EFSANEVİ YARATIKLAR

8/8/2019 EFSANEV YARATIKLAR

1/14

EFSANEV YARATIKLAR

Abra

Abra, Altay amanlnda, yeraltndaki bykdenizde (Tengiz) yaadna inanlan, Erlikhizmetlisi, timsah biimli efsane yarat. Abura diye bir sylenii de vardr. Yeil birkumatan yaplm ve rglerle sslenmi Abra'nn tasviri, amann giysisine aslr. Abra'nn

ba puhu tyleri (lberk) ile sslenir. Gz, parlak bakr dmelerden, ayaklar da genelliklekrmz kumalardan seilmi yamalardan yaplr. Bunlara, rlm dokuz pskl eklenir.

Alkars

Alkars, lohusa dnemindeki kadnlara ve atlara musallat olduuna inanlan yaratktr.Efsanenin temeli amanizm'e kadar uzanr. nana gre lohusalarn ve yeni domu

ocuklarn cierleriyle beslenir. Alkarsnden korunmak iin eitli arelerin olduunainanlr. Lohusa kadn yalnz brakmamak, klar srekli yakmak, baucuna Kuran koymak,yzn krmz rtyle rtmek bunlardan bazlardr. Ayn zamanda Lilith'e karlkgelmektedir. Lilith'in Adem'in ilk kars olduuna ve onunla ayn anda yaratld iin Adem'etabi olmay reddettiine ve bu yzden lanetlendiine inanlr. Alkars; Abas, Orta ve BatTrklerinde Albast, Osmanl metinlerinde Albz, Uranha-Tuba Trklerinde Albis, AltayTrklerinde Alm ismini alan karakteristik bir motif olarak karmza kar.

Azm

'Azm'n ad, 'az' kkyle balantl olup, Yol Azdran eklinde anlamlanr. Karaay -Balkarlarn inanlarna gre eytni bir ruh. Belli bir grnts yoktur. nsanlara dmandr,kurbanlar tek bana yola kan insanlardr. Azm bu insanlar onu tanyan birisinin sesiylearr. nsan dnp cevap verirse Azm'n buyruu altna girer. Azm da bu insankayalklardan aa atar.

Bahamut

Arap mitolojisinde orjinalde su ile ilgili bir figrdr. Fakat modernizasyon ilemi srasnda bufigr bykoranda deitirilmitir. Bahamut engin bir denizde yaayan dev bir balktr.Kujata isimli drt bin gz, kulak, burun, az, dil ve ayaa sahip dev bir boay destekler.

Basilisk

Avrupa hikyelerinde ad geen efsanevi bir canavardr.Binlerce yl yaayabilen birejderhadr. Sadece zehirli dileriyle ldrr. Baklaryla da ldrebilmesi efsanedir. Basiliskkelimesinin asl Yunanca kral demek olan basiliskos dur. Latincesi Basiliscus'tur. NaturalisHistoria of Pliny the Elder'e gre basilisk olduka zehirli kk bir ylandr ve dileri kadar

baklar da ldrcdr. Basilisk genellikle bir ylan bazen de ba horoz, kuyruu ylaneklinde tarif edilir. Yunanca ad "kk kral" anlamna geldii iin basiliske ylanlarn kraldenir. Azndan ate kt ve sadece tslamasyla da ldrebildii sylenir. Akrep gibi kuruiklimleri tercih eder. Isr kurbabn hidrofobik hale getirir. Yanlzca tilki ve o zamanlar

ldrc bir zehir salglayan gelincik tarafndan ldrlebilir. Baka bir kaynaa gre dehoroz t basilisk iin lmcldr.Horoz t duyduunda birka saniye ierisinde lr.


2/14

Bir basilisk "karakurbaasnn altnda krlan horoz yumurtasndan" doar. Gerekte ekildeitiren bir ejderhadr ve baka ejderhalarn sekillerine girer.Ve yar ku yar ejderhaKokatris(cocatrice) ile kartrlr.

Bennu

Msr mitolojisinde Gne Tanrs Ra'nn ruhuna sahip olduu sylenen balkla benzeyen birkutur. Ayrca bu mitolojiye gre, Bennu kendini Ra Tapna'nn evresinde olan kutsal biraacn alevinden oluturmutur. Baka bir versiyona gre de, Bennu Osiris'in kalbindekiatlaktan dar kmtr. Bennu, gri, mavi, mor ya da beyaz balkl olarak resmedilmitir.

Bukrek

Altay amanlnda, "Sangal" isimli kt ejderle uzun yllar sava yapm, kertenkelegrntl olan bir ejderdir. Denizleri (Tengiz) birbirine balayan ve st denizlerde yaadnainanlan efsane yaratktr. "Bukra" biiminde sylenii de vardr. Uamayan ok az ejderden

birisidir. Uzun bir boynu vardir; fakat ok salam ve gl peneleri vardir. Sesi ok gzeldirve ok uzaktan duyulabilir. Sesini duyan kt ejderler ondan kaarlar. Sangal ile olan 9 yl

boyunca sren sava kazandktan sonra kuyruunun ucunda tad yelpazeyi Anadolu'dabir yere saklayIp hlen yaad st denizlere gitmitir. Efsaneye gre her bin ylda bir kezAnadolu'da gezinip duruma gzkulak olurmu.

Bunyip

Bunyip (genelde eytan yada ruh eklinde evrilir.) Aborjin inancnda suda yaayan bir denizcanavardr. Baz insanlar bunyipi grdklerini syleselerse de bunyip u an dier aborjininancndaki canavarlar gibi mitolojiktir. eitli hesaplar ve bunyip hakknda aklamalarAvustralya kolonilerinin ilk kurulularndan beri yaplmtr. Avustralya'da en ok tannanefsanevi yaratktr. Bunyip tanmlar byk lde deimektedir. Aborjin aklamalardaortakzellikleri bir kpek-yz, koyu krk, at kuyruklu, palet gibi veya boynuzlu bir rdekgibi olmalardr. Genelde bataklklarda yaadklar sylense de, nehirlerde, gllerde ve diersu kaynaklarnda yaad da anlatlmaktadr.

