1

Biznesowy artykuł przeglądowy

Koncentracja na klientach i usługach dzięki wykorzystaniu nowych technologii

Z PERSPEKTYWY HP: ELEKTROENERGETYKA W ROKU 2020

2

Wprowadzenie ..........................................................3Zapewnianie bezpieczeństwa dostaw......................4Zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientów .......................................................6Ponowna ocena różnorodnych źródeł energii ............................................................8Dostosowywanie się do stale zmienianych przepisów ............................................9Zwiększenie zrównoważenia środowiskowego .....................................................10Przeciwdziałanie cyberatakom na zabezpieczenia oraz cyberkradzieżom .............11Konwergencja technologii operacyjnych i informatycznych ...................................................12Wizja technologii informatycznych na potrzeby firm energetycznych roku 2020 ................................................................12Możliwości HP: przekształcanie firm energetycznych w przedsiębiorstwa skoncentrowane na klientach i usługach ...............14Przygotowania do roku 2020 i do wymagań przyszłości ― działalność operacyjna sterowana przez infrastrukturę informatyczną .........................................................15

Spis treści

3

WprowadzenieGospodarka światowa i nasz ogólny dobrobyt jeszcze nigdy nie były tak bardzo uzależnione od energii elektrycznej jak obecnie ― zależność ta będzie się w możliwej do przewidzenia przyszłości z pewnością pogłębiać. Czynniki zwiększające nasze uzależnienie od energii elektrycznej są identyczne jak te, które powodują wzrost popytu na energię, czyli wzrost liczby mieszkańców kuli ziemskiej, wzrost liczby osób, które mogą sobie pozwolić na zakup energii elektrycznej oraz wzrost liczby zastosowań tej energii.

Wyzwania te spowodowały wystąpienie nasilających się tendencji branżowych, na które firmy energetyczne muszą odpowiednio reagować dziś i w przyszłości. W branży energetycznej istnieje wiele istotnych tendencji, jednak przedmiotem niniejszego artykułu jest tylko sześć spośród nich, a mianowicie:

• zapewnianie bezpieczeństwa dostaw;

• zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientów;

• ponowna ocena różnorodnych źródeł energii;

• dostosowywanie się do stale zmienianych przepisów;

• zwiększenie zrównoważenia środowiskowego;

• przeciwdziałanie cyberatakom na zabezpieczenia oraz cyberkradzieżom.

Nie ma wątpliwości, że obecna sytuacja stawia przed firmami energetycznymi wiele wyzwań. Pojawiają się jednak także ogromne możliwości dla firm, które mogą skupić swoją działalność na klientach i usługach. Najlepsze firmy energetyczne mogą reagować na te tendencje poprzez zastosowanie szeregu zaawansowanych środków biznesowych, które pomogą im zachować równowagę pomiędzy popytem a podażą. We wdrażaniu tych środków kluczową rolę odgrywa technologia. W rzeczywistości, z uwagi na postępującą cyfryzację elementów procesów wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej, konwergencja technologii operacyjnych (operational technology ― OT) i informatycznych (IT) dojdzie prawdopodobnie do takiego punktu, w którym bieżąca eksploatacja będzie już nierozerwalnie związana z infrastrukturą informatyczną.

W opinii HP ta konwergencja będzie stanowić do roku 2020 kluczową cechę branży energetycznej. Sprostanie opisanym wyzwaniom wymaga, aby technologie informatyczne stanowiły podstawę innowacji wdrażanych w firmach energetycznych oraz podejmowanych przez te firmy inicjatyw rozwojowych. Przyszli liderzy rynku będą stosować technologię raczej w celu wykorzystania możliwości wynikających ze zmieniających się oczekiwań klientów niż jedynie w celu dostosowania się do tych oczekiwań. Aby zapewnić innowacyjność swojej infrastruktury, przedsiębiorstwa energetyczne będą wbudowywać nowoczesne technologie we wszystkie ważne elementy tej infrastruktury, od inteligentnych sieci energetycznych (Smart Grid) i komputerowych po systemy zarządzania klientami i rozwiązania zapewniające zrównoważenie środowiskowe. Będą automatyzować eksploatację i integrować technologie z łańcuchem tworzenia wartości, aby maksymalnie wykorzystać możliwości swoich pracowników poprzez udostępnianie im informacji i aplikacji niezbędnych do przyspieszenia transformacji.

W niniejszym artykule przeanalizowano możliwości ewolucji do roku 2020 wymienionych powyżej tendencji występujących w branży energetycznej. Następnie przedstawiono poglądy HP na temat infrastruktury informatycznej, której będą potrzebować firmy energetyczne, aby sprostać związanym z tymi tendencjami wyzwaniom. Należy przy tym pamiętać, że choć w artykule często mówi się o „firmach energetycznych” i omawia wszystkie procesy, od wytwarzania po dystrybucję i sprzedaż, jest to skrót myślowy ― rzecz jasna nie wszystkie firmy obejmują swoją działalnością cały łańcuch tworzenia wartości.

4

Zapewnianie bezpieczeństwa dostawBezpieczeństwo dostaw oznacza dbałość o zaspokojenie stale rosnącego i bardziej dynamicznie się zmieniającego światowego popytu na energię elektryczną, a także stałe monitorowanie tego popytu i ograniczanie związanych z nim ryzyk ― uzależnienia od energii elektrycznej, malejących dostaw energii oraz zagrożeń zewnętrznych dla działalności operacyjnej.

HP prognozuje, że w miarę zbliżania się roku 2020 kilka czynników będzie coraz bardziej utrudniać zapewnianie równowagi pomiędzy popytem a podażą. Popyt będzie nadal rosnąć z uwagi na stały rozwój gospodarki światowej, a także na wzrost liczby ludności na świecie i liczby konsumentów energii elektrycznej z klasy średniej. Będzie też rosnąć popularność nowych zastosowań energii elektrycznej, takich jak pojazdy elektryczne, powodując dalszy wzrost popytu.

Odpowiedź na rosnący popyt kiedyś była stosunkowo prosta: należało zwiększyć podaż poprzez budowę nowych elektrowni. Ale teraz nie jest to już takie łatwe z uwagi na rosnące koszty, różnorodność nowych technologii i surowsze przepisy o ochronie środowiska. Zwiększanie podaży sprawia też problemy, gdyż popyt często rośnie szybciej niż można budować nową infrastrukturę zapewniającą podaż.

Perspektywy do roku 2020W celu zaspokojenia popytu firmy energetyczne będą więc prawdopodobnie nadal odchodzić od stosowania rozwiązań „siłowych” (tzn. budowania nowych elektrowni) w kierunku zwiększania automatyzacji i lepszego wykorzystywania informacji w celu bardziej inteligentnego i efektywnego wykorzystywania istniejącej infrastruktury. W 2020 r. sieć energetyczna będzie na najlepszej drodze do jej pełnego monitorowania w czasie rzeczywistym za pomocą zintegrowanego zestawu zaawansowanych czujników i urządzeń pomiarowych oraz kompleksowych systemów komunikacyjnych. Zostaną w niej wdrożone adaptacyjne, uczące się algorytmy szybkiego sterowania, w ramach których będzie można stosować zaawansowane technologie w celu zwiększenia lub zachowania bezpieczeństwa i niezawodności systemów oraz maksymalnego zwiększenia zdolności przesyłowych.

HP prognozuje, że w ciągu najbliższych dziesięciu lat najlepsze firmy energetyczne będą umiejętnie stosować środki techniczne umożliwiające równoważenie podaży i popytu, aby:

• osiągnąć kompromis pomiędzy budowaniem nowej infrastruktury a rozbudową i ulepszaniem infrastruktury już istniejącej;

• optymalizować podaż poprzez zmniejszenie strat energii podczas działalności operacyjnej, zwłaszcza podczas przesyłu i dystrybucji;

• lepiej zarządzać popytem poprzez zwiększenie sprawności energetycznej własnej infrastruktury oraz urządzeń klientów;

• ograniczać popyt (lub umożliwić jego zmniejszanie klientom) w warunkach zwiększonego nacisku na istniejącą podaż, takich jak fale upałów ― temat ten omówiono szczegółowo w punkcie Zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientów niniejszego artykułu.

• włączać do własnej sieci rozproszone systemy wytwarzania energii i zarządzać rosnącym poziomem tego rozproszenia.

Przygotowania do roku 2020Aby należycie przygotować się na nadejście roku 2020, należy usprawnić zarządzanie zarówno podażą, jak i popytem. Stosowanie wcześniej wspomnianych środków może pomóc firmom energetycznym w zwiększeniu zagregowanej podaży oraz w okresowym ograniczeniu zapotrzebowania na dostawy energii. Choć niektóre z tych inicjatyw mogą w roku 2020 wywierać wpływ jedynie marginalny, oznaczają one fundamentalną zmianę w długoterminowym modelu operacyjnym branży energetycznej.

Zwiększenie efektywności istniejącej infrastruktury operacyjnej: Budowanie nowych instalacji wytwarzających energię jest kosztowne. Modernizacja istniejących elektrowni poprzez wdrożenie w nich nowych technologii i efektywniejszego sprzętu może zapewnić atrakcyjny zwrot z inwestycji, zarówno w kategoriach finansowych, jak i wzrostu podaży energii elektrycznej. Efektywność wytwarzania energii można zwiększyć np. poprzez wdrożenie technologii bloków gazowo-parowych opalanych gazem ziemnym (combined cycle gas turbine ― CCGT), która może być znaczenie efektywniejsza od technologii turbin zasilanych gorącym gazem. Sterowana przez infrastrukturę informatyczną automatyzacja nowych turbin i silników może jeszcze bardziej zwiększyć efektywność i zminimalizować straty energii elektrycznej spowodowane przez problemy z kontrolą temperatury, złożoność zarządzania operacyjnego oraz błędy ludzkie.

Straty w trakcie przesyłu i dystrybucji to dwa obszary, w których cyfryzacja sieci energetycznej może w nadchodzącym dziesięcioleciu pomóc w znacznym zwiększeniu efektywności. Oferowana przez inteligentne sieci energetyczne możliwość zapewniania coraz bardziej szczegółowego wglądu w czasie rzeczywistym w dane na temat zużycia energii pozwoli firmom energetycznym dokładniej prognozować zapotrzebowanie na wytwarzanie energii, a to pozwoli ograniczyć straty w sieci. Nowe technologie automatyzacji dystrybucji mogą pomóc w wyeliminowaniu strat systemowych, w zarządzaniu dwukierunkowym przepływem energii związanym z rozproszonymi źródłami energii, w minimalizacji zakresu przerw w dostawach energii oraz w zwiększeniu szybkości przywracania sprawności sieci. Podobnie wdrożenie w sieci nowych technologii przechowywania może zapewnić możliwości dynamicznego reagowania oraz zmiany kierunku przepływu energii, aby ograniczyć problemy z przerwami w dostawie energii, zmianami napięcia w sieci oraz z mocą niegwarantowaną, związanymi z wytwarzaniem energii z odnawialnych źródeł energii.

