Enhavo Vortlistoj Tekstoj Demandoj

Gerda Malaperis

EnhavoVortlistojTekstojDemandojRespondoj

Mehrsprachige Seiten zum informieren und Esperanto lernen.

1

Vorwort

Forschungen über die Psychopädagogik von Sprachen haben gezeigt, dass, um denUnterricht so effizient wie möglich zu machen, es notwendig ist, eine Reihe von Prinzipien zurespektieren. Dieses Buch zeigt einen Versuch, diese am Unterricht von Esperantoanzuwenden, u.a. die folgenden:

Den Schüler motivieren. Der Hauptfaktor für den Erfolg des Sprachenlernens ist die Motivation.Um das zu begünstigen, präsentiert sich das Buch als Abenteuerroman, in dem schon imzweiten Kapitel ein spannendes Ereignis die Neugier reizt und den Schüler zum weiterlesenanregt.

Die Regel «je öfter das Wort, umso früher soll es benutzt werden» anwenden. DieRegelmäßigkeit von Esperanto hat es möglich gemacht, das schon von Beginn andurchzuführen. Der Internacia Kultura Servo in Zagreb hat die benötigte Wortliste, geordnetnach Häufigkeit, erstellt, indem bei internationalen Zusammentreffen aufgezeichneteKonversationen statistisch verarbeitet wurden.

Wiederholung in verschiedenen Zusammenhängen. Eine Wortwurzel, ein Wortteil oder eineSprachstruktur wird umso leichter assimiliert, je öfter sie wiederholt wird, vor allem, wenn manauf die Wichtigkeit achtet, sie genau in dem Moment, ungeachter der Zeitspanne, wenn esleicht vergessen wird, zu präsentieren.

In jeder Lehreinheit, den Anteil des neu zu lernenden, reduzieren. So ist jedes neu eingeführteElement wie vom gesamten Kontext getragen. In diesem Buch, erscheinen neue Wörter so,dass der Schüler, wenn er den Inhalt des ersten Kapitels aufgenommen hat, schon beinahe 82Prozent der Kapitel 2 bis 8 und 89 Prozent des Kapitels 12 versteht. Tatsächlich enthält dasletzte Kapitel nur 3 Prozent an neuen Wortwurzeln.

Viele mag die unterschiedliche Länge der Kapitel überraschen. Die Unterschiede resultierenaus dem Wunsch, sich an die Tatsache anzupassen, daß die geistige Fähigkeiten, neuesMaterial zu assimilieren, nicht konstant auf dem gleichen Niveau bleibt. Die Unterteilungeninnerhalb der Kapitel sind einfache nicht verpflichtende Hinweise für den Lehrer.

Dieses Werk ist nicht für das Selbststudium geplant worden. Dennoch hat sich gezeigt, dassPersonen mit gutem Verständnis für Grammatik die Grundlagen von Esperanto erfolgreichzuhause mit Hilfe dieses Lehrbuches und die begleitende Wortliste gelernt haben, wenn sieüber die sporadische Hilfe eines Esperantisten verfügten.

Dieser kleine Roman kann auch als erste Lektüre nach irgendeinem anderen Kurs verwendetwerden.

Der Autor. (Claude PIRON)

2

Dankesworte

Zunächst, einen herzlichen Dank an Claude Piron, weil wir seinen Kurs auf lernu! benutzendurften.

Danke auch an Emilio Cid und Simone Cid, die den Ton für die ersten acht Kapitelaufgenommen haben. Hier ist ihre Homepage mit mehr Informationen darüber.

Die schönen Zeichnungen sind von Helen Claesson und natürlich danken wir ihr deshalb!

\Das Team

3

Wörter für Kapitel 1

al - zu, nachalta - hochangulo - Eckebela - schönblonda - blonddemandas - fragendemando - Fragediras - sagenebla - möglicheble - vielleichten - inestas - seinfakte - tatsächlich, in der Tatfakto - Tatsache, Faktgranda - großho - oh!, ach!, ha!iras - gehenjen - da!, schau!, sieh da!jes - jajuna - jungkaj - undkara - liebkio - waskiu - werknabino - Mädchenknabo - Jungekun - mitla - bestimmter Artikellaboras - arbeitenli - ermi - ichmondo - Weltmultaj - viele

multe - vielne - neinnenio - nichtsnova - neunu - nu, nun (Ausruf zur Fortsetzung derRede)nun - nun, jetztnur - nur, alleinokazas - geschehen, passierenplej - am meisten (zur Bildung desSuperlativs)restoracio - Restaurantrigardas - schauen, beobachtensaluton - Hallo, Guten Tag (Grußformel)sed - aberserioza - vernünftig, ernsthaft, seriösscias - wissensidas - sitzensincera - aufrichtigsola - alleinspeciala - besonders, speziellspegulo - Spiegelstudento - Studenttiu - dieser, diese, diesestro - zuvieltuta - ganz, vollständig (adj.)tute - ganz, vollständig (adv.)universitato - Universität, Hochschulevenas - kommenvera - wirklich, echt (adj.)vere - wirklich, echt (adv.)ver¥ajna - wahrscheinlich (adj.)ver¥ajne - wahrscheinlich (adv.)vi - du, ihrvirino - Frauviro - Mann

4

©apitro 1

(En universitata restoracio)Tom: Saluton, Linda.Linda: Saluton, Tom.Tom: Diru al mi: kiu estas tiu?Linda: Kiu?Tom: Tiu alta, blonda, juna viro...Linda: Kiu?

Tom: Tiu, kiu sidas en la angulo.Linda: Ho, tiu!Tom: Jes, tiu.Linda: Mi ne scias. Mi ne scias, kiu li estas. Nova studento,ver¥ajne.Tom: Li estas tute sola.

Linda: Ne. Rigardu. Bela knabino iras al li.Tom: Ne bela. Juna, eble, sed ne bela. Nur vi estas bela, Linda.Linda: Tom, kara! Kio okazas al vi? Eble vi laboras tro multe,kaj...

Tom: Nenio speciala okazas al mi. Kaj mi ne laboras tro multe.Fakte, mi laboras malmulte nun. La vera demando estas: kiookazas al vi, Linda? Nur vi estas vere bela.Linda: Nu, nu...Tom: Estas fakto. Nur vi estas bela, Linda. Mi estas sincera.Venu kun mi!Linda: Sed...

Tom: Venu. Al la granda spegulo. Rigardu. Jen estas Linda, laplej bela virino en la mondo, la plej bela virino en la tutamondo.Linda: Kaj jen estas Tom, la plej malserioza knabo en la tutauniversitato.

5

Demandoj por ©apitro 1

Diru al mi:Kiu sidas en la angulo? juna knabino blonda viro Tom Linda maljuna viroKiu iras al li? Tom juna knabino Linda blonda viro maljuna viroAl kio iras Tom kaj Linda? al la angulo al la nova studento al granda spegulo al la blonda viroKiu estas (eble) la plej bela virino en la mondo? Linda Tom bela knabino blonda viro maljuna viroKiu estas (eble) la plej malserioza knabo en la universitato? Linda blonda viro Tom bela knabino maljuna viro

6

Respondoj por ©apitro 1

Kiu sidas en la angulo? blonda viroKiu iras al li? juna knabinoAl kio iras Tom kaj Linda? al granda speguloKiu estas (eble) la plej bela virino en la mondo? LindaKiu estas (eble) la plej malserioza knabo en la universitato? Tom

7


agas - handelt,wirktalia - ander (-re,-rer,-res)bona - gut (adjektiv)bone - gut (adverb)certa - sicher, gewisscerte - sicherlich, gewiss¶u - obdiable ! - verdammt!diablo - Teufeldirekto - Kurs, Richtungdiskreta - diskret, verschwiegendum - währendej ! - Ausdruck von Zweifel,Missbilligungforta - kräftig, starkhaltas - hälti±as - wird (Zustandsänderung)ili - ihnen, sieinter - zwischen, unter, mitten unterio - irgendetwas, etwas, irgendwasiom - etwas, ein wenig, ein bischen, ziemlichiom post iom - allmählich, nach und nach, sukzessiveiomete - etwaske - daßkvazaµ - gleichsam, als oblia - seinmano - Handmistera - mysteriös, geheimnissvollmistere - mysteriös,rätselfhaftmistero - Geheimnis, Mysterium

montras - zeigtnatura - natürlichnature - natürlichnaturo - Naturne plu - nicht mehrni - unser, uns, wirpala - bleich, blaß, fahlparolas - sprichtpetas - bittetplu - ferner, weiter, fürder, mehrpordo - Türpost - nach, hinterprava - rechthabend, im Rechtprave - mit Recht,zu Recht, richtigpravas - hat Rechtproksima - künftig, nächst, kommend,nahe, bevorstehendrapida - geschwind, schnell, hurtig, raschrevenas - kommt zurückse - insofern, wenn, wofern, fallsstaras - stehtstranga - kurios, seltsam, wunderlich,befremdend,strange - merkwürdigerweise¥i - ihr¥ia - ihr, ihrigetaso - Tassetre - sehrturnas - drehtulo - Typ, Mensch,vidas - siehtvolas - will

8

©apitro 2

Linda: Tom!Tom: Kio okazas al vi? Vi estas pala! Bela, sed pala.Linda: Tom! Ne rigardu!Tom: Kio okazas?Linda: Strange! Okazas io stranga, io tre stranga. Tiu ulo, tiunova studento... Ne, ne, mi petas vin, ne rigardu. Estu diskreta.Tom: Diable! Diru al mi. Kio estas tiu mistero?Linda: Lia mano agas strange. Rigardu, se vi volas, sed plejdiskrete. Turnu vin iomete, eble, sed tute nature. Li ne vidu, kevi rigardas al li.

Tom: Vi pravas. Io stranga okazas. Dum ¥i ne rigardas al li - ¥inun rigardas al la granda spegulo - lia mano iom post iom, tretre malrapide, proksimi±as al ¥ia taso...Linda: Estas io en lia mano.Tom: Mi ne vidas. Li estas tro malproksima. Diable! Tiu altaforta knabo nun staras inter ili kaj mi. Mi ne plu vidas.Linda: Sed mi vidas. Mi vidas bone. Mi vidas tre bone. Mi vidastute bone. Ej!Tom: Kio okazas?Linda: ~i rigardas al li nun, kaj lia mano haltas.Tom: Kaj kio plu? Diru al mi!Linda: Nun li parolas al ¥i. Li montras al la pordo.Tom: Eble li volas, ke ¥i rigardu al alia direkto, ke ¥i ne plurigardu al li.Linda: Prave, tute prave. Jen ¥i rigardas al la pordo. Li pluparolas kaj parolas. Dum ¥i ne rigardas al lia direkto, lia manoplu proksimi±as al la taso. Ej!Tom: Kio? Kio okazas?Linda: Lia mano revenas, tute diskrete, kvazaµ tute nature.Tom: ©u estas io en lia mano?Linda: Nenio plu. Sed tute certe nun estas io en ¥ia taso.

9


Diru al mi:Linda estas ___. bela kaj pala malserioza nova studento io strangaKio okazas? Linda rigardas al la spegulo. Malalta viro staras inter Tom kaj la pordo. La blonda viro agas strange. La nova studento proksimi±as al Tom.©u estas io en lia mano? jes neAl kio montras la mistera ulo? al la spegulo al Linda al la pordo al Tom al la anguloAl kio rigardas la juna knabino, kiu estas kun li? al la spegulo al Linda al la pordo al Tom al la angulo©u nun estas io en la taso? jes ne

10


Linda estas ___. bela kaj palaKio okazas? La blonda viro agas strange.©u estas io en lia mano? jesAl kio montras la mistera ulo? al la pordoAl kio rigardas la juna knabino, kiu estas kun li? al la pordo©u nun estas io en la taso? jes

11


ami - liebenamo - Liebeankaµ - auchaspekti - aussehenaspekto - Anblick,Aussehenbonan tagon - Guten Tag¶e - bei,zu,ande - seit,ab,vondeklari - erklären,melden,anzeigendeklaro - Erklärung,Verkündung, Aussageesprimi - ausdrückenesprimo - Ausdruckgrava - wichtig,ernst, bedeutendgravi - wichtig sein±i - esjam - schonkiel - wiekompreneble - verständlich,begreiflich

kompreni - verstehenne gravas - das macht nichtspardoni - verzeihenpermesi - erlauben,gestattenpli - mehrpovas - kannpovi - könnenpreferi - bevorzugen,vorziehenpri - übersaluti - grüssensimpla - einfachspiono - Spionsur - auftablo - Tischtago - Tagtamen - jedoch, dennoch, aber, dochtio - das,dies,jenestuj - sofortviza±o - Gesicht

12

©apitro 3

Bob: Diable! Kio okazas? Vi aspektas kiel spionoj. ©u mi povassidi kun vi?Linda: Saluton, Bob.Tom: Bonan tagon, Bob.Bob: Bonan tagon, Linda. Bonan tagon, Tom. Pardonu, ke mine salutis vin tuj.Linda: Ne gravas. Nun vi salutis, kaj ni pardonas vin.Bob: ©u vi permesas, ke mi sidu ¶e via tablo?Linda: Kompreneble, vi sidu kun ni.Bob: Mi tamen ne volas esti maldiskreta. Eble Tom parolas priamo kaj preferas esti sola kun vi.Tom: Mi ne parolis pri amo.Linda: Li nur diris, ke mi estas la plej bela virino en la tutamondo.Bob: Li pravas. Tio ne estas amdeklaro, tio estas simpla fakto.Tom: Prave. Simpla fakto.Bob: Nu, certe, Linda estas tre bela, sed ne tio gravas nun.Linda: Ne gravas, ¶u? Ne gravas, ke mi estas bela, ¶u? Jen beladeklaro!Bob: Pardonu min. Mi volas diri, ke io estas pli grava.

Tom: Kio? Pri kio vi parolas? Kio estas pli grava?Bob: Vi ne vidis min, dum mi proksimi±is al vi, sed mi vinrigardis.Linda: Mi ne komprenas, pri kio vi parolas.Bob: Mi parolas pri via viza±o.Linda: Kio pri mia viza±o? ©u ±i ne estas bela?Bob: Ho jes, ±i estas bela, ±i estas la plej bela en la mondo.Sed ±i estis mistera!Linda: Mistera? ©u mia viza±o estis mistera?Bob: Jes. Via viza±o estis mistera. Fakte, viaj viza±oj estismisteraj. Mistera viza±o de spionino ¶e mistera viza±o despiono. Vi aspektis strange. Vi aspektis mistere. Mi bonerigardis vin, dum mi proksimi±is al vi, kaj estis mistera esprimosur via viza±o, Linda, kaj ankaµ sur via, Tom. Kiel mi jam diris,vi aspektis kiel spionoj.

