1.4 ELEKTRIK

Sumber dan kegunaan elektrik

Jenis wayar dan kerja pendawaian

Mengira kos tenaga elektrik

Pengenalan motor arus terus

SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK

SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK

SUMBER ELEKTRIK

• Kemagnetan:- – Dinamo– Turbin

• Tindakan kimia :-– Sel kering– Sel basah

• Cahaya

KEGUNAAN ELEKTRIK

• Penghasilan haba• Penghasilan

tenaga kinetik• Penghasilan

cahaya• Penghasilan bunyi

1)KEMAGNETAN

DINAMO

• Dinamo terdiri daripada tiga bahagian utama, iaitu magnet kekal,

• Teras besi, dan gegelung wayar. Gegelung wayar diperbuat daripada

•  lilitan kuprum. Dinamo dikendalikan atas perinsip aruhan magnet

TURBIN

• Turbin adalah sejenis alat yang mempunyai rotor yang dapat diputar

• oleh aliran air, stim atau angin. Ia disambungkan kepada gandar yang

• disambungkan kepada penjana yang akan berputar dan menghasilkan

• kuasa elektrik.

DINAMO TURBIN

2)TINDAKAN KIMIA

SEL KERING

• Voltan yang dihasilkan oelh sel kering adalah sebanyak 1.5 volt.

• Karbon yang berada di tengah-tengah bertindak sebagai punca positif.

• Campuran ammonium klorida dan mangan bertindak sebagai elektrolit Dan bekas zink bertindak sebagai punca negatif.

• Ia tidak boleh dicas semula.

SEL BASAH

• Tenaga yang dihasilkan lebih tinggi daripada sel kering dan ia

• dapat dicas semula. Sel basah seperti sel asid plumbum terdiri

• daripada plumbum peroksida sebagai elektrod positif dan plumbum

• sebagai elektrod nagetif dan asid sulfurik cari sbagai elektrolitnya.

SEL KERING SEL BASAH

3)CAHAYA

• Bahan kimia seperti selenium, natrium dan kalium dapat

• Ditukarkan kepada tenaga elektrik apabila menerima

• pancaran cahaya. Prinsip ini digunakan dalam sel solar

• pada kalkulator dan pada meter dedahan cahaya untuk

• kamera.

SUMBER CAHAYA

KEGUNAAN ELEKTRIKA. Kegunaan elektrik

untuk menghasilkan haba

Pekakas elektrik yang menukarkan tenaga elektrik kepadatenaga haba menggunakan elemen pemanas yang diperbuatdari aloi nikel dan kromium. Contoh, cerek, periuk nasi dll.

B. Kegunaan elektrik untuk menghasilkan tenaga kinetik

Alat-alat elektrik yang digunakan untuk menukrrkan tenagaelektrik kepada tenaga kinetik adalah seperti kipas angin,mesin basuh mesin gerudi dll. Ini semua berasaskanmotor elektrik.

D. Kegunaan Elektrik untuk menghasilkan Bunyi

Tenaga elektrik boleh ditukarkan kepada tenaga bunyi.Perkakas yang digunakan untuk menukarkan tenagaElektrik kepada tenaga bunyi adalah seperti televisyen,telefon, pembesar suara dan radio.

  C. Kegunaan elektrik untuk menghasilkan Cahaya

Lampu ialah alat elektrik yang dapat menukarkan tenagaelektrik kepada tenaga cahaya. Lampu pijar menggunakanfilamen manakala lampu pendarflour menggunakan gasargon dan merkuri untuk menghasilkan tenaga cahaya.

ALATAN TANGAN (PENA UJIAN)

Pena Ujian

• Alat ini sesuai dan selamat digunakan untuk mengesan arus elektrik dalam julat 50V-500V.

• Pena ujian mempunyai lampu neon yang akan menyala apabila dikenakan kepada wayar hidup.

Kegunaan:-

• Mengesan kebocoran arus elektrik.• Memasang atau membuka skru kecil.

PLAYAR MUNCUNG TIRUS

PLAYAR GABUNG

PLAYAR

PLAYAR MINCUNG TIRUS

Kegunaan:-

• Memotong• Memegang benda

kecil• Membentuk

PLAYAR GABUNG

Kegunaan:-

• Digunakan untuk kerja umum seperti memegang, mencengkam, memotong, membengkok, dan membentuk.

PEMOTONG SISI/PLAYAR KACIP(PENJALUR WAYAR)

PEMOTONG SISI

Kegunaan :-

• Digunakan untuk memotong wayar elektrik dan memotong lebihan wayar pada punca tamatan.

JENIS WAYAR DAN PENDAWAIAN

JENIS WAYAR

Penggunaan dan pemilihan wayar mestilah bersesuaian dengan jenis alatan dan keselamatan.

Jenis-jenis wayar biasa adalah seperti wayar kuprum berenamel, wayar lembar tunggal, wayar teras tunggal, wayar teras kembar, dan wayar tiga teras.

