Eğitim Programı - riskmedakademi.com.tr · Temel etik/mühendislik değerleri, Çalışma...
Transcript of Eğitim Programı - riskmedakademi.com.tr · Temel etik/mühendislik değerleri, Çalışma...
Eğitim Programı
Konu Çalışma Hayatında Etik
Amaç İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında etik kavramı ve uluslararası etik
kuralları hakkında bilgi sahibi olmak.
Öğrenim hedefleri Çalışma hayatında etik ile ilgili tanımlar ve bunların yer aldıkları ulusal
ve uluslararası yasal/yasal olmayan düzenlemeler,
Temel etik/mühendislik değerleri,
Çalışma yaşamını etkileyen etik konu başlıkları,
Çalışma yaşamında etik değerler ile çatışabilen olgular;
o Olguların nedenleri ve bu olgulardaki etik sorunlar,
Özerklik, gizlilik, mesleki bağımsızlık ve sosyal sorumluluk kavramları
gibi konularında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları Tanımlar
“İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar Rehberi” ve
uygulamaları
Çalışanların sağlığına ilişkin bilgilerin ve kayıtların tutulmasında sır
saklama yükümlülüğü
Çalışma hayatında etik sorunların çözümü
Özerklik, gizlilik ve mesleki bağımsızlık kavramları
Örgün / toplam
ders saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
½ ½ ½
Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun(Kanun No: 5176, Kabul Tarihi: 25.05.2004)
• Bu Kanunun amacı; kamu görevlilerinin uymaları gereken
saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu
yararını gözetme gibi etik davranış ilkeleri belirlemek ve
uygulamayı gözetmek üzere Kamu Görevlileri Etik Kurulunun
kuruluş, görev ve çalışma usul ve esaslarının belirlenmesidir.
• Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar
Kurulu üyeleri, Türk Silahlı Kuvvetleri ve yargı mensupları ve
üniversiteler hakkında bu Kanun hükümleri uygulanmaz.
ÇALIŞMA HAYATI VE ETİK
İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar
Rehberi (International Code Of Ethics For Occupational
Health Professionals)
İş Sağlığı Uluslararası Komisyonu (International
Commission on Occupational Health - ICOH) Genel
Sekreterliği tarafından ilk baskısı 1992 yılında, 2.baskısı
1994’te, 3.baskısı 1996’da yapılmış, ilk güncelleme 12
Mart 2002 tarihinde onaylanmıştır.
ICOH tarafından hazırlanan ve tüm hekimler için var olan
etik kurallardan ayrı olarak uluslararası iş sağlığı etik
kuralları bu rehberde yer almaktadır.
İŞ SAĞLIĞI ULUSLARARASI KOMİSYONU
Temel ilkeler:
İş sağlığı profesyonelleri için
Uluslararası Etik Kuralların temel aldığı ilke
ve değerler aşağıdaki 3 başlıkta özetlenmiştir:
1. İş sağlığının amacı, işçilerin bireysel ve toplu olarak
sağlığına ve sosyal refahına yönelik hizmetlerin
sunulmasıdır. İş sağlığı uygulaması en yüksek profesyonel
standartlara ve etik ilkelere göre gerçekleştirilmelidir. İş
sağlığı profesyonelleri, çevre ve toplum sağlığına katkıda
bulunmalıdır.
ICOH İLKELERİ
2. İş sağlığı profesyonellerinin görevleri arasında, işçinin
yaşamını ve sağlığını koruma, insan onuruna saygı ve iş
sağlığı politikaları ile programlarında en yüksek etik
ilkeleri geliştirme yer alır. Profesyonel davranış,
dürüstlük, tarafsızlık, sağlık verilerinin gizliliğini ve
işçilerin özel bilgilerini korumayı da içermektedir.
3. İş sağlığı profesyonelleri, görevlerini yerine getirirken
tam profesyonel bağımsızlığa sahip olması gereken
uzmanlardır. Görevleri için gerekli olan yeterliliği edinip
sürdürmeli ve işlerini doğru uygulamayla ve profesyonel
etik kurallara uygun biçimde yürütmelerini sağlayacak
koşulları talep etmelidirler.