13


Diru al mi:Kiuj aspektas kiel spionoj? Linda kaj Bob Bob kaj Tom Linda kaj Tom Gerda kaj la blondulo©u Bob salutas ilin tuj? jes ne©u Linda kaj Tom permesas, ke Bob sidu ¶e ilia tablo? jes neKiu ne volas esti maldiskreta? Tom Linda Bob Gerda la blonduloKio estas sur la viza±o de Linda? bela deklaro bona tago mistera esprimo io pli grava

14


Kiuj aspektas kiel spionoj? Linda kaj Tom©u Bob salutas ilin tuj? ne©u Linda kaj Tom permesas, ke Bob sidu ¶e ilia tablo? jesKiu ne volas esti maldiskreta? BobKio estas sur la viza±o de Linda? mistera esprimo

15


afero - Angelegenheit, Ding, Sache, Werka¤o - Dingantaµ - vorantaµe - vorher,zuvor, im vorausarto - Kunstdeziri - wünschendo - also,doch,wohl,folglichekzisti - vorhanden sein, bestehenfako - Fachideo - Ideeinstrui - lehrenkiam - wannkomuniki - mitteilen,kommunizierenkoni - kennenkonsideri - betrachten, berücksichtigen, erwägenkonsenti - zuwilligen, zustimmen, einwilligen, beipflichtenkripta - kryptisch,unklarkriptografio - Geheimschrift

lerni - lernenlingvo - Sprachelingvistiko - Sprachwissenschaftmalpli - wenigermesa±o - Nachricht,Mitteilungneniam - nienomo - Nameoni - manpor - fürprofesoro - Professorrespondi - antwortenrilati - Bezug haben,verkehren,zu tunhabenrilato - Beziehung,Verhältnis,Zusammenhangscienco - Wissenschaftsekreta - heimlich,geheimsekreto - Geheimnistemas pri - handelt vontemo - Themavoli diri - sagen wollen

16

©apitro 4

Bob: Diru al mi sincere, pri kio vi parolis.Tom: Ni parolis pri tiu ulo.Bob: Kiu ulo?Tom: Tiu viro ¶e la angulo. Tiu juna viro.Bob: Pri kiu vi parolas? ©u pri tiu blondulo, kiu sidas kunGerda?Linda: Gerda! Vi do scias, ke ¥ia nomo estas Gerda! Vi dokonas ¥in!Bob: Nu, mi ne vere konas ¥in. Mi scias, kiu ¥i estas. Tio estasalia afero.Linda: Kiu do ¥i estas?Bob: Sed vi ne respondis al mi. Vi ne respondis al miademando. ©u vere pri tiu blonda junulo vi parolis?Tom: Jes. Pri li.Bob: Mi ne konas lin. Mi neniam vidis lin antaµe.Linda: Sed, diru al mi, kiu estas tiu Gerda?Bob: ~i venis por instrui. Temas pri io mistera, fakte.Kripta¤oscienco.Linda: Kio? Kiel vi diris? Krip-ta-¤o-sci-en-co, ¶u? Kio estas tio?Bob: ©u vere vi ne scias, kio estas kripta¤oscienco? Oni dirasankaµ "kriptografio".Linda: Ne. Mi ne scias. Mi tute ne scias. ©u vi scias, Tom?Tom: ©u tio ne estas la arto kompreni, pri kio temas sekretamesa±o?Bob: Prave. Jen ¥ia fako. Fakte, ¥ia fako estas la malnovajsekretaj lingvoj.Tom: Mi ne komprenas. Kiu, en universitato, volas lerni pri lamalnovaj sekretaj lingvoj?Bob: Ankaµ mi ne tute komprenas. Estis ideo de Ronga, laprofesoro pri lingvistiko. Li konsideras, ke sekretaj lingvoj estasaspekto de la arto komuniki, kaj ke ili do rilatas al lingvistiko.Linda: Eble jes. Eble li pravas. Kaj tamen tiu ideo estas iomstranga, ¶u vi ne konsentas?Bob: Jes. ®i aspektis strange ankaµ al mi, kiam oni parolis pri±i.Linda: Eble Ronga, la lingvistika profesoro, nur deziris, ke belavirino kunlaboru kun li. ©u ne estas bona ideo kunlabori kunbela knabino, kiam tio estas ebla?Tom: Mi jam diris al vi, ke ¥i ne estas bela. Nur vi estas bela.Bob: Mi ne konsentas. Estas fakto, ke Linda estas tre bela, ke ¥iestas la plej bela knabino en la mondo. Sed ankaµ Gerda estasbela, iom malpli bela, sed tamen bela; ¶u vi konsentas?Tom: Tute ne. Por vi, eble. Sed por mi ne. Por mi, nur Lindaekzistas kiel bela virino.Bob: ©u vi volas diri, ke por vi Linda estas la sola bela virino enla tuta mondo?Tom: Jes, por mi, Linda estas la sola bela virino en la tutamondo.Bob: Diable! Vi ver¥ajne amas ¥in.

17


Diru al mi:Pri kio Linda kaj Tom parolis? pri Bob pri amo pri la blondulo pri kripta¤o-sciencoKiu sidas kun la viro, pri kiu Linda kaj Tom parolis? Ronga blonda junulo Gerda Bob neniuKiu scias, kiu estas Gerda? Linda Bob Tom©u Bob konas la blondulon? jes neKion instruas Gerda? novajn lingvojn kripta¤o-sciencon lingvistikonKiu estas profesoro pri lingvistiko? Bob Linda Tom Ronga Gerda la blonduloKiu estas la sola bela virino en la tuta mondo, por Tom? Gerda Linda Ronga la knabino en la angulo

18


Pri kio Linda kaj Tom parolis? pri la blonduloKiu sidas kun la viro, pri kiu Linda kaj Tom parolis? GerdaKiu scias, kiu estas Gerda? Bob©u Bob konas la blondulon? neKion instruas Gerda? kripta¤o-scienconKiu estas profesoro pri lingvistiko? RongaKiu estas la sola bela virino en la tuta mondo, por Tom? Linda

19


absurda - widersinnig,ungereimt,ankoraµ - nochankoraµ ne - noch nichtatenti - aufpassen,beachtenatento - Achtung,Aufmerksamkeitcetere - außerdem,übrigens¶i - weist auf das Näherliegende,¶i tie - hier¶i tio - dieses¶i tiu - diesesda - präp.vor Angaben der Mengedramo - Dramadrogo - Drogeevidenta - offenkundig,augenscheinlich,einleuchtendeta - kleinfor - weg,fort,dahin,heraus, abhavi - habenimagi - vorstellenimago - Vorstellung,Einbildungiu - jemand,irgendeiner,ein gewisserka¥e - heimlichka¥i - versteckennormala - normal

ofta - häufigofte - häufig,oftparo - Paarpeco - Stückplena - vollplene - völligpo¥o - Taschepromeni - spazierenpulvoro - Pulversekundo - Sekundesubita - plötzlichsubite - plötzlich,auf einmalsubstanco - Substanzsukcesi - Erfolg habensukero - Zuckersuper - über¥ajni - scheinen, den Anschein habentiam - danntie - dorttie ¶i - hiertiel - sotio ¶i - diesestiu ¶i - dieses

20

©apitro 5

Bob: Nu, vi ankoraµ ne diris al mi, kio okazis, dum vi spionerigardis tiun paron.Linda: Okazis io vere stranga.Tom: Vere stranga, fakte. En la mano de tiu junulo estis io.Bob: Kio?Linda: Ni ne povis vidi. Io tre eta. Malgranda afero. Afereto.Tom: Kaj dum ¥i ne rigardis, lia mano alproksimi±is al ¥ia taso.Linda: Kaj kiam ¥i ekrigardis lin, lia mano ekhaltis.Tom: Tiam li montris ion al ¥i. Evidente, li deziris forturni ¥ianatenton.Linda: Kaj li sukcesis. Li plene sukcesis. ~i rigardis al la pordo.Kaj dum ¥i rigardis for, lia mano subite estis super ¥ia taso,dum unu sekundo, ne pli, kaj tute nature revenis. Malplena.Bob: ©u ±i estis plena antaµe?Tom: Ne plena. Kompreneble, ±i ne estis plena. Sed estis io en±i, kaj post kiam ±i estis dum sekundo super la taso de Gerda,estis plu nenio en ±i.Linda: Certe estas iu mistera substanco.Tom: Iu drogo.Bob: Kiel vi povas scii, ke ne estis tute simple peco da sukero?Linda: Li ne agus tiel ka¥e, se estus nur sukero.Tom: Cetere, ¶i tie ne estas peca sukero. Estas nur pulvorasukero, en sukerujoj.

Bob: Eble li havis sukerpecon en la po¥o kaj...Tom: ©u vi ofte promenas kun sukerpecoj en via po¥o?Bob: Vi pravas. Tiu ideo estas absurda. Tamen...Linda: Rigardu! Jen ¥i ekstaras, kaj ekiras for.Bob: ~i ¥ajnas tute normala. Ver¥ajne vi imagis ion draman,dum temas pri tute simpla, tute natura okaza¤o.

21


Diru al mi:Kio estis en la mano de la blondulo antaµe? sukerpeco la taso de Gerda io tre malgranda la taso de Linda nenioKio estis en lia mano poste? sukerpeco la taso de Gerda io tre malgranda nenio la taso de LindaKio estas en la sukerujoj tie? sukerpecoj iu drogo pulvora sukero mistera substanco sekreta lingvo©u estas normale promeni kun sukerpecoj en la po¥o? jes neKiu ekiras for? Linda Tom Gerda Bob la blondulo

22


Kio estis en la mano de la blondulo antaµe? io tre malgrandaKio estis en lia mano poste? nenioKio estas en la sukerujoj tie? pulvora sukero©u estas normale promeni kun sukerpecoj en la po¥o? neKiu ekiras for? Gerda

23


ambaµ - beideaµdi - hörenbruo - Krach,Lärm, Geräuschdecidi - entscheidendecido - Entscheidungdevas - mußdevi - müssendevo - Pflicht,Mussdiskuti - diskutierendiskuto - Diskussionfali - fallenfalo - Fall, Sturz

kafo - Kaffeekoridoro - Korridor,Flurmeti - legen, stecken, setzen, stellenobservi - betrachten, beaufsichtigen,beobachtenpensi - denkenperdi - verlierenresti - bleibenriski - riskierensama - dasselbetempo - Zeittimi - fürchtentrankvila - ruhig

24

©apitro 6

Tom: ©u vi aµdis? Kio estis tio?Bob: Jes, mi aµdis. Mi aµdis ion.Linda: Ankaµ mi aµdis strangan bruon, kvazaµ iu falus en lakoridoro.Bob: Kvazaµ ¥i falus.Tom: Mi havis la saman penson kiel vi. Ankaµ mi pensis tion.Ankaµ mi pensis: jen Gerda falas en la koridoro.Linda: ©u ni iru vidi?Tom: Kompreneble. Ni iru tuj.Bob: Mi iru kun Tom, sed vi restu ¶i tie, Linda. Observu tiunjunulon, kun kiu Gerda parolis, kaj kiu eble metis drogon en¥ian kafon.Linda: ©u vi ambaµ foriras kaj mi restu tute sola? Mi iom timas.Bob: Ni ne havas la tempon diskuti. Ni devas iri vidi tuj. Restutrankvile ¶i tie. Vi nenion riskas. Venu, Tom, ni ne perdutempon.

25


Diru al mi:Kion Tom, Bob kaj Linda aµdis? koridoron penson strangan bruon la blondulonKiu eble falis en la koridoro? Tom Bob Linda Gerda la blondulo RongaKiuj iras vidi? Linda kaj Tom Linda kaj Bob Bob kaj Tom ¶iuj triKiu restas por observi? Tom Bob Linda la blondulo Gerda

26


Kion Tom, Bob kaj Linda aµdis? strangan bruonKiu eble falis en la koridoro? GerdaKiuj iras vidi? Bob kaj TomKiu restas por observi? Linda

27


almenaµ - wenigstensapenaµ - kaumaµtoritato - Autoritätbati - schlagendoktoro - Doktordormi - schlafenfari - machenflegi - pflegenflegisto - Krankenpflegerflegistino - Krankenschwester±is - bis±usta - richtiginformi - informiereninformo - Information, Auskunftkapo - Kopfkomforta - bequemkonscia - wissentlich, bewußtkonscii - sich...bewußt sein,

konscio - Bewußtseinkoro - Herzkuraci - heilen,kurieren,behandelnkuracisto - Arzt, Doktorku¥i - liegenmemori - sich erinnern,behaltenol - alsopinii - der Meinung seinopinio - Meinungpiedo - Fußpozicio - Positionsemajno - Wochesendi - senden,schickenunu - einsunua - ersteunue - erstensvivi - lebenvoki - rufen

28

©apitro 7

Tom: Jen ¥i estas. Ni pravis. ~i apenaµ havis la tempon alveni±is la angulo, jam ¥i falis. Videble, ¥i estas nekonscia. ~i perdisla konscion kaj falis.Bob: ©u ¥i ankoraµ vivas?Tom: Jes. Ne timu. ~i perdis la konscion, sed ¥i ne perdis lavivon. La koro batas. ®i batas malforte, sed tamen batas. ~i dovivas. Eble ¥i apenaµ vivas, sed ¥i vivas.Bob: Kion ni faru?Tom: Kion vi opinias?Bob: ~ajnas, ke ¥i dormas.

Tom: Ni devas informi la aµtoritatojn. Tuj. Mi iros. Ili ebledecidos voki doktoron, kuraciston, kaj almenaµ tuj sendosflegistinon. Certe estas flegistino en ¶i tiu universitato, ¶u ne?Bob: Ver¥ajne, sed mi ne scias certe. Mi estas ¶i tie apenaµ unusemajnon.Tom: Nu, mi tuj iros informi ilin. Restu ¶i tie kun ¥i. Sed ni unuemetu ¥in pli bone, ke ¥i ku¥u komforte, kun la piedoj pli altaj olla kapo.Bob: ©u vere? ©u vere vi volas, ke ¥i ku¥u kun la piedoj pli altajol la kapo? Tio ne estas komforta.Tom: Tamen, kiam iu perdis la konscion, tio estas la ±ustapozicio, se mi bone memoras, kion oni instruis al mi.

29


Diru al mi:©u Gerda ankoraµ vivas? jes neKiel batas la koro de Gerda? forte nekonscie malforte konscie Kiun Tom volas informi? la blondulon la profesoron pri lingvistiko la aµtoritatojn spionon©u iu, kiu perdis la konscion, ku¥u kun la kapo pli alta ol la piedoj? jes ne

30


©u Gerda ankoraµ vivas? jesKiel batas la koro de Gerda? malforteKiun Tom volas informi? la aµtoritatojn©u iu, kiu perdis la konscion, ku¥u kun la kapo pli alta ol la piedoj? ne

31


atendi - wartenaµ - oderaµto - Autoaµtomato - Automatbaldaµ - baldbuso - Bus¶ambro - Zimmer¶ar - weil¶iaokaze - in jedem Falldestino - Vorbestimmung,Prädestinatione¶ - gar,selbst,ja,sogarekster - außerhalbekstere - draußeneksteren - nach draußenel - aushelpi - hilfenkorpo - Körperkruro - Unterschenkel,Bein

longa - langmem - selbstmemserva restoracio - Selbstbedienungsrestaurantnokto - Nachtpa¥i - schreiten,laufen,gehenpa¥o - Schrittper - perru±a - rotsekvi - folgensenti - fühlenservi - bedienen,dienensi - sichsuspekti - verdächtigentien - dorthintomato - Tomatetra - durchurbo - Stadtvespero - Abend

32

©apitro 8

En la universitata memserva restoracio, Linda sidas kajpensas. ~i pensas ne tre trankvile. Fakte, ¥iaj pensoj i±as plikaj pli maltrankvilaj.~i observas la junan viron, kiu metis ion en la kafon deGerda.~i pli kaj pli maltrankvili±as.Tom kaj Bob estas for jam longe. Ili ne revenas. ©u do vereokazis io al Gerda? Sed kio okazis? ©u io grava?Linda observas la junulon kaj pensas:"Kion mi faros, se li ekstaros kaj foriros?"©u mi sekvos lin? ©u mi sekvu lin?"Kion mi faru, se li iros eksteren? ©u mi sekvu lin eksteren?©u mi sekvu lin ekstere? Mi ne scias, kion mi faru. Mi nescias, kion mi faros. Mi ne scias, ¶u mi sekvos lin aµ ne."Kaj se li foriros en aµto? ©u ankaµ mi sekvu lin aµte?"Jam estas vespero. Baldaµ venos nokto. Jes. Baldaµnokti±os. ©u mi sekvu lin nokte?"Kaj e¶ se li ne iros eksteren de la universitato, e¶ se li restos¶i tie, ¶u mi sekvu lin?"Se li eliros tra tiu ¶i pordo, li iros en la koridoron al iu¶ambro. ©u mi sekvu lin en la koridoron? ©u mi sekvu lin enla koridoro? ©u mi sekvu lin en la ¶ambron, en kiun li eniros?Ne. Neeble. Mi atendos en la koridoro. Sed se nenio okazos?Se li restos longe plu en la ¶ambro?