JENIS WAYARWAYAR KUPRUM

BERENAMEL

• untuk membuat gegelung pada motor elektrik dan transformer.

• wayar ini disalut dengan lapisan enamel.

WAYAR LEMBAR TUNGGAL

• digunakan untuk membuat pendawaian dalam litar mudah seperti radio dankomponen elektronik.

JENIS WAYARWAYAR TERAS

TUNGGAL

• terdapat dua bentuk wayar teras tunggal, iaitu:

– Lembar wayar halus - boleh dilentur dan digunakan untuk pendawaian litar elektrik seperti di radio dan pembesar suara.

– Lembar wayar kasar - biasanya digunakan untuk pendawaian litar elektrik domestik.

WAYAR TERAS KEMBAR

• Terdiri daripada dua wayar teras tunggal yang dicantumkan sekali.

• digunakan untuk membuat pendawaian lampu meja, televisyen, soket dan penyuai.

WAYAR TIGA TERAS•  terdapat dua jenis wayar tiga teras, iaitu:

– Wayar tiga teras berpenebat PVC digunakan pada perkakas elektrik yang tidak menghasilkan haba seperti kipas angin, komputer, dan mesin basuh.

– Wayar tiga teras berpenebat PVC beranyam benang pula digunakan pada perkakas elektrik yang menghasilkan haba pemanas seperti seterika, ketuhar, cerek elektrik, dan pembakar roti.

JENIS PLAG

Plag 2-pin 2 ampere

• Wayar teras kembar digunakan pada plag ini.

• Terdapat hanya dua tamatan, iaitu teras Hidup (L) dan teras Neutral (N).

• Plag ini digunakan untuk alatan berkuasa kecil seperti radio, pencukur elektrik, dan jamelektrik.

PLAG 3 PIN 13 AMPERE

• Plag ini mempunyai tiga tamatan, iaitu Hidup (L), Neutral (N), dan Bumi (E).

• Fius kartrij 13 ampere dipasnagkan di dalam plag untuk tujuan keselamatan.

PENDAWAIAN PLAG 3 PIN 13 AMPERE

Buangkan penebat kabel kira-kira 4 cm Jalurkan hujung ketiga-tiga wayar Pintalkan ketiga-tiga hujung wayar Buka penutup plag Pasangkan teras pada tamatan mengikut kod wayar

yang betul iaitu Wayar coklat/hitam - tamatan hidup(L) Wayar biru/merah - tamatan neutral (N) Wayar hijau/hijau-kuning -tamatan bumi (E)

Tutup semula plag dan pasangkan skru

PLAG 3 PIN 15 AMPERE

• Digunakan untuk kelengkapan yang berkuasa tinggi seperti seperti pendingin nudara dan pemanas air.

• Mempunyai bentuk pin bulat dan tidak menggunakan fius

MENGIRA KOS TENAGA ELEKTRIK

MENGIRA KOS TENAGA ELEKTRIK

Meter Kilowatt Jam

- Digunakan untuk menyukat tenaga elektrik yang digunakan.

- Ini membolehkan pihak TNB (Tenaga Nasional Berhad) untuk membuat pengiraan jumlah tenaga elektrik.

- Ada 2 jenis meter kwj:meter analog & meter digital

METER ANALOG METER DIGITAL

Mengira kos tenaga elektrik

Setiap bulan, unit penggunaan tenaga elektrik akan disukat.

- Unit Tenaga elektrik disukat dalam unit kWj- Cara mengira unit tenaga elektrik yang digunakan ialah:

Bacaan meter semasa - Bacaan meter bulan sebelumnya

- TNB akan menetapkan harga yang disebut sebagai ‘kadar tarif’.- Bil elektrik akan dihantar ke rumah/pejabat/bangunan pada setiap bulan.

CONTOH PENGIRAAN

Bacaan meter semasa (terkini) = 14000

Bacaan meter bulan sebelumnya = 13850

Oleh itu, unit tenaga yang digunakan ialah 14000 – 13850 = 150 unit

Untuk mengira bil yang perlu dibayar, semak kadar tarif elektrik. Sebagai contoh, lihat kadar tarif di bawah;

Kadar tarif: 200 unit pertama = 0.218sen/unitSetiap unit berikutnya = 0.258sen/unit

Kadar penggunaan elektrik hanya 150 unit (tidak melebihi 200), oleh itu:150 X 0.218sen = RM32.70 (kos bil bulan tersebut)

PENGENALAN MOTOR ARUS TERUS

PENGENALAN MOTOR ARUS TERUS

• Jenis motor elektrik

= DC (arus terus/AT) & AC (arus ulang-alik/AU)

Plat perincian motor elektrik= jenis, voltan, pusingan seminit, kuasa

Motor DC/AT > tinggi voltan, kuasa & pusingan seminit drpd motor AC/AU

MOTOR DC/ATRangka utamaMagnet kekalGegelung/angker/

armaturBerus karbon/gesel

karbonKomutator/

penukar tertib