Energy Efficiency Albania
-
Upload
alket-dhami -
Category
Documents
-
view
57 -
download
2
description
Transcript of Energy Efficiency Albania
EFICENSA E ENERGJISE NE BANESA (Albania)
A e dini se ?
Nje boiler(ngrohes uji)elektrik konsumon perafersisht rreth 3200kwh/vit. Nje boiler diellor(panel
diellor per ngrohjen e ujit)mund ta pergjysmoje me tej kete konsum energjie ne perafersisht 1900
kwh/vit,ne nje zone me klime te moderuar imagjinoni se sa eshte kursimi ne rajonet me diell si
shqiperia. Eshte e mundur qe te arrijme nje kursim te energjise dhe uljeve te kostove perafersisht 5
here me pak ne perdorim boilerin diellor ne krahasim me boilerin elektrik.
Nje llampe drite kompakte fluoreshente konsumon 99 kwh/vit(perafersisht)ne qofte se ajo eshte ne
perdorim rreth 5 ore/dite.Nje llampe inkadeshente mund te konsumoje 495kwh/vit ne qofte se ajo
eshte ne perdorim afersisht 5 ore/dite.Kjo do te thote se nje llampe drite kompakte fluoreshente
kursen deri ne 80% te energjise krahasuar me llampen inkadeshente.
Duhet kushtuar kujdes ndaj etikes energjitike te paisjeve elektronike sepse me paisjet e klases A
harxhohet energji elektrike me pak se gjysma e krahasuar me modelin e klases G
Furrat me mikrovale konsumojne shume me pak se furrat normale(gati nje te treten e
elektricitetit),ruhen vlerat ushqyese te ushqimit dhe sigurisht qe do te kerkoje me pak kohe per te
gatuar
Muret e lyera me ngjyre te bardhe reflektojne deri ne 80% te drites se diellit qe futet ne to.Muret e
erreta e absorvojne driten.Ju mund te kurseni energji nese muret e baneses suaj I lyeni me ngjyra
te hapura.
Mesatarisht frigoriferet perdorin me shume se 1100kwh/vit.Nje frigorifer perdor gati pese here me
teper energji elektrike krahasuar me nje televizor mesatar.
Investoni per nje te ardhme me te shendetshme per familjen tuaj.
Po planifikoni te investoni ne banesen tuaj?
Shpenzoni shume per energjine dhe ambienti I shtepise tuaj vazhdon te mbetet i ftohte?
AKBN (National Agency of Natural Resources)ju sugjeron ato investime dhe teknologji te reja te cilat ulin
shpenzimet tuaja mujore(si pasoje e reduktimit te faturave te energjise)dhe ne te njejten kohe
permiresojne kushtet tuaja te jeteses. Me konkretisht keto investime jane:
Termoizolimi I brendshem dhe i jashtem I baneses tuaj
Vendosja e dritareve me xham te dyfishte ose te trefishte
Vendosja e sistemeve te reja te ngrohjes/ftohjes
Instalimi I nje ngrohesi efikas uji
Vendosja e paneleve diellore per uje te ngrohte
Vendosja e nje sistemi efficient ndricimi
Pajisje elektroshtepiake eficiente
Te dashur qytetare
Kjo broshure i dedikohet te gjithe qytetareve te cilet deshirojne te investojne ne banesat e tyre
duke blere pajisje te ndryshme shtepiake dhe instaluar investime eficiente.AKBN (National Agency
of Natural Resources)eshte
nje institucion e orientuar drejt zhvillimit dhe qe ofron sherbim te pergjegjshem per eficensesn e energjise.
Pjese e kesaj pergjegjesie eshte te vepruarit ekonomikisht dhe ekologjikisht ne menyre qe te mbrojme
cilesine e jeteses se brezave te ardhshem.
Energjia eshte kaq e rendesishme per jeten tone saqe ne shpesh e perdorim pa u menduar,sidomos
ne perdorimin e energjise elektrike. Ne cdo shtepi apo banese konsumohet energji per gatim,per
ngrohje ne dimer dhe per ftohje ne vere,si dhe energji per te perdorur pajisje te ndryshme
shtepiake si televizori,lavatricja,frigoriferi etj.
AKBN (National Agency of Natural Resources)beson se perdorimi efficient I burimeve te energjise
eshte shume I rendesishem per te ardhmen e te gjithe shqiptareve.Te gjithe duam te kemi nje
shtepi apo banese te ngrohte gjate periudhes se dimrit dhe nje banese te fresket gjate periudhes se
veres por nga ana tjeter deshirojme te zvogelojme faturat mujore te energjise qe ndikojne direct
ne te ardhurat tona mujore.
Gjithmone e me teper,sot po diskutohet per ngrohjen globale dhe per pasojat e saj ne jeten tone te
perditshme dhe ne ate te femijeve tane.Perdorimi i energjise ka ndikim ne mjedis keshtu qe eshte I
lidhur drejteperdrejt me ndryshimet klimatike. Ne shqiperi si nje vend ne zhvillim dhe ne mbare
boten kerkesa per energji eshte e kushtueshme dhe kerkon mjafte investime.Cmimet e energjise
dhe elektricitetit jane rritur dhe emetimi I co2 po ndikon ne ngrohjen globale.
