elektronik kumandalı distribütör pompa VP37
-
Upload
motorsitem-motorsitem -
Category
Documents
-
view
237 -
download
3
description
Transcript of elektronik kumandalı distribütör pompa VP37
MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ ALANI
http://www.motorsitem.tr.gg
http://www.aracteknolojisi.tr.gg
Elektronik Kumandalı Distribütör Pompa VP37
Elektronik Kumandalı Distribütör Pompa VP37
İğneli Enjektör
Yakıt Miktarı Ayarı
Enjeksiyon Başlatma Kontrolu
Sistem Genel Görünüşü
Yakıt Beslemesi
DepoBilya Ekzantrik göbek Çek valf
Enjektör
Eleman Yüksek basınç pompası
Enjeksiyon Pompası
Yakıt Miktarı Ayarı
EDC kontrol ünitesi
gelen bilgileri
değerlendirir,
püskürtülecek yakıt
miktarını hesaplar ve
kumanda sinyallerinin
miktar ayarlayıcıya
gönderir.N146
Adım motoru
Ekzantrik
Aayar halkası
Dağıtıcı eleman
Soğuk çalıştırma/zenginleştirme Rölanti
Yakıt Miktar Ayarı
Enjeksiyon haritasının başlatılması
Enjeksiyon haritasının başlangıcı kontrol ünitesinin hafızasına alınır. Harita esas
olarak motorun devrini ve püskürtülecek yakıt miktarını dikkate alır. Soğutma
suyunun sıcaklığı da enjeksiyonun başlamasını etkileyen bir düzeltme
parametresidir.
Harita denemelerden sonra tespit edilmiş olup, iyi çalışma özellikleri ile iyi egzost
gazı özellikleri arasındaki en uygun durmu gösterir.
Hesaplanmış yakıt miktarı (kütlesi)
Püskürtülen yakıt miktarı ile motor devri artarken, enjeksiyon daha uzun sürdüğünden,
enjeksiyon başlangıcının avanslı olması gerekir. Püskürtülecek yakıt miktarı(kütlesi),
kontrol ünitesi tarafından hesaplanmıştır.
Enjeksiyon Başlatması
Yakıt kütlesi
Hava kütlesiMotor devri
Motorun çalışması esnasında izin verilen yakıtın miktarı, kontrol ünitesi içinde
hafızaya alınan duman haritasının yardımı ile belirlenir.
Şayet havanın kütlesi çok az ise, püskürtülen yakıtın miktarı siyah renkli
egzost gazı çıkışına mani olacak şekilde sınırlanır.
Duman Haritası
Enjeksiyon Başlatması
Motor devir sensörü G28
Su sıcaklık sensörü G62
İğneli enjektör G80
Hesaplanan yakıt
miktarı (kütlesi)
Enjeksiyon başlatma
valfi N108
EDC – Kontrol
ünitesi J248
Enjeksiyon Başlatması
Yay
Avans
Baskı makarası
Mil
Rötar
Kam
Baskı makarası
Enjeksiyon zaman
ayar pistonu
Enjeksiyon
başlatma valfi
N108
Pompa içindeki
yakıt basıncı
Enjeksiyon
başlatma
valfi
N108
Enjeksiyon zaman
ayarı pistonu
Kanatlı
pompanın
emiş
tarafına
EDC kontrol ünitesi, gelen sinyallere göre belirlenmiş
enjeksiyon başlangıcını hesaplar ve uygun pals iş
çevrimini, N108 enjeksiyon başlatma valfine gönderir.
Distribütörlü enjeksiyon pompasının mekanik enjeksiyon zaman ayar cihazı,
pompanın içindeki motor devrine bağımlı yakıt basıncının yardımı ile çalışır.
Enjeksiyon zaman ayarı, enjeksiyon zaman ayar pistonun özellikle yan yükü
bulunmayan tarafında etkili olan basıncı etkileyerek değiştirir.
Basınç üzerindeki bu etki, N108 enjeksiyon başlatma valfinin devreye sokulduğu
belirlenmiş elektronik pals iş çevrimine bağlıdır.
