EK A: Finans Terimleri Sözlüğü EK B: Mum Grafikleri ...

EKLER

EK A: Finans Terimleri Sözlüğü

EK B: Mum Grafikleri (Candlesticks) Terimleri ve Görselleri Sözlüğü

EK C: Excel Fonksiyonları Referans Listesi

EK A: Finans Terimleri Sözlüğü

Bu bölümde en çok kullanılan finans terimlerinin anlamları ve açıklamaları sunulmaktadır.

Açığa Satış İşlemleri:

Yatırımcı, henüz sahip olmadığı yatırım aracını, ileride fiyatının düşeceği beklentisi ile satar. Uygulamada bu işlem, genellikle piyasa oyuncularının portföylerinde bulunma-yan ve fiyatları düşme eğiliminde olan menkul kıymetleri satmasıyla gerçekleşir. Satış yapan işlemciler kıymeti daha alt fiyat seviyelerinden alarak alıcıya teslim ederler.

Açık Piyasa İşlemleri (APİ) (Open Market Operations):

Merkez bankaları tarafından yürütülen, para arzının arttırılması veya azaltılması amacı ile hazine kağıtlarının alınıp satılması işlemleridir.

Açık Pozisyon:

Açık pozisyon kavramı forex piyasasında yatırımcının risk taşıdığını ve kar beklentisi halinde olduğunu gösteren bir kavramdır. Örneğin yatırımcı EURUSD paritesinde alış ya da satış durumundaysa bu kişi için “açık pozisyonu var” denilebilir.

Alış (ASK) Fiyatı:

Piyasa katılımcılarının aktif alış işlemi yapabilecekleri fiyat.

Alış Sinyali:

Bir yatırım aracını satın almak için doğru zamanın ve uygun koşulların oluştuğuna işaret eden sinyal. Yatırımcıların platformlarında kullandıkları indikatörler bu sinyalleri sağlarlar. Örneğin MACD indikatörü, sinyal çizgisinin üzerine çıktığında bu alış sinyali olarak algılanılır.

Alış Satış Farkı (Spread):

Döviz çiftinin alış satış fiyatları arasındaki farkın pip cinsinden değeri.

Altın Standardı Sistemi:

Eskiden bir para biriminin değerini belirlemek için kullanılan sistemdi. Para biriminin değeri, belli bir ağırlıktaki altının değerine denk tutulurdu. Bu sistemin kullanıldığı za-manlarda, altının para birimi değeri karşısındaki değeri sabitlenmiş olurdu.

4 Ekler

Amerikan Opsiyonu:

Süresi dolmadan önce herhangi bir zamanda işlem görebilen opsiyondur.

Analist:

Gösterge ve öngörülerle piyasa değerlendirmesi yapan uzmandır.

Aracı Banka:

Genellikle yabancı bir banka için çalışan yerel bankadır.

Arbitraj:

Herhangi bir yatırım aracının, ucuz olduğu piyasada alınıp, daha pahalı olduğu piyasa-da satılması işlemidir. Genellikle bir ülkede ucuz olan menkul kıymet, döviz veya mal, daha pahalı olduğu başka bir ülkede satılır. Fakat günümüzdeki iletişim ve internet üzerinden işlem teknolojisinin gelişmesi sayesinde globalleşen piyasalarda, fiyat farklı-lıkları hemen hiç kalmamıştır.

Aroon:

İşlem yapılan emtia ya da döviz paritesinin trend içinde olup olmadığını ve trend içinde ise trendin ne kadar güçlü olduğunu anlamak için kullanılan bir indikatördür. Aroon in-dikatörü sıfırın üzerindeyken yukarı trend olduğunun, sıfırın altındayken de aşağı trend olduğunun sinyalini verir. İndikatör sıfırdan ne kadar uzaklaşırsa trendin o kadar güçlü olduğu kabul edilir.

Aroon Osilatörü:

Aroon osilatörü; üst Aroon indikatöründen alt Aroon indikatörünün çıkarılması ile elde edilir. Aroon indikatörü 0 ile +100 arasında hareket ederken, Aroon osilatörü -100 ile + 100 arasında hareket eder ve sıfır çizgisi merkez olarak kabul edilir.

Artan Trend Kanalı:

Artan trend kanalı yukarı yönlü piyasaların dip noktalarını birleştirir ve bir trend çizgi-sine paralel hareket eder. Artan trend kanalı ve trend çizgisi yukarı yönlü bir trendin alt ve üst sınırlarını oluşturur. Bu boğa piyasasında kullanılır.

Artan Üçgen:

İki trend çizgisinin birleştirilmesi ile elde edilen iki yönlü fiyat analizi. Aşağıdaki trend çizgisi yükselirken, yukarıdaki trend çizgisi yatay olur. Bu da genellikle boğa piyasala-rında kullanılır.

Arz:

Bir finansal enstrüman için, o anki fiyattan enstrümanı satmaya razı olma durumudur.

EK A: Finans Terimleri Sözlüğü 5

Aşırı Alış:

Fiyatların çok fazla yükselmiş olması ve yön değiştirebileceği durumunu ifade eden teknik bir terimdir. Stochastic Osilatör veya RSI (Relative Strength Index) gibi osilatörler ile belirlenebilen aşırı alış/satış bölgelerinde osilatör çizgisi söz konusu böl-geleri tespit eden seviyeleri kırdığında fiyatların yön değiştireceği öngörülür.

Aussie:

Avustralya Doları, AUDUSD

Average Directional Index (ADX):

J. Welles Wilder tarafından geliştirilmiş, belli bir yöndeki hareketi gösteren indikatörü sisteminin bir parçası olan teknik bir indikatördür.

Average True Range (ATR):

Volatiliteyi ölçen bir indikatördür. Yüksek ATR değerleri yüksek volatiliteyi ve dolayısı ile ha-cimli, ani işlemlerin sinyalini verir. Düşük ATR ise paritenin yavaş hareket ettiğini gösterir.

Avrupa Merkez Bankası:

Küresel ölçekte ikinci ekonomik büyüklüğü oluşturan Avrupa’nın, Euro bölgesi merkez bankasıdır. Euro’nun para politikasını belirleyen kurum, Euro’nun değerinin belirlen-mesinde öncü konumundadır. Bu sebeple forex traderları, bu kurumun kararlarını ve açıklamalarını yakından takip ederler.

Ayı Piyasası (Bear Market):

Fiyatların düşüş eğilimi gösterdiği piyasadır.

Ayı Tuzağı:

Yanlış bir sat sinyali olarak, yükselen bir trendde fiyatların destek seviyesini kırma ha-reketinden sonra yükselen trendini devam ettirmesidir.

Back Office (Arka Ofis):

Finansal kurumların hesap görme, idari işler ve raporlama işlerinin yapıldığı yerleridir.

Back-test:

Trading stratejisinin karlılığını tarihsel veriler üzerinde test etmektir.

Bankalararası Para Piyasası:

Bankalar arasında kısa vadeli fonların alınıp satıldığı piyasalardır.

Bant:

Bir para biriminin başka bir para birimi karşısındaki değeri belli bir fiyat aralığında dal-galanabilir. Bu fiyat aralığına bant denir.

6 Ekler

Basit Faiz:

Bir yatırımın, yatırım dönemi süresince sadece anaparasının kazandığı faiz oranıdır.

Başlangıç Teminatı:

Pozisyona girebilmek için gerekli olan tutardır.

Bayrak Formasyonu:

Bayrak formasyonları, trend hareketinin devam edeceği sinyalini veren formasyonlar-dır. İstikrarlı bir piyasa hareketi içinde yaşanan kısa duraklamaları oluştururlar.

Baz Döviz:

Bir döviz çiftindeki ilk para birimine baz döviz denir. Örneğin; EUR/USD paritesinde baz döviz Eurodur.

Baz:

Fiyatlardaki değişimi ifade eden ölçü birimidir.

Baz Puan:

İşlem fiyatındaki en son hanedir. Çoğu döviz çiftinde bu puan 1/10000’dir. Bu oranın en çok bilinen istisnası baz puanı 1/1000 olan USD/JPY paritesidir.

Baz Trading:

Baz puanlar arasındaki değişimden kar elde etmek amaçlı işlem yapmaktır.

Beklenen Getiri:

Yatırımcının, yatırımından belli bir dönem sonra elde edeceğini umduğu getiridir.

Bekleyen Emir:

Belirli bir anapara üzerinden, belirli bir süre için hesaplanan faize denir.

Bid:

Bir enstrümanın alış fiyatıdır.

Bileşik Faiz:

Bir yatırımın yatırım dönemi boyunca kazandığı faizin de yeni yatırım döneminde yatı-rıma tabi tutulması sonucu elde edilen getiriyi gösteren faizdir. Diğer bir deyişle faizin de faiz kazanmasıdır.

BOE (Bank Of England):

İngiltere Merkez Bankası


Bollinger Bantları:

Yatırımcının bir döviz çiftinde belli bir zaman aralığında göreli fiyat seviyelerini ve vo-latiliteyi karşılaştırmasına yardımcı olan teknik indikatördür. Fiyat hareketleri ile birlik-te hareket eden üç tane bant bulunur. Bunlardan en üstteki genellikle direnç seviyesi-ni, en alttaki ise destek seviyesini oluşturur.

Boğa Piyasası (Bull Market):

Yükselmekte olan piyasaya denir.

Boğa Tuzağı:

Yanlış bir al sinyali olarak, düşen bir trendde fiyatların direnç seviyesini kırma hareke-tinden sonra düşen trendin devam etmesidir.

BOJ (Bank Of Japan):

Japonya Merkez Bankası

Borçları Ödeyemezlik Riski (Default Risk ):

Borcun geri ödenememesi riskidir.

Bretton Woods Antlaşması:

1944 yılında 44 ülkenin katılımı ile gerçekleştirilen konferansta, Dünya Bankası ve IMF’in kurulmasına karar verilmiştir. Bu konferans sonunda bütün katılımcı ülkeler kendi para birimlerinin altına dönüştürülebilir yapılmasını kabul etmiştir. Altın fiyatları da 1 ons altın = 35 $ olarak sabitlendiğinden, bütün ülkelerin para birimlerinin değeri Dolara göre hesaplanmaya başlanmıştır.

Broker:

Alıcılar ile satıcılar veya yatırımcılar ile piyasa arasında ilişki kuran, danışmanlık hizmeti karşılığında komisyon alan kişi veya kurumdur. Broker’lar portföy yönetmezler, sadece danışmanlık hizmeti verirler.

Bundesbank:

Almanya Merkez Bankası

Buy Limit:

Piyasa fiyatının altındaki bir fiyat seviyesinden yapılmak istenen alış emirleridir.

Buy Stop:

Piyasa fiyatının üstündeki bir fiyat seviyesinden yapılmak istenen alış emirleridir.

Bütçe Dengesi (Budget Balance):

Bir işletmenin veya devletin gelir ve giderleri arasındaki farktır.

8 Ekler

Cable:

İngiliz Sterlini-Amerikan Doları paritesinin forex jargonundaki adıdır. Teknik bir terim olmayıp anonimdir.

CAD:

Kanada Doları

Cari Açık:

Bir ülkede yapılan toplam ithalatın, toplam ihracattan fazla olması durumunda ortaya çıkan mali açıktır.

Carry Trade:

Düşük faiz getiren bir para biriminden borçlanıp elde edilen tutarı nispeten daha yük-sek faiz getiren bir para birimine yatırmaktır.

Chunnel:

EURGBP

Çapraz Kur:

İki farklı ülkenin para birimlerinin, üçüncü bir ülkenin para birimi cinsinden değerlerinin ölçülmesi ile aralarında ilişki kurulması ve ortaya çıkan değşim kurudur.

Çekirdek Enflasyon (Core Inflation):

Ülkelerin mali politikalarını belirlerken kullandıkları, genel fiyat seviyesindeki değişim-leri belirlemek amacı hesaplanan makroekonomik göstergedir. Enflasyon gösterge-sinden farklı olarak çekirdek enflasyonda fiyatları geçici olarak etkiyelebilecek (mev-simsel koşullar, enerji fiyatlarında artış gibi) dışsal etkenler hesaba katılmaz.

Çift Tepe Formasyonu:

Belli bir döviz, CFD veya emtianın grafiğinde, boğa piyasasındayken fiyatların iki kez aynı yüksek seviyeden aşağı yönde dönmesi ve yan yana iki tepe görüntüsü vermesi sonucu oluşam formasyon. Genellikle bu formasyonun oluşumu sonrasında piyasa yön değiştirir ve fiyatların ikinci tepenin en altında bulunan destek çizgisini kırması ile ayı piyasasına geçilir. (Ters çift tepe formasyonu bunun tam tersidir. Fiyatlar iki noktada dip seviye oluşturur ve piyasa yükseliş yönünde yön değiştirir.)

Çizgi Grafiği:

Bir piyasada fiyatların sadece kapanış fiyatlarının nokta ile işaretlenip sonradan bu noktaların birleştirilmesi ile oluşan grafiktir.

Çubuk Grafiği:

Diğer grafiklerde olduğu gibi fiyatların açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük seviyeleri bellidir. Açılış fiyatı, o zaman diliminin ilk işlemin fiyatını belirtir ve çubuk üzerinde sola


doğru bir çizgi şeklinde görünmektedir. Kapanış fiyatı, zaman dilimi içerisindeki son iş-lemin fiyatını göstermekte ve çubuk üzerinde sağa doğru bir çizgi şeklindedir. En yük-sek fiyat yer aldığı zaman dilimi içerisinde gerçekleşmiş en yüksek fiyatı gösterirken, çubuğun en üst noktasıdır. En düşük fiyat ise zaman dilimi içerisindeki en düşük fiyatı belirtir ve çubuğun en alt noktasında ter almaktadır.

Dalgalı Kur Sistemi:

Döviz fiyatlarının serbest piyasada arz ve talebe göre belirlendiği, resmi müdahelenin olmadığı kur sistemidir.