Ne kete kuader lind natyrshem nje pyetje. A eshte e mundur te permiresoje kushtet e jeteses ne
banesen time dhe ne te njejten kohe te mos shtoje faturen mujore te energjise? Po tashme eshte e
mundur AKBN (National Agency of Natural Resources) vjen prane jush me produktin e eficenses se
energjise i cili perfshin financimin e investimeve ne banes ate cilat sjellin perdorim efficient te
energjise si edhe financimin e perdorimit te burimeve te energjise se diellit.etj
Cfare eshte eficienca e energjise?
Eficienca e energjise do te thote te perdoresh me pak energji per te siguruar te njejtin sherbim apo
produkt.
Pse eshte e rendesihme eficienca e energjise per ju?
Ulni shpenzimet tuaja mujore‐duke ulur konsumin e energjise,reduktohet fatura e energjise
elektrike,kurseni para.Keto para te kursyera mund ti shpenzoni per qellime te tjera psh:Shpenzime
edukimi per femijet tuaj,apo per qellime personale
Kosto e energjise,ne vecanti si rezultat i lendeve djegese fosile si nafta dhe gazi eshte rritur
dukshem keto vitet e fundit.Lendet djegese fosile jane burime energjie jo te rinovueshme dhe
konsumohen me shpejt sesa mund te riperterihen.Bazuar ne te dhenat e sotme,mund te llogarisim
piken ne kohe kur keto burime do te ezaurohen plotesisht. Kjo sjell nje rritje te cmimeve dhe ,per
me teper,data e skadences se keture burimeve,nenvizon nevojen tone per burime energjie te
vazhdueshme.Burimi kryesor i energjise I perdorur nga familjet shqiptare eshte energjia
elektrike.Ne shqiperi,energjia elektrike nxirret nga hidrocentralet,pjesa me e madhe e se ciles nga
lumi Drin. Ne vitet e fundit,megjithate,furnizimi me energji nga prodhimi vendas ka qene i
pamjafueshem dhe shqiperise i eshte dashur te importoje nje sasi gjithnje ne rritje te energjise
elektrike nga shtetet fqinje.Keto shtete perdorin kryesisht lende djegese fosile per te gjeneruar
elektricitet,prandaj cmimet e energjise jane rritur ne shqiperi dhe synojne te rriten me tej,dhe ne
kete menyre eficienca e energjise dhe kursimi i energjise zvogelon shpenzimet e energjise dhe
kursen para.
Permiresoni kushtet tuaja te jeteses‐investimet tuaja do te sjellin nje mjedis te kendshem dhe do
tju sigurojne komoditetin ne ambietin ku jetoni.Per shembull zevendesimi I dritareve te vjetra me
dritare te reja,me eficiente ne energji e ben nje ndertese me te papershkueshme,pakeson levizjen e
ajrit dhe rrit komoditetin,vecanerisht gjate periudhave te perdorimit te sitemit te ngrohjes ne
banese.
Siguroni kushte me te shendetshme jetese per ju dhe familjen tuaj‐masat e ndryshme te eficiences
se energjise,psh nje sitem ngrohje efikas ne nje shtepi te izoluar mire permireson cilesine e ajrit
tuaj te brendshem.
Ruani ambientin‐rritja e shpejte e konsumit te energjise sjell emetimet te larta te co2 dhe ndotje me
te medha mjedisore.Nivelet e larta te co2 sjellinnje rritje te temperaturave ne toke.Ndryshimi I
klimes mund te jete nje problem I madh,por ka shume gjera te vogla qe mund te bejme se bashku
per te ulur kete efekt.Nese do te perpiqemi,shumica prej nesh mund te bejme pjesen tone per te
reduktuar sasine e gazeve sere qe ne kemi ne atmosfere.Per mijera vjet,atmosfera,ka qene ne
menyre te kujdesshme e ekuilibruar,me nivele relativisht te qendrueshme te gazeve me efekte
sere.Megjithate,vitet e fundit,perqendrimi I co2 eshte rritur shume
Efekti sere dhe ndyshimi I klimes
Efekti natyror sere I referohet nje procesi natyror ku shume gaze formojne nje lloj mbulese neper te
gjithe token duke izoluar dhe ruajtur nxehtesine
Gazet serre perfshijne dioksidin e karbonit,metanin dhe oksidin nitro.
Pa efektin natyrore sere,Toka do te kishte nje temperature mesatare prej ‐180C ne vend te
temperatures mesatare aktuale prej rreth +150C
Perqendrimet e ketyre gazeve kane mbetur ne nje nivel konstant per shume mijera vjet
Kohet e fundit,norma e prodhimit te gazeve sere eshte rritur ndjeshem per shkak te rritjes se
aktivitetit njerezor
Energjia e perdorur vazhdimisht ne shtepi ne pune,ne udhetime‐djeg gjithmone e me shume lende
djegese fosile si qymyri,nafta,gazi,te cilat clirojne sasi shume te medha te gazeve serre ne
atmosfere dhe shkaktojne rritjen e mbuleses se gazeve te cilat rrethojne token.