Cad

Cad, birok dinde ve mitolojide doast gleri olduuna inanlan kadn. Cadlar mistikolarak bakldnda gerekte sadece kadnlardan oluur. Cadlk ve byclk kavramlarna

da deinildiinde, bilinenin aksine, her byc kadn, bir cad deildir, fakat bir cad aynzamanda iyi bir bycdr. Hipnoz ve by arasnda ne denli bir fark varsa, byclk vecadlk arasnda bir o kadarfarkvardr. nk bir byc sadece Ruhani VarlklardanFaydalanlarak Yaplan bir sihir trn kullanabilir fakat bir Cad ise hem RuhaniVarlklardan Faydalanlarak Yaplan bir sihir trn hem de Ruh Gcne DayanlarakOrataya Konan bir sihir trn kullanr. Bundan dolay bir cad, bir bycden, gcn ktyekullanlmas asndan ok daha gldr.

aramba kars

Trke'de 'sa ba karmakark, st ba zensiz kadn' anlamnda kullanlr, zaman

zaman Alkars'na tekabl eder. aramba gecesi ie balanrsa, kzan ve o eve ktlk yapanktcl irkin bir kadn olarak tanmlanan aramba Kars, gelip -genelde- evin ocuunu


3/14

her kesin gz nnde alp gtrr. ('Karmak'ta, karlan canl ya da cansz nesneninsahibinden korkma duygusu ile 'Aman bu ocuun sahipleri gelmeden kendisini alpkaraym' eklinde tanmlanabilecek bir tela gizlidir. Oysa aramba Kars hortlak veyahayalettir ki hortlak ve hayaletlerin de ne ocuun anne babas, ne de bir bakasndanherhangi bir korkusu bulunabilir ve bu nedenle de bahsini geirdiim aramba Kars'nn

ocuklar karmas deil, onlar herkesin gz nnde alp gitmesi sz konusu edilmelidir)Yine anadolu inanlarnda haftann belirli bir gn, yarm kalan ilerin olduu evlere gelerekileri kartran, insanlara ktlk yapan dii varlk olarak tanmlanr. Mitolojik bir yaratktanziyade hortlak, hayalet, -genel anlamda- cin, peri, c, dunganga trnde bir memoratunsurudur.

ay Ninesi

Su merasimi ile balants olan olan mitolojik bir varlk. Yal kadn klnda, ayda(rmakta) yaadna inanlr. 'ay Ninesi', kprden geerken suya ok baklrsa kzar veinsann ban dndrr. Ba dnen insann gzleri kararr ve aya der.

Chupacabra

Chubacabra ilk kez 1995 ylnda Porto Riko'da grld iddia edilen kei, tavan, kpek,tavuk ve benzeri hayvanlarn kann emerek ldrd sylenilen efsanevi bir yaratktr.Amerika'daki iddialara gre tysz bir kpee benzedii sylenen bir yaratk, Porto Riko'dakisylentilere gre ise iki ayaklar zerinde durabildii sylenen korkun grnml bircanldr. Cabra; kei, Chupa; emen anlamna gelir. Hayal rn bir yaratk olduudasylenmektedir. Tysz olmasnn yada yle grnmesinin nedeni baz uzmanlar tarafndanuyuz olmu bir kpek olabilecei ynndedir.

Dabbe'tl Arz

Dabbet, slam eskatolojisinde yer alan bir terim ve slam alimlerinin ne olduu hakknda ortakbir zeminde buluamadklar bir varlktr. Kyamete ok yakn kacana inanlan bu varlk,topraktan kacak ya da topraktan yaratlacaktr. Dabbe'tl Arz'dan slam dininin kutsal kitabKur'an'n 82. suresinde bahsedilmektedir:"Kyamet hakkndaki szn gerekleme zamanyaklanca onlara yerden bir dabbe (canl) karrz. O da insanlarn bizim ayetlerimize,(zellikle kyamete dair ayetlerimize) inanmadklarn syler."(Neml Suresi, 82) slamtarihinde Dabbe'tl Arz hakknda ok tartmalar yaanm ve hibir zaman kesin bir hkmevarlamamtr. Fakat inanlan gerek, kyamete yakn Dabbetl Arz'n mutlaka kaca ve

de dabbenin ne olduunu Allah'n bildiidir. Bu canlnn baz hadislerde ve rivayetlerdegetii kadaryla bir insan olmas tezini glendirmektedir.

Demirkynak

Bigadi dalarnda yaayan, her kla girebilen, korkun sesler kararak insanlarndelirmelerine sebep olan, ok pis kokulu ktcl bir yaratktr. Sudan ok korkar. Ogrnd anda akarsu veya gle giren insanlara bir zarar veremeyeceine inanlr.

Deniz kz

Deniz kzlar, belinden yukars dii bir insan grnmnde olan, ama ayn zamanda bir balkkuyruuna sahip olan efsanelemi dsel inanlardr. Dnya zerinde birok kltrde deniz


4/14

kzlar farkl, ama birbirine ok yakn ekillerde betimlenmitir. Sirenler gibi baz denizkzlar denizcilere arklar syleyip onlar bylerler, ilerinden alkoyarlar ve gvertedendenize yuvarlanmalarna ya da daha kts geminin batmasna neden olurlar. Dierhikyelerde ise deniz kzlar boulma tehlikesi geiren erkekleri kurtaran iyi kalpli denizcanllar olarak betimlenmilerdir. Ayn zamanda bu erkekleri su altndaki krallklarnda

yaamaya da davet ederler. Hans Christian Andersen'in Kk Deniz Kz'nda ise denizkzlarndan bazlarnn erkekleri denizin altna doru ekerken insanlarn su altnda nefesalamadklarn unuttuklar ya da bilmedikleri sylenir.

Dev

Dev, birok farkl kltrn efsane, folklor ve mitolojisinde yer alan bir doast yaratk.Genellikle insan grnmnde fakat anormal byklkte ve ok kuvvetli tasvir edilmitir.Kadn veya erkek olabilir. Farkl blgelerin mitolojilerinde kkenlerine dairfarkl inanlarvardr. rnein Hint-Avrupa mitolojilerinin ounda, kaos ile ilikilendirilmi lanetli bir rktrve yabani bir doas vardr. ounlukla tanrlarla arasnda husumet vardr (rnein, Yunan

mitolojisindeki titanlar). Baz hikye ve efsanelerde insan yiyen canavarlar olarak da tasviredilirler. Devlere, Semavi dinler olarak inanlan dinler ve dier eski inanlarda dagndermeler yaplmtr. Genellikle tasvir ayndr; ilk insann yaradlndan evvel yaam"Tanr Oullar" olarak bilinen ve tanrnn insan oullaryla ilikiye giren yedi meleindentremilerdir. Hanok kitabna gre Nuh da doduunda bahsi geen devlerle ayn zellikleresahipti.