Bu sayede, maksimum avanslı ve minimum rötarlı konum arasındaki enjeksiyon
başlangıcının kesintisiz kontrolu sağlanmıştır.
Enjeksiyon başlaması, çalıştırmaya başlama performansu, yakıt tüketimi ve
azımsanmayacak egzost emisyonları gibi birçok motor karakteristiklerini etkiler.
Enjeksiyon kontrolünü başlatma görevi, yakıt beslmesi için doğru zamanı saptamaktır.
EDC kontrol ünitesi, önceden sağlanmış olan motor çalışmasını etkileyen
parametrelerden, enjeksiyonun başlama zamanını hesaplar ve uygun çıkış komutunu
enjeksiyon pompasının içindeki N108 enjeksiyon başlatma valfine gönderir.
Enjeksiyon Başlatması
SensörlerMiktar
ayarlayıcı
konumu
Atmosferik basınç
İğne
hareketi
Motor devri ve
krankmili
pozisyonu
Emilen hava
miktarı
Soğutma
suyu
sıcaklığı
Yakıt
sıcaklığı
Emilen hava sıcaklığı ve yükleme
basıncı
Gaz pedal
pozisyonu
Fren ve
debriyaj
pedal
pozisyonları
İğneli Enjektör G80
İğneli enjektör G 80:
Enjektör gövdesi
Bobin
Baskı ucu
12 5
G 80
Şaseye
5 = Enjeksiyon başlama sinyali
12 = Sensör şasesi
Elektrik devresi:
Görevi: Kontrol ünitesi, iğneli enjektör tarafından sağlanan sinyal ile püskürtmenin
gerçek başlangıcını algılar ve onu enjeksiyon haritasının başlangıcı ile belirlenmiş
olan değerler ile karşılaştırır. Şayet sonuç belirlenmiş değere göre farklılıklar
arzediyorsa, enjeksiyon başlangıcı N108 valfi vasıtasıyla düzeltilir.
Muadil çalışma: Eğer sinyal alınamazsa, püskürtmenin başlatılması ile ilgili hiçbir
geri besleme yoktur. İçinde enjeksiyon başlangıcının sadece bir açık devre ile
kontrol edildiği bir destek programı devreye sokulur. Aynı zamanda, püskürtülen
yakıt miktarı azaltılır.
Çalışması: G80 iğneli enjektör, kontrol ünitesinden gelen doğru akım ile enerjilenen
bir selenoid olup manyetik bir alan üretir.
Uzatılan meme iğnesinin ucunu meydana getiren bir baskı pimi selenoid iç kısmına
yerleştirilmiştir. Bu meme iğnesinin harketi manyetik alanın değişmesine sebep olur
ve bu suretle DC gerilim değişimi selenoide gönderilir.
Kontrol ünitesi püskürtmenin gerçek başlangıcını iğne hareket palsı ile motor devir
sensörü tarafından sağlanan ÜÖN sinyali arasındaki zaman farkından itibaren
hesap eder. Bu sayede gerçek püskürtmenin başlaması kontrol ünitesinde hafızaya
alınmış olan belli değer ile karşılaştırılır. Ve herhangi bir farklılık varsa belli değere
uygun olarak ayarlanır.
İğneli Enjektör G80
Emme manifoldu basınç sensörü G 71: Elektrik devresi:
13 = Sensör şasesi
51 = Voltaj beslemesi G 71
54 = Basınç sinyali
51 54 13
1 2
3
P G 71
Motor devir sensörü G 28:Elektrik devresi:
13 = Sensör şasesi
47 = Motor devir sinyali
47 13
G 28
Şaseye
3 2 1
Görevi: Motor devri püskürtülen yakıtın miktarını ölçmek için kontrol ünitesinin
ihtiyaç duyduğu ana parametrelerden birisidir.
Muadil çalışma: Şayet motor devir sensörü düzgün çalışmazsa, bir destek
programı G80 iğneli enjektör tarafından gönderilen bir muadil motor devri sinyali ile
devreye sokulur.
