entomologia wszystko

46
STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIA SZKODLIWOŚĆ BIONOMIA STADIUM ROŚLINA SPOSÓB . ZIMUJĄCE ROZWÓJ POKOLEŃ 2 królestwo Zoa Zwierzęta podkról. Metazoa Tkankowce typ Nemathelminthes Obleńce gromada Nematoda Nicienie rząd Tylenchida Węgorki rodzina Heteroderidae Mątwikowate gatunek Meloidogyne hapla Guzak północny 1 królestwo Zoa Zwierzęta podkról. Metazoa Tkankowce typ Arthropoda Stawonogi gromada Insecta Owady rząd Orthoptera Prostoskrzydłe rodzina Gryllotalpidae Turkuciowate gatunek Gryllotalpa gryllotalpa Turkuć podjadek królestwo Zoa Zwierzęta podkról. Metazoa Tkankowce typ Arthropoda Stawonogi gromada Insecta Owady rząd Coleoptera Chrząszcze rodzina Elateridae Sprężykowate gatunek Agriotes lineatus Osiewnik rolowiec Agriotes sputator Osiewnik skibowiec Selatosomus aeneus Dwójkowiec kruszcowy ciemny, błyszczący przeobr. zupełne królestwo Zoa Zwierzęta podkról. Metazoa Tkankowce typ Arthropoda Stawonogi gromada Insecta Owady rząd Coleoptera Chrząszcze rodzina Melolonthidae Chrabąszczowate gatunek Melolontha melolontha Chrabąszcz majowy z tych największy 4 lata Amphimallon salstitiale Guniak czerwczyk mniejszy, rude włoski Phylloperta horticola Ogrodnica niszczylistka mała, czarne włoski co rok królestwo Zoa Zwierzęta podkról. Metazoa Tkankowce typ Arthropoda Stawonogi gromada Insecta Owady rząd Diptera Muchówki podrząd Nematocera Długoczułkie rodzina Tipulidae Komarnicowate gatunek Tipula paludosa Komarnica błotniarka 1 Tipula oleracea Komarnica warzywna 2 SZKODNIKI WIELOŻERNE dymorfizm płciowy: samce wydlużone, samice owalne, gruszkowate; półprzezroczyste larwa (forma inwazyj na) + forma dorosła 2-liśc., wewnątrz części podziemnyc h wysysa soki --> guzy, r. młode zamierają, starsze słabo rosną i plonują jaja (w glebie, resztkach rośl.) wiosną z jaj larwy; przez włośniki do korzenia; dojrzewanie, kopulacja i zlożenie jaj dość duży; skrzydła 1p. skórzaste; odnóża 1p. grzebne; na odwłoku 2 wyrostki - CERCI larwa + forma dorosła rośliny korzeniowe od wiosny kopie kanały pod ziemią, podgryza korzenie najczęści ej forma dorosła niezupełne; wiosną rozpoczyna żer; kopulacja, złożenie jaj w złożach (ciepłe, odkryte, oświetlone miejsce); samica krótko opiekuje małe, ok..1,5 cm., wydłużone, owalne larwa - drutowi ec + f. dorosła (nieist otne gospoda rczo) larwa - korzenie spichrzowe ; dorosłe na drzewach, krzewach, chwastach larwa - przegryza bulwy; dorosłe wygryzają dziury w liściach larwa lub f. dorosła ( w ostatnim roku rozwoju w kolebce) dorosłe po opuszcz. kolebki żerują; kopulacja; jaja składane do gleby; larwy zimują kilka razy, przepoczwarczają się rozwój kilkule tni (2- 5 lat) 1 tergit ciemny, reszta szarawa, przedplecze dzwonowate owalne; skrzydła 1p. schitynizowane - POKRYWY larwa - pędrak + imago w czasie wysypu warzywa, r. ozdobne, szkółki larwa - b. szkodliwa - zjada roślinę od dołu; imago - liście, pąki (GOŁOŻER) larwa lub f. dorosła ( w ostatnim roku rozwoju w kolebce) rozwój kilkule tni 2-3 lata wydłużone skrzydła, ciało, nogi; wyglądają jak duże komary larwy apodial ne, eucefal iczne larwy żyją w glebie; dorosłe prawie nie pobierają pokarmu wiosną podgryzają młode kiełkujące rośliny, korzenie; w nocy mogą wychodzić i podgryzać liście zimują w glebie larwa rozwija i przepoczwarcza się w glebie; dorosłe pojawiają się późnym latem jaja lub młode larwy wyrośnięt e larwy

Transcript of entomologia wszystko

Page 1: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Nemathelminthes Obleńcegromada Nematoda Nicienierząd Tylenchida Węgorkirodzina Heteroderidae Mątwikowategatunek Meloidogyne hapla Guzak północny

1 pułapki, niszczenie gniazd

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Orthoptera Prostoskrzydłerodzina Gryllotalpidae Turkuciowategatunek Gryllotalpa gryllotalpa Turkuć podjadek

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Elateridae Sprężykowategatunek Agriotes lineatus Osiewnik rolowiec

Agriotes sputator Osiewnik skibowiecSelatosomus aeneus Dwójkowiec kruszcowy ciemny, błyszczący

przeobr. zupełne

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Melolonthidae Chrabąszczowategatunek Melolontha melolontha Chrabąszcz majowy z tych największy 4 lata

Amphimallon salstitiale Guniak czerwczyk mniejszy, rude włoski 2-3 lataPhylloperta horticola Ogrodnica niszczylistka mała, czarne włoski co rok

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkipodrząd Nematocera Długoczułkierodzina Tipulidae Komarnicowategatunek Tipula paludosa Komarnica błotniarka 1

Tipula oleracea Komarnica warzywna 2

SZ

KO

DN

IKI

WIE

LO

ŻE

RN

E

dymorfizm płciowy: samce wydlużone, samice owalne,

gruszkowate; półprzezroczyste

larwa (forma

inwazyjna) +

forma dorosła

2-liśc., wewnątrz

części podziemnyc

h

wysysa soki --> guzy, r. młode

zamierają, starsze słabo

rosną i plonują

jaja (w glebie,

resztkach rośl.)

wiosną z jaj larwy; przez włośniki do

korzenia; dojrzewanie, kopulacja i zlożenie jaj

1. uprawa roślin odpornych 2. płodozmian - r. 1-liśc. 3.

niszczenie chwastów 2-liśc. 4. odkażanie gleby preparaty:

Basamid, Nemasin

dość duży; skrzydła 1p. skórzaste; odnóża 1p. grzebne; na odwłoku 2

wyrostki - CERCI

larwa + forma

dorosła

rośliny korzeniowe

od wiosny kopie kanały pod

ziemią, podgryza korzenie

najczęściej forma

dorosła

przeobr. niezupełne; wiosną rozpoczyna

żer; kopulacja, złożenie jaj w złożach

(ciepłe, odkryte, oświetlone miejsce);

samica krótko opiekuje się larwami

małe, ok..1,5 cm., wydłużone, owalne

larwa - drutowiec

+ f. dorosła

(nieistotne

gospodarczo)

larwa - korzenie

spichrzowe; dorosłe na drzewach, krzewach, chwastach

larwa - przegryza bulwy;

dorosłe wygryzają dziury

w liściach

larwa lub f. dorosła ( w

ostatnim roku

rozwoju w kolebce)

dorosłe po opuszcz. kolebki żerują; kopulacja; jaja

składane do gleby; larwy zimują kilka razy, przepoczwarczają się

rozwój kilkuletni (2-5 lat)

jak wszystkie szk. glebowe: 1. zabiegi agrotechn. niszczące stadia zimujące (głęboka orka przedzimowa) 2. niszczenie chwastów wczesnowios. 3.

chemicznie: granulaty dogleb. (Basudin, Diazinon),

podlewanie (Basudin, Diazol), zapraw. nasion (Marshall,

Promet)

1 tergit ciemny, reszta szarawa, przedplecze dzwonowate

owalne; skrzydła 1p. schitynizowane - POKRYWY larwa -

pędrak + imago w czasie wysypu

warzywa, r. ozdobne,

szkółki

larwa - b. szkodliwa - zjada roślinę od dołu; imago - liście,

pąki (GOŁOŻER)

larwa lub f. dorosła ( w

ostatnim roku

rozwoju w kolebce)

rozwój kilkuletni

jak wszystkie szk. glebowe: 1. zabiegi agrotechn. niszczące stadia zimujące (głęboka orka przedzimowa) 2. niszczenie chwastów wczesnowios. 3.

chemicznie: granulaty dogleb. (Basudin, Diazinon),

podlewanie (Basudin, Diazol), zapraw. nasion (Marshall,

Promet)

wydłużone skrzydła, ciało, nogi; wyglądają jak duże komary

larwy apodialn

e, eucefalic

zne

larwy żyją w glebie; dorosłe

prawie nie pobierają pokarmu

wiosną podgryzają

młode kiełkujące rośliny, korzenie;

w nocy mogą wychodzić i

podgryzać liście

zimują w glebie larwa rozwija i

przepoczwarcza się w glebie; dorosłe

pojawiają się późnym latem

jak wszystkie szk. glebowe: 1. zabiegi agrotechn. niszczące stadia zimujące (głęboka orka przedzimowa) 2. niszczenie chwastów wczesnowios. 3.