Ejderha

Ejderha , ejder olarak da bilinir,yarasa kanatl,dikenli kuyruklu,derisi pullu,azndan atesaan dev kertenkele yada ylan biiminde ki efsanevi canavar.Tarin ncesinin ejderhayandran dev srngenleri hi bilgi yokken bile bu yaratklarn varlna inanlrd.Yunancadakidrakon szc balangta hertrl byk ylan iin kullanlrd. Efsanevi bir yaratk olanejderha (Trkesi Evren) ounlukla bysel veya ruhani glere, zelliklere sahip, kuvvetlive byk bir kertenkele veya baka bir srngen olarak tasvir edilmi,tanmlanmtr.Genellikle azlarndan ate kardklar da sylenmektedir. Bat tasvirlerigenellikle kanatlyken, Dou'daki tasvirlerde genellikle kanat bulunmaz. Ejderhalarnkine

benzer zellikler ieren efsanevi yaratklar neredeyse her kltrde mevcuttur. Hatta ejderhain ve dier Uzak Dou lkelerinin simgesidir. Ve ou zaman iki yzl dmanlar

belirtmek iin 2 bal ejderha deyimi kullanlr.

Elf

Aslen skandinavya ve ngiltere mitolojisinde yer alan ve doan peri halk. J.R.R. Tolkientarafndan modern edebiyata kazandrlm ve fantastik kurgunun en popler elerinden birihaline gelmilerdir. Tolkien'in kitabn inceleyenler, Elf'lerin inan sisteminin Kelt Irklar ile

birebirbalantl olduunu aklamlardr. Ayrca Tolkien'in kitapla ilgili yazlarnda Elfdilinin okunu ve yaz asndan ounlukla Gktrk alfebesinden alndn belirtmitir.Elf'lerin zellikleri; katledilmedike veya kederden solmadka lmezler, hi bir hastalayakalanmazlar. Ate yakmaz ve aa kesmezler yani insanlarn tam aksi yndedirler.

Emegen


5/14

Kafkas efsanelerinde anlatlan irkin, insanst, zaman zaman birden fazla ba olan devvarlklardr. Yine Nart efsanelerinde emegenlerin saylar pek oktur ve her ayda birdoum yapmaktadrlar. Her doum srasnda ise yzden fazla ocuk dourmaktadrlar. Nartkahramanlar srekli emegenlerle sava halindedirler. Nart kahramanlar bilek gleriyle vestn zekalaryla emegenleri her zaman yenmeyi baarsalar, srekli galip gelseler de,

emegenlerden ok ekinmektedirler. nk emegenler, yakaladklar zaman Nartlaryemektedirler. Nart destanlarn gre dnyadaki btn ktlklerin kayna emegenlerdir.Eer emegenler olmasayd dnyada hibir ktlk olmayacakt. Tanrlar, yeryznemegenlerin ktlnden korumakiin Nartlar yaratmtr. Bu yzden Nartlar srekliemegenlerle savap durmaktadrlar. Emegenlerin anlatlmad hibir Nart destan yoktur.

Enkebit

Enkebit; Anadoluda grld iddia edilen doast bir varlktr. Anlatlara gre bandaaltn bir fesi vardr. Sa elinin ortas deliktir. Enkebit; uyuyan insanlarn boazlarn skarakonlar bomaya alr. Bandan fesini kapan kiiye dokunmayacana inanlr.

Fantom (Hayalet)

Hayalet, l bir kiinin duyu organlarndan en az biriyle alglanabilir ekilde belirmesi. lbir kiiye benzer grnt, ses gibi alglarn genellikle len kiiyle ilgili bir yerde ortayakmas sz konusu olur. Hayaletlerin varl tartmaldr, phecileri ikna edecek kesin birkant bulunamamtr.

Feniks

Eski Msr kkenli efsanevi ate kuunun Bat mitolojisindeki karldr.Pers mitolojisindeSimurg, Arap ve slam mitolojisinde Anka, slam sonras Trk mitolojisinde Zmrd Ankaveya Simurg u Anka, daha nceleri de Turul olarak gemesi gibi birok milletinefsanelerinde karlk bulmaktadr.Bahsedilen bu kular bu mitolojilerde ksmen benzerlik,ksmen de farkllk gstermektedir. Yunan mitolojisinde Feniks'in Habe diyarnda yaadnainanlp bir kartal byklnde ve ok uzun mrl olduu sylenmektedir. Gzleri yldzlargibi parlak olup banda parlak bir sorgu bulunmaktadr. Boynunun tyleri yaldzl, diertaraflar ise krmzdr. mrnn sonlanmakta olduunu anlaynca, kuru dallar zamklasvayarak kendine yuva yapar ve stne kurulur. Kzgn gnein yuvay tututurup kendiniyakmasnn ardndan kllerinden bir yumurta meydana gelir ve ondan da yeni bir Fenikskar. Bu sebeple Hristiyanlar Feniks adn verdikleri bu ku mitini ldkten sonra tekrar

dirilmenin simgesi sayarak yorumlamlardr.

Garuda

Evren aacnn dallar arasnda bir yuvada bulunan yumurtadan kar. Annesi Vinata, babasKasyapa'dr. Er Ttk Destan'nda Karaku adyla yer alr; avlanmaya gittii srada birejderha (Yelbegen) gelip yavrularn yer ve bunu alkanlk durumuna getirir. Bu kez ErTtk, ejderhay ldrr ve yavrularn kurtarr. Bu iyiliin altnda kalmak istemeyenKaraku, onu yeryzne indirmek zere srtna bindirir. Yolda yiyecek bitince Er Ttkkendi etinden paralar kopararak Karaku'a verir. Yere inince bu fedakarl gren Karaku,onun yaralarnn iyilemesini salar.

