elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata · 2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa...

28
liburuak musika nobedade guztiak www.elkar.com 2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio Kolaborazioak: Harkaitz Cano, Josetxo Lizartza, Juan Kruz Igerabide, Eñaut Elorrieta DOS OPCIONES PARA EL VERANO: DOS OPCIONES PARA EL VERANO: feria del libro y festivales de jazz Karmele Jaio Sentimenduen idazlea

Transcript of elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata · 2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa...

Page 1: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

liburuakmusikanobedade guztiak

w w w . e l k a r. c o m 2008ko uda 12. zenbakia

Karmele Jaio

Kolaborazioak:Harkaitz Cano, Josetxo Lizartza, Juan Kruz Igerabide, Eñaut Elorrieta

DOS OPCIONES PARA EL VERANO:DOS OPCIONES PARA EL VERANO:feria del libro y festivales de jazz

Karmele JaioSentimenduen idazlea

Page 2: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

elkar ezagutzen dugulakoporque ya nos conocemos

ARRASATE • BAIONA • BERGARA • BILBO • DONOSTIA • GASTEIZ • HERNANI • IRUN • IRUÑEA • TOLOSA

%10DESKONTUAelkar txartelarekinekaina bukaera arteko promozioa

Page 3: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

16denda, 6.500 metro liburuarentzatUdaberrian denda berria ireki dugu Hernanin eta Licencia-do Poza kaleko elkar liburu dendaren eraberritzea burutuda. Bi denda berriek 40.000 liburutik gora gehitu dituzte el-karen apalategietan, irakurlearen eskura.Kultur produkzioa oro har, eta bereziki liburua, herritarren-gandik ahalik eta hurbilen jartzea ezinbestekoa da kultura-ren eta ezagutzaren euskarri garrantzitsu honen iraupenera-ko. Horretarako, auzo eta herrietara zabaldutako liburudenda sare sendoa antolatzea da elkaren helburuetarikobat, irakurketari bideak zabaltzea, liburua eskura jarriz.

Liburu denda berriak irekitzeaz gain ere bada beste berri-kuntzarik. Aurtengo udan, Hernani, Arrasate, GasteizkoSan Prudencio kaleko, Bilboko Zazpikaleko eta Iruñeko La-rraonako liburu dendetan, Euskaltelen produktuak saltzea-ri ekingo zaio, elkar eta Euskaltel enpresen artean sinatu be-rri den hitzarmenari esker. Ondorioz liburu, disko, aldizkarieta papertegi material salmentaz gain, Euskaltel etxeko zer-bitzu eta produktuak ere eskaintzen hasiko da elkar. Liburu denda sare sendoak ematen duen babesari esker, li-burua ardatz duen zerbitzu anitza eskainiz eta betiko profe-sionaltasunez, elkar indartzen ari da hasieratik duen kultureragile izaera.

16librerías, 6.500 metros dedicados al libroEn primavera abrió sus puertas la nueva elkar en Hernani,además de reinaugurar la librería de la calle Licenciado Po-za en Bilbao. Los dos nuevos espacios aportan más de40.000 títulos a las estanterías de elkar megadenda.Con la apertura de nuevas tiendas Elkar da un paso más enla consolidación de su red de librerías, acercando y facili-tando en lo posible el acceso del público a los libros. El li-bro y la producción cultural en general, han de estar cercadel posible lector. Es premisa fundamental para la supervi-vencia de este soporte de cultura y conocimiento, eliminar

las trabas que pueda haber entre el lector y el libro. Una li-brería lo más cercana posible es una de las vías.Además de la apertura de nuevas librerías, elkar amplía susservicios en cinco de sus tiendas, como consecuencia de unreciente acuerdo con Euskaltel. A partir de junio, en las li-brerías elkar de Hernani, Arrasate, Gasteiz (calle San Pru-dencio), Bilbao (calle Zamudio) y Pamplona (Larraona),productos y servicios de Euskaltel tendrán espacio propio. Con la seguridad que da una red de librerías bien consoli-dada, una oferta diversa con el libro como eje fundamentaly la profesionalidad de siempre, elkar afianza día a día susobjetivos a favor de la cultura

3

SARRERA

ARRASATEErdikokale 14 943 79 78 29

BAIONAArsenal plaza 559 59 35 14

BERGARAIbargarai 12 943 76 40 50

BILBOLicenciado Poza 1494 443 47 08

Iparragirre 2694 424 02 28

Zamudioko atariaZazpikale94 416 14 50

DONOSTIAFermin Calbeton 21943 42 00 80

Fermin Calbeton 30943 42 26 96

Bergara 6943 42 63 50

GASTEIZSan Prudencio 7945 14 45 01

Apraiztarrak 1Campus945 14 16 70

HERNANIKale Nagusia 30943 55 15 37

IRUÑEAComedias 14 948 22 41 67

Larraona z/g Golem eraikina948 17 55 38

TOLOSAArostegieta z/g 943 67 35 33

IRUNColon pasealekua 8 943 63 17 26

Kontseilu editorialaEli Betelu eta Mikel ArrizabalagaL.G./D.L. SS-598/06 el

kar

ME

GA

DE

ND

AK

Page 4: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

Zu bezain ahul ipuin bilduma da Karmele Jaiogasteiztarraren azken eta hirugarren libu-

rua. Orain nobela berri bat idazten ari da etaAmaren eskuak, bere lehen eleberria alemanezeta gaztelaniaz kaleratu berri dira.2004. urtean atera zen plazara idazle, orduraarte kazetari zena; lau urte beranduago zailada sinestea Karmele Jaio idazlea ez beste zer-bait izan denik inoiz. Irakurleek ere harrera be-roa egin diote.

Ba al dakizu idatzi gabe egoten? Idaztea behar moduko bat da, baina horrek ezdu esan nahi idazten gozatzen dudanik. Nik ereez dakit ziur zergatik idazten dudan, baina su-posatzen dut zerbait esateko beharra dudala-ko idazten dudala, eta agian azaldu nahi du-dan hori ez dakidalako beste modu bateanesaten fikzio baten bitartez ez bada. Egia esan,idatzi bitartean ez dut gozatzen, lana da etaahalegin bat eskatzen du. Hala ere, idatzitakoairakurri eta esan nahi nuena esan nahi nuenmodura dagoela sentitzen badut, benetan go-zatzen dut. Segundo batean gozatzeagatik or-duak eta orduak sufritu ditzakezu idazten. Emakume asko ari zarete euskal literaturan ar-gitaratzen azken urteotan. Zein ekarpen berriegin duzue, edo daukazue egiteko? Gizarteko beste hainbat alorretan bezala, lite-raturan ere ia gizonezkoenak bakarrik zirenalorretara sartzen ari dira emakumeak. Zeinekarpen? Gizartearen erdiak egin dezakeenekarpena. Literatura hanka motz dago gizarte-aren erdiaren ikuspuntua erakusten ez badu.Eta horrekin ez dut esan nahi emakume guz-tion ikuspuntua berdina denik, ezta gutxiago-

rik ere, esan nahi dudana da orain gutxira arteia ez dugula ahotsik izan ez literaturan eztabeste alor askotan ere. Eta orain esaten daemakume asko gaudela, baina begiratu argita-ratu diren euskal liburuen zerrenda azken urte-etan. Oraindik askoz gehiago dira gizonezkoidazleak. Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean:“emakumeen literatura edo literatura femeni-noa erreklamo komertziala da”. Besterik ezda? Emakumeek egindako literaturak ez al duezaugarri propiorik?Emakume eta gizonek bizi esperientzia ezberdi-nak ditugu gure sexuak baldintzatuta, eta ho-rrek eragina du gure bizitzako alor guztietan,izango du ere idazteko moduan ziurrenez. Ho-rrek ez du esan nahi emakume guztiek berdinidazten dugunik, edo estilo berdina dugunik,edo gai berdinak aukeratzen ditugunik. Asko-tan tiradera berdinean sartu nahi gaituzte de-nak “emakumeen literatura” etiketa jantzita,baina horrek ez du zentzurik, “gizonezkoen li-teratura” etiketak ez duen bezala. Eta honekinbatera ere esan behar da askotan emakumebatek bere bizi esperientzia kontatzen dueneanemakumeen gaiei buruz aritzen dela esaten de-la, eta aldiz, gizonezkoa aritzen denean gizonbaten bizi esperientziari buruz, gai unibertsale-taz ari dela. Emakume baten bizi esperientziaere bada gai unibertsala, hori aldarrikatu be-har dugu. 2004an Igartza beka, 2006 Zilarrezko Euskadisaria, 2007an Beterriko liburua... Ez al zaizuerrekonozimendua premia bihurtuko?Denok nahi dugu errekonozimendua, kontra-koa esatea gezurra litzateke. Sariak errekonozi-mendua jasotzeko bide bat dira, baina ez ba-

karra. Azkenean, irakurle bakar batek esatenbadizu gustura irakurri duela zure liburua, etazerbait sentitu duela, hori sari handia da. Eleberri bat idazten ari omen zara. Emakume nagusi bat izango da protagonistaeta hitz egingo du bakartasunaz, adiskidetasu-naz, bere bizitzan zehar gertatu zaizkion hain-bat gauzei buruz… Bizitza gurpila dela azaldunahi dut eta airean beti dagoela musika bera.