Wykorzystanie zaawansowanych technologii przechowywania: Zdolność do przechowywania energii elektrycznej w różnych miejscach sieci mogłaby całkowicie zmienić zasady zabezpieczania dostaw. W oparciu o ostatnie osiągnięcia na tym polu można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że w nadchodzącym dziesięcioleciu nastąpi przełom w dziedzinie ekonomicznego i efektywnego przechowywania energii. Firmy energetyczne mogą w związku z tym odnieść znaczne korzyści w postaci wzrostu podaży, obniżenia kosztów oraz lepszego sposobu zarządzania przerwami w dostawach energii z odnawialnych źródeł energii. Korzyści te wiążą się jednak z problemami w zarządzaniu pojemnością wynikającymi z konieczności monitorowania nowych węzłów przechowywania energii w sieci oraz zarządzania nimi. Rozproszone wytwarzanie energii prawdopodobnie jeszcze te problemy pogłębi, gdy klienci zaczną podłączać do sieci swoje własne instalacje do przechowywania energii.

• Sterowana przez popyt, światowa produkcja energii elektrycznej netto wzrośnie według oczekiwań z poziomu 19,1 bln KWh w 2008 r. do 25,5 bln KWh w 2020 r. i do 35,2 bln KWh w 2035 r. — oznacza to wzrost produkcji o 84%1.

• Z kilku raportów wynika, że do 2015 r. po drogach całego świata będą się poruszać 3 mln pojazdów elektrycznych, a do 2017 r. pojawi się na nich ponad 130 mln rowerów/skuterów elektrycznych2.

5

Inwestowanie w odnawialne źródła energii: Rozwój odnawialnych źródeł energii to niewątpliwie ważny element zarządzania podażą, ale trudny w realizacji. Po pierwsze, infrastruktura początkowa jest kosztowna, choć po jej zbudowaniu koszty przyrostowe są niskie. Po drugie, większość odnawialnych źródeł energii wytwarza energię z przerwami, co stwarza znaczne problemy w zakresie planowania i integracji. Ponadto, choć można oczekiwać, że procentowy udział odnawialnych źródeł energii w dostawach będzie w ciągu następnych dziesięciu lat systematycznie rosnąć, nadal nie pojawiło się żadne nowe źródło, które pozwoliłoby zdecydowanie ograniczyć obecne i przyszłe problemy z podażą energii. Problemy biznesowe i techniczne związane z rosnącym wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii omówiono w punkcie Ponowna ocena różnorodnych źródeł energii niniejszego artykułu.

Integracja modeli rozproszonego wytwarzania energii: Obecnie większość dostarczanej energii jest wytwarzana przez źródła tradycyjne, z wykorzystaniem scentralizowanej infrastruktury eksploatowanej przez firmy energetyczne. Ten model ulega jednak zmianom. Coraz większego znaczenia nabiera rozproszone wytwarzanie energii, co wiąże się z przekazywaniem wytwarzania większej ilości energii (głównie wiatrowej i słonecznej) w ręce klientów ― oczekuje się, że ta tendencja do roku 2020 jeszcze się nasili. Może to wprawdzie pomóc w rozwiązaniu pewnych problemów z podażą,

powoduje też jednak znaczne komplikacje po stronie firm energetycznych. Na przykład klienci, którzy sami wytwarzają energię, mogą czasami przekazywać ją z powrotem do sieci energetycznej, co powoduje problemy z rozliczaniem i taryfami oraz inne problemy administracyjne. Klienci tacy będą jednak także oczekiwali natychmiastowej dostępności energii elektrycznej z sieci, o ile energia, którą sami wytwarzają, nie zaspokoi ich potrzeb, co może powodować nagłe skoki popytu oraz problemy dystrybucyjne.

Ponadto nie jest do końca jasna specyficzna rola, jaką firmy energetyczne będą miały odgrywać w zakresie udzielania pomocy zlokalizowanym w sąsiedztwie mikrosieciom energetycznym oraz społecznościom mikrowytwórców w zarządzaniu ich systemami. Na przykład, czy firmy energetyczne będą im pomagać w przechowywaniu nadmiarowej energii do przyszłego użytku, czy też pozostawią to w gestii mikrowytwórców? Kto ostatecznie będzie odpowiedzialny za dostępność energii elektrycznej? Czy społeczności te będą naprawdę samowystarczalne i całkowicie zrezygnują z usług firm energetycznych? Firmy energetyczne muszą się przygotować na różnego typu ewentualności. W miarę jak popyt będzie ulegał coraz bardziej dynamicznym zmianom i będzie wymykał się spod kontroli firm energetycznych, przedsiębiorstwa te będą potrzebowały nowego zestawu modeli i narzędzi operacyjnych, aby ekonomicznie równoważyć podaż z popytem.

6

Zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientówKiedyś klientom wystarczało do szczęścia, aby firmy energetyczne dostarczały im energię bez przerw i niedrogo. Ale ta sytuacja stopniowo się zmienia. Klienci (komercyjni, z przemysłu i z obiektów mieszkalnych) żądają teraz większego wpływu na sposób działania firm energetycznych, a zakłady te chcą mieć większy wpływ na wzorce zużycia energii przez klientów.

Relacja firma energetyczna–klient ulega zmianom z kilku powodów. Są wśród nich czynniki zewnętrzne, takie jak wymagania dotyczące ochrony środowiska, deregulacja zapewniająca klientom większe możliwości wyboru oraz potrzeba lepszego zarządzania przez firmy energetyczne popytem w obliczu problemów z podażą. Istnieją też czynniki związane z klientami, takie jak coraz częstsze żądania dotyczące wykorzystywania energii ze źródeł alternatywnych, zmniejszenie zużycia energii w celu ochrony środowiska oraz obniżenie całkowitych kosztów energii elektrycznej.

Perspektywy do roku 2020Im bliżej jest do roku 2020, tym bardziej rośnie lista życzeń klientów ― są na niej następujące pozycje:

• Narzędzia, które pomogą w zmniejszeniu zużycia energii, w obniżeniu kosztów tego zużycia oraz w redukcji śladu węglowego.

• Szybsza oraz bardziej troskliwa, przyjazna i staranna obsługa klientów, zwłaszcza na konkurencyjnych rynkach.

• Niższe stawki i atrakcyjniejsze mechanizmy cenowe.

• Oferowanie przez firmy energetyczne większego wyboru możliwości zasilania ze źródeł odnawialnych i ekologicznych oraz rutynowe raporty z postępów na tym polu, z których wynikałoby, kiedy można oczekiwać udostępnienia takich opcjonalnych źródeł.

• Samowystarczalność w uzyskiwaniu pomocy, a w niektórych przypadkach także udział w projektach dotyczących rozproszonego wytwarzania energii.

Choć zarządzanie zmieniającym się środowiskiem klientów stwarza wiele problemów, przed firmami energetycznymi, które są w stanie bardziej ukierunkować się na klientów i zdobyć ich lojalność, otwierają się duże możliwości ― zwłaszcza, gdy na rynkach nasili się konkurencja. Aby wykorzystać te możliwości do roku 2020, najbardziej liczące się firmy energetyczne mogą zareagować na zmienną dynamikę potrzeb klientów i ukierunkować ją poprzez wdrożenie środków sterowania popytem, takich jak:

• inwestowanie w systemy i umiejętności potrzebne do gromadzenia merytorycznych opinii klientów;

• opracowywanie skutecznych programów reagowania po stronie popytu i programów cenowych;

• nabywanie umiejętności komunikacji z klientami;

• utworzenie sprawnego działu obsługi klienta.

Wspólnym mianownikiem, warunkującym sukces każdego z tych działań mających na celu większą koncentrację na klientach, jest zaawansowana infrastruktura informatyczna.

Przygotowania do roku 2020To firmy energetyczne są ostatecznie odpowiedzialne za zrównoważenie podaży z popytem, jednak ― jak wcześniej stwierdzono ― zwiększanie podaży w dotychczasowy sposób staje się coraz bardziej niepraktyczne. Stosowanie środków sterowania popytem może się okazać skuteczniejsze od zwiększania podaży, gdyż jest szybsze ― zwiększenie podaży zajmuje znacznie więcej czasu. Efektywne zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientów wymaga dysponowania czterema możliwościami, z których żadna nie należy do tradycyjnie mocnych stron firm energetycznych.

Poznawanie opinii klientów: Zdobywanie informacji na temat motywacji klientów, ich danych demograficznych, wzorców korzystania z energii, zachowań zakupowych i kryteriów zadowolenia to dla firm energetycznych obszar stosunkowo nowy. Jednak dla liderów rynku pod koniec tej dekady będą to już prawdopodobnie działania rutynowe. Rozumienie zachowań klientów oraz nabranie umiejętności ich profilowania i segmentacji powinno pozwolić firmom energetycznym na skuteczniejsze dostosowywanie swoich programów i usług do potrzeb docelowych klientów. Takie podejście może zapewnić ogromne korzyści: zwiększenie skuteczności kampanii marketingowych i handlowych, zwiększenie lojalności klientów oraz efektywniejsze zarządzanie popytem na energię i jej zużyciem.

Inteligentne liczniki, inteligentne sieci energetyczne oraz różnego typu punkty kontaktu z użytkownikami, takie jak m.in. systemy rozliczania, interakcje związane z obsługą klienta oraz zasoby online, generują bezprecedensowo duże ilości danych o znaczeniu krytycznym. Rośnie szczegółowość danych na temat zużycia ― kiedyś był to jeden odczyt licznika na miesiąc, dziś dane można odczytywać codziennie, co godzinę, a nawet na żądanie. Dane są także gromadzone nie tylko na szczeblu całego gospodarstwa domowego, ale z osobna dla poszczególnych urządzeń, takich jak klimatyzatory, podgrzewacze wody i pompy basenowe. Takie bardziej szczegółowe dane pomagają klientom określić, które urządzenia wyłączać w okresach ograniczonej podaży, co pozwala zakładom osiągać ich cele związane ze zmniejszeniem obciążenia (load-shedding). Automatyzacja rejestracji i rozpowszechniania tych danych zapewnia lepszy wgląd w działalność oraz większą elastyczność i szybkość reakcji w skali całego przedsiębiorstwa, dzięki czemu zakład energetyczny staje się bardziej ukierunkowany na klientów.

Jednak konsolidacja danych to zaledwie początek. Firmy energetyczne prawdopodobnie będą wkrótce potrzebować pomocy specjalistów od marketingu bezpośredniego, marketerów internetowych, statystyków, specjalistów od analiz ilościowych oraz ekspertów ds. wydajności, aby przetworzyć te ogromne ilości danych w użyteczne informacje i wykorzystać je do działań zewnętrznych stymulujących zmiany zachowań. Również i tutaj sukces nowych usług i programów może być w dużym stopniu uzależniony od zdolności firmy energetycznej do profilowania i segmentacji klientów oraz skutecznego docierania do nich z właściwą ofertą.

• W latach 2010–2020 możliwości wytwarzania energii będą prawdopodobnie w krajach spoza OECD3 rosły trzykrotnie szybciej niż w krajach należących do tej organizacji4.

• W latach 2010–2020 światowa produkcja energii słonecznej przez ogniwa fotowoltaiczne zainstalowane na obiektach mieszkalnych wzrośnie według prognoz o 565% z 23 TWh do 153 TWh5.