Eficienca e energjise ne shtepine tuaj
Edhe nese nuk jeni duke ndertuar nje shtepi te re,ekziston nje numer I madh masash qe ju mund te
ndermerrni per ta bere shtepine tuaj me eficiente ndaj energjise.Per shembull,ju mund te rinovoni shtepine
tuaj,duke permiresuar mbulesen e shtepise tuaj me ane te izolimit te mureve dhe /ose catise,dhe /ose me
ane te instalimit te dritareve me te reja,dhe me eficiente ne energji.Sic ilustrohet me poshte,humbjet e
nxehtesise pergjate mbuleses se nje shtepie mund te jete e konsiderueshme,prandaj nje shtepi e mire
izoluar mund te reduktoje kerkesen per ngrohje dhe ftohje me energji.
Pervec reduktimit te kerkeses per ngrohje dhe ftohje me energji,ju mund te instaloni gjithashtu sisteme
ngrohje dhe ftohje me eficiente te cilat perdorin me pak energji per ngrohjen dhe ftohjen e shtepise.
Perdorimi efikas I energjise ne banesat tuaja ka dy menyra:
1. Teknologjive ose proceseve me eficiente.
Vertete keto paisje mund te jene me te kushtueshme ,por kane perfitim te ndjeshem financiar ne
afatgjate,keto paisje jo vetem ju mundesojne te kurseni energjine por kane nje jetegjatesi me te
madhe.
2. Ndryshimet te qendrimit individual(perdorimi me kujdes I energjise ne banesen tuaj)
Vertete mund te blini /instaloni pajisje eficiente por nese nuk I perdorni me kujdes,nuk do tju
sjellin te njejtin rezultat.Psh nese ndizni kondicionerin dhe lini ne te njejten kohe dritaren
hapur,nuk jeni duke e perdorur me efikasitet energjine.
1. Teknologjite eficiente
Masat e meposhtme mund ta bejne shtepine tuaj me eficiente ne energji:
a) Izolimi I mureve dhe catise /tarraces
b) Instalimi I dritareve eficiente ne energji
c) Instalimi I nje sitemi ngrohje eficient ne energji
d) Instalimi I nje sitemi ftohje eficient ne energji
e) Perdorimi I boliereve elektrike eficient ne energji
f) Perdorimi I sitemeve diellore per ngrohjen e ujit
g) Instalimi I nje sistemi ndricimi eficient
h) Blerja e pajisjeve elektroshtepiake eficiente
Izolimi I mureve dhe cative
Humbjet termike pergjate mureve mund te arrijne vleren prej 50 % te humbjeve totale,ndersa humbjet
nga catia mund te arrijne deri ne 25%.Si rrjedhoje,izolimi I mureve dhe catise se nje shtepie eshte nje
menyre efektive per ta bere shtepine me eficiente ne energji.
Kush jane perfitimet qe ju keni nga izolimi I baneses suaj?
Reduktoni humbjet termike dhe lageshtiren pergjate mureve/catise.
Reduktoni konsumin e energjise duke reduktuar keshtu faturen tuaj mujore.
Siguroni komoditetin dhe kushte te mira jetese(termoizolimi pakeson zhurmat e jashteme)si
dhe zhurmat e brendeshme(tv,femijet etj.)duke e bere shtepine tuaj nje vend te qete dhe te
rehatshem
Siguroni kushte me te shendeteshme jetese duke reduktuar sasine e gazeve”sere”si psh co2 qe
emetohet ne atmosfere duke zvogeluar keshtu ndotjen ne ajer
Dy materialet me te rendesishme per izolimin termik jane:
1. Polisteroli,I cili mund te ndahet ne:
a) Polisterol I thjeshte
b) Polisterol me densitet te madh
2. Fibra minerale,e cila mund te ndahet ne:
a) Lesh guri
b) Lesh xhami
Izolimi I murit
Per te shmangur problemet e lidhura me kondesimin,izolimi aplikohet me mire ne muret e jashtme te
shtepise.Nese izolimi duhet te aplikohet brenda shtepise,eshte shume e rendesishme qe te sigurohet nje
shtrese mbrojtese ne brendesi te te gjithe nderteses ne menyre qe te shmanget levizja e padeshiruar e
ajrit.
Imazhi I mesiperm pasqyron menyren me te mire te aplikimit te izolimit ne mur,ne menyre qe te shmangen
problemet e lidhura me kondesimin.Megjithate,problem I lageshtires nga toka mbetet,kjo eshte me shume
nje problem me izolimin e polisterolit sesa me fibren minerale,pasi kjo e fundit lejon nje avullim me te
madh te lageshtires.Per me teper,fibra minerale,dhe ne vecanti leshi I gurit,sherben si mbrojtje shtese ndaj
zjarrit.Ju mund te zgjidhni izolimin me gjeresi te ndryshme,megjithese nje minimum prej 5cm
rekomandohet per zonen bredegtare te Shqiperise dhe 8 cm per verilindjen e shqiperise.