ICOH İLKELERİ
İş sağlığı çalışanlarının görevleri ve yükümlülükleri;
1. Amaçlar ve danışmanlık rolü
2. Bilgi ve uzmanlık
3. Politika ve program geliştirilmesi
4. Önleme ve hızlı hareket etmenin vurgulanması
5. İyileştirici eylemlerin izlemi
6. Güvenlik ve sağlık bilgileri
7. Ticari sırlar
8. Sağlık izlemi
9. İşçiyi bilgilendirme
10. İşvereni bilgilendirme
ICOH İLKELERİ
11. Üçüncü kişilere yönelik tehlike
12.Biyolojik izlem ve araştırmalar
13.Sağlığın desteklenmesi
14.Toplumun ve çevrenin korunması
15.Bilimsel bilgiye katkı
16. Yeterlilik, doğruluk ve tarafsızlık
17. Profesyonel bağımsızlık
18. Eşitlik, ayrım gözetmeme ve iletişim
19. İş sözleşmelerinde etik hüküm
20. Kayıtlar
ICOH İLKELERİ
21.Tıbbi gizlilik
22.Toplu sağlık verileri
23.Sağlık profesyonelleriyle ilişkiler
24.Suiistimalle mücadele
25.Sosyal taraflarla ilişkiler
26.Etiği destekleme ve denetim
ICOH İLKELERİ
• ICOH tarafından hazırlanan etik kurallar mevcut
mevzuatlarda bir şekilde görülmektedir.
• Yönetmeliklerde de bu konular genel anlamıyla yer
almaktadır.
• ICOH İlkeleri ile İSG Mevzuatımızdaki hükümler arasında
da benzerlikler vardır.
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
ICOH İlkeleri – 17. Profesyonel Bağımsızlık :
İş sağlığı profesyonelleri, işlevlerini yürütmede tam bir
profesyonel bağımsızlık aramalı, bunu sürdürmeli ve gizlilik
kurallarına dikkat etmelidirler. İş sağlığı profesyonelleri,
özellikle sağlığa ve güvenliğe karşı tehlike oluşturan
mesleksel riskler konusunda, işveren, işçi ve temsilcilerine
önerilerde bulunurken, hiçbir koşul altında yargılarının ve
beyanlarının bir çıkar çatışmasından etkilenmesine izin
vermemelidirler.
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
• İŞYERİ HEKİMLERİNİN GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK (27.11.2010, 27768)
• İşyeri hekimlerinin yetkileri
MADDE 16 – (1) İşyeri hekimlerinin yetkileri aşağıda belirtilmiştir.
a) İşyeri bina ve eklentilerinde, çalışma metot ve şekillerinde veya iş ekipmanında işçiler açısından yakın ve hayati tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde işverene bildirmek, gerekli tedbirler işveren tarafından alınmadığı takdirde durumu Bakanlığa rapor etmek,
• İşyeri hekimlerinin yükümlülükleri
MADDE 17 – (1) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile işçinin kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
ICOH İlkeleri – 21. Tıbbi Gizlilik :
Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları,
iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin
sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara
kaydedilmelidir.
Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel
düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve
yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek
sahipleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenir.
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
• İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK (27.10.2010, 27768)
• İş güvenliği uzmanlarının yetkileri
MADDE 8 – (1) İş güvenliği uzmanının yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
a) İşyeri bina ve eklentilerinde, çalışma metot ve şekillerinde veya iş ekipmanında çalışanlar açısından yakın ve hayati tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde işverene bildirmek, gerekli tedbirler işveren tarafından alınmadığı takdirde durumu Bakanlığa rapor etmek.
• İş güvenliği uzmanlarının yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve işyerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları ile ilgili bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
İSG MEVZUATIMIZDA ETİK
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
(27.10.2010, 27768)
• MADDE 12 – (1) İSGB ve OSGB’ler, işyerlerinde sağlıklı ve
güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak amacıyla;
e) İşçilerin yaptıkları işler, işyerinde yapılan risk
değerlendirme sonuçları ve maruziyet bilgileri ile işe giriş
muayeneleri, periyodik sağlık muayeneleri sonuçları ve iş
kazaları ile meslek hastalıkları kayıtlarının, işyerindeki
kişisel sağlık dosyalarında gizlilik ilkesine uyularak
saklanmasından,sorumludurlar.
Konu Bakım - Onarım İşlerinde Güvenlik
Amaç Bakım-onarım işlerinde ortaya çıkan riskleri ve alınması
gereken önlemleri öğrenmek.