Gelin


6/14

Gelin veya Rumca nife Heybeliada halknn inannda Rum mezarlnda geceleri beyaz birata binerek ortaya kan olaanst gzellikte gen bir kadn formunda dii bir iblisin adolup, beyaz bir gelinlik giymekte, kendisiyle gz gze gelen erkekleri cazibesiyle mezarlnierisine ekerek ldrmektedir.

Germakoi

Laz halk inancnda orman ilerinde yaayan, uzun boylu, vcudu kllarla kapl maymun ileinsan aras bir orman yaratnn addr.Grcce'de Ookoi adndaki canavarla aynzellikler gsterir (mitolojilerinin de ayn olmas Grc ve Lazlarn akraba kavimlerolduunu gsterir)Megrelya'da Ohokoi adyla bilinen efsanevi yaratk pek ok masal veefsanenin temel kahraman olup, baz varyantlarda bir cad karsnn kocasdr ve yamyamdr.Yamyam olmayan hatta safa davranlarndan dolay kolaylkla kandrlabilen Trabzonfolklorundaki Karakoncolos(yaban adam) ile benzerlikler gtermesine karn kendine zgfarkllklar da vardr. Baz halk bilimciler benzerleri tm kltrlerde bulunan AmerikanYerlilerince Sasquash, Nepal'de Yeti olarak isimlendirilen yar insan dev yaratklarn

yklerinin Homo Sapiens'in hafzasna kaznm M 100,000 -35.000 yllar arasndayaam Neanderthal insanlarn miras olduunu ileri srmlerdir.

Goblin

Goblinler, kt ruhlu, huysuz, zararl, tuhaf-irkin vcutlu, cin ahalisinden bir hayalet trdr,boyu bir cceninki ile bir insannki arasnda deiik uzunluklarda olabilir. Yer aldklarhikayeye ve kltre gre, goblinlere deiik yetenekler ve ekiller atfedilir. Bunlardan

bazlarnda goblinler, brownie benzeri kk yaramaz yaratklar olarak tasvir edilir.

Golem

Efsanelerde ruhu olmayan genelde kilden veya topraktan oluturulan bir canl. Orta adatanrnn isimlerinin veya sfatlarnn farkl ekillerde sylenmesi, bu kelimeleri oluturanharflerin farkl ekilde dizilmesi veya bunlarn bir kada yazlarak yaplan muska vetlsmlarla golem oluturulmasna ilikin birok efsane domutur. Bir musevi efsanesininkahramandr, Talmud'da dem'in ruh flenmeden nce bir golem olduu yazldr. Musevifolklorunda golemler genellikle insan ekli verilmi amurdan yaplrlar. Ruhlar yoktur,zekalar dk seviyededir, ki Golem seviyesi branicede "aptal" kelimesinden tretilmitir.

Griffon

En ok bilineni; ku ve aslan birleimi eklindeki biimidir. Baz efsanelerde kuun trsylenmezken, dierlerinde kartal szc geer, ender olarak da kanatlar olmayan, saltkartal kafas ve aslan bedeninden olumu bir yaratk olarak anlatlr. Yine anlatlara gre, sonderece cesur ve gururlu hayvanlardr. Bunlar penelerinde insan, at, hatta fil tayabilecekkadar byktrler. Ayn ekilde, pene trnaklarnn kupa olarak kullanlabilecei sylenir.Hatta kprck kemiklerinden de yay yaplabildii ifade edilir. sveli tarihi Olaus Magnus'agre bu yaratklar, Kuzey dalarnda yaam bir ku cinsidir. Rivayetlere greyse erkek birgriffon ile dii bir at iftletii zaman ortaya kan yaratklara hipogrif denir. ngilizcegryphon diye de yazlr.

Gulyabani


7/14

Gul-i beyabani orijinal varyantiyle de karmza kan bu muhayyel mahlk, gezginlere veyolculara urayp onlar mahveden canavardr. Daha sonralar Anadolu kltrndeahubabayla beraber anlmaya balam ve insan yedii dnlen kocaman, uzun sakall veasal bir dev olarak tasavvur olunmutur. Baz Trk halklarnn geleneksel demonolojikgrlerine gre, her zaman kadn klnda olduuna inanlan mitlojik bir varlk. "Guleyban"

ve "Aleyban" eklinde de rastlanr. Ad hurafelerle ilgili olarak "Gulyabani", korkun birvarlk olup, karanlk zamanlarda lde ve mezarlklarda koan birinin gzne canl gibigrnr. Vcudu tyle kapl, kocaman, pis kokulu bu acayip varln ayaklar tersinedir.Gndzleri mezara girer. Geceleri ise hortlayp kar. At binmeyi ve at kuyruu rmeyi veocuklar ok sever. Btn vcudu sar-krmz tylerle kapl bu insanms irkin varlk, dayamalarnda ve kimsenin olmad llerde akam st ortaya kar. Avclara yaklaponlarla insan gibi konuur. Bir eyler ister sonra onlara gre yapmay nerir. Avc kazanrsa"Gulyabani" sessizce ekip gider. Ama eer o kazanrsa avc, uzun zaman hasta yatacakdemektir. Ya da llk ve harabe bir yerde yalnz bana yatan birinin ayann altn yalayayalaya kan kacak kadar inceltir. Sonra lnceye kadar kann ier.

Hnkr munkur

Hnkr munkur; halk hikyelerinde yer alan doast ktcl bir yaratk. Yakalad insanlarnce boarak ldren sonra da yiyen bir canavar olarak tanmlanr. nsana benzer, fakatgbeinde bulunan bir torbann iinde yavrusunu tar. En korktuu ey zerine idraryaplmasdr. Byle tehdit edilirse ortadan kaybolacana inanlr.

