλάδο. η χρηματοδότηση και η βελτίωση του αδειοδοτικού πλαισίου ανάπτυξης των αΠε παραμένουν βέβαια οι κε-ντρικοί άξονες της παρέμβασης του σεΦ. Όσο αφορά την επιβολή τέλους μεταβίβασης των αδειών για έργα αΠε – ζήτημα το οποίο συζητήθηκε έντονα το προηγούμενο διάστημα εξαιτίας πολλών αγοραπωλησιών- ο

σεΦ θεωρεί ότι με εξαίρεση αυτές που αφορούν ενδοομιλικές μεταβι-βάσεις ή λειτουργούντα έργα, «δεν είναι μια πρακτική που βοηθά την υγιή ανάπτυξη της αγοράς». εξίσου αντίθετος είναι και με την αύξηση των εγγυημένων τιμών στα μη δια-συνδεδεμένα νησιά. σύμφωνα με τον σεΦ οι προτεινόμενες για τα μη δια-συνδεδεμένα νησιά τιμές είναι υψη-λές (52% πάνω από τις ισχύουσες σήμερα) και επομένως εκτός πραγμα-τικότητας αγοράς. στην αύξηση των τιμών αντιπαραθέτουν την ανάγκη για βιωσιμότητα των επενδύσεων με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση των καταναλωτών. τέλος ζητούν επι-βολή τέλους στην εξόρυξη του λιγνί-τη ύφους 3 ευρώ ανά τόνο εξόρυξης.


GreenNewsστιγμές της ελληνικής ειδησεογραφίας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διαμόρφωση πολιτικών που μας αφορούν όλους και νομοθεσία που αλλάζει την επιχειρηματική δραστηριότητα.

εξοικονόμηση για όλους! Η εντυπωσιακή επιτυχία του Προ-

γράμματος Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον –παρά τη δυσμενή εποχή και την τραπεζική επιφυλακτικό-τητα– οδήγησε την κυβέρνηση στο να επεκτείνει το πρόγραμ-μα και σε κατηγορίες πολιτών με πολύ χαμηλό εισόδημα- 12.000 ευρώ ετήσιο ατομικό ή 20.000 ευ-ρώ ετήσιο οικογενειακό. Στη νέα αυτή κατηγορία η επιδότηση θα ανέρχεται στο 70% του προϋπο-λογισμού με το υπόλοιπο 30% να παρέχεται ως άτοκο δάνειο. Ταυ-τόχρονα αίρονται περιορισμοί, όπως αυτός που δεν επέτρεπε την υλοποίηση του προγράμματος σε κτίρια παλαιότερα της εικοσαετί-ας ή αυτός της μοναδικής αίτησης ανά πολίτη. Από πέρυσι το καλο-καίρι έχουν υποβληθεί 47.000 αιτήσεις. Οριστικές αποφάσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα έχουν εκδοθεί για περίπου 10.000 αιτή-σεις με τον συνολικό προϋπολογι-σμό να ανέρχεται στα 92 εκατ. ευ-ρώ. Ολική εκταμίευση του ποσού και, φυσικά, κατασκευή του έρ-γου έχει γίνει σε 1.800 αιτήσεις. Θωρακισμένοι για τον επόμενο (μακρύ) χειμώνα...

η αναβλητική ελλάδα Το σχέδιο για τη διαχείριση απορ-

ριμμάτων στην Αττική βάλτωσε και πάλι και είναι αμφίβολο αν θα έχει ξεκινήσει μέχρι το καλο-καίρι. Στα μέσα Μαρτίου διεκόπη για τρίτη φορά – με τη βία και πάλι- η συνεδρίαση του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νο-μού Αττικής (ΕΔΣΝΑ), ύστερα από παρέμβαση συνδικαλιστών της ΠΟΕ- ΟΤΑ και κατοίκων από

την Κερατέα και το Γραμματι-κό. Η ΕΔΣΝΑ θα συζητούσε την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Αττικής για τα απορ-ρίμματα, που προβλέπει τη δημι-ουργία τεσσάρων μονάδων επε-ξεργασίας σε Φυλή, Α. Λιόσια, Γραμματικό, Κερατέα με τη δια-δικασία των ΣΔΙΤ. Το υπουργείο ΠΕΚΑ έκανε λόγο για «ενέργειες που είναι καταφανώς αντίθετες στο δημόσιο συμφέρον», ο Πε-ριφερειάρχης Γ. Σγουρός μίλη-σε για 250 εκατ. ευρώ του ΕΣΠΑ που θα χαθούν άδικα αν δεν προχωρήσουν τα έργα, ενώ οι συνδικαλιστές της ΠΟΕ- ΟΤΑ κά-νουν λόγο για ιδιωτικοποίηση

της αποκομιδής και διαχείρισης απορριμμάτων και για αναμενό-μενη αύξηση των τελών για τους δημότες. Μηδέν εις το πηλίκον…

ΕΠΙΛΟΓΗ 105

η ελλάδα στο διεθνές ενεργειακό Φόρουμ

Εάν δεν ήταν τα πετρέλαια του Αιγαίου… Μη μόνιμο μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του Δι-εθνούς Ενεργειακού Φόρουμ (International Energy Forum - IEF) καθίσταται η Ελλάδα για την τριετία 2012–2014, ένα χρόνο μετά την πλήρη ένταξή μας στο συγκεκριμένο οργανισμό. Όπως είναι φυσικό μια τέτοια συμμε-τοχή αναβαθμίζει σημαντικά την ενεργειακή παρουσία της χώρας μας, καθώς στο IEF συμμετέχουν επίσης 11 διεθνείς φορείς και 89 κράτη - μέλη, που εκπροσωπούν το 90% της παγκόσμιας παραγω-γής και κατανάλωσης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το IEF, με έδρα το Ριάντ της Σαουδικής Αρα-βίας, αποτελεί άτυπο συμβούλιο παγκόσμιου ενεργειακού διαλό-γου μεταξύ των παραγωγών, δια-μετακομιστικών και καταναλωτρι-ών χωρών, με στόχο την εμπέδω-ση του ανοικτού διαλόγου μεταξύ

ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗΣ συμπλήρωσε το πρόγραμμα της Υποδομής Γεωχωρικής Πληροφορίας, μια υπηρεσία η οποία έχει την ευθύνη να διαμορφώνει την πολιτική για θέματα γεωπληροφορίας και να δίνει στις δημόσιες αρχές της χώρας τις απαραίτητες κατευθύνσεις όταν πρέπει να αποτυπωθεί με καθαρότητα κάθε πληροφορία που αφορά το περιβάλλον και τον χώρο. Σήμερα η υπηρεσία αποκτά ένα νέο ρόλο. Θα διατυπώσει με σαφήνεια που μπορεί να αναπτυχθεί το Πρόγραμμα Ήλιος και ποια από τις προτεινόμενες γαίες είναι δημόσια περιουσία και ποια όχι.

των κρατών – μελών, την ενεργει-ακή ασφάλεια και την προώθηση των αρχών διαφάνειας, σταθερό-τητας και βιωσιμότητας στην αγο-ρά ενέργειας. Εμείς σήμερα είμα-στε μια καταναλώτρια χώρα αλλά κανείς δεν ξέρει σε τι μπορεί να εξελιχθούμε αργότερα.

Πλούσια γη, άγριες κόντρες

«Πλούσια κοιτασματολογική πε-ριφέρεια» της Ευρώπης και όχι σπηλιά του …Αλή Μπαμπά με θησαυρούς θεωρείται η Ελλάδα. Οι προσδοκίες έχουν ενταθεί τελευταία, τα όνειρα ορισμένων είναι μεγάλα, οι γνώστες όμως σπεύδουν να ρίξουν τους τό-νους. Οι μεταλλευτικές επενδύ-σεις έχουν μεγάλο βάθος χρό-νου, ενώ η κοινωνική αντίδρα-ση, όπως στα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική την 25η Μαρτίου (που οδήγησε στην αποχώρη-ση της εταιρείας εκμετάλλευσης από το εργοτάξιο), είναι μια πα-ράμετρος που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Τι πρέπει να γίνει; Δι-αμόρφωση και επικαιροποίηση του εθνικού, του περιφερειακού και του ειδικού χωροταξικού σχεδιασμού προτείνει η κυβέρ-νηση, τη διαμόρφωση συγκεκρι-μένων πολιτικών χρήσεων γης προτείνουν οι θεσμικοί φορείς, πλήρη εγκατάλειψη των σχεδίων ζητούν οι τοπικές κοινωνίες και ένα τμήμα της αντιπολίτευσης. Την ίδια στιγμή ολοκληρώθηκε το πρώτο γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών γ ια το «Εθνικό Μεταλλευτικό Κτηματολόγιο». Τώρα κάποιος πρέπει ν’ αρχίσει το σκάψιμο…

Βιοκλιματικά σχολεία Μπορεί να μην έχουν όλα τα βι-

βλία, σε λίγο δεν θα έχουν και δασκάλους, τα νέα σχολεία θα είναι τουλάχιστον βιοκλιματικά. Παρεμβάσεις σε περισσότερα από 300 σχολεία θα χρηματοδοτήσει το υπουργείο ΠΕΚΑ μέσω του ΕΠ-ΠΕΡΑΑ με στόχο την εξοικονόμη-ση ενέργειας και την εγκατάσταση ΑΠΕ. Αναμένεται να χρηματοδο-τηθούν έργα ενεργειακής ανα-βάθμισης σε 300 σχολικά κτίρια συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ. Οι προτάσεις έχουν υποβληθεί από τους δήμους στον Οργανισμό Σχολικών Κτηρίων (θα

υπάρχει άραγε στο άμεσο μέλλον ο φορέας αυτός;), ενώ περίπου 20 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για ανάλογες παρεμβάσεις σε μεγάλα σχολικά συγκροτήματα όπως αυ-τό στη Γκράβα, στα Πατήσια. Αν αναλογιστούμε ότι ο αρχικός προ-ϋπολογισμός ήταν μόλις 40 εκατ. ευρώ, τότε μια ευχάριστη αύρα αισιοδοξίας περιβάλλει την από-φαση. Μια αύρα …βιοκλιματική.