"Kaj se li eliros tra tiu pordo, li iros eksteren, ver¥ajne al laurbo. ©u mi sekvu lin al la urbo? ©u mi sekvu lin en la urbon?©u mi sekvu lin en la urbo?"Se li iros piede, eble li vidos min, ver¥ajne li vidos min. Lisuspektos, ke mi lin sekvas. Li turnos sin al mi. Mi ektimos.Mi pali±os, aµ mia viza±o i±os ru±a kiel tomato. Jes, mi konasmin. Mi pali±os kaj tuj poste ru±i±os. ©iaokaze, mimaltrankvili±os. Jam nun mi maltrankvili±as."Se li iros per buso, li e¶ pli certe vidos, ke mi sekvas lin, ¶arni devos kune atendi ¶e la haltejo."Linda ne sukcesas decidi, kion ¥i faru.~i timas. ~ia koro batas rapide. ~i volus, ke Tom kaj Bob estukun ¥i, ke ili helpu ¥in, ke ili helpu ¥in decidi. ~i estas tutesola. ~i sentas, ke ¥ia koro rapidi±as, sed ¥i ne scias, kion fari.Kaj jen, antaµ ol ¥i povis decidi, antaµ ol ¥i sukcesisretrankvili±i, jen la juna viro ekstaras. Li rigardas al lakoridora pordo. ©u tien li iros? Li rigardas al la pordo, tra kiuoni eliras al la urbo. ©u tien? Jes, tien li iras.Kaj Linda aµtomate ekstaras kaj ekpa¥as al la sama pordo.Ne ¥i decidis. ~ajnas, ke ¥ia korpo decidis mem. ~ajnas, ke¥iaj kruroj agas mem. Nu, ¶iaokaze, jen Linda sekvas lin. Alkiu mistera destino?

33


Diru al mi:©u Linda estas trankvila? jes ne©u Tom kaj Bob jam revenis? jes ne©u Linda scias, kio okazis al Gerda? jes neKiu ekstaras kaj iras al la pordo? Linda Gerda Bob Tom la juna viro, kiu metis ion en la kafon de GerdaKiu sekvas? Gerda Linda Bob Tom la juna viro, kiu metis ion en la kafon de Gerda

34


©u Linda estas trankvila? ne©u Tom kaj Bob jam revenis? ne©u Linda scias, kio okazis al Gerda? neKiu ekstaras kaj iras al la pordo? la juna viro, kiu metis ion en la kafon de GerdaKiu sekvas? Linda

35


administra - verwaltungs-administri - verwalten,administrierenajn - irgendiu ajn - auch nur,auch immerio ajn - irgendeinamiko - Freundbani - badenbani sin - sich badenblua - blaudika - dickepoko - Epochegeneracio - Generationgrasa - fettharo - Haarhomo - Menschkelkaj - einige,etlichekial - warumkie - wokie ajn - wo auch immerkiu ajn - wer auch immerkiun ajn - wen auch immerklaso - Klassekompati - bemitleidenkompatinda - erbärmlich, bemitleidenswertkredi - glaubenlasi - lassen

loko - Ortmeze de - inmitten vonmezo - Mitteminuto - Minutemuro - Mauerneniu - Niemandofico - Anstellung, Amt, Dienstoficejo - Büreauokulo - Augeokupi - besetzen,ausfüllen,beschäftigenokupi±i pri - sich beschäftigen mitokupi sin pri - sich beschäftigen mitprovi - versuchen,probieren,erprobenronda - rundrondo - Runde,Zirkel,Kreissana - gesundsen - ohnesveni - in Ohnmacht fallentradicio - Tradition,Brauchtrovi - findentu¥i - berührenur±a - dringendvorto - Wortvortaro - Wörterbuchzorgi - sorgenzorgo - Sorge

36

©apitro 9

"~i ku¥as meze de la koridoro! Venu, venu tuj. Certe la aferour±as." diras Tom.Li rigardas la flegistinon: ¥i estas dika, grasa virino kun bluajokuloj, ru±aj haroj, kaj tre ronda viza±o. Jam kelkajn minutojnli provas diri, kio okazis, sed ¥ajnas, ke tiu flegistino ne rapidekomprenas. La vorto "ur±a" ¥ajnas ne ekzisti en ¥ia vortaro."Ku¥as, ¶u? Meze de la koridoro, ¶u vere?" ¥i diras.Videble, la flegistino apenaµ povas kredi."Kial, diable, ¥i ku¥us meze de la koridoro?" ¥i demandas."Mi petas, venu ur±e. Mi ne scias, kial ¥i ku¥as tie. Mi nurdiras, kion mi vidis. Ni trovis ¥in tie. Eble ¥i estis malsana. Mine scias. ~i svenis, ¥i perdis la konscion. Nun certe oni devasur±e okupi±i pri ¥i.""Stranga afero!""Nu, mi ne estas fakulo. Vi jes. Okupi±i pri malsanaj homojestas via fako, ¶u ne? Venu tuj. Ur±as!""Nu, nu, nu, nu. Kial, diable, ¥i svenis en la koridoro? Strangaideo! Oni neniam svenas tie.""©u vere? Kie do oni svenas en ¶i tiu universitato? Pardonumin, sed mi ne konas la tradiciojn. Mi estas novulo. Apenaµunu semajnon mi estas ¶i tie.""Juna viro, en ¶i tiu universitato, oni svenas en laklas¶ambroj, oni svenas en la restoracio, oni svenas en ladorm-¶ambroj, oni svenas en la ban¶ambroj, eble e¶ onipovus sveni en iu administra oficejo. Sed pri sveno koridorami neniam aµdis. Stranga epoko! Stranga generacio! Onifaras ion ajn niaepoke.""Vi parolas, parolas, paroladas, kaj dume tiu kompatindaknabino ku¥as en koridoro, kaj neniu zorgas pri ¥i!""Nu, nu, ne maltrankvili±u, juna viro, ne havu zorgojn. Ni tujrapidos tien, kaj mi tuj prizorgos ¥in."Kaj ili kune rapidas al la loko, kie Tom lasis sian amikon kunGerda.

Sed jen subite Tom haltas."Kio okazas? Kial vi ekhaltis?" demandas la flegistino."~i estis ¶i tie, kaj ne plu estas, sed...""Sed estas iu alia, kaj li estas senkonscia, ¥ajnas al mi. ©u vikonas lin?""Jes, estas mia amiko Bob. Kio okazis al li?"La flegistino iras al Bob, kiu falsidas ¶e la koridora muro. ~itu¥as lian kapon."Batita! Oni batis la kapon al li!""Diable! Bob, Bob! Respondu! ©u vi aµdas min? Diru ion, mipetas! Kio okazis?Sed Bob ne respondas, kaj Tom i±as pli kaj pli maltrankvila.

37


Diru al mi:©u la flegistino venas tuj? jes ne©u oni ofte svenas en koridoro? jes neKial Tom ekhaltas? li estas novulo Gerda ne plu estas tie okupi±i pri malsanuloj ne estas lia fakoKiu sidas ¶e la muro? Tom Linda Bob Gerda la flegistino©u Bob paroladas? jes ne

38


©u la flegistino venas tuj? ne©u oni ofte svenas en koridoro? neKial Tom ekhaltas? Gerda ne plu estas tieKiu sidas ¶e la muro? Bob©u Bob paroladas? ne

39


aventuro - Abenteuerdan±ero - Gefahrdanki - dankenege - sehrema - geneigtemi - neigenfacila - leicht

fidi - vertrauenfu¥i - pfuschenreciproke - gegenseitigsilenti - schweigensilento - Stillesinjoro - Herr¥ati - mögenunua - erste

40

©apitro 10

Fakte, Tom ne estas ema fidi la flegistinon. Kial? ©u vi scias,kara amiko, vi kiu sekvas ¶i tiun aventuron ekde la unuavorto? ©u vi scias, kial Tom ne emas fidi la flegistinon?Ne. Certe vi ne scias. Ankaµ mi ne scias. Sed fakto restasfakto, e¶ se ni ne komprenas ±in. Kaj la fakto estas, ke Tomne emas ¥in kredi.Tom estas agema knabo, e¶ iom aventurema, kaj eble tiu troparolema flegistino ne ¥ajnas al li kredinda. Eble li opinias, ketiu flegistino tro emas paroli, kaj do ne estas fidinda. Aµ ¶utemas pri io alia?Tom ege ¥atas sian amikon Bob. Li ¥ategas lin. Li lin amas,fakte. Bob kaj li amiki±is antaµ longe en la urbego, kie ili vivistiutempe - ili dumtempe e¶ iradis al la sama lernejo - sedposte Tom devis iri al malsama urbo, kaj ili ne plu vidis sinreciproke. Kiam, antaµ kelkaj tagoj, ili retrovis unu la alian enla sama universitato, ambaµ ege dankis la destinon.Ili treege ¥atas la tiean bonegan vivon. Ili ¥ategas ±in. Ambaµestas agemaj, laboremaj knaboj, kun speciala ¥ato al la iomtimemaj studentinoj. Eble ¶ar timema junulino estas malplitiminda ol ino neniam ema timi, ol sen-tim-ulino. ©u vikomprenas?

Sed nun Tom mal¥atas la aventuron. Li sin demandas, kial lisentas tiun flegistinon nefidinda. Li preferus silenteman,grav-aspektan sinjorinon. Tiu ¶i ne aspektas tre zorgeme, kajli ne trovas ¥in atentema pri liaj demandoj. Verdire, li opinias¥in ema fu¥i sian laboron. Li timas, ke ¥i ofte agas fu¥e.Fu¥emaj homoj ekzistas en la mondo. Kial tiu tro parolemaflegistino ne estus unu el ili? ©u li mispa¥is, kiam li turnis sinal ¥i? Sed al kiu alia li povus sin turni? ~i estis la solaflegistino, kiu trovi±is en la universitato. Aµ ¶u li mispensas?Kaj nun li sentas sin ema zorgi pri Linda. ©u tiu belegaknabino ne trovi±as en dan±ero? Li amas ¥in, li e¶ amegas¥in, pli kaj pli, kaj la ideo, ke dan±eraj homoj povus fari ion al¥i, apenaµ estas travivebla. La vivo ne estas facila, kaj ¥ajnasnun, ke la tuta afero i±as pli kaj pli mal¥atinda.

41


Diru al mi:Kiu ne emas fidi la flegistinon? Bob Linda Tom Gerda la blonduloKie Tom kaj Bob retrovis sin reciproke? en lernejo en universitato en la urbego, kie ili vivis tiutempeEstas ___ flegistino(j) en la universitato. unu du tri kvar kvinPri kiu zorgas Tom? pri Bob pri Gerda pri Linda pri la flegistino©u Tom ¥atas la novan aventuron? jes neKiun amas Tom? Gerdan Rongan Lindan la flegistinon

42


Kiu ne emas fidi la flegistinon? TomKie Tom kaj Bob retrovis sin reciproke? en universitatoEstas ___ flegistino(j) en la universitato. unuPri kiu zorgas Tom? pri Linda©u Tom ¥atas la novan aventuron? neKiun amas Tom? Lindan

43


afabla - freundlichakcepti - annehmenaldoni - hinzufügenaran±i - arrangierenbanala - abgedroschenbonvoli - die Güte haben¶iam - immerdankon - dankene dankinde - nichts zu danken, gern geschehenentute - zusammenfermi - schließenfini - schluß machenfunkcii - funktionieren,arbeite,laufen±eni - belästigenigi - machen,veranlassenkontenta - zufriedenkiel eble plej - so__wie möglichkonsentite - in Ordnung

malfermi - öffnenmaniero - Weise,Art,Maniermanki - fehlenmekaniko - Mechanikmiksi - mischenmiri - sich wundernmotoro - Motorobjekto - Objekt,Gegenstand,Dingoportuna - gelegen,bequemordo - Ordnungpanei - eine Panne habenpaneo - Panneripari - reparierenripeti - wiederholensa±a - weise,klug, gescheitseka - trockentia - solch eintrovi±i - sich befindenturni sin al - sich wenden an

44

©apitro 11

Linda ekhavis ideon. ~i aliris la junan blondan viron, dum liproksimi±is al sia aµto, kaj alparolis lin:"Sinjoro, ¶u vi bonvolus helpi al mi?"Li turnis sin al ¥i kun viza±o ¥ajne ne tre kontenta, kaj ¥inrigardis dum longa senvorta minuto."Kiel mi povus vin helpi?" li fine demandis, kaj li tuj aldonis:"Bonvolu pardoni min, se mi respondas nee, sed al mi tempovere mankas. Mi devas ur±e veturi al la urbo.""®uste tiel vi povas min helpi. Mia aµto paneas. Io estasfu¥ita en ±i. Mi ne sukcesas ±in irigi...""Pardonu min, sed mi ne sukcesus rebonigi la aferon, e¶ kunplej granda bonvolo. Pri mekaniko mi scias nenion. Mi ¶iammiras vidi, ke veturiloj entute funkcias. Kiam mi vidasmotoron, ¶iam mirigas min, ke tia ¥ajne senorda aran±o depecoj kaj objektoj igas aµton iri. Mi...""Mi ne petas vin ripari mian veturilon, vi min miskomprenis.Mi demandas nur, ¶u vi bonvolus akcepti min en via aµto ±islaurbo."La ideo de Linda estis jena: sekvi lin estus dan±ere, sed se liveturos aµte, mi petos lin akcepti, ke mi veturu kun li, kajdum la veturado mi igos lin paroli. Mi diskrete faros ¥ajnebanalajn demandojn, kaj paroligos lin. Tiel mi scios kiel ebleplej multe pri li."Nu, bone," li fine konsentas. "Konsentite, venu." Kaj limalfermas la pordon de la aµto por ¥i.

"Dankon, vi vere estas tre afabla. Tio ege helpas min. Mi plejsincere dankas.""Ne dankinde," li respondas, iom seke. Kaj li ekirigas lamotoron."Mi ne ¥atas la ideon, ke mi devos venigi ripariston,mekanikiston," ¥i diras. "Mi tute ne ¥atas aµtojn, fakte. Mihavas veturilon, ¶ar estas tre oportune, sed mi ne ¥atasaµtojn."La alta junulo nur silentas."Ne estas facile igi lin diri ion," pensas Linda, iom zorge, sindemandante, ¶u estis sa±e enmiksi sin en tiun aventuron. ~iforte deziras lin paroligi, sed samtempe timas malkontentigilin. Neniam estas facile trovi plene kontentigan manieron agi."©u ±enas vin, se mi parolas?" ¥i demandas, "vi eble estassilentema.""Mi havas zorgojn," li respondas."Mi ne volas ±eni vin. Estas jam tiel bonkore, ke vi minveturigas. Mi vere sentas grandegan dankemon al vi.""Ne dankinde," li ripetas, kaj silentas plu, pripensema.

45


Diru al mi:De kiu Linda petas helpon? de flegistino de profesoro Ronda de juna blondulo de Tom ©u la juna blonda viro estas kontenta? jes neKien la blondulo volas veturi? al mekaniko al policejo al la urbocentro al hospitaloKion volas Linda de li? ripari ¥ian auton veturi ¥in al la urbocentro veturigi ¥in al policejo ©u la blondulo konsentas? jes nePri kio Linda parolas dum la veturo? pri Gerda ¥i dankas kaj demandas pri liaj zorgoj pri la vetero pri universitato ©u la blondulo estas parolema? jes ne

46


De kiu Linda petas helpon? de juna blondulo©u la juna blonda viro estas kontenta? neKien la blondulo volas veturi? al la urbocentroKion volas Linda de li? veturi ¥in al la urbocentro©u la blondulo konsentas? jesPri kio Linda parolas dum la veturo? ¥i dankas kaj demandas pri liaj zorgoj©u la blondulo estas parolema? ne

47


a¶eti - kaufenakvo - Wasserapud - nebenbrando - Weinbrand¶io - allesdenove - abermals,von neuemdoloro - Schmerzdoni - gebenduone - halbeksplodi - explodierenfraµlino - Fräuleinglaso - Glas±emi - stöhnen,seufzenheziti - zögernja - ja,doch,wohlkiom - wieviel

klara - klarkvankam - obgleich,wenn auchlar±a - breit,weitlaµ - nach,gemäßmorti - sterbenplezuro - Genuß,Freude,Vergnügenpolico - Polizeiporti - tragenpripensi - überlegenricevi - erhaltense±o - Stuhlsoifi - Durst habensoifo - Durstsufi¶a - genügendtiom - so vieltrinki - trinken

48

©apitro 12

Bob duone malfermas la okulojn, ilin refermas, ilinmalfermetas denove, ilin refermas, ±emas, kaj finfinemalfermas ilin tute lar±e."Donu al mi ion por trinki," li diras."Trinki? Kion vi deziras trinki?" demandas Tom."Ion ajn. Brandon. Donu al mi glason da brando.""Kiel vi sentas vin?" diras fraµlino Marta, la flegistino."La kapo doloras," Bob respondas ±eme. "Mi petas vin,bonvolu doni al mi ion por trinki.""©u vi bonvolas iri," Tom petas la flegistinon, "kaj alporti al liglason da brando?"La flegistino iom hezitas, sed fine kapjesas."©u mi ankaµ voku la policon?" ¥i diras. "Li ja ricevis baton,baton sufi¶e fortan, por ke li i±u senkonscia. Laµ mia opinio,tio pravigas, ke oni venigu la policon. ©u vi ne konsentas?""Ankaµ akvon," diras Bob, antaµ ol Tom trovas la temponrespondi al Marta. "Mi tre soifas. Mi trinkos brandon plezure,sed unue mi trinku akvon. Bonvolu alporti al mi tre grandanglason da akvo kaj iom grandan glason da brando.""Jes. Estus sa±e voki la policon," Tom respondas al laflegistino.