Nola aukeratu, eskuratu eta irakurtzen dituzuliburuak? Modu ezberdinak daude liburuak aukeratzeko:gustuko dituzun idazleek argitaratzen dutenlan berriak, lagun batek gomendatu dizuna, li-buru dendan irakurtzen hasi eta harrapatu zai-tuena…Zer dira zuretzat liburu dendak? Noizkoak di-ra zure liburu dendekiko lehen oroitzapenak?Hiri berri batera noanean gustatzen zait hangoliburu denda batera joatea. Leku magikoak di-ra, aberatsak. Nire lehen oroitzapena zentzuhorretan, nik uste, liburu dendaren usaina de-la, paperaren usain hori…

4

LIBURUAK

JAIOKarmele“LIBURU DENDAK

LEKU MAGIKOAKDIRA, ABERATSAK”

“Segundo batean gozatzeagatikorduak eta orduak sufritu

ditzakezu idazten

Page 5: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

Nolakoa da zure etxeko liburutegia?Denetarik aurkitu dezakezu bertan. Euskal zeinerdal literatura, musikarekin zerikusia duten li-buruak, komunikazioaren inguruko saiake-rak… Badaude nobedadeak, baina hauekinbatera ez dira falta betiko egile batzuk: Carver,Cheever, Cortazar, Chejov, Mansfield, Duras,McCullers, Hrabal… Zergatik da garrantzitsua irakurtzea?Azkenean literaturaren ekarpen handienetari-koa da erakustea munduaren ikuspuntu bat,idazle horrek daukan munduari begiratzekomodua. Beraz, irakurtzeak laguntzen dizu ikus-ten mundu berean mundu txiki asko daudela. Zein estrategia jarraituko duzu zure semea ira-kurketan zaletzeko? Estrategia hitz hotzegia iruditzen zait. Nik ustezu irakurtzen ikusten bazaitu, berak ere iraku-rriko duela. Hori da bidea. Komunikazioko langile eta idazle izanik, noiz-ko zure bloga martxan?Denbora falta zait hori eta beste hainbat gau-za egiteko. Zer ari zara orain irakurtzen? Orain IgnacioMartinez de Pisonen “Dientes de leche”. Etahorren atzetik zain dauzkat Felipe Juaristiren“Ez da gaua begietara etortzen” eta XabierMendigurenen “Bizitza Homeopatikoak”. Proposatuko zenuke udako irakurgairen bat?“Dantzaldia”, Irene Nemirovsky-rena.

5

LIBURUAK

“Itzulpena modu bat da euskalliteratura existitzen dela

erakusteko

” Las manos de mi madre, la primera novela de Kar-mele Jaio, ha sido distinguida con numerosos pre-mios literarios en su edición original en euskera, yha recibido el aplauso tanto de crítica como de pú-blico, siendo reeditada en numerosas ocasionesdesde su publicación en 2006.

¿Qué cuenta la novela Las manos de mi madre?La historia de dos mujeres nacidas en distintas épocas.De lo parecidas que son al final las vidas de todas las per-sonas independientemente de la época en la que nazcan.Habla también de lo desconocidas que pueden ser dospersonas a pesar de haber vivido media vida bajo el mis-mo techo y de la manera atropellada en que vivimos en elsiglo XXI: trabajar y tener hijos es hoy un puzzle diarioque hay que componer.

Tú misma te has ocupado de la versión en caste-llano. ¿Es posible limitarse a traducir el texto, o sepuede caer en la tentación de rescribir el texto?No ha sido una tentación sino una necesidad. Lo he rees-crito. Cambiar de idioma supone cambiar de tono, cam-biar de ritmo… La traducción literal se me quedaba muyfría, muy distante, así que he realizado cambios tan drás-ticos como el de cambiar de tercera persona a primerapersona, con todo lo que de ello deriva.

El lector y la lectora euskaldun dio una estupendaacogida a Amaren eskuak. ¿Qué expectativas teplanteas con la versión en castellano?No me planteo ninguna expectativa. Me gustaría, por su-puesto, que tuviera una estupenda acogida, pero son co-sas que no están en mi mano. Mi trabajo es escribir consinceridad, lo que viene después ya no me corresponde.

¿Qué importancia le das al hecho de que se tra-duzca un libro tuyo?A menudo parece que los escritores vascos vivimos en unmundo paralelo, que somos totalmente invisibles para lacomunidad castellano parlante, que no existimos. La tra-ducción es un modo de que se conozca nuestro trabajo yde hacer ver que existimos.

En el libro Historias del 8 de marzo, publicaste jun-to a otras escritoras un cuento, “Ecografías”, crea-do en castellano. Escribes indiferentemente eneuskera o en castellano.Yo escribo en euskera casi todo lo que escribo, es mi pri-mera opción. Sin embargo, me gusta cambiar de idiomade vez en cuando y ver cómo cambia mi forma de escri-bir: el tono, el ritmo, todo cambia al cambiar de idioma yes muy buen ejercicio para un escritor. Es una de las ven-tajas de ser bilingüe.

En este cuento relatas una historia de adopción,otra vez una madre protagonista. ¿Para escribir so-bre algunos sentimientos es necesario haberlos vi-vido? No lo creo. Habiendo vivido la experiencia, escribirás deotra manera sobre ella, pero eso no significa que no pue-das escribir una historia de ficción totalmente creíble sinhaberla experimentado antes. Lo que subyace a la ficciónes lo que debe ser real. Son los sentimientos los que tie-nen que ser auténticos, no el relato que se cuenta. Yo pue-do escribir sobre la maternidad sin ser madre, y los sen-timientos de fondo ser totalmente sinceros, y evidente-mente, después de ser madre lo escribiré de forma dife-rente. Pero eso no resta valor ni credibilidad a lo anteriorsi está escrito con sinceridad.

LAS MANOS DE MI MADREConmovedor y hermoso canto a la vida

Page 6: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

6

PUBLIZITATEA

Page 7: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

Berezko jenero literariotzat har daiteke NewYorki buruzko kronikena. Gazteleraz intereshandiko bi berrargitaratu dira berriki: JulioCamba galiziarraren La ciudad automática etaBrendan Behan irlandarraren Mi Nueva York,ezin ederragoak biak, eta norbere garaiko NewYork erretratatzeaz aparte, Amerikaren izaera-ren eta Europarekiko dituen ezberdintasunenberri zorrotz eta umoretsua ematen dutenak.Baina kanpoko kronikagileek bakarrik ez, ber-

takoek ere eskaini diote orrialde ederrik hiriari:Harpo Marx berberak, Harpo habla liburuan,pasarte sentituak eskaini zizkion New Yorkenbizi izandako haurtzaroari. Euskaraz ere ez zai-gu adibiderik falta, Gotzon Garate edo KirmenUribek hiriarekin izan duten harreman estuagogoratu besterik ez dago, edota Iñaki Zabale-taren 110. Streeteko geltokia, Bobby Womackkantariak ezagun egin eta Tarantinok JackieBrown filmean berreskuratu zuen Across 110thstreet kantua gogora ekartzen diguna. Izan ere,110. kalea garrantzitsua izan da urte askotanHarlemen hasiera mugatzen zuen heinean.Gaur egun, hiriaren erdigunearen hazkundeaketa espekulazioak eraginda, nahikoa aldatutadago auzo horretako giroa (Clintondarrek eu-ren kuartel nagusia Harlemen jarri izanak ereizan du zerikusirik, jakina).

Irailaren 11ko gertaeren ondotik, edo gerta-era haiek ardatz hartuta argitaratutakoek tal-de berezia osatzen dute: Jonathan Safran Foergaztea izan da, beharbada, orijinalenetakoa,Salman Rushdiek berak goraipatu zuen Tanfuerte, tan cerca nobelan aita atentatuan galduduen ume berezi baten begietatik tragediari soegitean. Gaiari zuzenean heldu ez arren, PhilipRothen Sale el espectro ere aipatzekoa da, Rot-

hen alter ego den Nathan Zuckerman ahaztezi-naren azken ibilera.

Paul Austerri esker ezagutu genuen 1974. ur-tean dorre bikien artean ilegalki alanbre batzintzilikatu eta batetik besterako bidea eginezikuskizun zirraragarria eskaini zuen PhilippePetit ekilibrista. Petit fikziozko pertsonaia otezen ere pentsatu genuen askok, harik eta bereesperientzia kontatzen duen liburua (Alcanzarlas nubes) dendetan ikusi genuen arte. Smokefilmaren gidoia sinatu zuen Paul Austerri bu-

ruz berriz, zer esan,oraindik ere bere libururik

biribilena New Yorkeko trilo-gia izan arren, etxekotzat

dugula kasik, urtero harenliburu berriak euskaraz ira-

kurtzera ohitu garenetik... New Yorken ondu dira XX. mendeko graba-

ziorik mitikoenak, John Coltrane-en Live at Bir-land eta Bill Evansek bere hirukorik magikoena-rekin (Scott Lafaro tartean zela) grabatutakobi diskoak: Sunday at the Village Vanguard etaWaltz for Debbie. Baina ez da jazzera eta FrankSinatraren ereserkira mugatzen New Yorkensoinu banda: beste askoren artean, LeonardCohenek Chelsea hotelari abestutakoa (JabierMuguruzak bertsio bat egin zuen) eta Lou Re-eden Sweet Jane etortzen zaizkigu berehalaakordura, edo urte asko ez dela Portisheadtaldeak Roseland aretoan grabatu zuen diskoa–inoizko kanturik triste eta eleganteenak, trip-hop hipnotikoz iragaziak.–

Woody Allen da Europan lau film errodatuondotik txokora itzuli den bestea: laster izangodugu esnobismo neurotikoari tenperaturahain ondo hartzen dion Manhattan gogoanga-rriaren egilearen film berria ikusteko aukera.

Walt Whitmanek, Manhattanek arrain ba-ten itxura zuela esaten zuen. Gertatuak gerta-tu, igerian jarraitzeko hiriak duen gaitasun etamalgutasunagatik ote? Batek daki. Kontuakkontu, ez zitzaien surrealistei arrazoirik falta,surrealismoak New Yorken ezin iraun zezakeelaziotenean: hemen, adiskide maiteok, hiri guz-tia baita surrealista.

7

LIBURUAK

HIRIADNA

NEW YORK

Harkai tz Cano

bizirauleen hiria

Page 8: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

8

LIBURUAK

Según recoge el análisis realizado por el Insti-tuto de estudios de Ocio de Deusto, la im-plantación del programa de préstamo de li-bros de texto como sistema de gratuidad afec-tará severamente a la industria cultural del li-bro, además de tener graves consecuencias enla calidad de la enseñanza, la cultura vasca y larealidad lingüística de la CAV. Editores, libre-ros y distribuidores apoyan un modelo de gra-tuidad basado en ayudas directas.

El estudio realizado a petición del Gremio deEditores de Euskadi advierte que la industriadel libro en euskera podría ver comprometidasu supervivencia tras la aplicación del modelode préstamo, por las características propiasdel sector, circunscrita a un mercado comple-jo, reducido y con costes fijos altos. Según denuncia el informe la edición de ma-

teriales de creación propia en euskera dejaríade ser rentable por lo que se daría una ama-teurización de la creación de redaccionesoriginales, contribuyendo al empobrecimientode la oferta y a la importación de bienes deconsumo culturales. El informe llama la atención sobre la frágil vi-abilidad económica de los proyectos editori-ales en euskera, que sobreviven en gran partegracias a los ingresos asegurados vía libros detexto, sin los cuales se ponen en peligro otrasmanifestaciones culturales en relación al sec-tor del libro vasco.