Öğrenim
hedefleri
Bina, tesis ve makine bakımında ortaya çıkabilecek
tehlikeler,
İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları Makina, Elektrik, Bina ve Tesisler
Bakım onarım işlerinde dikkat edilecek hususlar
o Bakım ve onarım öncesi
o Bakım ve onarım sırasında
o Bakım ve onarım sonrası
İlgili mevzuat
Örgün/Toplam
Ders Saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
2/3 1/3 1/2
Bakım ve Onarım İşlerinde En Çok Rastlanan Kaza Türleri:
1- Elektriğe çarpılma;
a) Sistemin enerjisinin kesilmemiş olmasından,
b) Ortamın çok iletken bir ortam olmasından,
c) Kullanılan seyyar elektrikli cihazların izolasyonunun uygun
olmamasından,
d) Seyyar aydınlatma lambalarının düşük gerilimli (24 Volt)
olmamasından,
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
2- Hareketli kısımlarda (kayış-kasnak sistemleri, dişli,
kaplin, operasyon noktalarında) yaralanma;
Bu tür kazalar makina veya tezgah durdurulmadan
tamir bakım yapılıyor olmasından dolayı meydana
gelmektedir.
3- Zararlı zehirli gaz, toz ve sisler dolaysıyla zehirlenme
ve boğulmaların meydana gelmesi;
Bu tür kazaların meydana gelmemesi için öncelikle
uygun havalandırma yapılmalı, yeterli olmaz ise uygun
koruyucu maskeler kullanılmalıdır.
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
4- Parlama, patlama, yanma şeklinde meydana gelen kazalar;
Parlama, patlama, yanma ihtimali bulunan işyerlerinde
çalışmaya başlamadan önce, parlama ve patlamaya karşı
tedbir alınması önemlidir. Bu tür yerlerde izin belgesi
uygulamasına azami dikkat gösterilmelidir.
5- Düşme şeklindeki kazalar;
Düşme şeklindeki kazalar, yüksekte çalışmalarda uygun iskele
ve platformların, korkulukların olmamasından ve emniyet
kemeri kullanılmamasından kaynaklanmaktadır.
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
6- Kişisel koruyucu malzemelerin (baret, eldiven, ayakkabısı gibi)
kullanılmamasından meydana gelen kazalar;
Tamir bakım işlerinin yapıldığı yerler, çoğu zaman çalışanların
çok alışık olmadıkları, şartları çok iyi bilmedikleri veya ortam
şartlarını bilseler dahi bir an önce işi yapma gayreti içinde
ortam şartlarına fazla dikkat etmemeleri sebebiyle, kafalarını
bir yerlere çarpmaları, ayaklarına malzeme düşürmeleri,
tuttukları malzemelerden ellerinin kesilmesi şeklinde kazalar
meydana gelmektedir.
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
Bakım ve Onarım İşlerinde Kazaların
Meydana Geliş Sebepleri:
1- Çalışmaların aceleye getirilmesi, planlı
yapılmaması,
2- Gerekli yerlerden izin alınmaması, izin veren makamların
gerekli tedbiri almaması,
3- Uzman kişilerin veya ekiplerin bulunamaması, veya ekiplerin
noksan oluşu,
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
4- Çalışma ortamının uygun aydınlatılmamış olması,
5- Bakım onarın öncesinde, işe başlamadan önce gerekli
tedbirlerin alınmamış olması,
6- Çalışma esnasında uygun tedbirlerin alınmamış olması,
7- İşin bitiminde, daha önce sökülmüş olan emniyet tedbirlerinin
tekrar yerleştirilmemiş olması,
8- Bakım onarım esnasında tesiste meydana getirilen
değişiklikler var ise bu değişikliklerin operatöre izah
edilmemiş olması.
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
Bakım Onarım Faaliyetleri Sırasında Alınması
Gerekli Tedbirler:
1- Tamir bakım işinin planlı yapılması, beklenmedik arızalar için
de plan yapılması,
2- Gerekli yerlerden izin alınması (İzinlerin yazılı belgeye
dayandırılması),
3- İzin veren makamların gerekli tedbirleri alıp izin vermesi
4- Bakım onarım ekibinin işe başlamadan önce gerekli tedbirleri
alması,
5- Onarım süresince tedbirli çalışması,
6- İşin sonunda gerekli tedbirleri alması,
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
7- Yapılan bakım ve onarımın, görülen arızaların kayda
alınması,
8. Uzman kişilerin çalıştırılması,
9. Makine yapımcılarının tavsiyelerine dikkat edilmesi,
10. Denetim hizmetinin aksatılmaması,
11. Uygun takım çantaları verilmesi,
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
12- Zararlı, zehirli, Parlayıcı, patlayıcı gazlara karşı tedbir
alınması(Havalandırma sağlanması, maske kullandırılması,
yangına karşı tedbir alınması),
13- Tank ve depo içinde mekanik karıştırıcılar varsa bunların
durdurulup takozlanması,
14- Parlayıcı, Patlayıcı maddeler bulunan tankların veya bu
maddelerle kirlenmiş tankların, varillerin,
kaynakla tamiri yapılmadan önce gerekli şekilde
temizlenmesi, içine su veya asal gaz doldurulması.
vb.