106 ΕΠΙΛΟΓΗ


GreenNews

οι 17 μνηστήρες της δεΠα

Δεν είναι και λίγο 17 όμιλοι εται-ρειών από 12 χώρες, ορισμένες από τις οποίες εκτός ΕΕ να εκδη-λώνουν το ενδιαφέρον τους για τη δημόσια επιχείρηση φυσικού αερίου. Η φάση της προ-επιλογής υποψηφίων επενδυτών για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ ολοκληρώθηκε με τη συμμετοχή 17 επιχειρηματικών ομίλων και σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στους υποψήφιους αγοραστές εί-ναι η Gazprom και το κοινό σχήμα των Βαρδινογιάννη - Μυτιληναί-ου. Η προς πώληση επιχειρη-ματική μονάδα δεν είναι απλώς ένας εισαγωγέας φυσικού αερίου

αλλά ένας κορυφαίος παίκτης της ενέργειας με δραστηριότητα στη διακίνηση και εμπορία για με-γάλες επιχειρήσεις και λιανικούς καταναλωτές, ιδιοκτήτης και δια-χειριστής του εγχώριου δικτύου μεταφοράς αερίου υψηλής πίεσης καθώς και των εγκαταστάσεων επαναεριοποίησης υγρού φυσι-κού αερίου στην Ελλάδα, ενώ έχει πάρει θέση και στα μεγάλα έργα υποδομής για τους αγωγούς που σχεδιάζονται. Το 65% του ελλη-νικού δημοσίου που διατίθεται προς πώληση στη ΔΕΠΑ είναι ένα …ορεκτικό για τα όσα αναμένεται να ακολουθήσουν στην ενέργεια και όχι μόνo…

Μονάδα λιγνίτη στην Πτολεμαΐδα

Ατμοηλεκτρική μονάδα μικτής ισχύος 550 έως και 660 MWel, με καύσιμο κονιοποιημένο λιγνίτη και με δυνατότητα παροχής θερ-μικής ισχύος 140 MWth για τη-λεθέρμανση θα χτίσει η ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα. Η ΔΕΗ θέλει να βελ-τιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού, να μειώσει –όσο γίνεται- την εξάρτηση της χώρας από εισαγω-γές καυσίμου και να δημιουργή-σει περίπου 250 θέσεις εργασίας. Όπως είναι φυσικό, η μονάδα θα καταναλώνει καύσιμο από τα ορυχεία των οποίων την εκμετάλ-λευση έχει η ΔΕΗ, με εκτιμώμενα αποθέματα για περισσότερο από 60 χρόνια. Έτσι, το κόστος αυτής της παραγωγής θα είναι μικρότε-ρο: συνυπολογίζοντας το κόστος από τα δικαιώματα εκπομπής διο-ξειδίου, το καύσιμο θα είναι μει-ωμένο κατά 33% σε σχέση με τις υφιστάμενες μονάδες στα 42,5 ευρώ/ΜWh. Θορυβημένη (αλλά όχι πιεσμένη) από τον ανταγω-νισμό η ΔΕΗ, αλλά και με το μάτι στραμμένο στις διεθνείς εξελίξεις (δικαιώματα ρύπων), ανανεώνει τις μονάδες της για να προλάβει τις εξελίξεις.

ανακυκλωτής και …ρυπογόνος

Ακούγεται απίστευτο αλλά είναι αληθινό: Επιθεωρητές Περιβάλλο-ντος σε συνεργασία με αστυνομι-κούς του νεοσυσταθέντος Τμήμα-τος Περιβαλλοντικής Προστασίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττι-κής ανακάλυψαν κατά τη διάρκεια αιφνιδιαστικού ελέγχου ότι επι-χείρηση αδειοδοτημένη περιβαλ-λοντικά για διάλυση και ανακύ-κλωση Οχημάτων Τέλους Κύκλου

ΕΠΙΛΟΓΗ 107

ΕΝΑλλΑκτΙκa κΑyΣΙμΑ ΓΙΑ τΟΥΣ τΣΙμΕΝτaΔΕΣ τo υπουργείοΠΕκΑ και η Ένωση τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδας (ΕτΕ) υπέγραψαν εθελοντική συμφωνία συνεργασίας για τον ορισμό του πλαισίου αξιοποίησης εναλλακτικών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία. Στόχος της συμφωνίας είναι η πρόληψη και ο έλεγχος της ρύπανσης από την τσιμεντοβιομηχανία, ενώ παράλληλα η συμφωνία ορίζει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία συμβάλλοντας τόσο στο να γίνουν δημοσίως και ευρέως γνωστοί οι κανόνες χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, όσο και στη διαμόρφωση μιας δυναμικής αγοράς εναλλακτικών καυσίμων χωρίς στρεβλώσεις και αποκλεισμούς.

Ζωής (ΟΤΚΖ) και ανακύκλωση με-ταλλικών και μη μεταλλικών στε-ρεών αποβλήτων, εγκατεστημένη στη θέση Σχοίνεζα, στην Αυλίδα της Εύβοιας ρύπαινε συστηματι-κά το περιβάλλον. Πιο συγκεκρι-μένα η επιχείρηση λειτουργούσε χωρίς να διαθέτει όλες τις απαι-τούμενες από τον νόμο άδειες και εγκρίσεις. Το σημαντικότερο είναι όμως ότι η εταιρεία έθαψε στη γη λάσπη βάρους 360 τόνων που προερχόταν από βιολογικό κα-θαρισμό βιομηχανίας τροφίμων χωρίς να την επεξεργαστεί (αφύ-γρανση και ξήρανση). Παράλλη-λα η εταιρεία έθαβε απόβλητα, αγνώστου προέλευσης και ταυ-τότητας κι έριχνε όξινα υγρά και απόβλητα σε όμορο αγροτεμάχιο.

Νέα οικοδομική εποχή Στη Βουλή ο Νέος Οικοδομικός

Κανονισμός, ο οποίος φιλοδοξεί να άρει μια τριακονταετία παρα-βιάσεων, ατομικότητας, στρέβλω-σης, καταπάτησης και άκρατης ιδιωτικοποίησης του δημοσίου χώρου. Θα τα καταφέρει; Αμφί-βολο μέσα σε ένα κλίμα γενικής απαξίωσης της δημόσιας διοίκη-σης και πισωγυρίσματος. Πάντως η προσπάθεια είναι σημαντική: μετά τον Νόμο 4030 για τον «Νέο τρόπο έκδοσης αδειών δόμησης και ελέγχου των κατασκευών» με τον οποίο απεβίωσε οριστικά ο φαύλος θεσμός της Πολεοδο-μίας και μετά τον 4014/2011 περί «Ρύθμισης των αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περι-βαλλοντικού ισοζυγίου» που πά-ντως κατηγορήθηκε σφόδρα από τους οικολόγους ως …συγχωρο-χάρτι προς τους παρανομούντες

και άτυπο χαράτσι για ταμειακούς λόγους, ο νέος Κανονισμός «στο-χεύει να προσφέρει το εργαλείο για τη σύνταξη ορθών και σύν-νομων μελετών, να θεραπεύει τα προβλήματα που προκύπτουν από παγιωμένες πρακτικές του τρόπου οικοδόμησης στη χώρα, να απελευθερώνει την αρχιτεκτο-

νική σκέψη και να λύνει δεσμά απαγορευτικών διατάξεων που εγκλώβιζαν τη δημιουργία». Είκο-σι επτά χρόνια μετά την τελευταία προσπάθεια του 1985, ελπίζουμε πως αυτή τη φορά ο Κανονισμός θα λειτουργήσει -αυτό είναι το πρόβλημα και όχι το περιεχόμενο αυτό καθεαυτό…

108 ΕΠΙΛΟΓΗ


Δεν ήταν ούτε πρόκειται να είναι ο «φτωχός συγγενής» των ανανεώσι-μων πηγών ενέργειας. Δεν το επιτρέπει άλλωστε η ισχύς της. αντίθετα, είναι η δύναμη που παράγει ενέργεια αλλά δεν έχει (δεν είχε ποτέ…) τα φώτα της δημοσιότητας στραμμένα πάνω της. η αιολική ενέργεια των μεγάλων επενδύσεων και αποδόσεων, χρειάζεται περισσότερη στήριξη.

ανεμος αναΠτυξησ

… σ ε σ υ ν θ η κ ε σ α π ν ο ι α σ ;


ΕΠΙΛΟΓΗ 109

την ώρα που η συζήτηση για το μέλ-λον της φωτοβολταϊκής ηλεκτρικής ενέργειας έχει …ανάψει, την ώρα που o Επίτροπος Ενέργειας της Κομισιόν Günther Oettinger συναντιέται στην Αθήνα με την ελληνική πολιτική ηγεσία

και αποσπά ενθουσιώδεις δηλώσεις του πρώην πρω-θυπουργού, Λουκά Παπαδήμου περί «εθνικής προτε-ραιότητας για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέρ-γειας», η πιο ώριμη και ισχυρή ανανεώσιμη πηγή, η αιολική ενέργεια, βαδίζει τον μάλλον μοναχικό δρόμο της. Συνοδοιπόροι της η μικρή σε αριθμό επενδυτική

κοινότητα, λίγες αλλά ισχυρές προμηθεύτριες εταιρεί-ες, οι επιστήμονες της αιολικής τεχνολογίας και οι μη κυβερνητικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις οι οποί-ες στηρίζουν τις ΑΠΕ. Αυτά στην Ελλάδα, διότι στην υπόλοιπη Ευρώπη η δύναμη του ανέμου κινεί γη και ουρανό. Έχοντας διανύσει τρεις δεκαετίες ζωής στην Ελλάδα, έχοντας κινητοποιήσει μέχρι σήμερα δεκάδες εκατομμύρια ευρώ επενδύσεων Ελλήνων και πολυε-θνικών παικτών κι έχοντας εγκαταστήσει μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2012 περίπου 1.650 MW ισχύος, η αιο-λική ενέργεια μοιάζει να απολαμβάνει μιας ‘κρυφής’ δημοσιότητας- όλα τα φώτα έχουν πέσει πάνω στο

110 ΕΠΙΛΟΓΗ


πρόγραμμα Ήλιος και τα φωτοβολταϊκά. Την ίδια στιγμή τα δομικά προβλήματα της αγοράς αιολικής ενέργειας πα-ραμένουν, αν κι όχι τόσο οξυμένα όσο στο παρελθόν. Τα δύο κυριότερα είναι η μεγάλη καθυστέρηση με την οποία υλοποιούνται οι επενδύσεις σε αιολικά πάρκα και οι αντι-δράσεις τοπικών κοινωνιών σε έργα ΑΠΕ. Η αιολική ενέρ-γεια, τώρα, παραμένει δημοφιλής σε ολόκληρο τον κόσμο παρά τη ραγδαία ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών και τον εμπλουτισμό του ενεργειακού μείγματος των ΑΠΕ και με άλλες μορφές όπως τα βιοκαύσιμα και η κυματική ενέρ-γεια (σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης). Σύμφωνα με πρό-σφατα στοιχεία του Global Wind Energy Council (GWEC), το 2011 εγκαταστάθηκαν παγκοσμίως 41.000MW αιολικής ενέργειας, με αποτέλεσμα η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς να ανέρχεται σε 238.000MW. Σύμφωνα με το Συμ-βούλιο η αύξηση που καταγράφτηκε ήταν της τάξης του 21% . Ο Steve Sawyer, γενικός γραμματέας του GWEC δή-λωσε με τη ευκαιρία της παρουσίασης των στοιχείων ότι παρά τη δεινή κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας «οι προοπτικές του κλάδου διαφαίνονται πολύ καλές», σχο-λιάζοντας θετικά ότι για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, το

2011 η πλειονότητα των νέων εγκαταστάσεων αιολικών πάρκων ήταν σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ. Αλλά και στην Ευρώ-πη, τα μηνύματα είναι θετικά. Παρά το γεγονός ότι για την ήπειρό μας η αιολική είναι μια παλαιά, ώριμη τεχνολογία και παρά την οικονομική συγκυρία που κάθε άλλο παρά θετική είναι για επενδύσεις, εγκαταστάθηκαν πάνω από 9.600 MW το 2011, ανεβάζοντας τη συνολική εγκατεστη-μένη ισχύ των αιολικών στην Ευρώπη στα 94.000MW. Τα στοιχεία της European Wind Energy Association καταδει-κνύουν ότι η αιολική ενέργεια αντιπροσωπεύει πλέον το 6% της συνολικής όλων των μορφών, ενώ εκτιμάται ότι με βάση τους σημερινούς ρυθμούς η Ε.Ε. θα καταφέρει να πιάσει τους διακηρυγμένους στόχους της για τη διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή.