"Se vi ne alportos al mi ion por trinki, mi iros mem," dirasBob. "Mi tre soifas. Vi ne povas imagi, kiom soifa mi minsentas. Mi tuj iros trinki akvon. Kaj poste mi iros a¶etibrandon. ©u oni povas ricevi brandon en la memservarestoracio?""Ne, tute ne," Marta respondas, "sed mi havas brandon enmia ¶ambro. Mi alportos ±in al vi. Aµ venu mem, se vi povas.©u vi povas stari±i?""Mi povas," diras Bob, tre malrapide stari±ante kun la helpode Tom kaj de la flegistino, "kvankam dolore."Ili iras al ¥ia ¶ambro."Trinku tiom da akvo, kiom vi deziras, " ¥i diras. "Kaj poste midonos brandon al vi. Eksidu sur tiun se±on, ±i estas trekomforta, vi vidos."Bob sidi±as sur la se±on, iom ±emas, kaj ricevas grandanglason da akvo kun videble grandega plezuro. "Doloras al mila kapo," li diras."Diru," petas Tom, "kio okazis. ©u finfine vi klarigos al ni? Niestas ege scivolaj."Bob pripensas iomete, trinkas iom da akvo, metas la manonal la kapo kun dolora esprimo surviza±e, kaj fine respondas:"Mi ne povus klarigi. Nenio estas klara. Mi estis tie apudGerda. Mi aµdis nenion, mi aµdis neniun bruon. Kaj subite ¶ioeksplodis en mia kapo kaj mi mortis."

49


Diru al mi:Kion Bob tuj deziras? akvon vinon brandon bieron nenionKie oni povas trovi brandon? en la ¶ambro de la flegistino en universitata restoracio nenieKion Bob trinkas unue? brandon bieron teon akvon©u li povas bone klarigi, kio okazis? jes ne©u li aµdis bruon? jes ne©u Bob vere mortis? jes ne

50


Kion Bob tuj deziras? brandonKie oni povas trovi brandon? en la ¶ambro de la flegistinoKion Bob trinkas unue? akvon©u li povas bone klarigi, kio okazis? ne©u li aµdis bruon? ne©u Bob vere mortis? ne

51


absorbi - einsaugen,bedaµri - bedauerncentro - Mittelpunkt,Zentrum,Mittedaµri - dauerndaµrigi - fortfahren,fortführenekzemplo - Beispielfeli¶a - glücklichfeli¶e - glücklicherweiseforgesi - vergessen±entila - artig,höflich±oja - fröhlich±ojo - Frohsinnhotelo - Hotelie - irgendwointeresa - interessantinteresi - interessiereninternacia - internationalkomenci - anfängenkonato - Bekannterkoncerni - angehen,betreffenkoncerne ...n - was...anbelangtkrome - zudem

kutimi - sich gewöhnenkutimo - Angewohnheit,Usus,Gewohnheit,Brauchmomento - Momentnacia - nationalnacio - Nationnekonato - Unbekannterperfekta - trefflich, perfekt, vollkommen,vollendetpersono - Personpeza - schwerpreciza - präzis, exakt, bestimmt,pünktlich, genau, präziseproponi - vorschlagen, proponieren,beantragenrajti - dürfenrajto - Recht, Befugnisrakonti - erzählenridi - lachenrideti - lächelnrimarki - bemerkensimila - ähnlichstulta - albern, dumm¥ofori - als Fahrer arbeiten¥oforo - Fahrer, Chauffeurteatro - Theatervojo - Chaussee, Strecke, Weg, Bahn

52

©apitro 13

La vojo ¥ajnas longa, kiam oni silentas la tutan tempon. Lindaestas parolema; krome, ¥i deziras ricevi informojn pri siastranga kunulo; ¥i do tute ne ¥atas tiun longan silentadon.Kial ne provi denove? ~i decidas, ke ¥i rekomencos paroli. Seli ne ¥atos, nu, li esprimos sian mal¥aton, kaj ili plu veturossenvorte, kaj la vojo plu ¥ajnos longega."Vi diris...," ¥i komencas, ne sciante, kiel ¥i finos, sed feli¶eideo tuj venas: "Vi diris, ke vi havas zorgojn. Nu, ofte onisentas sin pli bone, kiam oni esprimas siajn zorgojn al iu.""Vi estas scivolema, ¶u ne? Nu, mi ne volas esti malafablakun tiel bela knabino, kiel vi. Pardonu, se mi ne montras minpli amiki±ema. Sed miajn zorgojn mi ne povas klarigi.""©u vi estas certa? Oni ofte imagas, ke afero estas neebla,¶ar oni ne scias, kiel komenci, sed...""Ne. Kiom koncernas min, ne estas tiel. Mi ne povas rakontipri miaj zorgoj, ¶ar ili koncernas personojn, pri kiuj mi nerajtas paroli. Oni devas esti diskreta, ¶u ne? ©u vi ¥atus, keviaj amikoj rakontu ¶ion pri vi al nekonato?""Kompreneble ne. Mi bone komprenas vin. Fakte, mi ne estasspeciale scivola. Mi komencis diri tion nur, ¶ar mi trovis lasilenton peza kaj la vojon pli kaj pli longa. Sed mi tute nevolus maldiskreti.""Estas fakto, ke oni kutime interparolas, kiam oni veturaskune. Mi ver¥ajne ne estis tre ±entila, lasante tiun silentondaµri kaj daµri pli kaj pli peze por vi. Mi e¶ ne rimarkis, kesilento esti±as kaj daµras. Mi estis absorbita de miaj pensoj,de miaj zorgoj, kaj ankaµ de la vojo. Oni devas atenti lavojon, kiam oni ¥oforas, ¶u ne? Strange, kvankam vi estas trebela kaj sidas tuj apud mi, plej proksime al mi, mi tamenforgesis pri vi. Nur ekzistis por mi la vojo en miaj okuloj, kajla zorgoj en mia kapo.""©e mi okazis la malo. Mi daµre pensis pri vi. Mi rimarkis, kevi ne aspektas tre ±oje. Vi ¥ajnis malfeli¶a. Mi min demandis,¶u mi povus helpi. Vi ja tre afable konsentis min veturigi. Misentas min danka. Mi volus redoni al vi similan servon. Miopiniis, ke se mi helpas vin vortigi vian mal±ojon, tio eblesenpezigos vin, kaj mi estos kontenta agi helpe. Eble estasstulte, sed mi ¶iam deziras feli¶igi la homojn."

53

"Vere, vi estas tre bonkora. Mi ege bedaµras, ke mi ne povasjesi al via propono. Sed, kiel mi jam diris, miaj zorgojkoncernas aferojn, pri kiuj mi ne rajtas rakonti. Nu, jen nialvenas. Kie vi deziras, ke mi lasu vin?""Kien precize vi iras? Kie vi haltos? Kie vi lasos la aµton? Vipovus lasi min tie. Estos plej facile por vi.""©iam scivola, ¶u ne? Vi ¥atus scii, kien mi iras," li dirasridante, dum Linda sentas sin ru±i±i, ¶ar similan rimarkon ¥itute ne atendis. Dum momento, ¥i ne scias, kiel respondi. ~isentas sin stulta."Tute ne," ¥i fine diras, malvere. "Kien vi iras, tio tute neinteresas min. Mi proponis tion nur, ¶ar tio ¥ajnis plej facila.Sed se ±enas vin, ke mi scios, vi povas lasi min ie ajn en lacentro. Ekzemple ¶e la Internacia Hotelo, aµ ¶e la GrandaTeatro. ©iaokaze, mi treege dankas vin kaj mi facile trovosmian vojon. Jen. Tie ¶i estas perfekte. Koran dankon, kaj ±isrevido, kara sinjoro.""®is revido, kara spionino!"La aµto forveturas, kaj Linda ne povas forturni la okulojn de±i. Kara spionino, vere! Kion li volis diri? ©u li suspektus? Niakompatinda Linda ne scias, kion pensi.

54


Diru al mi:Kie sidas Linda? ¥i staras ¶e la parkejo en la aµto en la restoracioKial ¥i volas paroli kun la blondulo? ¶ar li estas interesa parolanto ¶ar li ploras ¶ar ¥i volas ekscii ion pri li ¶ar li pla¶as al ¥i©u la blondulo volas klarigi siajn zorgojn? jes neKiel Linda klarigas sian scivolon? ¥i diris ke ¥i vidis kion li faris ¶ar li estas bonkora ¶ar estas bone dividi zorgojnKien precize veturas la blondulo? al la teatro ni ne scias al la meblovendejoKie nun staras Linda? certe apud la Internacia Hotelo certe apud la Granda Teatro ni ne scias precizeKion ¥i timas vidante la forveturantan aµton? ke ¥i neniam plu vidos lin ke la junulo suspektis ke ¥i spionis lin ke ¥i ne scias kie ¥i estas

55


Kie sidas Linda? en la aµtoKial ¥i volas paroli kun la blondulo? ¶ar ¥i volas ekscii ion pri li©u la blondulo volas klarigi siajn zorgojn? neKiel Linda klarigas sian scivolon? ¶ar estas bone dividi zorgojnKien precize veturas la blondulo? ni ne sciasKie nun staras Linda? ni ne scias precizeKion ¥i timas vidante la forveturantan aµton? ke la junulo suspektis ke ¥i spionis lin

56


aero - Luftbrako - Armdomo - Hausdu - zweiesperi - hoffenfantomo - Gespenst,Geistfenestro - Fensterfenestrokovrilo - Fensterladenhoro - Stundehumuro - Humoriam - einst,einmalinfano - Kindkampo - Feldkanti - singenkovri - zudeckenkrii - schreienkuri - laufenkura±a - mutig,tapferkura±o - Mutlaca - müdelaµta - lautlibera - freilito - Bettludi - spielen

lumo - Lichtmalantaµ - hintermar¥i - marschieren,laufen,gehenmonto - Bergmovi - bewegenmuskolo - Muskelnek... nek... - weder...nochnenie - nirgendspatro - Vaterpatrino - Mutterplendi - klagen,sich beklagenplori - weinenpura - sauberroko - Fels,Felsensinsekve - Reihenfolge,Aneinanderreihungsituacio - Situation,Lage,Zustandsoni - läuten, tönen,klingensuno - Sonne¥losi - schließen¥losilo - Schloß¥tono - Steinvarma - warmveki - weckenvo¶o - Stimme

57

©apitro 14

"Kie diable mi trovi±as?" diris al si Gerda, kiam ¥i veki±is. ~iku¥is sur lito - sur malkomforta, tro mallar±a lito - en ¶ambronekonata, en domo nekonata.Mankis al ¥i forto, kaj ¥ia tuta korpo iom doloris; ¥i estis laca,kvazaµ ¥i estus laborinta multajn horojn sinsekve en lakampoj, kvazaµ ¥i estus movinta pezajn rokojn kaj ¥tonojndum multaj kaj multaj tagoj, sen e¶ horo da dormo, kvazaµ ¥iestus mar¥inta dum multaj kaj multaj semajnoj sur malfacilamonta vojeto. Unuvorte, ¥i estis lacega, kaj ¥ajnis al ¥i, ke ¶iujmuskoloj de ¥ia korpo plendas pri troa laboro, nehome peza,nehome malfacila, nehome laciga.Kaj tamen ¥i sciis, ke ¥i faris neniun korpan laboron; ¥i sentissin mal±oja; ¥iaj okuloj malseki±is; ¥i ploris.Ne estis multe da lumo en la ¶ambro. Kvankam ¥i sentis sintiel laca, tiel senforta, scivolo pri la situacio tamen superis¥ian deziron plu ku¥i. ~i sekigis siajn okulojn kaj elliti±is. ~iiris al la eta fenestro, esperante malfermi la dikajnfenestrokovrilojn, kiuj malhelpis la envenon de lumo. ~iankaµ esperis, ke ¥i vidos la sunon. Krome, estis tre varme enla ¶ambro, kaj estus sa±e malfermi la fenestron por enlasiiom da pura aero. Sed ¥i ne sukcesis. Io malhelpis, ke tiumalnova fenestro movi±u.~i iris al la pordo; ±i estis ¥losita, kaj ¥losilo nenie videblis.La ¶ambro estis malbela, ne tre pura. Apud la muro staristablo kaj se±o. ~i sidi±is sur la se±on, metis la brakojn sur latablon, la kapon en la manojn, kaj ploris. "En¥losita mi estas,"¥i pensis. "Oni en¥losis min!"Antaµe ¥i ne multe pensis pri la plezuro esti libera. Liberiestis io perfekte natura: ¥i iris, kien ¥i deziris, sen iu ajnmalhelpo, kaj tiu libereco ¥ajnis rajto evidenta. Kaj nun onimalliberigis ¥in malantaµ ¥losita pordo. ~i, kiu tiom ¥atis ±oji,ridi, kanti, kiu tiom ¥atis ludi kaj promeni sub la suno, nun neplu trovis en si la humuron, kiu tiom ofte helpis ¥in en lamalfacilaj horoj de la vivo. ~i ne povis vidi la eksteran sunon,kaj same en ¥ia koro ne plu lumis la kutima suno de ±ojo.

58

Kaj jen subite ¥i reagis: ¥i iris al la pordo kaj ±in batis kun plejgranda forto; ¥i faris timigan bruon, sed nenio okazis. ~i vokispli kaj pli laµte, kriis, kriegis, samtempe piedbatante lapordon, sed venis neniu respondo, neniu reago. Senespera, ¥irevenis al la lito kaj reku¥i±is, pli laca ol iam ajn. Dum multajhoroj ¥i restis tiel, ku¥e, kaj fine, tro laca, ¥i ekdormis.Vekis ¥in infana vo¶o; ±i venis el iu alia ¶ambro, en la samadomo, tute certe; ±i diris: "Neniam diru nek al via patro nekal via patrino, ke ni venis en la forlasitan domon. Estasmalpermesite ludi ¶i tie. Se ili scius..." Alia vo¶eto respondis:"Mi neniam diros. Nek al mia patro, nek al mia patrino. Nehavu zorgojn. Neniam oni scios, ke ni venis ludi ¶i tie."Gerda diris: "Infanoj, ¶u vi aµdas min?" ~ia koro batis espere."Iu parolis," sonis unu el la infanvo¶oj, sed aµdeble la knabone parolis al Gerda, nur al sia kunulo. "©u vi aµdis?""Estis kvazaµ vo¶o de virino," diris la alia."Infanoj, venu, helpu min, mi estas mallibera, oni ¥losis lapordon, mi estas en¥losita, venu, mi petas, mi petegas,liberigu min, "Gerda plu petegis. Sed la reago de la infanojestis plej senkura±iga."Venu!" kriis unu. "Estas fantomo!""Vi pravas," la dua respondis, "oni ¶iam rakontis pri fantomoen ¶i tiu forlasita domo. Fantomino, oni diris, kaj la vo¶o estisina. Ni rapide forkuru!""Mi timas," ankoraµ diris la unua, dum la bruoj klarigis alGerda, ke la du knaboj forkuras kaj lasas ¥in sola, sola, sola...