Bu destek programı esnasında, püskürtülen yakıtın miktarı düşürülür. Püskürtmenin
başlaması ayarlanır ve basınç arttırma (Turbo) devre dışı bırakılır.
Şayet G80’den gelen muadil motor devri sinyali de kesilirse, motor stop ettirilir.
Distribütör tip
enjeksiyon pompası
Yakıt sıcaklık
sensörü G81
Sabit metal halka
Alternatif
gerilimli bobin
Demir göbek
Hareketli metal
halka
Ekzantrik mil
Kumanda pistonu konum sensörü G149 ve
Yakıt sıcaklık sensörü G81:
Görevi: G149 kumanda pistonu konum sensörü, enjeksiyon pompasının içindeki
miktar ayarlayıcısının konumu ile ilgili bilgiyi kontrol ünitesine gönderiri.
Çalışması: G149 sensörü dönme açısını ölçme ile ilgili temassız bir sensördür.
Sensör, miktar ayarlayıcının ekzantrik miline bağlanmıştır.
Değişken bir manyetik alan, alternatif bir gerilimin sonucu olarak özel olarak
şekillendirilmiş olan demir göbeğin içinde üretilit. Ekzantrik bir mile bağlanmış olan
metal bir halka, demir göbek boyunca hareket eder ve bu manyetik alanı etkiler.
Manyetik alan değişikliği elektronik olarak kontrol ünitesinin içinde analiz edilir ve
miktar ayarlayıcısın konumuna ait bir ölçü olarak görev yapar.
Muadil çalışma: Kontrol ünitesi, sensörden sinyal almazsa, motor emniyet
nedenlerinden dolayı durdurulur.
Temassız sensörün faydaları:
•Aşınma olmaz
•Parazite karşı yüksek emniyet
•Sıcaklık dalgalanmalarının etkisinin çok düşük olması
Sürgü yolu potansiyometresi G 99 ve
Yakıt sıcaklık sensörü G 81:
Ekzantrik mil
Sürgü yolu
potansiyometresi
G 99
Yakıt sıcaklık
sensörü G 81
Elektrik devresi:
2 = Şase kumandası N 146
7 = Voltaj beslemesi-N 146
13 = Sensör şasesi
14 = Sensör şasesi
21 = Enjeksiyon miktar sinyali
35 = Yakıt sıcaklık sinyali
39 = Voltaj beslemesi-G 99
1 2 14 21 39 35 13
N146 G99 G81
Enjeksiyon pompası
7
G81 Yakıt sıcaklık sensörü ve G62 su sıcalık sensörü
Görevleri: Püskürtülmek üzere pompalanan yakıtın miktarı, kotrol ünitesi
tarafından hesaplanır. Bu miktarı hassas bir şekilde hesaplamak için, kontrol ünitesi
soğutma suyu sıcaklığını ve mazotun yoğunluğunu dikkate almak zorundadır.
G81 ve G62 için muadil çalışma: Herhangi bir sinyal veya hiç sinyal
gönderilmemesi durumunda, kontrol ünitesi hafızasındaki muadil değerle (sabit
değer) hesaplamaya devam edilir.
Gaz pedal potansiyometresi G 79 ve
Rölanti şalteri F 60:
Mil
Geri getirme
yayı
F 60 rölanti şalterli
potansiyometre
Elektrik devresi:
14 = Sensör şasesi
25 = Rölanti sinyali
33 = Voltaj beslemesi
37 = Yük sinyali
G 79 F 60
3 2 1 4
14 33 37 25
Görevi: Püskürtülen yakıt miktarı ile ilgili belirleyici bir unsur öncelikle ve çoğunlukla
gaz pedalının konumudur, yani sürücüsünün arzusudur. Pedal konum sensörü, bir
rölanti şalteri ve bir kick-down şalterinden meydana gelen kayar tip kontaklı bir
potansiyometredir. Kontrol ünitesi, diğer parametrelere ilaveten bu sinyallerden
ihtiyaç duyulan yakıtın miktarını hesaplar.