ΑΝΟΔΙΚΑ Η ΕΛΛΑΔΑ

Στην Ελλάδα η εγκατεστημένη ισχύς της αιολικής ενέρ-γειας πλησιάζει το φράγμα των 1.650 WM, για την ακρί-βεια μέχρι τα τέλη του 2011 είχαν εγκατασταθεί συνολικά 1.625,5MW. Σύμφωνα με τα HWEA Wind Statistics που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα η ΕΛΕΤΑΕΝ, ο επι-στημονικός φορέας της αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα, η ισχύς της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας κατανέμε-ται ως εξής: 1.356,9MW βρίσκονται στο διασυνδεδεμένο σύστημα και 269,6MW βρίσκονται εγκατεστημένα στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Μέσα στο 2011 εγκαταστάθη-καν 311,2 νέα MW, νούμερο το οποίο θεωρείται απόλυτα ικανοποιητικό αν λάβει κανείς υπόψη του τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες και την έλλειψη χρηματοδότησης. Οι επενδύσεις του 2011 εκτιμώνται σε περίπου 400 εκατ.

ΟΙ ΜΕΓAΛΟΙ ΑΙΟΛΙΚΟI ΠΑIΚΤΕΣη εΛεταεΝ συγκεντρώνει στοιχεία από την ίδια την αγορά και κατατάσσει τους με-γάλους παίκτες με βάση το μερίδιό τους στην αγορά: πρώτη εμφανίζεται η EDF με εγκατεστημένα 272,2MW και μερίδιο αγοράς 16,7%, δεύτερη είναι η Iberdrola- Ρό-κας με ισχύ 250,7MW και μερίδιο αγοράς 15,4% και τρίτη η τεΡΝα ενεργειακή με εγκατεστημένη ισχύ 241,5 MW και μερίδιο αγοράς 14,9%. Θα πρέπει να σημειώ-σουμε ότι στα τέλη του 2011 είχαν «συμβολαιοποιηθεί», είχαν εξασφαλίσει δηλα-δή άδεια και όδευαν προς υλοποίηση άλλα 145 MW, με τις εκτιμήσεις της αγοράς να θέλουν την εγκατάστασή τους μέσα στο 2012. εκτιμάται ότι θα επενδυθούν πά-νω από 300 εκατ. ευρώ για συνολική εγκατάσταση 220 MW το επόμενο διάστημα.

ΕΠΙΛΟΓΗ 111

ευρώ, διόλου ευκαταφρόνητο ποσό για τα δεδομένα της εποχής. Η αύξηση που κατέγραψε η αγορά της αιολικής ενέργειας από το 2010 στο 2011 ήταν της τάξης του 23%- εξαιρετική επίδοση το δίχως άλλο και πάνω από τη μέση παγκόσμια, μικρή όμως για τις απαιτήσεις των καιρών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, η εγκατάσταση νέων MW θα πρέπει να επιταχυνθεί προκειμένου να πλησιάσει μια ετήσια αύξηση της τάξης του 40%, εκτιμήσεις που συμ-μερίζεται και ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Παπα-σταματίου, ο οποίος σχολιάζοντας τα στοιχεία δήλωσε ότι «ο στόχος αυτός απαιτεί σταθερό επενδυτικό περιβάλλον και μακροχρόνια πολιτική δέσμευση».

ΠΑΡΑΛΕΙψΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΟΜΜΑΤΑ

Παρά την προφανή ανάπτυξη, η αγορά δεν είναι άμοιρη προβλημάτων. Όπως είναι γνωστό, παρά τη συστηματι-κή καμπάνια της ΕΛΕΤΑΕΝ για τις μικρές ανεμογεννήτρι-ες που μπορούν να εγκατασταθούν εύκολα σε οικόπεδα και να προσφέρουν στον μικροεπενδυτή άμεσα οφέλη, η αγορά της αιολικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από μεγάλες επενδύσεις, μεγάλων παικτών με σκοπό την παραγωγή με-γάλων ποσοτήτων ενέργειας. Οι χρηματοδοτήσεις λοιπόν είναι στις περιπτώσεις αυτές απολύτως αναγκαίες. Καθώς όμως οι τράπεζες έχουν κλείσει τ ις στρόφιγγες, πολλά έργα αιολικής ενέργειας είτε καθυστερούν είτε αναβάλλο-νται. Αν σε αυτά προσθέσουμε την αναβλητικότητα για τα offshore πάρκα σε θαλάσσιες περιοχές που έχουν οριστεί από το ΚΑΠΕ (ήδη από το 2010) και τις αντιδράσεις τοπι-κών κοινωνιών που δείχνουν μια ιδιαίτερη επιφυλακτικό-τητα (συχνά ανοικτή επιθετικότητα…) στα αιολικά πάρκα,

έχουμε μπροστά μας την εικόνα ενός υπό διαμόρφωση τοπίου. Πιο πρόσφατη «πράξη» στο θέατρο της ανάπτυ-ξης των ΑΠΕ στην Ελλάδα ήταν η τροπολογία (τέλη Μαρ-τίου) σύμφωνα με την οποία οι τιμές πώλησης ενέργειας που παράγεται από αιολικά θα αναπροσαρμόζονται ετησί-ως -όχι με βάση τα τιμολόγια της ΔΕΗ όπως ισχύει μέχρι σήμερα- αλλά με βάση το 25% του Δείκτη Τιμών Κατανα-λωτή του προηγούμενου έτους. Οι άνθρωποι της αιολικής ενέργειας αντέδρασαν χαρακτηρίζοντας την ακολουθού-μενη πολιτική ως «αντιφατική» . «Ενώ η αιολική ενέργεια παράγει φτηνή ενέργεια για τον Έλληνα καταναλωτή (πιο φτηνή από έναν σύγχρονο σταθμό φυσικού αερίου), η κυ-βέρνηση προσπαθεί να μειώσει τις τιμές αποζημίωσης που λαμβάνει» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της ΕΛΕΤΑ-ΕΝ. Πράγματι, οι οριζόντιες και ενιαίες περικοπές, όπως αυτή που εισάγει η τροπολογία, δεν μπορεί να εφαρμο-σθούν στην αιολική ενέργεια διότι η οικονομική απόδο-ση των επενδύσεων διαφοροποιείται σημαντικά ανάμεσα στα αιολικά πάρκα. Η διαφοροποίηση προκύπτει λόγω της μεγάλης διαφοράς του αιολικού δυναμικού ανά θέση και των υπολοίπων στοιχείων κόστους ανά κατηγορία έργου. «Η υιοθέτηση της τροπολογίας αυτής, ισοδυναμεί με ορι-ζόντια μείωση της τιμής των αιολικών κατά 12,7% μέσα σε δύο έτη (από 1.1.2010), διότι τόσες είναι οι μεσοσταθμι-κές αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ που δεν έχουν εν-σωματωθεί στις τιμές των Α.Π.Ε. εξαιτίας του ν.3851/2010 και της νεοεισαγόμενης ρύθμισης» υποστηρίζει η ΕΛΕΤΑ-ΕΝ. Εν αναμονή της εφαρμογής μιας σειράς νέων θεσμικών παρεμβάσεων και της ολοκλήρωσης της διοικητικής αναδι-άρθρωσης στην ελληνική αγορά ενέργειας (ΡΑΕ, ΔΕΣΜΗΕ κ.λπ.), η αιολική ενέργεια θα κινείται και θα αναπτύσσεται αθόρυβα. Ελπίζουμε και ουσιαστικά.

112 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 113

Π ε Ν η Ν τα

ΠρΑΣΙνΕΣσ τ ι γ Μ ε σΗ «Ε» συνεχίζει την παρουσίαση των κυριότερων «πράσινων» στιγμών της πεντηκονταετίας που διένυσε ως περι-οδικό. Μετά την παρουσίαση 10 «πρά-σινων» στιγμών στην προηγούμενη έκ-δοση, οι επόμενες 10 παρουσιάζονται σε αυτή την έκδοση, από τις συνολικά 50, που θα παρουσιάσει το 2012. Από την περιβαλλοντική υποβάθμιση και αβεβαιότητα, κατευθυνόμαστε προς τη συνειδητοποίηση και τη λήψη μέτρων. Αξιοπρόσεκτη η πορεία της επιχειρη-ματικής κοινότητας, που, από την αμφι-σβήτηση και την καχυποψία, περνά στην ενεργή συμμετοχή στην προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος.

1962-201250 ΧΡονΙα εΠΙΛοΓΗ

114 ΕΠΙΛΟΓΗ

Βιοδιασπωμενη σακουλα για ψωνια

Σχεδόν δύο χιλιάδες πλαστικές σακούλες περνάνε από τα χέρια του μέσου Έλληνα κάθε χρόνο, οι περισσότε-ρες από τις οποίες καταλήγουν στις χωματερές, μαζί με τα περίπου 500 κιλά απορρίμματα που παράγει τον χρόνο. Οι προσπάθειες για τη μείωση της χρήσης ενός προϊόντος που είναι εξαιρετικά επιβλαβές για το περι-βάλλον (καθώς το πλαστικό διασπάται σε μικρότερα κομμάτια και ορισμένα μπαίνουν στην τροφική αλυ-σίδα των ζώων) είναι επίπονες κι οι λύσεις που έχουν προταθεί πολλές. Η φορολόγηση της χρήσης, η χρέωσή τους στο λιανεμπόριο, η αντικατάστασή τους από χάρ-τινη, η χρήση πάνινης για πολλές επαναλήψεις κ.ά. Επι-κρατέστερη λύση φαίνεται πως είναι η βιοδιασπώμενη πλαστική σακούλα. Στη σύνθεση της υπάρχει ένα πρό-σθετο το οποίο οδηγεί τη σακούλα σε προβλεπόμενη διάσπαση μετά από συγκεκριμένο, ορισμένο από τον κατασκευαστή, χρονικό διάστημα.

πΡασινη ΤΡαπεΖαΗ Τράπεζα Πειραιώς, πρωτοπόρος ανάμεσα στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς όσον αφορά στην περιβαλλοντική διαχείριση και την ανάπτυξη της πράσινης επιχειρηματικότητας, δημιούργησε ειδικά πράσινα δάνεια για την ενίσχυση της πράσινης επι-χειρηματικότητας. Με τα δάνεια αυτά χρηματοδο-τούνται, με ευνοϊκότερους από τους συνήθεις όρους,

επιχειρήσεις και ιδιώτες που επιθυμούν να πραγμα-τοποιήσουν επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον, όπως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργει-ας, της εξοικονόμησης ενέργειας, της βιολογικής γε-ωργίας, της προστασίας και ανάδειξης της βιοποικι-λότητας, της πράσινης χημείας, των πράσινων μετα-φορών, της διαχείρισης απορριμμάτων και νερού, της περιβαλλοντικής αποκατάστασης, του οικοτου-ρισμού και αγροτουρισμού κλπ. Επιπλέον, ήδη από το 2003 με την εφαρμογή προγραμμάτων περιβαλλο-ντικής διαχείρισης πέτυχε να μειώσει την ενεργειακή της κατανάλωση. Με το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, το οποίο στοχεύει στη συνεχή μείωση των επιπτώσεων από τη λειτουργία της, παρακολου-θεί και μετρά τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις, θέ-τει στόχους βελτίωσης, εφαρμόζει και αξιολογεί δρά-σεις περιβαλλοντικής διαχείρισης, όπως προγράμμα-τα εξοικονόμησης ενέργειας και νερού, διαχείρισης απορριμμάτων-ανακύκλωσης, μείωσης μετακινήσε-ων και προώθησης πράσινων προμηθειών.

