Ekoininjerstvo- pitanja za kolokvij

1) CO nastaje kod nepotpunog sagorijevanja uslijed niske koncentracije kisika, niske

temperature plamena, kratkog vremena zadravanja paljevine, te niske turbulencije u

sagorjevajuem prostoru.

2) ta podrazumijevamo pod pojmom estica?

Pod pojmom estica podrazumijevamo bilo koji vrsti ili u tenom stanju disperzni

materijal, kod kojeg estice imaju vee dimenzije od reda dimenzija molekula (prenik

vei od cca 2,5 m a manji od 500 m).

3) Definiite sljedee pojmove: aerosoli, praina, pepeo, a, dim, magla i smog.

AEROSOLI opti pojam za estice difuziono dispergovane u vazduhu.

PRAINA vrste estice koje nastaju preteno mehanikim putem (razbijanjem,

mljevenjem, buenjem, itd.). U tehnikoj praksi se kao praina oznaavaju sve vrste

estice difuziono dispergovane u vazduhu.

PEPEO vrste estice u paljevinama iz gorionika ureaja za sagorjevanje

niskokalorinog uglja (dimenzije estica od 1 do 100 m).

A fine vrste estice (veliine od 0,01 do 0,5 m) koje nastaju kod neodgovarajueg

sagorjevanja a koje sadre preteno ugljenik.

DIM fine vrste estice (veliine od 0,01 do 0,5 m) koje nastaju kod oksidacionih

procesa kondenzacijom materija koje isparavaju na visokim temperaturama (kod

zavarivanja, topljenja metala).

MAGLA aerodisperziona smjesa tenih estica veliine od 0,1 do 30 m koja nastaje ili

kondenzacijom gasovite faze ili disperzijom (rasprivanjem) vee zapremine tenosti.

Pored magle koja nastaje kondenzacijom vodene pare, u proizvodnim halama se

pojavljuju uljanje magle koje ine estice sredstava za hlaenje i podmazivanje, koja se

koriste kod obrade metala.

SMOG termin koji je nastao od engleske rijei smoke (dim) i fog (magla) prvobitno

se odnosio na aerodisperzionu smjesu estica, sada obuhvata skup primjesa u obliku

estica i gasova koji intenzivno zagauje vazduh u industrijskim i gradskim

aglomeracijama.

4) Snienje emisije kod sistema u kojima sagorijevaju fosilna goriva mogue je ostvariti na

sljedee naine:

- Mjerama prije spaljivanja (sagorijevanja), npr. prelaskom na goriva sa niim

sadrajem sumpora ili azota (kod nekih sistema za sagorjevanje), sagorjevanjem

etanola ili metanola kod automobilskih motora umjesto benzina. Kod velikih sistema

za sagorijevanje je potrebno fizikim ili hemijskim postupkom sniziti sadraj

sumpora i azota u gorivu prije sagorjevanja.

- Mjerama kod sagorijevanja koje vode ka usavravanju procesa sagorijevanja, npr.

primjenom novih tipova gorionika sa snienom emisijom NOx, primjenom novih

metoda fluidnog sagorijevanja koje redukuje NOx i Sox. Kod klasinih motora SUS

mogue je optimirati prostor i upravljati procesom sagorijevanja, eventualno ove

notore zamijeniti drugim sistemima (gasnim turbinama, stirlingovim motorom).

- Mjerama za sagorijevanje koje se odnose na zahvatanje i smanjenje nastalih emisija

prije njihovog izduhavanja u atmosferu. Kod velikih sistema za sagorijevanje se

instaliu sistemi za odvajanje pepela i odvajai SO2. Kod automobila najee su to

katalizatori koji se ugrauju u auspuh motora.

5) Emisije dimnih plinova u zrak se mogu smanjivati na sljedei nain:

- Ograniavanjem potronje energije

- Zamjenom fosilnih goriva drugim izvorima

- Korekcijom procesa sagorijevanja i instalacijom sistema za preiavanje (ime se

emisije mogu uiniti manje toksinim)

6.Metode predvidjanja okolisa u procesu ocjene projekta na okolis?

-mjerenja na osnovu nultog stanja

-matematicki model(disperzija polutanata)

-strucna procjena na osnovu iskustva

7. Objasnite princip rada talozne komore

U taloznim komorama se pomocu gravitacionih sila i sila sudara vrsi izdvajanje cestica iz

gasa. Konstruisane su tako da imaju veliku poprecnu povrsinu okomitu na gasnu struju, cija

brzina se smanjuje pri ulasku u komoru. Ulaskom u komoru gas ekspandira i njegova brzina

se priblizava vrijednosti nula. Cestice u komori i dalje se krecu horizontalno brzinom Vx i u

vertikalnom pravcu, pod uticajem gravitacione sile brzinom Vy. Idealna talozna komora treba

da obezbjedi da brzina kretanja gasa u komori bude priblizno jednaka nuli. Talozne komore

uglavnom sluze kao uredjaji za preliminarno ciscenje gasova od cestica veceg promjera ili od

aglomerata koji mogu da prave odredjene smetnje prilikom koriscenja drugih uredjaja za

izdvajanje cestica iz gasa.