Hrtk

Hrtk; st ksmnn insan, alt ksmnn hayvan eklinde olduuna inanlan, bedeni tylerlekapl, ayaklar ters ktcl cin, yaratk. Akarsularda (Elaz yresinde zellikle Frat

Nehri'nde) yaad kabul edilir. Bu yrelerde adna ay hrt da denilmektedir. Hrtk insanklna girip, klna girdii kiinin yakn arkadalarna veya akrabalarna gidip, onlarlakonuarak orman ya da akarsu kysna gtrp bomakta, ldrmektedir. zellikle karanlktaortaya kan hrtktan korunmann tek yolu ate yakmaktr. Konutuklar kiinin hrtkolduundan phelenen kiiler, vcutlarnn evresinden veya ayaklarnn altndan ategeirirler. Bu davran tekrarlayan hrtk, tylerinin yanmasyla kap kendini sularn iine

brakr ve gzden kaybolur. Yine hrtn zaman zaman eitli kiilerin klnda, ata binipgezdiine ve atlar yorduuna inanlmaktadr. Atlarn sabah yorgun ve terli bir ekilde bulankiiler hayvanlarn hrtkn gtrp gtrmediini anlamak iin atlarn semerlerine veyasrtna yaptrc maddeler srmektedir. Bu sayede hrtkn, bu hayvana binince tylerinin

yapacana ve tekrar binmeyeceine inanlmaktadr.Hortlak

Mezardan karak insanlar korkuttuuna inanlan yaratk, hayalet, zombi. lp tekrar dirilen.Korku edebiyat ve sinemasnda; ruhen terk edildikten (ve muhtemelen rmeye baladktan)sonra bir varlk tarafndan kontrol altna alnarak tekrar kullanlmaya balanlan bedenanlamnda kullanlr (Namevt, ing. Undead). Sz konusu varlk bedenin eski sahibiolabilecei gibi, bir bakas da olabilir. len bir kiinin, mezarndan kp dolamasna"hortlaklk", bunu yapana ise "hortlak" denir. nana gre yaarken ktlk edenler,

bakalarnn az tadn karanlar, arabozucu dedikoducu ve geimsiz insanlarn jlnce

hortlayacana inanlr. Hortlak ounlukla yal kimselerden olur. Gmld gecemezarndan kalkar. Eski Trklere gre eer insan savata deil de yallkta lrse onun Gk


8/14

Tanr tarafndan Umak'a alnmayacana inanlmtr. Gene inanlara gre hortlak gecemezardan kalkan, srtnda kefenle ortalkta dolaan bir yaayan l'dr. Bunlar kzdklarkimselere satarlar, araba kadar hzl koarlar, ata binebilirler, silah kullanabilirler, insanakzabilirler, istediklerini dverler, sevdiklerini karrlar, ev basarlar, yol keserler. nanagre hortlan saldrsndan korunmak iin mezarlk yaknlarndan geerken dua okumak

gerekir. Sylentiler hortlaklarn genelde irkin ve rktc olduunu, srtnda kefen ya databut tadn syler. Anadolu halk inanlarna gre bir kimsenin hortlamas uursuz birolaydr. Hortlayan kiinin ahiretten kovulduuna inanlr. Hortlaklar erkektirler. Ancak,hortlaklarn dii versiyonlar da bulunur ki hortlaklarn bu dii versiyonlarna da "Cad"denilir. Kimi hortlaklar "hayvan" klnda gezer, oklukla ssz kalm evlerde, tekin olmayanyerlerde, mezarlklarda bulunurlar.

Hblk

Trkiye'nin baz yrelerinde yaayan insanlara gre, grn olarak Alkars eklinde olanktcl bir varlk. Ona gblk da denilmitir. Ancah "hblk"n ondan fark vardr. Alkars

sadece yeni doum yapm kadnlar rahatsz eder. Oysa hblk kadn-erkek hi kimseyerahat vermez. Hblk genellikle yalnz kadn grnndedir ancak erkek grnls devardr. O, yanna gittii kiinin gsne ker ve nefesi kesilip lene kadar boazn skar.nana gre, hblk, onu yakalayan birine bol bol altn verir. Baz yrelerdeki grlere gre,hblk uykudayken insanlarn zerine ken kt ruhtur. Hblk kimi basarsa, o insanyerinden kprdayamaz, dili tutulur ve ter basar.

Hidra

Lerna bataklklarnda yaayan dokuz bal bir canavarn addr. Bu canavarn ldrlmesiHerkl'n on iki grevi arasnda 2 srada yer alan vazifedir. Babas Titan Tifon ve annesicanavarlarn tanras Ehidna olan Hidra'nn Lerna glndeki yuvas, lmden sonraki dnyaile insanlarn dnyas arasndaki kapnn tam aznda yer almakta olup, Hidra ise bu kapnn

bekilii grevini stlenmekteydi. Hidra'nn ldrlmesinin ok zor olmasnn sebebi kesilenher bir ban yerine derhal bir yenisinin kmas idi. Herkl bu canavar ile karlamadan nce

bataklk ierisindeki zehirli gaz ve dumanlarla kapl Hidra yuvasnn giriinde, azn veyzn bir rt ile rterek kendini korumutur. Canavar ile karlap savamaya balayanHerkl bir sre sonra, kestii kafalarn yerine devaml yenilerinin ktn grnce aslnda

bouna savap yorulduunun fark etmi ve tam umutsuzlua kaplmaya balad andayardmna olaos (Herkl'n yeeni) yetiir. Sanldna gre, o anda Athena'nn da yardmile canavarn kesilen balarnn bir daha kmamas iin boyunlarnn meale ile yaklmasn

akl eder ve hemen orada yakt mealeyi Herkl'e uzatr. Bu meale sayesinde kestiibalarn yerini dalayarak canavar ldrmeyi baaran Herkl, Hidra'nn kestii balarndanbirini bir kesede saklayarak, onun zehirli kann daha sonraki grevlerinde oklarndakullanm bylece bu oklarn at yaralarn kapanmaz bir hale gelmesini salamtr.

Hma

Hma kuu, ou kez cennet kuu olarak da adlandrlan, grnmeyecek ekilde okykseklerde dinlenmeksizin srekli uan, asla yere demeyen -baz kaynaklarda ayaklarolmad da nakledilir- efsanevi kutur.

tbarak


9/14

Eski Trk destanlarnda sz edilen, Trklerin srekli savaa tututuklar, o zamankiTrklerin kuzeybatsnda yaayan "kpek bal insana benzer yaratklar". Efsanelere ilk defa"ok tyl kpek" manasnda gemitir. Ouz Kaan destanlarna gre, "Itbarak'larn yurdu,kuzey-batya dogru uzanan, karanlk lkeleri iindeydi. Ouz Han, 'tbarak'lara kar bir aknyapm; fakat yenikayrlp, dalar arasndaki bir nehrin ortasnda bulunan, kk bir adaca

snmak zorunda kalmt.