Si te masni cilesine e izolimit tuaj?
Cilesia e izolimit termik percaktohet nga percueshmeria e nxehtesise me ane te
termave:wat/(Kelvin,meter2)
Nje shifer e mire per izolimin termik eshte0.035 watt/(Kelvin,meter2)
Vlera U
Vlera U i referohet sasise se energjise e cila transmetohet nepermjet nje metri katror material ndertimi,me
nje diference te caktuar temperature midis jashte dhe Brenda.
Sa me e ulet vlera U,aq me I mire izolimi termik I nderteses.Shembuj:
Nje mur prej betony(25cm I trashe)ka nje vlere U prej3.3W/(m2*k)
Nje mur me tulla (17.5 cm I trahe)me 12 cm izolim ka nje vlere U prej 0.32w/(m2*k)
Izolimi I catise
Kur kryhet izolimi I catise,fibra material perdoret kryesisht per mbushjen e boshlleqeve midis drureve.Per
me teper,ne menyre qe materiali I izolimit te mos thithe lageshti,eshte e rendesishme te sigurohet qe
barrier e avullit Brenda izolimit‐e njohur gjithashtu si kembyes nxehtesie‐te mos lejoje hyrjen e ajrit.
Imazhi me poshte pasqyron instalimin e kembyesit te nxehtesise.Cdo bashkim duhet te vuloset me nje
shirit ngjites te vecante.Per me teper,rekomandohet qe kembyesi I nxehtesise te shtrihet 20cm mbi anet
dhe te suvatohet mbi te.kjo garanton nje kalim midis kembyesit te nxehtesise dhe tullave te vendosura.
Ne menyre alternative,ju mund te izoloni tavanin e katit te fundit nga siper.Kjo shmang shume prej
problemeve qe shfaqen gjate instalimit te kembyesit te nxehtesise dhe kerkon normalisht me pak
pune.Metoda me popullore eshte mbulimi I dyshemese me copa te fibres
minerale.Disavantazhi,megjithate,eshte nje papafingo e paizoluar.
Kujdes!Gjate instalimit te materialeve izoluese,te kihen parasysh keshillat e meposhteme:
Disa lloje izolimesh duhen instaluar nga persona te specializuar ne kete fushe.
Para se te izoloni shtepine tuaj sigurohuni qe te mos kete carje muri apo rrjedhje ajri.
Sigurohuni qe te mos kete lageshtire ne mure sa te izolohen.
Dritare eficente ndaj energjise
Dritaret jane nje pike e dobet e mbuleses se nderteses.Ato sjellin nje humbje termike deri ne 20% brenda
nje ndertese.Per me teper,ato nuk jane plotesisht te padepertueshem ndaj ajrit dhe ne kete menyre ndodh
nje ventilim I padeshiruar.
Kush jane perfitimet qe keni nga investimet ne dritare eficiente?
Reduktoni faturen mujore(keto dritare me te tille elemente reduktojen depertimin e ajrit dhe
humbjen e nxehtesise diellore duke ulur sasine e energjise per ngrohje dhe ftohje te nderteses).
Nje shtepi me e rehateshme
Ndricim me I mire dhe demtim me I vogel I perdeve,drurit etj,nga nxehtesia
Me pak ndotje mjedisore
Dritaret dhe dyert eficente ndaj energjise parandalojne depertimin e ajrit dhe reduktojne humbjen e
nxehtesise diellore.E ashtuquajtura vlera U mat nivelin e izolimit te nje dritareje.
Sa me e ulet te jete vlera –U aq me e mireizoluar eshte dritarja.
Dritaret eficiente ndaj energjise me nje vlere U te ulet kane keto karakteristika:
1. Panel Xhami te dyfishte ose te trefishte
2. Hapesira midis dy fleteve te xhamit eshte e mbushur me gaz argon.
3. Kornize e izoluar ne menyre termike
4. Shtrese mbrojtese e dritareve
Kujdes!Instalimi I dritareve duhet te kryhet nga furnitori ose profesioniste.Nese instalimi nuk kryhet
ashtu sic duhet,hapesirat midis kornizes se dritares dhe murit/tullave ka shume mundesi qe te mbeten
,duke ndikuar ne kete menyre perfitimet e dritareve ndaj energjise.
Sisteme efikase ngrohjeje
Efikasiteti I nje sitemi ngrohjeje percaktohet nga marredhenia midis energjise se prodhuar dhe
energjise te konsumuar nga sistemi.Kjo marredhenie shprehet zakonisht si nje perqindje.
Sistemet efikase te ngrohjes mund te arrijne nje eficence deri ne 95%.
Zevendesimi I sitemeve te vjetra te ngrohjes me nje te re,me efikas ju lejon te kurseni energji dhe
mund te jete vecanerisht praktik nese:sistemi juaj ekzistues eshte shume I madh per nevojat tuaja
aktuale ose sitemi I vjeter perben nje rrezik te larte dhe ka kosto te larta riparimi.