chemicznie: granulaty dogleb. (Basudin, Diazinon), podlewanie (Basudin, Diazol), zapraw. nasion

(Marshall, Promet) 4.dawniej - melioracja (szkodniki typowe dla

gleb wilgotnych)

jaja lub młode larwy

wyrośnięte larwy

Page 2: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Bibionidae Leniowategatunek Bibio marci Leń marcowy

Bibio hortulanus Leń ogrodowy

motyle nocne

2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Noctuidae Sówkowatepodrodz. Noctuinae Rolnice

szare, ziemiste; skrzydła 2p. jasnegatunek Agrotis segetum Rolnica zbożówka

Agrotis exclamations Rolnica czopówkaXestia c - nigrum Rolnica panewka

podrodz. Hadeninae Piętnówkigatunek Mamestra brassicae Piętnówka kapustnica zielona, z boków białe pasy

Melanchra pisi Piętnówka grochówka pasy biało-żółte i ciemneMelanchra persicariae Piętnówka rdestówka

podrodz. Plusiinae Błyszczkibiałe znamię na skrzydłach 1p.

gatunek Autographa gamma Błyszczka jarzynówka

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Aphis fabae Mszyca burakowa

Myzus persicae Mszyca brzoskwiniowa żółtawo - zielonkawe

3 do 5

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Arachnida Pajęczakirząd Acarida Roztoczerodzina Tetranychidae Przędziorkowategatunek Tetrachus usticae Przędziorek chmielowiec

f. dorosłe 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Crustacea Skorupiakirząd Isopoda Równonogirodzina Porcellionidaegatunek Porcelio scaber Stonóg piwniczny

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I WIE

LO

ŻE

RN

E

dymorfizm płciowy; wąskie wydłużone ciało, skrzydła często

przyczernione, przezmianki dobrze widoczne

larwy apodialn

e, owłosion

e, eucefalic

zne;

lubią gleby suchsze,

próchniczne

podgryzają korzenie,

uszkadzają kiełkujące nasiona

larwy w glebie

larwa przepoczwarcza się na wiosnę, szybko pojawiają się dorosłe; po kopulacji składają

jaja w złożach

jak wszystkie szk. glebowe: 1. zabiegi agrotechn. niszczące stadia zimujące (głęboka orka przedzimowa) 2. niszczenie chwastów wczesnowios. 3.

chemicznie: granulaty dogleb. (Basudin, Diazinon),

podlewanie (Basudin, Diazol), zapraw. nasion (Marshall,

Promet)

larwa polipodial

na - gąsienica

r. ozdobne, warzywa,

zioła

jak wszystkie szk. glebowe: 1. zabiegi agrotechn. niszczące stadia zimujące (głęboka orka przedzimowa) 2. niszczenie chwastów wczesnowios. ;

chemicznie: l.żer. nadziemnie:prep.bakteryjne: Biobit, Dipel, reg. wzrostu:

Nomolt, Dimilin; Decis, Karate, Fastac, fosfoorg.: Basudin,

Diazinon

wygryzają dziury w roślinie,

starsze pod ziemią

wyrośnięta gąsienica

jaja skł. na roślinie; wiosną przepoczw;

szybko dorasta

zjadają bl. liśc., kwiaty -

GOŁOŻER

poczwarka w glebie

przepoczw. w ziemi, dorosłe wczesną

wiosną

żerują gromadnie

l. linieją kilkakr., przepoczw. się na

powierzchni

larwy + f. dorosłe

drzewa, krzewy

(żywiciel pośredni - zimowy), r.

zielne (ż.wtórny -

letni)

żer w koloniach na wierzch.

częściach rośl.; wysysa soki

(szk. bezpośr.), przenosi choroby

(szk, pośr.)

jaja na żywicielu

pierwotnym

holocykliczne; różnodomne; z jaj

samice partenogenetyczne;

cykl życ. 2 tyg.; latem migrantki - f.

uskrzydl.--> ż. wtórny; późnym latem samce uskrz-->ż.pierw. (VIII-

X), kopulacja, jaja

2-3 na żyw.

pierw., kilka na wtórnym

chemicznie: Pirimor, Aztec, Saronil, Albarep

ciemne z nieb.-fiol. nalotem i bialymi paskami; uskrzydl. -

odwlłok zielonk., tułów błyszcz.

ok.. 1mm.; zółtawo - zielone, między 2 a 3p. odnóży ciemne plamy; na idiosomie czerwone

oczy; dymorfizm płciowy: samice bardziej wydłużone, samce owalne

larwy + f. dorosłe

r. ozdobne, warzywa,

zioła

chelicery nakł. rośl. (często pow.

owoców) i wys. soki --> jasne

plamki; żer gromadny, wytw.

oprzędy; rośl. słabo kwitną,

plonują

zapłodniona samica w resztkach

rośl., korze

samica wiosną wychodzi i po krótkim żer. składa jaja; larwy

żer. po spodniej stronie liścia,

przechodzą kilka wylinek

chemicznie: Mitac, Omite, Talstar, Nissonen

ok.1,5 cm.; kilkanaście segmentów (po 1 parze odnóży); pancerz

wysycony CaCO3

larwy + f. dorosłe

często w przechowaln

iach, szklarniach, pieczarkarni

ach

zajdają różne części roślin

od wiosny żerują; kopulacja, składanie

jaj; samice najczęściej je noszą; larwy

1. czystość i porządek 2. przynęty jak już się pojawią 3.

chemicznie: odkażanie pomieszczeń: Karate, itp..

Page 3: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

f. dorosłe

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Diplopoda Dwuparcerząd Opisthospermophorarodzina Blaniulidae Krocionogowategatunek Blaniulus guttulatus Korcionóg krwawoplamy

do 5-6 cm.; brak muszli f. dorosłe 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Mollusca Mięczakigromada Gastropoda Ślimakirząd Stylomatophorarodzina Limacidae Pomrowiowategatunek Deroceras agreste Pomrowik polny

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Chordata Strunowcepodtyp Vertebrata Kręgowcegromada Mammalia Ssakirząd Rodentia Gryzonierodzina Muridae Myszowate

wydłużony ryjek, uszy odstającegatunek Mus musculus Mysz domowaApodemus agrarius Mysz polna

rodzina Arvicolidae Nornikowategatunek Microtus arvalis Nornik polny

Clethrionymus glareolus Nornica ruda

groch, bób 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Thysanoptera Przylżeńcerodzina Thipidae Wciornastkowategatunek Kakothrips robustus Wciornastek grochowiec

dorosłe do 10

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Acyrthosiphon pisum Mszyca grochowianka

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I W

IEL

ER

NE

ok..1,5 cm.; beżowe, kremowe, brązowe; kilkadziesiąt segmentów;

po bokach czerwonawe plamki wydz. subst. drażniące

larwy + f. dorosłe

często w miejscach

wilg. i zacienionyc

h, j.w.

uszkadz. opadłe owoce, kiełk.

nasiona

uaktywn. się wiosną; kopulacja, skł. jaj w

zacienionym miejscu; larwy; kilka wylinek

j.w.: 1. czystość i porządek 2. przynęty jak już się pojawią 3.

chemicznie: odkażanie pomieszczeń: Karate, itp..

środ. wilgotne;

warzywa, r. ozdobne,

owoce

zgryzają części roślin dzięki

RADULI; zostawiają śluz

jaja pod kamieniami

wiosną wylęgają się młode ślimaki; dojrz. płciowa pod koniec

lata

1. w pomieszczeniach odkażamy 2. przynęty np..

piwo 3. na dużych pow. wapnowanie (wapno palone

lub kainit magnezowy)

podgryzają owoce i

warzywa, korę

bardzo licznie się mnożą

1. pułapki 2. trutki na myszy: granulat Norat, ziarno zatrute

fosforkiem cynkowym, Rodentox, Nornix, świece

odstraszające: Anorin, Nortoxgromadzą

jedzenie na zimę

bardziej krępe; krótszy ogon, ryjek i uszy

nie gromadzą, ryją płytko

SZ

KO

DN

IKI

RO

ŚL

IN M

OT

YL

KO

WY

CH samiec 1 mm., samica 1,4 -

1,8mm.; ciało brunatne lub czarne; przednie nogi żółte, tylne czarne;

larwa jasnożółta

larwy + dorosłe

wysysają soki --> żółknięcie,

zasychanie; strąki

zdeformowane i skorkowaciałe

larwa lub nimfa w glebie

dorosłe wiosną do lipca, składają jaja,

larwy żerują ok. 4 tyg., przepoczw. w glebie

1. zabiegi agrotechniczne 2. stosowanie b. wczesnych odmian 3. oprysk przed

kwitnieniem lub na poczatku kwitnienia

ciało jasnozielone, 3,5-5,5 mm.; długie nogi, czułki i syfony

groch, wyka, fasola,

koniczyna

wysysają soki, zanieczyszczają + szkodliwość

pośrednia

jaja na wieloletnich motylkowat

ych (lucerna,

wyka)

płodność dzieworódek do 120 larw

1. wczesny siew grochu 2. izolacja od koniczyny i wyki 3. chemicznie w czasie tworzenia

pierwszych kolonii

Page 4: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

1

podkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Bruchidae Strąkowcowate

gatunek Bruchus pisorum Strąkowiec grochowy

Bruchus rufimanus Strąkowiec bobowy bób, bobik

Acanthoscelides obtectus Strąkowiec fasolowy

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowategatunek Sitona griseus Oprzędzik szary