7

Zarządzanie zużyciem energii: Wielu klientów chce zmniejszyć swoje zużycie energii, zaoszczędzić pieniądze i zredukować ślad węglowy. Firmy energetyczne mają identyczne cele, gdyż obniżenie zagregowanego popytu opóźnia potrzebę budowy nowych instalacji zwiększających podaż. Przedsiębiorstwa te mają też dodatkowy cel w postaci zarządzania okresami szczytowego popytu oraz okresowego ograniczania podaży z wykorzystaniem programów reagowania po stronie popytu. Wydaje się to być scenariusz korzystny dla obu stron, choć firmy energetyczne częstą walczą z ideą obniżania popytu, gdyż powoduje to także obniżenie ich potencjalnych przychodów niezbędnych do zrównoważonego prowadzenia ich kapitałochłonnej działalności biznesowej.

Aby zaspokoić potrzeby klientów, firmy energetyczne będą opracowywać coraz więcej różnorodnych programów reagowania po stronie popytu i dynamicznych programów cenowych, które zachęcą klientów do zmiany ich zachowań konsumpcyjnych. Programy te będą dobrowolne lub obowiązkowe, oczekuje się też, że w ciągu najbliższych dziecięciu lat radykalnie wzrośnie ich częstotliwość i poziom zaawansowania.

Dobrowolne programy reagowania po stronie popytu są oparte na założeniu, że klienci wezwani do tego przez przedsiębiorstwo energetyczne zmienią poziom zużycia energii. Dobrowolne mechanizmy cenowe mają na celu kontrolę łącznego zużycia (np. ceny warstwowe) lub kształtowanie rozkładu zużycia w czasie (np. ceny uwzględniające pory szczytowego popytu oraz różne ceny energii zależne od pory korzystania z niej).

Program obowiązkowy jest związany ze stosowaniem przez zakład energetyczny ograniczeń w dostępie do energii. Zakład energetyczny może na przykład na pewien okres wyłączyć urządzenie klienta (za pomocą kontrolera danego urządzenia). Programy te dotyczą zazwyczaj tylko tych klientów, którzy zdecydowali na udział w nich w zamian za pewnego rodzaju premie motywacyjne. Do 2020 r. obowiązkowe programy reagowania po stronie popytu, z których klienci nie będą mogli zrezygnować, prawdopodobnie zaczną być częściej stosowane w niektórych krajach, gdyż sądzi się, że będą one skuteczniejsze niż programy dobrowolne.

Aby programy te zyskały większą aprobatę ze strony społeczeństwa, klienci muszą poznać przyczyny, dla których zachęca się ich lub też zmusza do zmiany zachowań, a także premie i kary związane z różnymi zachowaniami oraz wymagane działania po stronie klientów i zakładu energetycznego. W wielu przypadkach firmy energetyczne powinny udostępniać klientom znacznie bardziej szczegółowe dane na temat zużycia energii przez poszczególne urządzenia. Powinny też im umożliwić przetestowanie scenariuszy typu „co się stanie, jeśli” dotyczących zmian w zachowaniach konsumpcyjnych oraz udostępnić mechanizmy zapewniające automatyczne dostosowywanie się do zaleceń.

Efektywniejsza komunikacja: Wprowadzanie nowych programów reagowania po stronie popytu i wdrażanie nowych technologii sprawia ogromne problemy z zarządzaniem zmianami ― czasami jest to dla działów PR prawdziwy koszmar. Klienci stawiają opór przed wprowadzaniem zmiennych cen i nie wyrażają zgody na instalowanie inteligentnych liczników, uzasadniając to niechęcią wobec nowych urządzeń bezprzewodowych w swoich domach oraz troską o ochronę danych i zdrowie.

W ciągu następnych dziesięciu lat firmy energetyczne zaczną się różnić od siebie skutecznością wyjaśniania klientom korzyści płynących z programów reagowania po stronie popytu. Komunikaty przekazywane klientom należą zazwyczaj do dwóch równie ważnych kategorii. Pierwsza z nich to komunikaty bieżące i informacje edukacyjne, które są niezbędne w celu uświadomienia klientom celów programu oraz podtrzymywania tej świadomości. Kategoria druga to komunikaty specyficzne dla danych okoliczności, takie jak informacje o czasie ograniczeń w dostawach związane z programem reagowania po stronie popytu.

Ostatecznym celem jest prowadzenie bieżącego dialogu z klientami, aby zwiększyć skuteczność programu i zadowolenie klientów, co sprawdziło się w innych branżach (np. w handlu detalicznym i w usługach finansowych). Ponadto interakcje z klientami stają się wielowymiarowe z uwagi na rozwój mediów społecznościowych, urządzeń mobilnych i innych mediów komunikacyjnych ― sukces będzie często zależeć od wybrania mediów najwłaściwszych w danej sytuacji.

Maksymalne podwyższenie poziomu obsługi klienta: Utworzenie sprawnego działu obsługi klienta to podstawowy czynnik warunkujący udaną komunikację. W sektorze firm energetycznych takie sprawne działy należą dziś raczej do rzadkości, jednak będą ważnym wyróżnikiem następnej generacji liderów tej branży. Będzie się tak dziać zwłaszcza na rynkach zderegulowanych, na których klienci mogą z łatwością zmienić dostawcę energii.

Obecnie obsługa klienta skupia się głównie na udzielaniu odpowiedzi na pytania dotyczące rozliczeń. W nadchodzących latach firmy energetyczne będą musiały także wyjaśniać, jak:

• wziąć udział w programach reagowania po stronie popytu;

• uzyskać dostęp do ich serwisów internetowych i innych narzędzi online umożliwiających śledzenia zużycia energii i zarządzanie nim;

• rozwiązywać problemy techniczne związane z zasobami cyfrowymi, takimi jak inteligentne liczniki i kontrolery urządzeń;

• wbudować w system zakładu energetycznego różnego typu opcje samodzielnego wytwarzania energii przez klientów.

HP prognozuje, że najlepsze działy obsługi klienta będą umiejętnie wykorzystywać ścisłe kontakty z klientami i zapewniać klientom wsparcie o każdej porze i w każdy sposób, jakiego klienci będą oczekiwać, w tym przez telefon, online, przy użyciu urządzeń mobilnych, pocztą elektroniczną, poprzez wysyłanie wiadomości tekstowych i tradycyjnych pism. Prawdziwym miernikiem sukcesu będzie zdolność działu obsługi klienta do konsekwentnego określania oczekiwań klientów i zarządzania tymi oczekiwaniami, do ostrzegania klientów z wyprzedzeniem o nieuchronnych działaniach oraz do rutynowego uwzględniania opinii klientów w swoich przejrzystych procesach decyzyjnych.

8

Ponowna ocena różnorodnych źródeł energiiCoraz mniej adekwatne dostawy energii ze źródeł tradycyjnych, rosnący popyt klientów oraz wezwania do obniżenia poziomu emisji gazów cieplarnianych oznaczają, że firmy energetyczne będą musiały zacząć dostarczać energię z nowych źródeł, w tym także odnawialnych. Rzecz jasna wiążą się z tym liczne wyzwania. Na które źródła odnawialne należy postawić? Jak zarządzać przerwami w dostawach energii ze źródeł odnawialnych? Jak sprostać dużym początkowym nakładom inwestycyjnym? Jakie ulepszenia operacyjne będą potrzebne, aby zarządzać wzrostem złożoności sieci energetycznych wynikającym z włączenia do nich źródeł odnawialnych oraz nowymi interakcjami z klientami i niezależnymi dostawcami energii elektrycznej?

Perspektywy do roku 2020W nadchodzącej dekadzie można się spodziewać powolnego, ale stałego wzrostu wykorzystania alternatywnych źródeł energii przez firmy energetyczne, a także znacznego wzrostu liczby klientów wytwarzających własną energię i często również część tej energii sprzedających. Źródła te nie rozwiążą wprawdzie problemów globalnej podaży energii w 2020 r., jednak według prognoz spowodują znaczny wzrost złożoności sieci źródeł energii. Nastąpi znaczne odejście od dotychczasowego scentralizowanego modelu działania firm energetycznych. Niezależnie od tego, które z nowych źródeł energii zdobędą największą popularność, najlepsze na rynku firmy energetyczne będą chciały wdrażać nowe technologie i zestawy umiejętności niezbędne do zarządzania związanymi z tym wyzwaniami.

Umiejętne wdrażanie następujących środków może pomóc firmom energetycznym we włączaniu do własnego systemu wytwórczego odnawialnych źródeł energii:

• technologie do automatyzacji i monitorowania, które pozwolą zarządzać problemami z równoważeniem obciążenia wynikającymi z braku ciągłości dostaw energii z takich źródeł;

• zaawansowane systemy, które pozwolą udoskonalić możliwości fakturowania, refakturowania i uzgadniania;

• programy reagowania po stronie popytu umożliwiające równoważenie popytu i podaży (która cechuje się coraz większą nierównomiernością);

• narzędzia analityczne do oceny kosztów, zwrotów i równowagi pomiędzy różnymi źródłami energii.

Przygotowania do roku 2020Włączenie do systemu wytwórczego nowych źródeł energii może umożliwić firmom energetycznym lepsze zarządzanie dostępnością energii elektrycznej oraz poszerzyć stojące przed nimi możliwości biznesowe. Ta zmiana niesie jednak za sobą poważne wyzwania w postaci konieczności zarządzanie nierównomierną podażą oraz poniesienia znacznych kosztów początkowych.

Rozwiązanie problemu nierównomierności podaży: Niemal wszystkie źródła odnawialne dostarczają energię elektryczną z przerwami, gdyż zależą od czynników będących poza kontrolą wytwórców, takich jak wiatr czy światło słoneczne. W miarę wzrostu udziałów energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych ― prognozuje się, że w 2020 r. udział ten wyniesie 25%8 ― rośnie także możliwość niestabilności dostaw i pojawiają się nowe wyzwania administracyjne. Firmy energetyczne natkną się prawdopodobnie na nowe komplikacje związane z zarządzaniem zdolnością wytwórczą i przesyłową, fakturowaniem i refakturowaniem, uzgadnianiem oraz potrzebą zarządzania większą liczbą kontaktów z niezależnymi producentami.

Istniejące modele operacyjne i biznesowe firm energetycznych są nieadekwatne w sytuacji nieregularnego dopływu energii elektrycznej oraz rosnących ilości energii wytwarzanej w sposób rozproszony. W obliczu zbliżającego się roku 2020 można stwierdzić, że istnieją pewne oczywiste, ale trudne podejścia do zarządzania różnorodnością nowych źródeł i nieregularnością zapewnianych przez nie dostaw, takie jak właściwe równoważenie sieci, lepsza znajomość zmiennych powodujących nieregularność dostaw, wykorzystanie programów reagowania po stronie popytu do zarządzania nieregularnością dostaw oraz wykorzystanie buforów do przechowywania energii elektrycznej. Każde z tych podejść wymaga znacznie bardziej szczegółowego wglądu w czasie rzeczywistym w czynniki wpływające na popyt i podaż w całej sieci ― oraz większych możliwości szybkiego reagowania na zmiany i inicjowania zmian.