Sistemet e ngrohjes perbehen nga tre elementet e meposhteme:
1. Nje bolier me energji hyrese qe konvertohet ne nxehtesi
2. Nje sitem shperndarjeje,d.m.th.tuba dhe pompa qe transportojne uje ose avull te ngrohte.
3. Nje sitem transmisioni per nxehtesine,dmth.kalorifere dhe /ose ngrohes te dyshemese.
Sistemet e ngrohjes mund te ushqehen me burime te ndryshme energjie si psh.dru,nafte ose
LPG.Sistemet e mbushura me gaz ose ne gjendje te lengeshme jane me te mira per mjedisin,pasi ato
lejojne nje djegie te plote dhe ne kete menyre kane nje nivel me te ulet te transmetimit te gazeve te
demshme.
Ju mund te optimizoni me tej sistemet ngrohese efikase ndaj energjise duke marre parasysh si me
poshte:
Se pari,zgjidhni masen e duhur te radiatorit;sa me e madhe siperfaqja aq me I mie transmisioni I
nxehtesise.
Se dyti,izoloni tubat e shperndarjes.
Se treti,rregulloni temperature e sitemit.
Kujdes!Per te pasur sistem eficient ngrohjeje dhe per te kursyer energjine keshillohet te:
Mirembahet aparati ngrohes ne kushte te mira,te pastrohet rregullisht dhe te perdoret karburant I
cilesise se larte
Rregullohet aparati ngrohes aparati per djegien
Sigurohemi qe pompat punojne mire
Vendosni aparatin ngrohes te sistemit eficient te ngrohjes ne nje vend te paster dhe te ajrosur
Perdorni radiator te gjere qe percjellin energji ne menyre optimal,reagojne shpejt ndaj
ndryshimeve te nxehtesisie,dhe ngrohin edhe ne temperature te ulta.
Eshte mjafte e rendesishme qe te ruani sitemin tuaj te pompave te ujit per te minimizuar
rrjedhjen,vecanerisht nese ju keni lidhje te shumta.
Sigurohuni qe te gjitha pajisjet tuaja te ujitjes dhe tubacionit jane te pastra ne brendesi.
Kondicioneri
Shqiperia ka nje klime mesdhetare,dhe njerezit gjithnje e me shume jane duke perdorur kondicioneret dhe
paisjet e ventilimit per te ruajtur nje temperature te ftohte.Temperatura me te cilen njerezit pritet te
ndihen rehat dhe te punojne njihen si komoditeti termik.Per shqiperine,temperature standarte termike
varion midis 24 dh 26 0C,me nje lageshtire perkatese mesatarerreth 65%.
Zgjedhja e njesise se duhur te kondicionerit
Udhezimi I dhene me poshte eshte I pergjithshem,por furnitoret e sitemeve te kondicionimit,ose nje
konsulent I jashtem,mund te sigurojne nje vleresim me te sakte per kerkesat tuaja te ventilimit.
1. Percaktoni te gjithe zonen qe deshironi te freskoni.Ndajeni zonen totale ne m2 me 55 per te
vleresuar me perafersi tonazhin minimal te kerkuar.Shembull:Nese hapesira eshte 165 m2.atehere
tonazhi minimal I kerkuar do te jete 3.63
2. LLogarisni tonazhin minimal te pergjithshem.Shume fabrikues prodhojne permasa te ndryshme
kondicioneresh,prandaj sigurohuni qe te blini masen e duhur per kerkesat tuaja te ventilimit.
Eficenca te rikompeson
Konsideroni te investoni ne sisteme kondicionimi eficiente ndaj energjise te klases A pasi ato perfshijne ne
pergjithesi teknologjine invertitore.
Kondicioneret eficiente ndaj energjise ofrojne nje potencial kursimi deri ne 50 % krahasuar me teknologjite
e vjetra.
Performanca e nje kondicioneri percaktohet nga nje numer I madh metodash:
Dy tregues te zakonshem jane:
1. Koeficenti I performances(KIP)
Ky eshte raporti I outputit te kapacitetit(kw)me inputin e fuqise(kw)
2. Raporti I eficiences se energjise (REE)
Ky eshte raporti I kapacitetit ne ftohje(ne BTU/ore)me konsumin e energjise(ne wat)
Instalimi I pajisjes suaj
Ventilatori freskues duhet te instalohet ne pjesen e siperme te murit te jashtem,sepse ajri I ngrohte ngjitet
ne tavan dhe do te perzihet plotesisht me ajrin e ftohte.Sigurohuni qe rryma e ajrit te mos jete ne drejtim
te njerezve.Kompresori I jashtem duhet te instalohet ne perputhje me specifikimet e fabrikuesit.Kjo
nenkupton se duhet te kete nje minimum prej 70 cm hapesire siper dhe poshte pajisjes,ne te kundert
eficenca e sistemit do te reduktohet dukshem.