59


Diru al mi:©u Gerda sciis, kie ¥i estas? jes neKiel aspektis la ¶ambro, en kiu Gerda ku¥as? hela malhelaKial Gerda estis lacega? ¶ar ¥i mar¥is dum longa tempo ni ne scias precize ¶ar ¥i multe laboris©u ¥i ¥atis sian malliberecon? jes ne tio ne gravis por ¥iKiel ¥i provis liberi±i? malfermante pordon malfermante fenestron ¥i telefonis al ¥ia familio Kio vekis ¥in? virina vo¶o malsato infana vo¶o suno Pri kio la infanoj parolis? pri Gerda pri la milito pri la vetero pri la bezono esti diskretaKial la infanoj ne helpis ¥in? ili ne kredis ke ¥i estas ¥losita ili ektimis kaj pensis ke ¥i estas fantomo ili ne aµdis ¥in Kun kiu Gerda estis post la forkuro de la infanoj? sola kun fantomo kun profesoro Ronda

60


©u Gerda sciis, kie ¥i estas? neKiel aspektis la ¶ambro, en kiu Gerda ku¥as? malhelaKial Gerda estis lacega? ni ne scias precize©u ¥i ¥atis sian malliberecon? neKiel ¥i provis liberi±i? malfermante pordonKio vekis ¥in? infana vo¶oPri kio la infanoj parolis? pri la bezono esti diskretaKial la infanoj ne helpis ¥in? ili ektimis kaj pensis ke ¥i estas fantomoKun kiu Gerda estis post la forkuro de la infanoj? sola

61


cent - hundert¶efa - Haupt-,hauptsächlich¶okolado - Schokoladedek - zehndek kvar - vierzehndekstra - rechtermaldekstra - linkerdol¶a - süßflanko - Flanke,Seitefrue - frühhieraµ - gesternkvar - vierkvardek - vierzigkvardek kvar - vierundvierzigmagazeno - Lagerhaus,Magazin,Geschäftmateno - Morgen (Vormittag)

meblo - Möbelstücknazo - Nasepano - Brotpapero - Papierplani - planenplano - Planplenplena - pickepackevollpo¥to - Postraporti - berichten,meldensako - Sackspeco - Art,Sorte,Gattungsporto - Sportstrato - Straße¥anco - Chance,Gelegenheit, Aussichttasko - Aufgabe,Arbeitteo - Teevendi - verkaufen

62

©apitro 15

"Bonan matenon, ho plej bela, ¶u vi bone dormis?""Bonan matenon, Tom. Mi ne dormis tre multe. Kaj vi, ¶u vidormis kontentige?""Perfekte, kara, perfekte. Sed diru do al via plej fidindaamiko, kial vi ne sufi¶e dormis.""©u ne estas klare al vi? Mi tro pensis. Mi pensadis tutnoktepri ¶io, kio okazis hieraµ.""Estas fakto, ke mi ne revidis vin hieraµ, post kiam mi eliriskun Bob por okupi±i pri Gerda. Ni lasis vin en la memservarestoracio kun la tasko observi la blondulon. Kiam mi revenis,vi estis for. Kien vi iris? ©u vi faros al mi precizan raporton?""Kun plezuro, sed ankaµ vi raportos al mi poste, ¶u ne? Nu,mi veturis al la urbocentro kun tiu junulo. Mi rakontis al li, keio fu¥a okazis al mia aµto, kaj mi petis lin min veturigi. Lihezitis, sed fine decidis jese. Mi deziris lin paroligi, por eksciipri li kiel eble plej multe, sed mi ne sukcesis. Ni diris unu al laalia nur tre banalajn aferojn.""©u vi almenaµ scias, kien li iris en la urbo, laµ kiuj stratoj, alkiu domo?""Atendu. Mi rakontos ¶ion. Por ke mia peto ¥ajnu natura, mipetis lin lasi min en la centro. Li lasis min ¶e la dekstra flankode la Granda Teatro, kaj li veturis plu. Mi ne sciis, kion fari. Mipromenis en la urbo, pensante, ke mia ideo ne estis tielbona: mi eksciis nenion pri li, kaj trovi±is sen aµto en la mezode la urbo. Fakte, mi sentis min iom stulta. Mi promenis destrato al strato, provante elpensi planon, kaj jen subite mividas lin eliri el la po¥toficejo. Mi estis nekredeble bon¥anca.Imagu! Se mi estus trovi±inta naz-al-naze kun li ±uste kiam lieliris el la po¥t-oficejo...! Sed mi vidis lin sufi¶e frue por minka¥i."

63

"Feli¶e, ke vi vidis lin sufi¶e frue!""Kiel mi diris: mi estis bon¥anca, mi vidis lin ±ustatempe. Nu,li iris piede, kaj mi decidis lin sekvi. ©u vi konas tiun grandanmagazenon, kiu vendas kvardek malsamajn specojn de panokaj ¶iaspecajn ¶okoladojn kaj aliajn dol¶a¤ojn? Sur lamaldekstra flanko de la strato, kiu iras al la ©efaSportocentro. Estas granda vendejo de mebloj apude. Nu, negravas, ¶u vi konas aµ ne. Li eniris tiun panejon, aµ tiundol¶a¤vendejon, aµ tiun... nu... tiun pan- kaj dol¶a¤vendejon,kaj eliris post minuto portante paperan sakon, kiu aspektisplenplena. ~ajnis, ke li a¶etis la tutan magazenon. Mi devasdiri, ke ili vendas tre bonajn a¤ojn en tiu ejo. Mi, kiu tiom¥atas ¶okoladon kaj dol¶a¤ojn, ofte irus tien kaj a¶etusmulton, se mi ne timus diki±i. Nu...e... kion mi rakontis?""Vi raportis pri via spiona sekvado, sed vi devoji±is de la ¶efavojo de via raporto al flankaj konsideroj pri pano kaj¶okolado. Fakte, ¶u vi deziras iom pli da pano? Kion vi trinkas¶i-matene? Teon, mi vidas. ©u vi ¥atus, ke mi replenigu viantason?""Jes, dankon. Mi plezure trinkos plian tason da teo. Dankon,Tom, kara. Nu, do..."

64


Diru al mi:Kun kiu parolas Tom? kun Tom kun Linda kun Gerda kun flegistino kun infanoj ©u ¥i bone dormis? jes ne©u Tom raportas unue? jes ne©u ¥i sukcesis paroligi la blondulon en la aµto? jes ne©u ¥i poste vidis lin? jes neKion la blondulo a¶etis? dol¶a¤ojn panon ni ne povas scii precizeKial Linda ofte irus al la vendejo por multon a¶eti? ¶ar ¥i volus renkonti la junulon unufoje pli ¶ar ¥i ¥atas dol¶a¤ojnKial ¥i tamen ne faras tion? ¶ar dol¶a¤oj dikigas ¶ar ¥i ne volas renkonti la blondulon ¶ar ¥i ne rajtas man±i dol¶a¤ojn pro la diabeto Kion trinkis Linda? kafon brandon teon akvon

65


Kun kiu parolas Tom? kun Linda©u ¥i bone dormis? ne©u Tom raportas unue? ne©u ¥i sukcesis paroligi la blondulon en la aµto? ne©u ¥i poste vidis lin? jesKion la blondulo a¶etis? ni ne povas scii precizeKial Linda ofte irus al la vendejo por multon a¶eti? ¶ar ¥i ¥atas dol¶a¤ojnKial ¥i tamen ne faras tion? ¶ar dol¶a¤oj dikigasKion trinkis Linda? teon

66


a¶a - schlecht,übel,mies,widerlichatmosfero - Atmosphärebonkora - herzensgutbruna - braunbiero - Bierfinfine - endlichflugi - fliegenfojo - malfurioza - toll, wütend, stürmisch, rasendgratuli - gratulierengrupo - Gruppehundo - Hundje - um¤us - geradekato - Katzekelnero - Kellnerkia - was für einkoko - Hahnkoloro - Farbekrom - außerkuko - Kuchenkune - zusammen

kvin - fünfman±i - essenmenuo - Menümil - tausendmilito - Kriegmilitservo - Kriegsdienstmuziko - Musiknaµ - neunnoti - notieren, aufschreibennumero - Nummerok - achtplafono - Zimmerdecke,Deckeplato - Tafelpseµdo- - Pseudo-, Schein-reala - real,wirklichrompi - brechensalato - Salatsoldato - Soldatsupo - Suppetelero - Tellertri - dreiturka - Türkischvesti - anziehen, bekleiden, kleiden,ankleiden

67

©apitro 16

"Kie mi estis en mia raporto? Ha jes! Mi memoras. Li eliris eltiu vendejo kun papera sako plena je dol¶a¤oj.""Eble estis ¶efe pano.""Prave, eble pano. ©iaokaze, jen mi ekvidis lian aµton, kiustaris flanke de la strato. Mi pensis: nun li forveturos aµte, kajmi ne plu povos sekvi lin. Sed ne. Li nur iris porti tiun sakonal la aµto, ±in metis en ±in, re¥losis la aµtopordon, kaj plupiediris. Nur tiam mi havis la ideon noti la numeron de liaaµta numerplato. Mi do eksekvis lin plu. Li pa¥is sur ladekstra flanko de la strato, kaj mi sekvis iom malproksimesur la maldekstra flanko.""©u li rimarkis, ke vi lin sekvas?""Certe ne. Subite, li eniris restoracion. Mi hezitis: ¶u ankaµ mieniru? Aµ ¶u mi tro riskos, ke li vidos kaj rekonos min?Unuflanke, mi deziris spioni lin. Aliflanke, la risko, ke lirekonos min, estis reala, kaj min ±enis. Dum mi staris tiehezitante, eniris la restoracion grupo da soldatoj, eble ok aµnaµ, junaj viroj, kiuj militservis, videble. Dum ili eniris kaj lapordo estis malfermita, mi vidis, ke la restoracio estas grandakaj plena je homoj. Mi sekvis la ok aµ naµ soldatojn kaj trovissidlokon ne tre videblan de la loko, kie mia blondulo ¤useksidis.""Li do estas via blondulo, ¶u?""Ne parolu malsa±e. Vi perfekte scias, kion mi volas diri. Estisturka aµ pseµdoturka restoracio, kun stranga muziko kajstrangaj vesta¤oj. La kelneroj estis vestitaj per t.n. (=tielnomataj) naciaj vestoj multkoloraj. Mi man±is bonegan supon,sed poste ion, pri kio mi ankoraµ nun min demandas, ¶u estispecoj el hundo aµ kato. Certe ne estis kokida¤o, sed krom tiomi havas neniun certecon. Ankaµ la salato estis tre bona, sedla kuko estis treege dol¶a, tro dol¶a por mi, kaj same la turkakafo; ±i estis nekredeble plena je sukero, kaj mi man±is tiomda kafpulvoro, kiom mi trinkis da kafo.""Mi miras pri la grava loko, kiun konsideroj pri man±o kajtrinko okupas en via spionraporto. Mi atendis aventurojn, sedvenas ¶efe menuoj."

68

"Ne ridu pri mi, aµ mi ne daµrigos la rakonton. Okazis io. Duel la soldatoj estis furiozaj, ¶ar la kelnero ne volis porti al ilibieron. Ili faris bruegon, kriegis, kria¶is, la aliaj provis ilinsilentigi, kaj finfine speco de milito komenci±is inter ili. Iliekbatis unu la alian kun rimarkinda forto. Subite, jen unutelero flugis tra la aero, poste du, tri, kvar, kvin aliaj teleroj,unu taso e¶ flugis ±is la plafono...""Kia ±ojo! Kia plezuro! Kiajn perfektajn amikojn vi trovis!""©efe, kia bruo! ~ajnis, ke ili rompas mil glasojn samtempe,dum cent viroj kune kria¶as, kaj dek muzikistoj provas kunesuperi la bruon de la telera milito.""Tre bela atmosfero, ¶u ne? Mi gratulas vin. Estis kura±e restitie.""Jes. Kia vivo! Cetere, mi estas kura±a, ¶u vi neniamrimarkis?""Mi ne konas vin sufi¶e, sed via kura±o ne mirigas min. Bela,kura±a, riskema, aventurema, bonkora: vi estas la perfektavirino. Sed pri via perfekteco ni havos aliajn okazojn paroli.Kio okazis post la telera, glasa kaj turkakafa milito?""Mi rimarkis tre bedaµrindan aferon, nome, ke la blondulo neplu trovi±as en la restoracio. Li certe foriris, dum mi tiominteresi±is pri la intersoldata milito. Mi vere bedaµras mianmankon de observemo. Sed kion fari? Bedaµri ne helpas, Mifu¥is mian taskon. Mi provos ne fu¥i ±in alifoje.""Nu, prave, estas tre bedaµrinda afero. E¶ se nur ¶ar ±imontras, ke vi tamen ne estas plene perfekta. Sed mialmenaµ ±ojas pri unu afero: vi fakte ne tiom interesi±is privia blondulo. Do eble vi pravas, eble li ne estas via blondulo,eble vi tamen preferas vian karan brunharan amikon Tom.""Eble, eble. Sed ¶u vi vere scias, kial mi forturnis miajnokulojn de tiu blondulo, kvankam mi antaµe decidis plejmulte informi±i pri li?""Nu, ver¥ajne ¶ar...""©ar unu el tiuj junaj soldatoj estis tiel bela viro!"

69


Diru al mi:Kion faris la junulo, post kiam li eliris el la vendejo? li forveturis per aµto li iris al meblovendejo li metis sakon en aµtonKien li subite eniris? al panejo al restoracio al teatro Kial Linda hezitis sekvi lin tien? ¶ar ¥i ne ¥atas restoraciojn ¶ar ¥i timis ke li rekonos ¥in ¶ar ¥i timas diki±i ¶ar ¥i ne havis tempon Kiel aspektis la restoracio? estis klasika muziko tie estis ege moderna restoracio estis turka aµ pseµdoturkaKion man±is Linda? ¥i ne estis certa katon hundon kokida¤on Kion faris la soldatoj? komencis fari bruon komencis paroli kun Linda komencis kanti Kia estas Linda? timema aventurema malbonkora Kio estas Linda? knabino knabo eksterterulo Kion rimarkas Linda post la telera milito? ke la blondulo pliproksimi±as al ¥ia tablo ke la blondulo malaperis ke la blondulo estis vundita dum la batalo

70


Kion faris la junulo, post kiam li eliris el la vendejo? li metis sakon en aµtonKien li subite eniris? al restoracioKial Linda hezitis sekvi lin tien? ¶ar ¥i timis ke li rekonos ¥inKiel aspektis la restoracio? estis turka aµ pseµdoturkaKion man±is Linda? ¥i ne estis certaKion faris la soldatoj? komencis fari bruonKia estas Linda? aventuremaKio estas Linda? knabinoKion rimarkas Linda post la telera milito? ke la blondulo malaperis

71


aperi - erscheinendeksepa - siebzehnterdua - zweiteredzo - Ehemannedzino - Ehefraufrato - Bruderfratino - Schwestergardi - hüten, bewachen, behüten, überwachensingardi - sich in Acht nehmen, vorsichtig seinsingarda - vorsichtighistorio - Geschichtehonesta - ehrlichia - irgendeinjaro - Jahrjarcento - Jahrhundertkapti - fangenkonduki - führen, leitenkontroli - überwachen, kontrollieren, nachsehenkrimo - Verbrechen

kvara - viertelasta - letztemarko - Mark,Markemono - Geldmotivo - Grund, Beweggrund, Motiv,Antriebpla¶i - gefallenpreskaµ - fastpro - wegen, halber, um ... willen,anläßlichproblemo - Problemri¶a - reichrolo - Rollesep - siebenser¶i - suchensolvi - lösen, auflösensuko - Saft¥tele - durch Diebstahl¥teli - stehlentipo - Typtria - dritteuzi - brauchen, verwenden,benutzen

72

©apitro 17

"Sed kial, kial, kial?" diris la policano preskaµ krie al siaedzino, kiu estis lia plej helpema kunlaboranto. "Diru al mikial, kaj mi solvos la problemon. Oni ne kaptas homon por lasimpla plezuro travivi aventuron! ~i ne estas ri¶a. Ne kun laespero ricevi monon ili ¥in kaptis. ~i ¶iam vivis plej trankvilan,honestan vivon. Do, ne ¶ar ¥i enmiksis sin en iun krimanagadon ili ¥in kaptis. Pro kio do? Por kio?""~i instruas, vi diris al mi. Kion do ¥i instruas? Kio estas ¥iafako?""~i instruas historion, sed ¥i estas specialisto pri la sekretajlingvoj de la deksepa kaj dekoka jarcentoj.""Pro tio ver¥ajne ¥i malaperis, sed ni ne trovos la motivonuzante nur nian imagon. Ni prefere uzu la faktojn. Ni provukunmeti ilin, rekunmeti la sinsekvon de la okaza¤oj. Kiel laafero komenci±is?""Ni ne scias multon. Mi raportu jene. Du gestudentoj - Tomkaj Linda - rimarkis, ke alta blondulo metas ion en la tasonde Gerda. Ili rimarkis pro lia ka¥a, ¥tela maniero agi. Iomposte, Gerda eliras el la memserva restoracio tra la pordokoridora. Tuj poste aµdi±as bruo, kvazaµ iu falus. Bob, kiuali±is al Tom kaj Linda intertempe, eliras kune kun Tom. Ilitrovas Gerdan en la koridoro: ¥i ku¥as senkonscia. Tomforiras ser¶e al helpo, dum Bob gardas la junan profesorinon.Kiam Tom revenas kun la flegistino, Gerda malaperis, sed¶i-foje Bob estas senkonscia, batita al-kape. Intertempe lablondulo eliris tra la alia pordo de la memserva restoracio,kaj sekvis Linda. ~i sukcesas kunveturi en lia aµto, sed nesukcesas igi lin diri ion helpan. Tamen ¥i notas la numeron,markon kaj tipon de la aµto..."

