Department of EducationRegion IV-A-CALABARZONDivision of San Pablo City

San Pablo City

MGA KASANAYAN SA CHARACTER EDUCATION IIIUnang Markahan

BILANGKASANAYAN NG

ARAW

A. KALINISAN AT KAAYUSAN SA KAPALIGIRAN 1. Napapanatiling malinis at maayos ang kapaligiran 1.1 Naisasagawa nang palagian ang paglilinis ng kapaligiran gaya ng: 2 > pagwawalis ng bakuran > pagtatapon ng mga tuyong dahon at basura sa compost pit/basurahan 1.2 Nakatutulong sa pagiging ligtas ang mga tao sa sakit na dulot ng dumi 2 sa pamamagitan ng: > pag-aalaga ng hayop sa tamang pook > pagtatapon ng dumi sa kanal o estero

B. MGA GAWAING PISIKAL 1. Napananatili ang kaangkupang pisikal sa pamamagitan ng payak at kapaki-pakinabang na gawain. 1.1. Nakalalahok sa mga kapaki-pakanabang na gawain tulad ng: 3 > simpleng laro at paligsahan > mga gawain sa pamayanan > pagtuturo ng pag-awit/ pagsayaw 1.2. Naisasagawa nang palagian ang mga pangkaraniwang ehersisyo tulad ng 7 paglakad, pagtakbo at pagsayaw sa; > karera > sack race > tug of war > tire relay > ball relay > sipa > volleyball 1.3. Nakasusunod sa mga tuntunin ng laro 1

C. WASTONG PAGTATAPON NG BASURA 1. Napapanatili ang kalinisan sa pamamagitan ng wastong pagtapon/ paggamit na muli ng basura 1.1. Naisasagawa ang wastong pagtatapon ng basura kung: 4 > inihihiwalay ang nabubulok at di-nabubulok na basura bago itapon

> itinatapon ang basura sa tamang lugar > iniiwasan ang pagtatapon ng basura lalo na ng plastic sa mga ilog/kanal/ sapa at estero 1.2. Nagagamit muli ang mga patapong basura sa paggawa ng kapaki- 4

> binabalot na mabuti ang basurang plastic bago itapon sa takdang tapunan

pakinabang na bagay gaya ng:

> laruan, alkansya/pencil holder na lata/ bote > bola/ bulaklak ang sirang medias

> bag ang tetra pack at dyaryo 1.3. Nakatutulong sa paggawa ng compost pit sa bakuran 1

D. PINAGKUKUNAN NG IMPORMASYON SILA ANG YAMAN NATIN 1. Napapahalagahan ang mga pinagkukunan ng mga kaalaman, impormasyon, tao man o bagay na makikita sa pamayanan. 1.1. Nagagamit nang lubusan ang mga pinagkukunan ng impormasyon sa 6 pamayanan gaya ng; > aklatan > museo > Reading Center > mga propesyonal > Internet > mga karaniwang tao at iba pa 1.2. Nagtatanong ng kailangang impormasyon sa: 3 > magsasaka ukol sa paghahalaman > manggagamot ukol sa sakit at iba pa > pinunong lungsod/ barangay ukol sa gawain ng mga pinuno 1.3. Bumabasa ng kanais-nais na mga kolum/koment sa pahayagan at mga aklat 1 at pag-aayon nito sa sariling pamumuhay

E. PAGLINANG SA SARILING KAKAYAHAN 1. Nagsisikap na malinang ang sariling kakayahan 1.1. Nakikilahok sa iba't ibang gawain upang malinang ang kakayahan gaya ng: 3 > pagdalo sa birthday/ party program > pagsali sa contest > paglahok sa mga gawaing pansibiko 1.2. Nakahihingi ng tulong sa iba upang malinang ang sariling kakayahan sa 3 pamamagitan ng: > pagpapaturo ng pagtugtog ng gitara > pagtugtog ng piyano > panonood sa pagsayaw ng iba

KABUUAN 40

> doormat ang tansan at retaso ng damit

Department of EducationRegion IV-A-CALABARZONDivision of San Pablo City

San Pablo City

MGA KASANAYAN SA CHARACTER EDUCATION IIIIkalawang Markahan

BILANGKASANAYAN NG

ARAW

F. MGA GAWAING MATAPAT 1. Nakakaugalian ang paggawa ng matapat 1.1. Naipakikita ang pagiging matapat sa lahat ng pagkakataon dahil: 4 > sinasabi ang tunay na dahilan ng hindi pagpasok sa klase > iniiwasan ang pagbibigay ng alibi kung inuutusan > umiiwas sa pangongopya/ pandaraya sa oras bg eksamin > umiiwas sa pandaraya sa paglalaro at pamimili 1.2. Naiiwasan ang paggaya ng lagda ng magulang/iba kung: 3 > inaamin ang pagkakamali > ipinaaalam ang mga gawaing nangangailangan ng pahintulot ng magulang > ipinababasa ang mga liham komunikasyon at iba pang impormasyon sa magulang