Sitona crinitus Oprzędzik wielożernySitona lineatus Oprzędzik pręgowany czarne z liniami brunatnych włosków

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Tortricidae Zwójkowategatunek Cydia nigricana Pachówka strąkóweczka

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Cecidomyiidae Pryszczarkowategatunek Contarinia pisi Paciornica grochowianka

imago kapustne do 9

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Brevicoryne brassicae Mszyca kapuścianka

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I R

LIN

MO

TY

LK

OW

YC

H

larwa + imago

larwa uszkadza nasiona (S.

fasolowy suche w magazynach)

--> nasiona osłabione lub

wcale nie kiełkują

dorosłe na polach, w

magazynach, ziemi lub nasionach

dorosłe wiosną, w czasie kwitnienia; jaja na młodych strąkach; larwy wgryzają się do

nasion, zwykle pojedynczo

1. rośliny wcześnie zbierać i młócić 2. po zbiorze zabiegi

agrotechniczne 3. chemicznie przed kwitnieniem i w czasie

przekwitania pierwszego piętra kwaitostanu

4-5 mm.; szare lub rude włoski, na pygidium jasne; z tyłu pokryw słaba

przepaska

groch, peluszka

4-5 mm.; pokrywy czarne z białymi plamami; pygidium szare

smukły 2-4 mm.; pokrywy brun.-szare ze złotymi łuseczkami z ciemnymi

cętkami

fasola, łubin, bobik,

soczewica

najlepiej przy wys. temp. i wilgotności; kilka larw w 1

nasieniu

do 8 w magazynach

ograniczać wilgotność i temp. w magazynach

głowa w części przedniej wyciągnięta w ryjek; larwa jasna z

ciemną puszką głowową larwa + imago

motylkowe (O. szary głównie łubin, O.

wielożerny gł.

koniczynę)

imago - ŻER ZATOKOWY na liściach; larwa na

brodawkach korzeniowych

imago na miedzach

jaja między grudkami gleby przy roślinach;

larwy apodialne z puszką;

przepoczwarczenie w glebie

1. wczesny wysiew roślin 2. zaprawianie nasion 3. chemicznie wiosną w początkowym okresie

żerowania imago

mały motyl; skrzydła (<--> 12-14mm.): 1para brunatna z białymi

paskami wzdłuż przedniego brzegu i lusterkiem przy zewn. brzegu, 2 para szarobrązowa; gąsienica żółtawa z ciemnymi

brodawkami

groch, peluszka,

wyka

wgryza się do strąka i żeruje na

nasionach (1 gąsienica w 1

strąku), zanieczyszczają

c je

wyrośnięte gąsienice w glebie

wiosną przepoczwarczenie; V/VI imago; jaja na

młodych strąkach lub działkach kielicha

1. zabiegi agrotechniczne po zbiorze 2. izolacja

przestrzenna od poprzednich plantacji 3. wczesny wysiew 4. chemicznie jak 1 złoże jaj na

10 roślin

ciało 2 mm., żółte z brunatnymi paskami na grzbiecie; czułki

czarne; skrzydła szerokie, skąpo użyłkowane; larwa jasna do 3 mm.

groch, peluszka, bób, bobik

1 pok. uszkadza pąki kwiatowe i

wierzchołki pędów, 2 pok.

wygryza strąki i nasiona

larwa w kokonie w wierzchniej warstwie

gleby

wiosną przepoczwarczenie;

V/VI imago; cygarowate,

przezroczyste jaja do pąków kwiatowych i

wierzchołków pędów; po kilku dniach larwy; jaja 2 pok. do strąków

1. wczesny wysiew 2. wczesne odmiany o krótkim okresie

wegetacji 3. izolacja przesprzenna od poprzednich

plantacji 4. chemicznie w czasie lotu muchówek przed

złożeniem jaj, w czasie zawiązywania pąków

kwiatowych

SZ

K.

R.

KA

PU

ST

NY

CH

bezskrzydłe 1,8-2,0 mm., zielone z 2 rzędami ciemnych plamek na

grzbiecie, silnie opylone popielatym woskiem, z ciemnymi krótkimi syfonami; uskrzydlone 1,5-2,3 mm., tułów brunatny,

odwłok żółto-zielony z brunatnymi paskami i plamkami

szkodliwość bezpośrednia i pośrednia - jak

wszystkie mszyce; masowy nalot w czerwcu

jaja głównie na

rzepaku

gat. jednodomny; wiosną larwy, z nich założycielki rodu, w

następnym pokoleniu uskrzydlone przelatują

na plantacje kapustnych

1. izolacja przestrzenna rzepaku ozimego od plantacji

kapustnych 2. niszczenie resztek roślin krzyżowych 3.

chemicznie w czasie tworzenia pierwszych kolonii, jak 6

mszyc na roślinę

Page 5: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

1 oprysk w okresie pojawu

podkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Heteroptera Różnoskrzydłerodzina Pentatomidae Tarczówkowate

gatunek Eurydema oleraceum Warzywnica kapustna

Eurydema ornatum Warzywnica ozdobna

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Pieridae Bielinkowategatunek Pieris brassicae Bialinek kapustnik

Pieris rapae Bielinek rzepnik trochę mniejszy, plama krótsza

larwa 2 do 3

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Yponomeutidae Namiotnikowategatunek Plutella xylostella Tantniś krzyżowiaczek

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowate

brak deform. jaja do łuszczyn oprysk (patrz Pryszczarek)gatunek Ceutorhynchus assimilis Chowacz podobnik

Ceutorhynchus pleurostigma Chowacz galasówek

Ceutorhynchus napi Chowacz brukwiaczek pęd jaja do pędów

Ceutorhynchus quadrideus Chowacz czterozębny łodyga wyżer. zaw. pędu

kapustne 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Chrysomelidae Stonkowategatunek Phyllotreta undulata Pchełka falistosmuga

Phyllotreta atra Pchełka czarnaPhyllotreta nemorum Pchełka smużkowana minuje liście

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I R

LIN

KA

PU

ST

NY

CH

ciało owalnie wydłużone, czułki 5-członowe, zanacznie dłuższe od głowy, stopy 3-członowe; tarczka

śódtułowia silnie wydłużona larwa (biało-

czarna)+ imago

rzepak, kapustne, plantacje nasienne

wysysają soki --> nekrotyczne

plamki i wypadanie

tkanki; żółkną i zasychają; larwy

żerują gromadnie,

potem pojedynczo

dorosły w ściółce lub pod korą

drzew

w maju dorosłe; beczułkowate jaja w złożach na spodniej

stronie liści i na ogonkach liściowych, po kilku dniach larwy

6-8mm., ciemnoziel. lub niebieska + plamki: żółte♂ lub czerwone♀;

10-11mm. czerwona z czarnymi plamkami, błyszcząca

duże dzienne motyle; skrzydła (<--> 5-6cm.) białe, w kącie

wierzchołkowym duża czarna plama sięgająca do połowy

zewnętrznego brzegu; u samic dodatkowo 2 małe czrne plamki

kapusta, kalafior,

brukselka, rzepak, rzepik,

gorczyca

GOŁOŻER blaszki liściowej

poczwarka na

zeschłych roślinach,

pniach drzew,

płotach, ścianach,

wiosną imago, jaja na liściach krzyżowych,

często chwastów; przepoczw. w miejscu

żerowania. latem 2 pokolenie, na

uprawnych kapustnych

1. niszczenie resztek roślinnych i chwastów

kapustnych 2. chemicznie lub biologicznie (preparaty bakteryjne) w czasie

masowego pojawu gąsienic

<--> skrzydeł 15-18 mm., 1 para dłygie, wąskie, brązowe z białą

falistą smugą wzdłuż brzegu tylnego; 2 para szare z długą strzępiną; gąsienice zielone z czarną głową, bardzo ruchliwe

kapustne (zwłaszcza kapusta i kalafior)

początkowo minują liście,

potem wygryzają otworki w dolnej

stronie

poczwarki w luźnych kokonach

na chwastach i w korze

drzew

wiosną imago, jaja na dolnej stronie liści

krzyżowych, chwastów i uprawnych

1. zabiegi agrotechniczne, niszczenie resztek roślinnych

2. usuwanie chwastów kapustnych 3. oprysk jeśli na

początku wegetacji 1 gąsienica na 50 roślin

ciało krótkie, owlane, szare; ryjek cienki i długi

larwa (dorosłe -

bez znaczeni

a)

formy dorosłe,

ew. u galasówka

larwy w rzepaku ozimym

larwy apodialne, eucefaliczne;

przepoczwarczają się w glebie

łuszczyny - pl. nasienne

szyjka korz. przy gruncie

galasy, zaburzony transport, łamliwość

1.zapr. nasion, 2.oprysk (patrz pchełki)

pękanie, staśm., łamliwość

1.oprysk: Alfamor, Decis, Fastac, Karate, Sherpa (jak 2-4 na 25); 2.4 lata bez rzepaku na tym polukanciasty, plamka u nasady

skrzydełjaja u nasady ogonka

liść.