πελεΤ συμμαχοσ σΤην κΡιση

Ο βαρύς χειμώνας του 2012 αλλά και η οικονομική κρίση που έχει περιορίσει τα εισοδήματα έστρεψε χι-λιάδες Έλληνες, ειδικά στη Μακεδονία και τη Θράκη προς την καύση πέλετ (συσσωμάτωμα ξύλου). Τον φετινό χειμώνα τα ενεργειακά τζάκια και οι σόμπες που καίνε πέλετ γνώρισαν την καλύτερη χρονιά

Πράσινες στιγμές

ΕΠΙΛΟΓΗ 115

όλων των εποχών- το μέλλον προδιαγράφεται ευ-οίωνο, όσο δυσοίωνο είναι το πετρελαϊκό μας μέλ-λον. Το πέλετ βέβαια δεν είναι άγνωστο: υπάρχουν πόλεις ολόκληρες στη Βόρεια Ευρώπη που θερμαί-νονται με τα υπολείμματα ξύλου εδώ και χρόνια. Μετά την πρόσφατη απόφαση του υπουργείου ΠΕΚΑ με την οποία επιτρέπεται η καύση και άλλων καυσίμων –μεταξύ αυτών και πέλετ- στους λέβητες των κεντρικών θερμάνσεων σε Αθήνα και Θεσσαλο-νίκη, χιλιάδες Έλληνες διαχειριστές ετοιμάζονται να πούνε «αντίο» στο πετρέλαιο.

HELMEPA καθαΡεσ ακΤεσ

Δεν υπάρχει Έλληνας που να μην γνωρίζει το ιστο-ρικό σύνθημα των εκστρατειών της HELMEPA «Όχι Σκουπίδια, Όχι Πλαστικά σε Θάλασσες και Ακτές». Όλα ξεκίνησαν πριν από 30 χρόνια: το 1983 η Ελ-ληνική Ένωση Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλο-ντος, η γνωστή μας HELMEPA με σύμβολο της τον «Γλάρο», ξεκίνησε συντονισμένες καλοκαιρινές εκ-στρατείες για την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πρόσκο-ποι και μαθητές συμμετείχαν σε εθελοντικούς καθα-ρισμούς ακτών, κυρίως στην Αττική. Με τα χρόνια η κίνηση αυτή βρήκε πολλούς υποστηρικτές και χορη-γούς και σήμερα θεωρείται μια από τις μαζικότερες εκδηλώσεις εθελοντισμού και προστασίας του περι-βάλλοντος στην Ελλάδα. Επίσης, από το 1991 κάθε

Σεπτέμβριο γιορτάζεται και στην Ελλάδα η Παγκό-σμια Ημέρα Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών όπου εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σε περισσότερες από 100 χώρες του κόσμου εθελοντικά εκτελούν την ίδια δραστηριότητα.

η ελληνικη καμπανια EcoMobiLity

Η κρίση έχει βυθίσει τις πωλήσεις αυτοκινήτων στην Ελλάδα, έχει περιορίσει την κατανάλωση υγρών καυ-σίμων σε ποσοστό που ξεπερνάει το 10% και έχει δώσει μικρή ώθηση στη χρήση των μαζικών μέσων. Όχι, αυτό δεν είναι ακριβώς ecomobility αλλά οπωσ-δήποτε είναι σημάδι των καιρών με ιδιαίτερη σημα-σία. Το ecomobility είναι μια μεγάλη καμπάνια στην οποία συμμετέχουν η ελληνική πολιτεία, η επιστημο-νική κοινότητα, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας και πολλοί μη κυβερνητικοί οργανισμοί, ενώ στηρίζεται από μεγάλες επιχειρήσεις. Βρίσκεται πλέον στον 9ο χρόνο της και, όπως είναι γνωστό, στοχεύει στη διαμόρφωση μιας νέας αντίλη-ψης, κυρίως στους μαθητές για την οδηγική συμπε-ριφορά και τη μετακίνηση στις πόλεις, αλλά και στην αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με τη βιωσιμότητα των σύγχρονων αστικών κέντρων. Περιλαμβάνει δράσεις, δημιουργικές προσεγγίσεις στην αυτοκίνηση και τη μετακίνηση, εργασίες και, φυσικά, βραβεύσεις κι εκ-παιδευτικά ταξίδια.

116 ΕΠΙΛΟΓΗ

Πράσινες στιγμές

λαμπΤηΡεσ εξοικονομσησ ενεΡγειασ PHiLiPs

Για εκατομμύρια πολίτες σε όλο τον κόσμο η πρώ-τη επαφή με αυτό που ονομάζουμε περιβαλλοντική προστασία έγινε μέσω της αντικατάστασης των πα-λαιών λαμπτήρων πυράκτωσης από τους σύγχρο-νους λαμπτήρες φθορισμού και στη συνέχεια από τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας Philips. Μπορεί σήμερα αυτό το πρώτο ‘βήμα’ να φαίνε-ται πρωτόλειο και απλουστευτικό, για να επιτευχθεί όμως χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες- το βήμα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα σε πολλές γωνιές του ανεπτυγμένου κόσμου. Ύστερα ήρθε η ΕΕ: η κοινο-τική πολιτική για την πλήρη αντικατάσταση των πα-λαιών λαμπτήρων πυράκτωσης ενεργοποίησε τον βιομηχανικό κόσμο ο οποίος πήρε τη σκυτάλη από τους οικολόγους και, σήμερα πλέον, ο οικολογικός και οικονομικός φωτισμός θεωρείται η μόνη επιλογή σε κάθε νέα οικιακή ή επαγγελματική εγκατάσταση, με πολυάριθμες εταιρείες και πλήθος μοντέλων για κάθε σύγχρονο σπίτι.

ο πΡασινοσ δακΤυλιοσ σΤην αθηνα

Η ελεγχόμενη πρόσβαση αυτοκινήτων στο κέντρο των πόλεων, αυτό που μάθαμε να αποκαλούμε «μονά –ζυ-γά» ξεκίνησε στην Ελλάδα τη δεκαετία του ΄80 προκει-μένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αιθαλομί-χλης- ένα θανατηφόρο κοκτέιλ αερίων από κινητήρες

εσωτερικής καύσης και βιομηχανικούς καυστήρες ή λέ-βητες. Η ραγδαία αύξηση των αυτοκινήτων στην Αθήνα κατά τις δύο επόμενες δεκαετίες παραλίγο να ακυρώσει την προσπάθεια- ευτυχώς όμως οι τεχνολογικές και-νοτομίες στους κινητήρες και η αναβάθμιση των καυ-σίμων εξισορρόπησε το πρόβλημα. Πρόσκαιρα όμως: εδώ και μερικά χρόνια ένα νέο νέφος έχει εμφανιστεί και πάλι και σε συνδυασμό με την τρύπα του όζοντος κάνει την ατμόσφαιρα απειλητική- το μαρτυρεί η κα-τακόρυφη αύξηση του παιδικού άσθματος. Η Ελλάδα αποφάσισε να υιοθετήσει μέσα στο 2012 μια νέα πο-λιτική για την πρόσβαση αυτοκινήτων στο κέντρο με απαγορεύσεις για τα οχήματα παλαιάς τεχνολογίας και πρόνοιες για τα υβριδικά, με στόχο να αλλάξει τη φιλο-σοφία της αυτοκίνησης, να ενισχύσει τις εναλλακτικές τεχνολογίες και να ενθαρρύνει τη χρήση μαζικών μέ-σων. Ο ‘πράσινος’ δακτύλιος έρχεται.

χαδα, χυΤα, χυΤυ«Από πού πάνε για τη χαβούζα;» ρωτούσε το 1978 ο Θανάσης Βέγγος στην ομώνυμη ταινία του Θόδωρου Μαραγκού. Η δημοφιλής ταινία δεν ήταν περιβαλλο-ντική καταγγελία αλλά ένα πολιτικοοικονομικό και φυσικά κοινωνικό σχόλιο στην πραγματικότητα της δεκαετίας του ΄70 με αφορμή την απαράδεκτη κατά-σταση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Η Ελλάδα πέρασε από τη «χαβούζα» κατά κόσμον Χώρο Ανεξέ-λεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), στον Χώ-ρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) αφού πρώτα πληρώσαμε πολλά εκατομμύρια ευρώ πρόστι-

ΕΠΙΛΟΓΗ 117

μα. Σήμερα πια ακόμα και οι ΧΥΤΑ έχουν κορεστεί: οι αποθηκευτικές τους δυνατότητες έχουν εξαντληθεί και μετατρέπονται σε εστίες μόλυνσης. Η ώρα των Χώ-ρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων έχει σημάνει καθώς θεωρούνται πιο σύγχρονη και λιγότερο επιβα-ρυντική μέθοδος αντιμετώπισης των απορριμμάτων. Στην Ελλάδα βέβαια, διότι στο εξωτερικό και αυτός ο τρόπος έχει περάσει στο παρελθόν καθώς η διαλογή στην πηγή, η ολοκληρωμένη ανακύκλωση και η βιο-λογική ξήρανση και κομποστοποίηση (με την ενεργει-ακή κατεργασία να συμπληρώνει) θεωρούνται η μόνη η περιβαλλοντικά φιλική λύση.

sAbo σΤην Τεχνολο-για Του ηλιου

Το παράδειγμα της δικής μας SABO, μιας πολυεθνι-κής εταιρείας που δραστηριοποιείται στην παρα-γωγή τούβλων και πλακιδίων, είναι ενδεικτικό των ευκαιριών που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες και το πέρασμα της παραδοσιακής οικονομίας σε αυτό που σχηματικά ονομάζουμε «πράσινη ανάπτυξη». Η εται-ρεία έχοντας αναπτύξει σημαντική τεχνογνωσία στη δημιουργία και λειτουργία εργοστασίων παραγωγής οικοδομικών τούβλων, έφτασε στο σημείο να εξάγει τεχνογνωσία και να στήνει παραγωγικές μονάδες σε πολλές χώρες, πουλώντας μάλιστα και τον σχετικό εξοπλισμό. Η ανάδυση της πράσινης οικονομίας και μάλιστα του πιο χαρακτηριστικού τμήματός της, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποτέλεσε για την εταιρία μια μεγάλη επιχειρηματική ευκαιρία που δεν

την άφησε αναξιοποίητη. Σήμερα η SABO βρίσκε-ται και στον τομέα των ΑΠΕ με αντικείμενο την κα-τασκευή ολοκληρωμένων λύσεων φωτοβολταϊκών πάρκων, βιομηχανικών στεγών και οικιακών συστη-μάτων εκμετάλλευσης ηλιακής ενέργειας, σταθερά ή με συστήματα ιχνηλάτησης (solar trackers).