Mirembajtja e kondicionereve duhet te kryhet cdo dymbedhjete muaj per te siguruar funksionimin e duhur
dhe me eficence.Mirembajtja e duhur rrit gjithashtu edhe jetegjatesine e sistemeve te kondicionimit.
Kujdes!Udhezime per sigurimin e eficences
Mos lejoni ajrin qe te rrjedhe Brenda dhe jashte dhomave.
Ulni perdorimin e pajisjeve qe prodhojne nxehtesi,si psh.kompjuterat,dritat etj.
Shmangni rritjen e lageshtires;p.sh.sende te lagura,lageshtiren ne mure.
Limitoni ekspozimin e mureve te jashtme ndaj rrezeve te diellit.
Mos I freskoni dhomat ne menyre te tepruar(temperature mesatare eshte 250C)
Minimizoni rrezatimin e diellit nepermjet perdorimit te dritareve me dopio xham.
Mbillni peme per hije ne rastin kur catia ekspozohet drejteperdrejt nga rrezet e diellit.
Shembull investimi te masave te Eficiences se energjise ne nje shtepi private:
Siperfaqja e baneses:150m2
Energjia elektrike perdoret per ngrohje dhe ftohje
Cmimi mesatar I energjise elektrike:10.5 leke/kwh
Total investimi1 450 000 leke
Investimet e realizuara
Termoizolim te mureve te jashtme dhe catise(polisterol dhe lesh guri per catine trashesia 8cm)
Dritare dopio xham me kornize plastike
Instalim te nje sistemi ngrohje eficient klasa A
Instalim te nje sistemi ftohje eficient klasa A
Kerkesat vjetore te energjise per ngrohjen dhe ftohjen e baneses perpara kryerjes se investimeve jane
perafersisht 88920 kwh/vit
Kerkesat vjetore te energjise per shtepine do te jene perafersisht 79395 kwh/vit pas instalimit te masave te
eficences se energjise
Keshtu investimet e mesiperme do te rezultojne ne kursim energjie elektrike te rreth 9 525 kwh/vit
Kjo rezulton ne kursim ne kosto vjetore per energjine perafersisht 100 000 leke
Boliere elektrike Eficient ndaj energjise
Rreth 85% e ujit te nxehte qe perdoret neper shtepi ne Shqiperi ngrohet me ane te energjise
elektrike.Megjithate,per shkak se paisjet e vjetra dhe jo‐efikase ngrohese konsumojne deri ne kater here
me shume energji sesa te rejat,investimi ne pajisje ngrohese me efikase redukton koston e energjise
elektrike.
Bolieret ngrohes perbehen nga dy elementet e meposhtem:
1.Depozita
2.Sistemi I ngrohjes
Ne mund te dallojme dy lloje bolieresh:boliere me depozite,dhe ato me pompa ngrohje sipas kerkeses.Keto
te fundit ngrohin vetem ujin sipas nevojes,dhe per kete arsye permasa e bolierit nuk luan nje rol te
rendesishem.Keto boliere,megjithate,kerkojne nje input me te madh energjie sesa bolieret depozite.
Per te optimizuar perdorimin tuaj me nje bolier(depozite)eficient ndaj energjise,sugjerohet qe te merren
parasysh:
Kujdes!
Se pari,zgjedhja e permases se duhur te boilerit‐normalisht nje bolier me 80 litra uje eshte I
mjaftueshem per nje shtepi me dy persona
Se dyti,izolimi I tubacioneve te boilerit dhe te ujit te ngrohte.
Se treti,redukto temperature e ngrohjes ne 500C nese boiler eshte I mireizoluar.
Se fundmi,fike boilerin kur nuk eshte ne perdorim
Faktori energji(FE) I nje boiler tregon eficencen e energjise se pergjithshme ne baze te sasise se ujit te
ngrohte per njesi karburanti/energjie elektrike te konsumuar gjate nje dite te zakonshme.
Instalimi I nje kohematesi me rele mundeson kursimin e energjise deri ne 30%.Kohematesi me rele ju
mundesojne programin e kohes se ngrohjes se boilerit tuaj,duke shmangur ngrohjen e ujit ne kohen kur
nuk ka kerkesa.
Sistemet diellore per ngrohjen e ujit (SDNU)
Sistemet(panelet)diellore kane potencial te madh ne Shqiperi.Vendi ka klime shume te favorshme me nje
mesatare prej2400 oresh diell dhe me nje rrezatim diellor mesatar vjetor prej 1 450kwh/m2
Dallojme 2 lloje te ndryshme teknologjie te perdorimit te energjise diellore:
1.Panelet diellore termale(sistemet diellore per ngrohjen e ujit qe transformojne energjine e perfituar nga
energjia diellore ne energji termike per ngrohjen e ujit)
2.Sisitemet fotovoltaike(per prodhimin e energjise elektrike)
Me poshte do ti referohemi paneleve diellore per ngrohjen e ujit qe jane me te perdorshmet ne banesat
tona dhe jane ne te njejten kohe nje nga sistemet me te thjeshta te konvertimit te energjise diellore ne
energji termike.