ciało błyczczące, odnóża 3p. skoczne - grube uda

imago, w okresie

kiełkowania

dziurawią już liścienie, potem liście właściwe

imago w glebie,

często na miedzach

jaja do gleby; larwy oligopodialne,

eucefaliczne, żerują w glebie (małe znaczenie)

pchełki "ziemne": 1.zaprawianie nasion: Promet,

Super Homai, Marshall; 2.oprysk jak uszkodzenia:

Decis, Patriot

Page 6: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

imago 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Nitidulidae Łyszczynkowategatunek Meligethes aeneus Słodyszek rzepakowiec

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Hymenoptera Błonkoskrzydłerodzina Tenthredinidae Pilarzowategatunek Athalia rosae Gnatarz rzepakowiec

kapustne 3

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Anthomyiidae Śmietkowategatunek Delia brassicae Śmietka kapuściana

4 do 5

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Cecidomyiidae Pryszczarkowategatunek Dasineura brassicae Pryszczarek kapustnik

żerują placowo

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Nemathelminthes Obleńcegromada Nematoda Nicienierząd Tylenchida Węgorkirodzina Heteroderidae Mątwikowategatunek Globodera rostochinensis Mątwik ziemniaczany cysty jak gruszka 1

Heterodera schachtii Mątwik burakowy brody korzeniowe cysty jak cytryna 2

imago 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Chrysomelidae Stonkowategatunek Leptinotarsa decemlineata Stonka ziemniaczana

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I R

LIN

KA

PU

ST

NY

CH

ciało 2-3 mm., owalne, płaskie, błyszczące; buławkowate czułki; pokrywy zielone do granatowych; larwa wydłużona, szarobiała z 3

parami odnóży

imago, w okresie zawiąz. pąków kwiat.

rzepak, kapustne

zżera pąki kwiatowe

jaja do pąków; larwy oligopodialne,

eucefaliczne, jedzą nektar lub pyłek - nie

szkodliwe; przepoczw. się w glebie, w kolebce

przed kwitnieniem, w czasie tworzenia pąków oprysk (jak 1 na 1 rośl.): Alfamor, Alfazot,

Decis, Karate, Trebon, Zolone

ciało pomarańczowe, skrzydła żółtawe (<--> 12mm.) z czarnym

znamieniem; larwy zielono-czarne

rzepak, kapustne

zjadają blaszkę liściową

począwszy od brzegu --> GOŁOŻER

wyrośnięta larwa

jaja wzdłuż brzegu blaszki liściowej

jak bielinki: 1. niszczenie resztek roślinnych i chwastów kapustnych 2. chemicznie lub

biologicznie (preparaty bakteryjne) w czasie

masowego pojawu gąsienic

ciało z szarym nalotem, czarne szczeciny 5-6 mm.; larwa do 7 mm., na jej tylnum ścięciu 16

brodawek

larwy apodialn

e - czerwie

uszkadzają korzenie

larwa 1 pok. w

bobówce

wczesną wiosną imago, jaja do gleby,

jaja 2 i 3 pok. na ogonkach liśc.;

przepoczwarczenie w glebie

1.zaprawianie nasion, 2.podlewanie,

3.przygotowanie podłoża - granulaty doglebowe

ciało szaroczerwone, 1,5-2,5 mm.; larwa kremowa lub

jasnopomarańczowa, 2,5 mm.

larwa apodialna, bez wyr.

puszki głow.

kapustne; plantacje nasienne

deformacja, pękanie

łuszczyn; żer gromadny

wyrośnięte larwy w

oprzędzie, w glebie

do złoż. jaj samica musi znaleźć nakłute

łuszczyny; przepoczwarczenie

wiosną w glebie, imago pojawia się w czasie przekwitania

oprysk w czasie przekwitania: Alfamor, Alfazot, Decis, Karate (jak 4 chrząszcze na 25 roślin)

SZ

K.

R.

OK

OP

OW

YC

H

dymorfizm płciowy: samica kulista z jednostronną szyjką 0,6-0,8 mm. długości, samiec podłużny 0,9-1,2

mm., biały

larwa + imago

bulwy korzeniowe

cysty w glebie

często wewnątrz jaj są już wykształcone larwy

(formy inwazyjne)

jak Guzak północny (1. uprawa roślin odpornych 2.

płodozmian - r. 1-liśc. 3. niszczenie chwastów 2-liśc. 4.

odkażanie gleby preparaty: Basamid, Nemasin)

szk. kwarantann., "rysy" na bulwie

ciało ok. 1cm., silnie wysklepione, zółte; na pokrywach 10 czarnych

podłużnych pasów; na przedpleczu kilka nieregularnych

czarnych plam; larwa zółta do czerwonej z czarną głową

larwa + f. dorosła

ziemniaki, pomidory

liście (GOŁOŻER),

owoce, wykopane bulwy

wychodzą wiosną, jaja na liściach, larwy

żerują przez cały okres wegetacji,

przepoczwarczenie w glebie

1. oprysk w czasie składania jaj i wylęgu larw L1: Ekos 100 EC, Mat 050 EC; 2. oprysk w czasie wylęgu L2 L3: Alfazot,

Decis, Sherpa, Trebon

Page 7: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Chrysomelidae Stonkowategatunek Cassida nebulosa Tarczyk mgławy

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Silphidae Omarlicowategatunek Silpha obscura Omarlica ciemna

komosowate 3

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Anthomyiidae Śmietkowategatunek Pegomyia hyoscyami Śmietka ćwiklanka

2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Anthomyiidae Śmietkowategatunek Delia platura Śmietka kiełkówka

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Anthomyiidae Śmietkowategatunek Delia antiqua Śmietka cebulanka

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Syrphidae Bzygowategatunek Eumerus strigatus Udnica cebulówka

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I RO

ŚL

IN O

KO

PO

WY

CH

ciało brunatno-zielone, pokrywy punktowane; larwa zielona,

gromadzi odchody na swoim ciele - kamuflarz

larwa + imago

komosowate (buraki, szpinak)

dziury w blaszcze

liściowej lub gołożer

f. dorosła w resztkach

rośl., glebie

jaja na roślinach, przepoczwarczenie w

glebie w kolebce; dorosłe latem, jesienią

granulaty doglebowe w czasie wysiewu: Diafuran, Furadan

ciało czarne, na pokrywach podłużne bruzdy (nie paski!),

czasem pygidium

larwa + f. dorosła

komosowate (w tej

rodzinie też gat.

saprofagiczne)

dziury w liściach; groźne tylko lokalnie; żer

masowy

imago w kryjówkach

jaja na roślinach, przepoczwarczenie w

glebie w kolebce

oprysk w czasie pojawu chrząszczy lub żerowania larw: Basudin, Diazinon,

Owadofosk, Decis

ciało 6-7 mm., popielatoszare, z czarnymi włoskami; larwa na

tylnym ścięciu ma 12 brodawek

larwa - czerw

minowanie - zostają szare

zaschnięte skórki; masowo mogą zjeść całą

blaszkę

poczwarka w bobówce

w glebie

jaja w pakiecikach pod spodem liści; cały

rozwój larwy w liściu; dorosłe żerują na

kwiatach

1. zabiegi agrotechniczne 2. oddalenie przestrzenne, przewiew 3.zapr. nasion: Nomolt, Oftanol, Marshall,

Gaucho 4. podlewanie: Basudin, Diazinon, Diazol, Karate, Bi-58, Sumi-Alpha

SZ

K.

R.

WA

RZ

YW

NY

CH

ciało 4-5 mm., szare z 3 białawymi smużkami na przedpleczui ciemną smugą na odwłoku; larwa 7 mm. , na tylnym ścięciu 4 duże brodawki

larwa - czerw

gatunek oligofagiczn

y: motylkowate, kapustne,

najbardziej szkodliwe

wiosną, mogą żerować w

hypokotylu lub liścieniach

poczwarka w bobówce

w glebie

jaja w okolicach kiełkujących nasion

1. zabiegi agrotechniczne 2. oddalenie przestrzenne, przewiew 3.zapr. nasion: Nomolt, Oftanol, Marshall,

Gaucho 4. podlewanie: Basudin, Diazinon, Diazol, Karate, Bi-58, Sumi-Alpha

caiło 6-7 mm., oliwkowoszare, boki odwłoka szare; larwa do 7 mm., na

tylnym ścięciu wianek z 16 brodawek

cebule jadalne

1 pok. podgryza cebulki - rośl.

zasycha; 2 pok. wewnątrz cebul -

gnicie - wewnątrz jaja

poczwarka najcz. w

bobówce, ew.

wewnątrz cebuli

1 pok. jaja tuż przy wschodzących

cebulach; 2 pok. jaja na wyrośniętych

cebulach

1. zabiegi agrotechniczne 2. oddalenie przestrzenne, przewiew 3.zapr. nasion: Nomolt, Oftanol, Marshall,

Gaucho 4. podlewanie: Basudin, Diazinon, Diazol, Karate, Bi-58, Sumi-Alpha

3 pary białych pasków na odwłoku (3,4,5 segment)

rzadkie fitofagi w tej

rodzinie - rośliny

cebulowe ozdobne

wewnątrz cebuli - gnicie; poza

tym b. pożyteczna

rodzina: zjada mszyce, rozkłada celulozę

larwy wewnątrz

cebul

dorosłe wiosną, jaja na cebulach,

przepoczwarczenie w glebie

1. zabiegi agrotechniczne 2. oddalenie przestrzenne, przewiew 3.zapr. nasion: Nomolt, Oftanol, Marshall,

Gaucho 4. podlewanie: Basudin, Diazinon, Diazol, Karate, Bi-58, Sumi-Alpha

Page 8: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

larwa marchew 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Psilidae Połyśnicowategatunek Chamaepsila rosae Połyśnica marchwianka

larwa szparagi 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Tephritidae Nasionnicowategatunek Platyparea poeciloptera Trzep szparagówka

szparagi, … 2 przed kwitnieniem: Basudin

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Chrysomelidae Stonkowategatunek Crioceris asparagi Poskrzypka szparagowa uszk. gałęziaki

Crioceris duodecimpunctata Poskrzypka dwunastokropkowa gałęziaki i owoce jaja poziomo

3 do 5

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Arachnida Pajęczakirząd Acarida Roztoczerodzina Tetranychidae Przędziorkowategatunek Panonychus ulmi Przędziorek owocowiec

Bryobia ribis Rubinowiec agrestowy

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Coccinea Czerwcerodzina Coccidae Misecznikowategatunek Parthenolecanium corni Misecznik śłiwowy

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I R

LIN

WA

RZ

YW

NY

CH

czarne, b. błyszczące ciało (5-6mm.); głowa i odnóża żółto-brązowe; słabo latają; odwłok zaostrzony; czerw wydłużony

(1cm.)