Day Trading:

İşlemcinin pozisyonların kar ya da zarar durumunda olmasına bakmaksızın pozisyonla-rını aynı gün kapatmasıdır.

Dealer:

Alım-satım işlemlerinde kendi nam ve hesabına hareket eden kişi ve kurumlara verilen isimdir.

Deflasyon:

Fiyatlar genel düzeyinde sürekli bir düşüş durumunu ifade etmektedir.

Değer Kaybetme (Devaluation):

Bir para biriminin değerinin piyasada talebin azalması nedeniyle düşmesidir.

Değerlenme (Revaluation):

Bir para biriminin başka bir para birimi karşısında değer kazanmasıdır.

Destek Seviyesi:

Düşmekte olan fiyatların, kırmakta zorlandığı veya bulunduğu yerden yeniden yüksel-diği seviyedir. Yatırımcıların genellikle alış işlemleri açmayı tercih ettiği seviyedir.

Devalüasyon:

Bir para biriminin değerinin, resmi kurumlar tarafından yapılan duyuru ve düzenleme ile düşürülmesidir.

Directional Movement Indicator (DMI):

Pozitif (+) DI çizgisinin alış baskısını, negatif DI çizgisinin satış baskısını yansıttığı indi-katöre denir. “+ DI “ çizgisi “- DI “ çizgisinin üzerinde olduğu sürece alış, “+DI” çizgisi “-DI” çizgisinin altında kaldığında satış sinyali verir.

Direnç:

Yükselmekte olan fiyatların, geçmekte zorlandığı veya bulunduğu yerden yeniden dü-şüşe geçtiği seviyedir. Yatırımcıların genellikle satış işlemleri açmayı tercih ettiği sevi-yedir.

10 Ekler

Dolar:

Amerika Birleşik Devletleri para birimidir.

Doji:

Açılış ve kapanuş fiyatının aynı olduğu mum formasyonudur. Piyasada kararsızlığı gös-terir.

Dovish:

Güvercin yaklaşımı, nispeten ılımlı yaklaşımları ifade etmek için kullanılır.

Döviz Çifti:

Birbirlerinin cinsinden değerleri ölçülen iki para biriminidir. Örneğin EUR/USD bir döviz çiftidir.

Döviz Kuru (Exchange Rate):

Bir para biriminin değerinin başka bir para biriminin değeri cinsinden ifade edilmesidir.

Döviz Riski:

Elde tutulan dövizin, yatırımcının aleyhine değer kaybedebilmesi riskidir.

Dünya Bankası (World Bank):

1944 yılı sonrası, Avrupa’nın yeniden imarına yönelik olarak “International Bank for Reconstruction and Development” adı altında kurulan uluslararası bir örgüttür. Daha çok, ge-lişmekte olan ülkelere uzun vadeli proje kredileri sağlamaktadır. Son yıllarda görev tanımları içe-risine, gelişmekte olan ülkelerin dış borçları ve yoksullukla mücadele kavramları da girmiştir.

Düzeltme (Correction):

Resmi kurumlar tarafından, ödemeler dengesini veya resmi döviz kurunu düzeltmek amacıyla ekonomik politikaların değiştirilmesidir.

EA (Expert Advisor):

Uzman Danışman

ECB (European Central Bank):

Avrupa Merkez Bankası

Egzotik Pariteler:

Genellikle ait olduğu ülkelerin yatırımcıları tarafından işlem gören paritelerdir.

Ekonomik Gösterge:

Bir ekonominin genel gidişatını gösteren makroekonomik verilerdir. Örneğin bir ülkenin enflasyon oranı, gelir dağılımı, net konut satışları gibi veriler ekonomik göstergelerdir.


Elektonik Fon Transferi (EFT):

Fonların elektronik ortamda hesaplar arası aktarımının yapıldığı sistemdir.

Enflasyon:

Bir ülkedeki genel fiyat seviyesindeki değişimi ifade eder.

Euppy:

EURJPY

Euro:

Avrupa Birliği ortak para birimidir.

Ekonomik İndikatör:

Beir ülkenin ekonomisinin gidişatı hakkında bilgi ve fikir veren istatiksel metotlar kul-lanılarak elde edilmiş verilerdir.

Faiz:

Bir dövizin kullanım bedelidir.

FED (Board of Governors of the Federal Reserve System):

ABD Merkez Bankasıdır.

Federal Fon Oranları (Federal Funds Rate):

ABD’de bulunan bankaların FED’ten aldıkları sermaye karşılığında ödedikleri gece-lik faiz oranıdır. Aynı zamanda FED’in ülkedeki para arzını kontrol ettiği mali politika aracıdır.

Fibonacci Geri Çekilmesi:

Teknik analizde kullanılan, (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, ...) sayıları ile hesapla-nan destek direnç belirleme yöntemidir. Paritelerdeki önemli yükseliş veya düşüş ha-reketlerinin bir kısmının geri çekileceği varsayımından ortaya çıkmıştır. Hareketin ne kadarının geri çekileceği, hangi seviyelerden geri döneceği bu yöntem ile belirlenir.

Fibre:

EURUSD

Fiktif Trading:

Gerçek bir alım-satım amacıyla yapılmayan işlemlerdir.

Finansal Enstrüman:

Finansal piyasalarda ticarete konu olan değerlerdir.

12 Ekler

FOMC (Federal Open Market Committee):

ABD Merkez Bankası (FED) tarafından faiz oranları gibi araçlar vasıtası ile uygulanmak üzere para politikalarını belirleyen komiteye denir.

Forex/FX Piyasası:

Uluslararası döviz piyasasıdır. 5 gün 24 saat açık olan bu piyasada merkez bankaların-dan, özel bankalara, çok küçük yatırımcılara kadar çok çeşitli katılımcıların bulunduğu para piyasasıdır.

Forward:

İleri tarihli işlemler anlamındadır. Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş bir fiyattan yi-ne önceden belirlenmiş bir tarihte teslim edilmesini öngörür. İşlemler, genellikle orga-nize piyasalarda değil, alıcı ve satıcının karşı karşıya gelmesi ile tarafların ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştirilir. İşlem en az iki iş günü sonrasından başlar ve daha ileri-deki bir tarihte sona erer. Döviz, menkul kıymet, mal gibi alım-satıma konu araç üze-rinden düzenlenebilen bu tür kontratlar fiyat riskini bertaraf etmenin yanı sıra speküla-tif amaçlara da yönelik olabilir.

Frank:

İsviçre para birimi

Future:

İleri tarihli işlemler anlamındadır. Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş bir fiyattan yi-ne önceden belirlenmiş bir tarihte teslim edilmesini öngörür. Forward piyasalardan farkı, organize piyasalarda standartlaştırılmış (bir kontratın miktarı, kontratların piya-saya çıkış tarihleri, marjin adı altında bir teminat sistemine sahip olunması gibi) kont-ratlar üzerinden işlem görmesidir. Spekülatif amaçlı yapıldığında, teorik olarak sonsuz kar ve zarar ihtimali vardır.

Forex:

İngilizce Foreign Exchange kelimelerinin kısaltması oluşur ve döviz piyasası anlamına gelir.

FX:

Forexin kısaltılmış halidir.

GBP:

İngiliz Sterlini

Gopher:

GBPJPY


Grafik Formasyonları:

Fiyat grafiği üzerinde meydana gelen özel şekiller formasyonları oluşturmaktadır. Üç-gen, bayrak, omuz baş omuz baş omuz formasyonları fiyatlardaki mevcut trendin sona erip yön değiştirmeye yaklaştığını haber verirler.

Günlük (Gün içi) İşlem:

Aynı gün içerisinde açılıp kapatılan işlemlere denir.

G7:

ABD, Almanya, Japonya, İngiltere, Kanada ve İtalya’nın oluşturduğu sanayi ülkeleri topluluğudur.

G10:

G7 ülkeleri ve Belçika, Hollanda ve İsveç’in oluşturduğu topluluktur.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH):

Bir ülkede belli bir zaman içerisinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin belli bir para biri-mi cinsinden toplam değeridir.

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH):

Bir ülke vatandaşlarının, o ülkenin sınırları içinde veya dışında gerçekleştirdikleri top-lam mal ve hizmetlerin belli bir para birimi cinsinden değeridir.

Hacim:

İşleme konu olan finansal enstrümanlarda gerçekleşen işlemlerdeki her bir emrin içer-diği işleme konu olan finansal enstrüman sayısı ile işlem fiyatının çarpılmasıyla elde edilen değerlerin toplanmasıdır.

Hareketli Ortalama:

Belli bir zaman aralığındaki fiyatların ortalamasının hesaplanması ile elde edilmiş indi-katördür. Parite üzerine yerleştirilen indikatör, fiyatların mevcut yönünde ilerleyip ilermeyeceği hakkında fikir verir ve ayrıca destek – direnç seviyeleri olarak da kullanı-lır.

Hawkish:

Şahin politika.

Hedge İşlemleri:

Hedge, var olan alışverişin, zıt yönlerinde ve açık pozisyonlarında meydana gelen bir yatırım-dır. Bu kısmi ya da tam bir hedge olabilir ve aynı etkiyi yaratıyor olsa da bir pozisyonu sonlan-dıramaz. Bazı yatırımcılar bu özellikten memnundur ve hedge’in yeterliliklerini (trading) bor-

14 Ekler

sa sistemlerinin dışında görmekten ziyade bir açık işlem olarak kullanırlar. Uzun ya da kısa vadede açık pozisyon ortaya çıkarması, açık işlem gibi davranması ve ileriki tarihlerde mutla-ka sonlandırılmak durumunda olması dışında, hedgenin bir işlem kapatmak ya da kısmi ola-rak sonlandırmakla aynı etkiye sahip olduğunu belirtmek gerekir.

Histogram:

Sütun grafiklerine verilen isimdir.

IB (Introducing Broker):

Tanıtım aracılığı.

IMF(International Monetary Fund):

Uluslararası Para Fonu kurumunu kısaltmasıdır. Küresel finansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur.

Interbank Rates:

Büyük döviz işlemleri için büyük bankaların birbirlerine verdiği kotasyonlardır.

İptale Kadar Geçerli Emir:

Yatırımcı iptal edene kadar sistemde kalan emir tipidir.

Jobber:

Çok kısa vadeli işlem yapan trader.

JPY:

Japon Yeni

Kaldıraç Sistemi:

Yatırımcının, kendi sermayesinin belli bir katına kadar orandaişlem yapabilediği sis-temdir. Örneğin yatırımcının sermayesi 10,000 $ olduğunda 1:100 kaldıraç oranı ile 1,000,000 $ değerinde sermaye ile işlem yapılabilmesidir. Bu işlemlerde yapacağı her işlemdeki karı/zararı kaldıraç oranına göre artmış olur.

Kar Al/Take Profit Seviyesi:

Açık olan bir pozisyonun önceden belirlenen lehte bir fiyata gelmesi durumunda oto-matik olarak kârın realize edilmesi işlemidir.

Karşıt Döviz:

Bir döviz çiftindeki ikinci dövizi ifade eder. Kote döviz ya da pip döviz olarak da ifade edilir.


Key Points:

Devam eden bir trendde destek ve direnç seviyeleridir.

Kısa Pozisyon/Short Position:

Satış pozisyonudur, bu pozisyonda olan oyuncu fiyat düşüşünden kâr edecektir.

Killer:

Stop-loss seviyesini çalıştıran ani hareketler için kullanılır.

Kiwi:

NZDUSD

Komisyon:

Aracılar tarafından spreadden farklı olarak işlem başına talep edilen ücrettir. Genel olarak forex piyasasında böyle bir uygulama bulunmamaktadır.

Konvertibilite:

Bir ülke parasının, döviz piyasalarında başka bir ülke parası ile serbestçe değiştirilebil-mesi ve uluslararası ticari işlemlerde değişim aracı olarak kullanılabilmesidir.

Kotasyon:

Bir piyasada sürekli işlem görmesi amacıyla varlığı ihraç eden tarafın finansal araçları-nın ilgili piyasaya kayıt edilmesidir.

Knocking:

Fiyatın destek ve direnç seviyelerine iki defa dokunmasıdır.

Korelasyon:

Biri bağımlı olmak üzere iki ya da daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi ifade eder.

Kur Riski:

Döviz kurunun değerinde gelecekte olabilecek değişimler sonucunda zarar etme riski-dir. Yatırımcı kurdaki değişimden zarar etmemek için önceden pozisyon alır.

LIBOR (London Interbank Overnight Rate):

Londra bankalararası faiz oranı. Dünyanın en büyük 16 bankasının her sabah saat 11’de açıkladığı ve dünyanın diğer finans kurumlarınca referans kabul edilen faiz oranı. Adı-nın aksine bu bankaların pek çoğu İngiliz kökenli değildir ancak eski bir terim olarak fi-nans jargonuna bu şekilde yerleşmiştir.

Libre:

Pound olarak da bilinen ölçü birimi, 454 gr’dır.

16 Ekler

Likidite:

Döviz, menkul kıymet, gayrimenkul gibi herhangi bir aktifin kısa sürede ve sorunsuz bir şekilde (değer kaybına uğramadan) nakde çevrilebilen, kullanılmaya hazır satın alım gücünü ifade eder.

Limit Alış:

Piyasa fiyatının altındaki bir seviyeden gönderilen alış emri.

Limit Satış:

Piyasa fiyatının üstündeki bir seviyeden gönderilen satış emridir.

Long:

Uzun pozisyon, alış pozisyonlarını ifade eder.

Looney:

Kanada Doları’nın diğer adıdır.

Loonie:

USDCAD

Lot:

Bir döviz çiftinde baz dövizdeki 100.000 birimlik büyüklüğü ifade eder.