MErcoLAχΡωμα πΡασινο

Η βιομηχανία των χρωμάτων θεωρείται από εκείνες που αντιμετώπισαν τη μήνι των περιβαλλοντικών ορ-γανώσεων πολύ πριν ο άνεμος της κλιματικής αλλα-γής σαρώσει στο πέρασμά του ιδεοληψίες δεκαετιών. Και αυτό διότι η παραγωγή χρωμάτων είναι ρυπο-γόνα διαδικασία. Οι πτητικές ουσίες των χρωμάτων αλλά και η παραγωγική διαδικασία αυτή καθεαυτή έχουν πλέον τεθεί στο πλαίσιο πολύ αυστηρών κανο-νισμών. Η ελληνική εταιρεία Mercola, μια μακρόβια, ανθεκτική στον χρόνο και εξελισσόμενη βιομηχανία διέγνωσε νωρίς την ανάγκη συμμόρφωσης με τις περιβαλλοντικές οδηγίες – όλα τα προϊόντα της πλη-ρούν τις πιο αυστηρές προϋποθέσεις. Διαθέτει φίλτρα αποκονίωσης του αέρα, τα οποία συλλέγουν στερεά σωματίδια στον αέρα και φίλτρα ενεργού άνθρακα, τα οποία συλλέγουν πτητικές οργανικές ενώσεις, ενώ έχει συμβληθεί με ειδικά αδειοδοτημένη εταιρεία για την αποκομιδή και ανακύκλωση των φίλτρων ενεργού άνθρακα και τυχόν ελάχιστα απόβλητα τα οποία δεν κρίνονται επαναχρησιμοποιήσιμα.

118 ΕΠΙΛΟΓΗ

Νέα της αγοράς

Πράσινη επιχειρηματικότητανέα εταιρικά σχήματα και έργα μεγάλου βεληνεκούς, τεχνολογικές εφαρμογές, καινοτομίες και σύγχρονα προϊόντα ενός νέου οικολογικού κόσμου.

αΒΒ –νέος μετατροπέας 630 kWΗ ΑΒΒ επεκτείνει τη σειρά κεντρικών μετατροπέων της με τον νέο των 630 kW, σει-

ρά σχεδιασμένη για φωτοβολταïκά πάρκα ισχύος πολλών megawatt καθώς και για

μεγάλου ή μεσαίου μεγέθους εμπορικές και βιομηχανικές φωτοβολταϊκές εγκατα-

στάσεις. Ο νέος μετατροπέας συνδυάζει πολύ υψηλό βαθμό απόδοσης με έναν από

τους πιο λειτουργικούς σχεδιασμούς της αγοράς. Σημειώνεται ότι η ΑΒΒ ανέλαβε

πρόσφατα την προμήθεια εξοπλισμού και παροχή υπηρεσιών για δύο φωτοβολταϊ-

κά πάρκα, συνολικής ισχύος 57 MWp, στη Βουλγαρία. Τα δύο πάρκα περιλαμβάνουν

φωτοβολταϊκούς μετατροπείς (inverters), πίνακες Μ.Τ. και μετασχηματιστές ΑΒΒ. Η

ΑΒΒ είναι υπεύθυνη και για τη σύνδεση των πάρκων με το δίκτυο τροφοδοσίας, μέ-

σω ενός υποσταθμού μέσης / υψηλής τάσης (20/110 kV) που θα κατασκευάσει κα-

θώς και για την αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου 110 kV της περιοχής.

η Fiat στον δείκτη ASPI EurozoneΗ ένταξη της Fiat στον δείκτη ASPI - Advanced Sustainability Performance Index- Eurozone αποτελεί, μία σημα-ντική αναγνώριση των ουσιαστικών ενεργειών του Ομίλου στην κατεύ-θυνση της προστασίας του περι-βάλλοντος και της προσφοράς στην κοινωνία. Ο δείκτης περιλαμβάνει τις 120 κορυφαίες εταιρείες στην Ευ-ρωζώνη οι οποίες επιλέγονται βάσει της έρευνας που διεξάγεται από την VIGEO, ευρωπαϊκή συμβουλευτική εταιρεία στην αξιολόγηση εταιρειών, σε ότι αφορά την κοινωνική, περι-βαλλοντική και γενικότερη πρακτική και επίδοσή τους.

Χρειαζόμαστε περισσότερη ενέργεια από ποτέ Με αυτή τη λιτή αλλά ενδεικτική φράση, ο εκπρόσωπος του περιοδι-κού The Economist, John Andrews, κήρυξε την έναρξη του πρόσφατου συνεδρίου του Economist για την ενέργεια “Greece, Cyprus, Israel: Re-designing the European energy map”, στην Αθήνα. Η πρώτη απάντη-ση ήρθε από τον τότε υπουργό Περι-βάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της Ελλάδας, Γιώργο Παπα-κωνσταντίνου, ο οποίος αναφερό-μενος στην πορεία της διαδικασίας αξιοποίησης των ενεργειακών κοι-τασμάτων σε Αιγαίο και Ιόνιο προ-ανήγγειλε ότι στην αρχή του 2013 «θα δούμε τα πρώτα γεωτρύπανα». Μετά από 7 έως 10 χρόνια μπορεί να είναι δυνατή η πρώτη εξαγωγή φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη, εκτίμησε ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας και Υδάτινων

Πόρων Uzi Landau. Την εκτίμηση ότι απαιτούνται τουλάχιστον 8 χρόνια προκειμένου να εξαχθεί φυσικό αέ-ριο από την Κύπρο στη διεθνή αγορά εξέφρασε o Κύπριος υπουργός Εμπο-ρίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Νε-οκλής Συλικιώτης, ο οποίος ωστόσο χαρακτήρισε ευκολότερη διαδικασία την αξιοποίηση των κοιτασμάτων για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Η κοινή συμμετοχή των αρμόδιων υπουργών Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ στο συνέδριο του Economist παρουσιά-στηκε ως σαφής ένδειξη της βούλη-σης για συνεχιζόμενη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, «σημείο - κλειδί» για τις σχέσεις των τριών χωρών της νοτιοανατολικής Μεσο-γείου. Αναφερόμενος στον υπό δια-μόρφωση ενεργειακό άξονα Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας, ο John Andrews επέστησε την προσοχή και στις φιλο-δοξίες των γειτονικών χωρών, όπως η Τουρκία, η Συρία και ο Λίβανος.

ΕΠΙΛΟΓΗ 119

Μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα

H Coca-Cola Τρία Έψιλον, συνεπής στις δεσμεύσεις της για υπεύθυνη συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον αντι-στάθμισε για 4η συνεχή χρονιά το ενεργειακό αποτύπωμα των εκδηλώσεων Amita Motion It’s my Live 2011 και Ημέ-ρα Θετικής Ενέργειας 2011, ανακυκλώνοντας όλα τα απορ-ρίμματα που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια των εκδηλώ-σεων. Επιπλέον προχώρησε σε υπολογισμό των αέριων ρύπων που προκλήθηκαν από τη μεγάλη αυτή διοργάνωση

με στόχο την αντιστάθμισή τους. Το σύνολο των 74,6 τό-νων CO2 που παρήχθησαν, αντισταθμίστηκαν με την υπο-στήριξη του έργου προστασίας κλίματος «Heat and power from biogas in Cambodia».

SMA Hellas ΑΕ. Η εταιρεία, γιόρτασε τα πέντε χρόνια επιτυχημένης παρουσίας της στην Ελλάδα. «Η συμπλήρωση των πέντε χρόνων παρουσίας της SMa στην Ελλάδα αποδεικνύει τη δέσμευση της εταιρείας, παρά τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, να επενδύει στην ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να στηρίζουμε το δίκτυο των συνεργατών μας και να μεταφέρουμε την τεχνολογική καινοτομία στην Ελλάδα» δήλωσε ο Χάρης Χρηστίδης, γενικός διευθυντής της SMa Hellas.

436MW από την Korinthos powerΆδεια εμπορικής λειτουργίας του τρίτου σταθμού της, παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με καύση φυσικού αερίου, ισχύος 436MW, έλαβε η εταιρεία Korinthos Power, θυγατρική της Motor Oil (35%) και του Ομίλου Μυτιληναίος (65%). Με αυτό τον σταθμό σε λειτουργία, ο Όμιλος Μυτιληναίου ανεβάζει τη συνολική παραγω-γική ισχύ των σταθμών του στα 1.200MW και περνάει στην πρώτη θέση των ανεξάρτητων παραγωγών ηλεκτρι-κής ενέργειας στη χώρα μας. Ο σταθμός βρίσκεται στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους. Με τη λειτουργία του σταθμού ολοκληρώ-νεται επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1 δισ. ευρώ, ενώ στο εξής η εταιρεία θα στραφεί στις ΑΠΕ, όπου σκοπεύει να εγκαταστήσει περίπου 400MW μέχρι το 2015.

Στροφή σε trackers για τη MechatronΤη στροφή σημαντικού αριθμού επενδυτών προς την τεχνολογία των ηλιακών ιχνηλατών (solar trackers) επι-βεβαίωσε το ενδιαφέρον που καταγράφηκε για τη συμ-μετοχή της ελληνικής Mechatron στην 5η έκθεση Ecotec της Αθήνας και στην 8η έκθεση Savenergy της Κύπρου. Η εταιρεία παρουσίασε τεχνολογικά προηγμένους ηλια-κούς ιχνηλάτες, τους Mechatron Solar Trackers S80 (μο-νοαξονικός) και D180 (διαξονικός) που έχουν δοκιμαστεί με επιτυχία σε διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες και εδάφη. Η εταιρεία έχει εγκαταστήσει μέχρι σήμερα, στο 65% των φωτοβολταϊκών πάρκων της χώρας, 2.500 μηχανήματα σε 800 εν λειτουργία πάρκα.

Έργα 3 MWp για τη SUNLIGHTIδιώτες επενδυτές επέλεξαν, το πρώτο τετράμηνο του 2012, τη ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ SUNLIGHT ΑΒΕΕ για τον σχεδι-ασμό, την υλοποίηση και την υποστήριξη των φωτο-βολταϊκών τους έργων, συνολικής ισχύος 3 MWp. Τα εν λόγω έργα αφορούν διασυνδεδεμένα φωτοβολτα-ϊκά πάρκα μεσαίας και μεγάλης κλίμακας στη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και την Αττική, καθώς και σειρά αυτόνομων υβριδικών Φ/Β συστημάτων και λύσεων εξοικονόμησης ενέργειας. Σημειώνεται ότι η SUNLIGHT, υλοποίησε το πρώτο διασυνδεμένο πάρκο στην Ελλάδα το 2000. Στο «βιογραφικό» της συμπερι-λαμβάνεται μεγάλος αριθμός αυτόνομων και διασυν-δεδεμένων φωτοβολταϊκών συστημάτων με συνολική εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των 10ΜWp.