Muadil çalışma : Bir arıza halinde, sürücünün en yakın servise ulaşmasını
sağlamak amacıyla, motor yüksek rölanti devrinde çalıştırılır.
Gaz pedal potansiyometresi bu durumda çalışmaz.
Hava kütle ölçer G70:
Sıcak film
Elektrik devresi:
Yeşil = Emilen hava sinyali
Kırmızı= Voltaj beslemesi
Mavi = Sensör şasesi
Görevi : Hava kütle ölçerinin görevi, motora alınan temiz havanın miktarını tespit
etmektir. Bu temiz hava miktarı egzost gazı geri dönüş oranı ve püskürtülen yakıtın
izin verilen miktarını hesaplamak için kullanılır.
Çalışması: Isıtılmış bir yüzey olan akkor film sabit sıcaklıkta tutulmak üzere
kontrol edilir. Üzerinden geçen emilmiş hava akkor filmi soğutur. Akkor filmin
sıcaklığını sabit bir seviyede muhafaza etmek maksadıyla ihtiyaç duyulan akım,
emilen hava kütlesi için bir ölçü olarak görev yapar.
Muadil çalışma: Şayet hava kütle ölçer çalışmazsa, sabit değerli bir hava kütlesi
kumanda ünitesi tarafından sağlanır. Bu sabit değer performans problemleri (motor
çıkış gücünde azalma) sadece kısmi yük altında meydana gelebilecek şekilde
seçilmiştir.
Hava kütlesinin ölçülmesinin faydaları:
•Hava kütlesinin hava basıncına ve sıcalığına ait ilave sensörler olmaksızın kaydedilmesi
•Hava akış sensör plakalı ölçme sistemine nazaran azaltılmış akış direnci
•Akkor telli hava kütle ölçer için ihtiyaç duyulan akkor temizleme ihtiyacının ortadan
kalkması
Dizel enjeksiyon sistemi için
fren pedal şalteri F 47
Fren lamba şalteri F
Emniyet nedeniyle, her iki anahtar “Fren yapıldı” sinyali sağlar (Tekrara sistemi). Bu,
kontrol ünitesi tarafından kontrol edilir. Ayrıca, her iki şalterin sinyalleri pedal konum
şalterinin kontrolu olarak görev yapar. Bu suretle, örneğin, tam gaz durumunda eş
zamanlı olarak fren yaptırılmasına ve hızlanmasına engel olur.
Muadil çalışma: Şayet her iki şalterden biri çalışmazsa veya ayarlar düzgün
değilse, bir destek programı devreye sokulur ve kontrol ünitesi yakıt ölçme
kontrolunde araya girer.
Dizel enjeksiyon sistemi için
debriyaj pedal şalteri F 36
Görevi: Yakıt ölçme kontrol sisteminin faydalı özelliği, motor sarsıntılarının bertaraf
edilmesidir. Bunu sağlamak için, kontrol ünitesi, debriyajın serbest bırakıldığı veya
kavrama yaptığı konusunda bilgiye ihtiyaç duyar. Debriyaj kavrama yaptığı zaman,
püskürtülen yakıtın miktarı kısa bir süre için azaltılır.
Turbo sınırlama selenoid valfi N 75:
Besleme basıncı bağlantısı
Kumanda basıncı bağlantısı
Hava boşaltma bağlantısı
Elektrik devresi:
Kırmızı = Voltaj beslemesi
7 = Şase kumandası
N 75
7
Egzost gazı devirdaim selenoid valfi N 18:
Alçak basınç bağlantısı
Kumanda basıncı bağlantısı
Atmosfer bağlantısı
Atmosfer bağlantısı
Elektrik devresi:
N 18
6
Kırmızı = Voltaj beslemesi
6 = Şase kumandası
Miktar ayarlayıcı N 146:
Sürgü yolu
potansiyometresi
G 99
Miktar ayarlayıcı N 146
Boşalma kesitiAyar Halkası
Elektrik devresi:
2 = Şase kumandası N 146
7 = Voltaj beslemesi-N 146
13 = Sensör şasesi
14 = Sensör şasesi
21 = Enjeksiyon miktar sinyali
35 = Yakıt sıcaklık sinyali
39 = Voltaj beslemesi-G 99
1 2 14 21 39 35 13
N146 G99 G81
Enjeksiyon pompası
7
Görevi: Miktar ayarlayıcı, distribütör tipenjeksiyon pompasının içine entegre olarak
takılmıştır. Miktar ayarlayıcının görevi, kontrol sinyallerinden püskürtülecek yakıtı
doğru miktarda sağlamaktır.