BAKIM - ONARIM İŞLERİNDE GÜVENLİK
Konu Acil Durum Planları
Amaç İşyerlerinde acil durumlarda uygulamaya geçirilecek planlar ve bu
planlamanın yapılması hakkında bilgi edinmek.
Öğrenim hedefleri Acil durum planlarının hazırlanması,
Çalışanların bu konuda bilgilendirilmesi,
Uygulamanın tatbik edilmesi,
Acil durumlarda müdahale ve iletişim,
İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları Acil durum planlarının hazırlanması ve çalışanlara aktarılması
Tedbir ve tatbikatlar
Acil durum ekiplerinin ve çalışanların eğitimi
Acil durum donanımı
Büyük endüstriyel kazaların önlenmesi
İlkyardım ve acil müdahale
Tehlike iletişimi
İlgili mevzuat
Örgün / toplam
ders saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
2/5 2/5 2/5
“Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” e göre ;
Acil Durum: Afet olarak değerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kasıt ve çeşitli sebeplerle meydana getirilen olayların yol açtığı hâlleri,
Acil Durum Ekibi: Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve söndürme işlerine katılan ve gerektiğinde ilk yardım uygulayan ekibi,
Acil Durum Planları: Acil durumlarda yapılacak müdahale, koruma, arama-kurtarma ve ilk yardım iş ve işlemlerinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını gösteren ve acil durum öncesinde hazırlanması gereken planları, ifade eder.
T A N I M L A R
Yangın Güvenliği Sorumlusu: Yapı, bina, tesis ve işletmelerde yangın güvenliğinden en büyük amir, sahip veya yöneticiler sorumludur.
EKİPLER:
a)Söndürme ekibi: Görevi ; Çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani olmak ve söndürmek,
b)Kurtarma ekibi: Görevi; Yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak,
T A N I M L A R
c) Koruma ekibi: Görevi; Kurtarma
ekibince kurtarılan eşya ve evrakı
korumak, yangın nedeniyle ortaya
çıkması muhtemel panik ve kargaşayı
önlemek,
d) İlkyardım ekibi: Görevi; Yangın
sebebiyle yaralanan veya hastalanan
kişilere ilk yardım yapmak,
T A N I M L A R
İç düzenlemelerin kapsamı ve yürütülmesi
Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemelerde; bu Yönetmelikte yer alan hususlardan,
acil durum ekiplerinin sayısı,
personelin adı ve görevleri, ihtiyaç duyulan araç, gereç ve malzemenin cinsi ve miktarı,
söndürme araçlarının kullanma usulleri,
eğitim ve bakım hususları,
nöbet hizmetleri ile
gerek görülecek diğer hususlar düzenlenir.
İÇ DÜZENLEMELER
Bina yerleşimini, bina iç ulaşım yollarını, yangın bölmelerini, yangın duvarlarını, yatay bölmeleri, cepheleri, söndürücü sistemi, uyarıcı sistemi ve su besleme üniteleri ile itfaiyeye yardımcı olabilecek diğer hususları gösterir plân ve krokiler bu düzenlemelere eklenir.
Yangın önleme ve söndürme konusundaki iç düzenlemeler yapı, bina, tesis ve işletmenin sahibi, yöneticisi veya amiri tarafından yürütülür.
İÇ DÜZENLEMELER
Seveso 1976
Seveso, kuzeybatı İtalya’da Milano’ya 20 km uzaklıkta küçük bir kasabadır. Kentin hemen yanı başındaki, ICMESA Chemical Company’ye ait fabrikada 10 Temmuz 1976 günü tri kloro fenol (TCP) üretimi yapan bir reaktörde patlama oldu ve beyaz bir gaz bulutu çevreye yayıldı . Bu zehirli gaz, bu güne kadar bilinen en zehirli gazlardan dioksin (TCCD) idi. Kasabada kısa bir süre içinde hayvan ölümleri görülmeye başladı. Patlamadan 5 gün geçtikten sonra hastaneye başvurular başladı. Yapılan kontroller sonunda kasabada geniş bir bölgenin tamamen kirlendiği anlaşıldı ve 100 kadar ev tamamen boşaltıldı. Kasaba halkına kan testleri uygulanarak kontrol edildi.