120 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΙΛΟΓΗ 121

Omega De Ville Chronograph Co-Axial Calibre 9300/9301. www.omegawatches.com.

122 ΕΠΙΛΟΓΗ

Precious Life & Living Values




γΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΥΜΟΥ

τΟΥρΝΟΥα ταβΛΙΟΥ

ΟΥΖΟ ΠλωμαρΙΟΥ πόρτες, πλακωτό και .... φεύγα

αγαπημενη επιλογη

το αυθεντικο

Η ημέρα που περίμεναν οι απανταχού λάτρεις του τάβλι έφτασε. Το τουρνουά που διοργάνωσε το Ούζο Πλωμα-ρίου Ισιδώρου Αρβανίτου για όσους αγαπούν το Ούζο, το τάβλι και την καλή παρέα, προ(σ)κάλεσε τους φίλους του πιο δημοφιλούς ελληνικού ποτού να αποδείξουν τις ικανότητές τους. Το τάβλι που φιλοξενείται στη σελίδα Facebook του Ούζο Πλωμαρίου είναι το μόνο αυθε-ντικό ελληνικό online τάβλι που περιλαμβάνει και τα 3 παιχνίδια: «πόρτες», «πλακωτό» και «φεύγα». Με τους γνώριμους ήχους που χαρακτηρίζουν μία παρτίδα τά-βλι, οι φίλοι του αναμετρήθηκαν και επιβεβαίωσαν τη φήμη τους ως «επαγγελματίες» του είδους. Στο τουρ-νουά μπορούσαν να συμμετάσχουν όλοι, είτε παίζοντας με τη δική τους παρέα είτε με την πολυμελή παρέα που συνάντησαν online στη σελίδα του Ούζου Πλωμαρί-ου Ισιδώρου Αρβανίτου στο Facebook: facebook.com/ouzoplomari.

Η νέα γευση από 100% ελληνικά φρούτα, ήρθε για το πρωινό μας. Ο 100% φυσικός χυμός μήλου, πορτοκαλιού και καρότου από Έλ-ληνες παραγωγούς, συμπληρώνει την ποικιλία των χυμών Amita και επιβεβαιώνει τη μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης με την ελληνική οικογένεια, η οποία στηρίζεται στην άριστη ποιότητα του προιόντος και εξασφαλίζεται από τις πιο σύγχρονες διαδικασίες παραγωγής και συσκευασίας. Η βράβευση εξάλλου των φυσικών χυμών Amita Πορ-τοκάλι με Έξτρα Βιταμίνη C και Amita Πορτοκάλι με Χαμηλή Οξύτητα ως «Προϊόν της χρονιάς» για το 2011 - από τους Έλληνες καταναλω-τές - αποτελεί για την Amita δέσμευση για το μέλλον.

Coca-Cola 3Ε Εμπειρία πρωινού


150 ΧρΟΝΙα παραδΟΣΗTASTE OF GREECE

Ενθουσίασε το κοινό του Βελγίου, συμμετέχοντας στην έκθεση “Taste Of Greece” των ελληνικών προϊόντων στο Ευρωκοινοβούλιο, ξεχωρίζοντας με τη λαμπερή, ποιοτική και ελκυστική παρουσία του και τη μοναδική του γεύση, επιβεβαιώνοντας και από τους διεθνείς φίλους του Ευρωκοινοβουλίου τους διεθνείς τίτλους και διακρίσεις που έχει κερδίσει και αποδεικνύοντας στην πράξη ότι το ποιοτικό προϊόν δεν γνωρίζει σύνορα.

Κραταιά γεύση, βελούδινη υφή, μακρότατη επίγευση και με υψηλής διατροφικής αξίας χαρακτηριστικά, ο ξεχα-σμένος παραδοσιακός μας θησαυρός, το αυγοτάραχο, βρίσκεται πλέον στα πιο εκλεκτά καλάθια της διεθνους αγο-ράς ειδών delicatessen σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία.

GREY MULLET BOTTARGA // www.trikalinos.gr

ΑΥΓΟΤΑΡΑΧΟ ΤΡΙΚΑΛΙΝΟΣ // GREY MULLET BOTTARGAτο ποιοτικό προϊόν δεν γνωρίζει σύνορα

124 ΕΠΙΛΟΓΗ

αλκοολούχα ΠοτάΗ κρίση, οι συνήθειες, οι φόροι και οι προτιμήσεις των Ελλήνων.οι Eλληνες



& τα σκληρA ποτA

μπορεί τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα να ζει στους ρυθμούς του mojito και η κατα-νάλωση δυόσμου στα μπαρ να έχει αυξη-θεί εντυπωσιακά για να καλύψει τα κοκτέ-ιλ των «θερμών» καταναλωτών, η αλήθεια των αριθμών όμως είναι διαφορετική: η συνολική εγχώρια κατανάλωση αλκοολού-χων ποτών υποχωρεί συνεχώς από το 2009 και αναμένεται να συνεχίσει να υποχωρεί με ρυθμό περίπου 5% τον χρόνο. Όπως είναι φυσικό η πτώση στην κατανάλωση φέρνει «πάγωμα» στις διαφημίσεις αλκοο-λούχων, μείωση των λανσαρισμάτων νέων προϊόντων, κλειστές κάβες στις γειτονιές και (ακόμα μια) στροφή της κατανάλωσης από το μπαρ στο σπίτι. Οι Έλληνες πότες χάνουν τη λάμψη τους… Υπάρχουν όμως οι παραδοσιακές εθνικές «σταθερές»: τέσ-σερα στα δέκα μπουκάλια που καταναλώ-νονται είναι ουίσκι, ενώ το ουζάκι έρχε-ται δεύτερο με μερίδιο 23% σύμφωνα με στοιχεία της ICAP. Η βότκα είναι τρίτη και ακολουθούν λικέρ και μπράντι. Τα παραδο-σιακά ποτά του Νέου Κόσμου, το τζιν και το ρούμι, συμπληρώνουν τη χρυσή επτάδα των σκληρών ποτών. Το εμφιαλωμένο κρα-σί υποφέρει και η κατανάλωση χύμα κρα-

σιού έχει φτάσει πια στο 50% της συνολι-κής. Όσο για τους φόρους, αυτοί είναι οι μόνη σταθερά που ζει και …βασιλεύει. Εδώ και χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις απο-μυζούν τη βιομηχανία αλκοολούχων πο-τών, επιβάλλοντας συνεχώς φόρους στην κατανάλωση οινοπνεύματος. Τα στοιχεία είναι εφιαλτικά: μια απλή φιάλη ουίσκι η οποία έχει κόστος αγοράς για την κάβα ή το σουπερμάρκετ της τάξης των 7-8 ευρώ, επιβαρύνεται λόγω του υψηλού αλκοολι-κού βαθμού (ανήκει στην κατηγορία +40ο) με πάνω από 7 ευρώ. αν προσθέσουμε σ’ αυτό τον ΦΠα που ανέρχεται πλέον στο 23% και το κέρδος του λιανέμπορου, τότε ο γρίφος του πανάκριβου ουίσκι των 18-20 ευρώ στο ράφι έχει λυθεί. Περνάμε σε μια νέα εποχή κατανάλωσης αλκοολούχων; Υπάρχει περίπτωση να αμφισβητηθεί η κυ-ριαρχία του ουίσκι; Θα επιστρέψουν οι Έλ-ληνες στα μπαρ μετά την κρίση; μπορούν οι καλοκαιρινοί τουρίστες να «σώσουν» την εγχώρια αγορά; Τα ερωτήματα πολλά και οι απαντήσεις βρίσκονται στον πάτο του ποτηριού (της κρίσης). Θα πρέπει να το πιούμε όλο πρώτα για να τις μάθουμε.

ΕΠΙΛΟΓΗ 125

126 ΕΠΙΛΟΓΗ





ΓΕρασΙμΟσ ΝΟΤαρασΟ Πρόεδρος του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας μιλά στην «Ε» για το έργο ζωής του.

κ ιβ ωτος ι ς τ ο ρ ι α ς

Κύριε Νοταρά, το ανεκτίμητης αξίας υλικό που στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας υποδηλώνει ότι καταβλήθηκε τιτάνια προσπάθεια για τη συγκέντρωσή του… Πράγματι…, σκεφτείτε ότι η προσπάθεια δημιουρ-γίας του Ιστορικού Αρχείου ξεκινά το 1938 επί διοικήσεως Δροσόπουλου με στόχο να γραφτεί η ιστορία των 100 πρώτων χρόνων λειτουργίας της Τρά-πεζας που θα εορταζόταν το 1941, κα-θώς τότε ξεχωρίστηκε ένα υλικό που είχε θεωρηθεί αξιόλογο για να γραφεί ιστορία. Όμως μεσολάβησε ο πόλεμος και δεν έγινε η συγγραφή ιστορίας και οι πανηγυρισμοί. Έτσι, το 1966 εορτά-στηκαν τα 125 χρόνια λειτουργίας της Τράπεζας και παράλληλα δημιουργή-θηκε ένα γραφείο που αργότερα έγινε η πρώτη υπηρεσία. Η λειτουργία της όμως διεκόπη λόγω της δικτατορίας για να επαναλειτουργήσει το 1977 με εμπνευστή τον τότε υποδιοικητή Πανα-γιώτη Τζανετάκη, που τότε ίδρυσε την Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου η οποία από τη Διεύθυνση Μελετών που υπα-γόταν πέρασε στις Δημόσιες Σχέσεις, με επικεφαλής τον Εμμανουήλ Κάσδα-γλη. Αργότερα δημιουργήθηκε μια Επι-τροπή Ιστορίας υπό την προεδρία του κ. Τζανετάκη και ψυχή τον κ. Κάσδα-γλη για να σχεδιάσουν μια συγγραφή ιστορίας βάση των ιστορικών αρχείων τα οποία διατηρούσε η Τράπεζα από το 1841. To 1894, η Τράπεζα εξέδωσε το πρώτο βιβλίο που κατέγραφε όλο το γενικό αρχείο της Τράπεζας ενώ το 1920 έγινε η πρώτη εκκαθάριση. Φα-νταστείτε λοιπόν ότι κάπως έτσι έχει αυτή η μακρά διαδρομή και σήμερα διαθέτουμε ένα συνεχές αρχείο στο οποίο αποτυπώνεται ολόκληρη η οικο-νομία του Ελληνικού κράτους. Βέβαια, η οργάνωση αυτή οφείλεται στη Ναπο-λεόντεια αντίληψη περί αρχείου που υιοθέτησε η Τράπεζα από την εποχή που Γάλλοι οικονομολόγοι βοήθησαν

στην οργάνωσή της, και που διατηρού-με μέχρι σήμερα.

Οι δυσκολίες που συναντήσατε προκει-μένου να διατηρήσετε ζωντανό αυτό τον επιστημονικό οργανισμό; Κοιτάξτε, από το 1979 που ήρθα εδώ, η Διοίκηση μεριμνά με πολύ ευνοϊκή μεταχείριση στην ανάπτυξη του Ιστορικού Αρχείου. Η μεγάλη δυσκολία ήταν να πειστεί η διοικητική ιεραρχία ότι αυτή η Μονάδα προσφέρει πολύτιμο κοινωνικό έργο και ταυτόχρονα αποτελεί έναν σοβαρότατο επικοινωνιακό βραχίονα της Τράπεζας. Αυτό ακριβώς μόλις τα τελευταία χρόνια το συνειδητοποίησε ο κορμός της Τράπε-ζας και πλέον βρισκόμαστε σε ένα πολύ καλό σημείο στο οποίο συνέβαλλε το δι-αδίκτυο, αλλά και το ίντρανετ.