Makro Ekonomi:

Ekonominin, tüketim, üretim, tasarruf, yatırım, gelir (milli gelir) ve istihdam gibi ka-lemlerinin toplam büyüklüklerini inceleyen ve bunlar ile ilgili çözümleme ve çıkarımlar yapan alt dalıdır.

Marj:

Marj kavramı, bir işlemin yapılması için gerekli olan minimum sermaye tutarıdır. Ge-nellikle kaldıraç kavramıyla ilişkilendirilir.

Marj Çagrısı (Margin Call):

Marjın tümünü kullanarak işlem yapan bir yatırımcı şayet zarar ederse sahip olduğu pozisyonunu sürdürmesi için gerekli olan minumum marjın altına düşer. Bu durumda aracı kurum bu marjı tamamlaması için yatırımcıya çağrı yapar. Bu duruma marj çağrı-sı denilmektedir.

Market Maker:

Piyasa yapıcı. Sürekli alış ve satış kotasyonları vererek söz konusu finansal varlıkların piyasasında istikrarı ve likiditeyi düzenlemeye çalışan aracı kurumlardır.


Merkez Bankası:

Bir ülkede mali politikayı oluşturmak ve yürütmek ile sorumlu olan, diğer tüm bankala-rın ve bankalar arası işlemlerin de denetlenmesinden sorumlu olan banka.

Merkez Bankası Döviz Kuru:

Merkez Bankasının belirlediği döviz kuruna denir.

Mum Grafiği:

Japon kökenli mum grafiği batıda en çok kullanılan grafik formudur. Mumun üzerin-deki ince çizgiler belli bir zaman aralığında oluşan en düşük ve en yüksek fiyat seviye-lerini gösterir. Çizginin üzerindeki geniş gövde ise piyasadaki açılış ve kapanış fiyatla-rını gösterir. Eğer kapanış fiyatı açılış fiyatının üzerinde ise, gövde genellikle yeşil veya mavi renk olur.

MACD (Moving Average Convergence/Divergence):

Gerald Appel tarafından geliştirilmiş olan bir teknik indikatördür. 26 periodluk üssel hareketli ortalamanın 12 periodluk üssel hareketli ortalamadan çıkarılması ile hesapla-nır. Bu iki hareketli ortalamanın karşılaştırılması ile paritede trendin devam edip etme-yeceği belirlenir. Hareketli ortalamaların aralarındaki uzaklık ise paritedeki hareketin momentumu hakkında bilgi verir.

MACD Histogramı:

MACD çizgisi ile MACD sinyal çizgisinin arasındaki farkın histogram şeklinde gösterimi ile oluş-turulan indikatördür. İki çizginin arasındaki kesişmeler ve sapmalar daha rahat gözlemlenir.

Marjin:

İşlem yapabilmek veya mevcut işlemleri sürdürebilmek için sahip olunması gereken minimum sermaye miktarıdır.

Margin Call:

Yatırımcının zarar ettiği durumlarda varsa açık pozisyonlarının kapanmaması veya ye-ni işlem açabilmesi için, broker, aracı kurum, banka veya bağlı bulunduğu finansal ku-rum tarafından yapılan sermaye arttırması talebidir.

Mikro Ekonomi:

Şahıs, şirket veya önceden belirlenmiş sektörel grupların ekonomik etkinliklerini ince-leyen bilim dalıdır.

Mini Lot:

Bir döviz çiftinde, baz dövizdeki 10.000 birimlik büyüklüğü ifade eder.

18 Ekler

Momentum:

Bir paritedeki fiyat değişimlerinin hızını belirleyen teknik indikatördür. Momentum çizgi-si 100 seviyesinin altında ve üstünde hareket eder. 100 seviyesinin üzerinde geçtiğinde alış sinyali, altına indiğinde satış sinyali veren indikatör, seviyeden uzaklığı ile trendin hızı ve gücü hakkında da fikir verir. Ayrıca 120 ve 80 seviyelerinin de uygulanabileceği indika-törde, 120 seviyesi ve üzeri aşırı alış, 80 seviyesi ve altı aşırı satış bölgeleri olarak yorum-lanır. Bu bölgelerde paritedeki hareketin yön değiştirebileceği anlaşılır.

Mükemmel Piyasa:

Fiyatın beklenen sınırlar dahilinde yavaş ve öngörülebilir hareket ettiği piyasalardır.

Net Pozisyon:

Bir paritedeki alış pozisyonları toplamı ile satış pozisyonları arasındaki farka denir.

NFA (National Futures Association):

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Vadeli İşlem Sözleşmeleri Birliği kurumunun kısalt-masıdır.

NZD:

Yeni Zelanda Doları

Ons:

Uluslararası piyasalarda altın, gümüş, platin, değerli taşlar gibi kıymetlerin ağırlıklarını ölçmek için kullanılan İngiliz ağırlık ölçüsüdür. Troy ons olarak da ifade edilir ve 1 ons yaklaşık 31,103 gr’ı karşılar.

Oynaklık (Volatility):

Piyasadaki fiyatların, belli bir zaman aralığındaki değişimlerinin stardart sapma ile öl-çülmesi sonucu elde edilen göstergedir. Yüksek volatilite, piyasada belirsizliğin gös-tergesi olduğundan daha büyük risk anlamına gelir.

Osilatör:

Piyasadaki fiyatların aşırı alış/satış bölgelerini belirleyen indikatördür. Fiyatlar aşırı alış bölgesine girdiğinde satış, aşırı satış bölgesine girdiğinde satış sinyali verirler.

Over The Counter (OTC):

Tezgah üstü piyasa anlamına gelir.

Ödemeler Bilançosu:

Bir ülkenin, belirli bir dönem içinde, mal, hizmet ve sermaye akımları gibi işlemler do-layısıyla dış dünyadan sağladığı gelirler ile dış dünyaya yaptığı ödemeleri içeren tüm iktisadi ilişkilerin sistemli bir biçimde yer aldığı bilançodur. Ödemeler bilançosu, ülke-


lerin söz konusu dönem içerisindeki dış ekonomik ve mali ilişkilerinin durumunu gös-termektedir. Bir ülkenin ödemeler bilançosunun incelenmesi, o ülkenin uluslararası ik-tisadi ilişkilerinin nitelik ve boyutlarının anlaşılmasına olanak sağlar.

Omuz Baş Omuz:

Paritenin belli bir zaman aralığında, yükseliş trendlerinin sonlarında oluşturduğu formasyondur. Formasyon başlıca üç tepeden meydana gelmektedir. İlk ve son te-peler “Omuz”ları oluştururken, ortada ki tepe “Baş”ı meydana getirmektedir. Omuzlar hemen hemen aynı seviyerde bulunurken, başı oluşturan tepe omuzlara göre daha yüksektedir. Formasyonun, omuzlarını oluşturan bölümlerinin dip nok-tası seviyeleri “Boyun Çizgisi”ni (neckline) oluşturmaktadır. Boyun çizgisinin aşağı yönde kırılması, yükseliş trendinin sona erdiği ve paritenin yön değiştireceği anla-mına gelmektedir.

IMF (Uluslararası Para Fonu):

1946’da ABDde kurulan, global finansal piyasaları takip etmek, borsa, ödeme planları, döviz kurları gibi konularda denetim yapmak, mali zoruluk içindeki ülkelere finansal destekte bulunmak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur. IMF ulusla-rarası döviz piyasasında likiditeyi sağlamak ve serbest kurları desteklemek görevlerini yürütür.

Para:

Devletlerin yetkili organlarıyla piyasaya sürdüğü mübadele aracıdır.

Para Piyasası:

Kısa vadeli (uluslararası piyasalar için 90 gün ve daha az), yüksek likiditeye sahip finan-sal enstrümanların işlem gördüğü piyasalardır.

Para Politikası:

Ekonomik büyüme, istihdam artışı ve fiyat istikrarı gibi hedeflere ulaşabilmek için pa-ranın elde edilebilirliğini ve maliyetini etkilemeye yönelik olarak alınan kararları ifade eder.

Parite:

Bir ülkenin parası esas alınarak diğer ülke parasının bu esas alınan ülke parası karşısın-daki değeridir.

Petro-dolar:

Petrolün dolar cinsinden fiyatlanması suretiyle petrol satışlarından elde edilen geliri tanımlamak için kullanılmaktadır.

20 Ekler

Piyasa Faiz Oranı (Market Interest Rate):

Para piyasasında, para arzı ve para talebinin etkileşimine göre belirlenen ve mevduat-lar ile diğer yatırımlar için ödenen faiz oranıdır.

Pip:

Bir döviz çiftindeki fiyat değişiminin en küçük birimini ifade eder. EUR/USD, GBP/USD, USD/CHF gibi paritelerde en küçük değişim 0,0001’dir.

Pozisyon:

Yatırımcının fiyatlardaki değişime göre açtığı alış veya satış işlemleridir.

Rekotasyon:

Ani fiyat değişimidir.

Resesyon:

Makroekonomide geleneksel olarak reel gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) iki ya da daha fazla çeyrek yıllık periyotta arka arkaya negatif büyüme göstermesidir.

Risk Sermayesi:

Kişinin borsa türevlerinden birinde yatırım yapıp, kaybettiği takdirde yaşam standart-larını veya tarzını etkilemeyecek miktardaki sermayeye denir.

Risk Yönetimi:

Yapılan işlemlerin zarara gitmesi ve yönetilen sermayenin kaybedilmesi ihtimali güç-lendiğinde yatırımcının riski belli kurallar çerçevesinde yönetebilme kabiliyetine denir.

Risk – Getiri Oranı:

Bir işlemin potansiyel getirisinin potansiyel zarar riskine bölünmesi ile edilen orandır. Örneğin 100 fiyatından açılan bir alış işleminin 120 fiyatında kapatılması bekleniyorsa (kar beklentisi 20) ve bu fiyatın en fazla 90’a kadar düşebileceği ön görülüyorsa (zarar beklentisi 10) risk – getiri oranı 20:10 veya 2:1 olur. Genellikle bu oran ne kadar büyük olursa o kadar kazançlı işlemler yapılır. Risk getiri oranı zararı durdur, (stop loss) kar al (take profit) emirleri için, destek direnç seviyeleri yardımları ile belirlenir.

RSI (Relative Stregth Index):

Welles Wilder tarafından geliştirilmiş olan bu osilatör, aşırı alış ve aşırı satış bölgelerini belirler. 0 ile 100 arasında değişen aralıkta 70 seviyesinin üzeri aşırı alış, 30 seviyesinin altı ise aşırı satış bölgesini temsil eder. Bu bölgelere giren RSI çizgisinin,70 seviyesini aşağı yönde kırması veya 30 seviyesini yukarı yönde aşması fiyatların yön değiştirece-ğinin sinyalini verir.


Resesyon:

Bir ülkede belirli bir zaman aralığında ekonomik büyümenin yavaş veya negatif yönde olması durumudur.

Revalüasyon:

Bir ulusal para biriminin diğer para birimlerine karşı değer kazanmasıdır.

Rezerv Para:

Merkez bankaları ile uluslararası finans kuruluşlarının portföylerinde bulunan döviz ve altın cinsinden varlıkları ifade etmektedir. Buna göre, ödeme aracının rezerv para özelliği taşı-yabilmesi için, diğer paralar karşısındaki değeri istikrarlı olmalı, dünya ticaretindeki payı büyük bir ülkeye ait olmalı, döviz piyasalarında rahatlıkla alınıp satılabilmelidir.

Sabit Kur Sistemi:

Ulusal bir paranın yabancı bir para veya paralardan oluşan bir sepet değerine sabitlendiği ve bu değerin sürmesinin para otoritesi tarafından garanti edildiği sistemlerdir. Ulusal paranın değeri önceden belirlendiğinden o andaki arz talep koşullarını yansıtmaz.

Satış Sinyali:

Teknik analizde kullanılan indikatörlerden birinin fiyatlarda düşüş olabileceğine işaret etmesidir. Örneğin RSI indikatörünün 70 seviyesini aşağı yönde kırması satış sinyali olarak yorumlanır.

Scalping:

Küçük karlar amacıyla çok kısa süreli pozisyon almak.

Sell Limit:

Piyasa fiyatının üzerindeki satış emridir.

Sell Stop:

Piyasa fiyatının altındaki satış emridir.

Sermaye Dağıtımı:

Sermayeyi farklı yatırım araçları arasında riski azaltmak amacı ile dağıtmak işine denir.

Sermaye Piyasası (Capital Market):

Bir yıldan uzun vadeli yatırım araçlarının ihraç edildiği ve işlem gördüğü piyasalardır.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK):

Sermaye Piyasası Kanunu ile verilen görevleri yapmak üzere kurulmuş tüzel kişiliği ha-iz düzenleyici ve denetleyici bir kurumdur.

22 Ekler

Short:

Kısa pozisyon, satış pozisyonlarını ifade eder. Kısa pozisyon açan yatırımcı fiyatların düşmesi yönünde beklentiye sahiptir.

Sınırlı Emir (Limit Order):

O anki piyasa fiyatından daha düşük bir seviyeden alım yapmak için girilen otomatik emir çeşididir. Örneğin piyasa fiyatı 1.3000 iken 1.2950 seviyesine sınırlı emir girdiği-miz taktirde, ekran başında olmasanız da bu fiyat görüldüğü anda alış işlemi çalışır.

Silipaj (Kayma):

Fiyat kotasyonunda görülen çok keskin hareketler ve sıçramalardır.

Sinyal Çizgisi:

Fiyat grafiğinin üzerinde kullanılan hareketli ortalama veya grafiğin altında yer alan osilatör indikatörlerinde bulunan,fiyatlarla birlikte hareket eden eğri, bulunduğu yere göre alış veya satış sinyali verir. RSI, MACD, Stochastic Osilatör, sinyal çizgileri en yaygın kullanılan indikatörlerdir.

Spekülasyon:

Piyasa ortalama getirisinden daha yuksek getiri beklentisi ya da kayıptan korunma dü-şüncesi ile daha fazla risk üstlenerek geleceğe ilişkin belirli bir yönde öngörüde bulun-maktır.