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR
Çernobil reaktör kazası, 20. yüzyılın ilk büyük nükleer
kazasıdır. Ukrayna'nın Kiev iline bağlı Çernobil
kentindeki Nükleer Güç Reaktörünün 4. ünitesinde 26
Nisan 1986 günü erken saatlerde meydana gelen
nükleer kaza sonrasında atmosfere büyük miktarda
fisyon ürünleri salındığı 30 Nisan 1986 günü tüm dünya
tarafından öğrenildi.
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR
İ L G İ L İ M E V Z U A T
• BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN KONTROLÜ
HAKKINDA YÖNETMELİK
Resmi Gazete, 18 Ağustos 2010, Sayı : 27676 (Çevre ve
Orman Bakanlığı)
Konu İş Ekipmanlarının Tasarım, İmalat ve Kullanımında Güvenlik
Amaç İşyerlerinde kullanılan iş ekipmanlarının tasarım aşamasından
başlamak üzere imalat ve kullanımı hususlarının İSG etkileri
hakkında bilgi edinmek.
Öğrenim hedefleri İş ekipmanlarında güvenlik,
oMakine ve tezgâh ve tesislerde güvenlik
İş ekipmanlarında bulunacak asgari nitelikler,
İmalatçıların sorumlulukları,
Makinelerin güvenli kullanımına yönelik işaret ve talimatlar,
İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak
Alt başlıkları İş ekipmanlarının imalatçılarının sorumlulukları
İş ekipmanlarının kullanımı
Makinelerin işaretlenmesi
İşletme talimatları
İş ekipmanlarında bulunacak asgari gerekler
Makina koruyucuları
İlgili mevzuat ve uygulamaları
Örgün/Toplam
Ders Saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
2/4 2/5 3/6
İŞ EKİPMANI
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve
Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre;
• İş ekipmanı : İşin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet ve tesisi,
• İş ekipmanının kullanımı : İş ekipmanının çalıştırılması, durdurulması, kullanılması, taşınması, tamiri, tadili, bakımı, hizmete sunulması ve temizlenmesi gibi iş ekipmanı ile ilgili her türlü faaliyeti,
• Tehlikeli bölge : Kişilerin sağlık ve güvenlik yönünden riske maruz kalabileceği, iş ekipmanında veya çevresinde bulunan bölgeyi,
• Maruz kişi : Tamamen veya kısmen tehlikeli bölgede bulunan kişiyi,
• Operatör : İş ekipmanını kullanma görevi verilen işçi veya işçileri,
ifade eder.
MAKİNA EMNİYETİ YÖNETMELİĞİ
Makina Emniyeti Yönetmeliğinin(2006/42/AT)amacı ;
Makinaların, usulüne uygun şekilde kurulduğunda, bakımı yapıldığında ve kendinden beklenen amaçlar doğrultusunda kullanıldığında, insan sağlığına ve güvenliğine ve durumuna göre evcil hayvanlara ve mallara zarar vermiyorsa piyasaya arz edilmelerini ve hizmete sunulmalarını teminen , tasarım ve imalat aşamasında uyulması gereken temel emniyet şartları ile takip edilmesi gereken uygunluk değerlendirme prosedürlerini ve uygunluk değerlendirmesi yapacak onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde dikkate alınacak asgari kriterleri düzenlemektir.
1-Temel Sağlık ve Güvenlik Kuralları
(a) Tehlike
Muhtemel bir yaralanma veya bunların sağlık üzerinde oluşturabileceği hasar kaynağı.
(b) Tehlike bölgesi
Bir kişinin içerisinde ve/veya makina çevresinde sağlığına veya güvenliğine karşı bir riske maruz kalabileceği herhangi bir bölge.
(c) Tehlikeye maruz kalan kişi
Kısmen veya tamamen bir tehlike bölgesinde bulunan kişi.
(d) Operatör
Makinaları kuran, çalıştıran, ayarlayan, bakımını yapan, temizleyen, tamir eden veya hareket ettiren kişi veya kişiler.
(e) Risk
Tehlikeli bir durumda meydana gelebilecek olan sağlığa yönelik yaralanma veya hasarın olasılık ve derecesinin birleşimi.
(f) Mahfaza
Özellikle fiziksel bir engel vasıtasıyla koruma sağlayan makinanın parçası.