Kakns

Kakns veya musikar, byk bir gagas ve gagasnda yzlerce delik bulunan, rzgar esmesisonucu bu deliklerden nameli sesler karan ve bu ekilde musikinin douuna nclkettiine inanlan byk mitolojik bir ku.Musiki kuu olarak da bilinen kakns, kuuanlamna gelen Yunanca kkenli kiknos (Cygnus) kelimesinden gelmektedir. Bu kuun gzelsesini duyarak etrafna doluan kk kular yiyerek beslendii ifade edilir. Bin yl yaaypdaha sonra Feniks gibi kllerinden yeniden domak iin ormanlardan odun toplayp bunlarkanatlarn sratle rparak tututurduuna ve kendini yanan ate ile yaktna inanlr.

Karakoncolos

Trk mitolojisinde, Karakoncolos, 'kara renkte ve irkin olarak tasarmlanan bir umac, birktlk cini'dir. zellikle Kuzeydou Anadolu Trk kltrnde yer etmi ve Bulgarfolklorunde de rastlanan bir yaratktr. Bir tr cy andran karakoncolos pek dehetengizsaylmaz ve zararsz olduuna inanlr. Bununla birlikte zaman zaman gerek anlamda eytan

bir ekilde betimlendii de olmutur. Krkl olduuna inanlan bu yaratn isminin YunancaKalikantzaris'den gelmi olmas olasdr. Bulgar folklorunde yarata verilen Bulgarca isimise Karakondjul'dur ve geceleri gezdiine inanlr.

Kamos

Kamos, Harput yrelerinde grlen bir ktcl yaratktr. Yalnz bana uyuyan insanlarnzerine btn arl ile ker, onlarn arplmalarna bazen de lmelerine sebep olabilirmi.Geceleri dolaan bu yaratk anlatmlara gre bazen iriyar, bazen de cce grnldr.Banda daima bir brk tar. Bir insan bu brk kapmay baarrsa elinde brk byklndealtn kalacana inanlr. Zaman zaman kara kedi eklinde de grlebilen kamosun bastkii, kannn ekilip damarlarnn kuruduunu sanr. Kamos szcnn kabus kelimesininanlam ile benzemesi dikkat ekicidir.

Kara krnak

Trkmenlerin demonolojikgrlerinde, rmaklar ve bu anlamda suyla ilintili olan eytanbir karakter. Ancak onun hakknda inanlar belli yerlerle snrldr ve Trkmenlerintamamnda pek fazla yaylmamtr. nanlara gre "Kara krnak"; kadna benzeyen, bedeni

batan baa kllarla rtl bir varlktr. Suda olan bir insann stne gelip, zarar verebilir.Onun iin en eski zamanlarda ocuklarnn suda oynamasndan ve boulacaklarndan korkananneler, onlar "Kara krnak" ile korkuturlard. Ondan sz edilirken, adna bazen "Su sahibi",

bazen de cin denilir.

Kara korak


10/14

Kara korak; Trkmen kltrnde eek, kpek, domuz, kei klna girdiine inandklarktcl ruh ya da cindir. Gece kaplar alp, ev sahibinin tand bir ses ve klkla onukandrarak arp karrm. Bu cinden korunmak iin pantolonun dmelerini amakgerektiine inanlr.

Karakura

Karakura, ackl, ktcl bir ruhun ad. Baz inanlara gre yeni doum yapm lohusakadnlar korkutan ve cierlerini alp gtrdne inanlan ruh, hayali yaratk. nsanlarakorkulu kabuslar ve karabasanlar gnderen odur. Adyla ocuklar korkutulur.Eski alardainsanlar uykuda yakalayp korkuturmu. Sonra nefes almalarn engelleyerek seskarmalarn nler, cierlerini alp gtrrm. Bu varlklar kedi gibi hafiften ve sakin sakingezen canl biiminde betimleniyordu.

Kayberen

Kayberen, Krgzlar'n iyiliksever ruhlar arasna dahil ettikleri ve "kayp eren" adyla andklarruhlardr, dalarda yaarlar ve gevi getiren hayvanlar korur. Krgzlar'n inancna gre buruhlar, hayvanlarn artp oalmasn salar. Ancak kzdklar zaman da hayvanlar telefedebilir. Bunun iin de ava kmadan nce, uurlu gemesi iin "kayberen"den yardm istenir.

Kiklop

Yunan mitolojisinde alnlarnn ortasnda tek gzleri bulunan devler. Uranos ile Gaia'ninoullar. Onlar tanrlardan korkmayan, zalim, insan etiyle beslenen yaratklardr. Homeros'agre kikloplar, maaralarda yaayan korsan obanlardr. Odysseus adamlar ile birlikte TroyaSavandan vatanna dnerken dev kiklop Polyphemos'a esir dm ve onun elindenkurtulmak iin dev polyphemos'u kr etmek zorunda kalmlard. Olunun kr edilmesinesinirlenen Poseidon Odysseus'u bin bir trl felaketle cezalandrmt. Hesiodos'a grekiklop'lar, taneydi, Gaia ve Uranos'n ocuklar idi. Brontes, Steropes ve Arges ('gkgrlts', 'parlt' ve 'imek'). babalar tarafndan Tartaros'a hapsedilmi, daha sonra Zeustarafndan kurtarlm ve ona titanlara kar savata yardm etmilerdi. Bir rivayete gre,kikloplar, Apollon'un olu, salk ve hekimlik tanrs olan Asklepios'u ldrmlerdi. Bunasinirlenen Apollon olunun cn alm ve kiklop'lar ldrmt. Daha sonra kanefsanelerde kikloplar ate tanrs Hephaistos'un yardmclar idi ve onun yannda demircilikyaparlard. Trk mitolojisinde karl Tepegz'dr.