8. Objasnite princip rada ciklona

Cikloni koriste centrifugalni silu za otklanjanje cestica iz gasa u kome se nalaze. Pored

centrifugalne sile na cestice djeluju i gravitaciona sila i sila ternja. Pri ulasku u ciklon gas i

cestice imaju istu tangencijalnu brzinu. Medjutim cestice imaju mnoga vecu konacnu brzinu s

obzirom na djelovanje centrifugalne sile i njhove gustine. Gas sa cesticama iz gornjeg

konusnog dijela ciklona ide vrtlozno prema dnu, koji se suzava. Cestice koje vrse rotaciono

kretanje zbog povecane centrifugalne sile udaraju u strane cilkona i izdvajaju se na njegovom

dnu.

9.Objasnite princip rada elektroodvajaca

Elektrostatski percipitator sastoji se u tome da gas za ciscenje dolazi sa njegova dna i nakon

cega se cestice naelektrisavaju i krecu dalje prema dnu elektroodvajaca gdje se zadrzavaju i

nakon toga izdvajaju.Kod ovog elektroodvajaca elektroda za stvaranje novog naboja se uvijek

nalazi u sredini elektroodvajaca.Cesto se za ciscenje gasa koristi vise pojedinacnih

elektroodvajac

10. Objasnite princip rada mokrog skrabera

Mokri kolektori (skraberi) koriste tecnost, obicno vadu za izdvajanje cestica iz gasa. Cestice

dolaze u kontakt sa tecnim kapljicama inercijom sudara. Kapljice tecnosti slute kao prepreke s

kojima se inertne cestice iz gasa sudaraju i tako izdvajaju odnosno u njima rastvaraju.

Tecnosti koja se upotrebljava u skraberskim uredjajima moze se dodati neko sredstvo da bi se

postiglo bolje kvasenje cestica, smanjilo pjenjenje ili da bi se ostvarila hemijska reakcija sa

prisutnim polutantima.

11. Objasnite princip rada vrecastog filtera

Proces izdvajanja cestica u platnenim filterima nije prosto prosijavanje gasa. Cestice na

filteru se zaustavljaju usljed direktnog sudara, prostog zaustavljanja, difuznih procesa

elektrostatskih sila i usljed gravitacionog talozenja. Kada je skupljeno vise cestica na filteru

dalje skupljanje se vrsi uglavnom na principu prosijavanja gasa. Kada gas nosi cestice pri

dodiru sa filterom one se zaustavljaju prostim zadrzavanjem na filteru

12 Indikatori koji ukazuju na uticaj tehnolokih procesa na ivotnu sredinu, dijele se na 4

osnovne grupe. Koje?

Tehnoloki indikatori slue za opis tehnolokog postupka (sloenost tehnolokog procesa,

potronja materijala i energije, nivo automatizacije, koliina tetnih materija i otpada).

Ekonomski indikatori obuhvataju osnovne investicione i proizvodne trokove glavnih i

pomonih procesa i druge ekonomsko-organizacione pokazatelje (produktivnost, iskoritenje

materijala, doprinos glavnog procesa, primjenljivost sekundarnih sirovina, korist iz procesa

zatite ivotne sredine).

Ekoloki indikatori obuhvataju osnovne interakcije vrednovanog procesa sa ivotnom

sredinom (udeo korienja otpada, emisija buke u ivotnu sredinu, toksinost otpada, uticaj na

floru i faunu).

Socijalni indikatori predstavljaju pokuaj integracije u proces odluivanja i socijalne efekte

tehnolokog procesa (sastav i kvalifikacija radnika, uslove radnih mjesta, opasnost po zdravlje

radnika, kolska sprema).

13 Postrojenje za otprasivanje sastoji se od?

1. Cjevovodi sa usisnim kapcima, prikljucima i prigunim dijelovima 2. Otpraiva 3. Ventilatori

14. Da bi se pristupilo projektovanju i proraunu postorjenja za opraivanje potrebno je predhodno

raspolagati sa odreenim podacima i dokumentacijom. O kojoj se dokumentaciji radi?

1. Plan i presjeci pogona sa ucrtanim radnim mjestima i opremom

2. Shema tehnolokog procesa prema strojevima i linijama toka proizvoda

3. Generalni plan preduzea sa navedenim mjestima sa kojih treba odvoditi prainu

17 Sta je reciklazno dvoriste?

Reciklano dvorite predstavlja fiksno mjesto za izdvojeno izlaganje raznih vrsta otpadnih tvari koje

nastaju u domainstvu. U reciklanim dvoritima ne vri se nikakva dodatna prerada otpada ve je

jedina funkcija skupljanje. Reciklano dvorite namjenjeno je iskljuivo graanima i ne primaju otpad

iz industrijskih i zanatskih radionica.

18 Objasnite ta su usisne haube i navedite kakve mogu biti prema geometrijskom obliku, te

nacrtajte minimalno tri tipa?

Usisna hauba se definise kao bilo koji otvor kroz koji se usisava vazduh a zatim

cjevovodom odvodi dalje. Prema geometrijskom obliku mogu biti ravni cilindri ili sfere

Mogu biti:kabine, polucilindricne kontrolne povrsine, cetverocilindricne kontrolne

povrsine,sferne kontrolne povrsine

19.Definiite pojmove kontrolna povrina i kontrolna zapremina kod rada usisnih haubi!

Kontrolna zapremina je dio prostora koji obuhvata izvor polutanta i njegovu dovoljnu

okolinu iz koje moze da se izdvoji cestica emitovana iz izvora

Kontrolna povrsina-mjerodavan omotac oko kontrolne zapremine iz koje se usisava

vazduh

20. Definiite stepen efikasnosti otpraivanja otpadnih plinova s obzirom na masu izdvojenih vrtih

estica!

= iz / ul *100