Miktar ayarlayıcı, döner mıknatıslı bir elektrik motoru tipi olup, ekzantrik bir mil
vasıtasıyla kumanda pistonunun konumunu değiştirir ve bu suretle Sıfır-Maksimum
besleme arasında kademesiz bir şekilde yakıt miktarına imkan sağlar.
Enjeksiyon başlatma valfi N108
Enjeksiyon başlatma valfi N108: Elektrik devresi:
10
N 108
Kırmızı = Voltaj beslemesi
10 = Şase kumandası
Stop Klapesi
Atmosfer basıncı
Vakum pompasından
vakum beslemesi
Vakum ünitesi
Stop klapesi
Emiş havası
Ön Kızdırma Sistemi
J248
EDC – Kontrol ünitesi
G28’den motor devri
G62’den su sıcaklığı
Fiş 26
Fiş 50J52
Q6 Q6 Q6 Q6
Kızdırma bujileri
K29
Kızdırma bujisi
rölesi
Sigorta
Ön Kızdırma Sistemi
Ön buji kızdırması: Direk püskürtmeli motorun iyi çalıştırma karakteristiklerinin bir
sonucu olarak, ön buji kızdırması sadece +9 C’nin altındaki sıcaklıklarda gereklidir.
Kontrol ünitesi sıcaklık sinyalini G62 soğutma suyu sıcaklık sensöründen alır.
Ön kızdırma süresi alınan bu sıcaklık sinyalinin seviyesine bağlıdır. Ön kızdırmanın
çalıştığı, K29 kızdırma bujileri uyarı tarafından sürücüye bildirilir.
Normal buji kızdırması: Motor çalışmaya başladıktan sonra ön kızdırmayı mormal
kızdırma takip eder. Bu sayede, motorun çalışmasından hemen sonra daha etkin
bir yanma sağlayarak, motor gürültüsü azaltılır, rölanti kalitesi geliştirilir ve
hidrokarbon atıkları azaltılmış olur.
Ön kızdırmaya bakılmaksızın, normal kızdırma her zaman yapılır. Normal buji
kızdırmasıi motor devri 2500 d/d’ye gelince kesilir ve en fazla 3 dk. Sürer.
Ön Kızdırma Sistemi
Saplama
Somun
İzolasyon puluO-Ring
Buji gövdesiConta
Vida dişleriBilezik boşluğu
Kızdırma borusu
Ayar yayı
İzolasyon dolgusuIsıtma yayı
TDI motorlarda mevcut ısıtmanın yeterli olmadığı bazı durumlar olabilir. Birçok ülkede,
düşük sıcaklıklardaki soğutma suyunu ısıtan yardımcı bir elektrikli ısıtıcı vardır.
Yardımcı ısıtıcı, silindir kapağının debriyaj tarafındaki soğutma suyu bağlantısına
takılmış üç adet ısıtıcı elemandan oluşmuştur.
Çalışması: G72 sensörü, emme manifoldu sıcalığını kontrol ünitesine bildirir.
Sıcaklık, motorun çalıştırıldığı esnada başlangıç değerinin (yaklaşık 5 C) altında
olursa, kontrol ünitesi soğutma suyu içindeki Q7 ısıtıcı elemanlarını J235 rölesi
üzerinden devreye sokar. Motorun ilk çalıştırıldığı esnadaki sıcaklığı kontrol ünitesi
tarafından hafızaya kaydedilir.