1 pok. podgryza młode

marchewki - mogą zamierać; 2 pok. - gnicie,

nie do przechow.

poczwarki w bobówce w glebie,w miejscu po marchewce

dorosłe żerują na kwiatach; jaja do gleby

przy marchwiach; przepoczwarczenie w

glebie

1. zabiegi agrotechniczne 2. oddalenie przestrzenne, przewiew 3.zapr. nasion: Nomolt, Oftanol, Marshall,

Gaucho 4. podlewanie: Basudin, Diazinon, Diazol, Karate, Bi-58, Sumi-Alpha

ciało 7-8 mm.; mozaika na skrzydłach

żeruje wewnątrz pędu -->

pastorałowatość

poczwarka w bobówce wewnątrz pędu, u nasady karpy

wczesną wiosną dorosłe, jaja na główki szparagów pod łuski, larwy schodzą w dół

żerując

1. obcinanie pędów 2. rośliny pułapkowe - atrakcyjniejsze 3.

pułapki lepowe 4. Basudin, Diazol (co 7-10 dni; na b.

eksploat. po zbiorach)

larwa + imago

dorosłe w okolicach

szparagów

dorosłe w lecie, jaja na pędach, poczwarka w

kolebce

7-8mm.; przedplecze brązowe, głowa ciemna,3 pary zółtych

kropek na czarnych pokrywach

jaja pionowo --> grzebykiciało większe, pomar.-brązowe, z

12 czarnymi kropkami

SZ

K.

WIE

LO

ŻE

RN

E R

. S

AD

OW

NIC

ZY

CH

ciało kriwstoczerwone, do 1 mm.; sztylecikowate szczękoczułki i nogogłaszczki; jaja czerowono-

brązowe

larwa + imago

rośliny sadownicze

chelicery nakł. rośl. (często pow.

owoców) i wys. soki --> jasne plamki; żer

gromadny, wytw. oprzędy; rośl. słabo

kwitną i plonują, marzną

jaja na korze

samica wiosną wychodzi i po krótkim żer. składa jaja; larwy

żer. po spodniej stronie liścia,

przechodzą kilka wylinek

jak P.chmielowiec: chemicznie: Mitac, Omite,

Talstar, Nissonen

ciało kremowobiałe, okryte brunatno-brązową miseczką o śr.

5 mm.

larwa + imago

drzewa i krzewy (śłiwy,

winorośla, porzeczki)

wysysają soki z pędu, wstrzykują ślinę --> skórka pęka --> mogą

marznąc, wnikać patogeny, zamierać

larwy L2 w zagłębienia

ch kory

młode larwy mogą się przemieszczać; jak znajdą miejsce to tworzą miseczkę, dojrzewają; mogą

powstawać samce z 1 parą skrzydeł; samice

składają jaja pod miseczkę

1. cięcie sanitarne 2. chemicznie młode larwy przed

kwitnieniem: Owadofos, Winylofos (fosfoorganiczne),

Bulldock, Murelle

Page 9: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Coccinea Czerwcerodzina Diaspididae Tarcznikowategatunek Lepidosaphes ulmi Skorupik jabłoniowy

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Geometridae Miernikowcowategatunek Operophtera brumata Piędzik przedzimek

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Tortricidae Zwójkowategatunek Spilonota ocellana Wydłubka oczateczka

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Tortricidae Zwójkowategatunek Archips rosana Zwójka różóweczka

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Lymantriidae Brudnicowategatunek Orgyia antiqua

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I W

IEL

ER

NE

RO

ŚŁ

IN S

AD

OW

NIC

ZY

CH

tarczka 3-4 mm., płaska, często zagieta jak przecinek

larwa + imago

sady, szkółki (jabłonie,

głogi, agresty,

ozdobne)

wysysają soki z pędu --> pędy

zamierają, rośliny słabo

plonują, zawiązki owoców opadają

jaja pod tarczką

wiosną wylęg larw, krótka wędrówka i na miejscu uwstecznienie

budowy --> tarczka; żerują aż do jesieni,

późnym latem uskrzydlone samce (jak u Misecznika)

1. cięcie sanitarne 2. chemicznie po kwitnieniu (I połowa maja): Owadofos,

Winylofos, Zolone (fosfoorganiczne), Bulldock,

Murelle

dymorfizm płciowy!!! samica ma zredukowane skrzydła, bardziej

baryłkowata; larwa zielona, bardzo ruchliwa

rośliny sadownicze

zżera liście, pąki, zawiązki owoców

jaja w koronie drzewa

wiosną larwy, po lecie przepoczwarczenie w glebie, późną jesienią

imago

przed kwitnieniem, jak bielinki: biopreparaty, owadzie

regulatory wzrostu, pyretroidy, przeparaty fosfoorganiczne:

Owadofos, Basudin, Diazinon

rozpiętość skrzydeł 2 cm. , graficzne wzory na 1 parze; po

złozeniu powstaje trójkąt na środku

jabłonie, porzeczki

sprzędzają rozetki młodych liści na wiosnę --> ruloniki z liści

larwa w oprzędzie na korze

jaja na liściach; przepoczwarczeniew oprzędzie na korze

oprysk preparatami biologicznymi i chemicznymi w

fazie zielonego pąka jabłoni

skrzydła 1 pary brązowe z "marmurkiem", rozpiętość 2,5 cm.;

gąsienica sinoniebieska; zaniepokojona opuszcza się na

nitce i wije

jabłonie, porzeczki

sprzędzają rozetki młodych liści na wiosnę --> ruloniki z liści

jaja na korze

wiosną larwy, przepoczwarczenie wewnątrz rulonika, imago w czerwcu

przed kwitnieniem, jak bielinki: biopreparaty, owadzie

regulatory wzrostu, pyretroidy, przeparaty fosfoorganiczne:

Owadofos, Basudin, Diazinon

motyle nocne; dymorfizm płciowy!!! samica bez skrzydeł, bardziej baryłkowata, samiec

szkrzydła rude, 1p. z lusterkiem, <--> 3 cm.; larwa z "irokezem" -

długie włoski drażniące

liście i igły drzew i

krzewów

żerują masowo --> GOŁOŻER

jaja na oprzędzie utworzonym przez

larwę przed przepoczwarczeniem

wiosną masowo pojawiają się larwy;

tworzą oprzęd i przepoczwarczają się

na korze; samice prawie nie ruchliwe

przed kwitnieniem, jak bielinki: biopreparaty, owadzie

regulatory wzrostu, pyretroidy, przeparaty fosfoorganiczne:

Owadofos, Basudin, Diazinon

Znamionówka tarniówka (starka)

Page 10: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Lasiocampidae Barczatkowategatunek Malacosoma neustria Pierścienica nadrzewka

larwa

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Cossidae Trociniarkowate

co 2 latagatunek Cossus cossus Trociniarka czerwica

Zeuzera pyrina Trociniarka kasztanówka 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Psyllodea Koliszki - Miodówkirodzina Psyllidae Miodówkowategatunek Psylla mali Miodówka jabłoniowa zielono- zółta jabłonie jaja jaja wokół pąków 1

Psylla pirisuga Miodówka czerwonagrusze

1Psylla pyri Miodówka plamista do 4

jaja 9 do 15

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Apis pomi Mszyca jabłoniowa

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Dysaphis plantaginea Mszyca jabłoniowo - babkowa

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I W

IEL

ER

NE

RO

ŚŁ

IN S

AD

OW

NIC

ZY

CH

dymorfizm płciowy; ciało bardzo owłosione, skrzydła brązowo-

beżowe, 1para z falistą przepaską; <--> 3-4 cm.; gąsienica niebieska

z pomarańczowymi kreskami i rudymi włoskami

rośliny sadownicze

otwory w pąkach,

kwiatach i liściach; masowo

--> GOŁOŻER

jaja w koronie drzewa

jaja spiralnie wokół pędu, larwy tworzą oprzędy i tam się

ukrywają lub żerują; późnym latem imago

1. ścinanie gałęzi ze złożami jajowymi 2.w czasie

masowego pojawu gąsienic w czasie pękania pąków

przeparaty chemiczne lub biologiczne

bardzo duże motyle, <--> skrzydeł nawet do 9 cm., a larwa do 10

cm.!!!