PRINCIPIOS DE EQUIDAD Y SOLIDARIDAD CUESTIONADOSEl estudio recuerda que el sistema de présta-mo ha sido cuestionado por el Consejo Esco-lar de Euskadi, que puso en tela de juicio los

principios de equidad y solidaridad en los quese fundamenta. El Consejo Escolar advierteque “no se trata de una medida compensadora dedesigualdades, al estar dirigida por igual a todos losalumnos de los centros públicos”; asimismo afir-man que “atenta contra el principio de solidaridady posibilita la coexistencia entre alumnos con librospropios y nuevos, y alumnos con libros usados y queno son de su propiedad.”

Futuro incierto parala industria cultural en euskera

EL PRÉSTAMO DE LIBROS DE TEXTO

Algunos datos del sector libre-ro que ayudan a prever lasconsecuencias de la aplica-ción del sistema de préstamode libros de texto:

•El 25 % de los libros que se compran son li-bros de texto.•Uno de cada cuatro libros escritos en euske-ra son libros de texto.•El 35,9% de la facturación total en euskeraprocede de los libros de texto.•El 46% de la edición en Euskal Herria se ha-ce en euskera.

Page 9: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

9

LIBURUAK

Ez naiz ni liburu bakarrean aritzekoa, eta ezdut irakurleku jakin bat. Aitortzen dut, etaoraindik lotsatu egiten nau, anarkia dudalahonetan ere agintari. Lauzpabost liburu iza-ten ditut bazterretan utziak, batzuetan ahan-tziak. Oraintxe bertan Le Carreren Afrikariburuzko bestsellerra, Gor-donen “La Bodega” eta Fo-lleten azkenekoa dauzkatmesanotxean. Ez naute ha-rrapatu, eta tartekatu egitenditut, gaur bai, bihar ez, etzihau eta bestea heldu den as-terako. Le Carrerena bukatugabe geldituko zaidala ema-ten du, eta ardoari buruz-koa aiseegi joanen zait, ahu-legi eta arrasto handirik utzigabe. Liburua ez badut osogustukoa, ez dut erreparohandirik izaten bukatu gabeapartatzeko. Eta maiz itzul-tzen naiz bigarren eta hiru-garren aldiz emozionatunauen lan batera. Komunetik egongelara, tro-nutik besaulkira, eta etxetik autora darabil-tzat egunotan Garcia Marquez eta Xabier Le-te. Hauen lanak ere ez dira berriak, berrira-kurketak baizik. Kolonbiarraren defendatzaileamorratua nauzu, eta buendiatarrak ia etxe-koak ditugu. “Vivir para contarla” memorialiburuak, bere nobela harrigarriak berriro go-zatzera eraman ninduen duela hiru urte, etaorain lehenengo aldia balitz bezala harrapatunau. Edozeinentzat gomendagarria, eta kaze-tariok gure burua estimatzeko aproposa. Ja-

rraipenaren zain nago, hau aurreneko zatiabaita. Artista handia Gabo, jenioa. Ez dakitoso ongi zer asmatu duen bere imajinazio be-roak, eta zer bizi izan duen benetan.

Lete oso gustukoa izan dut beti. Ez da gizonarrunta. Kutxa handiren bat ba du nonbait

gordea ezkutuan, ilunbean,eta handik ateratzen ditusentimenduak, emozioak,kezkak, ilusioak. Eta handikateratzen ditu hitzak, betiongi bereziak. Hau hemen,hori geroxeago. Ez dakit esti-matzen den aski bere lana,ez dut uste. Asko ari naiz go-zatzen bere ABESTITZAKETA POEMA KANTUAK li-buruarekin. Asko dakizkitburuz, diskoak kotxean da-rabiltzat bueltaka aspaldikourteetan. Ez da gauza berairakurtzea, ez da berdintsuaere. Musika, Leteren ahotsberezia...Baina paperaren

majia, aurreko paperarena, nahi duzun urrez-ko hitz neurtu horretan gelditu, dastatu...Ona, oso ona Lete handia. Harro sentitukoda idazlea horrelakoak horrela esanda. Eznau izutzen negu hurbilak, naturarekin bategin eta......eta honelako ziento bat. Askotanbat nator Xabierrekin, baina ez beti. Esatera-ko, lan honen aurkezpenean bota zigun epita-f io moduko harekin: izan zen gizon bat saiatuzena, baina asmatu ez zuena. Poesian behinikbehin, ez du huts handirik egin.

JOSETXOLIZARTZARENproposamena

Page 10: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

10

LIBURUAK

De junio a septiembre la feria del librovisitará siete pueblos y ciudades de lacosta vasca, además de todas las ca-

pitales. Los libros saldrán al paso de los pase-antes, las aceras y plazas se convertirán en li-brerías por unos días. Miles de ciudadanos seacercarán a las casetas en las que podrán en-contrar los mismos libros que en cualquier li-brería, además de libros de fondo que ya no seencuentran en ellas, con una rebaja de al me-nos el 10%.

Los mercados de libros recorren nuestra geo-grafía durante todo el año llevando la libreríahasta el último rincón, pero es en verano cuan-do mayor movimiento y público atraen. Másde un tercio de las ventas anuales de estas fe-rias del libro se realizan en época estival. Losúltimos datos indican que estas ferias atraencada vez más publico. Habitualmente los libros de ocasión y las no-vedades más recientes se apilan juntas en lascasetas. Sin embargo, en las capitales se cele-bran dos ferias anuales, una de novedades y laotra, la que encontraremos en verano, la feriadel libro de ocasión, es decir, libros descatalo-gados o incluso de segunda mano.

TRANQUILIDAD, DIVERSIDAD Y CULTURAEstas librerías de calle se caracterizan por la di-versidad de público que las visita. A las librerí-as se acude con una intención previa de com-

pra o consulta de libros, todas las personasque entran en una librería comparten el interéspor los libros. Las ferias, en cambio, salen alpaso de los transeuntes. Gente que no es habi-tual de la librería se topa con la caseta llena delibros y hace una parada. Normalmente las ferias de libros complemen-tan su oferta de títulos con diferentes activida-des en torno a la literatura y los libros, comopresentaciones de novedades, firma de dedica-torias y encuentros con los autores, lectura detextos literarios, etc. A ésto hay que añadir unaoferta que va más allá de lo meramente biblio-gráfico, como música autóctona y diverso ma-terial infantil.

PROLONGA LA VIDA DE LOS LIBROSLas ferias son una oportunidad excelente paraaquellos libros de calidad que no han logradodespertar el interés suficiente y saltar desde laestantería de la librería a las manos del lector.La gran cantidad de títulos publicados y la ve-locidad con la que las editoriales abarrotan laslibrerías de novedades, hace que la vida de mu-chos títulos no supere una primera tirada, untirón que apenas supera un trimestre. Estos li-bros encuentran su segunda oportunidad enlas ferias ambulantes de libros, vuelven a estarexpuestos, al alcance del lector y, sin la urgen-cia de hacerse con la última novedad, acabansiendo leídos.

Librerías callejeras,cultura en movimiento

Page 11: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

11

LIBURUAK

ITSAS LEHORREKO MARINELAKKalebook izenez azokaz azoka dabilen li-buruzale taldeak 25 urte beteko ditu aur-ten lanbidean onena ematen. Beren bu-ruaz itsas lehorreko marinelak direla esanohi dute: beti herriz herri, lehorreko por-tuz portu, lana eta aisialdia bateratzendakiten profesionalak dira. Liburu azokakerrotuta daudela diote harrotasunez: ur-teroko bezeroen bisitak jasotzen dituzte,jendeak errepikatu egiten du, gogoko bai-tu azoka, eskertu egiten du liburuzalearenaholkua, estimatu ondorengo hitz asper-tua. Urte luzeen ikuspegiz gizartearen aldake-ten lekuko zuzenak dira. Langintza hone-tan ikusi dute, esaterako, haur eta gazte-txoenek euskarazko liburuak eskatzen di-tuztela gaur egun, garai batean euskaraz-ko eskaintza zeraman liburu azoka iaarrotza gertatzen zen guneetan. Horrela-ko ingurune batean entzun zuten bezero

bikote baten arteko elkarrizketa harriga-rria euskal kantarien diskoei begira: “Hasvisto, si han traído hasta música extranje-ra!”

Pasadizoak hamaika dira. Behin bateanospe handiko euskal kantari baten diskobilduma eskuetan hartuta “hau kolonia da,ezta? zenbat balio du?” galdetu zuen, seguraski azoketan asko, baina liburu eta diskoartean gutxi ibilia zen erosle batek. Umo-rez zerrendatzen dituzte, baita ere, ezererosiko ez duenaren hiru galderak: “Liburuhau badaukazue? Zenbat balio du? Noiz artezaudete?”Lanbide gogorra bezain pozgarria deladiote: egun bat dena muntatzen beste batjasotzeko, eta azoka eta azoka artean li-buruak eskuratu, aukerak egin, garraia-tzeak... Baina azokak ateak zabaltzen di-tuenean hasten da gustuko lana eta ira-kurlearen ordua.

Udako azokakSanturtzi ekainak 12-22, Donostia (Berria) uztailak 4-13, Ondarru uztailak 18-27, Lekeitio uztailak 30-abuztuak 10, Hondarribia abuztuak 13-17, Zarautz abuztuak 22-31, Donostia (Okasioa) irailak 5-21

Page 12: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

12

PUBLIZITATEA

Page 13: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

13

LIBURUAK

Licenciado Poza kaleko dendaberriak 450 metro koadrotan40.000 liburu ditu eskura. TotiMartinez de Lezeak esan zuenbezala, “zenbat irakurgai ederirakurtzeke!”Eskuineko argazkian dendakolangile guztiak daude, IzaskunKortajarena arduraduna burudutela.

Unai Elorriaga etaToti Martinez deLezea idazleen hitzek girotu zuten LicenciadoPoza kaleko megadendarenirekitze ekitaldia.