Spike:

Fiyatta kısa sürede meydana gelen dikkate değer değişimdir. Genellikle veri açıklama-larından sonra görülür.

Spot Piyasa:

Spot piyasa bir ürünün alış veya satışının işlem tarihinde belirlenen fiyat üzerinde en çok iki iş günü sonrasında gerçekleştirildiği piyasadır.

Spread:

Alış ve satış fiyatı arasındaki farka denir.

Stokastik Osilatörü (Stochastic Oscillator):

George Lane tarafından geliştirilen bu indikatör, fiyatların belli bir zaman diliminde, 0 ile 100 arasında değişen yüksek/düşük fiyat aralığına göre hareketlerini ölçer. İndika-törde bulunan 20 seviyesinin altı aşırı satış, 80 seviyesinin üzeri ise aşırı alış bölgesi ola-rak yorumlanır. Örneğin; 14 periodluk stochastic osilatör 30 seviyesinde bulunduğun-da, o andaki fiyatın son 14 günün en düşük seviyesinin % 30 daha üzerinde ve en yük-


sek seviyesinin % 70 daha altında bulunduğunu gösterir. Stochastic Osilatör de diğer osilatörler gibi özellikle aşırı alım/satım bölgelerinin belirlenmesi ve bu bölgelerden dönüşlerde satış/alış sinyalleri alınabilmesi için kullanılır.

Stoch RSI:

RSI ve Stochastic osilatörlerinin her ikisi de aşırı alış ve satış bölgelerini belirtirler. Tüm indikatörler zaman zaman hatalı sinyal verebileceğinden, ikisi birlikte kullanıldığında daha sağlıklı sonuç alınacağı düşünülerek oluşturulmuştur.

Stocky:

İsveç Kronu’nun diğer adıdır.

Stop Loss (Zararı Durdur) Emri:

Yatırımcı işlem açtığında, zarar riskini en aza düşürmek için zararı durdur emrini kulla-nabilir. Bu emir ile fiyatların istediği yönün tersine gitmesi halinde yatırımcının belirle-yeceği bir seviyede işlemin otomatik olarak kapatılmış olur.

Stop Out:

Varlığın kullanılan teminatın belirli bir seviyesine gelmesi durumunda sistemin en çok zarada olan pozisyonunuzdan başlayarak pozisyonları kapatmasıdır. İntegral Menkul Değerler için bu seviye teminatın % 50’sidir.

Strateji Testleri:

Geçmiş verilerin güncel verilere uygulanması ile, bir işlem stratejisinin performansını ölçmekte kullanılan yöntemdir.

Sürdürme Teminatı:

Pozisyonu taşıyabilmek için başlangıç teminatının inebileceği minimum seviyedir.

Swap:

Baz döviz ve karşıt döviz faiz oranları farkının yatırımcı portföylerine artı ya da eksi ba-kiye olarak yansımasıdır. Gecelik olarak hesaplanır ve 00:00 itibarıyla hesaplara yansı-tılır. USDTRY için Perşembe günleri, diğer pariteler içinse Çarşamba günleri üç günlük hesaplanır.

Swing Trading:

Fiyatların beklenen dönüş noktalarına gelmesi ile pozisyonların kapatıldığı bir al-sat yöntemidir.

Swissy:

USDCHF

24 Ekler

Takasbank:

Takasbank, Türkiye'de menkul kıymetlerin takası, saklaması ve uluslararası standart-larda numaralandırılması ile görevlendirilmiş bir sektör bankasıdır. Forex yatırımcı sermayeleri de Takasbank bünyesinde tutulur ve saklanır.

Take Profit:

Kar al. Açılacak ya da açılmış bir pozisyonun belirlenen seviyeden karlı bir şekilde ka-panması için kullanılır. Fiyat, beklenen seviyeye geldiğinde aktif bir emre dönüşür ve pozisyonu kapatır.

Takip Eden Zarar Durdur Emri (Trailing Stop):

Zarar durdur emrine bağlı olarak çalışır. Bu emirle piyasadaki fiyat, yatırımcı lehine ha-reket ettiği sürece stop seviyesi otomatik olarak daha iyi bir fiyata taşınacaktır. Bu em-ri kullanırken bir fiyat aralığı belirleriz ve bizim lehimize olarak fiyat gördüğü en yüksek ya da en dip seviyesinden bu aralık kadar döndüğünde emir çalışarak pozisyonu kapa-tır.

Teknik Analiz:

Piyasadaki fiyat hareketlerinin grafik formasyonları, indikatörler, destek ve direnç se-viyeleri gibi araçlar yardımı yardımı ile önceden tahmin edilmesi amacıyla yapılan ana-lizdir.

Temel Kur:

Alım-satım miktarlarının büyüklüğünün hesaplandığı referans kurdur. Paritelerde önce yazılan kodlu kur, her zaman temel kurdur. Örneğin Euro/Dolar paritesinin temel kuru Euro’dur.

Tezgah Üstü Piyasalar (Over the Counter OTC):

Organize olmayan, belli bir yapı altında toplanmayan piyasalardır. İşlemler taraflar arasında karşılıklı anlaşma yoluyla gerçekleştirilir.

Ticaret Dengesi:

Bir ülkenin yaptığı toplam ithalat ve ihracat arasındaki olumlu-olumsuz farktır.

Tik Grafik:

Herhangi bir işlem için geçerli olabilecek en küçük zaman dilimine tik denir. Tik aralık-ları eşit sürelerde değildir. Piyasanın volatil olduğu durumlarda bir saniyede birkaç tik oluşabilirken, piyasanın çok durgun olduğu zamanlarda bir tikin oluşması için saatlerce beklenebilir. Grafiklerde tik genellikle yatay eksende gösterilir.


Toplam Talep:

Ekonomideki mal ve hizmetlere olan toplam taleptir. Bir ülkede özel ve kamu sektörleri ta-rafından üretilen toplam mal ve hizmetlere yurt içi ve yurt dışından gelen toplam taleptir.

Toplam Risk:

Bir bankanın belli bir müşteriyle yapılan spot ve forward anlaşmalarında aldığı risk oranıdır.

Toplam Arz:

Bir ülkedeki toplam talebi karşılamak için, ithalatlar dahil olmak üzere, sağlanan top-lam mal ve hizmettir.

Trader:

Tacir, finansal piyasalarda al-sat yapan kişi, işlemci, yatırımcı.

Trend:

Fiyatların gidiş yönü eğilimine denir. Belli bir zaman aralığında, fiyatların kademeli ola-rak yükselmesi durumda yukarı trend, düşmesi durumunda ise aşağı trend içinde ol-duğu gözlemlenir.

Trend Çizgileri:

Grafik üzerinde, yükseliş trendinde olan fiyatların dip yaptıkları seviyelerin birleştiril-mesi veya düşüş trendinde olan fiyatların tepe seviyelerinin birleştirilmesi ile oluşturu-lan çizgidir. Bu çizgilerin kırılması genellikle trend dönüşümü sinyali olarak algılanır.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE):

Tüketici tarafından satın alınan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri ölçen en-dekstir.

Türev Araçlar:

Değeri başka bir finansal varlığın veya malın değerine doğrudan bağlı olan finansal araçlardır.

Türev Piyasalar:

Vadeli işlem sözleşmeleri, opsiyonlar gibi türev araçların alınıp satıldığı piyasalardır. Borsalar ve borsa dışı piyasalar olarak ikiye ayrılabilir.

Uyuşmazlık:

Teknik analizde fiyat ile göstergelerin birbirini desteklemediği ya da ayni yönde hare-ket etmedigi durumlardır.

26 Ekler

Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE):

Belirli bir dönemde ülke ekonomisinde üretimi yapılan ve yurt içine satışa konu olan ürünlerin, üretici fiyatlarını zaman içinde karşılaştırarak fiyat değişikliklerini ölçen fiyat endeksidir.

Uzman Danışman:

Forex Piyasası’nda trading yapmak için kullanılan özel bir yazılımlardır.

Uzun Pozisyon:

Bir enstrümanı satın almaktır. Uzun pozisyonda olan oyuncu fiyatın yükselişinden kar etmeyi amaçlar.

Volatilite (Volatility):

Piyasadaki fiyatların, belli bir zaman aralığındaki değişimlerinin stardart sapma ile öl-çülmesi sonucu elde edilen göstergedir. Yüksek volatilite, piyasada belirsizliğin gös-tergesi olduğundan daha büyük risk anlamına gelir.

Volume:

Hacim

Yard:

1 Milyar’lık büyüklük için kullanılır.

Yen:

Japon Yeni

Zarar Durdur (Stop Loss):

Piyasaya, aleyhte gerçekleşebilecek bir fiyat için önceden girilen emirdir. İstenen mak-simum zararı kasteder. Örneğin 1.3000 seviyesinden alım yapan bir kimse 1.2950 sevi-yesine stop koyarsa ekran başında olmasa dahi bu seviye görüldüğünde zararı realize edilir ve pozisyon daha fazla taşınmaz.

Zone:

Bant

EK B: Mum Grafikleri (Candlesticks) Terimleri ve

Görselleri Sözlüğü

Bu bölümde anlatılan tanımlar ve gösterimler, mum grafik yapılarını açıklamakta ve ideal olarak yapıların ne olması gerektiğini göstermektedir. Bu ideal yapıları değerlen-dirirken öznellik gerekmesi dolayısıyla bu bölüm kaynak ve rehber olarak önerilebil-mektedir.

Altın haç (Golden cross): Kısa dönem hareketli ortalama uzun dönem hareketli orta-lamayı üstten kestiği boğa piyasası sinyali olmaktadır.

Akşam yıldızı (Evening star): Üç adet mum grafiği ile oluşturulan ana geri dönüş tepe formasyonudur. Birinci mum grafiği uzun beyaz gerçek gövdeye, ikinci mum grafiği bi-rinciden daha yüksek aralıkta yıldız oluşturacak şekilde kısa siyah veya beyaz gerçek gövdeye ve üçüncü mum grafiği ise birinci mum grafiğinin beyaz gerçek gövdesine ya-kın kapanış göstermektedir.

28 Ekler

Akşam doji yıldızı (Evening doji star): Ortadaki mum grafiği küçük gerçek gövde ye-rine doji olması dışında akşam yıldızı ile aynıdır. Bu kalıpta doji olması dolayısıyla nor-mal akşam yıldızına göre daha ayı piyasası olarak düşünülmektedir.

Aralık oyunu (Gapping play): İki tip aralık oyunu bulunmaktadır:

1. Yüksek fiyat aralık oyunu (high-price gapping play): Hızlı bir yükselişten sonra pi-yasa seri küçük gerçek gövdeler ile mevcut tepeler civarında konsolide olmaktadır. Eğer fiyatlar bu seviyelerin üstünde aralık göstererek konsolide olursa bu alım sinyali-dir.

2. Düşük fiyat aralık oyunu (low-price gapping play): Hızlı bir düşüşten sonra piyasa seri küçük gerçek gövdeler ile mevcut dipler civarında konsolide olmaktadır. Eğer fi-yatlar bu seviyelerin altında aralık göstererek konsolide olursa bu sat sinyalidir.

Alt gölge (Lower shadow): Bakınız Gölgeler (Shadows).

Alttan traşlanma (Shaven bottom): Alt gölgesi olmayan mum grafiği.

Aralık üstü iki kargalar (Upside gap two crows): Üç mum grafiği yapısıdır. Birinci mum grafiği uzun beyaz mum grafiği yukarı aralıkta yüksekte siyah gövde tarafından takip edilmektedir. Üçüncü seansta ise diğer siyah gerçek gövde ikinci seansın üzerin-de açılmakta ve ikinci seansın altında kapanmaktadır. Kalıp tepe geri dönüş formasyo-nudur.

EK B: Mum Grafikleri (Candlesticks) Terimleri ve Görselleri Sözlüğü 29

Asılı adam (Hanging man): Önemli bir tepe geri dönüş mum grafiği göstergesidir. Çe-kiç ve asılı adam (The hammer and the hanging man) formasyonlarının ikisi de aynı olup, formasyon boyunca en tepede üst gölgesi bulunmayan alt gövdesi ise çok uzun okan küçük siyah veya beyaz gerçek gövde bulunmaktadır. Bu kalıp yukarı yönlü trendde görülüyorsa ayı asılı adamı (bearish hanging man) olmaktadır. Piyasanın zarar görebilir hale geldiğini göstermekte olup ayı piyasasının gelcek seanslarda tepe yaptı-ğının onaylanması gerekmektedir. Genel olarak bir asılı adam kalıbı için alt gölgesinin uzunluğu gerçek gövdesinin en az iki katı olmalıdır.

Avcılık yıldızı (Shooting star): Yukarı yükselişten sonra görülen alt gölgesi küçük olan veya olmayan ve üst gölgesi uzun olan küçük gerçek gövdeye sahip seansın en düşük seviyelerinde kapanan kalıptır. Yükseliş trendinde ayı piyasası göstergesi olan mum grafiğidir.

Ayrılan hatlar (Separating lines): Yükseliş trendinde piyasa, zıt renkli olan bir önceki seansın kapanışından yüksek açılmakta ve yükselerek kapanmakta veya düşüş tren-dinde piyasa, zıt renkli olan bir önceki seansın kapanışından düşük açılmakta düşerek kapanmaktadır. Bu formasyondan sonra bir önceki piyasa trendi devam etmekte yani devam formasyonudur.

30 Ekler

Boynun içinde hattı (In-neck line): Düşüş trendinde bulunan küçük gövdeli beyaz mum grafiği bir önceki seansın uzun siyah grafiğinin kapanışından çok az yukarıda ka-panmaktadır. Bu beyaz mum grafiğinin en düşük değeri kırıldığında, düşüş trendi de-vam etmektedir. Boynun üstünde hattı (On-neck line), Saldırgan hat (Thrusting line) ve Delici kalıbı (Piercing pattern) ile karşılaştırın.