"©u la aµto estis lia? ©u ne estis ¥telita veturilo?""Ne. Ver¥ajne li ne suspektis, ke iu suspektos ion. Kiam ¥ipetis, ke li veturigu ¥in, tio al li ne pla¶is, sed li ver¥ajneopiniis, ke estos e¶ pli suspekte malakcepti ¥in.""Vi do scias, kiu li estas, ¶u ne?""Jes, ni kontrolis. Estas la frato de fraµlino Marta, unu el launiversitataj flegistinoj, tiu, kiun Tom venigis.""Interese! Plej interese! La gefratoj eble kunlaboras en iumalhonesta agado. Kion ili respondas al via demandado pritiuj strangaj okaza¤oj?""La flegistino nur rediras la samon, kiel Tom. Kaj la blondulonni ankoraµ ne pridemandis.""Kial?"

73

"Por ke li ne suspektu, ke ni suspektas lin. Li estas nia sola¥anco retrovi Gerdan. Bedaµrinde, en la lastaj tagoj, li vivasplej normalan vivon, iris al neniu speciala loko, faris nenionatentindan. Eble li ludis sian rolon kaj ±in finis. La aliaj - tiuj,kiuj forkuris kun Gerda, kiam Bob, kiu gardis ¥in, estissenkonsciigita - certe estas la gravuloj. Ili devas ekzisti, ¶arnek la alta blondulo, nek lia fratino Marta povis forportiGerdan. Se evidenti±os, ke la tasko de la blondulo estis nurfaligi ian dormigan substancon en la trinka¤on de Gerda, ni linpridemandos. Ni ±is nun esperis, ke li kondukos nin al lamalaperinta belulino. Sed pli kaj pli ¥ajnas, ke tio ne okazos.

74


Diru al mi:Pri kio parolas la policano? pri la drogoj pri la motivoj de la forkapto pri la mono de Gerda Kion precize instruas Gerda? lingvistikon historion sekretajn lingvojnKiu estas la alta blondulo? filo de Marta frato de Marta frato de Gerda filo de profesoro Ronda Kiu estas Marta? filino de blondulo bofratino de blondulo fratino de blondulo patrino de blondulo Kial oni ankoraµ ne pridemandis la blondulon? ¶ar li estas ¶efo de grupo ¶ar ili ne scias kie li estas ¶ar oni esperas ke la blondulo pliproksimigos la policanon al GerdaKiel la policano esperas retrovi Gerdan? ili esperas ke Marta diros kie estas Gerda sekvonte la blondulon ili esperas ke infanoj montros la vojon

75


Pri kio parolas la policano? pri la motivoj de la forkaptoKion precize instruas Gerda? historionKiu estas la alta blondulo? frato de MartaKiu estas Marta? fratino de blonduloKial oni ankoraµ ne pridemandis la blondulon? ¶ar oni esperas ke la blondulo pliproksimigos la policanon al GerdaKiel la policano esperas retrovi Gerdan? sekvonte la blondulon

76


antaµ longe - vor langer Zeitaparato - Apparatbaki - backenbezoni - nötig habenbrakhorlo±o - Armbanduhrdokumento - Dokumentelporti - austragenfilo - Sohnfilino - Tochterfrukto - Obst,Fruchthejmo - Heim, Haushejme - zuhausehejmen - nach Hausehorlo±o - Uhr¤eti - werfenkasedo - Kasettelegi - lesenletero - Briefmalsata - hungrigmalsati - hunger haben

obei - folgen, gehörchen, befolgenobstina - hartnäckig, starrköpfig,halsstarrig, trotzigoran±o - Apfelsine, Orangepasi - vergehenpasigi - herreichen, verbringen, zubringenplumo - Federpomo - Apfelpreni - nehmenprincipo - Prinzippromesi - versprechenradio - Radiosata - sattserpento - Schlangeskribi - schreibensuferi - leiden¥an±i - tauschen, wechseln, ändern,umändern,¥an±i±i - sich ändern¥iri - zerreißen, reißenterura - fürchterlichtial - darum

77

©apitro 18

"Via situacio ne pla¶as al vi, ¶u? Vi dezirus ¥an±i ±in, ¶u ne?Nu, estas facile ¥an±i vian situacion."Vi ¥atus man±i ion, ¶u ne? Pecon da pano vi deziras, tutecerte. Aµ ¶u frukton? Jen, rigardu, mi havas pomon kajoran±on por vi. Kiel belaj ili estas! Plenaj je suko, evidente.Se vi estus konsentinta labori por ni, vi jam estus plene sata.Kaj jen io alia: kuko. ©u ne bonega, belega, man±inda kuko?Ankoraµ varma, ¤us bakita. Tu¥u, sentu mem, kiel pla¶evarmeta ±i estas. Vi malsatas nur pro via stulteco. Se vi estussa±a, vi konsentus fari la etan laboron, kiun mi petas de vi,kaj vi tuj ricevus la man±a¤ojn. Mi bedaµras, ke vi estas tielobstina. Estas bedaµrinde, vidi tiel belan knabinon suferi promalsato. Mi sincere bedaµras vian obstinecon. Nur eta "jes",kaj ¶io ¶i estos via."Li ¥ajnigas sin afabla, sed estas io tre a¶a en lia viza±aesprimo. Gerda sentas sin pli kaj pli malforta. Estas varme en¶i tiu ¶ambra¶o, kio ne estas facile elportebla. Krome, ¥imalsatas, kaj la vido de tiu pomo kaj de tiu oran±o estas veresuferiga. Kaj tamen ¥ia devo estas diri "ne"."©u vi legis la dokumenton, ¶u vi komprenis ±in?" li aldonas,kvazaµ espere.Kompreneble ¥i legis: ¥i estis scivola. Almenaµ ¥i bezonis scii,kial oni ¥in kaptis kaj senigis je libereco. Tial ¥i legis. Estismalfacile kompreni, komence, sed iom post iom ¥ia memoroplene revenis, ¥i rememoris la principojn de tiu sekretalingvo, kaj ¥i sukcesis kompreni ¶ion; ¥i havis nenion alian porfari. Dum multaj horoj ¥i estis sola kun tiu dokumento, kiun ililasis al ¥i. Sed ¥i decidis neniam respondi al ili; ¥i ja antaµlonge promesis al Profesoro Kosadi, ke pri tio ¥i ¶iamsilentos. Neniam ¥i ¥an±os sian decidon."©u vi legis la dokumenton?" sonas duan fojon la a¶a vo¶o.~i plu silentas, kaj li eliras, furioza. Li eliras kun la pano, lapomo, la oran±o kaj la kuko. Feli¶e, ke almenaµ ili lasis al ¥iakvon, varma¶an akvon, jes ja, apenaµ trinkeblan, certe,preskaµ ne sensoifigan, prave, sed tamen akvo. Malsatoneblas pli malpli elporti, sed soifon ne.

Minutoj pasas. Multaj minutoj. Unu horo, du horoj, ¶u trihoroj? ©u multaj horoj? Kiel scii? Ne estas horlo±o sur lamuro, kaj ili prenis ¥ian brakhorlo±on. La lumo apenaµ¥an±i±as en la ¶ambro, pro la nemoveblaj fenestro-kovriloj.©u estas frue, ¶u estas malfrue, ¥i tute ne povas scii. Tago,nokto, mateno, vespero ¶i tie estas samaj. Sunlumo neniamenvenas.Kaj jen la a¶ulo revenas, kun radio-kaj-kased-aparato. Lienmetas kasedon, kaj irigas la aparaton. Eta, plenda ploremavo¶eto aµdi±as, kaj ¥iras la koron de Gerda:"Patrino, patrineto mia, mi petegas vin. Faru, kion ili volas.

78

Ili kaptis min. Mi ne scias, kie mi estas. Estas terure. Mi timas.Mi tiom deziras reiri hejmen. Mi petegas vin, faru tion, kion ilideziras. Se ne, ili faros malbonon al mi. Ili ne diris, kion. Ili nevolas diri. Sed mi scias, mi sentas, ke estos terure. Kompatumin, kara, kara patrino. Kompatu vian filinon. Mi timegas.Rapidu, rapidu, ke plej frue ili liberigu min. Ili ne volas, ke miparolu pli longe, sed mi havas paperon kaj plumon, kaj mi tujskribos leteron al vi. Mi nur petegas: obeu ilin!""Jen la letero," li kria¶as, kaj post rida¶o li aldonas:"Nu, tio ver¥ajne sufi¶os. Mi revenos post iom da tempo. Miestas certa, ke vi i±os sa±a, finfine. Kaj jen. Prenu ¶i tion, ±ihelpos vin pensadi." Kaj tion dirante, li ¤etas al ¥i beleganpomon. Gerda sentas sin, kvazaµ Eva ¶e l' serpento.

Petro: Eble ni forkuris tro rapide. ©u vere fantomoj ekzistas?Ralf: ©u vi volas raporti pri la vo¶o al viaj gepatroj? Se jes, vi neplu estas mia amiko. Se ili scios, ke ni ludis en la malpermesitadoma¶o, vi...Petro: Ne. Mi tute ne volas diri al la gepatroj, ke ni ludis tie. Tioestas nia sekreto. Mi nur v...Ralf: Jes. Sekreto kunigas la amikojn. Se vi gardos la sekreton,vi restos mia amiko. Sed se vi malka¥os ±in al granduloj, mi...mi... mi suferigos vin, mi igos vin plori tiel grave, ke neniam pluen via tuta vivo vi forgesos tiun tagon. Kredu min, en via tutavivo, tio estos la lasta fojo, kiam vi rompis promeson. Kio? ©utio igas vin ridi?Petro: Mi ne ridas, mi nur v...Ralf: Ankaµ mi ne ridas. Mi parolas plej serioze. Oni ne ridas priveraj dan±eroj, ¶u? Kaj se vi...Petro: Sed mi tute ne volas diri ion al la gepatroj. Mi nur...Ralf: Kaj se vi rakontos ±in en la lernejo, ne estos pli bone porvi. Mi plorigos vin tute same. Mi malpurigos viajn vestojn, kajvia patrino krios furioze kiam vi revenos hejmen. Mi ku¥igos vinen akvo kaj sidos sur via kapo. Mi kaptos vin per mia specialakaptilo kaj veturigos vin en la montaron kaj forlasos vin tie, kajvi estos tute sola kaj perdita, kaj vi ploros. Vi...

79


Diru al mi:Kiu parolas komence de la ¶apitro? Gerda Marta kaptisto blonduloKiel sentas sin Gerda? malsate sate malvarme kontente Kiom facile ¥i legis la dokumenton? facile ¥i tute ne komprenis ±in malfacileKial ¥i ne diras, kio estas skribita en la dokumento? ¶ar ¥i promesis al profesoro Kosadi ¶ar ¥i timis ke ili murdos ¥in ¶ar ¥i volis mem profiti de tiu ¶i dokumento Kion kunportas la a¶ulo? brakhorlo±on akvon radio-kaj-kased-aparaton ni ne scias precizeKia estas la vo¶o de la filino de Gerda? trankvila kura±a plorema gajaKion Gerda ricevas por man±i? tomaton pomon oran±on nenion

80


Kiu parolas komence de la ¶apitro? kaptistoKiel sentas sin Gerda? malsateKiom facile ¥i legis la dokumenton? malfacileKial ¥i ne diras, kio estas skribita en la dokumento? ¶ar ¥i promesis al profesoro KosadiKion kunportas la a¶ulo? radio-kaj-kased-aparatonKia estas la vo¶o de la filino de Gerda? ploremaKion Gerda ricevas por man±i? pomon

81


82

©apitro 19

Petro: Vi e¶ ne scias ¥ofori. Mi ne kredas je via kaptilo. Kajcetere, mi nur...Ralf: Jes, mi scias ¥ofori.Petro: Vi ne rajtas ¥ofori ¶ar vi estas tro juna. Kaj vi ne havasaµton.Ralf: Mi ne zorgas pri tio, ¶u mi rajtas aµ ne. Se mi farus nurtion, kion mi rajtas fari, mi farus nenion. Mi ¥telos iun veturilon,jes, mi ¥telos veturilon de iu instruisto en la lernejo kajveturigos vin sur monton kaj lasos vin tie kaj vi ploros. Se viparolos al iu el niaj samklasanoj aµ samlernejanoj, la tutalernejo ekscios pri la virino el la malnova doma¶o, kaj poste lagepatroj...Petro: Vi diris "virino", do vi ne kredas, ke estas fantomo. Vi dokonsentas, ke...Ralf: Kompreneble mi ne kredas je fantomoj. La virino, kiun niaµdis, estas virino, kiun mi kaptis kaj gardas tie. Mi planas igi¥in mia servistino: ¥i faros ¶ion, kion mi volos. Kaj se vi parolospri ¥i... Nu, mi ne volas paroli pri tio, kio okazos al vi, ¶ar vi trotimus...