Bihamaika

lagun zahar

denda berri

Hernaniko Elkar megadenda-ren irekiera festan MarianBeitialarrangoitia alkatea ber-taratu zen, hainbat herrikide,Elkar-eko langileak eta lehen-go Lete liburu dendako jabeeta langileekin batera. Ekital-dian lekuko ematea egin zen,liburu denda txikietako sal-tzaileei eskertza omenalditxo-arekin batera.

Liburu denda Herriak zeneko jabeak ziren Jesus Alonso de Leciñena eta Raquel Gómezere egon ziren ekitaldian. Durangoko Azokako kideek ere ez zuten huts egin.

Page 14: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

14

LIBURUAK

Bakarne Bilbaok hogei urte darama liburu dendan,haur eta gazteen liburuen munduan murgilduta. La-nean hasi zenean bezero zituen haurrak gaur egun be-ren seme-alabekin etortzen zaizkio liburu eta aholkueske. Etorkizuneko irakurleak sortzeko txiki txikitan-dik liburu dendarako bidea erakustea garrantzitsuadela sinesten du.

Nork aukeratzen ditu liburuak, haurrek edogurasoek?

Gurasoak hasten dira liburuak hartzen, begi-ratuz eta guri aholkua eskatuz, baina azken au-kera haurrak egiten du. Marrazkiek eta liburua-ren azalak erabateko eragina dute haurren auke-raketa horretan, batez ere sei urtetik beherako-engan. Hamar hamabi urte inguruko haurren-gan, berriz, orri kopurua erabakigarria da liburubat aukeratzerakoan.

Haurrak omen dira gehien irakurtzen dute-nak. Bat zatoz?

Haurrek oso gogoko dituzte liburuak. Hamar-hamabi urte bitartean irakurketa krisi antzekobat izaten dute eta hamalau urtetik gora berriroere ekiten diote. Dena den, haurrei gurasoek era-kusten diete lehenengo liburuetarako bidea. Etahaurren artean ere neskek gehiago irakurtzendute mutilek baino.

Gehiago eta ezberdin? Zer dute gogokoen?Neskek, hamalau urtetik aurrera, giza-harre-

manak, sentimenduak, eta antzekoak jorratzendituzten liburuak dituzte gogokoen. Adibidez El-karlanean argitaletxearen Taupadak saila askogustatzen zaie. Mutilek gehiago jotzen dute fut-bola, fantasia, animaliak, zientzia fikzioa eta an-tzekoetara. Azken aldian mitologia liburuak es-katzen dituzte mutilek.

Eta literatura klasikoa?Gurasoak erosten dute literatura klasikoa. Haur

eta gazteek badakite hor dagoela, baina ez dutehainbeste eskatzen, ez behintzat denda honetan.

Apalategietan dagoen liburu eskaintzakerantzuten al dio haur eta gazteen eskariari?

Gaztelaniaz, nahikoa eta gehiago dago;izatekotan, lehen aipatutako giza-harrema-nen gaia jorratzen dutenak falta dira.

Euskaraz, ostera, badago hutsunerik. Askoeskatzen dira hiru dimentsioko liburuak txi-kienentzat, euskaraz gutxi daude. Liburu ilus-tratuak, orain hasi dira gehiago merkatura-tzen baina oraindik ere falta da. Zientziari

buruzko liburuak ere gutxi daude euskaraz,berdin dibulgaziokoak. Erdaraz asko dago,baina euskaraz oraindik askoz gutxiago.

Licenciado Pozako megadenda berritzea-rekin batera larunbat goizetan haurrentzakosaioak antolatzen hasi zarete.

Donostiako elkar megadendan hasita zireneta orain gurean ekin diogu. Haurrentzakoipuin kontalariak, eskulan tailerrak... libu-ruaren inguruko egitarau oso bat eskainikodugu bertan. Liburutan dagoen eskaintzahaurren begi aurrean ipini eta literaturan za-letzeko eragin nahi dugu, aisialdia letraz be-teta goza daitekeela erakutsi. Udan etenaegingo dugu baina udazkenean berriro hasi-ko gara zapatu goizero Elkar aretoan hau-rrentzako saioak antolatzen.

Helduek irakurtzen al dute gazte/haur li-bururik?Titulu jakin batzuren bila etortzen dira; azke-na Jordi i Fabraren Kafka eta panpina bidaiariaeskatu izan dute.

letralapikoa

r r

(

s s

D

waUd d

oo

o

oo

“AISIALDIA LETREZ BETETZEA GOZAGARRIADELA ERAKUTSI BEHAR DIEGU HAURREI”

Page 15: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

15

LITERATURA

Irakurleen artean ere badiraorojaleak eta mizkinak. Mizki-nez arduraturik dabil, itxurazbehintzat, gure gizarte hau.Irakurle orojaleak, berriz, go-raipatu egiten ditu. Gure esko-la-sistema orotarikoak, egina-halean, irakurleak gaitzen ditu,nola edo hala. Horietatikgehienak mizkinak irteten dira,eta gauzak bere onera nolaekarri asmatu ezinik gabiltza,zeren inork ez ditu zalantzanjartzen irakurtzearen onurak,arimaren bitamina horiek, sal-bu eta epatatzea beste asmorikez duen idazle xelebreren ba-tek; ez irakurtzeko eskubideaaldarrikatzen du halako horrek,eskubide hori erabat bermatu-rik ez balego bezala (eskolanizan ezik, jakina; baina, kasuhorretan, ez ikasteko eskubideorokor eta unibertsalaren ba-rruan kokatu beharko genukekontua). Literatura ez irakur-tzeko eskubidea beste ezerbaino bermatuago dago, alafe-de. Beste arloetan, gizarteak ezdu onartzen, praktikan, ez ira-kurtzen jakiteko eskubiderik;

irakurtzera beharturik gaudegizarteko maila guztietan, etagero eta hizkuntza gehiagotangainera. Norbaitek pentsatukodu kontua aldrebesten ari nai-zela, gauza bat dela irakurtzea,eta beste bat liburuak irakur-tzea, eta beste bat literaturairakurtzea. Ameto. Baina, miz-kinak liburu-irakurleak soilikote dira? Ala kontu orokorrada? Beharbada, gauza bestemodu batera aztertu beharkogenuke: agian gehiegi irakur-tzeaz leporaino beteta dago gi-zartea, agian gazteen buruakokituta daude gozamenik ga-beko irakurketaz, irakurtzeagozamen izan ote litekeen ereerabat ukatzeraino.Sukaldaritzapixka bat ikasibeharre-an otegaude?

Juan Kruz IgerabideAduna (Gipuzkoa) 1956.Idazle, itzultzaile eta haur literaturanespezialista.

Letralapikoarenlehenengoan, Igerabidekhaur eta gazte irakurlemizkin eta orojaleen goseezaren arrazoiez egiten dugogoeta, sukaldarien ofizioaauzitan jarriz.

Nik neuk bai irakurtzen dut, gustuko duda-lako eta lanerako: liburu bat gomendatzean,askotan argumentu osoa ezagutzea beharrez-koa da gurasoek hala eskatzen dutelako.Agian nik ohitu ditut horrela bezeroak? Osoexigentea da lan hau. Haurren liburu saltzai-learen lana erantzukizunez egin behar da, ja-betuta haurrengan eragingo duela guk esatendugun horrek.

Eta gainera haurrek egia esaten dute. Ez ba-duzu aholkuan asmatzen bueltan etortzen di-

ra esanez, eta nik eskertzen dut. Feed-backhandia daukat bezeroekin, asko ikasten dut.Maite dut nire lanbidea, oso esker onekoa da.

Hogei urte daramazu liburu saltzaile. Askoaldatu da liburuen mundu hau?

Nik ez dut sumatu. Titulu berri asko kale-ratu dira, liburu asko argitaratu, baina fun-tsean liburuen eta irakurleen mundutxo hauberdintsua da.

IRAKURTZEKO GOGOA

Page 16: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

16

BIDAIAK MENDIAK

De un tiempo a esta parte, el vino se ha con-vertido en algo más que el mosto de uva fer-mentado y envejecido durante un tiempo. El vi-no, al menos en Rioja alavesa y Navarra, ha in-corporado elementos que sorprenden al paisajey el paisanaje que desde hace siglos convive conel viñedo: la arquitectura y el turismo. Construc-ciones de gran volumen y atrevido diseño desta-can en un panorama eminentemente rural, quereciben visitantes deseosos de introducirse en elahora sofisticado mundo de la enología.

Hasta hace un par de décadas, el vino llegabaa las grandes ciudades, donde se consumía; po-cos eran los urbanitas que se desplazaban a labodega. Eso sí, desde Remelluri en Labastida, deimprescindible visita por la calidad de su com-plejo arquitectónico, hasta el Castillo de Mon-jardín, cerca de Lizarra, Euskal Herria cuentacon interesantes ejemplos de bodegas tradicio-nales. El pionero Marqués de Riscal, en Elciego,se presenta como referente de la unión entre latradición y la transgresión arquitectónica: la vie-ja bodega, levantada por canteros gallegos, en elsiglo XIX; el centro de acogida, del XXI, obra delarquitecto Frank Gehry, que incluye un estable-cimiento de vinoterapia.

El Marqués Riscal recoge, de este modo, losdos extremos en la creatividad vinculada al vino.Fue el primero que aplicó de forma industrial latécnica bordelesa de envejecimiento en madera yabandera la vanguardia en el enoturismo que in-corpora la arquitectura a la tradicional prácticade la viniviticultura. Eso sí, no se pueden olvidarprecedentes más modestos, pero interesantes enNavarra. Por ejemplo, la aportación del arqui-tecto Patxi Mangado a la bodega Marco Real deOlite o, en Otxauri, el contundente y elegante

Señorío de Otazu, proyectado por los arquitec-tos José Luis Sota, Jaime Gaztelu y Ana Fernán-dez.

Aunque, sin duda, el golpe de efecto princi-pal, ese repóker de ases de bodegas selectas de

Euskal Herria (teniendo en cuenta que lo deGehry en Elciego es un hotel) lo forman cuatrodiseños alaveses y uno navarro.