Boynun üstünde hattı (On-neck line): Düşüş trendinde bulunan küçük gövdeli beyaz mum grafiği bir önceki seansın uzun siyah grafiğinin kapanışından daha düşük kapan-maktadır. Bu kalıp ayı piyasası devam formasyonudur. Beyaz mum grafiğinin düşük değeri kırıldığında piyasa trendine devam eder. Boynun içinde hattı (In-neck line), Saldırgan hat (Thrusting line) ve Delici kalıbı (Piercing pattern) ile karşılaştırın.

Bulutlu/Kapalı hava (Dark-cloud cover): Bir ayı piyasası dönüş sinyali. Yükseliş tren-dinde uzun beyaz mum grafiğinden sonra daha yüksekte bulunan siyah mum grafiği ile takip edilmektedir. Daha sonra beyaz mum grafiği gerçek gövdesine yakın kapanış göstermektedir.


Bükülmüş tepe (Spinning top): Küçük gerçek gövdeye sahip mum grafiği.

Çekçek adam (Rickshaw man): Bakınız Uzun bacaklı doji (Long-legged doji).

Çekiç (Hammer): Önemli bir dip mum grafiği göstergesidir. Çekiç ve asılı adam (The hammer and the hanging man) formasyonlarının ikisi de aynı olup, formasyon boyun-ca en tepede üst gölgesi bulunmayan alt gövdesi ise çok uzun okan küçük siyah veya beyaz gerçek gövde bulunmaktadır. Bu kalıp aşağı yönlü trendde görülüyorsa boğa çekiçi (bullish hammer) olmaktadır. Klasik bir çekiç kalıbı için alt gölgesinin uzunluğu gerçek gövdesinin en az iki katı olmalıdır.

Delici kalıbı (Piercing pattern): Dip geri dönüş göstergesidir. Aşağı yönlü trendde uzun siyah mum grafiği ikinci seansta aralık ile takip edilmekte ve siyah mum grafiği-nin gerçek gövdesinin ortasına yakın kapanan güçlü beyaz mum grafiği ile takip edil-mektedir. Boynun üstünde hattı (On-neck line), Boynun içinde hattı (In-neck line), Saldırgan hat (Thrusting line) ile karşılaştırın.

Doji: Açılış ve kapanış değeri aynı veya aynıya çok yakın olan oturumdur. Doji çizgisi-nin tüm aralıklarındaki açılış ve kapanışlarının yerine göre Doji mezartaşı (gravestone)

32 Ekler

veya uzun ayaklı doji (long-legged doji) gibi çok çeşitleri bulunmaktadır. Doji çizgileri en önemli bireysel mum grafiği çizgileri arasındadır. Ayrıca en önemli mum grafiği ka-lıplarının da parçalarıdır.

Doji mezartaşı (Gravestone doji): Açılışı ve kapanışı seansın dip değerinde olan dojidir. Tepe geri dönüş sinyalidir. Boğa piyasası gelecek seansta teyit ediliyorsa dipler için de geri dönüş sinyalidir. Bakınız Doji.

Doji yıldızı (Doji star): Siyah veya beyaz mum grafiğinden uzakta bulunan doji çizgisi. Gelecek seansta onaylanması durumunda önemli bir geri dönüş formasyonudur.

Düşük fiyat aralık oyunu (Low-price gapping play): Bakınız Aralık oyunu (Gapping play).

Eşsiz üç nehir dibi (Unique three river bottom): Üç mum grafiğinden oluşan çok na-dir görülen dip göstergesidir. Birinci mum grafiği uzun gerçek gövdeye, ikinci mum grafiği yeni bir düşük kapanış yapan siyah gerçek gövdeye sahip çekiç kalıbı benzeri olup, üçüncüsü ise küçük gerçek gövdeye sahip mum grafiğidir.

Gece saldırısı (Night attack): Kapanışta büyük bir alım veya satım ile piyasası etkile-meye yönelik Japonca terimdir.


Gerçek gövde (Real body): Mum grafiğinin kalın bölümüdür. Seansın açılış (opening) ve kapanış (closing) fiyatları ile ifade edilmektedir. Kapanış açılıştan yüksek ise mum grafiği gerçek gövdesi beyaz renklidir. Kapanış açılıştan düşük ise öum grafiği siyah renkli veya doludur. Bakınız Mum grafiği çizgileri ve grafikleri (Candlestick lines and charts).

Gölgeler (Shadows): Mum grafiğinin altında ve üstünde bulunan ince çizgilerdir. Gün içindeki en yüksek ve en düşük uç değerleri ifade etmektedirler. Alt gölge (lower shadow) çizgisi gerçek gövdenin altındadır. Alt gölgenin dibi seansın en düşük değeri-dir. Üst gölge (upper shadow) çizgisi gerçek gövdenin üstündedir. Üst gölgenin tepesi seansın en yüksek değeridir. Bakınız Mum grafiği çizgileri ve grafikleri (Candlestick lines and charts).

Harami: Büyük mum grafiğini takip eden küçük mum grafiğinden oluşan iki mum gra-fiğinden oluşan yapıdır. Harami, önceden gelen tredin bittiğini ve ayılar ile boğalar arasındaki barış durumunu ima etmektedir. İkinci mum grafiğinin gerçek gövdesi siyah veya beyaz olabilmektedir. Genellikle ikinci gerçek gövde birinci gerçek gövdenin tam zıt rengidir.

34 Ekler

Harami haçı (Harami cross): Harami ve ikinci seansta gerçek gövde yerine doji ile oluşmaktadır. Özellikle uzun siyah veya beyaz mum grafiklerinden sonra Önemli bir dip ve tepe geri dönüş formasyonudur. Ayrıca Taşlaştırma kalıbı (Petrifying pattern) da denilmektedir.

Kararlılık kalıbı (Deliberation pattern): Bakınız Motorun durması kalıbı (Stalled pattern).

Kemerleri bağlama hatları (Belt hold lines): Ayı piyasası ve boğa piyasası kemerleri bağlama hatları bulunmaktadır. Boğa piyasası kemerleri bağlama hattı düşük değer-den açılan uzun beyaz mum grafiğidir. Alttan traşlanmış beyaz açılış (white opening shaven bottom) olarak da adlandırılmaktadır. Düşük fiyat düzeyinde boğa piyasası işa-retidir. Ayı piyasası kemerleri bağlama hattı ise yüksek değerden açılan uzun siyah mum grafiğidir. Üstten traşlanmış siyah açılış (black opening shaven head) olarak da adlandırılmaktadır. Yüksek fiyat düzeyinde ayı piyasası işaretidir.

Kontraatak hatları (Counterattack lines): Aşağı yönlü boğa trendinde açılışı ka-panışına neredeyse eşit olan siyah mum grafiğini takip eden beyaz mum grafiğin-de açılışta pazar aralığı keskin bir şekilde yüksek daha sonra bir önceki oturum ka-panışı ile aynı olmakta veya tam ters olarak yukarı yönlü ayı trendinde açılışı kapa-nışına neredeyse eşit olan beyaz mum grafiğini takip eden siyah mum grafiğinde ise açılışta pazar aralığı keskin bir şekilde düşük daha sonra bir önceki oturum ka-panışı ile aynı olmaktadır.


Kuleler (Towers): Kule tepe ve kule dip formasyonları ya da kalıpları bulunmaktadır. Kule tepe, tepe geri dönüş formasyonu olup uzun beyaz mum grafiğini takip eden çiz-gilerden sonra bir veya daha fazla siyah mum grafiklerinden oluşmaktadır. Çizgilerden oluşan bandın iki tarafında da kuleler bulunmaktadır. Kule dibi ise dip geri dönüş for-masyonudur. Uzun siyah mum grafiği, birçok çizgi tarafından takip edildikten sonra piyasa düşüşe geçmekte ve daha sonra piyasanın yükselişini bir veya daha fazla siyah mum grafikleri takip etmektedir.

Meyveli börek tepesi (Dumpling tops): Toparlak Batı tepesi (Western rounding top) kalıbına benzer. Tepe yapmış dışarı doğru açılan pencere bu kalıbı doğrular.

Motorun durması kalıbı (Stalled pattern): Uzun beyaz mum grafiğinden sonra gerçek gövdesine yakın veya üstte bulunan küçük beyaz gövde kalıbıdır. Bazen kısa beyaz mum grafiği uzun beyaz mum grafiğinden önce gelmekte ve kalıbın oluştuğu anda pi-yasadaki toparlanma durmalıdır. Ayrıca Kararlılık kalıbı (Deliberation pattern) da de-nilmektedir.

36 Ekler

Mum grafiği çizgileri ve grafikleri (Candlestick lines and charts): Adlarında da ifade edildiği gibi mumlara benzeyen geleneksel Japon grafikleridir. Mum grafiği gerçek gövde (real body) ve gölgelerden (shadows) oluşmaktadır. Bakınız gerçek gövde (real body) ve gölge (shadows).

Ölüm haçı (Dead cross): Kısa dönem hareketli ortalama uzun dönem hareketli orta-lamayı alttan kestiği ayı piyasası sinyali olmaktadır.

Paspas tut kalıbı (Mat-hold pattern): Boğa piyasası devam formasyonudur. Beyaz mum grafiği yüksek aralığa sahip küçük siyah gerçek gövde tarafından takip edilmek-tedir. Daha sonra iki küçük siyah mum grafiğini, en son küçük siyah mum grafiğinden yüksek açılan güçlü beyaz mum grafiği takip etmektedir.


Pencere (Window): Batı aralığı (Western gap) ile aynıdır. Pencereler devamlılık for-masyonudur. Pazar toparlandığında ve pencere açtığında pencere destek olacak ve yukarı itecektir. Eğer pencere aşağı trendde açılıyor ise pencere yine destek olacak ve pencereye doğru toparlanma olacaktır. Japonca şöyle bir ifade bulunmaktadır: piyasa pencereye doğru gider (the market goes to the window).

Sabah yıldızı (Morning star): Üç mum grafiği tarafından oluşturulan ana bir dip geri dönüş formasyonudur. Birincisi uzun beyaz gerçek gövde, ikincisi aşağı doğru aralık gösteren küçük siyah veya beyaz gerçek gövde yıldız kalıbını oluşturmakta ve üçüncü-sü ise siyah mum grafiği birinci beyaz mum grafiği açılışına yakın kapanmaktadır.

Sabah doji yıldızı (Morning doji star): Sabah yıldızı (morning star) ile ortadaki küçük gerçek gövde yerine doji olması haricinde aynıdır. Bu kalıpta doji olması nedeniyle normal sabah yıldızı (morning star) kalıbına göre daha fazla boğa piyasası göstergesi-dir.

Sabah saldırısı (Morning attack): Açılışta büyük bir alım veya satım ile piyasası etki-lemeye yönelik Japonca terimdir.

38 Ekler

Saldırgan hat (Thrusting line): Önceki siyah gerçek gövdenin altında açılan önceki seansın ortasının altında kapanan beyaz mum grafiği kalıbıdır. Saldırgan hat Boynun içinde hattı (In-neck line)’na göre daha güçlü fakat Delici kalıbı (Piercing pattern) kadar güçlü değildir. Düşüş trendinde ayı piyasası, yükseliş trendinde ise boğa piyasası olarak kabul edilir.

Sekiz veya on yeni rekorlar (Eight or ten new records): Sekiz veya on yeni fiyat yük-selişinden sonra alım baskısı sonlanmaktadır. Bu şekilde bir yükselişten sonra, eğer ayı piyasası mum grafiği göstergesi görülüyorsa satış garantidir. Tersi sekiz veya on yeni düşük değerde oluşmaktadır.

Tasuki aralıkları (Tasuki gaps): Yukarı ve aşağı tasuki aralıkları bulunmaktadır. Aşağı tasuki aralığı, düşen piyasada siyah gerçek gövde bir önceki uzun siyah mum grafiği ile aralık bırakarak düştükten sonra aynı büyüklükte siyah gerçek gövde ile açılan ve siyah gerçek gövdenin üstünde kapanan beyaz mum grafiği ile takip edilmektedir. Bu kalıp ayı piyasası devam formasyonudur. Yukarı tasuki aralığı ise boğa piyasası devam formasyonudur. Yukarı tasuki aralığı, yükselen piyasada be-yaz gerçek gövde bir önceki beyaz siyah mum grafiği ile aralık bırakarak yükseldik-ten sonra aynı büyüklükteki siyah gerçek gövde ile açılan ve beyaz gerçek gövde-nin altında kapanan siyah mum grafiği ile takip edilmektedir. Tasuki aralıkları çok nadir görülmektedir.

Taşlaştırma kalıbı (Petrifying pattern): Harami haçı için diğer bir isimdir.

Tava dibi (Fry pan bottoms): Toparlak batı dibi (Western rounding bottom) kalıbına benzer. İçeri doğru açılan pencere bu kalıbı doğrular.


Tepe ve dip cımbızlar (Tweezers top and bottom): Gelecek seansta veya birkaç se-ansta aynı tepeler veya dipler test edildiğinde görülmektedir. Yan geri dönüş sinyalleri olup eğer cımbızı oluşturan iki mum grafiği diğer mum grafiği göstergesini oluşturu-yorsa daha önem kazanmaktadır. Örneğin, harami haçlarının iki seansı da aynı tepele-re sahip ise ve cımbız tepeleri ile ayı piyasası harami haçı aynı iki mum grafiğinden olu-şuyorsa önemli bir tepe geri dönüş formasyonu oluşturmaktadır.

Terkedilmiş bebek (Abandoned baby): Çok nadir bir tepe (top) veya dip (bottom) dö-nüş işareti. Önceki ve takip öden seansların mum grafiklerinden uzakta bulunan ve gölgeleri içeren doji yıldızını içermektedir. Tepede veya dipte Batı (Western) adası ile aynı olup ada seansı da doji’dir.