G. MGA TUNTUNIN SA PAMAYANAN 1. Nagagampanan ang mga tuntunin sa pamayanan 1.1 Nakasusunod sa mga tuntunin at patakaran sa pamayanan kapag: 5 > sumusunod sa mga babala/paunawa/tanda sa dingding/pasukan ng pampublikong gusali > sumusunod sa tuntunin ng pamayanan sa kampanya sa kalusugan > umiiwas sa pagdura/ pag-ihi sa mga pampublikong lugar > napananatiling nakatali/ nakakulong ang mga hayop > nililinis ang mga lugar na maaring pamahayan ng lamok 1.2 Nakasusunod sa mga tuntunin ng batas trapiko gaya ng: 4 > agad na pagsunod sa tuntunin > pagtawid sa takdang tawiran > paggamit ng "foot bridge" sa pagtawid > pagsunod sa batas ng pulis-trapiko

H. PAGGALANG SA RELIHIYON AT PANINIWALA NG IBA 1. Tinatanggap na ang mga tao ay may kany-kanyang paniniwalang pangrelihiyon 1.1 Naipakikita ang paggalang sa karapatan ng iba sa pananampalataya kung: 3 > hindi pinagtatawanan ang mga paniniwala at pananampalataya ng iba > ipinakikita ang paggalang sa mga pook-dalanginan ng ibang relihiyon > binibigyan ng "privacy" ang mga miyembro ng ibang relihiyon

1. Naisasagawa ang paggalang sa pamunuan ng pamayanan at iba pang kasapi ng pamayanan 1.1 Naipapakita ang paggalang sa pamunuan ng pamayanan at iba pang kasapi ng pamayanan kung: 3 > gumagamit ng magalang na katawagan gaya ng: kapitan-, Mang-, Ka-, atbp. > gumagamit ng magalang na pananalita sa pakikipag-usap > nakikinig sa pamunuan sa mga pagtitipon sa pamayanan 1.2. Naipapakita ang pagsunod nang magalang sa mga magpapa-iral ng batas tulad ng pulis, pamunuan ng barangay/pamayanan kung: 3 > nakikipagtulungan ng lubos > sumusunod ng maayos > nakikipag-usap ng may paggalang

J. MALASAKIT SA MAY KARAMDAMAN AT MAY KAPANSANAN 1. Naipapakita ang malasakit sa may karamdaman at kapansanan 1.1 Naipapakita ang pagkamaalalahanin sa may karamdaman at may 4 kapansanan kapag: > ibinibigay ang upuan sa mga may kapansanan

> bumibisita at inaaliw ang may sakit > inaalalayan sa pag-akyat/ pagbaba ng sasakyan 1.2 Nasasabi sa guro / dinadala sa klinika ang may sakit nakamag-aaral/ 2 kapitbahay dahil: > nagmamalasakit sa karamdaman ng kamag-aaral > naglalaan ng oras na makapagpahinga 1.3 Naipapakita ang tiyaga at pagbibigay (tolerance) sa may sakit at may kapansanan kung: 5 > pinupunasan at pinapalitan ng damit > pinapalitang ang "beddings" > inuunawa ang damdamin at pag-uugali > Binabantayan kung kinakailangan > dinudulutan o sinusubuan ng pagkain

K. PAGMAMALASAKIT SA IBA PARA SA PAYAPANG KAPALIGIRAN 1. Napapanatili ang kanais-nais na kaugaliang karapat-dapat sa pagpapahalaga at paggalang sa kapwa 1.1 Naipapakita ang paggalang at pagpapahalaga sa ibang tao upang maiwasan ang gulo sa pamamagitan ng: 4 > pagtupad sa anumang pangako > pagtulong sa kapwa ng walang hinihintay na gantimpala > tinatanggap nang maluwag sa kalooban ang pagkukulang o pagkakamali sa kapwa > iniiwasan ang pakikinig sa sabi-sabi

KABUUAN 40

I. PAGGALANG SA PAMUNUAN/MAYKAPANGYARIHANG KASAPI NG PAMAYANAN

> tumtulong sa mga matatanda/ may kapansanan tulad ng pagtawid sa daan

Department of EducationRegion IV-A-CALABARZONDivision of San Pablo City

San Pablo City

MGA KASANAYAN SA CHARACTER EDUCATION IIIIkatlong Markahan

BILANGKASANAYAN NG

ARAW

L. PAGGAMIT AT PANGANGALAGA SA MGA KAGAMITAN/KASANGKAPAN 1. Naisasagawa ang matalinong paggamit at pangangalaga ng mga materyales/ kasangkapan/kagamitan 1.1 Naipapakita ang wastong pagamit at pangangalaga ng mga materyales at kagamitan kaya: 3 > ginagamit ng maingat ang mga ito > nililinis ang anumang materyales/ kasangkapan at kagamitan pagkatapos gamitin