La configuración medieval de Laguardia, esared de calles rodeada por una enorme murallasirven de punto de partida para visitar la bode-ga Ysios, diseñada por el arquitecto SantiagoCalatrava. Un camino que sale del pueblo ytranscurre entre viñedos, conduce hasta ella.Durante el trayecto, el horizonte verdinegro de laSierra de Cantabria se transforma en una suavey ondulante línea metálica: la que dibuja el marde aluminio diseñado como tejado del edificio,a imitación de la hilera que perfilan las barricasde vino apiladas.

A pocos kilómetros, dentro del mismo termi-no municipal, se encuentra Pagos de Viña Real.Obra del arquitecto francés Philippe Mazières, ycomo en el edificio de Calatrava, una combina-ción de funcionalidad y vanguardia estructuranesta impactante obra de hormigón, madera yacero. El mismo símbolo de la cultura vinícola,una barrica inspira la forma del edificio. Pero silas curvas de Calatrava son pura sugerencia, lagigantesca tina que Mazières clava en la tierra esla fuerza del vino hecha arquitectura.

Inaugurada en 2004, la bodega incluye lasmayores innovaciones tecnológicas y arquitectó-nicas aplicadas a la elaboración y mantenimien-to del vino, así como a la movilidad de las per-sonas. En este sentido destaca, por ejemplo, elhecho de que sea la primera bodega del Estadoespañol que ha adaptado sus instalaciones parainvidentes.

Sin embargo, no es la única que desafía la tra-dición vitivinícola con sus rupturistas sistema deproducción. Lo podemos comprobar fácilmente

B I D A I A K M E N D I A K

ARDO BIDEZ. ARABAKOERRIOXA Mikel Garaizabal PildainDi DaArabar Errioxako upategi, enologia etaibilbideen gida praktikoa. Txangoakproposatzen ditu oinez, bizikletaz edokotxez, mahasti eta upategietan barna.Enologiari buruzko hainbat zehazta-pen ematen ditu, Arabar Errioxa ardo-aren ezaugarriez, ardoaren elaborazio-az, etab, eta upategi guztiak, txangoe-kin batera mapa batean kokatzen ditu.

GUÍA DEL TURISMO DELVINO EN ESPAÑA 2008 Anaya Esta guía recoge información precisasobre 68 Denominaciones de Origen,propone rutas por todas las zonas viní-colas del estado, detalla informaciónde bodegas, enotecas y museos de vi-no. Como novedad, la entrega del 2008añade una breve “Guía de hoteles delvino”, con 48 posibles establecimien-tos hoteleros, 20 de los cuales perte-necen a Euskal Herria y La Rioja.

GUÍA PEÑIN DE LOS VINOS DE ESPAÑA Fundación PeñinUna de las guías más completas delmercado, con un total de 1.400 pági-nas con más de 8.100 vinos catados,más de 13.000 marcas reseñadas ymás de 2.700 bodegas.La guía incorpora también un manualde consulta que permite conocer deforma sencilla cómo catar, cómo con-servar los vinos y cómo montar supropia bodega.

ALGO MÁS QUE

VINOLA ARQUITECTURA SE IMPONE

EN LAS NUEVAS BODEGASDE EUSKAL HERRIA

Page 17: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

NUEVA YORK, ISLAS GRIEGAS,LISBOA...

Michelín

Michelin suma a su colección «DESCUBRE»los títulos dedicados a Cataluña, Islas Grie-gas, Lisboa, Londres, Nueva York, Portugal,Tailandia, Túnez, Turquía y Vietnam. Estasguías proporcionan los datos más útiles decada país, región o ciudad y ofrecen todas laspistas necesarias para que el viajero planifi-que su viaje.

PLANOS DE BILBAO Y DONOSTIA

Sua

Dos nuevos planos de Bilbao y Donostiaque incluyen callejero completo de las ciu-dades, señalando lugares de interés turís-tico y servicios públicos, además de com-pletos y actualizados mapas de la red decarreteras de sus correspondientes provin-cias.

17

BIDAIAK MENDIAK

en la bodega Baigorri, situada a unos nueve ki-lómetros de Laguardia, en la localidad alavesade Samaniego. El edificio, proyectado por el ar-quitecto guipuzcoano Iñaki Aspiazu, está cons-truido a ras de suelo, con un solo elemento quesobresale: una enorme caja de cristal que emer-ge entre los viñedos.

Para acceder a esta bodega subterránea, unavez traspasado el imponente umbral transparen-te, hay que descender varios niveles de profundi-dad. De las tres naves en las que se divide (crian-za, selección y elaboración), destaca la que al-berga las enormes tinas metálicas en las que fer-menta el vino: un desfile de contenedores alar-gados y aspecto futurista.

Y para terminar, la nueva bodega de Chivite,Señorío de Arínzano, obra del arquitecto nava-rro Rafael Moneo. El autor del Kursaal ha dise-ñado un chateau francés en plena Navarra. A lolargo de la visita, además de degustar los exce-lentes caldos que aquí se elaboran, se admira unexquisito respeto al medio ambiente que respirael conjunto. El arquitecto ha realizado un con-cienzudo trabajo de integración que agrupa lanueva bodega, los tres edificios antiguos que yase encontraban en la finca de la familia Chivite,los viñedos y también los bosques que la rodean.

Revisión de las hazañas que desde 1982 haprotagonizado el equipo de TVE “Al filo delo imposible”. Este libro nos lleva por losseis continentes y nos permite visitar luga-res desconocidos hasta ahora. Tantas ytantas emociones, lugares, personas yaventuras pueblan este magnífico libro degran formato.

AL FILO DE LO IMPOSIBLE. 25 años de grandesaventuras

Sebastián ÁlvaroRBA

Balaitús, Vignemale, Aneto eta Pica d’Estatsbezalako gailurrak inguratuz abiapuntuanbukatzen diren ibilbide zirkularrak proposa-tzen ditu idazleak, horrela mendien isuri guz-tiak ezagutzeko aukera emanez. Ibilbideak zehatz mehatz azalduak daude, be-harrezko datu praktiko guztiez eta egilearenargazki ederrez hornituta.

PIRINEOS. 20 TREKKINGS

Jordi LongásDesnivel

Kuaderno erabilgarriarekin batera mapaeguneratua dator, Mont Blanc-eko mendizerra hiru mailatan ondo ezagutzeko eran:oinezko bidean, turismo soilean edo eraalpinoan. Mont Blanc gailurrera igotzekoohikoenak diren lau bideak zehazten ditu,25 aterpeei buruzko informazioa eman eta,glaziar eta gailur errazetarainoko bideakerakusten ditu. Mer de Glaceko balkoien ibilbidea eskain-tzea du berrikuntza nabarmena.

MONT BLANC

Miguel Angulo,Luis AlejosSua

Txema Garcia Crespo(Bilbao, 1967). Periodista especializado

en temas culturales y de ocio.Actualmente forma parte de la plantilla

de El País.

Page 18: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

18

Datozen egunotan jazzak,uholde baten gisa, musikaz blai

utziko ditu gure hainbat hiritakoareto, txoko eta kaleak, entzule andana han-dia leial mantenduko baita urtean behin,behintzat, jazzarekin duen hitzorduarekiko.

Gaur egun industria diskografikoaren kri-sialdia guztion ahotan dagoen gaia dugu, jen-de askok gustuko doinuak erraz jaisten ditue-lako Internetetik. Jazzari dagokionez, berriz,musika mota honi buruzko informazioa gutxi-tan azaltzen da hedabideetan baina argitara-tzen diren diskoei buruzko erreferentziak eska-sak izan arren, badirudi zaleok leial eustendiogula erosketari.

Egoera hori manten dadin, lerrootan, aur-ten Euskal Herrian ospatuko diren jazzaldieta-ko kontzertuetatik eta hainbat berrikuntzadiskografikotatik abiatuz, jazzaldietan entzun-dakoa edo galdutakoa osatu ahal izateko, gu-re artean aurkitu ahal izango dituzuen hainbaterreferentzietara gerturatzeko gonbita luzatu-ko dizuegu.

PIANO JOTZAILEAKIñaki Salvador Nonet Getxoko Jazzaldiari

hasiera emateko arduraduna izango da. For-mazio hau piano jotzaile donostiarraren azkenegitasmoetako bat da. Ideia 2005ean sortu

zen, Donostiako Jazzaldiaren proposamenagauzatzeko bidean. Salvadorrek bere inguruanhainbat musikari elkartu zituen - Itxaso Gon-zález abeslaria, Victor de Diego eta Mikel An-dueza saxo jotzaileak, Hasier Oleaga bateriajotzailea, Jacky Berakoetxea tronpeta jotzai-lea, Jonathan Hurtado teklatu jotzailea, Gon-zalo Tejada kontrabaxu jotzailea eta JavierJuanco gitarra jotzailea -, liderrak berak kon-posaturiko hainbat doinurekin batera, JabierMuguruzaren bi doinu jotzeko. Diskoa2006an grabatu zen eta “Faro” darama izen-burutzat.

Piano jotzaile batengandik beste batenganagoaz oraingoan. Aurten Keith Jarretten hiru-koteak Donostiako Jazzaldiaren egitaraua za-balduko du, taldea, 25 urte bete dituela ospa-tzeko, aurrera eramaten ari den bira aprobe-txatuz.

Ene ustez, hirukotearen azken diskoa “My fo-olish heart – Live at Montreux” dugu. Dena den,Jarrett ez da alde bakarreko musikaria. Bakar-lari gisa grabatu dituen diskoek toki bereziadute azken hamarkadetako jazzaren historian(“Koln Concert”, “Paris Concert”, ea.). 2005eangrabatutakoak, “The Carnegie Hall Concert”, 10zatitan banatutako suite bat eskaintzen digu.Bertan inprobisazioari ekiten dio, musika ga-raikidea eta jazz estiloa uztartuz. Ondoren be-

ATARIAZEHARKATUZA

RE

N

MUSIKA

Page 19: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

rak konposaturiko lau doinu (“My song” tarte-an) eta standard bat interpretatzen ditu.

Bidaia hau osatu gabe egongo litzatekeGasteizen entzun ahal izango dugun HerbieHancocken azken lana aipatzeke utziko bage-nu. “River” izeneko diskoak Joni Mitchellabeslariaren hainbat doinu ditu oinarritzateta jazzari dagokion Grammy saria jaso berriadu.