83


Diru al mi:Kiuj estas Petro kaj Ralf? policanoj infanoj gefratojKial Ralf provas timigi Petron? ¶ar li ne volas ke Petro rakontu kie ili estis ¶ar li volas mem rakonti pri la afero pli frue Kiamaniere li provas timigi lin? dirinte ke li batos Petron dirinte ke li portos Petron al fora loko kaj lasos lin tie dirinte ke li ¥telos vesta¤ojn de Petro ©u Petro estas timigita? jes neKion Ralf rakontas pri la virino? ke li kaptis ¥in ke ¥i estas fantomo

84


Kiuj estas Petro kaj Ralf? infanojKial Ralf provas timigi Petron? ¶ar li ne volas ke Petro rakontu kie ili estisKiamaniere li provas timigi lin? dirinte ke li portos Petron al fora loko kaj lasos lin tie©u Petro estas timigita? neKion Ralf rakontas pri la virino? ke li kaptis ¥in

85


amatoro - Amateuraµskulti - zuhörenbonvena - willkommencelo - Ziel¶iu - jederdigna - würdevolldiversa - verschiedendubi - zweifelnemo - Tendenzesplori - untersuchen,forschenesploro - Untersuchungkisi - küssenkondi¶o - Bedingungmalkovri - entdeckennecesa - nötignigra - schwarz

onklo - Onkelonklino - Tanteprezenti - vorstellen, anbieten,präsentieren, darstellensalti - springensavi - retten,erlösenseruro - Schloßses - sechsstre¶i - spannen, aufziehen, straffen,anspannensub - unterteni - haltensin teni - sich haltensinteno - Verhalten,Einstellungtraduki - übersetzentrans - über, hinüber, quer, jenseitsverda - grünviziti - besuchen

86

©apitro 20

Pa¥oj. Oni pa¥as sur la strato. Gerda aµskultas atente; ¥iantaµsentas, ke io grava baldaµ okazos. Bruo de multajhomoj. Ili venas. Ili ¥ajnas multaj, laµ la bruo: ¶u nun onivenos grupe por ¥in suferigi? ~losiloj. Bruo de ¥losiloj trans lapordo. Iu enmetas ¥losilon en la seruron. ~i scias, ke ne estas¥ia kutima vizitanto. Li ne agas tiel. Li enmetas tre rapide la¥losilon, ±in turnas, eniras. Ne ¶i tiu. Li provas unu fojon. Nesukcesas. Plia bruo de ¥losiloj. Alian fojon li provas, sen pli dasukceso. Li provas ree kaj ree per diversaj ¥losiloj. Aµdeblas,ke li ne konas la seruron. Kiam li enmetis ¥losilon, li tenas ±inlaµ diversaj direktoj, kvazaµ li ludus per ±i, ver¥ajne ¶ar liesploras nekonatan seruron.Kaj jen li fine sukcesas! Li eniras."Polico!" li diras, kaj Gerda devas superi fortan emon salti al lipor lin kisi. Estas alta viro, maldika, kun nigraj haroj kajverdajokuloj, kiu sin tenas tre digne.Post li venas aliaj homoj, multe pli junaj. ~i jam vidis tiujnviza±ojn. Studentoj ili estas. Ilia sinteno estas tute malsama:senstre¶a."Tiuj gejunuloj multe helpis min," la policano klarigas. "Ni neestas sufi¶e multaj en la polico por ¶ion fari, kaj ilia helpoestis tre bonvena." Kaj li prezentas ilin: Tom, Bob, Linda.Kiam ¥i aµdis la pa¥ojn, Gerda imagis, ke venas sep, ok, eblenaµ homoj, sed almenaµ ses; fakte, ili estas nur kvar."Mia filino...?" ¥i demandas, kaj ¥i apenaµ povas eligi la duvortojn, tiom ¥i timas la respondon."Savita: ¥i nun estas en via hejmo, kun via edzo. Viajkaptintoj estas amatoroj, kiuj agis fu¥e. La etulino estis ¶e laonklino de tiu f-ino (=fraµlino) Marta, la universitataflegistino. Ni facile trovis ¥in. ~i tre ±ojis revidi la patron, kajla hejmon, kompreneble.""Ho, mi dankas, mi dankegas vin. Via diro ¥an±as mian tutanvivon. Sed diru: kiel vi alvenis ¶i tien? Kiel vi malkovris, ke ilitenas min en¥losita en ¶i tiu doma¶o?""Du knaboj rakontis pri vo¶o en ¶i tiu malnova, forlasitadomo. Dank' al ili... Sed nun rakontu vi. Kion viaj kaptintojcelas? Kio estas ilia celo? Kial vin teni mallibera?""Ili volas, ke mi traduku malnovan dokumenton. Mimalkonsentis. Tiam ili opiniis, ke perforte ili sukcesos. Ilipreskaµ sukcesis. Per malsato, unue, kaj poste per la mesa±ode mia filino. La malsato ne estis facile elportebla, kredu min,sed la mesa±o sur-kaseda...! Fakte mi terure malsatas nun.Mi petas, ¶u iu el vi bonvolus iri a¶eti man±a¤on por mi? Ioajn estos bonvena."Linda foriras por a¶eti man±a¤ojn."Vi rakontos al mi, ¶ion, senmanke," ¥i diras al la du knabojelirante.

87

Gerda raportas pri la dokumento; ¥i tenas ±in enmane kajtradukas, vorton post vorto; krome, ¥i donas ¶iujn necesajnklarigojn.La policano kapjesas komprene. Gerda klarigas al li ankoraµpli pri la kondi¶oj de sia mallibereco. Kaj jen la policanohavas ideon."Bob, ¶u vi konsentus ka¥i vin sub la lito, se iu envenus?""Kial?""Mi havas planon. Mi ¥atus, ke ni ¶iuj foriru, krom vi kajGerda, kaj ke ¥i diru al la kaptinto, ke ¥i konsentas klarigi al li,kio estas skribita sur tiu papero, mi volas diri: sur tiu malnovadokumento. Ili tiam agos laµ la dokumento, kaj ni kaptos ilintiom pli facile. Sed tamen, ni ne rajtas riski, ke Gerda suferu.Kiu scias? Kiam ¥i ne plu estos necesa por ili, ili povus... Nu,vi komprenas. Vi restos ¶i tie, kaj kiam vi aµdos pa¥ojnproksimi±i, vi ka¥os vin sub la lito, kaj bone atentos ¶ion, kiookazas. Gerda diris, ke ¶iam venas nur unu persono, unu viro,maldika ulo, ne tre forta. Fortulo kiel vi tuj superos lin, senecese."Bob konsentas, kvankam, se diri la veron, kun iom dubaesprimo.

88


Diru al mi:Kion aµdas Gerda? ¥losilojn a¶ajn kriojn nenion infanojn Kiel ¥i scias, ke ne venis la kutima vizitanto? ¶ar alvenantoj kriis laµte ¶ar alvenantoj ne konis la seruron ¶ar ili rapide venisKiujn prezentas la policano al Gerda? Rafon kaj Petron Bobon, Ralfon kaj Lindan Tomon, Bobon kaj LindanPri kio estas la unua demando de Gerda? pri ¥ia filino pri la letero pri la kaptistoj Kiel la kaptintoj celis igi Gerdan kunlabori? per mono per kapto de filino de Gerda per vundo Por kio foriras Linda? por a¶eti ion por trinki por vidi ¶u iu iros por a¶eti ion por man±iKial la policano petas, ke Bob restu kun Gerda? ¶ar li ne fidas Gerdan por ke Bob gardu Gerdan ¶ar li scias ke Bob amas Gerdan

89


Kion aµdas Gerda? ¥losilojnKiel ¥i scias, ke ne venis la kutima vizitanto? ¶ar alvenantoj ne konis la seruronKiujn prezentas la policano al Gerda? Tomon, Bobon kaj LindanPri kio estas la unua demando de Gerda? pri ¥ia filinoKiel la kaptintoj celis igi Gerdan kunlabori? per kapto de filino de GerdaPor kio foriras Linda? por a¶eti ion por man±iKial la policano petas, ke Bob restu kun Gerda? por ke Bob gardu Gerdan

90


adiaµ - adieu,lebe wohlalpreni - annehmen,aufnehmenaresti - verhaftenaviadi - fliegenaviadilo - Flugzeugbando - Horde,Bandebileto - Karte,Billett,Fahrkartebotelo - FlascheBudho - Buddhadetalo - Einzelheitdifini - definieren,bestimmenelito - Eliteenami±i - sich verliebenfilozofio - Philosophiefirma - stabil, fest,wiederstandsfähigflughaveno - Flughavenfoto - Fotoharmonio - Harmoniehaveno - Hafenindiki - anzeigen,andeuteninsulo - Inselislamo - Islamjen... jen... - bald....baldjudo - Judekatoliko - Katholik

kaverno - Höhle,Grubekolbaso - Wurstkonstante - stätig,stets,immer,kopio - Nachbildung, Kopie, Abschrift,Abdrucklakto - Milchlando - Landlibro - Buchlui - mietenmembro - Glied, Mitgliedmorala - sittlich, moralischnaski - gebären, zur Welt bringennaski±i - entstehenortodoksa - strenggläubig, orthodox,rechtgläubigpersekuti - verfolgen, fahnden,nachzusetzenpopolo - Volkprotestanto - Protestantregiono - Gebiet, Region, Bereich,Gegendreligio - Religion, Glaubesignalo - Signalsocieto - Association, Gesellschaft,Sozietät¥tato - Staattendo - Zelttrezoro - Tresor, Schatzvalori - wert sein, sich verlohnen,aufwiegen, geltenvaloro - Geltung, Wert, Bedeutung

91

©apitro 21

Gerda sentas sin pli bone. ~i ¤us finis man±i. Foriris Linda,Tom kaj la policano. ~i parolas kun Bob, tre mallaµte. Ili jadevas atenti, ¶u iu proksimi±as aµ ne. Feli¶e, e¶ sen specialeaµskulti, ¥i ¶iam bone aµdis, sufi¶e frue, kiam la a¶ulo venas.Bob pla¶as al ¥i. Li estas granda kaj forta, kun esprimo debonkora, sindonema hundo.Ili parolas pri siaj vivoj, pri la lastaj okaza¤oj. Kiam ¥i parolaspri sia edzo, lia viza±o ¥an±i±as, alprenas iom mal±ojanesprimon. ©u li enami±us al ¥i?Kaj jen aµdi±as pa¥oj. Bob saltas sub la liton, provas rapidetrovi ne tro malkomfortan pozicion sub la lito. "Ne brui," lidiras al si, "plej grave, plej necese estas ne brui!"Envenas la gardanto, la a¶a malgrasulo, kiu, per siaj vortoj priman±o, tiom suferigis Gerdan. Sed ¶i-foje ¥i povos kontentigilin. Kia plezuro!"Mi konsentas," krias Gerda, kiam la maldika a¶ulo malfermasla pordon. "Mi akceptas vian proponon. Mi ne plu elportas.Mi tradukos vian a¶an paperon. Liberigu mian filinon, kajdonu al mi man±i, mi petas.""Jen," simple diras la maldikuleto, kaj li elprenas el sakopanon, kolbason, kukon, fruktojn, ¶okoladon, kaj e¶ botelonda lakto. Gerda man±as silente; ¥i povus man±i e¶ pli,kvankam ¥i ¤us iom man±is. Bob, aµdante la man±obruon, plikaj pli malsatas, sed kion li povus fari?"Nu, bonvolu klarigi al mi, kio estas skribita sur tiu malnovapapero," la vizitanto diras.Kaj Gerda klarigas. ~i rakontas, ke temas pri la trezoro de laLumoser¶antoj. La Lumoser¶antoj estis sekreta societo, kiunaski±is en la dekkvina jarcento kaj daµris, jen forta, jenmalforta, laµ la epokoj, ±is la mezo de la dekoka jarcento. ®ihavis membrojn en tre multaj landoj, en popoloj plejmalsamaj. Katolikoj, protestantoj, ortodoksuloj, judoj,islamanoj, budhanoj kaj aliaj estis membroj de tiu internaciaaµ supernacia societo. Ilia celo estis sekrete labori por launuigo de la mondo, de la popoloj, por la harmoniigo de lareligioj, kaj por ke la malsamaj tradicioj interkompreni±u. Iliestis morala kaj filozofia elito. Ili estis elpensintaj sekretanlingvon, kiu ebligis al ili komuniki, el kiu ajn lando aµ popoloili estis. La ¥tatoj, kiam ili malkovris la ekziston de laLumoser¶antoj, ektimis tiujn homojn, miskomprenis iliajncelojn, kaj ilin persekutis. Inter la Lumoser¶antoj, tre ri¶ajhomoj trovi±is. Tial, laµ diversaj malnovaj dokumentoj, iliatrezoro estas multvalora. Tiu ¶i papero estas fotokopio dedokumento, kiu tre precize indikas, kie oni ka¥is la trezoron.Gerda klarigas, tradukas, kaj la viro notas ¶iun detalon suretan notlibron. Kiam ¥i finis, li diras:

92

"Dankon. Nun ni havas, kion ni deziris. Mi foriras. Mi lasas vintie ¶i. Ni decidos poste, kion ni faros el vi. Adiaµ, belulino,adiaµ."Nur post kiam la pordo fermi±is kaj la bruo de la pa¥ojforsvenis, aµdi±as de sub la lito vo¶o, kiu diras:"©u vi lasis al mi iom de tiu kuko?"

93


Diru al mi:Pri kio parolas Gerda kaj Bob? pri la sekretaj lingvoj pri la policano pri siaj vivojKio okazas post iom da tempo? alvenis a¶ulo sed Bob ne sukcesis ka¥i sin sub la liton alvenis a¶ulo kaj Bob sukcesis ka¥i sin sub la liton alvenis tri a¶uloj kaj komenci±is bataloKion promesas Gerda? ¥i promesas ke ¥i sinmortigos ¥i promesas ke ¥i tradukos leteronPri kio temas la papero? pri la trezoro pli la historio de Lumoser¶antoj, pri la gramatiko de sekreta lingvo Kiuj estas la Lumoser¶antoj? anoj de nova religio ser¶antoj de trezoroj sekreta societo marrabistojKial la ¥tatoj persekutis ilin? ¶ar ¥tatoj miskomprenis iliajn celojn ¶ar ¥tatoj en dek-oka jarcento volis mem krei komunan lingvonKiam la a¶ulo foriras? post kiam li malkovris Bob sub la lito post kiam Gerda tradukis ¶ion post kiam li mortigis Gerdan

94


Pri kio parolas Gerda kaj Bob? pri siaj vivojKio okazas post iom da tempo? alvenis a¶ulo kaj Bob sukcesis ka¥i sin sub la litonKion promesas Gerda? ¥i promesas ke ¥i tradukos leteronPri kio temas la papero? pri la trezoroKiuj estas la Lumoser¶antoj? sekreta societoKial la ¥tatoj persekutis ilin? ¶ar ¥tatoj miskomprenis iliajn celojnKiam la a¶ulo foriras? post kiam Gerda tradukis ¶ion

95


danci - tanzenfamilio - Familiegardostari - Wache haltenhodiaµ - heutekosti - kostenmaro - die Seemorgaµ - morgenmultekosta - teuerpagi - zahlenparto - Teil

prepari - vorbereiten,bereitenrimedo - Mittelsupre - obensupren - nach obenmalsupre - untenmalsupren - nach unten¥ipo - Schifftemperaturo - Temperaturtero - Erdevetero - Wettervoja±i - reisen

96

©apitro 22

Baldaµ venis la policanoj, por ilin liberigi. Gerda reiris hejmen,al siaj filino kaj edzo. Sed Bob rapidis al la flughaveno. Livolis ¶eesti kun Linda kaj Tom, kiam la policano arestos lakaptintojn de Gerda.Estis sufi¶e multekosta voja±o, sed la familio de Gerda - ri¶afamilio - pagis por ili la bileton, tiel esprimante siandankemon.©ar la policano kaj la gejunuloj sciis pli frue ol la ¥telistoj, kietrovi±as la trezoro, ili havis multe da tempo por prepari sin. Iline dubis, ke la aliaj venos kiel eble plej baldaµ, kaj ke la tutabando venos. Kutime tiaj homoj ne fidas sin reciproke, kajvolas kune ¶eesti por certi±i, ke neniu ka¥os por si parton dela trova¤o.La loko indikita trovi±is ¶e la piedo de monto, en kaverno,kie, videble, neniu pa¥is jam de jaroj."Feli¶e, ke ili ne ka¥is tiun trezoron trans la maro, ekzemplesur insulo, kien nur per ¥ipo oni povas iri. Se estis vereinternacia societo, kiel Gerda diris, tio estis ebla, ¶u ne?" Tielparolis Linda."Vi pravas," diris Tom. "Mi tute ne ¥atus voja±i ¥ipe. La maro¶iam igas min malsana. Mi ¥atas rigardi la maron, resti ¶e lamaro, libertempi apud la maro, sed ne voja±i per ¥ipo sur ±i:¥ipoj konstante dancas sur la maro, kaj ilia danco tute nepla¶as al mi. Feli¶e, ke hodiaµ oni povas iri preskaµ ien ajnaviadile. Aviadiloj preskaµ tute ne dancas. Sed e¶ aviadilojnur duone pla¶as al mi. Plej multe mi preferas, kiam miveturas sur tero, sur bona firma tero. Mi bezonas sub mi ionpli firman ol akvo kaj aero. Plej pla¶e estas promeni piede surbona tera vojo. Mi..."

Sed Linda interrompis lian paroladon, iom strangan en tiujkondi¶oj, en kiuj ili trovi±is:"Kiam alvenos la trezor-ser¶antoj, laµ via opinio?" ¥idemandis la policanon."Morgaµ, tute certe. Ili ne povus alveni hodiaµ, ¶ar ne pluestis aviadilo post la nia, kaj aµte ili bezonus la tutan nokton.Ver¥ajne Bob flugos en la sama aviadilo."La temperaturo estis pla¶a, kaj bela la vetero. Ili starigis siantendon en la proksimeco, tamen bone prizorgante, ke ±i neestu videbla por alvenantoj. La sola maniero, laµ kiu latrezorser¶antoj povus alveni antaµ la morgaµa tago, estus, keili flugu per malgranda aviadilo, speciale luita. Sed luispecialan aviadilon kostas tiel multe, ke plej ver¥ajne ili neuzos tiun rimedon.