1.2 Nagagamit ang angkop na kasangkapan at kagamitan ayon sa pangangailangan kaya dapat: 3 > sinisiyasat kung nasa maayos na kalagayan ang mga ito bago gamitin > inaalam ang wastong gamit ng bawat isa > sinisiguradong tamang kagamitan/ kasangkapan ang ginagamit

M. PAGMAMAHAL SA GAWAIN 1. Naipakikita ang pagmamahal sa gawain 1.1 Naipakikita ang pagmamahal sa anumang uri ng gawain kung: 3 > ipinakikita ang interes dito > hindi namimili ng gawain > ipinakikita ang kawilihan asa paggawa 1.2 Nakagagawa ng gawain ng may kusa kaya: 2 > gumagawa kahit hindi sinasabihan > tinatanggap ang gawain nang maluwag sa kalooban 1.3 Naipaplano ang gawain at isinasagawa ito sa pamamagitan ng: 3 > pagsusuri ng detalye > paggawa ng plano kung ano ang dapat gawin > pagsasagawa nito ayon sa inihandang plano 1.4 Naipapakita ang pinakamahusay sa gawain na kanyang isinasagawa kaya: 3 > tinatapos ang gawain ng buong husay > ibinabahagi ang magandang bunga > ipinagmamalaki ang natapos na gawain

> ibinabalik sa tamang lalagyan ang mga kagamitan/kasangkapang ginagamit

N. KAUGALIANG-PILIPINO 1. Naipagmamalaki ang mga kaugaliang Pilipino 1.1 Naipagpapatuloy ang magagandang kaugaliang Pilipino kung: 4 > humahalik sa kamay ng matatanda > gumagamit ng "po" at "opo" sa pakikipag-usap sa nakatatanda > sumasagot ng maayos sa kausap > tinatanggap ng maayos ang bisita o ibang tao 1.2 Nasisiyahang bumasa/ makinig sa kwento tungkol sa mg kaugaliang Pilipino gaya ng: 3 > Ang Ibong Adarna > Si Juan Tamad > Si Langgam at si Tipaklong

O. PAGKAKAISA SA PANGKAT 1. Napananatili ang mabuting pakikipag-ugnayan sa mga kasapi ng pangkat 1.1 Naituturing ang sarili bilang isang mapagkakatiwalaang kasapi ng pangkat sa pamamagitan ng: 4 > pagbibigay ng mga ideya sa pangkatang pasiya > pagsunod sa mga pasiya ng nakararami > pakikiisa sa gawaing pangmaramihan > pagtulong sa gawain para sa kabutihan ng lahat 1.2 Nakapagbibigay ng pagkakataon sa iba na makilahok sa pangkatang gawain kung: 4 > sumasali sa makabuluhang pagtatalakayan > inirerekumenda ang kasamahan na may kakayahang mamuno > pinupuri ang mga katang-tanging nagawa > inaayos ang di-pagkakaunawaan sa pangkat 1.3 Nakikilala ang tama at nakabubuti sa kasapi ng pangkat kung: 3 > sinusuri ang anumang gawain bago ito simulan > isinasaisip ang mabuting bunga ng gawain > isinasaalang-alang ang kapakanan ng mga kasapi 1.4 Naisasagawa ang takdang gawain kahit maliit ang maitutulong nito sa layunin ng pangkat kaya dapat: 2 > naglalaan ng sapat na panahon sa mga gawain > nakikibahagi sa mga gawain

P. PAGAGALANG SA MGA PANINIWALA, OPINYON, KASALAN AT KAUGALIAN 1. Natatanggap ang natatanging kaugalian ng kapwa 1.1 Pinahahalagahan ang natatanging ugali ng iba't ibang lahi sa pamamagitan ng: 3 > Pagpapakita ng interes o pagtuklas/ pag-aaral ng mga kakaibang ugali ng mga dayuhan > paggawang huwaran ang mabuting ugali ng ibang bansa > paggaya sa mga natutunang mabubuting kaugalian ng mga dayuhan

KABUUAN 40

PAUNAWA: Sa Ikaapat na Markahan, gagamiting aralin ang mga kasanayan sa Una hanggang

Ikatlong Markahan kung saan ang mga mag-aaral sa bawat klase ay hindi nakaabot ng 75% na lubusang pagkatuto.