Kurt Adam

Bir insann bir hayvan, zellikle de kurt biimine girebilmeye yetenekli olmas, kurtadamsylencesinin k kayna hakknda yeterli bir aklama deildir. ok eskiden beri eitlikaynaklarda ve toplumlarda kurtadam yklerine rastlanmaktadr. Tarihte Kurtadamlk EskiYunanllar ve Karadeniz'in kuzey kylarna yerlemi Scythia soyu, blge yerlileri

Neurianlar sihirbaz olarak kabul ediyorlard. Bu olaan st byclerin her yl birka gniin kurda dntkIerine inanyorlard. Tarihin babas olarak nitelendirilen M.. 5. yzyldayaam olan eski Yunanl Heredot ise dilediklerinde kurda, dilediklerinde insana kolaycadnebilen bir insan trnden sz etmektedir.. Birgre gre yzyllar nce, insanlnerken tarihlerinde kurtadam doal olmayan bir istekle insan etine alk duyan bir canl tr

olarak kabul edilirdi.Bu insan, eitli bylerin yardmyla dilediinde yrtc bir kurdadnmenin bir yolunu bulmutu. Eskilerin sylediine gre, kurda dnen kii insan sesini


11/14

ve insan gzlerini muhafaza eder. Ancak vahi drt ayakl kurdun kuvvet ve kurnazlntard. Kurtadamn kim olduunu ses ve gzlerinden tanmak mmknd.

Kujuta

Deiik inanlara gre trleri anlatlan ve farkl ta ve metallerden olutuu sylenilen yedicennet vardr ve Araf'n da iinde bulunduu yedi cehennem vardr (Kimileri Dnya'y da buyedi cehennemden biri sayar.) Yeryz byk birdenizle evrili, geri kalan blmde iseember biimindeki Kaf Da bulunur. Yeryz -yla, gkyznn mavi rengini deyanstan- kutsal ta Sakrat'n zerinde oturmutur. Bu tan tek bir tanesinin sahibine byselgler salad ileri srlr. te tm bunlarn dev bir melein omuzlarnda durduu (Yunanmitolojisinde Atlas), bu melein de, birok gz ve ayaklar bulunan, byk bir boa olanKujata'nn zerindeki yakuttan bir kayann zerinde durduu ve boa Kujata'nn da kaostayzen devasa bir balk olan Bahamut'un zerinde durduuna inanlr. Kujata bu balamdaBahamut tarafndan desteklenen, yakut zerinde oturuken ayn zamanda dnyay tamaktaolan melek arasnda yer alan mitolojik bir boadr.

Minotor

Minotor Yunan mitolojisinde yar insan-yar boa yaratk. Giritte hkm sren gl kralMinos, gcn kantlamak iin Poseidondan ona kurban edecei bir boay denizden kartpvermesini ister. Ama hayvan Minosa o kadar gzel grnr ki onu kurban etmeye kyamazve saklar. Bunun yerine baka bir boay kurban eder. Poseidon bunu fark ettiinde oksinirlenir ve Minosun kars Pasiphaede boaya kar bir ak uyandrr. Pasiphaenin boaylaiftlemesinden boa bal ve kuyruklu, insan bedenli Minotor doar.

Merkt

Altay efsanelerinde, gk yolculuuna kan kamn ruhuna, ilk gkkat boyunca klavuzlukeden dev dii gk kuudur. Anadolu 'da geleneksel Trk kltrnn tayclarndan olanYrk boylar arasnda, yaramazlk yapan ocuklar korkutmak iin uydurulan dsel birvarlk olarak ta grnr. Aslnda bu dsel denilen varln kk, ulu dil birlii ana kadargider. Bu mitolojik varlk hakknda Yrkler arasnda yle denilir: "Merkt Merkt ...Bacadan kolunu salla..." Yallarn derin inanlarna gre, Merkt bir kutur. O sadece adanlanlar korkutur.

c

Kk ocuklar korkutmak iin kullanlan hayali yaratktr. Kk ocuklarn dili hayaletgibi uzun ve zor kelimelere uygun olmad iin ksaca "c" olarak tasvir ederler. Fakat cocuun tand ve korktuu birisinin yansmasda olabilir. ocuklar anne-babalarnn onlarsevdiini ve incitmeyeceklerini bildikleri iin korkulur kii c uydurulmutur.

PAZUZU

Pazuzu Smer ve Akad mitolojilerinde, rzgar cinlerinin kral ve tanr Hanbi'nin oludur.Ayrca, Smerliler iin gneybat rzgarn, frtnalar tamay, temsil ederdi.Pazuzugenellikle bir erkein vcudu ve bir kpek veya aslan'n kafasyla tasvir edilmitir. Ayak

yerine peneleri, bir ift kanad ve bir akrebin kuyruuna sahiptir. Ayrca, sa eli yukar, sol


12/14

eli ise aa doru sarkar; ellerinin bu durumunun hayat ve lm veya yaratmak, yok etmekanlamlarna geldii dnlmtr.

Pegasus

Pegasus Yunan mitolojisi'nde kanatl at. Deniz tanrs Poseidon ile ylan sal GorgonMedusa'nn olu ve dev Chrysaor'un kardei olduuna inanlr. Ayrca Zeus'un oluHerkl'nde kardei olarakta bilinir. Perseus tarafndan kafas kesilerek ldrlen Medusa'nnkafasndan ya da topraa srayan kanlarndan doduu gibi iki deiik sylence bulunur.Rengi tamamen beyazdr ve umasna olanak veren iki byk kanad vardr. Uarken havadaku gibi grnr. Pegasus doar domaz yeryznden ayrlm ve tanrlarn diyarnaumutur. Zeus'un yldrmlar getirme grevini stlenmitir. Helicon Danda bulunan veMusalara (veya Mzler) ilham verdii sanlan Hippocrene pnarnn Pegasus'un ayayla yerevurmas sonucu ortaya ktna inanlr ve Pegasus "iirsel ilham" ile zdeletirilir. Dahasonralar Bellerophon tarafndan Athena'nn ona verdii altn dizgin yardmyla yakaland,Kimera ve Amazonlarla olan arpmalarnda da ona yardm ettii sylenir.

Peri

Peri, birok farkl kltrn efsane, folklor ve mitolojisinde bulunan bir ruh veya doastyaratktr. Genellikle insan grnmnde, ounlukla ok kk olduu ve umak, byyapmak, gelecei grmek veya etkilemekgibi doast glere sahip olduu dnlm ve

byle tasvir edilmitir. Popler kltrde ounlukla gen ve gzel kadnlar olarak tasviredilseler de, eskiden bitkin yal kadnlar veya yaramaz yal erkekler olarak tasvir edilirlerdi.Farsa kkenli bir kelimedir. Peri, eski Trk inannda "melek"tir. Asl "Perite" dir ve dierTrk dillerinde gnmzde de bu ekilde kullanlmaktadr, Trkeye "peri" eklinde girmitir.