97

La sekvantan matenon, niaj amikoj veki±is frue. Tuj lapolicano kaj la gestudentoj aran±is, ke ¶iu el ili, unu post laalia, gardostaros en loko, de kie eblas facile observi la solanvojon - aµ pli ±uste voja¶on - laµ kiu oni povas proksimi±i alla kaverno, kaj ke ¶iu havos en la kaverno sian difinitanka¥ejon.Post tri horoj da atendado, io fine okazis. Linda, kiugardostaris en la iom alta observejo, faris la deciditansignalon, kaj rapide kuris de supre al siaj kunuloj."Aµto alvenas!" ¥i kriis.En tiu ege soleca regiono, kiu povus veni aµte per tiu teravoja¶o, se ne la trezorser¶antoj? La tri atendantoj sin ka¥is,¶iu en sia difinita loko, malantaµ rokoj, da kiuj oportunetrovi±is multe en la kaverno.

98


Diru al mi:Kie trovi±as la loko indikita? sur la insulo ¶e piedo de monto en la maroKial Tom tute ne ¥atus voja±i ¥ipe? ¶ar li timas voja±i ¥ipe ¶ar ne pla¶as al li maro ¶ar li kutime malsani±as voja±ante per ¥ipoKiel oni povas iri preskaµ ¶ien ajn? trajne ¥ipe aviadile piedeKiom da homoj atendas la trezorser¶antojn? unue kvar poste kvin unue tri poste kvar unue du poste kvar Kion rimarkas Linda observante la vojon? biciklon piedirantan personon aµton

99


Kie trovi±as la loko indikita? ¶e piedo de montoKial Tom tute ne ¥atus voja±i ¥ipe? ¶ar li kutime malsani±as voja±ante per ¥ipoKiel oni povas iri preskaµ ¶ien ajn? aviadileKiom da homoj atendas la trezorser¶antojn? unue tri poste kvarKion rimarkas Linda observante la vojon? aµton

100


angla - Englischdesegni - zeichnendesegno - Zeichnungilo - werkzeug,Mittelkavo - Vertiefung, Höhlung, Grubekies - wessenkofro - Koffer

kontraµ - gegenkorko - Korkenliteraturo - Literaturprotekti - schützensigno - Zeichentelefono - Telefontiri - ziehen

101

©apitro 23

Post duonhoro, iu envenis. Estis Bob!"Kie sin ka¥as la Lumser¶antoj?" li kriis, "¶u en la mallumo?"La aliaj sin montris."Reka¥u vin, ili tuj alvenos," li diris."Kiel vi faris por antaµi ilin?""Dank' al Gerda: ¥i telefone aran±is, ke veturilo atendu min¶e la flughaveno, kaj ke ¥oforo min veturigu ¶i tien. Monosolvas multajn problemojn, kaj ¥i estas ri¶a, kiel vi scias; ¥idonis tre precizajn indikojn por ebligi al la ¥oforo trovi lalokon, kaj jen mi estas. Sed niaj trezorser¶antoj tuj alvenos. Iliflugis en la sama aviadilo, kiel mi, kaj kiam la ¥oforo mintrovis, mi vidis ilin iri al oficejo, kie oni luas aµtojn."Tom kuris supren al la observejo. Post kelkaj minutoj, la aliajaµdis lian signalon.Envenis la kavernon flegistino Marta, ¥ia frato la altablondulo, la malgrasulo, kiu rilatis kun Gerda, kiam ¥i estismallibera, kaj du aliaj viroj."Profesoro Ronga!" mire diris al si la tri gestudentoj, kaj tujposte ili aldonis: "Kaj Profesoro Fergus!"La unua instruis lingvistikon, la dua anglan literaturon.Laµ la malnova dokumento, la trezoro trovi±is en kofrometita en kavo aran±ita en la rokoj, kaj la ¥tonoj, kiuj ±inkovris kaj ka¥is, ku¥is laµ preciza desegno. Fakte, la ±ustaloko estis indikita per signoj tiel multaj, kvankam diskretaj, kela pasado de l' jarcentoj ne povu forpreni ¶iujn. Pro tiujprecizaj indikoj, la ±usta loko i±is rapide trovita. La grupoforprenis la ka¥antajn ¥tonojn. Montri±is, ke la kavo estisplenigita per korko kaj diversaj aliaj substancoj, kies celover¥ajne estis protekti la kofron kontraµ malsekeco.La kofro, kiun ili eltiris, ne estis tre granda, nek speciale belaaµ valora. ®i estis ¥losita. Per siaj iloj, ili ±in malfermis.

102


Diru al mi:Kiel Bob sukcesis antaµi la bandon? li prenis biciklon ili ne sciis la ±ustan vojon aµto atendis lin ¶e la flughavenoKiom da trezorser¶antoj envenis la kaverno? ses sep kvin kvarKio mirigas la tri studentojn? ke inter trezorser¶antoj trovi±as du de iliaj profesoroj ke inter trezorser¶antoj trovigas nur du de iliaj profesoroj Kie, laµ la malnova dokumento, trovi±as la trezoro? en la rivero sur la monto en la kavo

103


Kiel Bob sukcesis antaµi la bandon? aµto atendis lin ¶e la flughavenoKiom da trezorser¶antoj envenis la kaverno? kvinKio mirigas la tri studentojn? ke inter trezorser¶antoj trovi±as du de iliaj profesorojKie, laµ la malnova dokumento, trovi±as la trezoro? en la kavo

104


apliki - verwenden,anwendenbiblioteko - Bibliothek¶esi - aufhörendefendi - verteidigenfundo - Boden,Grund±enerala - allgemein±isfunde - bis zum Grundhazarde - zufällighazardo - Zufallhospitalo - Krankenhausinfluo - Einflußinjekti - einspritzeninstitucio - Institutionjusta - gerechtkirurgio - Chirurgiekoncerna - betreffend, diesbezüglichkonsisti - bestehenkonstati - feststellen

materio - Materiemetodo - Methodemonato - Monatmuzeo - Museumnarkoanalizo - Narkoanalyseoperacio - Operationpa±o - Seitepraktiko - Praktik,Praxisprivata - privatproksimume - ungefährrenkonti - treffenrenkonti±i - sich treffenrespekti - respektierensankta - heiligsolena - feierlich,festlichspirito - Geiststudi - studierenVatikano - Vatikan

105

©apitro 24

"Nur papero!" kriis Ronga."Ankaµ estas libro!" diris Marta, sed jam Ronga laµtlegis:"Tie ¶i ku¥as la Trezoro de la Lumo. Pro la daµrapersekutado, la Sankta kaj Sekreta Frataro de laLumo-Ser¶antoj baldaµ ¶esos ekzisti. Sed ±ia Spirito pluvivos. Iun tagon, homoj retrovos la Sanktajn Principojn kajrekomencos ilin apliki. Por ili estas ¶i tie ka¥ita la Trezoro dela Lumo."®i estas skribita en la Speciala Lingvo de la Frataro, sedcerte homoj trovi±os, kiuj ±in povos kompreni. La Trezorokonsistas el la arto praktike apliki kaj defendi la Veron, laJustecon, la Dignecon, la Respekton al ¶iu homo, laInterkomprenon, la Honestecon, la Amon, la Kompatemon kajla Konon de si mem kaj de sia ±usta loko."Por la Frataro, la Spiritaj Valoroj estas la plej altaj. Tial ±iaTrezoro estas pure Spirita."Al vi, homo, kiu trovis ±in, trans multaj aµ malmultaj tagoj,semajnoj, monatoj, jaroj, jardekoj aµ jarcentoj, Saluton kajFratecon!" * * *Ili sidis en komfortaj brakse±oj en la hejmo de Gerda."Kio okazis poste?" ¶i-lasta demandis."Ni malka¥is nin, kaj mi ilin arestis," diris la policano. "La lokapolico estis antaµe informita, kaj en¥losis ilin.""©u vi scias, kiel komenci±is la afero?" scivolis Tom."Proksimume. Kiam Marta estis flegistino en la hospitalo, ¥i¶eestis kirurgian operacion de historiisto, Prof. (=Profesoro)Kosadi. Kiam ¶i-lasta estis duone dormanta, duone veki±anta,li parolis nekonscie pri la trezoro de la Lumoser¶antoj. Li diris,ke temas pri malnova societo, elita, tre ri¶a, pri kies trezoro lieksciis hazarde legante en la Vatikana Biblioteko.""Jes," daµrigis Gerda. "Tiun parton de la afero mi konas. Lifaris historian esploron en la Biblioteko Vatikana. Inter lapa±oj de malnova libro, li trovis dokumenton en la sekretalingvo de la Lumoser¶antoj. Li antaµe kelktempe interesi±ispri tiu sekreta societo internacia, kaj iom komprenis ±iansekretan lingvon. Li komprenis, ke tiu papero indikas, kietrovi±as la trezoro de la Lumoser¶antoj, sed mem ne povistraduki ¶iujn detalajn indikojn. Li ricevis la permeson fotokopiila dokumenton. Foje, kiam ni renkonti±is, li parolis pri tio almi. Li diris, ke eble homoj provos trovi tiun trezoron, ¶ar plikaj pli multaj personoj interesi±as pri la malnovaj sekretajsocietoj. Li sciis, ke mi estas la sola persono en la mondo, kiuvere ±isfunde studis tiujn malnovajn sekretajn lingvojn, kaj lipetis min solene promesi, ke mi neniam kunlaboros kunhomoj ser¶antaj la trezoron pro materia intereso."

106

"Kion li volis, ke oni faru pri ±i?" Linda demandis."Ke ±i transiru al iu muzeo aµ ¥tata institucio."Tom intervenis:"Kiel Marta ricevis la fotokopion?""Tion ¥i mem klarigis al mi," respondis la policano: "¥ikonstatis, ke la substanco uzita antaµ la operacio por dormigila profesoron estas unu el tiuj, kiujn oni kelkfoje uzas por t.n.(= tiel nomata) narkoanalizo. Post la operacio, kiam laprofesoro ku¥is en sia ¶ambro - li havis privatan ¶ambron kajdo estis sola - ¥i injektis al li tiun substancon, kajpridemandis lin. Sub la influo de la koncerna substanco, onidormas, sed dormante aµdas kaj respondas demandojn,±enerale dirante la veron. Li do dorme respondis al ¥i. Per tiumetodo ¥i eksciis pri tio, ke nur unu persono en la mondo,nome Gerda, komprenas tiun sekretan lingvon, kaj pri multajaliaj aferoj."

107


Diru al mi:Kiel aspektis la trezoro? estis oro estis papero kaj libro estis monoKion legis Ronga? leteron de la Lumser¶antoj la priskribon sur la mapo Kiam Marta eksciis pri la trezoro de la Lumoser¶antoj? profesoro Kosadi rakontis ¶ion al ¥i kiam ili estis amantoj profesoro Ronda diris tion al ¥i ¥i aµdis de profesoro Kosadi kiam li estis duonkonscia

108


Kiel aspektis la trezoro? estis papero kaj libroKion legis Ronga? leteron de la Lumser¶antojKiam Marta eksciis pri la trezoro de la Lumoser¶antoj? ¥i aµdis de profesoro Kosadi kiam li estis duonkonscia

109


Dio - Gottestimi - achten,hochschätzenfarti - sich befindeninsisti - drängen,beharren aufinviti - einladenkadro - Einfassung,Rahmenkolego - Kollege

komenti - bemerkenkurso - Kursusorganizi - organisierenpaperujo - Brieftaschepluraj - mehrererifuzi - sich weigernstato - Zustandteksto - Text

110

©apitro 25

"Sed vi ne respondis pri la fotokopio!""Ho, pardonu. La profesoro havis ±in en sia paperujo. Li fartistre malbone post la operacio. Marta simple prenis ladokumenton el lia paperujo, dum li dormis; ¥i ja sciis, ke li nevivos longe. Li fartis malbone. Lia sanstato ne lasis multe daespero. Fakte, li baldaµ mortis post tio. Neniu do zorgis pri lamalaperinta papero.""Kiel Ronga enmiksi±is en la aran±on?""Li estis la amanto de Marta, kaj ¥i rakontis al li. Li vivastiamaniere, ke li daµre bezonas multe da mono. Li organizisla aferon. Estas li kaj kolego Fergus, kiuj forportis Gerdan,post kiam ili batis Bob senkonscia. La oficejo de Fergus estastute proksima. Tien ili portis ¥in, kaj tie ili atendis, ±is la vojoestis libera kaj ili povis veturigi ¥in al la forlasita domo."Gerda parolis:"La frato de Marta plurfoje vizitis min, antaµ kelkaj monatoj.Li provis igi min traduki por li la dokumenton. Sed kiam midemandis, de kie li ricevis ±in, li hezitis, iom pali±is, nerespondis tuj, kaj mi komprenis, ke li ne agis honeste. Mimemoris la vortojn de Prof. Kosadi, kaj malakceptis kunlabori.Sed li revenis unufoje, dufoje, trifoje. Mi ¶iufoje rifuzis. Kiammi poste ricevis inviton instrui pri malnovaj sekretaj lingvoj enla kadro de kurso de Prof. Ronga, mi tute ne imagis, ke estasrilato inter Ronga kaj la junulo, kiu tiel ofte venis al miahejmo insisti, por ke mi traduku la paperon pri l' trezoro.""Jes," diris Tom. "Pro via plurfoja rifuzo ili elpensis tiunplanon. Kapti vin kaj perforte devigi vin traduki la tekston.""Tiom da riskoj kaj zorgoj por nenio!" komentis Gerda. "Kiamalsa±eco! Kia stulteco!""Jes. Amatoroj," diris la policano malestime. "Ili agis amatoreekde la komenco. Pro tio ni tiel facile ilin kaptis. Sed pri tiuamatoreco vi danku Dion, Gerda. Pro tiu amatoreco ni povisliberigi vin, kaj vi plu vivas. Neamatoroj en simila situacio nehezitus: vin uzinte, ili vin mortigus.""©u vere?""Jes. Vi sciis tro multe. Estus tro dan±ere lasi vin vivi. Sincere,vi povas danki Dion, ke nur amatoroj planis kaj realigis tiunaferon."Gerda silentis, pensema."Terure!" ¥i fine diris. "©iaokaze, mi plej sincere dankas vin,¶iun el vi. Vi agis mirinde. Vi savis min kaj mian filinon. Sed,Bob, kion vi opinias pri la tuta afero? Vi ankoraµ dirisnenion."Bob rigardis ¥in, kun iom stranga esprimo."Mi plezure trinkus glason da brando," li diris. Kaj li restismal±ojeta, dum ¶iuj aliaj ekridis.

111


Diru al mi:Kiam mortis profesoro Kosadi? dum la operacio baldaµ post la operacio kiam li eksciis pri la trezoro Kiu estis Ronga? frato de profesoro Kosadi amanto de Marta frato de Marta©u Gerda renkontis la fraton de Marta antaµ la forkapto? ne jesKion opinias la policano pri la kaptistoj? ke ili estas profesiuloj ke ili estas amatoroj©u Bob estis ±oja en la fino? ne jes

112


Kiam mortis profesoro Kosadi? baldaµ post la operacioKiu estis Ronga? amanto de Marta©u Gerda renkontis la fraton de Marta antaµ la forkapto? jesKion opinias la policano pri la kaptistoj? ke ili estas amatoroj©u Bob estis ±oja en la fino? ne

113

Postparolo

NOVA MISTERO!KARA KAJ ESTIMATA LEGINTO,

Vi legis ¶i tiun aventuron ±is la fino. Sendube vi estas kontenta, ke ¶io fini±is bone. Sed ¶u vi rimarkis, ke en la rakonto grava kontraµdiro trovi±as? Alivorte, en unu loko la aµtoro diras ion, kaj en alia li diras la kontraµon. Vi ne rimarkis, ¶u vere? Bedaµrinde! Nun vi devos relegi la tutan tekston por trovi, pri kio temas. Legu atente, kaj se post unu legado vi ne trovis, relegu duan fojon, trian fojon, ktp. Certe vi fine trovos. Kaj se ne, nu, la vortoj kaj esprimmanieroj de Esperanto pli bone meti±os en viankapeton...

114

Enhavo Vortlistoj Tekstoj Demandoj

Documents

Transcript of Enhavo Vortlistoj Tekstoj Demandoj