Ters çekiç (Inverted hammer): Düşüş trendini takip eden, uzun üst gölgesi bulunan ve seasın en dibinde bulunan beyaz mum grafiği kalıbıdır. Bu beyaz mum grafiğinde alt gölge olmamalı veya çok küçük olmalıdır. Ayı piyasası avcılık yıldızı (Shooting star) formasyonuna benzemekte fakat düşüş trendinde bir sonraki seansta teyit edilmek üzere boğa dip geri dönüş sinyali olmaktadır.

40 Ekler

Ters üç Buddha kalıbı (Inverted three Buddha pattern): Bakınız Üç Buddha kalıbı (Three Buddha patterns).

Uzun bacaklı doji (Long-legged doji): Çok uzun gölgeleri bulunan doji kalıbıdır. Bu çok önemli geri dönüş işaretidir. Eğer uzun bacaklı doji seansı, seans aralığının orta-sında ise kalıba Çekçek adam (Rickshaw man) denilmektedir. Bakınız Doji.

Üç aralıklar (Three gaps): Eğer ayı piyasası göstergesi mum grafiği üç tane aralıktan yüksekte ise satın alma gücü tükenmekte veya boğa piyasası göstergesi mum grafiği üç tane aralıktan düşükte ise satma gücü tükenmektedir.

Üç beyaz veya üç ilerleyen askerler (Three white or three advancing soldiers): Herbirinin kapanışı seansın en yükseği olan sırayla yükselen üç beyaz mum grafiği gru-bundan oluşmaktadır. Düşük fiyat alanları veya sabit fiyatların bulunduğu süreçlerde bu üç beyaz mum grafiği güç kazandırmaktadır.

Üç Buddha kalıbı (Three Buddha patterns): Üç Buddha kalıbı, Batı kafası ve omuzu üstü (Western head and shoulders top) ile aynıdır. Japon terminolijisinde üç Buddha tepesi, Üç dağ tepesi (Three mountain top) kalıbının orta dağının en uzun olması ile


aynıdır. Ters üç Buddha kalıbı (Inverted three Buddha pattern), ters Batı kafası ve omuzu üstü (Western head and shoulders top) ile aynıdır. Japon terminolijisinde ters üç Buddha tepesi, Üç nehir dibi (Three river bottom) kalıbının orta nehirinin en uzun olması ile aynıdır.

Üç dağ tepesi (Three mountain top): Aynı veya yakın yükseklikte tepelere sahip to-parlanma formasyonudur. Bazen de üç yukarı dalga şeklinde de görülebilir.

Üç düşen metodlar (Falling three methods): Bakınız Üç metodlar (Three methods).

Üç kargalar (Three crows): Düşük değelerinde kapanan ard arda gelen üç göreceli uzun siyah mum grafikleri formasyonudur. Uzun süre toparlanmadan sonra veya yük-sek fiyat düzeyinde tepe dönüş formasyonudur.

Üç metodlar (Three methods): İki tipi bulunmaktadır. Birinci tip, düşen üç metodlar olup ayı piyasası devam formasyonudur. Formasyon beş mum grafiğinden oluşmakta-dır. Uzun siyah gerçek gövde, üç küçük genellikle beyaz gövde tarafından birinci siyah mum grafiği aralığında takip edilmektedir. Daha sonra siyah mum grafiği yeni bir dip ile kapanmaktadır. İkinci tip ise yükselen üç metodlar olup boğa piyasası devam for-masyonudur. Uzun beyaz mum grafiği, üç küçük genellikle siyah gövde tarafından bi-

42 Ekler

rinci beyaz mum grafiği aralığında takip edilmektedir. Daha sonra beşinci beyaz mum grafiği yeni bir tepe ile kapanmaktadır.

Üç nehir dibi (Three river bottom): Piyasa dip noktayı üç defa görmesi ile oluşmakta-dır. Dip noktaların teyit edilmesi için araya giren vadilerin zirvesi beyaz mum grafikleri veya aralıklarla aşılmaktadır.

Üç yıldız (Tri-star): Sabah veya akşam yıldızları gibi aynı formasyona sahip üç tane doji. Sıradışı olarak nadir görülen ana geri dönüş formasyonudur.

Üst gölge (Upper shadow): Bakınız Gölgeler (Shadows).

Üstten traşlanma (Shaven head): Üst gölgesi olmayan mum grafiği.

Yağmur damlası (Rain drop): Bakınız Yıldız (Star).

Yan yana beyaz hatlar (Side-by-side white lines): Ard arda gelen aynı ya da çok ya-kın açılış ve gerçek gövde uzunluğuna sahip beyaz mum grafikleri kalıbıdır. Yükseliş trendinde bu yan yana beyaz mum grafikleri daha yükselmekte ise bu boğa piyasası devam formasyonu (bullish continuation pattern) olduğunun göstergesidir. Düşüş trendinde bu yan yana beyaz mum grafikleri daha düşmekte ise bu ayı piyasası gös-tergesi olup geçici açık kapsama (temporary short covering) olarak görülmektedir.


Yıldız (Star): Uzun gerçek gövdeyi yüksek veya düşük aralıkta takip eden küçük ger-çek gövdeden (bükülmüş tepe benzeri) oluşmaktadır. Yıldız, yıldızdan önce gelen trendin zayıfladığını göstermektedir. Bazen düşüş trendinde bulunan yıldız kalıbını ta-kip eden uzun siyah mum grafiği kalıbı oluşmakta ve bu kalıba yağmur damlası (rain drop) formasyonu denilmektedir.

Ying ve yang (Yin and yang): Siyah (yin) ve beyaz (yang) mum grafiklerinin Çince adıdır.

Yukarı tasuki aralığı (Upside gap tasuki): Bakınız Tasuki aralıkları (Tasuki gaps).

Yutma görüntüsü (Engulfing patterns): Ayı ve boğa piyasası yutma görüntüsü kalıp-ları bulunmaktadır. Boğa piyasası yutma görüntüsü, aşağı yönlü trendde büyük beyaz gövdenin küçük siyah gövdeyi yutması şeklinden oluşmaktadır. Boğa piyasası yutma görüntüsü, önemli bir dip geri dönüş formasyonudur. Ayı piyasası yutma görüntüsü, yukarı yönlü trendde büyük siyah gövdenin küçük beyaz gövdeyi yutması şeklinden oluşmaktadır. Boğa piyasası yutma görüntüsü, önemli bir tepe geri dönüş formasyonu olup satış baskının alış baskısına göre baskın olduğunda ortaya çıkmaktadır.

Yüksek blok (Advance block): üç beyaz asker varyasyonunda en sondaki iki beyaz as-ker (beyaz gerçek gövde) zayıflayan yükselen trend göstermektedir. Bu zayıflama, uzun üst gölgeler veya kademe kademe küçülen gerçek gövdeler şeklinde kendini gös-terebilmektedir. Satınalma gücünün azalmasını veya satış baskısının artttığını göster-mektedir.

44 Ekler

Yüksek dalga (High wave): Uzun alt veya üst gölge ve kısa gerçek gövdeye sahip mum grafiğinin ardından yüksek aralıkta gelen mum grafikleri yapıyı oluşturmaktadır. Bu yapı piyasada bir geri dönüşün olacağını haber vermektedir.

Yüksek fiyat aralık oyunu (High-price gapping play): Bakınız Aralık oyunu (Gapping play).

Yükselen üç metodlar (Rising three methods): Bakınız Üç metodlar (Three methods).

EK C: Excel Fonksiyonları Referans Listesi

Bu bölümde Excel çalışma fonksiyonları listesi kategoriler göre alfabetik olarak sunul-maktadır.

Bölümde; Arama ve Başvuru, Bilgi, Finansal, İstatiksel, Mantıksal, Matematiksel ve Trigonometri, Metin, Mühendislik, Tarih ve Zaman, Veritabanı olmak üzere 10 ka-tegoride fonksiyonlar listelenmektedir. Listelenen fonksiyonların bazıları Çözümleme Araç Takımı (Analysis Toolpak) eklentisi aktif hale getirilerek kullanılabilmektedir. Be-lirli bir fonksiyon ve parametreleri hakkında daha fazla bilgi alınmak isteniyorsa iş-lev/fonksiyon listesinde seçilerek F1 yardım tuşuna tıklanılması gerekmektedir.

Excel’de Türkçe fonksiyon isimleri İngilizce’den Türkçe’ye çevrildikleri için tam kulla-nımlarını yansıtmamakta ve Türkçe fonksiyonların özellikle finansal fonksiyonların kul-lanımı kafa karışıklığı oluşturabilmektedir. Kitap boyunca uygulandığı gibi fonksiyonla-rın hem İngilizce hem Türkçe isimlerinin öğrenilmesi tavsiye edilmektedir.

Burada listelenen fonksiyon adlarının çoğu İngilizce ve Türkçe program sürümlerinde aynı olmasına rağmen, bazı fonksiyonların Türkçe karşılığı kitap içerisinde bulunamı-yorsa yapılması gereken; fonksiyonu İngilizce sürümde kullanarak bir çalışma kitabına kaydettikten sonra Türkçe sürüm içeren bir bilgisayarda açılmasıyla fonksiyonun Türk-çe karşılığı görüntülenebilmektedir. Başka bir yöntemde programınızın dilini İngilizce yaptıktan sonra fonksiyonu kullanarak bir çalışma kitabına kaydettikten sonra prog-ramın dilini Türkçe olarak değiştirip dosyanın açılmasıyla fonksiyonun Türkçe karşılığı görüntülenebilmektedir.

Arama ve Başvuru Fonksiyonları

FONKSİYON (ENG) FONKSİYON (TR) TANIM

ADDRESS ADRES Çalışma sayfası hücresine metin olarak hücre referansı döndürür

AREAS ALANSAY Referans hücre alanındaki alan sayısını döndürür

CHOOSE ELEMAN Değer listesinden birini seçer

COLUMN SÜTUN Referans hücre alanındaki sütun sayısını döndürür

COLUMNS SÜTUNSAY Referans hücre alanındaki toplam sütun sayısını döndürür

GETPIVOTDATA ÖZETVERİAL Özet Tablo’daki depolanan veriyi döndürür

46 Ekler

HLOOKUP YATAYARA Hücre alanının ilk satırında bulunan aranan değerin ilgili sütununa giderek hücre değerini döndürür

HYPERLINK KÖPRÜ Ağ üzerinde, intranet veya internette bulunan dosyanın açılması için kısayol oluşturur

INDEX İNDİS Hücre kaynağı veya diziden indeks kullanarak seçim yapar

INDIRECT DOLAYLI Metin değeri ile belirtilen hücre referansını döndürür

LOOKUP ARA Vektör veya dizideki değerleri arar

MATCH KAÇINCI Hücre referansı veya dizideki değerleri arar

OFFSET KAYDIR Verilen referans hücreden offset ile hücre referansı döndürür

ROW SATIR Referans hücre alanındaki satır sayısını döndürür

ROWS SATIRSAY Referans hücre alanındaki toplam satır sayısını döndürür

RTD RTD COM otomasyonunu destekleyen herhangi bir programdan anlık güncel veri getirir

TRANSPOSE DEVRİK_DÖNÜŞÜM Dizinin transpozesi döndürür

VLOOKUP DÜŞEYARA Hücre alanının ilk sütununda bulunan aranan değerin ilgili satırına giderek hücre değerini döndürür

Bilgi Fonksiyonları


CELL HÜCRE Hücrenin içeriği, yeri ve düzenlemesi hakkında bilgi döndürür

ERROR.TYPE HATA.TİPİ Hata tipi ile ilgili hata numarasını döndürür

INFO BİLGİ Mevcut işletim sistemi ile ilgili bilgi döndürür

ISBLANK EBOŞSA Hücre boş ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISERR EHATA Değer #N/A hatası hariç diğer bir hata numarası ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISERROR EHATALIYSA Değer bir hata numarası ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISEVEN ÇİFTMİ Sayı çift sayı ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISLOGICAL EMANTIKSALSA Değer mantıksal değer ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISNA EYOKSA Değer #N/A hata numarası ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISNONTEXT EMETİNDEĞİLSE Değer metin değil ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISNUMBER ESAYIYSA Değer sayı ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISODD TEKMİ Sayı tek sayı ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISREF EREFSE Değer hücre referansı ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

ISTEXT EMETİNSE Değer metin ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

N S Sayıya çevrilmiş değer döndürür

EK C: Excel Fonksiyonları Referans Listesi 47

NA YOKSAY #N/A hata numarası değerini döndürür

TYPE TÜR Değerin veri tipini gösteren sayı döndürür

Finansal Fonksiyonlar


ACCRINT GERÇEKFAİZ Periyodik faiz ödeyen menkul değer için birikmiş faiz döndürür

ACCRINTM GERÇEKFAİZV Vade zamanı faiz ödeyen menkul değer için birikmiş faiz döndürür

AMORDEGRC AMORDEGRC Amortisman katsayısı kullanarak her muhasebe dönemi için amortisman değerini döndürür

AMORLINC AMORLINC Her muhasebe dönemi için amortisman değerini döndürür

COUPDAYBS KUPONGÜNBD Kupon dönemi başlangıcından vade tarihine kadar olan gün sayısını döndürür

COUPDAYS KUPONGÜN Vade tarihini kapsayan kupon dönemi gün sayısını döndürür

COUPDAYSNC KUPONGÜNDSK Vade tarihinden bir sonraki kupon dönemine kadar olan gün sayısını döndürür

COUPNCD KUPONGÜNSKT Vade tarihinden bir sonraki kupon dönemini döndürür

COUPNUM KUPONSAYI Edinim tarihi ile vade tarihi arasında ödenecek kupon sayısını döndürür