(g) Koruyucu tertibatı
Yalnız başına veya bir mahfaza ile birlikte riski azaltmak amacıyla kullanılan tertibat (bir mahfazadan ayrı).
(h) Amaçlanan kullanım
Makinaların kullanım talimatlarında verilen bilgilere uygun olarak kullanımı.
(i) Makul şekilde öngörülebilir yanlış kullanım
Makinaların kullanım talimatlarında amaçlanmadığı şekilde, ancak kolayca öngörülebilen insan davranışlarından kaynaklanabilecek kullanım.
Mahfazalar için özel kurallar ;
Sabit mahfazalar
• Sabit mahfazalar sadece aletlerle açılabilen veya sökülebilen sistemlerle takılmalıdır.
• Bunların bağlama sistemleri, mahfazalar veya koruyucular söküldüğünde makinalara bağlı kalmalıdır.
• Mümkün olduğu durumlarda, bağlantıları olmaksızın mahfazalar yerinde kalamamalıdır.
• Ara kilitlemeli hareketli mahfazalar
Birbirini kilitleyen hareketli mahfazalar aşağıdaki özellikleri taşımalıdır:
- Mümkün olduğunca, kilitli olmadıklarında makinalara tespit edilmiş halde kalmalı,
- Yalnızca bilinçli bir eylemle ayarlanabilecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.
• Erişimi kısıtlayan ayarlanabilen mahfazalar
- Yapılan işin türüne göre manuel veya
otomatik olarak ayarlanabilir olmalı ve
- Alet kullanmaya gerek olmadan kolayca
ayarlanabilir olmalıdır.
EMNİYET AKSAMLARI
Emniyet aksamları: Bir güvenlik işlevini yapan, bağımsız bir şekilde piyasaya arz edilen, arızalanması ve/veya hatalı çalışması durumunda kişilerin güvenliğini tehlikeye sokan, makinaların işlevini yerine getirmek için gerekli olmayan veya makinanın işlevini yerine getiren normal aksamın yedeği olarak kullanılabilecek aksamdır.
- Sökülebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatları için mahfazalar.
- Kişilerin varlığını algılamak amacıyla tasarımlanmış koruyucu tertibatlar.
- Makinanın çalışması sırasında,
kişileri makinanın hareketli
parçalarından korumak amacıyla
tasarımlanmış mahfazalar ve
koruyucu tertibatlar.
- Kaldırma makinalarında yükleme
ve hareket kumandasını izleme
tertibatları.
- Kişileri koltuklarında tutan
bağlama sistemleri.
- Acil durum durdurma tertibatları.
- Potansiyel olarak tehlike oluşturan
elektrostatik elektrik yüklerinin
birikimini önleyecek, boşaltma sistemleri.
- Gürültü ve titreşim emisyonlarını azaltan sistemler ve tertibatlar.
- Devrilmeye Karşı Koruyucu Yapılar (ROPS).
- Düşen Nesnelere Karşı Koruyucu Yapılar (FOPS).
- Çift el kumanda tertibatları.
İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK
ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
(11/02/2004 tarih ve 25370 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır)
İş Ekipmanının Kontrolü
a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma
şartlarına bağlı olduğu durumlarda,
ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa
kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde
uzman kişiler tarafından kontrolü yapılacak,
doğru kurulduğu ve güvenli şekilde
çalıştığını gösteren belge düzenlenecektir.
b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;
1) Uzman kişilerce periyodik kontrollerini ve gerektiğinde testlerinin yapılması,
2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için uzman kişilerce gerekli kontrollerin yapılması,
sağlanacaktır.
c) Kontrol sonuçları kayıt altına
alınacak, yetkililerin her
istediğinde gösterilmek üzere
uygun şekilde saklanacaktır.
İş ekipmanı işletme dışında
kullanıldığında, yapılan son kontrol
ile ilgili belge de ekipmanla birlikte
bulunacaktır.
İşçilerin Bilgilendirilmesi
İşveren, iş ekipmanları ve bunların kullanımına ilişkin olarak işçilerin bilgilendirilmesinde aşağıda belirtilen hususlara uymakla yükümlüdür:
a) İşçilere kullandıkları iş ekipmanı ve kullanımına ilişkin yeterli bilgi ve uygun olması halinde yazılı talimat verilecektir. Bu talimat, üretici tarafından ekipmanla birlikte verilen kullanım kılavuzu dikkate alınarak hazırlanacaktır.
b) Bu bilgiler ve yazılı talimatlar en az;
1) İş ekipmanının kullanım koşulları,
2) İş ekipmanında öngörülen anormal durumlar,
3) İş ekipmanının önceki kullanım deneyiminden elde edilen sonuçlar,
ile ilgili bilgileri içerecektir.