Konieczność pokonania przeszkody w postaci wysokich nakładów inwestycyjnych: Podobnie jak w przypadku źródeł tradycyjnych, koszty początkowe rozwoju nowej infrastruktury do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych są gigantyczne. Jednak w przeciwieństwie do źródeł tradycyjnych, koszty przyrostowe na jednostkę energii elektrycznej są bardzo niskie i szacuje się, że pozostaną stabilne w czasie, gdyż dotyczą „paliw” takich jak wiatr i światło słoneczne, które są w zasadzie bezpłatne. Tak więc, mimo że długoterminowe modele kosztowe są atrakcyjne, koszty początkowe stanowią barierę blokującą korzystanie z tych źródeł. Uzasadnienie inwestycji i rosnące nakłady inwestycyjne, zwłaszcza na rynkach o regulowanych cenach, mogą stanowić przeszkodę utrudniającą wdrożenie tych źródeł na większą skalę.

• W latach 2008–2020 ilość energii wytwarzanej na całym świecie ze źródeł odnawialnych wzrośnie według prognoz o ponad 60%6.

• W Europie zbudowano, buduje się, wyrażono zgodę na budowę lub planuje się budowę morskich elektrowni wiatrowych o łącznej mocy przekraczającej 141 gigawatów (GW): taka ilość energii wystarczy do zasilania w energię 130 mln gospodarstw domowych w UE7.

9

Dostosowywanie się do stale zmienianych przepisówW ciągu następnego dziesięciolecia rządy będą nadal stymulować zmiany zarówno w działalności operacyjnej firm energetycznych, jak i mechanizmach zrównoważenia środowiskowego, niezależnie od tego, czy dany rynek jest aktualnie regulowany, czy też został otwarty na konkurencję. Cele regulacyjne będą prawdopodobnie obejmować ochronę interesów konsumentów poprzez wywieranie nacisków na obniżanie cen i zachęcanie do udoskonalania działalności operacyjnej i obsługi klienta. Ponadto nadejdą terminy obowiązywania rozporządzeń dotyczących ochrony środowiska i zostaną przeprowadzone nowe kontrole. Ich wpływ odczuje się prawdopodobnie w każdej firmie energetycznej, co spowoduje znaczne zmiany na wielu rynkach energetycznych.

Perspektywy do roku 2020Zmieniające się przepisy wymagają od firm energetycznych większej elastyczności operacyjnej w celu uniknięcia zakłóceń, gdy będą dostosowywać się do nowych i zmienionych rozporządzeń. Większy zakres regulacji może w pewnych przypadkach utowarowić rynek energii elektrycznej, doprowadzając do powstania firm energetycznych obsługujących mniejszą część łańcucha tworzenia wartości. Zmiana ta ułatwi prawdopodobnie klientom zmienianie dostawców, jeszcze bardziej nasilając konkurencję. Najbardziej liczące się firmy energetyczne mogą przewidzieć te zmiany i przygotować się do nich poprzez przejście ze scentralizowanego, zintegrowanego pionowo modelu biznesowego (w ramach którego wykonują wszystko we własnym zakresie) na model, w którym zarządzają coraz bardziej złożonymi łańcuchami dostaw obejmującymi wiele firm.

Przystosowując się do zmian w przepisach, firmy energetyczne będą musiały podejmować następujące działania:

• tworzenie infrastruktury biznesowej i informatycznej, która umożliwi szybkie i dokładne rejestrowanie danych dotyczących zgodności z przepisami oraz generowanie raportów na ten temat;

• modyfikowanie działalności operacyjnej, aby szybko dostosować się do nowych przepisów;

• budowa systemów ułatwiających współpracę i komunikację, które uproszczą zarządzanie łańcuchem dostaw;

• oddzielenie działów biznesowych od działu informatyki w przypadkach, gdy trzeba będzie podzielić większe firmy na mniejsze jednostki;

• usprawnienie monitorowania emisji gazów cieplarnianych i śladu węglowego, zarządzania nimi i przygotowywania raportów na ten temat.

Przygotowania do roku 2020Dostosowywanie się do przyszłych zmian w przepisach wymaga utworzenia modeli biznesowych i procesów operacyjnych, które są wystarczająco elastyczne, aby szybko przewidywać i uwzględniać nowe elementy w łańcuchu dostaw oraz nakazy dotyczące ochrony środowiska. Podstawę znacznej części takiej elastyczności może stanowić technologia.

Zarządzanie coraz bardziej złożonymi łańcuchami dostaw: Podobnie do ewolucji, która nastąpiła w branży telekomunikacyjnej, również firmy energetyczne będą musiały w coraz większym stopniu integrować się z innymi dostawcami i partnerami oraz zarządzać bardziej złożonym łańcuchem dostaw. Na przykład firmy energetyczne będą się musiały nauczyć współpracy z organizacjami ułatwiającymi wymianę informacji, aby móc werbować nowych klientów, anulować umowy z nimi i przekazywać ich innym firmom, a także ułatwiać rozliczanie.

Zmiany w przepisach prawdopodobnie przyspieszą pojawienie się agregatorów danych/informacji oraz energii. Firmy takie powinny ułatwiać klientom kupowanie energii za pośrednictwem wielu kanałów, co przyczyni się do powstania środowiska handlowego stawiającego większe wymagania firmom energetycznym i wymagającego od nich większych starań w celu zapewnienia sobie lojalności klientów. Zmiany te mogą także zmusić niektóre firmy energetyczne do ponownego rozpatrzenia pewnych problemów operacyjnych, takich jak:

• Kto będzie odpowiedzialny prawnie za przerwy w dostawach energii elektrycznej w środowisku, w którym nie ma jednego zakładu energetycznego kontrolującego wszystkie obszary zaangażowane w zapewnienie dostaw prądu?

• Kto jest tak naprawdę właścicielem inteligentnych liczników, kontrolerów urządzeń i innego sprzętu zainstalowanego u klientów oraz kto powinien te urządzenia serwisować?

• Jak należy przekazywać prawo własności i śledzić je, gdy klienci zmieniają dostawców?

Zmiany w przepisach mogą także skłonić pewne firmy energetyczne do utworzenia kilku firm tam, gdzie kiedyś istniała jedna ― np. do oddzielenia jednostki odpowiedzialnej za dystrybucję od jednostki zajmującej się wytwarzaniem energii. Gdy do tego dojdzie, organy regulacyjne będą prawdopodobnie nalegać, aby każda z tych firm była odrębnym podmiotem gospodarczym, o oddzielnej infrastrukturze informatycznej, zwłaszcza w zakresie zasobów i informacji o klientach. Utworzenie wyraźnych granic pomiędzy poszczególnymi firmami powinno również ułatwić kolejne fuzje i przejęcia.

Przestrzeganie przepisów dotyczących zrównoważenia środowiskowego: Rządy różnych krajów i ich obywatele chcą widzieć wyniki podejmowanych działań ― chcą dowiadywać się, że firmy energetyczne redukują swój ślad węglowy i że określone rozporządzenie stymuluje zmiany szybciej niż zachęty rynkowe. Przestrzeganie tych nowych przepisów stanie się prawdopodobnie jeszcze trudniejsze, gdy organy regulacyjne zaczną głębiej wnikać w koszty i działalność operacyjną firm energetycznych. Przedsiębiorstwa te będą potrzebowały systemów informatycznych dostarczających rzetelne dane na temat całego przedsiębiorstwa, aby móc przekazywać organom regulacyjnym spójne, dokładne i przekonujące informacje.

W obliczu rosnącej liczby przepisów firmy energetyczne nie muszą jednak być bierne. Mogą wykorzystywać dane z programów pilotażowych inteligentnych sieci energetycznych, aby optować na rzecz ram regulacyjnych, które przewidują stosowanie odpowiednich bodźców pozytywnych, zachęcają do inwestycji w sektorze prywatnym oraz wspierają otwarte standardy. Efektywne standardy, związane zwłaszcza z Internetem i protokołami zabezpieczeń, zwiększają zaufanie do rynku i zgodność operacyjną.

• Dyrektywa Komisji Europejskiej w sprawie energii odnawialnej wymaga, aby we wszystkich państwach członkowskich udział energii ze źródeł odnawialnych osiągnął do roku 2020 poziom 20%9.

• Wprowadzone ostatnio w Stanach Zjednoczonych rozporządzenia dotyczące czystego powietrza prawdopodobnie zmuszą niektóre firmy energetyczne eksploatujące elektrownie węglowe do zainstalowania kosztownych technologii i drogiego sprzętu. Wiele osób może uznać, że byłoby taniej po prostu wyłączyć starsze lub mniejsze jednostki, co mogłoby doprowadzić do spadku całkowitych możliwości wytwórczych Stanów Zjednoczonych o 4,5–5,0% i do podwyższenia kosztów krańcowych10.

10

Zwiększenie zrównoważenia środowiskowegoFirmy energetyczne są traktowane jako swego rodzaju przedsiębiorstwa modelowe, oczekuje się więc od nich dobrego przykładu na polu świadomości środowiskowej. Administracje publiczne oraz społeczeństwo wciąż żądają od firm energetycznych redukcji ich własnego śladu węglowego, a także udzielania w tym względzie pomocy ich własnym klientom. W nadchodzącej dekadzie te naciski będę prawdopodobnie się nasilać. Dbałość o środowisko wymaga wglądu w dane na temat zużycia energii i wpływu zmian, elastyczności we wprowadzaniu zmian i zazwyczaj automatyzacji w celu podtrzymania zmian. Klienci będą prawdopodobnie żądać raportów na temat postępów, choć wykazują mało entuzjazmu wobec płacenia za bardziej ekologiczną energię.

Perspektywy do roku 2020Aby sprostać tym wymaganiom dotyczącym większego zrównoważenia ekologicznego, najbardziej liczące się firmy energetyczne mogą zintensyfikować działania w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w wyniku działalności operacyjnej oraz udostępniania różnym klientom (komercyjnym, z przemysłu i z obiektów mieszkalnych) strategii i narzędzi umożliwiających zmniejszenie zużycia energii. Mogą też korzystać w większym stopniu z odnawialnych źródeł energii.

Możliwe są m.in. następujące środki sterowania popytem i podażą:

• wyposażanie modernizowanych i nowych elektrowni w czystsze i efektywniejsze technologie;

• wdrażanie większej liczby lepszych instalacji do przechowywania energii;

• wdrażanie w modernizowanych centrach przetwarzania danych bardziej energooszczędnych technologii;

• umożliwianie klientom redukcji zużycia energii poprzez ich odpowiednie edukowanie, udostępnianie im większej ilości użytecznych informacji oraz informacji typu „co się stanie, jeśli” oraz wdrażanie programów reagowania po stronie popytu;

• włączenie do własnej działalności operacyjnej większej liczby odnawialnych źródeł energii.

Przygotowania do roku 2020Aby uzyskać liczące się i spójne wyniki oraz zwiększyć zrównoważenie środowiskowe, trzeba będzie zastosować zrównoważone podejście skoncentrowane na redukcji emisji związanej z działalnością operacyjną firmy energetycznych. Zakłady te będą też musiały pomagać swoim klientom w zmniejszeniu zużycia energii elektrycznej, a także w większym stopniu korzystać z bardziej ekologicznych źródeł energii.