Akünün boşalmasını önlemek amacıyla, bir, iki veya bütün ısıtıcı elemanları,
alternatörün mevcut kapasitesine bağlı olarak enerjilenir. Kontrol ünitesi, ısıtıcıları
çalıştırmak için gereken enerjiyi alternatöre bu maksat için takılmış olan özel bir
terminalden ( DF ) alır.
Yardımcı ısıtıcı, soğutma suyu sıcaklığı belli bir sıcaklığa ulaşır ulaşmaz devre dışı
bırakılır. Devre dışıbırakılma sıcaklığı, kontrol ünitesinin motor çalıştırıldığı zaman
hafızasına aldığı seviyeye bağlıdır. İlk motor çalıştırılmasında emme manifoldu ne
kadar soğuk olursa, yardımcı ısıtıcının devre dışı bırakılacağı sıcaklık o kadar
yüksek olur.
Soğutma Suyu Isıtma Sistemi
Q7 Q7 Q7
Su ısıtma bujileri
EDC – Kontrol ünitesi Röle
G72’den emme manifoldu sıcaklığı
G62’den su sıcaklığı
Alternatör DF’den
J248 J325
Soğutma Suyu Isıtma Sistemi
Uygun Yanma ve Sessiz çalışma Unsurları
Direk enjeksiyonlu bir motorda, yakıt doğrudan ana yanma odasının içine
püskürtülür. Bu sayede, daha verimli bir yanma sağlanır ve daha az yakıt tüketilir.
Emme ağzının, pistonların ve enjektörlerin özel tasarımı gürültü seviyesi ve sessiz
çalışma açısından en uygun yanma işlemini temin maksadıyla gereklidir.
Girdaplı giriş ağzı: Giriş(emme) ağzı emilen havanın yanma odası ve piston oyuğu
içinde şiddetli türbülansı sağlayan bir girdap harketine uyum sağlayacak şekilde
dizayn edilmiştir.
Piston oyuğu: Piston oyuğunun şekli bu motorlar için özel olarak tasarlanmıştır.
5 Delikli enjektör: Yakıt iki aşamada pistonun oyuğuna püskürtülür ve sıcak hava
temas edince yanar.
İki kademeli püskürtme sayesinde aşırı basınç yükselmesi önlenmiş olur.
Kirletici Gazların Azaltılması
Enjeksiyonu başlatmanın etkisi: Enjeksiyonun başlatılması, egzost gazındaki azot
oksitlerin oranını azaltmak maksadıyla tam gücün elde edilmesi için gereken miktardan
hafifçe geciktirilir. Bu sayede, hidrokarbonlar ve taneciklerin oluşumu artar. Egzost gazının
içindeki bu elementler, katalitik konvertörün kullanılması suretiyle büyük çapta azaltılabilirler.
Enjeksiyon başlatmanın geciktirilmesi sonucunda yakıt tüketimi yaklaşık % 4 arttırılır.
Egzost gazı devirdaiminin etkisi: Yanma odasına egzost gazlarının gönderilmesi,
yanma odasındaki oksijen miktarını azaltır. Sonuç olarak, azot oksitlerin atıkları, belli
çalışma koşullarında daha fazla miktarda tanecik yayılmasına rağmen azaltılır. Bu
nedenle, devirdaimi yaptırılan egzost gazının miktarı, motorun çalışma durumuna göre
çok doğru olarak ölçülür.
Oksidasyonlu katalitik konvertör: Katalitik konvertör gaz halindeki
hidrokarbonların, taneciklerin ve karbonmonoksidin büyük bir kısmını su buharı ve
karbondioksit haline dönüştürür. Bu durumda, azotoksitler azaltılmaz.
Kirletici Gazların
Azaltılması•Enjeksiyon başlatma etkisi
•Egzost gazı devirdaim etkisi
•Oksidasyonlunlu katalitik konvertör
Egzost Gazları Devirdaimi (EGR)
N18 EGR
selenoid
valfi
Vakum
pompası
Atmosfer
basıncı
Hava kütle ölçer
EGR
valfi
EDC
KÜ