İşçiler, kendileri kullanmasalar bile çalışma alanında veya işyerinde bulunan iş ekipmanlarının kendilerini etkileyebilecek tehlikelerinden ve iş ekipmanı üzerinde yapılacak değişikliklerden kaynaklanabilecek tehlikelerden haberdar edilecektir.
c) Bu bilgiler ve yazılı talimatlar, ilgili işçilerin anlayabileceği şekilde olacaktır.
İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ
(11.1.1974 – RG 14765 )
Konu Elle Kaldırma ve Taşıma İşlerinde İSG
Amaç Elle kaldırma ve taşıma işlerinde İSG hakkında bilgi edinmek.
Öğrenim hedefleri Elle kaldırma ve taşıma işlerinden kaynaklanabilecek İSG
riskleri,
Alınması gereken önlemler,
Doğru kaldırma ve taşıma yöntemleri,
İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları Elle kaldırma ve taşıma işleri
Doğru kaldırma ve taşıma yöntemleri
İlgili mevzuat
Örgün / toplam
ders saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
-/1 -/2 1/3
ELLE TAŞIMA
Elle taşıma işi :
Olumsuz ergonomik koşullar ve nitelikleri bakımından işçilerin bel ve sırt incinmelerine neden olabilecek yüklerin, bir veya daha fazla işçi tarafından elle veya beden gücü kullanılarak kaldırılması, indirilmesi, itilmesi, çekilmesi, başka bir yere götürülmesi veya hareket ettirilmesi gibi işlerin yapılması veya bu işlerin yapılması için fiziki olarak destek olunmasını ifade eder.
YÜKLE İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ
Aşağıda belirtilen özelliklere sahip yüklerin elle taşınması sırt ve bel incinmesi riski oluşturabilir;
- Çok ağır veya çok büyükse,
- Kaba veya kavranılması zor ise,
- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,
- Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini veya bükülmesini gerektiren bir konumda ise,
- Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden olabilecek yoğunluk ve şekilde ise.
(Yükle İlgili Risk Faktörleri)
Fiziksel güç gereksinimi:
İş ;
- Çok yorucu ise,
- Mutlaka vücudun bükülmesi ile yapılabiliyorsa,
- Yükün ani hareketi ile sonuçlanıyorsa,
- Vücut dengesiz bir pozisyonda iken yapılıyorsa,
- Bedenen çalışma şekli ve harcanan güç, özellikle sırt ve bel incinmelerine neden olabilir.
(Yükle İlgili Risk Faktörleri)
Çalışma ortamının özellikleri
Çalışma ortamı aşağıdaki özelliklerde ise, özellikle sırt incinmesi riskini artırabilir;
- Çalışılan yer işi yapmak için yeterli genişlik ve yükseklikte değil ise,
- Zemin düz değilse, engeller bulunuyorsa veya düşme veya kayma tehlikesi varsa,
- Çalışma ortam ve şartları, işçilerin yükleri güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda taşımasına uygun değilse,
- İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farklılıkları varsa,
- Zemin veya üzerinde durulan yer dengesizse,
- Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değilse.
(Yükle İlgili Risk Faktörleri)
İşin gerekleri
Aşağıda belirtilen çalışma şekillerinden bir veya daha fazlasını gerektiren işler sırt ve bel incinmesi riski oluşturabilir :
- Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,
- Yetersiz ara ve dinlenme süresi,
- Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri,
- İşlemin gerektirdiği, işçi tarafından değiştirilemeyen çalışma temposu.
BİREYSEL RİSK FAKTÖRLERİ
İşçinin;
- Yapılacak işi yürütmeye fiziki yapısının uygun olmaması,
- Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel eşyalar
kullanması,
- Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmaması,
durumunda işçiler risk altında olabilirler.
Konu Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik
Amaç Kapalı alanlarda yapılan çalışmalarda İSG hakkında bilgi edinmek.
Öğrenim hedefleri Kapalı alanlarda yapılan çalışmalardan kaynaklanan İSG riskleri,
Alınması gereken önlemler,
İlgili mevzuat hakkında bilgi sahibi olmak.