Τι θα συναντήσει εδώ ο επισκέπτης; Πρωτίστως θα δει ένα ωραιότατο κτί-ριο που κατασκευάστηκε το 1926 για να στεγάσει αρχεία, κάτι απολύτως πρωτοποριακό για την εποχή. Μάλιστα, εδώ εγκαταστάθηκαν οι τελειότερες υποδομές της εποχής για να προστα-τεύουν το χαρτί με σταθερή υγρασία, σταθερή θερμοκρασία, πυρανίχνευση και πυρόσβεση με αέριο. Στον ημιό-ροφο συναντά κανείς τον χώρο που γίνεται η εκκαθάριση και η εισαγωγή δεδομένων στο ηλεκτρονικό ευρετή-ριο και στον δεύτερο όροφο βλέπει τη διαδικασία συντήρησης, φωτογράφι-σης και ψηφιοποίησης. Επίσης, καθώς αυτή η Μονάδα εκτός από τα αρχεία της Τράπεζας έχει και την ευθύνη των Συλλογών της, πλην της Καλλιτεχνικής, ο επισκέπτης θα δει τριάντα συλλογές από μηχανήματα, φωτογραφικές και νομισματικές συλλογές, έπιπλα κ.α.

Σε τι κοινό απευθύνεστε; Στο κοινό μας συγκαταλέγονται ερευνητές, είτε φοι-τητές είτε ακαδημαϊκοί, και το γενικό κοινό. Σκεφτείτε ότι κάποτε ήρθε μια Γιαπωνέζα που μελετούσε το Σταφιδι-

κό Ζήτημα. Άλλη κατηγορία είναι οι μαθητές όλων των βαθμίδων, και αυτό χάρη σε μια χαρισματική συνεργάτιδα που οργάνωσε εκπαιδευτικά προγράμ-ματα προκειμένου να εξοικειώσουμε τη μαθητιώσα νεολαία στην αξία της πρωτογενούς ύλης και στο πώς να τη διαχειρίζεται. Επίσης, εφαρμόσαμε πειραματικά προγράμματα με κόμικ για παιδιά νηπιαγωγείου, ενώ για τους σπουδαστές διαθέτουμε εκπαιδευτικά προγράμματα σχετικά με την αρχαιό-τητα, το Βυζάντιο, την Οθωμανική Κα-τοχή και την Ελεύθερη Ελλάδα.

Μιλήστε μου λίγο για τη «διαδρομή» που διανύει το υλικό που φτάνει εδώ μέχρι να καταλήξει στο αρχειοστάσιο. Ακούστε, τα χαρτιά που έρχονται πα-ραλαμβάνονται στο υπόγειο, καθαρί-ζονται, απεντομώνονται και ανεβαί-νουν στον ημιόροφο όπου γίνεται η εκκαθάριση τους από περιττές πλη-ροφορίες, αφαίρεση των μεταλλικών στοιχείων, τοποθέτηση σε αντιόξινους φακέλους, ενώ αργότερα καταγράφο-νται οι πληροφορίες ανάλογα με το επίπεδο ταξινόμησης είτε του φακέ-λου είτε του εγγράφου. Ο ερευνητής στον τρίτο όροφο έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό το υλικό. Ύστερα ανεβαίνουν στα αρχειοστάσια και σε κάποιες περιπτώσεις προηγείται η μι-κροφωτογράφιση, η ψηφιοποίηση και η συντήρηση τους, όπου χρειάζεται.

Ύστερα από τριάντα χρόνια προσωπι-κής διαδρομής ποιο λιθαράκι θέλετε να αφήσετε εδώ; Πάνω απ’ όλα νιώ-θω υπερήφανος γιατί έχουμε φτιάξει ένα προσωπικό αντάξιο του υλικού το οποίο διαχειρίζονται, το οποίο μάλι-στα το αναδεικνύουν ποικιλοτρόπως. Και αυτό δεν είναι αποτέλεσμα μιας γενιάς. Ελπίζω λοιπόν, μέχρι να φύ-γω να φτιάξω ακόμα μια γενιά που θα μπορέσει να συνεχίσει με την ίδια ποιότητα αυτό το έργο.

Συνέντευξη στον ΓιωρΓο ΠαΠαχατζη

ΕΠΙΛΟΓΗ 127

Ιστορικό Αρχείο ΕΤΕ, 3ης Σεπτεμβρίου 146, http://ha.nbg.gr

Το ΙΣΤορΙκο ΑρχΕΙο της Εθνικής Τράπεζας, στεγάζεται σε ένα ωραιότατο κτίριο του 1926 και μέσα από τα αναρίθμητα και ανεκτίμη-

της αξίας εκθέματά του, ξετυλίγει την οικονομία και την ιστορία του Ελληνικού κράτους και την ιστορία 170 ετών της Εθνικής Τράπεζας.

128 ΕΠΙΛΟΓΗ

Η Συλλογή Κυπριακών Αρχαιοτήτων Θάνου Ν. Ζιντίλη, μία από τις σημαντικότερες στον κόσμο, προστέθηκε στις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέ-χνης το 2002 με καθεστώς μακροχρόνιου δανεισμού, και παρουσιάστηκε πρώτη φορά στο κοινό το 2004. Το 2012 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες επανέκθεσης της Συλλογής με βάση την νέα μουσειογραφική μελέτη, η οποία επέτρεψε την προσθήκη περισσότερων αντικει-μένων, που αυξήθηκαν σε 550 (από 400) αλλά και μια νέα προσέγγιση στις κατηγορίες και τις συνάφειες των αντικειμένων της Συλλογής που χρονολογούνται από

τη Χαλκολιθική ως τη Βυζαντινή, Μεσαιωνική και νε-ότερη περίοδο. Τη γενική εποπτεία και τον συντονισμό είχε ο Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης. Την επιμέλεια είχε η αρχαιολόγος, επιμελήτρια του ΜΚΤ Μαρία Δόγκα-Τόλη, σε συνεργασία με την αρχαιολόγο και επιμελήτρια του Μουσείου, Μιμίκα Γιαννοπούλου.

Η νέα παρουσίαση της Συλλογής Κυπριακών Αρχαιοτή-των στον πλήρως ανακαινισμένο τρίτο όροφο πραγματο-ποιήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη.

INFOΠου: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4, Κολωνάκι, Αθήνα Μόνιμη συλλογή στον τρίτο όροφο του Μουσείου Η έκθεση είναι ανοιχτή στο κοινό τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου.

τeχνη & πολιτισμοσμΟΥσΕΙΟ ΚΥΚλαΔΙΚΗσ ΤΕΧΝΗσΕπανέκθεση της Συλλογής Κυπριακών Αρχαιοτήτωνκyπρος



ΕΠΙΛΟΓΗ 129

Eίναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται στο κοινό το σύνολο των αρχαιοτήτων που ανελκύσθηκαν κατά τα έτη 1900-1901 και 1976, από το περίφημο ναυάγιο των Αντικυθήρων, με εντυπωσιακή την παρουσία του πολύτιμου Μηχανισμού, που εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να εμπλουτίζει τις γνώ-σεις μας στην αρχαία ελληνική τεχνολογία και αστρονομία.

Την έκθεση στηρίζουν ο ΟΤΕ και η COSMOTE, στο πλαίσιο δράσεών για την προβολή και διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.

ΕΘΝΙΚΟ αρΧαΙΟλΟΓΙΚΟ μΟΥσΕΙΟ

Νέα περιοδική έκθεση

οι Θησαυροι / ο μηχανισμοστο ναυαγιο των αντικυθηρων

INFOΠου: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Τοσίτσα 1, Αθήνα, τηλ: +30 2108217724Πότε: Μέχρι 28 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα: 13:30-20:00 Τρίτη-Κυριακή: 08:00-15:00 http://www.namuseum.gr/index.html

ΕΠΙΛΟΓΗ 129

130 ΕΠΙΛΟΓΗ

ΕΠΕΑπτερΟεντα

της Γούβας και μάλιστα με τη συ-ντριπτική δήλωση του Προέδρου «Από τη Γούβα [δεν μπορεί κανείς] να είναι κακός».

Εκκλησιαστικα 2Φαίνεται ότι πολλοί ιεράρχες ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν όπου οι κανόνες και οι νόμοι έχουν δι-αφορετική ισχύ. Και με αυτό δεν αναφέρομαι στη βεβαιότητα που εκφράζεται από τις περισσότερες εσχατολογικές θρησκείες για την ύπαρξη είτε μιας τακτοποίησης μετά θάνατον είτε με συνέχιση της ύπαρξης με άλλη μορφή αμέσως ή μετά από κάποια δεύτερη παρου-σία. Αφορμή πήρα από μια επί-σημη δήλωση που προήλθε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος σχετικά με την παρότρυν-ση κάποιοι υπέργηροι ή και ανή-μποροι ιεράρχες να παραιτηθούν. Αντιγράφω από ιστότοπο εκκλη-σιαστικού περιεχομένου: «Οι Ιε-ράρχες αυτοί προσέφεραν πολλά στις περιοχές τους και η Σύνοδος αναγνωρίζει την προσφορά αυτή. Δεν μπορεί επειδή βρίσκονται σε μια δύσκολη στιγμή να τους ζητή-σει να αποχωρήσουν», δηλώνουν συνοδικοί μητροπολίτες και όπως

προσθέτουν: «Οι άνθρωποι αυτοί κάπου πρέπει να ζήσουν. Με τη σύνταξη που θα πάρουν δεν θα μπορούν ούτε να διαβιώσουν με μια σχετική αξιοπρέπεια».Και τα ερωτήματα είναι δυο. Πώς επιβιώνουν όλοι οι Έλληνες συ-νταξιούχοι οι οποίοι πέρα από τη μείωση των μηνιαίων τους εισο-δημάτων έχουν επιπρόσθετα και κάποια μέλη της οικογενείας τους να φροντίζουν, σύζυγο, παιδιά ή ακόμα και εγγόνια; Δεύτερη ερώ-τηση. Αν πράγματι οι συντάξεις των ιεραρχών είναι μικρές γιατί δεν αποσύρονται οι υπέργηροι σε κάποιο μοναστήρι ώστε να έχουν όλη τη φροντίδα και ταυτόχρονα να είναι προστατευμένοι από τις καταναλωτικές πιέσεις; Μια «αφελής» ερώτηση. Γιατί ο «εργοδότης» που λέγεται Ελληνι-κή Πολιτεία συναινεί να καταβά-λει μισθό εφόρου ζωής στους ιε-ράρχες ενώ αντίθετα εξαναγκάζει σε συνταξιοδότηση όλους τους άλλους δημόσιους υπαλλήλους όταν συμπληρώσουν κάποια χρό-νια υπηρεσίας, το αργότερο στα 67 χρόνια; Υστερόγραφο: Εμπρός στον δρόμο που χαράζει από 15 Ιουνίου η Νορβηγία με διαχωρι-σμό της Εκκλησίας από το Κράτος.