COUPPCD KUPONGÜNÖKT Edinim tarihinden önceki kupon tarihini döndürür

CUMIPMT CTOPÖDENENFAİZ İki dönem arasındaki kümülatif faiz ödemesi miktarını döndürür

CUMPRINC TOPANAPARA İki dönem arasındaki kredinin kümülatif anapara ödemesi miktarını döndürür

DB AZALANBAKİYE Sabit azalan bakiyeler yöntemi ile belirli dönem için varlığın amortisman değerini döndürür

DDB ÇİFTAZALANBAKİYE Çift azalan bakiyeler yöntemi veya belirlenen diğer bir yöntem ile belirli dönem için varlığın amortisman değerini döndürür

DISC İNDİRİM Menkul değer için iskonto oranını döndürür

DOLLARDE LİRAON Fraksiyon/kesir olarak ifade edilen dolar fiyatını ondalık sayıya çevirir

DOLLARFR LİRAKES Ondalık sayı olarak ifade edilen dolar fiyatını Fraksiyon/kesir olarak sayıya çevirir

DURATION SÜRE Periyodik faiz ödemeleri yapan menkul değerin yıllık süresini döndürür

EFFECT ETKİN Yıllık etkin/bileşik faiz oranını döndürür

FV GD Yatırımın gelecek değerini döndürür

FVSCHEDULE GDPROGRAM Başlangıç anapara için değişik bileşik faiz oranları serisi uygulayarak gelecek değerini döndürür

INTRATE FAİZORANI Tamamıyla yatırılmış menkul değer için faiz oranını döndürür

IPMT FAİZTUTARI Yatırım için belirlenen dönemdeki faiz ödemesi değerini döndürür

48 Ekler

IRR İÇ_VERİM_ORANI Nakit akışları serisi içim iç verim oranı değerini döndürür

ISPMT ISPMT Yatırımın belirlenen döneminde ödenen faizi hesaplar

MDURATION MSÜRE $100 nominal değeri olduğu varsayılan menkul değer için Macauley değiştirilmiş vade süresini döndürür

MIRR D_İÇ_VERİM_ORANI Pozitif ve negatif nakit akışlarının farklı faiz oranlarında finanse edildiği iç verim oranını döndürür

NOMINAL NOMİNAL Yıllık nominal faiz oranını döndürür

NPER TAKSİT_SAYISI Yatırımın dönem sayısı değerini döndürür

NPV NBD Dönemsel nakit akışları ve iskonto oranına bağlı olarak yatırımın net bugünkü değerini döndürür

ODDFPRICE TEKYDEĞER $100 nominal değeri olan ilk dönemi çift olan menkul değer fiyatını döndürür

ODDFYIELD TEKYÖDEME İlk dönemi çift olan menkul değer getirisini döndürür

ODDLPRICE TEKSDEĞER $100 nominal değeri olan en son dönemi çift olan menkul değer fiyatını döndürür

ODDLYIELD TEKSÖDEME Son dönemi çift olan menkul değer getirisini döndürür

PMT DEVRESEL_ÖDEME Anüite için dönemsel ödeme değeri döndürür

PPMT ANA_PARA_ÖDEMESİ Yatırım için belirlenen dönemdeki anapara ödemesi değerini döndürür

PRICE DEĞER $100 nominal değeri olan periyodik faiz ödeyen menkul değer fiyatını döndürür

PRICEDISC DEĞERİND $100 nominal değeri olan iskonto edilmiş menkul değer fiyatını döndürür

PRICEMAT DEĞERVADE $100 nominal değeri olan vade tarihinde faiz ödeyen menkul değer fiyatını döndürür

PV BD Yatırımın bugünkü değerini döndürür

RATE FAİZ_ORANI Anüite için dönemse faiz oranını döndürür

RECEIVED GETİRİ Tamamıyla yatırılmış menkul değer için vade tarihinde elde edilecek değeri döndürür

SLN DA Varlık için bir dönemlik doğrusal amortisman değerini döndürür

SYD YAT Varlık için belirlenen dönemde yılların toplamı amortisman değerini döndürür

TBILLEQ HTAHEŞ Hazine bonosu için tahvil eşdeğer getiriyi döndürür

TBILLPRICE HTAHDEĞER $100 nominal değeri olan hazine bonosu fiyatını döndürür

TBILLYIELD HTAHÖDEME Hazine bonusu için getiri değeri döndürür

VDB DAB Azalan bakiyeler yöntemi kullanılarak belirlenen dönem için varlık amor-tisman değeri döndürür

XIRR AİÇVERİMORANI Dönemsel olmayan nakit akışı planı için iç verim oranını döndürür

XNPV ANBD Dönemsel olmayan nakit akışı planı için net bugünkü değeri döndürür


YIELD ÖDEME Dönemsel faiz ödemesi yapan menkul değer için getiri değerini döndürür

YIELDDISC ÖDEMEİND Hazine bonosu gibi iskonto edilmiş menkul değer için yıllık getiri değerini döndürür

YIELDMAT ÖDEMEVADE Vade tarihinde faiz ödemesi yapan menkul değer için yıllık getiri değerini döndürür

İstatistiksel Fonksiyonlar


AVEDEV ORTSAP Veri noktalarının ortalamalarından mutlak sapmalarının ortalamasını döndürür

AVERAGE ORTALAMA Parametrelerinin ortalamasını döndürür

AVERAGEA ORTALAMAA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde parametreleri-nin ortalamasını döndürür

BETADIST BETADAĞ Beta kümülatif dağılım fonksiyonunu döndürür

BETAINV BETATERS Belirlenen beta dağılımı için ters kümülatif dağılım fonksiyonunu döndü-rür

BINOMDIST BİNOMDAĞ Bireysel binomyal dağılım olasılığını döndürür

CHIDIST KİKAREDAĞ Ki-kare dağılımının tek kuyruk olasılığını döndürür

CHIINV KİKARETERS Ki-kare dağılımının ters tek kuyruk olasılığını döndürür

CHITEST KİKARETEST Bağımsızlık ile ilgili Chi testi sonucunu döndürür

CONFIDENCE GÜVENİRLİK Anakitle ortalaması için güven düzeyini döndürür

CORREL KORELASYON İki veri seti arasındaki korelasyon katsayısı değerini döndürür

COUNT BAĞ_DEĞ_SAY Parametreler listesinde bulunan sayı miktarını sayar

COUNTA BAĞ_DEĞ_DOLU_SAY Parametreler listesinde bulunan değer miktarını sayar

COUNTBLANK BOŞLUKSAY Hücre alanı içinde bulunan boş hücre miktarını sayar

COUNTIF EĞERSAY Hücre alanında verilen koşula uygun boş olmayan hücre miktarını sayar

COVAR KOVARYANS Sapmaların çarpımının ortalamasını ifade eden kovaryans değerini döndürür

CRITBINOM KRİTİKBİNOM Kümülatif binomyal dağılımın kriter değerine küçük eşit olduğu en küçük değeri döndürür

DEVSQ SAPKARE Sapmaların kareleri toplamını döndürür

EXPONDIST ÜSTELDAĞ Exponensiyel veya üstel dağılımı döndürür

FDIST FDAĞ F olasılık dağılımını döndürür

FINV FTERS Ters F olasılık dağılımını döndürür

FISHER FISHER Fisher transformasyonunu döndürür

50 Ekler

FISHERINV FISHERTERS Ters Fisher transformasyonunu döndürür

FORECAST TAHMİN Doğrusal eğilim doğrusu tahmin değeri döndürür

FREQUENCY SIKLIK Frekans dağılımını dikey dizi olarak döndürür

FTEST FTEST F-testi sonucunu döndürür

GAMMADIST GAMADAĞ Gamma dağılımını döndürür

GAMMAINV GAMATERS Ters gamma kümülatif dağılımını döndürür

GAMMALN GAMALN Gamma Γ(x) fonksiyonu doğal logaritmasını döndürür

GEOMEAN GEOORT Geometrik ortalamayı döndürür

GROWTH BÜYÜME Üstel eğri değerlerini döndürür

HARMEAN HARORT Harmonik ortalamayı döndürür

HYPGEOMDIST HİPERGEOMDAĞ Hipergeometrik dağılımı döndürür

INTERCEPT KESMENOKTASI Doğrusal regresyonda kesişim noktası ya da sabit katsayı değerini döndürür

KURT BASIKLIK Veri seti kurtosis/çarpıklık değerini döndürür

LARGE BÜYÜK Veri setindeki k-ıncı değeri döndürür

LINEST DOT Doğrusal eğilim doğrusunun parametrelerini döndürür

LOGEST LOT Exponensiyel ya da üstel eğilim doğrusunun parametrelerini döndürür

LOGINV LOGTERS Ters lognormal dağılımı döndürür

LOGNORMDIST LOGNORMDAĞ Kümülatif lognormal dağılımı döndürür

MAX MAK Parametreler listesindeki maksimum değeri döndürür

MAXA MAKA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde parametreler listesindeki maksimum değeri döndürür

MEDIAN ORTANCA Verilen sayıların medyan ya da ortanca değerini döndürür

MIN MİN Parametreler listesindeki minimum değeri döndürür

MINA MİNA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde parametreler listesindeki minimum değeri döndürür

MODE ENÇOK_OLAN Veri setinde bulunan en sık değeri ya da mod değerini döndürür

NEGBINOMDIST NEGBİNOMDAĞ Negatif binomyal dağılımı döndürür

NORMDIST NORMDAĞ Normal kümülatif dağılımı döndürür

NORMINV NORMTERS Ters normal kümülatif dağılımı döndürür

NORMSDIST NORMSDAĞ Standart normal kümülatif dağılımı döndürür

NORMSINV NORMSTERS Ters standart normal kümülatif dağılımı döndürür

PEARSON PEARSON Pearson çarpım moment korelasyon katsayısı karesini döndürür

PERCENTILE YÜZDEBİRLİK Veri setindeki k-ıncı yüzde değerini döndürür

PERCENTRANK YÜZDERANK Veri setinde bulunan değerin yüzde sırasını döndürür


PERMUT PERMÜTASYON Verilen sayıda nesnelerin permütasyon sayısını döndürür

POISSON POISSON Poisson dağılımını döndürür

PROB OLASILIK Hücre alanındaki değerlerin iki limit arasında bulunma olasılığını döndü-rür

QUARTILE DÖRTTEBİRLİK Veri setinin dördebölenlerini döndürür

RANK RANK Sayı listesinde bulunan sayının sırasını döndürür

RSQ RKARE Pearson çarpım moment korelasyon katsayısı karesini döndürür

SKEW ÇARPIKLIK Dağılımını çarpıklığını döndürür

SLOPE EĞİM Doğrusal regresyon denkleminin eğimini döndürür

SMALL KÜÇÜK Veri setindeki k-ıncı küçük değeri döndürür

STANDARDIZE STANDARTLAŞTIRMA Normalleştirilmiş değer döndürür

STDEV STDSAPMA Örneklem baz alınarak standart sapmayı hesaplar

STDEVA STDSAPMAA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde örneklem baz alınarak standart sapmayı hesaplar

STDEVP STDSAPMAS Anakitle baz alınarak standart sapmayı hesaplar

STDEVPA STDSAPMASA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde anakitle baz alınarak standart sapmayı hesaplar

STEYX STHYX Regresyonda her x değeri için tahmin edilen y değerinin standart hata-sını döndürür

TDIST TDAĞ Student t-testi dağılımını döndürür

TINV TTERS Ters Student t-testi dağılımını döndürür

TREND EĞİLİM Doğrusal trend doğrultusunda değerler döndürür

TRIMMEAN KIRPORTALAMA Veri setinin içinden ortalama döndürür

TTEST TTEST Student t-testi olasılık değerini döndürür

VAR VAR Örneklem baz alınarak varyansı tahmin eder

VARA VARA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde örneklem baz alınarak varyansı tahmin eder

VARP VARS Tüm anakitle baz alınarak varyansı hesaplar

VARPA VARSA Sayıları, metinleri ve mantıksal değerleri içerecek şekilde anakitle baz alınarak varyansı hesaplar

WEIBULL WEIBULL Weibull dağılımı değerini döndürür

ZTEST ZTEST Z-testinin tek kuyruk olasılık değerini döndürür

52 Ekler

Mantıksal Fonksiyonlar


AND VE Eğer bütün paramatreler DOĞRU/TRUE ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

FALSE YANLIŞ Mantıksal YANLIŞ/FALSE değeri döndürür

IF EĞER Gerçekleştirilecek mantıksal testi belirler

NOT DEĞİL Parametrenin mantığını tam tersine çevirir

OR YADA Eğer herhangi bir paramatre DOĞRU/TRUE ise DOĞRU/TRUE değeri döndürür

TRUE DOĞRU Mantıksal DOĞRU/TRUE değeri döndürür

Matematiksel ve Trigonometri Fonksiyonları


ABS MUTLAK Sayının mantıksal değerini döndürür

ACOS ACOS Sayının arkkosinüs döndürür

ACOSH ACOSH Sayının ters hiperbolik kosinüs döndürür

ASIN ASİN Sayının arksinüs değerini döndürür

ASINH ASİNH Sayının ters hiperbolic sinüs değerini döndürür

ATAN ATAN Sayının arktanjant değerini döndürür

ATAN2 ATAN2 X ve y koordinatlarından arktanjant değeri döndürür

ATANH ATANH Sayının ters hiperbolik tanjant değerini döndürür

CEILING TAVANAYUVARLA Sayıyı en yakın tamsayı değerine yukarı yuvarlar ya da en yakın çok anlamlı düzeye yuvarlar