Redukcja emisji gazów cieplarnianych w ramach działalności operacyjnej: Niedroga energia elektryczna zawsze stanowiła warunek wzrostu gospodarczego, zawsze też wywierano znaczne naciski na firmy energetyczne, aby zwiększały swoje moce produkcyjne. Znaczna część infrastruktury energetycznej w krajach rozwiniętych została zbudowana zanim zrozumiano istotę pewnych zrównoważonych środowiskowo technik wytwarzania energii czy też zaczęto żądać ich stosowania. Dlatego też branża energetyczna emituje do atmosfery więcej gazów cieplarnianych niż jakakolwiek inna.

Jednym ze sposobów na redukcję emisji dwutlenku węgla jest modernizacja istniejących elektrowni węglowych poprzez wdrażanie w nich czystszych i efektywniejszych technologii, takich jak technologie kogeneracji, odsiarczania gazów spalinowych i kontroli emisji NOx, oraz możliwości oczyszczania. Nowe instalacje, nawet jeśli nie korzystają z odnawialnych źródeł energii, powinny być wyposażone w bardziej ekologiczne technologie wytwarzania.

W ciągu następnego dziesięciolecia w miarę wzrostu możliwości przechowywania energii firmy energetyczne będą mogły wykorzystywać te możliwości do produkcji energii na maksymalnym poziomie, na jaki pozwalają instalacje wytwórcze, i przechowywać niewykorzystaną energię do późniejszego użytku. Pozwoli to zwiększyć efektywność wytwarzania energii oraz zmniejszyć straty podczas jej przesyłu, co z kolei ograniczy emisję gazów cieplarnianych. Większe możliwości przechowywania są tak ważne, że wiele osób uważa technologie przechowywania za „nowe źródło energii”.

Ponadto, podobnie jak inne przedsiębiorstwa, firmy energetyczne mogą zmniejszyć swój ślad węglowy poprzez modernizację własnych centrów przetwarzania danych i wyposażenie ich w bardziej energooszczędną infrastrukturę informatyczną. Redukcja emisji gazów cieplarnianych nie może rywalizować z modernizacją istniejących instalacji wytwórczych, ale jest ważna i pozwala zaoszczędzić pieniądze.

Pomaganie klientom w zmniejszeniu zużycia energii: W miarę zbliżania się roku 2020 klienci i administracje publiczne będą coraz usilniej dążyć do redukcji swojego śladu węglowego i będą oczekiwać, że firmy energetyczne im w tym pomogą. W punkcie Zarządzanie zmienną dynamiką potrzeb klientów niniejszego artykułu przeanalizowano sposoby pomagania klientom w zmniejszeniu zużycia energii w kontekście zrównoważenia podaży z popytem. Kolejnym pozytywnym aspektem zwiększania możliwości klientów poprzez edukację, udostępnianie im większej ilości użytecznych informacji oraz informacji typu „co się stanie, jeśli” oraz wdrażanie programów reagowania po stronie popytu, jest wynikające z tego zmniejszenie zużycia energii, a tym samym śladu węglowego. Generowanie znacznie bardziej szczegółowych danych na temat zużycia energii, zarówno na poziomie licznika, jak i poniżej (na poziomie poszczególnych urządzeń) ma kluczowe znaczenie dla udzielania różnym klientom (komercyjnym, z przemysłu i z obiektów mieszkalnych) pomocy w określeniu, gdzie i jak dokonać modernizacji czy zmian.

Włączenie do systemu wytwórczego odnawialnych źródeł energii: Kwestie włączenia do systemu wytwórczego większej liczby przyjaznych dla środowiska źródeł energii omówiono wcześniej w punktach Zapewnianie bezpieczeństwa dostaw i Ponowna ocena różnorodnych źródeł energii, traktując je jako czynnik umożliwiający zwiększenie podaży. Jest to jednak także ważny sposób na zmniejszenie przez firmy energetyczne ich emisji gazów cieplarnianych. Przyczyna jest oczywista: niektóre źródła alternatywne, takie jak elektrownie wiatrowe i słoneczne, nie generują śladu węglowego. Agencja EIA (Energy Information Administration) szacuje, że w wielu krajach energia słoneczna osiągnie do 2020 r. ceny podobne jak energia ze źródeł nieodnawialnych13.

Długoterminowe wskaźniki upowszechnienia energii ze źródeł odnawialnych w miarę zbliżania sie roku 2020 będą prawdopodobnie znacznie rosły, ale ich obecny poziom jest bardzo niski (poniżej 1%). Nie jest też znane tempo wzrostu poziomu nakazowości i subsydiowania inwestycji w odnawialne źródła energii ― kluczową kwestią jest tu przystępność cenowa i czas. Wymiana tradycyjnych zasobów wytwórczych na infrastrukturę do wykorzystywania odnawialnych źródeł energii wymaga znacznych odpisów wartości aktywów, z czym bez pomocy zewnętrznej mogłoby sobie poradzić niewiele firm energetycznych.

• Niemal 25% globalnej emisji gazów cieplarnianych pochodzi z sektora energii elektrycznej i cieplnej11.

• W Stanach Zjednoczonych integracja inteligentnej sieci energetycznej ma wg prognoz powodować redukcję emisji o 12–18% rocznie12.

11

Przeciwdziałanie cyberatakom na zabezpieczenia oraz cyberkradzieżomFirmy energetyczne muszą odpierać ataki ze strony hakerów, terrorystów i złodziei, które mogą zakłócać dostawy energii i powodować spadek przychodów. W miarę wzrostu cyfryzacji sieci do roku 2020 wzrośnie też prawdopodobnie liczba luk w zabezpieczeniach. Jednak wzrost cyfryzacji może również wesprzeć działania mające na celu identyfikowanie zakłóceń w dostawach oraz przypadków kradzieży energii, a także zmniejszenie ich liczby.

Perspektywy do roku 2020Zagrożenia, którym muszą sprostać firmy energetyczne, przybierają na ogół dwie formy: cybernetyczną i fizyczną. Cyberzagrożenia są zazwyczaj związane z próbami kontroli lub blokowania eksploatacji sieci (np. ataki typu „odmowa usługi”) albo kradzieży lub modyfikacji danych, co może spowodować straty finansowe lub utratę własności intelektualnej oraz problemy z ochroną prywatności danych. Zagrożenia fizyczne mają na ogół na celu ingerencję w działanie sprzętu, często kradzież energii elektrycznej. W sumie firmy energetyczne muszą zapewniać ochronę swoich obiektów i instalacji operacyjnych, danych oraz przychodów. Aby to osiągnąć w kontekście zbliżania się roku 2020, trzeba będzie przywiązywać równie dużą wagę do zabezpieczania użytkowników i aplikacji, jak i danych.

Z uwagi na to, że w nadchodzących latach systemy operacyjne i informatyczne będą podlegać konwergencji, a na obrzeżach sieci ― poza tradycyjnymi obszarami, takimi jak centra przetwarzania danych i podstacje ― będzie działać coraz więcej urządzeń inteligentnych, będzie też rosła skala zagrożeń dla bezpieczeństwa. Czołowe firmy energetyczne mogą wprowadzać rygorystyczne, bieżące procedury bezpieczeństwa, aby identyfikować i eliminować te luki w zabezpieczeniach. Procedury te będą często realizowane przez ekspertów zewnętrznych i będą obejmować wszystkie kluczowe sieci firm energetycznych. Dostępne są m.in. następujące środki, które mogą pomóc w zabezpieczeniu zasobów informatycznych i w zapobieganiu kradzieży energii:

• ciągła ocena luk w zabezpieczeniach;

• zainstalowanie w sieciach niedrogich czujników nowej generacji;

• rutynowe stosowanie środków ostrożności, które zapewnią integralność operacyjną przed, w trakcie i po złamaniu zabezpieczeń;

• gromadzenie z inteligentnych czujników szczegółowych danych na temat zużycia oraz analiza tych danych za pomocą zaawansowanych narzędzi do analizy danych biznesowych (BI) i innych narzędzi analitycznych w celu wyszukiwania dowodów kradzieży.

Przygotowania do roku 2020Przewidywanie, łagodzenie skutków i ograniczanie liczby cyberataków na infrastrukturę operacyjną ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia ciągłości dostaw energii. Skala problemu kradzieży energii różni się wprawdzie w zależności od regionu geograficznego, jednak oczekuje się, że w nadchodzącej dekadzie będzie rosnąć.

Ochrona infrastruktury operacyjnej: Zapewnienie bezpieczeństwa przedsiębiorstwa należało zawsze do głównych priorytetów firm energetycznych. Jednak w nadchodzącej dekadzie unikanie cyberataków będzie prawdopodobnie nabierało coraz większego znaczenia, zarówno w siedzibie przedsiębiorstwa, jak i na poziomie jego zasobów terenowych. Technologia inteligentnych sieci energetycznych bazuje na przykład na możliwościach komunikacji dwukierunkowej opartej na protokołach internetowych, co jest źródłem kolejnych luk w zabezpieczeniach. W wielu zakładach energetycznych będzie to wymagało przeprowadzenia dodatkowych szkoleń, gdyż zabezpieczanie tradycyjnie odizolowanych systemów operacyjnych nie stwarzało do tej pory aż tak poważnych problemów.

Dziś, i w coraz większym stopniu także w przyszłości, technologie zabezpieczeń będą przewidywać luki w zabezpieczeniach narażone na cyberataki i unikać ich, wykrywać takie luki oraz inicjować reakcje zarówno na cyberataki, jak i na ataki fizyczne, a także łagodzić ich skutki. Aby chronić się przed zagrożeniami, firmy energetyczne muszą stale oceniać luki w zabezpieczeniach i stosować środki ostrożności, które zapewnią integralność operacyjną przed, w trakcie i po incydencie. Firmy energetyczne powinny na bieżąco podejmować następujące działania:

1. zlecanie specjalistom ds. zabezpieczeń określenia stanu bezpieczeństwa przedsiębiorstwa, a następnie oceny istniejących ryzyk i luk w zabezpieczeniach (ocena ta może obejmować wykonanie profesjonalnych ataków hakerskich lub testowanie penetracji);

2. stosowanie do ochrony informacji technologii szyfrowania danych;

3. zabezpieczanie komunikacji, zwłaszcza pomiędzy przedsiębiorstwem a licznikami i innymi urządzeniami zainstalowanymi w terenie, w tym także zdalnego dostępu użytkowników;

4. wzmocnienie procesów zarządzania tożsamością i dostępem, a w tym uwierzytelnianie użytkowników oraz sprawdzanie ich indywidualnych uprawnień i możliwości systemu;

5. wdrożenie zabezpieczeń we wszystkich sieciach, w tym w sieciach przewodowych i bezprzewodowych oraz sieciach zbudowanych na potrzeby systemów SCADA, w których stosowane są inne protokoły;

6. wzmocnienie procedur zarządzania uszkodzeniami i zdarzeniami związanymi z lukami w zabezpieczeniach danych i problemami w terenie, takimi jak włamywanie się przez ludzi do liczników inteligentnych.