Kush jane perfitimet qe ju keni nga vendosja e paneleve diellore per uje te ngrohte ne banesat tuaja?
Kursimi I konsiderueshem I energjise(pasi ne vend te energjise elektrike ju perdorni energjine
diellore).
Mbrojtje te mjedisit(energjia diellore eshte pjese e energjive te rinovueshme)
SDNU eshte nje menyre efikase per ngrohjen e ujit ne shtepi.SDNU perbehet nga depozita uji dhe
kolektore diellore.Ky kolektor,qe zakonisht vendoset ne tarracen/catine e banesave perthith rrezatimin
diellor dhe e transmeton kete nxehtesi te depozita e ujit me ane te nje kembyesi nxehtesie.Depozitat e
ujit duhet te jene te mire izoluara dhe te lidhura me kolektorin.SDNU pothujase gjithmon kerkon nje
sistem rezerve energjie per periudhat kur nuk ka mjaftueshem nxehtesi diellore.Ky sistem rezerve
mund te punoje me energji elektrike ose gaz,me kosto qe variojne nga lloji I karburantit.
Nje depozite uji prej 160 litrash dhe nje panel diellor prej 2.6m2 eshte zakonisht I mjaftueshem per nje
shtepi me kater persona.
Ne rastin e sistemeve te pajisura me termosifon,uji rrjedh neper sistem kur uji I ngrohte ngrihet siper
dhe uji I ftohte rri poshte,keshtu qe kolektori duhet instaluar poshte depozites ne menyre qe uji I
ngrohte te ngjitet ne depozite.(fig 1)
SDNU‐te me tuba vakumi jane me efikase sesa kolektoret me pllake te sheshte por ata jane edhe me te
kushtueshem.(fig 2)
Kujdes!SDNU‐te duhet te instalohen nga furnitori ose nga profesioniste te tjere.Gjithashtu,duhet gjetur
edhe pozicioni I duhur I diellit,kendi I instalimit,si dhe masa e duhur e depozites per nevojat e familjes tuaj.
Shembull kursimi te energjise elektrike nepermjet investimit ne panele diellore ne nje shtepi private.
Kerkesat vjetore te energjise per ngrohjen e ujit ne nje shtepi private,me 5 persona ne familje,jane
perafersisht3 600kwh/vit.
Investimi ne panel diellore termosifon eshte perafersisht 130,000leke
Kerkesat vjetore te energjise per shtepine do te jene 681kwh/vit pas instalimit te paneleve diellore.
Cmimi mesatar I energjise elektrike afersisht=10.5leke/kwh.
Keshtu,investimi ne panele diellore do te rezultoje ne kursim energjie elektrike te rreth
2919kwh/vit
Kjo rezulton ne kursim ne kosto perafersisht 30650 leke ose pothuajse 81% te fatures suaj te
energjise elektrike per ngrohjen e ujit.
Ndricim me llampa eficiente floureshente ose llampa lEd
Kush jane Perfitimet qe ju keni nga vendosja e llampave eficiente ne banesat tuaja?
Reduktoni faturen mujore(llampat fluoreshente perdorin afersisht 75% me pak energji ne
krahasim me llampat e zakonshme inkadeshente,nderkohe qe llampat shume eficiente LED
perdorin1/3 deri ne 1/30 e energjise qe perdorin llampat fluoreshenteapo llampat tipike
inkadeshente).
Jetegjatesi me e madhe(Llampat eficente LED zgjasin 10 here me teper se llampat fluoreshente
dhe shume me teper sesa llampat e zakonshme).
Shembull:
Cmimi mesatar I energjise elektrike:Lek 10.5 kwh
Kosto e nje llampe efikase ne energji:520 leke
Mesatarja e oreve te punes ne dite:8 ore,365 dite/vit
Nese ne shtepine tuaj zevendesoni pese llampa inkadeshente 100 W me pese llampa efikase ne energji 20
W dhe I perdorni mesatarashit 8ore ne dit,kursimi vjetor I energjise do te ishte:
Kursimi vjetor I energjise elektrike:
5x[(8hx365x(100‐20W)x10.5 lek/kwh]=12 264 lek/vit
Nese nje llampe EKO kushton 520 leke dhe kursimi vjetor I energjise elektrike eshte 12 264 leke/vit,sic
tregohet me siper,periudha e kthimit te investimit eshte:
(5x520lek)/12 264lek/vit=0.21 vjet
Kjo do te thote se duhen vetem 2.5 muaj qe kursimet te mbulojne investimin total prej 2600 leke(5
llampa*520 leke).