COMBIN KOMBİNASYON Verilen bazı nesneler için kombinasyon sayısını döndürür

COS COS Sayının kosinüsünü döndürür

COSH COSH Sayının hiperbolik kosinüsünü döndürür

DEGREES DERECE Radyanları derecelere döndürür

EVEN ÇİFT Sayıyı en yakın çift tamsayıya yuvarlar

EXP ÜS Verilen sayının e üssü olarak değerini döndürür

FACT ÇARPINIM Verilen sayının faktörüyelini döndürür

FACTDOUBLE ÇİFTFAKTÖR Verilen sayının çift faktörüyelini döndürür

FLOOR TABANAYUVARLA Verilen sayıyı sıfıra doğru aşağıya yuvarlar

GCD OBEB En büyük ortak böleni (EBOB) değerini döndürür

INT TAMSAYI Sayıyı en yakın tamsayı değerine aşağıya doğru yuvarlar


LCM OKEK En küçük ortak çarpan (EKOK) değerini döndürür

LN LN Sayının doğal logaritma değerini döndürür

LOG LOG Sayının belirlenen üs değerinde logaritmasını döndürür

LOG10 LOG10 Sayının 10 üs değerinde logaritmasını döndürür

MDETERM DETERMİNANT Dizinin matriks determinantını döndürür

MINVERSE DİZEY_TERS Dizinin ters matriksini döndürür

MMULT DÇARP İki dizinin matriks çarpımını döndürür

MOD MOD Mod ile bölüm sonucu kalan değeri döndürür

MROUND KYUVARLA Belirlenen çarpana yuvarlanmış sayı döndürür

MULTINOMIAL ÇOKTERİMLİ Sayı setinin multinomialını döndürür

ODD TEK Sayıyı en yakın tektamsayıya yuvarlar

PI Pİ Pi sayısı değeri döndürür

POWER KUVVET Sayının üs alınması ile sonucu döndürür

PRODUCT ÇARPIM Parametreleri çarpar

QUOTIENT BÖLÜM Bölümün tam sayı kısmını döndürür

RADIANS RADYAN Dereceleri radyanlara döndürür

RAND S_SAYI_ÜRET 0 ile 1 arasında tesadüfi sayı döndürür

RANDBETWEEN RASTGELEARADA Belirlenen sayılar arasında tesadüfi sayı döndürür

ROMAN ROMEN Arabik rakamı romen rakamına metin olarak çevirir

ROUND YUVARLA Sayıyı belirlenen basamak sayısında sayıya yuvarlar

ROUNDDOWN AŞAĞIYUVARLA Sayıyı sıfıra doğru aşağı yuvarlar

ROUNDUP YUKARIYUVARLA Sayıyı sıfırdan uzağa yukarı yuvarlar

SERIESSUM SERİTOPLA Formüle bağlı olarak üs serilerinin toplamını döndürür

SIGN İŞARET Sayının işaretini döndürür

SIN SİN Verilen açının sinüsünü döndürür

SINH SİNH Sayının hiperbolik sinüsünü döndürür

SQRT KAREKÖK Doğal olarak pozitif olan karekökü döndürür

SQRTPI KAREKÖKPİ Pi sayısının karekökünü döndürür

SUBTOTAL ALTTOPLAM Veritabanı veya listede alttoplam değeri döndürür

SUM TOPLA Parametreleri toplar

SUMIF ETOPLA Verilen koşul sağlandığında hücreleri toplar

SUMPRODUCT TOPLA.ÇARPIM Dizinin ilgili elemanlarının çarpımlarının toplamını döndürür

SUMSQ TOPKARE Parametrelerinin kareler toplamını döndürür

54 Ekler

SUMX2MY2 TOPX2EY2 İki dizinin ilgili değerlerinin karelerinin farklarının toplamını döndürür

SUMX2PY2 TOPX2AY2 İki dizinin ilgili değerlerinin kareler toplamının toplamını döndürür

SUMXMY2 TOPXEY2 İki dizinin ilgili değerlerinin farklarının kareler toplamını döndürür

TAN TAN Sayının tanjant değerini döndürür

TANH TANH Sayının hiperbolik tanjant değerini döndürür

TRUNC NSAT Sayıyı tamsayı olarak kırpar

Metin Fonksiyonları


ASC ASC Karakter dizisi içerisindeki iki bayt İngilizce harfleri veya katakanaları tek bayt karakterlere çevirir

BAHTTEXT BAHTTEXT ß (baht) kur biçimini kullanarak ile bir sayıyı metine çevirir

CHAR DAMGA Belirlenen kod sayısı ile temsil edilen karakteri döndürür

CLEAN TEMİZ Metin içerisindeki tüm çıktı alınamaz karakterleri kaldırır

CODE KOD Metin dizisi içindeki ilk karakterin nümerik kodunu döndürür

CONCATENATE BİRLEŞTİR Birden fazla metini bir metin olarak birleştirir

DOLLAR LİRA $ (dolar) kur biçimini kullanarak ile bir sayıyı metine çevirir

EXACT ÖZDEŞ İki metin değerinin aynı olup olmadığını kontrol eder

FIND, FINDB BUL Bir metin değerini diğer bir metin içerisinde büyük harf-küçük harf duyar-lılığı olarak bulur

FIXED SAYIDÜZENLE Sayıyı verilen sabit basamak sayı kadar metin olarak biçimlendirir

JIS JIS Karakter dizisi içerisindeki tek bayt İngilizce harfleri iki bayt karakterlere çevirir

LEFT, LEFTB SOLDAN Metin dizisi içindeki sol taraftaki karakterleri döndürür

LEN, LENB UZUNLUK Metin dizisi içindeki karakter sayısını döndürür

LOWER KÜÇÜKHARF Metini küçük harflere çevirir

MID, MIDB PARÇAAL Metin dizisi içinde belirlenen karakterden başlayarak belirli sayıda karak-teri döndürür

PHONETIC PHONETIC Metin dizisi içinde bulunan fonetik (furigana) karakterleri çıkarır

PROPER YAZIM.DÜZENİ Metin değeri içindeki her kelimenin baş harfini büyük harfe dönüştürür

REPLACE, REPLACEB

DEĞİŞTİR Karakterleri metin ile değiştirir

REPT YİNELE Metini verilen sayıda tekrar eder

RIGHT, RIGHTB SAĞDAN Metin dizisi içindeki sağ taraftaki karakterleri döndürür

SEARCH, SEARCHB MBUL Bir metini diğer bir metin içinde büyük harf-küçük harf duyarlılığı olma-


dan bulur

SUBSTITUTE YERİNEKOY Metin dizisi içerisinde yeni metin eski metinin yerlerini değiştirir

T M Parametrelerini metine çevirir

TEXT METNEÇEVİR Sayıyı biçimlendirir ve metine çevirir

TRIM KIRP Metinden boşlukları kaldırır

UPPER BÜYÜKHARF Metini büyük harflere çevirir

VALUE SAYIYAÇEVİR Metin tipinde parametreyi sayıya çevirir

Mühendislik Fonksiyonları


BESSELI BESSELI Değiştirilmiş Bessel fonksiyonu olan ln(x) döndürür

BESSELJ BESSELJ Bessel fonksiyonu olan Jn(x) döndürür

BESSELK BESSELK Değiştirilmiş Bessel fonksiyonu olan Kn(x) döndürür

BESSELY BESSELY Bessel fonksiyonu olan Yn(x) döndürür

BIN2DEC BIN2DEC Binary yani ikili sayıyı desimal yani ondalık sayıya çevirir

BIN2HEX BIN2HEX Binary yani ikili sayıyı hekzadesimal sayıya çevirir

BIN2OCT BIN2OCT Binary yani ikili sayıyı oktala çevirir

COMPLEX KARMAŞIK Gerçek ve imajiner yani sanal katsayıları kompleks sayıya çevirir

CONVERT ÇEVİR Bir ölçüm birimindeki değeri diğer ölçüm birimine çevirir

DEC2BIN DEC2BIN Desimal yani ondalık sayıyı binary yani ikili sayıya çevirir

DEC2HEX DEC2HEX Desimal yani ondalık sayıyı hekzadesimal sayıya çevirir

DEC2OCT DEC2OCT Desimal yani ondalık sayıyı oktal sayıya çevirir

DELTA DELTA İki değerin eşit olup olmadığını kontrol eder

ERF HATAİŞLEV Hata fonksiyonunu döndürür

ERFC TÜMHATAİŞLEV Tamamlayıcı hata fonksiyonunu döndürür

GESTEP BESINIR Sayının eşik değerden yüksek olup olmadığını kontrol eder

HEX2BIN HEX2BIN Hekzadesimal sayıyı binary yani ikili sayıya çevirir

HEX2DEC HEX2DEC Hekzadesimal sayıyı desimala yani ondalık sayıya çevirir

HEX2OCT HEX2OCT Hekzadesimal sayıyı oktala çevirir

IMABS SANMUTLAK Kompleks sayının mutlak değerini veya modunu döndürür

IMAGINARY SANAL Kompleks sayının imajiner veya sanal katsayısını döndürür

IMARGUMENT SANBAĞ_DEĞİŞKEN Theta argümanını (radyan olarak ifade edilen açı) döndürür

IMCONJUGATE SANEŞLENEK Kompleks sayının complex conjugate terimindeki değerini döndürür

56 Ekler

IMCOS SANCOS Kompleks sayının kosinüsünü döndürür

IMDIV SANBÖL İki komplek sayının bölme işlemi sonucunu döndürür

IMEXP SANÜS Kompleks sayının exponensiyelini veya üstelini döndürür

IMLN SANLN Kompleks sayının doğal logaritmasını döndürür

IMLOG10 SANLOG10 Kompleks sayının 10 tabanlı logaritmasını döndürür

IMLOG2 SANLOG2 Kompleks sayının 2 tabanlı logaritmasını döndürür

IMPOWER SANKUVVET Kompleks sayının tamsayı üssü gücü değerini döndürür

IMPRODUCT SANÇARP 2’den 29’a kadar sayıda kompleks sayının çarpımını döndürür

IMREAL SANGERÇEK Kompleks sayının gerçek katsayısını döndürür

IMSIN SANSIN Kompleks sayının sinüsünü döndürür

IMSQRT SANKAREKÖK Kompleks sayının karekökünü döndürür

IMSUB SANÇIKAR İki kompleks sayının farkını döndürür

IMSUM SANTOPLA Kompleks sayıların toplamını döndürür

OCT2BIN OCT2BIN Oktal sayıyı ikili (binary) sayıya çevirir

OCT2DEC OCT2DEC Oktal sayıyı desimala yani ondalık sayıya çevirir

OCT2HEX OCT2HEX Oktal sayıyı hekzadesimala çevirir

Tarih ve Zaman Fonksiyonları


DATE TARİH Belirli tarihin seri numarasını döndürür

DATEVALUE TARİHSAYISI Metin biçiminde olan tarihi seri numarasına çevirir

DAY GÜN Ayın gününü seri numarasına çevirir

DAYS360 GÜN360 360 gün temelinde iki tarih arasındaki gün sayısını hesaplar

EDATE SERİTARİH Belirlenen tarihten verilen ay sayısı kadar önce veya sonra olan tarihin seri numarasını döndürür

EOMONTH SERİAY Belirlenen tarihten verilen ay sayısı kadar önce veya sonra olan ayın son gününü döndürür

HOUR SAAT Seri numarasını saate çevirir

MINUTE DAKİKA Seri numarasını dakikaya çevirir

MONTH AY Seri numarasını aya çevirir

NETWORKDAYS TAMİŞGÜNÜ İki tarih arasındaki çalışma günü sayısını döndürür

NOW ŞİMDİ Mevcut tarih ve zamanın seri numarasını döndürür

SECOND SANİYE Seri numarasını saniyeye çevirir

TIME ZAMAN Belirli zamanın seri numarasını çevirir


TIMEVALUE ZAMANSAYISI Metin biçimindeki tarihi seri numarasına çevirir

TODAY BUGÜN Bugünün tarihinin seri numarasını çevirir

WEEKDAY HAFTANINGÜNÜ Seri numarasını haftanın gününe çevirir

WEEKNUM HAFTASAY Seri numarasını yılın kaçıncı hafta sayısı olduğunu temsil eden rakama çevirir

WORKDAY İŞGÜNÜ Belirlenen tarihten verilen çalışma günü kadar önce veya sonra gelen tarihin seri numarasını döndürür

YEAR YIL Seri numarasını yıla çevirir

YEARFRAC YILORAN Başlangıç ve bitiş tarihleri arasında bulunan bütün gün sayılarını temsil eden yıl fraksiyonunu döndürür

Veritabanı Fonksiyonları


DAVERAGE VSEÇORT Seçilen veritabanı kayıtları baz alınarak ortalama hesaplar

DCOUNT VSEÇSAY Veritabanında bulunan sayı içeren hücreleri sayar

DCOUNTA VSEÇSAYDOLU Veritabanında bulunan boş olmayan hücreleri sayar

DGET VAL Veritabanından belirlenen kritere uyan tek kayıtı çıkarır

DMAX VSEÇMAK Seçilen veritabanı kayıtları baz alınarak maksimum değer hesaplar

DMIN VSEÇMİN Seçilen veritabanı kayıtları baz alınarak minimum değer hesaplar

DPRODUCT VSEÇÇARP Veritabanında belirlenen kritere uyan kayıtlarda bulunan belirli alanların değerlerini çarpar

DSTDEV VSEÇSTDSAPMA Seçilen veritabanı kayıtları örneklem olarak baz alınarak standart sapma hesaplar

DSTDEVP VSEÇSTDSAPMAS Seçilen veritabanı kayıtları anakitle olarak baz alınarak standart sapma hesaplar

DSUM VSEÇTOPLA Veritabanında belirlenen kritere uyan kayıtlarda bulunan alan sütununda bulunan sayıları ekler

DVAR VSEÇVAR Örneklemin seçilen veritabanı kayıtları baz alınarak varyans hesaplar

DVARP VSEÇVARS Anakitlenin seçilen veritabanı kayıtları baz alınarak varyans hesaplar

EK A: Finans Terimleri Sözlüğü EK B: Mum Grafikleri ...

Documents

Transcript of EK A: Finans Terimleri Sözlüğü EK B: Mum Grafikleri ...