Rozproszone wytwarzanie energii również stwarza znaczne problemy z zapewnianiem bezpieczeństwa, gdyż nie ma jasności, jaki (o ile w ogóle) będzie zakres kontroli firm energetycznych nad tą produkcją. Jeśli firmy energetyczne nie będą kontrolować wszystkich aspektów sieci, jak mogą zapewnić jej ochronę? Jeśli nawet będą sprawować nad nią kontrolę, systemy rozproszonego wytwarzania energii wciąż będą stanowić nowe punkty dostępu do sieci energetycznej, które trzeba będzie zabezpieczyć.

Reagowanie na kradzieże energii i zapobieganie im: Kradzieże stanowią nieustający problem, zwłaszcza w gospodarkach rozwijających się. Na przykład w pewnych regionach Azji Południowej i Afryki Subsaharyjskiej straty energii w wyniku kradzieży sięgają 50%16. Wartość skradzionej energii wynosi 1,5% PKB Indii17. W wielu przypadkach energię elektryczną kradną ludzie ubodzy, jednak do największych winowajców należą duzi konsumenci komercyjni, z przemysłu i z obiektów mieszkalnych, którzy unikają płacenia za prąd, często poprzez wejście w zmowę z osobami dokonującymi odczytu liczników, obecnymi lub byłymi pracownikami firm energetycznych lub stronami trzecimi18.

W miarę zbliżania się roku 2020 czołowe firmy energetyczne będą prawdopodobnie coraz intensywniej walczyć z kradzieżami energii elektrycznej za pomocą liczników inteligentnych oraz zaawansowanych aplikacji do analizy danych biznesowych i innych aplikacji analitycznych. Będą systematycznie rejestrować szczegółowe dane nt. zużycia energii i analizować je pod kątem dowodów kradzieży.

• Amerykańska organizacja National Electric Reliability Council (Krajowa Rada ds. Niezawodności Systemu Energetycznego) poinformowała, że ponad połowa firm energetycznych w Stanach Zjednoczonych, które wzięły udział w przeprowadzonej przez nią ostatnio ankiecie, pada ofiarą około 150 poważnych ataków na tydzień, oraz że ataki przeprowadzone za granicą spowodowały przerwy w dostawie energii elektrycznej w wielu miastach14.

• Wydatki na cyberzabezpieczenia będą stanowić prawdopodobnie 15% łącznych światowych nakładów inwestycyjnych na inteligentne sieci energetyczne w latach 2010–2015, osiągając w 2015 r. poziom 3,7 mld USD15.

12

ZAPOTRZEBOWANIE NA INFRASTRUKTURĘ INFORMATYCZNĄ I PLAN JEJ ROZWOJU NA LATA 2012–2020

Zapewnianie bezpieczeństwa

dostaw

Zarządzanie zmienną dynamiką

potrzeb klientów

Ponowna ocena różnorodnych źródeł energii

Dostosowywanie się do stale

zmienianych przepisów

Zwiększenie zrównoważenia

środowiskowego

Wzmocnienie ochrony przed cyberatakami

na zabezpieczenia oraz

cyberkradzieżami

Konwergencja technologii operacyjnych i informatycznych

Analiza danych biznesowych i zarządzanie informacjami

Automatyzacja i zarządzanie usługami na potrzeby sieci energetycznej, sieci komputerowych i urządzeń cyfrowych

Platformy ułatwiające współpracę i komunikację

Modernizacja systemów do zarządzania kontaktami z klientem i dostawami, aplikacji do fakturowania oraz innych aplikacji biznesowych

Całościowe i zintegrowane zabezpieczenia

Elastyczna, niezawodna i stale dostępna infrastruktura informatyczna

Konwergencja technologii operacyjnych i informatycznychSześć wymienionych powyżej, powiązanych ze sobą tendencji stymuluje ewolucję branży energetycznej. Każda z tych tendencji jest związana ze specyficznym zestawem wyzwań i możliwości, które przyczyniają się do ważnej, wręcz fundamentalnej zmiany w tej branży, a mianowicie do konwergencji technologii operacyjnych i informatycznych. Wiąże się to z dążeniem firm energetycznych do większej koncentracji na klientach i usługach.

Działy operacyjne i dział informatyki to z reguły odrębne jednostki organizacyjne. Jednak im bardziej firmy energetyczne cyfryzują swoje sieci energetyczne i zasoby operacyjne, aby zapewnić odpowiedni poziom dostaw, zwiększyć zadowolenie klientów i zapewnić ochronę przed cyberatakami, tym infrastruktura informatyczna staje się ważniejsza dla zagwarantowania wydajności, efektywności i niezawodności operacyjnej. Wbudowanie technologii informatycznych w bieżącą działalność operacyjną może zwiększyć różnorodność i efektywność mechanizmów sterowania podażą i popytem, którymi będą dysponować firmy energetyczne.

Korzyści płynące z konwergencji są jednak obustronne ― obydwa działy mogą się od siebie wiele nauczyć. Dział operacyjny może na przykład nauczyć dział informatyki, jak ważne jest szybsze reagowanie na zmiany biznesowe. Dział informatyki może zdobyć tę wiedzę, korzystając z architektur zorientowanych na usługi (SOA), adaptacyjnych środowisk technicznych, możliwości monitorowania ostrzeżeń o znaczeniu krytycznym i zarządzania, a także z pomocy technicznej świadczonej przez 24 godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu. Dział informatyki może z kolei nauczyć dział operacyjny dążenia do doskonałości operacyjnej (np. zarządzania informacjami i analizy danych, stosowania zabezpieczeń, tworzenia kopii zapasowych, zarządzania tożsamością i kontroli nad zmianami).

Wizja technologii informatycznych na potrzeby firm energetycznych roku 2020W reakcji na tendencje omówione w poprzednich punktach HP prognozuje, że czołowe firmy energetyczne będą inwestować w następujące kategorie technologii informatycznych i bazować na nich w trakcie nadchodzącej dekady.

Analiza danych biznesowych i zarządzanie informacjami w dziedzinie działalności operacyjnej, obsługi klienta i zgodności z przepisamiSystemy analizy danych biznesowych (BI) i inne systemy analityczne to typowy przykład technologii, które pozwolą firmom energetycznym sprostać wyzwaniom stojącym przed nimi w nadchodzącym dziesięcioleciu. Dużą szybkość reakcji niezbędną do efektywnego zarządzania większymi dostawami oraz nowymi kombinacjami źródeł energii można osiągnąć jedynie poprzez wykorzystanie aplikacji BI i innych aplikacji analitycznych do przetwarzania dużych ilości danych generowanych przez urządzenia sieciowe. Informacje te mogą umożliwić firmom energetycznym szybkie prognozowanie efektywności różnych mechanizmów sterowania popytem i podażą, zarządzanie krótkoterminowymi problemami operacyjnymi oraz udostępnianie modeli predykcyjnych niezbędnych do planowania długoterminowego.

Rozwój możliwości zarządzania urządzeniami i kontrolerami niezbędnymi do poprawy bezpieczeństwa dostaw, zarządzania klientami i zrównoważenia środowiskowego będzie wymagać stosowania aplikacji BI, które mogą generować cenne informacje wspomagające prowadzenie efektywnej i zgodnej z przepisami działalności operacyjnej. Te zaawansowane narzędzia analityczne, w połączeniu z licznymi czujnikami umożliwiającymi monitorowanie wydajności i warunków w sieci, mogą dostarczać informacji potrzebnych dyspozytorom i planistom do zwiększenia bezpieczeństwa i wydajności systemu w sposób bardziej ekonomiczny niż z wykorzystaniem metod tradycyjnych. Możliwości oferowane przez aplikacje BI są korzystne zarówno dla klientów, jak i dla firm energetycznych ― aplikacje te dostarczają informacji potrzebnych do modyfikowania wzorców zużycia energii oraz do szybkiego prognozowania wpływu różnych sygnałów cenowych i programów zachęt.

13

Obecnie wiele firm energetycznych gromadzi ogromne ilości danych z liczników inteligentnych i innych źródeł, ale nie jest w stanie wygenerować na ich podstawie większej ilości użytecznych informacji. Ta sytuacja się zmieni. W rzeczywistości oczekuje się, że w ciągu kilku następnych lat systemy BI zaczną generować i analizować dane w czasie rzeczywistym, zamiast korzystać jedynie z danych historycznych. Oznacza to skrócenie cyklu operacyjnego, co pozwoli firmom energetycznym szybciej podejmować lepsze decyzje oparte na zaawansowanym rozpoznawaniu wzorców i na możliwościach predykcyjnych. Aby móc maksymalnie wykorzystać potencjał tych zaawansowanych aplikacji, pracownicy działu informatyki i działu operacyjnego będą musieli opanować nowe umiejętności. Czołowe firmy energetyczne powinny też zadbać o uproszczenie architektury swoich aplikacji. Odrębne i przestarzałe środowiska aplikacji praktycznie uniemożliwiają wykonywanie rzetelnych analiz.

Automatyzacja i zarządzanie usługami na potrzeby sieci energetycznej, sieci komputerowych i urządzeń cyfrowych, aby zapewnić niezawodność operacyjną oraz zrównoważenie podaży i popytuZ uwagi na konwergencję technologii operacyjnych i informatycznych, której należy się spodziewać w nadchodzącej dekadzie, firmy energetyczne muszą integrować ze swoją infrastrukturą coraz więcej różnych technologii, w tym liczniki inteligentne, mechanizmy kontroli zanieczyszczenia, narzędzia operacyjne do udostępniania oraz nowe technologie przechowywania. Technologie informatyczne ― sieciowe, zarządzania usługami i automatyzacji, które zostały kiedyś zastosowane na potrzeby centrów przetwarzania danych, można teraz rozbudowywać i dostosowywać do potrzeb zarządzania zasobami fizycznymi, możliwościami wytwarzania energii elektrycznej, świadczeniem usług i informacjami w sieci energetycznej. Zapewnia to wiele korzyści, w tym m.in. znaczne zwiększenie możliwości wykrywania uszkodzeń/zdarzeń, określania ich przyczyn oraz automatyzacji działań koniecznych do rozwiązywania tego typu problemów w przyszłości.

Aby odnieść sukces w przyszłości, firmy energetyczne będą potrzebować opartych na infrastrukturze informatycznej, zaawansowanych możliwości zarządzania usługami, obejmujących zarówno warstwy operacyjne, jak i techniczne. Pozwoli to firmom energetycznym uprościć ich kluczowe działania i wykorzystywać dane z korzyścią dla działalności biznesowej. Dzięki właściwemu podejściu do zarządzania usługami czołowe firmy energetyczne będą w stanie umiejętnie sprawować nadzór nad swoimi inteligentnymi sieciami energetycznymi i komputerowymi ― a w konsekwencji zwiększyć bezpieczeństwo dostaw oraz zintensyfikować wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych i rozproszone wytwarzanie energii.

Źródłem nowych możliwości i wyzwań jest też udoskonalenie zarządzania klientami poprzez rozszerzenie sieci na mieszkania klientów i wbudowanie w sprzęt klientów większej liczby kontrolerów urządzeń. Zarządzanie taką rozszerzoną siecią będzie prawdopodobnie wymagać możliwości komunikacji dwukierunkowej, aby monitorować działanie wszystkich urządzeń. Szczególnego znaczenia mogą też nabrać systemy, które oferują firmom energetycznym możliwość automatyzacji ich interakcji ze sprzętem klientów.