Επικαιρικοι συνΕιρμοιΜε τον καθορισμό της ημερομη-νίας των επαναλητικών εκλογών στις 17 Ιουνίου στο αριθμολα-γνικό μου μυαλό κτύπησε ένα ποιητικό καμπανάκι. Πριν από 59 χρόνια στις 17 Ιουνίου 1953, στην τότε Ανατολική Γερμανία ερ-γάτες του κλάδου των κατασκευ-ών, που απεργούσαν για μείωση του ύψους της παραγωγής, βρή-καν συμπαράσταση από πολλούς άλλους Ανατολικοβερολινέζους. Ως το μεσημέρι το αίτημά τους είχε μεταλλαχτεί: παραίτηση της κυβέρνησης και ως το απόγευμα συγκεντρώσεις συμπαράστασης εκτυλίσσονταν σε περίπου 500 πόλεις και κωμοπόλεις της Λαο-κρατικής Δημοκρατίας της Γερ-μανίας. Τους αντιμετώπισαν με πάσα βιαιότητα περί τους 8.000 Ανατολικογερμανοί αστυνομι-κοί επικουρούμενοι από 20.000 Σοβιετικούς στρατιώτες. Τότε ο Bertholt Brecht έγραψε το ακό-λουθο ποίημα σε ελεύθερη δική μου απόδοση:

η λυσηΜετά από την εξέγερση της 17ης Ιου-νίου Ο γραμματέας της Ένωσης Λογοτε-χνώνΈ β α λ ε ν α μ ο ι ρ ά σ ο υ ν φ υ λ -λ ά δ ι α σ τ η λ ε ω φ ό ρ ο Σ τ ά λ ι ν Που έγραφαν ότι ο λαόςΕίχε πλέον χάσει την εμπιστοσύνην της κυβέρνησηςΚαι ότι μπορούσε να την επανακτή-σει μόνονΜε διπλή προσπαθεια. Μα δεν θα ήταν ευκολότεροΣε αυτή την περίπτωση, η κυβέρνησηΝα διαλύσει τον λαό, καιΝα εκλέξει άλλον;

Με δεδομένο το αδιέξοδο που εμφανίζεται να δημιούργησε το εκλογικό σώμα στις 6 Μαΐου και με ενδεχόμενο να υπάρξει πα-ρεμφερής εξέλιξη στις 17 Ιουνί-ου του 2012 ίσως η «συμβουλή» του ποιητή να αποτελεί μια εύ-λογη εναλλακτική αντιμετώπιση του αποτελέσματος.

η ΓουβαΠριν ακριβώς πενήντα χρόνια συνειδητοποίησα το ειδικό βά-ρος της περιοχής Γούβα της Αθή-νας. Και μόλις φέτος διασταυρώ-θηκε η τότε εμπειρία με μια επι-εικώς ενδιαφέρουσα υπογράμμι-ση από τα πλέον επίσημα χείλη. Το καλοκαίρι του 1962 κατά τη διάρκεια της θητείας μου στον στρατό καθόμουν με άλλους συ-στρατιώτες σε ένα από τα καφέ της Πλατείας Συντάγματος κατά παράβαση των κανονισμών, έν-στολοι όντες, γιατί τότε μόνο αξι-ωματικοί μπορούσαν να κάθο-νται στα διάφορα καφέ. Ο ένας από τους συστρατιώτες κοιτούσε συνεχώς γύρω του ανήσυχος. Σε ερώτηση αν ανησυχεί για τυχόν παρέμβαση της τότε ΕΣΑ ήρθε αυθόρμητα η απάντηση-κοινωνι-κή πληροφορηση «Όχι ανησυχώ μήπως περάσει κανείς γείτονας από τη Γούβα και με φτύσει». Φέ-τος με πλήρη τεκμηρίωση από τα επίσημα πρακτικά της Προεδρίας της Δημοκρατίας διαπίστωσα το ειδικό βάρος της περιοχής δε-δομένου ότι τρεις από τις οκτώ σελίδες των πρακτικών της συ-ζήτησης του Προέδρου Παπού-λια με τον ΓΓ της Χρυσής Αυγής αφιερώθηκαν σε αναμνησιακή αξιολογική αναζήτηση στον ιστό

σκνιπεσ

Από τον ΑΝΔρEΑ ρΙζOΠΟΥΛΟ[email protected]

c Για μια ακόμη φορά αποδεικνύεται η σοφία του διαλόγου: «Ξέρεις να κλέψεις; Ξέρω! Ξέρεις να κρύψεις; Δεν ξέρω! Τότε δεν ξέρεις να κλέψεις!»

Τον αποκαλούσαν Μπο Μπρουμέλ. Με μια τελικά μικρή διαφορά. Ο Μπο Μπρουμέλ απέφυγε τη φυλάκιση δραπετεύοντας στη Γαλλία.

c Εμμονή. Άραγε θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στα πολιτικά κόμματα η διαδικασία των ποδοσφαιρικών ομάδων που δεν μπο-ρούν να συμμετέχουν σε διάφορες διοργανώσεις όταν έχουν οφει-λές; Άραγε τα νέα ποσοστά των κομμάτων δικαιολογούν το οικονο-μικό άνοιγμα κάποιων κομμάτων με «εγγύηση» μελλοντικές κρατικές επιχορηγήσεις; Αν κάποιος επιχειρηματίας είχε την πορεία των κομ-μάτων και τα αντίστοιχα χρέη προς τράπεζες, τι θα έκαναν οι τράπε-ζες για να προστατεύσουν τις επενδύσεις τους;

Μια ανάσα αισιοδοξίας μέσα στη μιζέρια των μνημονίων και των έριδων για τα «ψηφαλάκια» αποτέλεσε η σημαντική εκδήλωση του Ιδρύματος Ωνάση με τη «Δίκη του Σωκράτη». Αισιοδοξία που οφεί-λεται στη σημαντική συμμετοχή και το ενδιαφέρον στην κατάμεστη αίθουσα αλλά και μέσω διαδικτύου και στο υψηλό επίπεδο όλων των παραγόντων της «δίκης».

c Και θα κλείσω με ένα ακόμη μικρό κείμενο του Μπρεχτ από τις Ιστορίες του Κυρίου Κόϊνερ: Με τι ασχολείστε; ρώτησαν τον κύριο Κ. Και ο κύριος Κ. απάντησε: Κουράζομαι πάρα πολύ: προετοιμάζω το επόμενο λάθος μου…

ΕΤΑΙΡΕΙΑ:

ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ: ΙΔΙΟΤΗΤΑ:

ΤΗΛΕΦΩΝΟ: FAX: E-MAIL:

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΥΠΟΓΡΑΦΗ:

Κατηγορία Συνδρομής Ετήσια Διετής

Ιδιώτες - Επιχειρήσεις 88 € 160 €

Τράπεζες - Ασφάλειες - Δημόσιο 125 € 225 €

Φοιτητές(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 48 € 88 €

Επίσης: Ν.Π.Δ.Δ. - Οργανισμοί - Πρεσβείες - Βιομηχανικά & Επιχειρηματικά Συγκροτήματα

Συνδρομή Εξωτερικού 165 € 275 €

Συνδρομή φοιτητών εξωτερικού(αποστολή φοιτητικής ταυτότητας) 115 € 185 €

Στις τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. 5%



ΤΡΟΠΟΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ:

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ:ALPHABANK: GR15 0140 1030 1030 0232 0001 786 (ALL MEDIA A.E.)ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: GR70 0110 0800 0000 0804 7142 701 (ALL MEDIA A.E.)ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: GR70 0172 0110 00 5011 016125 652 (ALL MEDIA A.E.)ΠΡΟΣΟΧΗ! Για να γίνει η πιστωση, παρακαλούμε γράψτε στο παραστατικό της κατάθεσης τον αποστολέα και στείλτε το στο fax: 210 64 24 850.

ΝΑ ΣΤΑΛΕΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΑΣ (για την περιοχή της Αθήνας)

ΘΑ ΠΕΡΑΣΩ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΣΑΣ

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ VISA Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: .................................................................

ΧΡΕΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ DINERS Αριθμος Κάρτας: .......................................................

Ονοματεπώνυμο: ..............................................................................................................................................

Λήξη: .......................................................................... Υπογραφή: ................................................................. Καποδιστρίου 2 & Λεωφ. Δημοκρατίας 83, 154 51, Νέο Ψυχικότηλ.: 210 64 23 688, fax: 210 64 24 850, [email protected]

Το πακέτο συνδροµής περιλαµβάνειτα 6 διµηνιαία τεύχη της Ε και τις ετήσιεςεκδόσεις της. Επιπλέον, παρέχεται 20% έκπτωση στις online βάσεις δεδοµένωντου economics.gr

∆ ε ί τ ε π λ η ρ ο φ ο ρ ί ε ς γ ι α τ η ν Ε Π Ι Λ Ο Γ Η κ α ι τ ι ς ε τ ή σ ι ε ς ε κ δ ό σ ε ι ς τ η ς A L L M E D I A σ τ ο e p i l o g i m a g . g r

Γίνετε συνδροµητής στην Ε

ΟΛΠ Α.Ε.: Ένα λιμάνι μεγάλων μεγεθών

Ο ΟΛΠ Α.Ε. κατά το 2011 εξυπηρέτησε:

Ο ΟΛΠ Α.Ε. εκτελεί επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1 δις. ευρώ.

• 50.000 αφιξοαναχωρήσεις πλοίων

• 17.675.277 επιβάτες εσωτερικού

• 2.517.335 επιβάτες κρουαζιέρας

• 2.919.500 φορτωθέντα οχήματα

• 500.133 (teus) εμπορευματοκιβώτια

• 417.659 εμπορεύματα - οχήματα (car terminal)

Ο ΟΛΠ Α.Ε. ανακηρύχθηκε το 2011, οικολογικό λιμάνι ECOPORTαπό την Ένωση Λιμένων Ευρώπης (ESPO)

Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣΕ ΤΡΟΧΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

www.olp.gr

REGISTRATION_21x28_GR.indd 1 4/3/12 4:38 PM



No

489

ISS

N 1

105

2503

ΕΠΙΛ

ΟΓΗ

ΜΑ

ΪΟΣ

-ΙΟ

ΥΝ

ΙΟΣ

20

12

w w w.epilo gimag.gr ΜΑΪΟΣ- ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 T IMH 5.00 €

«...στο κατάρτι µας βιγλάτορας...» Με τους στίχους του Ελύτη στο Τρελοβάπορο να µας θυµίζουν ότι η Ελλάδα ανταπεξήλθε στις κατά καιρούς δυσκολίες, µένει να προσδιορίσουµε τώρα, έχοντας την εµπειρία της κρίσης και των λαθών που οδήγησαν σε αυτή, το «ποιός» και ποιές αρχές θα γίνουν «στο κατάρτι µας βιγλάτορας» και θα µας φέρουν πάλι στη ρότα της ανάπτυξης.

Bankers' Green CSR HealthTechLiving values

Value&Values

9771105

250003

60

ζητειται ικανοσ κυβερνητησ

EPILOGI 5-6 2012

Documents

Transcript of EPILOGI 5-6 2012