ABESLARIAKEgia esan, gutxitan ikusi izan dugu gure jaz-

zaldietako egitarauan aurten gurekin izangodugun hainbat abeslari bikain. CassandraWilsonek bide berritzaileak aukeratu ditu beti,Dianne Reevesek, berriz, jazz klasikoaren izenhandiek jorratutako ildoa jarraitzen du. Bai-

na, dudarik gabe, Diana Krall dugu gaur jaz-zaren inguruan entzule gehien biltzen dituenabeslaria. Bere diskoetatik “The Girl in the Ot-her Room” proposatu nahi dizuet oraingoan,bertan kanadar honek, jazza jotzeko orduan,gaurko abeslarien doinuetatik abiatzea ere bi-dezkoa dela ederki erakusten digulako. Diskohonetan aurkitu ahal izango dituzuen TomWaitsen Temptation eta Elvis Costellok aspal-dian konposatutako Almost Blue doinuen ber-tsioak jazzak eskaintzen dituen aukeren ereduizan daitezke.

BANDA HANDIAK Gaur egun, krisialdi ekonomikoaren ondo-

rioz, zaila da Big Band bat mantentzea eta to-ki batetik bestera eramatea. Bestalde, Gasteiz-koa dugu Maria Schneiderrek zuzentzen duenbanda geure eszenatokietan ikusteko lehenaukera. Bi arrazoi sendo, beraz, Minnessottanjaiotako musikariak emango duen kontzertuaalferrik pasatzen ez uzteko.

Maria Schneider musikaren arkitekto batda. Bere lanek sinfoniak dirudite, doinuak ba-nan-banan baino osorik eta jarraian entzunbeharreko lanak baitira, bertatik darion bar-neko diskurtsoaz behar bezala gozatzeko.Kontzertura joaterik ez baduzue, edota aurre-tik bere lanen bat ezagutu nahi baduzue, “Alle-gresse” izeneko diskoa gomendatu nahi dizuetbiziki.

SAXOPHONE COLOSSUS Aurtengo saxo jotzaileen zerrenda ikustean,

asko dira gogora etortzen zaizkidan gomen-dioak: Archie Shepp, Charles Lloyd, WayneShorter, Maceo Parker, David Murray eta Ste-ve Coleman, besteak beste. Dena den, SonnyRollins Gasteizen egongo dela jakiteak beredisko bat proposatzera narama. New Yorkekosaxo jotzailearen kasuan edozein aukera neza-keen, baina bat baino ez aipatzearren, “Wit-

hout a Song” hartzea erabaki dut. Ez da berediskorik onena, dudarik gabe, baina bi gauzaditu bere alde: zuzenean grabatutako diskoada, batetik; eta talde osoak eskaintzen digunWhy Was I Born doinuaren bertsio zoragarria,bestetik.

NOBEDADEAK Azken bolada honetan ene etxeko apaletara

iritsi diren diskoetatik hiru aipatu nahi dizki-zuet: lehenengoa Errabal diskoetxeak ekoiztu-tako “Lunas, soles & elefantes” dugu. MartaSánchezen hirukoteak grabatu du eta pianojotzaile gazteak edaten duen iturrietako uraezaguna izan arren (Bill Evans, Keith Jarrett,Brad Mehldau), hauen eraginak ez du lortzen,ezta gutxiagorik ere, gazte honen ahots pro-pioa itotzea.

Beste bietan agertzen den musikaria JavierColina dugu. Batean Bebo Valdés dugu pianoaurrean: “Live at the Village Vanguard”. Biga-rrenean, berriz, Tete Montoliu da kontrabaxujotzaile nafarraren ondoan azaltzen zaiguna:“Tete Montoliu & Javier Colina, 1995”. Pianojotzaileak arras ezberdinak direnez, zuen gus-tuen baitan uzten dut hautaketa.

BERRARGITALPENAKHamarreko gomendio zerrenda honi behar

bezalako amaiera emateko, Bill Evansen hiru-koteak 1961ko ekainaren 25ean grabatutakodoinuak biltzen dituen “The Complete VillageVanguard Recordings, 1961” CD hirukoitza aipa-tu beharra dago.

New Yorkeko klub hartan, Scott La Faro etaPaul Motianekin batera, Bill Evansek jo zuenabere lanaren gailurretako bat izateaz gain, jaz-zaren historiak bizi izan duen unerik garrantzi-tsuenetakoa eta magikoenetakoa dugu.

Goza itzazue!Xabier Portugal

19

MUSIKA

Page 20: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

20

MUSIKA

Las hojas del calendario caen inexorable-mente y para cuando nos queremos dar cuen-ta nos encontramos ya a las puertas del mesde Julio. Un mes caracterizado no sólo pormuchas de las fiestas patronales de nuestrospueblos, sino también por la celebración delos principales festivales de jazz que se cele-bran a lo largo de nuestra geografía.

Fieles a esa cita anual, muchos espectadoresllenarán los aforos de Getxo, Gasteiz y Donos-tia, con el f in de asistir a los conciertos pro-gramados, dispuestos a dejarse sorprenderpor la música que brote sobre el escenario.Otros muchos, en cambio, no podrán acudir,por muy diversas razones, a este tipo de mani-festaciones culturales.

El verano, no obstante, es largo y aunque nose celebren más conciertos de jazz siempre ha-brá un momento para volver a escuchar a losmúsicos que nos han hecho disfrutar duranteestos días o para tener nuestro primer encuen-tro con ellos, en la intimidad del hogar.

Esta lista, confeccionada en base a algunosde los últimos trabajos discográficos de los ar-tistas que nos van a visitar próximamente, secompleta con algunas de las novedades quenos han llegado a lo largo de estos últimos me-ses. Confío en que podáis disfrutar de estasubjetiva elección.

Buenas vibraciones y feliz verano!

Xabier Portugal

GETXO09-7 // 19:30IÑAKI SALVADORNONETFaro

KURSAAL22-7 // 18:30KEITH JARRETTThe Carnegie HallConcert

MENDIZORROTZA15-7 // 21:00HERBIEHANCOCK River

KURSAAL24-7 // 20:30DIANA KRALL The Girl in theOther Room

MENDIZORROTZA17-7 // 21:00MARIASCHNEIDER Allegresse

MENDIZORROTZA18-7 // 21:00SONNY ROLLINS Without a Song

MARTA SÁNCHEZ Lunas, soles &elefantes

MENDIZORROTZA16-7 // 21:00BEBO VALDÉS &JAVIER COLINA Live at the VillageVanguard

TETE MONTOLIU& JAVIER COLINA Tete Montoliu &Javier Colina,1995

BILL EVANS TRIO The CompleteVillage VanguardRecordings, 1961

JAZZTATUGUREESKAINTZAEZINHOBEA

X2PUNTUJAZZ DISKO GUZTIETAN

Jazzdesde la butaca

ABUZTUAREN AMAIERA ARTE

Page 21: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.
Page 22: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

+3 urte +3 urte

+3 urte

+5 urte +5 urte

22

HAUR LITERATURA NOBEDADEAKEUSKARAZKOLITERATURA GUZTIA!

+6 urte +6 urte

GURASOAK ESTU

Manu Lopez GaseniAizkorri

Andoniren gurasoak oso urduri daude gaur:inork ez dakien arrazoiren batengatik, baka-rrik egon nahi dute, eta ahapeka mintzatzenari dira. Estu eta larri daudela dirudi.

¡A LA CAMA HIPO!

Marcus PfisterJuventud

Se acerca la hora de ir a dormir y antes hayque cenar y bañarse; pero Hipo siempreprefiere hacer otras cosas, como jugar conpapá, cantar, saltar...

AITONA MAITEA

E. Abeyà / R. Cap de VilaElkar

Joelek ikasi du idazten, eta aitonari eskutitz batidazten dio zenbat gauza dakizkien kontatzeko.Letra larriz idatzita dago haurrei irakurketarenlehen pausoak ematen laguntzeko.

NOR BIZI DAITSASOAN?

Luana Rinaldo &Louisa SladenTTttaarrttttaalloo

Zoaz urpera, itsasoko izaki batzuk ezagu-tzera. Besteak beste, balea urdinaren, kolo-retako zenbait arrainen eta olagarro bitxia-ren berri izango duzu liburutxo honetan.

KAKALARDOENLIBURU BIZIDUNA

Sue UnsteadTtarttalo

Kakalardoen mundu harrigarria deskubritzeko.Haiei buruzko gauza harrigarriak ezagutzeko.Kakalardoak hazten, hegan egiten ikusteko.Gurpiltxoak jiratuz jostatzeko. Ikasiz gozatzeko!

MARTIN MAGOA

Jaret SacksTtarttalo

Herrialde Sorginduan sartu, Martin mago-arekin topo egin, eta aurkitu haren kapela-ren ahalmena! Tira mihietatik eta ikusi nolaagertzen diren koloreak magia bidez.

HIRU ARRANOFLA, FLA, FLA

Karlos SantistebanGero-Mensajero

Ainarari arrano itxurako kometa eder batekarri diote osaba-izekoek Txinatik. Kome-ta aireratu eta berak ere arranoek bezala he-gan egiten duela iruditzen zaio. Baina...

NOR BIZI DALORATEGIAN?

Luana Rinaldo &Louisa SladenTTttaarrttttaalloo

Lorategietan aurkitu daitezkeen bizidunen be-rri ematen digu liburu honek. Beste batzuenartean, barraskilo labainkorraren eta tximeletaederren bizimodua nolakoa den erakusten du.

Page 23: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

gazteak gazteak gazteak

+6 urte +8 urte+6 urte +8 urte

+10 urte +10 urte +10 urte+10 urte

3 Y UN PAPAGAYOPERSIGUEN ALLADRÓN DE CAJASFUERTES

Joachim FriedrichEdebé

¡En el castillo-colegio reina una gran exci-tación! Alguien ha entrado por la ventana yha forzado la caja fuerte. ¿Quién ha podidohacer una cosa así? Leo tiene la sospecha.

23

HAUR LITERATURA NOBEDADEAK

ANEKDOTAK

Ruben RuizPamiela

Ane zortzi urteko neska bat da. Atzo, hitz berribat entzun zion atso zahar bati: anek-dota. Ane-ri asko gustatu zitzaion entzundako hitza, akaso,esaten den aldiro bere izena esaten delako.