Alt başlıkları Kapalı ve dar alanlar
o Havalandırma
o Patlama ve yangın
o Aydınlatma
o Çalışma sistemi (ön izin, ölçüm, gözetleme)
o Kullanılacak iş ekipmanları
İlgili mevzuat
Örgün/Toplam
Ders Saati
A Sınıfı B Sınıfı C Sınıfı
-/2 1/2 2/2
T A N I M L A R
Kapalı alan nedir?
Zararlı maddeler veya tehlikeli durumlar (örneğin
oksijen düzeyinin yetersizliği) dolayısıyla ölüm
veya ciddi şekilde yaralanma riski olan her kapalı
alan bu şekilde adlandırılmaktadır.
(Ülkemizde bazı kaynaklarda Kısıtlı-Sınırlı Alan olarak da
geçmektedir.)
• Sıcak Çalışma: Kıvılcım veya ısınma oluşturucu araç, gereç ve aygıtların kullanıldığı, açık alevle gerçekleştirilen işlerin ve ortam sıcaklığını yükselten işlemlerin yapıldığı çalışmayı,
• Soğuk Çalışma: Parlama, patlama ve yangın tehlikesi yaratabilecek kıvılcım veya ısınma oluşturucu araç, gereç ve aygıtların kullanılmadığı, açık alevle gerçekleştirilen işlerin ve ortam sıcaklığını yükselten işlemlerin yapılmadığı çalışmayı,
• Gaz: Genellikle sabit bir şekli ve belirli bir hacmi olmayıp sınırsız olarak yayılabilen ve basınç artması veya sıcaklık azalmasının etkisi ile sıvı veyahut katı hale getirilebilen maddeyi,
• Aerosol: Buharlar, havada asılı kalan çok küçük sıvı damlacıklarını,
• Kapalı Mahal: Tanklar, boru devreleri, yük depoları ve benzeri mahalleri,
• Artık Gaz: Kapalı mahalde bulunan her türlü tehlikeli, zehirli, parlayıcı ve patlayıcı gazı,
• Asal Gaz: Kimyasal tepkime vermeyen gazı (He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn),
• LEL: En düşük patlama sınırını, Alt Patlama Sınırı (LEL-Lower Explosion Limit)
• PEL: Müsaade edilebilir maruz kalma sınırını, Müsaade edilebilir Maruz Kalma (PEL-Permissible Exporuse Limit)
• Gazdan Arındırma Uzmanı, yapılacak işlemi ve potansiyel tehlikeleri göz önüne alarak, kendi can güvenliğini ve sağlıklı ölçüm yapabilme koşullarını sağlayacak donanıma ve en azından aşağıdaki cihazlara sahip olmalıdır.
a) Patlayıcı gaz konsantrasyonu ölçme cihazı,
b) Oksijen konsantrasyonu ölçme cihazı,
c) Karbonmonoksit(CO), karbondioksit(CO2), hidrojensülfür (H2S) gibi bilinen veya potansiyel tehlike yaratacak zehirli gazları ölçme cihazı ve gerekli donanımı.
Kapalı Ortamda Oluşan Riskler:
Kapalı mekan içinde kalma
Oksijen eksikliği
Oksijen fazlalılığı
Parlayıcı gaz ve buharlar
Patlayıcı gaz ve tozlar
Zehirli ve zararlı maddeler
Elektrik
Fiziksel etmenler
KAPALI ALANLARIN RİSKLERİ
Kapalı Ortamda Oluşan Risklerin Sonuçları:
Ölüm
Yanıklar
Nefes alamama
Bilinç kaybı
Boğulma
Stres/yorgunluk
Fiziksel yaralanma
Hastalık
KAPALI ALANLARIN RİSKLERİ
Güvenlik için hangi önlemlerin zorunlu olduğuna karar
vermek amacıyla bütün iş etkinlikleri için uygun ve
yeterli bir risk değerlendirmesi yapılması
gerekmektedir.
Çoğu durumda değerlendirme aşağıdaki unsurları
içerecektir:
iş,
çalışma alanı,
çalışma malzemeleri ve gereçleri,
işi yapan kişilerin uygunluğu,
acil kurtarma planları.
KAPALI ALANLARDA GÜVENLİK
Çalışma izni
Çalışma izni, kişilerin kapalı alana girmelerine izin
verilmeden önce güvenli bir çalışma sisteminin bütün
unsurlarının yerli yerinde olduğunu garanti eden
kontrollerin yapıldığını gösterir. Çalışma izin formu
kullanılmalıdır.
Bu aynı zamanda yönetim, denetçiler ve tehlikeli işi
yapan kişiler arasındaki iletişim aracıdır.
KAPALI ALANLARDA GÜVENLİK