pędy drzew liściastych; czerwica grubsze

pędy, kasztanówka cieńsze

żywią się drewnem i

łykiem - wygryzają

zawartość pędu --> łamanie, obumieranie

pędów

larwa wewnątrz

pędu

przepoczwarczenie w kokonie z trocin

wystającym z pędu; w czerwcu imago; jaja w

szczelinach kory

1. wycinanie i palenie pędów uszkodzonych oraz starych,

zamierających drzew 2. tampony nasączone

preparatem chemicznymwiększy, brąz- szary; larwa czerwona

mniejszy, biały w czarne kropki, larwa też

wyristki twarzowe dobrze rozwinięte; na głowie oprócz oczy

złożonych są 3 przyoczka; skrzydła bez żyłek poprzecznych;

odnóża 3p. skoczne larwa + dorosłe

wysysają soki, zanieczyszczają, na tym mogą się rozwijać grzyby; sklejają rozetki liści --> mogą

marznąć, liście jaśnieją lub brunatnieją

w czasie pękanie pąków na jabłoniach: pyretroidy:: Decis,

Fastac, Karate; preparaty fosfoorganiczne: B58 Nowy,

Diazinon, Basudin

pomarańczowa do brunatnoczerwonej

dorosłe na iglastych

jaja wzdłuż nerwu lub na ogonku liściowym

zielona, 2 mm., opylona woskiem; ciemne czułki, widoczne guzki

marginalne

larwa + imago

młode liście i wierzchołki

pędów jabłoni

szk. bezpośrednia i pośrednia; silna

deformacja pędów, delikatna liści, są mniejsze

i jaśniejsze

jednodomna, pełnocyklowa; jaja czarne, błyszczące

w czasie pojawu: Aztec, Pirimor, ew. Karate, Zolone

2,5 mm., ciemnopopielate, beżowe lub różowe

larwa + imago

pierwotnie jabłoń, wtórnie babka

młode pędy wierzch., dolna

strona blaszki --> silna deformacja,

zawiązki owoców -->

małe, z guzami

jaja na jabłoni

2-domna, holocykliczna; na

jabłoni od wiosny do końca lipca, potem na

babkę, tam 2-3 pokolenia, różn. płci,

powrót na jabłoń, kopulacja i jaja

do 9 na jabłoni, do 7 na babce

przed kwitnieniem (pod koniec kwietnia) : Aztec, Pirimor, w ogródkach przydomowych

Savonil

Page 11: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

11

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Pemphigidae Bawełnicowategatunek Eriosoma lanigerum Bawełnica korówka

grusze 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowategatunek Anthonomus piri Kwieciak gruszowiec

dorosłe 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowategatunek Anthonomus pomorum Kwieciak jabłkowiec

larwa jabłoń 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Yponomeutidae Namiotnikowategatunek Yponomeuta malinella Namiotnik jabłoniowy

larwa dorosłe 2 do 3

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Choreutidae Wznosikowategatunek Choreutis pariana Wznosik doparek

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Tortricidae Zwójkowategatunek Cydia pomonella Owocówka jabłkóweczka

SZ

KO

DN

IKI

JAB

ŁO

NI

I G

RU

SZ

Y

ciało owalne, dł. 2 mm., brunatne z białym wełnistym nalotem

woskowym; uskrzydlone są brunatnoczarne

larwa + imago

szkółki i młode sady

- pędy i konary jabłoni

wokół żerującej koloni tworzą się rakowate rany; drzewa łatwo przemarzają

larwy i dorosłe na

szyjce korzeniowe

j jabłoni

dorosłe mniej odporne na mróz niż larwy (one

giną dopiero przy -25'C)

1. naturalny wróg: Osiec korówkowy

ciało 5-6 mm., brązowo-czerwone, z prostą poprzecczną przepaską w

tylnej części pokryw

larwa + dorosłe

larwy wyżerają zawartość pąka; dorosłe strzępią

pąki

jaja w pąkach

kwiatostanowych

larwy rozwijają się w pąku; V i VI wychodzą dorosłe, krótko żerują i diapauzują do końca

lata; przed zimą żerują na liściach i pąkach i

składają jaja do pąków

chemicznie w czasie żerowania dorosłych

ciało smukłe, 4-5 mm., pokrywy ciemnoszare lub szaro-brązowe, z

jasnoszarą ukośną przepaską z tyłu; larwa apodialna eucefaliczna,

bladożółta, łukowata

larwa + imago

jabłonie, wyjątkowo

grusze

dorosłe otwory w liściach i pąkach; larwy wgryzają się do środka

pąków

dorosłe po zimowaniu żerują, samica składa

jaja do pąków, pod koniec lata dorosłe żerują na liściach

1. w czerwcu opaski chwytne na pniach 2. chemicznie w

czasie nabrzmiewania pąków

mały motyl; <--> skrzydeł 2 cm., przednie białe w czarne lamki, tylne szare z jasną strzępiną;

gąsienica kremowo-zółta z 2-ma rzędami czarnych plamek na

grzbiecie

początkowo minują liście, potem budują

oprzęd i pod nim gołożer

larwy L1 na korze

drzew, pod tarczką

okrywającą złoże jajowe

larwy rozpoczynają żer w czasie pękania

pąków, przepoczwarczają się w białych kokonach; w

lipcu motyle, jaja w złożach pokryte

krzepnącą wydzieliną

oprysk wiosną w fazie zielonego pąka, na sygnał

służb ochrony roślin)

przednie skrzydła <--> 11-13 mm., wiśniowobrunatne z poprzecznymi ciemnymi falistymi przepaskami; tylne ciemne z krótką strzępniną

jabłoń, rzadziej grusza,

czereśnia lub inne drzewa

początkowo żer na spodniej

stronie liścia, potem

przechodzą na góre i przędzą

podginają brzeg

wylatują w kwietniu; jaja pojedynczo przy

nerwie głównym;przepoczwar

czenie w białym podłużnym kokonie;

kolejne imago w VI, VII

chemicznie w czasie pojawu gąsienic

mały motyl <--> 16-20 mm., przednie skrzydła brązowo-

popielate z lusterkiem, tylnebrązowe; gąsienice różowe z

ciemną głową

jabłonie i grusze

wgryzają się do środka owoców i tam cały rozwój

gąsienice w

szczelinach kory

wiosną przepoczwarczenie, imago V/VI, jaja na

zawiązkach owoców; motyle 2 pok. w lipcu

1. jesienią opaski chwytne na pniach 2. chemicznie w stadium "czarnej główki"

(rozwój jaja) - na sygnał służb ochrony roślin: pyretroidy,

prep. fosfoorganiczne

Page 12: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

larwa jabłoń 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Hymenptera Błonkoskrzydłerodzina Tenthredinidae Pilarzowategatunek Hoplocampa testudinea Owocnica jabłkowa

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Cecidomyiidae Pryszczarkowategatunek Contarinia pyrivora Paciornica gruszowianka

odwłok ciemnozielony oprysk w czasie pojawu

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Hyalopterus pruni Mszyca śliwowo-trzcinowa

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Hymenptera Błonkoskrzydłerodzina Tenthredinidae Pilarzowategatunek Hoplocampa minuta Owocnica żółtoroga ciało czarne, zółtobrązowe różki

Hoplocampa flava Owocnica jasna ciało zółtopomarańczowe

larwa śliwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Tortricidae Zwójkowategatunek Cydia funebrana Owocówka śliwkóweczka

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Myzus cerasi Mszyca wiśniowa

C.D

SZ

K.

JAB

ŁO

NI

I G

RU

SZ

Y

gat. holarktyczny, pospolity w Polsce; ciało 6-7 mm., zółte z

ciemnobrązowym rysunkiem; jajo nerkowate 1 mm.; larwa 8 mm. polipodialna z brązową głową

żer w zawiązkach owoców -->

opadają; jedna larwa 2-4 zawiązki

larwy w kokonikach, 10-20 cm. pod ziemią

IV przepoczwarczenie (część larw diapauzuje przez 2-3 lata); imago w czasie kwitnienia,

żyja 8 dni; jaja do dna kwiatowego; larwy 5-7 dni po kwitnieniu, do

czerwca

chemicznie jak 3 jaja na 100 kwiatów, po kwitnieniu, na

początku wylęgu larw

ciało 2,5 - 3,0 mm., brunatne z poprzecznymi białawymi paskami na odwłoku; larwa białożółta 2,5 -

3,2 mm.

grusze odmian z

niezachodzącymi

płatkami

wyjadają wnętrze

zawiązków --> więdną,

marszczą się, czernieją, opadają

larwy w kokonach, 2 cm. pod

ziemią

imago w IV; jaja do nierozwiniętych pąków

kwiatowych; po 4-5 dniach larwy; żer 30-

50 dni wewnątrz zawiązków

oprysk w czasie lotu muchówek, w fazie zielonego

lub białego pąka tylko jeśli szkodnik był już w zeszłym

roku

SZ

KO

DN

IKI

DR

ZE

W "