Platformy ułatwiające współpracę i komunikację zapewniające usprawnienie kontaktów z klientami i partneramiW miarę jak czołowe firmy energetyczne będą przechodzić z całkowicie pionowo zintegrowanego modelu operacyjnego (w którym realizują wszystkie zadania we własnym zakresie) na model, w ramach którego będą się coraz bardziej integrować z wieloma innymi dostawcami i partnerami, będą musiały wdrażać systemy zarządzania łańcuchem dostaw i systemy ułatwiające współpracę podobne do wykorzystywanych w przedsiębiorstwach produkcyjnych. Wprowadzenie większej liczby technologii współpracy ― w tym systemów teleobecności i wideokonferencyjnych oraz innych rozwiązań zwiększających produktywność ― może także pomóc w obniżeniu wydatków na energię związanych z podróżami i dojazdami do pracy.

W nadchodzących latach należy się spodziewać, że systemy te zaczną oferować więcej możliwości komunikacji wielokanałowej, co pozwoli firmom energetycznym utrzymywać kontakty z klientami za pomocą wymiany wiadomości tekstowych, poczty elektronicznej, telefonów i zasobów online. Będą także oferować więcej możliwości w czasie rzeczywistym, dzięki czemu firmy energetyczne będą mogły ostrzegać klientów o wzroście zużycia energii lub o zbliżających się ograniczeniach w dostępności energii.

Modernizacja systemów do zarządzania klientami i dostawami, systemów do zaawansowanego fakturowania oraz innych aplikacji biznesowych w celu zwiększenia efektywności biznesowej działalności operacyjnejNarzędzia i aplikacje do zarządzania klientami będą nabierać w najbardziej liczących się firmach energetycznych coraz większego znaczenia. Systemy te stanowią podstawę do identyfikacji rynków i docierania z ofertą do określonych grup klientów, a także do lepszego zarządzania działami obsługi klienta. Mogą umożliwić firmom energetycznym dokonywanie segmentacji rynków, projektowanie programów reagowania po stronie popytu i adresowanie ich do określonych klientów, monitorowanie wyników tych programów oraz generowanie treści, które będą przekazywane klientom. Rozwiązania te pomogą firmom energetycznym poprawić jakość obsługi i szybkość reagowania poprzez gromadzenie szczegółowych informacji o klientach i zapewnianie do nich szybkiego dostępu poprzez wybieranie najlepszego sposobu komunikacji wielokanałowej z poszczególnymi klientami dla przekazania konkretnej wiadomości.

Systemy fakturowania staną się bardziej zaawansowane i będą pomagać firmom energetycznym w zarządzaniu danymi spływającymi z coraz większej gamy urządzeń pomiarowych i monitorujących. Będą też pomagać we wdrażaniu lepszych programów dynamicznych cen i programów reagowania po stronie popytu oraz we włączaniu do własnej sieci systemów rozproszonego wytwarzania energii. Pomogą też firmom energetycznym w oferowaniu programów opłat za faktycznie wykorzystaną energię (pay-as-you-go), programów przedpłat oraz programów opartych na kartach, które będą zyskiwać coraz większą popularność wśród klientów o niskich dochodach i użytkowników okresowych, takich jak studenci i najemcy obiektów wakacyjnych.

Całościowe, zintegrowane zabezpieczenia zapewniające ochronę przed cyberatakami hakerów oraz ograniczające skalę kradzieży fizycznychW miarę postępowania w nadchodzących latach konwergencji systemów operacyjnych i informatycznych firm energetycznych, a także instalowania większej liczby urządzeń na obrzeżach sieci, może rosnąć liczba zagrożeń dla bezpieczeństwa. Jednocześnie pojawienie się tych urządzeń na obrzeżach sieci zapewnia wzrost możliwości wykrywania przypadków kradzieży. W miarę zbliżania się roku 2020 najbardziej liczące się firmy energetyczne mogą wdrażać w swoich kluczowych sieciach (korzystając często z pomocy ekspertów zewnętrznych) najnowocześniejsze cyberzabezpieczenia, rozwiązania do wykrywania przypadków kradzieży oraz procedury zapobiegania. Będą je wdrażać w:

• sieciach rozległych (wide area network ― WAN), które łączą firmy energetyczne z ich klientami;

• sieciach terenowych (field area network ― FAN) i sąsiedzkich (neighborhood area network ― NAN), które gromadzą dane i przesyłają je do systemów operacyjnych zakładu energetycznego;

• sieciach domowych (home area network ― HAN), które łączą urządzenia i aplikacje inteligentne z licznikami inteligentnymi;

• centrach operacyjnych firm energetycznych;

• tradycyjnych środowiskach informatycznych przedsiębiorstw.

14

Dzisiejsze technologie zabezpieczeń składają się zazwyczaj z cząstkowych rozwiązań ukierunkowanych na ochronę danych, które są oparte na infrastrukturze informatycznej i zaprojektowane tak, aby tworzyć barierę ochronną. W 2020 r. środowiska zabezpieczeń powinny mieć charakter bardziej całościowy, zintegrowany i zorientowany na potrzeby działalności biznesowej. Będą oferować centralnie zarządzany, warstwowy system obrony z większą koncentracją na użytkownikach i aplikacjach. Te zaawansowane środki bezpieczeństwa są projektowane z myślą o ograniczeniu skutków katastrofalnych masowych awarii systemu energetycznego spowodowanych przez człowieka lub klęski żywiołowe, a w tym przez akty cyberterroryzmu lub wandalizmu oraz przez trzęsienia ziemi i ekstremalne warunki pogodowe.

Zaawansowana, elastyczna infrastruktura o wysokim poziomie dostępności

Z uwagi na to, że opisana powyżej infrastruktura będzie wywierać bezpośredni wpływ na niezawodność bieżącej działalności operacyjnej firm energetycznych, w 2020 r. podstawowe środowiska informatyczne będą musiały mieć następujące cechy:

• wysoka dostępność, aby zapewnić niezakłócone wytwarzanie, przesył i dystrybucję energii;

• automatyzacja i monitorowanie własnego działania, aby przewidywać zdarzenia, które mogłyby spowodować zakłócenia w dostawach energii oraz zarządzać tymi zdarzeniami;

• wystarczająco zaawansowane, aby zapewnić obsługę ogromnych ilości danych generowanych przez coraz większą liczbę zasobów cyfrowych i punktów kontaktu z klientem;

• wystarczająco elastyczne, aby można je było dostosować do nowych przepisów, aby pozwalały na dokonywanie zbywania aktywów i fuzji, a także aby umożliwiały wdrażanie w sieci energetycznej nowych technologii operacyjnych.

Zaawansowana infrastruktura informatyczna stanowi wspólny mianownik warunkujący sukces praktycznie każdego działania mającego na celu większą koncentrację na klientach i usługach.

Możliwości HP: przekształcanie firm energetycznych w przedsiębiorstwa skoncentrowane na klientach i usługachJak czołowe firmy energetyczne mogą sprostać opisanym wymaganiom w 2020 r.? Mówiąc najkrócej ― muszą dokonać transformacji swojej działalności. Odnoszące sukcesy firmy energetyczne zmieniają całkowicie sposób korzystania z technologii, aby bardziej ukierunkować się na klienta i usługi oraz wykorzystać konwergencję systemów operacyjnych i informatycznych.

HP chce zaproponować liderom branży nową wizję zakładu energetycznego określaną mianem „Instant-On Utility”. Firmy energetyczne działające zgodnie z tą wizją udostępniają klientom, pracownikom i partnerom wszystkie zasoby, jakich sobie ci odbiorcy zażyczą, zawsze wtedy, gdy będą ich potrzebować. Zakłady te wykorzystują technologię do integracji i automatyzacji łańcucha tworzenia wartości, do szybkiego przystosowywania się do zmian i do wdrażania innowacji oraz do zarządzania ryzykiem i obowiązkami w zakresie ochrony środowiska. Koncentrują się na zapewnieniu zadowolenia klienta i świadczeniu zaawansowanych, atrakcyjnych usług.

Nasze konsekwentne zaangażowanie we wdrażanie innowacji oraz w udostępnianie szerokiej gamy możliwości stymuluje ewolucję koncepcji „Instant-On Utility”. Wizja ta wspiera spełnianie wymagań technicznych narzucanych przez rynek roku 2020. Sprzyja też realizacji celu w postaci wdrożenia ekonomicznej, zorientowanej na klienta działalności operacyjnej w coraz bardziej scyfryzowanych sieciach komputerowych i energetycznych.

HP dostarcza obecnie sprawdzone rozwiązania, kontynuując jednocześnie inwestycje w ważne prace badawczo-rozwojowe, aby móc zaspokoić przyszłe potrzeby klientów. Oferujemy rozwiązania zaprojektowane specjalnie dla firm energetycznych, a także najlepsze na rynku usługi i produkty z zakresu infrastruktury informatycznej, które stanowią zaawansowaną bazę technologiczną. W ramach przygotowań do roku 2020 konsekwentnie pomagamy firmom energetycznym w dokonywaniu transformacji poprzez wbudowywanie w ich procesy technologii, które pozwolą im zapewnić bezpieczeństwo dostaw, zwiększyć zadowolenie klientów, lepiej zarządzać wpływem na środowisko naturalne, a w konsekwencji przekształcić się w firmę bardziej skoncentrowaną na klientach i usługach.

Nasza oferta rozwiązań dla firm energetycznych obejmuje produkty do automatyzacji sieci energetycznej i zarządzania nią, rozwiązania do analizy danych biznesowych, narzędzia ułatwiające współpracę i komunikację, rozwiązania modernizujące aplikacje oraz rozbudowane zabezpieczenia infrastruktury informatycznej. HP Utility Center to elastyczne, zaawansowane środowisko oprogramowania, które spełnia wymagania dzisiejszych i przyszłych inteligentnych sieci energetycznych w zakresie zarządzania usługami w oparciu o szeroką gamy zasobów, domen i technologii. Pomaga szybko aktywować zasoby sieci energetycznej i komputerowej, świadczyć usługi zgodnie z oczekiwaniami oraz wykorzystywać dane operacyjne i dotyczące zużycia w celu osiągania korzyści biznesowych.

Nasze rozwiązanie do analizy danych biznesowych i zarządzania informacjami pozwolą firmom energetycznym uzyskać wgląd w działalność operacyjną na podstawie ogromnych ilości informacji, których generowania należy oczekiwać w wyniku postępującej cyfryzacji tej działalności do roku 2020. Pomagamy firmom energetycznym efektywnie gromadzić i przechowywać duże ilości informacji operacyjnych, na temat klientów i związanych z przepisami, uzyskiwać dostęp do tych informacji oraz dokonywać ich syntezy. Oferujemy różnorodne produkty i usługi zapewniające modernizację i ujednolicenie aplikacji, uproszczenie procesów biznesowych oraz usprawnienie współpracy i komunikacji z klientami oraz z partnerami z łańcucha dostaw. Nasze zabezpieczenia klasy korporacyjnej zapewniają kompleksowe podejście do zabezpieczania danych, użytkowników, aplikacji i sieci. Wszystkie te rozwiązania pozwalają firmom energetycznym wykorzystywać możliwości informacyjne i biznesowe wyłaniające się w wyniku konwergencji technologii operacyjnych i informatycznych, co z kolei pozwoli im przekształcić się do roku 2020 w przedsiębiorstwa bardziej skoncentrowane na klientach.