HILPUINAK

Joxemari UrteagaElkar

Sei ipuin, sei hilketa, munduko beste hain-bat txokotan girotuak. Hilpuinotan ez da de-na esaten, poliziak ez du hiltzailea harrapa-tzen, baina idazleak hainbat arrasto ematendigu.

MUERTE DE TINTA

Cornelia FunkeSiruela

Meggie y sus padres están viviendo en una pa-cífica finca abandonada que les hace olvidar laspesadillas del Castillo de Noche. Cuando oscu-rece Meggie escucha el grito de un grajo... y en-tonces su padre desaparece en el bosque.

IRURAC BAT

Jokin de PedroElkar

Emazteaz libratu nahirik, hilketa perfektua antolatu du Garik: pro-fesional baten esku utzi du egin beharrekoa, bera ez du ezerk lo-tzen gertaerekin, eta arrasto guztiek ezer ez dakien koitadu batseinalatzen dute. Alabaina, gauzak ez dira nahi bezala irtengo etahortik aurrera korapiloa are gehiago bihurrituko da.

EL MISTERIO DEL OJO DE ESMERALDA

Geronimo StiltonAlfaguara

Entre las páginas de un antiguo manual de na-vegación, Tea descubre un pergamino que leconducirá al hallazgo de un misterioso tesoroy se embarca en una apasionante aventura.

KAFKA ETA PANPINA BIDAIARIA

Jordi Sierra i FabraElkar

Fran Kafkak, hil baino urtebete lehenago,Berlingo Stgliz parkean paseatzen ari zela,bihotzminez negarrez ari zen neskatila bataurkitu zuen: panpina galdu zuen.

GRIMM-EN IPUINAK

Gustavo MazaliTtarttalo

Ipuin bilduma honek Grimm idazle ezaguna-ren 6 ipuin klasiko biltzen ditu: Edurne zuri,Bremengo musikariak, Erpurutxo, Ezkilalore,Jostun ausarta, Hansel eta Gretel.

BAT PAT LA ABUELA DE TU-TANKAMÓN

D. Marcella / F. ChiaraMontena

En el museo de Fogville se acaba de inaugu-rar una exposición sobre la civilización egip-cia. A Bat Pat le fascina el tema, así que con-vence a los hermanos Silver para que leacompañen a verla.

HILEZKORRAK

Aitor AranaSM

Abenturaz jositako ipuin futurista hau XXV.mendean dago girotuta. Badira 500 urte gi-zakia hilezkorra dela eta eguzki-sistemakoplanetan bizi dela.

EL RECICLAJE A TUALCANCE

Gerard BertoliniOniro

Tirar cosas es inevitable, pero no de cual-quier manera, ya que puede perjudicar elmedio ambiente. Este libro promete descu-brir el reciclaje.

LITERATURA NOBEDADEAK

Page 24: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

NIEBLA DE BATALLAS

Arantzazu AmezagaTtarttalo

Esta novela se desarrolla de 1798 a 1805,en pleno ascenso de Napoleón Bonaparteen el continente europeo y de Horatio Nel-son, en el mar, culminando en la batalla deTrafalgar. Entretanto en Bizkaia se sucedela Zamacolada, insurgencia popular con-tra una medida de Contrafuero. Los bizca-ínos, celosos guardianes de sus costum-bres y leyes, se rebelan.

24

LITERATURALITERATURA NOBEDADEAK

LA MARAVILLOSAVIDA BREVE DEOSCAR WAO

Junot DíazMondadori

La vida nunca ha sido fácil para ÓscarWao, un dominicano dulce, obeso y algodesastroso que vive con su madre y suhermana en un gueto de Nueva Yersey.Óscar sueña con convertirse en un J.R.R.Tolkien dominicano y, por encima de todo,con encontrar el amor de su vida. Peropuede que nunca alcance sus metas debi-do a una extraña maldición.

LOS HOMBRESQUE NO AMABANA LAS MUJERES

Stieg LarssonDestino

Una magnífica novela que es la crónica delos conflictos de una familia, un fascinan-te fresco del crimen y del castigo, de per-versiones sexuales y trampas financieras;un entramado violento y amenazante en elque, no obstante, crecerá una tierna frágilhistoria de amor entre la pareja más me-morable de la literatura criminal.

EL NAVEGANTEDORMIDO

Abilo Estévez

Tusquets

Octubre de 1977. En un viejo caserón demaderas nobles situado en una apartadaplaya próxima a La Habana, las mujeres dela familia Gordínez atrancan puertas y ven-tanas y se preparan para la llegada de unhuracán que se anuncia devastador. En elviejo bungalow conviven varias genera-ciones.

LAS FUENTESDEL PACÍFICO

Jesús FerreroSiruela

En esta novela, el autor aúna la pasión conla aventura y la meditación, y a la vez quedestila más que nunca su estilo en buscade la transparencia, dibuja una metáforacircular sobre el origen de las creencias yel destino de las alturas.

PETIRROJO

Jo NesboRBA

“Petirrojo”, la mejor novela policiaca no-ruega de todos los tiempos, forma parte delas cinco novelas que Jo Nesbo ha escritosobre el investigador Harry Hole, que hansido muy bien recibidas por la crítica y elpúblico.

CABEZA DE PE-RRO

Morten RamslandSalamandra

Con una voz cautivadora que aúna lo tier-no y lo grotesco, el autor mantiene conpulso firme el trepidante ritmo de la narra-ción, cautivando al lector con una suce-sión de episodios disparatados que vanconformando un soberbio fresco sobre eldevenir de una familia, y de un país, en elmarco de la historia reciente del norte deEuropa.

SOCORRO,PERDÓN

Frederic BeigbederAnagrama

Octave Parango mantiene intactas susneurosis y su peculiar forma de enfrentar-se a la realidad pero ahora vive en Rusia ytrabaja como cazatalentos para un lídermundial de la industria cosmética. Lo queel francés busca en un Moscú de sueños,diversión y pesadillas son chicas guapas,las más guapas del mundo, a ser posible.

iritzia

ANTONIO B. EL RUSO.CIUDADANO DETERCERA

Ramiro PinillaTusquets, 2007

Si algo caracteriza a los personajes de Ramiro Pi-nilla (Bilbao, 1923) es el deseo de libertad quelos mueve, con un afán indestructible. La libertad,según Pinilla, es el mayor bien y, a la vez, el donque más cuesta preservar. Antonio B. El Ruso,que en una anterior edición fue El Rojo, es unhombre que luchará hasta la extenuación contra elsistema impuesto por Franco. Conocerá la reali-dad penitenciara en toda su crudeza, así comoaquel servicio de salud mental que en su tiempose llamó manicomio, sin eufemismos. No vence-rá, pero tampoco lo vencerán del todo; quedará asalvo su dignidad. Ramiro Pinilla no dice sino na-rra. Decir es quehacer de periodistas; narrar, delescritor de altura. A medias está el contar, que seacerca al hecho de la literatura oral, y que se dife-rencia del decir y del narrar. Su escritura elíptica ymetafórica le sirve a Pinilla para resaltar el miste-rio, lo secreto y oculto, ese territorio que lindacon la poesía, en su forma primitiva. Gracias aesa escritura el autor ganó el Premio Nacional deNarrativa en el año 2006.

Felipe Juaristiescritor

Page 25: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

25

LITERATURA NOBEDADEAKLITERATURA NOBEDADEAK

ZULO BATURETAN

Iñigo AranbarriSusa

Itoizko urtegia betetzeko herriak husten ari di-ra Longidan eta Artzibarren 2003ko udabe-rrian. Bizidunekin batera kanposantuetako hi-lak ere atera egin behar ordea. Horretan ari daMaite Andueza antropologo-forensea, OscarIriarte etorkin argentinarraren laguntzaz.

MANDATARIAREN GERRA

Jose InazioBasterretxeaElkar

Espainiako gerra zibilean giroturiko espioi-tza-nobela bat da. Zehazki 1938an eta PirinioZentralean gertatzen dira ekintzak, mugarenalde batean zein bestean, interes politikoak,ekonomikoak eta are maitasun-istorioren batere tartekatzen den mataza interesgarrian.

SOUVENIR

Castillo SuarezElkar-Elkar Fundazioa

Ezlekuak dira inorentzat esanahirik izan ezeta hala ere guztion bizitzan presentzia dutentoki horiek: parkingak, gasolindegiak, aire-portuak, geltokiak, itxarongelak... Giro horiaprobetxatu du Castillo Suarezek gure ga-raiaren erretratu mingots bat egiteko.

PARANOIARENHOZBEROA

Juan IzuzkizaPamiela

Saiakera hau irakurtzea erabakitzen badu-zu, ipurdia, besapea edo mingain azpiaprest izan haren mamiak bertan atsedenahar dezan. Termometro gisa, paranoia no-raino duzun barneratuta argituko dizu li-buru honek.

Moulines filosofoaren ustez, egun, XIX. mendearen erdialde-an bezala, mamu bat dabil Europako kantzelergoetan barre-na. Baina, gure XXI. mende honetan, mamua ez da Marxeketa Engelsek aipatzen zuten komunismoa, nazionalismoabaizik. Hala, nazionalismoaren inguruko gogoeta sakona bu-rutzen du Moulinesek maila kotzeptual zein moralean.

Hedabideetako kalaka gogaikarriak euskal nazioaren muin-muineko auziak argitu ordez nahastu egiten dituelakoan, sa-sia garbitzeari ekin dio Odriozola egileak, abertzaleen arteaneuskarak zer leku hartzen duen aztertzeko, batik bat. Ohikoezker-eskuin edo epel-gori banaketen ordez, beste bat jotzendu Odriozolak funtsezkotzat.

BIZITZA HOMEOPATIKOAK

Xabier MendigurenSusa

Bi ipuin luzez edo, nahiago baduzu, bi no-bela laburrez osatuta dago Xabier Mendi-gurenen liburu hau. Lehenbizikoan, Mi-rande liburu dendako jabearen uda batekoametsa harilkatzen du modu komikoan.Bigarrenean, Europako Parlamentukoitzulpen zerbitzuan lanean ari den Mertxe-ren itzulirik garrantzitsuena kontatzen du.