Pajisjet elektroshtepiake eficiente
BE ka vendosur perdorimin e detyruar te etiketave per pajisjet elektroshtepiake dhe per llampat e
ndricimit.Ka dhe nje lloj tjeter etiketimi qe eshte Energy Star,nje standart nderkombetar per produktet e
konsumit te energjise efikase me origjine ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes.Produktet qe kane kete
etikete perdorin 20‐30% me pak energji sesa produktet e tjera.Etiketa e energjise tregon sa efikase eshte
pajisja ne perdorimin e energjise elektrike,ne nje shkalle nga A ne G.Per cdo pajisje te re qe bleni tregoni
kujdes ndaj etiketes energjitike te pajisjes(qe jane ne formen e shigjetave te ngjyrosura A,B,C etj).Me nje
pajisje te klases A harxhohet energji elektrike me pak se gjysma e krahasuar me pajisjen e klases
G.Rekomandohen te blihen pajisjet e klases A,A+,A++ te cilat jane me eficiente dhe perdorin me pak energji
elektrike per te njejtat ore pune.Gjithashtu,,marka Ecolabel tregon qe pajisja qe ju po blini respekton
ambientin.
Ndryshimi I qendrimit individual
Eshte mjafte e rendesishme ndergjegjesimi dhe perdorimi me kujdes I energjise ne banesat tuaja.Meposhte
jane disa sugjerime te perdorimit me efikasitet te energjise:
Perdorni ndricimin natyral.Hapni perdet gjate dites ne vend qe te perdorni ndricimin elektrik.Kjo
lejon perdorimin maksimal ted rites natyrale.
Fikni dritat. Fikni dritat kur nuk eshte e nevojshme,edhe per periudha te shkurtra kohe.Fikja dhe
ndezja e dritave harxhon me pak energji sesa kur ato lihen ndezur gjate gjithe kohes.
Mbyllni perdet kur dielli deperton direkt ne xhamin e dritares kur kondicioneri juaj eshte eshte I
ndezur. Nese dielli deperton direct ne xham ai nxeh dhomen.
Ne dimer,gradoni termostatin e zyrave midis 200Cdhe 210C gjate gjithe dites se punes.
Ne vere, gradoni termostatin midis 220Cdhe 240C gjate dites se punes.
Mbani mbyllur dyert e jashteme sa me shume qe te jete e mundur ne menyre qe te kurseni
energjine,duke qene se nxehtesia/ftohja nuk del nga zyra juaj.
Mbyllni dritaret nderkohe qe kondicioneri eshte ndezur
Eshte mire te perdoret lavatricja vetem me ngarkese te plote.Gjithsesi nese keni me pak rroba,ju
keni mundesi te kurseni nese perdorni butonin”gjysme ngarkese”
Fikni te gjitha pajisjet kur nuk jeni ne shtepi
Ndertimi I nje shtepie eficiente ne energji
Kur nderton nje shtepi,marrja parasysh e pikave te meposhtme sjell nje eficience me te larte te
energjise dhe ndihmon ne reduktimin e fatures se energjise.
Vendi I ndertimit
Vendi i ndertimit dhe kushtet klimateriek percaktojne se sa shume energji do te nevojiten per ngrohje
ose ftohje.
Ne rajone te ngrohta,kerkesa per ftohje eshte me e larte sesa per ngrohje.Prandaj eshte e rendesishme
te perfitoni nga hija e ndertesave ose e pemeve te tjera,te vendosni perde kunder diellit dhe te
shmangni dritaret e medha qe shohin nga jugu.
Ne rajonet me te ftohta,nga ana tjeter,fitimet nga energjia diellore mund te ndihmojne ne minimizimin
e kerkeses per ngrohje .Kjo eshte edhe arsyeja se pse eshte I rendesishem identifikimi I nje
vendndertimi i cili ekspozohet ndaj diellit,ne menyre qe te instalohen dritare te medha me pamje nga
jugu dhe te reduktohet numri I dritareve me pamje nga veriu.Ndertimi I nje catie me nje pjese te dale
te madhe,ose me thjesht nje peme me gjethe e cila ndan jeshillekun e saj ne vjeshte,lejon minimizimin
e fitimeve diellore ne vere dhe lejon maksimizimin gjate muajve te dimrit kur dielli ne qiell eshte me i
ulet.
Forma e nderteses
Sa me e vogel siperfaqja e transmetimit te energjise ten je shtepie,aq me e ulet do te jete kerkesa per
energji.Per me teper,sa me e thjeshte forma e nderteses,aq me pak energji do te perdoret per ngrohje
ose ftohje.
Materiali I ndertimit
Zgjedhja e materialit kryesor te ndertimit ka pak ndikim ne eficiencen e energjise se nje
shtepie,megjithese druri izolohet dicka me mire sesa tulla ose betony.Izolimi termik I nje
shtepi,megjithate,eshte me I rendesishem.
Dizenjimi i shtepise
Rregullimi I dhomave ten je shtepie ashtu sic duhet mund te ndihmoje ne rritjen e eficiences se
energjise.Dhomat e gjumit dhe kafazet e shkalleve kane nevoje per pak drite dielli ose ngrohje,dhe
keshtu mund te pozicionohen ne anen veriore te nderteses.Dhomat te cilat kane nevoje per me shume
drite dhe ose ngrohje,si psh.kuzhina,dhoma e ndenjes dhe banjot,mund te jene te drejtuara nga jugu.