PE

ST

KO

WY

CH

"

larwa + dorosłe

ż. pierwotny: drzewa

pestkowe, głównie śliwy; ż. wtórny: trzcina

bezpośrednio i pośrednio (przenosi

szarkę); brak silnych

deformacji, tylko łódeczkowate; b.

obfita spadź

jaja na śliwach

różnodomne, holocykliczne;

kilkanaście pokoleń partenogenetycznych na śliwie, migracja na trzcinę, kilka pokoleń,

różnicowanie płci i powrót na śliwę

kilkanaście na śliwie,

kilka na trzcinie

ciało 4-6 mm.; larwa polipodialna, zielonkawo-biała, z głową najpierw

brązową, potem pomarańczową

głównie śliwa,

rzedziej czereśnia,

wiśnia, tarnina

żeruje na zawiązkach

owoców, najpierw kanaliki na powierzchni, potem wewnątrz - nie odjrzewają

wyrośniete larwy w

kokonikach w glebie

jaja na dnie kielicha, po kilkunastu dniach

larwy; często diapauzują 2 lata

po przekwitnięciu kwiatów: pyretroid: Zolone; fosfoorg.: Bi-

58 Nowy, Diazinon, Basudin

skrzydła czarne, bez lusterka, <--> 1,2 cm.; larwa do 1,2 cm.

rózowawa w kropki, ciemna głowa

żerują w dojrzewających owocach i one

dojrzewają

gąsienice w

szczelinach kory

wiosną przepoczwarczenie, imago V/VI, jaja na

zawiązkach owoców; motyle 2 pok. w lipcu

1. jesienią opaski chwytne na pniach 2. chemicznie w stadium "czarnej główki"

(rozwój jaja) - na sygnał służb ochrony roślin: pyretroidy,

prep. fosfoorganiczne

mała, czarna, bardzo błyszcząca; tworzy zwarte kolonie w

wierzchołkowej części roślin

larwa + imago

ż. pierwotny: wiśnia,

czereśnia; ż. wtórny:

przytulia, przetacznik

szk. bezpośrednia i

pośrednia, bardzo silna deformacja,

obfita spadź, na niej grzyby

jaja na wiśni lub czereśni

mszyca różnodomna, holocykliczna; część

przelatuje na ż. wtórnego ale część

zostaje na drzewach

na wiśni 10-13,

na czereśni

6-7

oprysk w czasie pojawu (wylęg w czasie pękania pączków liściowych wiśni i czereśni)

Page 13: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Tephritidae Nasionnicowategatunek Rhagoletis cerasi Nasionnica trześniówka

larwa 2

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Hymenptera Błonkoskrzydłerodzina Tenthredinidae Pilarzowategatunek Caliroa limacina (=cerasi) Śluzownica ciemna

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Coleoptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowategatunek Anthonomus rubi Kwieciak malinowiec

1,5 - 2 mm. larwa

larwy

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Cecidomyiidae Pryszczarkowategatunek Lasioptera rubi Pryszczarek malinowiec w galasach jaja na korze 1

Reseliella theobaldi jaja pod skórkę do 4

larwa larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Lepidoptera Motylerodzina Sesiidae Przeziernikowategatunek Synanthedon tipuliformis Przeziernik porzeczkowiec

larwa

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Hymenptera Błonkoskrzydłerodzina Tenthredinidae Pilarzowategatunek Pteronidea ribesii Brzęczak porzeczkowy jaja wzdłuż nerwów 2 do 3

Pristiphora pallipes Piłecznica agrestowa do 5

C.D

. S

ZK

. D

RZ

EW

"P

ES

TK

OW

YC

H"

7-8 mm.; jak Trzep szparagówka (mozaika na skrzydłach) ale ma żółtą tarczkę na końcu tułowia;

larwa - czerw

wiśnie, czereśnie, zwłaszcza

późne odmiany

żeruje w okolicach pestki,

najpierw brak objawów,

dopiero potem gniją

bobówki w glebie

dorosłe w czasie zawiązywania owoców

czereśni; jaja na szypułkach, owocach,

liściach w pobliżu

1. pułapki - żółte lepy 2. jak systematycznie pojawiają się

na lepie to chemicznie (preparaty o krótkiej karencji):

Basudin, Diazinon, Decis, Karate Fastac

larwa czarna, pokryta śluzem i odchodami

drzewa pestkowe, różowate

szkieletują blaszkę liściową --> zostają nerwy i jedna skórka --> drzewo jakby

spalone

larwy w kokonikach

w glebie

jaja na liściach, przepoczwarzenie w

glebie

jak widać larwy lub uszkodzenia: Winylofos,

Owadofos

SZ

KO

DN

IKI

KR

ZE

W O

WO

CO

WY

CH

ciało owalne, bez kantów jak chowacze, kolankowate czułki, bardzo długi ryjek, kolor szary;

larwa w kształcie C

dorosła samica

najgroźniejsze na

truskawakch

podgryza szypułke pąka,

do którego złożyła jajo

dorosłe w ściółce na

plantacjach

1 jajo do 1go pąka, larwa rozwija się i przepoczwarcza w

martwym pąku

dorosłe w czasie żeru wiosennego jeśli były już w zeszłym roku: pyretroidy:

Decis, Fastac, Karate, fosfoorg.: Basudin, Diazinon,

Owadofos

pędy krzewów

owocowcych

1. usuwanie uszkodzonych pędów 2. w czasie pojawu

imago: Decis, Karate, Talstar, Basudin, Owadofos

wew. pędu --> galasy --> grzyby, zab.

transportu

Pryszczarek namalinek łodygowy pod skórką--> pęka -->patogeny --> "zam.

pędów malin"

w oprzędach w glebie

motyle nocne; część skrzydeł bez łusek, gąsienica kremowo-różowa

agrest i porzeczka

wyjada kanał wewnątrz pędu

przepoczwarczenie w kanale pod skórką;

widać wystające poczwarki; motyle w VI, jaja na pędach

1. usuwanie uszkodzonych pędów 2. w czasie pojawu

imago (3 tyg. po kwitnieniu): Decis, Karate, Talstar,

Basudin, Owadofos

ciało czarne do 5 mm.; larwa do 10 mm. polipodialna zielona

agrest i porzeczka

GOŁOŻER (porzeczkowy zaczyna od

wnętrza krzewu)

wyrośnięte larwy w

kokonikach w glebie

imago w maju, przepoczwarczenie w

glebiejeśli są larwy, preparaty o

krótkiej karencji: biopreparat Dipel na młode; Decis, Fastac,

Karate, Talstar, Zolone

jaja pod skórką, na brzegach

Page 14: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

polifagi

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Heteroptera Różnoskrzydłerodzina Miridae Tasznikowategatunek Lygus rugulipennis Zmienik lucernowiec

Lygus campestris Zmienik złocieniak

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Nemathelminthes Obleńcegromada Nematoda Nicienierząd Tylenchida Węgorkirodzina Aphelenchoididaegatunek Aphelenchoides ritzemabosi Węgorek chryzantemowiec

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Arachnida Pajęczakirząd Acarida Roztoczerodzina Tetranychidae Przędziorkowategatunek Tetranychus urticae Przędziorek chmielowiec

Tetranychus cinnabarinus Przędziorek szklarniowiec

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Arachnida Pajęczakirząd Acarida Roztoczerodzina Glycyphagidaegatunek Rhizoglyphus echinopus Rozkruszek korzeniowy

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Thysanoptera Przylżeńcerodzina Thripidae Wciornastkowategatunek Frankliniella occidentalis Wciornastek zachodni

Parthenothrips dracaenae Wciornastek cieplarek

tylko w szklarniach!!!

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aleurododea Mączlikirodzina Aleurodoidae Mączlikowategatunek Traleurodes vaporariorum Mączlik szklarniowy

SZ

KO

DN

IKI

RO

ŚL

IN S

ZK

LA

RN

IOW

YC

H

zółtobrązowe, młode zielone; półpokrywy;

larwy + dorosłe

młode cz. nadziemne: pąki, stożki wzrostu,

liście --> deformacja,

nekrozy, porozrywane

liście

w śr. nat. dorosłe

śr. naturalne i zamknięte

pomieszczenia

w śr. nat. 2 do

3

chemicznie w czasie masowego pojawu: Decis,

Fastac, Karate-zeon, Alfamor, Alfazot

brak dyformizmu płciowego, do 1,5 mm., półprzezroczyste; aparat

gębowy sztylecikowaty

larwy + imago

różne rośliny,

warzywa; tylko cz.

nadziemne

wysysa soki, wewnątrz blaszek

liściowych, pęd, pąki --> zółte,

brun. kanciaste plamy ogran.

nerwami

w s

zkla

rnia

ch r

ozw

ój j

est

czę

sto

cią

gły

i d

iap

au

za n

ie w

ystę

pu

je,

po

nie

wa

ż te

mp

era

tura

nie

sp

ada

po

niże

j 0'C

; d

late

go

te

ż lic

zba

po

kole

ń

w r

oku

jest

za

leżn

a o

d k

on

kre

tnyc

h w

aru

nkó

w w

po

mie

szcz

en

iu

nawet kilka tysięcy w jednym liściu;

rozprzestrzeniają się wraz z sadzonkami

kilkanaście

1. odkażanie podłoża: Diafuran, Furadan 2. zdrowy materiał mateczny 3. moczyć sadzonki w ciepłej wodzie 4.