BI HITZ

Garazi GoiaAlberdania

Galdutako amodio baten kontakizuna da ele-berri hau, galdu den unetik hasita, obsesioa-ren eremuetan sartzen den unetik. Sentimen-du desberdinak korapilatzen dira, eromena,beldurra, bakardadea, sexurako grina, mina...helburu bakar batekin: galdutakoa berresku-ratzea.

iritzia

HARAGIA

Eider RodriguezSusa, 2007

Pilar Iparragirrekazetaria

MANIFESTU NAZIONALISTA

C. Ulises MoulinesTxalaparta

ABERTZALEAKETA EUSKARA

Joxe Manuel OdriozolaElkar-Elkar Fundazioa

EUSKARAZKOLITERATURA GUZTIA!

Gizakiok badugu alde ilun bat, ondo gordetabarruan. Izan ere, gure nortasunaren alde makurrabesteei erakustea ez zaigu komeni, bestelakoankondenaturik geundekeela betiko bizitzak adieraz-ten ez digun bitartean. Kasu horretan, zirt edo zart,dagoena erakutsiko dugu. Pertsonen konplexuta-sun hori agerian jartzen trebetasun aparta du EiderRodriguezek. “Eta handik gutxira gaur” bere aurre-neko liburuan erakutsi zuen, eta “Haragia” tituluaduen bere bigarren ipuin bildumako hamabi konta-kizunetan zehar azaleratu du berriro, gordinago.Are gaiztakeria handiagoz. Edozein dela arrazoiaere, emakume edo gizona bere bakardadean aukeraegitera deliberaturik dagoen unean kokatzen dituEider Rodriguezek istorioak. Haur bati bizia salbatudion gizonaren saria eskuratu nahiean; bapo bizi-tzen ohitutako emakumeak lanpostua galdu dueladakienean izango duen konportaeran; Argentinaradoan neska batek estreinatuko duen rolak beretzatizango dituen ondorio tamalgarrietan; edota presobaten gose greba, hari ekiteko abisua ekarri dionabokatuaren oporrekin alderatuz.

Page 26: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

26

MUSIKA NOBEDADEAK

Juankar Landa, conocido por ser uno de los pilares deldúo donostiarra Sanchís y Jocano, decidió el año pasadorendir homenaje a Serge Gainsbourg, autor parisino quele influyó profundamente en los años de estudiante deJuankar en Bilbao. No obstante, a primeros de losochenta Landa prefirió apuntarse al movimiento más vivode aquellos días: el punk, la nueva ola, los Clash... Agi-tación que él transformó, a su manera, en diferentes pro-yectos, siendo Sanchís y Jocano el más sólido y longe-vo. Transcurridos más de 25 años, Juankar retoma, conla madurez que da la vida, su admiración por el francésy junto a Juan Zulaika comienza a investigar en el reper-torio de Gainsbourg. De 300 canciones cotejadas, pasanel filtro 25, quedando 15 para vestir en euskera “Gains-bourg gainbegiratuz”. Brillante cedé que cuenta con laparticipación, entre otros, de Gari, Diego Vasallo (Dun-can Dhu), Mikel Agirre (La Buena Vida), Santi Gasca(Sanchís y Jocano), Txuma Murugarren, Jone Gabarain(Le Mans), Estanis Elorza (Natural Project)... y el propioJuankar Landa.

SEXO, TERNURA Y MISTERIO

Doctor DeseoLocomotive

Doctor Deseo ha seguido fiel a un estilo que lograalejarlo de la mayoría de los grupos conformes conplanteamientos comerciales o establecidos. Y lamejor baza para diferenciarse son las letras de suscanciones con temas como la noche, el sexo, lasdrogas o el dolor.

HARD CANDY

MadonnaWEA

En este disco se incluyen 12 canciones, unas con-tundentes y muy bailables y otras potentes baladas,todas aderezadas con sonidos actuales y pegadizos,con las colaboraciones de Timbaland, Justin Tim-berlake, el rapero Kanye West y Pharrell Willians.

PARTE DE MÍ

RosarioUniversal

En este disco la cantante nos ofrece una visión perso-nal de temas que le han llenado el alma y que han for-mado parte de su trayectoria vital.

PERSONAS

El Canto del LocoSony-BMG

El álbum contiene 13 temas que se acercan a momen-tos muy cotidianos de la vida y que afectan a todo ti-po de personas de todas las edades, clase social e ide-ología. Las letras se convierten en una reflexión inter-na que pretende llamar nuestra atención sobre algu-nos aspectos que olvidamos o dejamos de lado.

ACCELERATE

R.E.M.WEA

Tras más de 25 años de carrera musical y 13 álbu-mes, R.E.M. regresa al panorama musical con “Ac-celerate”, donde el trío estadounidense vuelve asus raíces y recupera su lado más rockero. Fuegrabado en Vancouver (Canadá), Dublín (Irlanda)y Athens (Georgia, EE.UU.)

ASUNTOS PENDIENTES

La FugaWEA

Sus letras nacen en las calles, villas, ciudades, en-tre el cemento y el cielo, y suenan en pueblos, bi-llares, institutos, en grandes y pequeñas urbes. Deverbo fácil y mensajes que describen paisajes, vi-vencias y mucha nocturnidad.

MALA SANGRE

SARoadrunner

“Mala Sangre” está compuesto por quince cancionesduras y críticas que recogen el espíritu que han vividoen los agitados últimos cuatro años. La grabación deldisco se ha realizado en Madrid (Estudio Uno), mien-tras que las mezclas y masterización se han llevado acabo en Dinamarca.

iritzia

GAINSBOURG GAINBEGIRATUZ

VariosGaztelupeko Hotsak

Pablo Cabezaperiodista

Page 27: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.

27

MUSIKA NOBEDADEAK

THE PUB IBILTARIA 12

OskorriElkar

Santo Tomas egunean Bilbon zuzenean erregistratutakokantaldi jendetsua CD bikoitzeko formatu mardulean: zu-zeneko grabaketa + play-back + letrak + itzulpenak etapartiturak biltzen dituen liburuxka.

FUNANBULISTA

DesorekaAutoekoizpena

Rock gogorraren ildoari sendo heldu dio taldeaketa disko trinkoago bat egin du non indarrak etasentimenduak bat egiten duten. Desoreka taldeaksortutako abestiez gain, Negu Gorriak-en “Itxoiten”abestiaren moldaketa bat ere aurkitu daiteke.

SORKUN & VICE PRESIDENTES

SorkunPias Records

Bi urte eta erdiren ondoren, Dunatik desertura.Rock-a ardatz hartuta “Duna”-n elementu berriekingiro ezberdinak sortu ondoren, rock klasikora itzu-lera. Kantu bilduma garratz eta samurra. Rock as-tunaren 43 minutuko laztana. Desertu osoan en-tzungo den oihartzuna.

GOZA-GOZA SUABESSITO!

Batzuen arteanElkar

Bilduma honetan, kantu alai eta dantzagarrienensorta eder bat aurkituko dugu. Jakina da “genero”honek dituen ezberdintasun zein ezaugarri popula-rrengatik, oso onarpen handikoa izan daitekeelaeta datozen festa garaietarako oso aproposa.

ZURE BEGIEK

Mikel MarkezAutoekoizpena

Gure kantagintzako belaunaldi gazteenaren artetikMikel Markezek berezko argia dakarkigu. Diskobilduma honetan bere ibilbideko kantu esangura-tsuenak biltzen ditu, “Zure begiek” kantuaren ber-tsio zoragarri bat ere, ezinbestean, barne delarik.

APURTU ARTE

EtsaiakBaga Biga

Abiadura handian doan diskoa. Abesti laburrak,azkarrak, gordinak eta gupidagabeak; latzak, zaka-rrak, zauri bizikoak, soinu menderaezinak, geldiezi-nak, sutsuak, oldarkorrak. Kantu bortitzak dira,inoiz ez epelak. Zuzenak testuetan, okerrik ez musi-kan. Hamalau abestietatik hiru gazteleraz daude.

MADE IN EUSKAL HERRIA

Esne BeltzaGaztelupeko Hotsak

Hamaika eszenatoki eta taldetan aritutako musika-riak dira banda hau osatzen dutenak (FerminMuguruza, Joxe Ripiau, Sutagar, Mal de Ojo,Etzakit...). Xabier Solanoren gidaritzapean euskalmusika panorama, ska, reaggea eta elektronikanahastuz astintzeko asmoarekin.

iritzia

HAMAR T’ERDIETAN

Ruper OrdorikaElkar

Eñaut Elorrietamusikaria

HAMAR T´ERDIETAN, zuzeneko bere bigarren diskoarekindatorkigu Ruper. Bilboko Kafe Antzokian grabaturiko 14kanturekin eta musikari handiekin lagunduta oraingoanere: Alberto de la Casa bajua, Nando de la Casa bateria etaahotsak, Arkaitz Miner mandolina, biolina eta gitarra akus-tikoa, Dani Perez, gitarra elektrikoa eta ahotsak, eta DavidSoler, pedal steel, samplerrak eta gitarrak. Aurreko zuzenekoan (GAUR, 2000. urtea) bildu ez zituenkantak daude entzungai disko honetan. Eta ohiko kontun-dentzia, soiltasun eta dirdiraz gain, bide berrien hastape-neko printzak ere usaintzen zaizkio.Soinu landuko lan mimatua da, Ruperrenak izan ohi direnbezala. Kantaera sentikor eta oso sugerentea dituena. Kan-tu ezagun eta maiteetan arreglo eta detaile berriak entzutendira. Batzutan Daviden pedal steelak eta besteetan Arkai-tzen biolinak ematen diete kantuei beste sonoritate, boro-biltasun ezberdin bat. Kantuek, berezko esentzia manten-duz, kolore ezberdin eta freskoa baitaukate, entzutean laz-tandu eta berriz harrapatzen zaituztenak. Zuzenekoetan soilik gertatzen diren momentu liluragarri,bizi eta ederrak biltzen ditu.Aurreko zuzenekoarekin batera lan osatu eta zoragarria nireustez.

EUSKALMUSIKA GUZTIA!

Page 28: elkar aldizkari 12 bis etxe - Postdata ·  2008ko uda 12. zenbakia Karmele Jaio ... Luisa Etxenikeri irakurria elkarrizketa batean: ... que hay que componer.