MOŻLIWOŚCI OFEROWANE PRZEZ HP ZAKŁADOM Z BRANŻY ENERGETYCZNEJ

Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw poprzez automatyzację inteligentnych sieci energetycznych

i komputerowych oraz zarządzanie nimiUsprawnienie zarządzania klientami

Zwiększenie sprawności energetycznej i zrównoważenia środowiskowego firm

energetycznych i ich klientów

• Usługi oceny i usługi strategiczne• Usługi wdrożeniowe i usługi zarządzania• Oprogramowanie do automatyzacji i zarządzania• Oprogramowanie do analizy danych operacyjnych

i usługi z tego zakresu

• Rozwiązania do optymalizacji informacji o klientach• Oprogramowanie do zarządzania klientami

i usługi z tego zakresu• Rozwiązania do modernizacji aplikacji klientów

i usługi z tego zakresu

• Możliwości monitorowania zgodności z przepisami i generowania raportów na ten temat

• Rozwiązania do zarządzania zrównoważonym rozwojem energetyki

• Rozwiązania do zarządzania ekologiczną produkcją

15

Prowadzimy także prace nad rozwiązaniami dla firm energetycznych na lata po roku 2020. Setki wyspecjalizowanych naukowców działających w laboratoriach HP na całym świecie usiłują rozwiązać niektóre spośród najpoważniejszych problemów operacyjnych nękających branżę energetyczną, generując nowe możliwości oraz udoskonalając mechanizmy sterowania popytem i podażą. Wykorzystujemy też prawa do własności intelektualnej związane z rozwiązaniami opracowanymi dla innych branż i opracowujemy nowe rozwiązania objęte takimi prawami w następujących dziedzinach:

• Rozwiązania do analizy predykcyjnej (Live BI): Narzędzia te zwiększają możliwości rejestrowania w czasie rzeczywistym danych analitycznych generowanych w oparciu o dane z inteligentnych sieci energetycznych i komputerowych oraz możliwości przygotowywania raportów na ten temat. Cel: przejście z interwencyjnego zarządzania operacyjnego na zarządzanie prewencyjne i predykcyjne.

• Rozwiązania z zakresu technologii czujników: Jako jeden z największych producentów czujników cyfrowych, HP bada kilka nowych zastosowań technologii czujników i akcelerometrów, takich jak wykrywanie nieoczekiwanych wibracji, które mogły zostać spowodowane przez wadliwe działanie sprzętu, ingerencję w jego działanie lub kradzież. Cel: udostępnianie dokładniejszych danych w celu przeprowadzania jeszcze lepszych analiz.

• Zarządzanie energią w gospodarstwach domowych: Technologia ta pozwala śledzić zużycie energii w domach z większą szczegółowością oraz przedstawiać uzyskane dane w sposób zachęcający do pozytywnej zmiany zachowań. Cel: ułatwienie obniżenia zużycia energii w gospodarstwach domowych.

• Pojazdy elektryczne: Rozwój technologii samochodów elektrycznych generuje potrzebę rozliczania zużycia energii w roamingu, gdy kierowcy doładowują swoje pojazdy poza domem. Staramy się wykorzystać w dziedzinie pojazdów elektrycznych oprogramowanie do rozliczania w roamingu stosowane przez operatorów telekomunikacyjnych do rozliczania właścicieli telefonów komórkowych. Cel: uproszczenie rozliczeń firm energetycznych z klientami użytkującymi pojazdy elektryczne.

• Zabezpieczenia: Oferujemy wiele przetestowanych na rynku rozwiązań, a w tym m.in. usługę oceny zgodności z normą NERC-CIP oraz inne usługi oceny zgodności z przepisami i usługi doradztwa, wraz z aplikacjami, infrastrukturą informatyczną oraz kompleksowymi zabezpieczeniami dla inteligentnych sieci energetycznych. Cel: udostępnienie całościowego, zintegrowanego środowiska zabezpieczeń ukierunkowanego na ochronę działalności biznesowej.

Przygotowania do roku 2020 i do wymagań przyszłości ― działalność operacyjna sterowana przez infrastrukturę informatycznąW wyniku bezprecedensowych zmian w zakresie dostaw energii elektrycznej i popytu na nią społeczeństwa i gospodarki różnych krajów oraz nasz ogólny dobrobyt stają się coraz bardziej zależne od firm energetycznych. Cała branża będzie musiała sprostać ogromnym wyzwaniom, pojawiają się jednak także duże możliwości dla firm energetycznych, które zdołają wykorzystać infrastrukturę informatyczną do zwiększenia swojej koncentracji na klientach i usługach. Obecnie większość firm energetycznych działa zgodnie ze scentralizowanym modelem biznesowym. Ich infrastruktura jest przestarzała, niezautomatyzowana i bazuje na tradycyjnych źródłach energii. Obsługa klientów należy zazwyczaj do słabszych stron współczesnych firm energetycznych, co może doprowadzić do szerokiej fali krytyki ze strony społeczeństwa.

W miarę zbliżania się roku 2020 i coraz bardziej postępującej cyfryzacji elementów procesów wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej, konwergencja technologii operacyjnych i informatycznych dojdzie prawdopodobnie do takiego punktu, w którym bieżąca eksploatacja będzie już nierozerwalnie związana z infrastrukturą informatyczną. Czołowe firmy energetyczne mogą na to zareagować, tworząc elastyczne systemy elektroenergetyczne sterowane popytem ― zasilane przez silny strumień danych operacyjnych i dotyczących klientów ― które będą efektywnie wytwarzać, przesyłać i dystrybuować energię pochodzącą z różnych źródeł. Niektóre z firm energetycznych mogą nawet zostać uznane za innowatorów w dziedzinie zarządzania dostawami energii i klientami.

Uzyskanie takich efektów wymaga stosowania nowego zestawu środków sterowania popytem i podażą, a także zdobycia wiedzy na temat umiejętnego manipulowania tymi mechanizmami. HP wykreował wizję firm energetycznych roku 2020, które są w stanie sprostać takim wymaganiom ― jest ona znana pod nazwą „Instant-On Utility”. Oferujemy firmom energetycznym rozwiązania niezbędne do umiejętnego zarządzania konwergencją technologii operacyjnych i informatycznych, co pozwoli im skoncentrować się w większym stopniu na klientach i usługach. Inwestujemy też intensywnie w technologie, które prawdopodobnie będą stanowić podstawę infrastruktury informatycznej firm energetycznych po roku 2020.

Na barkach firm energetycznych spoczywa ogromna odpowiedzialność za dobrą kondycję społeczeństwa i gospodarki różnych krajów oraz za nasz ogólny dobrobyt, a HP jest partnerem, na którym firmy energetyczne mogą w tej kwestii polegać. Szczegółowe informacje na temat rozwiązań, które umożliwiają firmom energetycznym dokonanie opisanej transformacji i uzyskanie związanych z nią korzyści oraz pomagają w zmniejszeniu ryzyk i dążeniu do osiągnięcia doskonałości operacyjnej, można znaleźć pod adresem www.hp.com/go/utilities.

1 “International Energy Outlook 2011,” U.S. Energy Information Administration (EIA), September 19, 2011, http://www.eia.gov/forecasts/ieo/electricity.cfm2 ”Future Electric Car”, EVs Roll, http://www.evsroll.com/Future_Electric_Car.html3 OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development): Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju4 “International Energy Outlook 2011,” U.S. Energy Information Administration (EI A), September 19, 2011, http://www.eia.gov/forecasts/ieo/electricity.cfm5 “Technology Roadmap, Solar Photovoltaic Energy,” U.S. Energy Information Administration (EIA), 2010, http://www.iea.org/papers/2010/pv_roadmap.pdf, str. 176 International Energy Outlook 2011," U.S. Energy Information Administration (EIA), September 19, 2011, http://www.eia.gov/forecasts/ieo/electricity.cfm7 “Seventeen EU Countries Planning Massive Offshore Wind Power,” Global Wind Energy Council, November 29, 2011, http://goo.gl/2vZDL8 “International Energy Outlook 2011,” U.S. Energy Information Administration (EIA), September 19, 2011, http://www.eia.gov/forecasts/ieo/electricity.cfm9 “European Commission Renewable Energy Targets,” European Commission, http://ec.europa.eu/energy/renewables/targets_en.htm, wg stanu na 23 stycznia 2012 r.10 “Utilities,” Fidelity Viewpoints, December 12, 2011, https://guidance.fidelity.com/viewpoints/utilities-sector-20129Theme111 “The Ultimate Climate Change FAQ,” The Guardian, April 28, 2010, http://www.guardian.co.uk/environment/2011/apr/28/industries-sectors-carbon-emissions12 “The Rising Tide of Outages,” Connected Planet Online, October 7, 2010, http://connectedplanetonline.com/topics/smart-grids/the-rising-tide-of-outages-1007/13 “Technology Roadmap, Solar Photovoltaic Energy,” U.S. Energy Information Administration (EIA), 2010, http://www.iea.org/papers/2010/pv_roadmap.pdf14 “What you need to know about blackouts,” Time magazine online, November 8, 2011, http://ideas.time.com/2011/11/08/what-you-need-to-know-about-blackouts/15 “Smart Grid Cyber Security Market to Reach $3.7 Billion by 2015”, BusinessWire, June 23, 201016 “Smart Meters Take Bite Out of Electricity Theft,” National Geographic, September 12, 2011

http://news.nationalgeographic.com/news/energy/2011/09/110913-smart-meters-for-electricity-theft/17 “Case Reforms in the Indian Power Distribution Sector, World Energy Council,” World Energy Council, http://www.worldenergy.org/documents/congresspapers/413.pdf, str. 218 “Smart Meters Take Bite Out of Electricity Theft,” National Geographic, September 12, 2011,

http://news.nationalgeographic.com/news/energy/2011/09/110913-smart-meters-for-electricity-theft/

Bądź na bieżąco!hp.com/go/getconnected

Uzyskaj szczegółowy dostęp do informacji o tendencjach technologicznych, ostrzeżeń i wiadomości o rozwiązaniach HP zwiększających efektywność działalności biznesowej

© Copyright 2012 Hewlett-Packard Development Company L.P. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulec zmianie bez powiadomienia. Jedyne warunki gwarancji na produkty i usługi HP są określone w kartach gwarancyjnych dostarczanych wraz z tymi produktami lub usługami. Żadne treści zawarte w niniejszej publikacji nie mogą być rozumiane jako udzielenie dodatkowej gwarancji. HP nie ponosi odpowiedzialności za błędy techniczne lub redakcyjne ani pominięcia w niniejszym dokumencie.

4AA4-0139ENW, dokument opracowany w marcu 2012 r. Wydruk z maszyny poligraficznej HP Indigo.