nie zraszać liści!

do 1 mm., pomarańczowo-czarwony; epimorfoza: larwy 3p. odnóży, nimfy 4p.; brak podziału

na propago i histerosomę

larwy + dorosłe

różne, doniczkowe i na kwiat

cięty, ogórki, palmy,…

chelicery nakł. rośl. (często

pow. owoców) i wys. soki -->

jasne plamki; żer gromadny, wytw.

oprzędy; rośl. słabo kwitną,

plonują

rozwój ciągły krótki, od kilkunastu stopni C

pokolenie co 10 do 11

dni

czysty materiał mateczny, ostrożnie bo niektóre preparaty mogą być

fitotoksyczne w szklarniach!!! Karate - zeon, Magus,

Nissorum, Vertimec

ok.. 0,5 mm., chelicery w postaci kleszczy - pokarm stały

larwy + dorosłe

bulwy, cebule;

często w magazynach

narusza tkanki na powierzchni --

> gnicie, odpadanie łusek

od 12 stopni C, bardzo szybki rozwój;

hipophus - stadium przetrwalnikowe przy

niekorzystnych warunkach

pokolenie co 9

dni

usuwanie uszkodzonych cebuli, odkażanie podłoża

1 - 1,5 mm., zółte lub brunatne, skrzydła ze strzępiną; ap. gęb.

kłująco-ssący

larwy + dorosłe

tylko magazynowe!!! polifagi: warzywa,

doniczkowe, ozdobne

srebrzyste plamki na liściach,

odchody, białe smużki na płatkach,

opadanie liści

rozwój ciągły, partenogenetyczny, najintensywniejszy

przy 28'C

pokolenie co 15 do 30

dni

1.tablice lepowe (białe, żółte, niebieskie); 2. chemicznie jak

są uszkodzenia: Decis, Fastac, Owadofos, Diazon,

Winylofos, Methomex, Confidor

dorosłe białe, mogą skakać; larwy inne; poznajemy po puparium - ostatnim stadium larwy, jakby

poczwarka

larwy + dorosłe

warzywa, ozdobne; często z kutnerem (gerbera, ogórek,

pomidor)

plamy nekrotyczne,

przebarwienia, zanieczyszczają

dolną stronę blaszki

pokolenie co 19 do 24

dni

1. naturalny wróg: błonkówka 2. chemicznie w czasie

występowania: Confidor, Juwentox, Methomex,

Mospilan, Tamaron, Preferal

Page 15: entomologia wszystko

Bernisia tabaci Mączlik ostroskrzydły

tylko w szklarniach!!!

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

kilka

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Coccinea Czerwcerodzina Pseudococcidae Czerwce mączystegatunek Pseudococcus longispinus Wełnowiec szklarniowy

larwy płaskie, zielonkawe 4 do 7 Confidor, Mospilan

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Coccinea Czerwcerodzina Coccidae Misecznikowategatunek Coccus hesperidum Misecznik cytrusowiec

3 do 4 oprysk: Confidor, Mospilan

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Coccinea Czerwcerodzina Diaspididae Tarcznikowategatunek Aspidiotus nerii Tarcznik oleandrowiec

polifagiczne 3 do 6

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Homoptera Równoskrzydłepodrząd Aphidodea Mszycerodzina Aphididae Mszycowategatunek Myzus persicae Mszyca brzoskwiniowa

Macrosiphoniella sanborni Mszyca złocieniówka

larwa - czerw larwa polifag

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Agromyzidae Miniarkowategatunek Liriomyza trifolii Miniarka ciepłolubka

Phytomyza atricornis Miniarka niewybredka

SZ

KO

DN

IKI

RO

ŚL

IN S

ZK

LA

RN

IOW

YC

H

dorosłe białe, mogą skakać; larwy inne; poznajemy po puparium - ostatnim stadium larwy, jakby

poczwarka

larwy + dorosłe

warzywa, ozdobne; często z kutnerem (gerbera, ogórek,

pomidor)

plamy nekrotyczne,

przebarwienia, zanieczyszczają

dolną stronę blaszki

w s

zkla

rnia

ch r

ozw

ój j

est

czę

sto

cią

gły

i d

iap

au

za n

ie w

ystę

pu

je,

po

nie

wa

ż te

mp

era

tura

nie

sp

ad

a p

on

iże

j 0'C

; d

late

go

te

ż lic

zba

po

kole

ń

w r

oku

jest

za

leżn

a o

d k

on

kre

tnyc

h w

aru

nkó

w w

po

mie

szcz

en

iu

pokolenie co 19 do 24

dni

1. naturalny wróg: błonkówka 2. chemicznie w czasie

występowania: Confidor, Juwentox, Methomex,

Mospilan, Tamaron, Preferal

C.D

. S

ZK

OD

NIK

I R

LIN

SZ

KL

AR

NIO

WY

CH

4 mm., długie wyrostki z tyłu i z boków, woskowy nalot

larwa + imago

fikusy, szeflera,

trzmielina,…

wysysają soki; żer na

ogonkach, w kątach liści, przy nerwach; nalot, dużo odchodów

w s

zkla

rnia

ch r

ozw

ój j

est

czę

sto

cią

gły

i d

iap

au

za n

ie w

ystę

pu

je,

po

nie

wa

ż te

mp

era

tura

nie

sp

ad

a p

on

iże

j 0'C

; d

late

go

te

ż lic

zba

po

kole

ń

w r

oku

jest

za

leżn

a o

d ko

nkr

etn

ych

wa

run

ków

w p

om

iesz

cze

niu

tylko w szklarniach!!! rozwój ciągły

jak widać szkodiwość: Confidor, Mospilan

larwa + imago

cytrusy, paprocie,

palmy, szeflera, trzmielina

wysysają soki, głównie z pędu lub przy nerwie --> hamowanie

wzrostu, opadanie liści, zanieczyszcz.

odchodami

tylko pomieszczenia zamknięte!!!

ciało zółte, tarczki półprzezroczyste

larwa + imago

cytrusy, palmy,

paprocie

liście, pędy, zawiązki

owoców; żer gromadny -->

nekrozy, plamy, deformacja

owoców

rozwój ciągły; nie wędrują tak jak

miseczniki

błyszczące, czerwonobrązowe, wrzecionowate

larwa + imago

szk. bezpośrednia i

pożrednia; deformacja

blaszek

w śr. nat. i zamkniętych

pomieszczeniach; rozwój ciągły , bez

migracji, tylko dzieworódki

Pirimor, Aztec, Confidor, Pirimix

wew. blaszki liściowej -

minowanie --> kanaliki (typowe

uszk. dla krótkoczułkich

robi nakłucia żeby złożyć jaja

2 lub więcej

naturalnie lub chemicznie jak widać nakłucia: Vertimec, Tamaron, Biospin, Rimon

Page 16: entomologia wszystko

STANOWISKO SYSTEMATYCZNE MORFOLOGIASZKODLIWOŚĆ BIONOMIA

ZWALCZANIESTADIUM ROŚLINA SPOSÓB ST. ZIMUJĄCE ROZWÓJ L. POKOLEŃ

larwa 5 do 6

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Cecidomyiidae Pryszczarkowategatunek Diarthronomyia chrysantemi Pryszczarek złocieniak

larwa 1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Diptera Muchówkirodzina Syrphidae Bzygowategatunek Merodon equestris Pobzyga cebularz

1

królestwo Zoa Zwierzętapodkról. Metazoa Tkankowcetyp Arthropoda Stawonogigromada Insecta Owadyrząd Colepptera Chrząszczerodzina Curculionidae Ryjkowcowategatunek Otiorrhynchus sulcatus Opuchlak truskawkowiec

C.D

SZ

KO

DN

IKI

RO

ŚL

IN S

ZK

LA

RN

IOW

YC

H

1,5 - 2 mm., długie czułki; larwa kremowozółta

chryzantema (monofag)

żerują wewnątrz blaszki liściowej --> wyrośla na powierzchni

w materiale matecznym

jaja do środka po nacięciu skórki; żyją w

środ. naturalnym i zamkniętych

pomieszczeniach

tablice lepowe (białe lub żółte), Confidor, Mospi

ciało 1 cm., bardzo owłosione, zółte; larwy bez puszki głowowej,

grube, zagięte

ozdobne cebulowe

zerują wewnątrz cebul --> gnicie

(również w magazynach)

larwy w glebie lub cebulach

przepoczwarczenie i wylot na wiosne; około 100 jaj w okolicy cebul

1. usuwanie uszkodzonych cebul 2. granulaty: Basudin,

Diazinon 3. podlewanie: Diazol 4. moczenie cebul w roztworach Diazolu,

Winylofosu

ciało 8 mm., rozdęte, krótki ryjek, odwłok czarny ze złotawymi

łuskami

larwa + imago

truskawki, cyklameny

larwy gryzą korzenie, bulwy

cyklamenów; dorosłe pąki,

dziury w liściach

wyrośnięte larwy w glebie

larwa apodialna, eucefaliczna

granulaty: Diazinon, Basudin; podlewanie: Diazol

Page 17: entomologia wszystko
Page 18: entomologia wszystko
Page 19: entomologia wszystko
Page 20: entomologia wszystko
Page 21: entomologia wszystko
Page 22: entomologia wszystko
Page 23: entomologia wszystko