Satir

Satir, Eski Yunan mitolojisinde yer alan yar kei yar insan kr ve orman iyesi. Romamitolojisindeki karl faundur. ounlukla gvdelerinin belden st insan, belden aasise teke biimindedir. Satirleri tasvir eden eserlerde ortakzellik, kei boynuzlu, sivri ve uzunkulakl, atnkine benzeyen uzun kuyruudur. Satirler ounlukla da ellerindeki flt veardndan kotuklar nemfler ve mainadlar ile birlikte tasvir edilir. arap tanrs Dionysos ile

birlikte arap ierler, krlarda dans ederler. Yalanan satirlere silenos denir.

Simurg

Simurg veya bir dier ismiyle Zmrd Anka efsanevi bir kutur. Pers mitolojisi kaynaklolsa da zamanla dier Dou mitoloji ve efsanelerinde de yer edinmitir. Snmurw (Pehlevi)ve Sna-Mr (Pzand) dier isimlerindendir. Ayrca zaman zaman sadece Anka kuu olarakda anld olmutur. Trk mitolojisinde karl Turul kuu'dur.ran efsanesine gre, bu kuo kadar yaldr ki dnyann yklna kez tank olmutur. Tm bu zaman boyunca, Simurgo kadar ok renmitir ki tm zamanlarn bilgisine sahip olmutur.

Sentor

Sentorlar, Yunan mitolojisinde ksmen insan ve ksmen at grnml yaratklardr. Sentor

efsanesi at srtnda savaa giden savalardan gelmektedir. Sentorun sureti grenlere okfarkl ve rktc gelmektedir. nkalar'n, Pizarro ve adamlar 1533 'de at stnde


13/14

geldiklerinde yanlm olmalar muhtemeldir. nk inandklar at ve insan birleimi canlnngerek olduu fikri onlar o srada ok korkutmutur.

Sfenks

Kafas ko, ku, veya insan, gvdesi ise uzanan bir aslan eklini alan heykeldir. lk nce EskiMsr'da rastlanan Sfenks, eski Yunan mitolojisinde byk kltrel nem tamtr ve isminiburadan almtr. Szcn Msrcadaki orijinal biimi kepes ankh ya da yaayan heykelanlamnda eep (sheshep) ankh'tr. Sfenkslerin en tannm Byk Gize Sfenksi'dir. Msrsfenksi antik bir efsanevi yaratktr. Gvdesi uzanan bir aslan ve kafas genellikle birfiravunun kafasnn eklini alr. Aslanlar gne ile balantlar nedeniyle antik Msrllartarafndan kutsal hayvan saylrlard.

ahmeran

ahmeran, daha ok gney, orta ve dou Anadolu resminde, masallarnda, hikayelerinde

rastlanan akll ve iyicil olarak tanmlanan bellerinden aas ylan, st ise insan, Meran adverilen, doast yaratklarn bandaki hi yalanmayan, lnce ruhunun kzna getiineinanlan varlk. Farsa ylanlarn ah anlamna gelen "ahmeran" dan gelir. Ancak,ahmeran'a ilikin tm efsanevi kaytlar ve ahmeran efsanelerine zg tm betimlemelerdevarlk ddr. ahmaran kurturu daha ok Cizre ve Nuseybin civarinda yerleiktir.Akdeniz

blgesinin Tarsus ilesinde yaadna inanlyor. Ayn isimli bir efsane Mardin yresinde degeer. Bu yrede ahmeran bir resimle tasvir edilir ve ahmeran ustalar tarafndan yaplantablolar evlerin duvarlarn ssler.

Tekboynuz

Tekboynuz(Unicorn), mitolojik tek boynuzlu at. Kafasnn ortasndan dz bir boynuz kar.Saf ve masum olduuna, kan iildiinde kiiyi lmsz kldna, bu nedenle ldrmeninlanet getireceine inanlan efsanevi bir hayvan. Latince ismi olan Unicorn; "bir-tek" anlamnagelen uni- ve boynuz anlamna gelen cornus szcklerinden tremitir (Trke karlTekboynuz'dur). Yine bir efsaneye gre, sadece bakire kzlarn yanna yaklar ve bu ekildeyakalanabilir. Bugn herkes Tekboynuz'larn hi yaamad konusunda hemfikir olsa da, bugrn kabul ok yenidir. Deerine Orta a'da ulaan ve o alarda bu tr kalntlarnhastalklar iyiletiren temel ilalar olduuna, zehirlere kar etkili (panzehir) olduunainanlyordur (zellikle arsenie kar). Aslnda Tekboynuz'larn tarihi ok daha eskidir, M..5. yzyln sonlarnda Yunanl bir terapist olan Ctesias Tekboynuz'larn Hindistan'da

bulunduklarna dair bir yaz yazmtr. Ayrca ncil'de de Tekboynuz'lara deinilmektedir.

Tepegz

Tepegzler genellikle Romallarn inand bir yaratktr. Bir eit devdir. Elinde dikenli birbalyoz ya da buna benzer aralar tar. Kafasnn tepesinde 1 tane gz olduu iin onatepegz denmitir. Baz inanlarda tepesinde boynuz olduu sylenir. Bir Dede Korkut(Korkut Ata) masalnda; klcn kesmedii, okun ilemedii bir bedene sahip, yalnzcagznden zarar verilebilen, obandan olma, peri kzndan doma canavar. Basat adlkahraman tarafndan ldrlr.

Troll


14/14

Troll, skandinavya folklornde geen ve korkun gzken bir mitik, insanms yaratktr.Troller folklrde, ngiliz peri masallarndaki Ogreler benzeri eytani devlerden, dalardayaayan, daa insanlar karan, vahi ve daha insan benzeri yaratklara kadar birokfarklekilde tasvir edilmilerdir. Shetland ve Orkney masallarnda, troller trowe olarak anlmtr.Japonca'da ise troll iin kullanlan szck tororu`dur. skandinav edebiyat, sanat ve mzii,

romantik dnemden balayarak bugne kadar trolleri birok farkl ekilde adapte ederek,genelde ok byk kulak ve burunlara sahip bir yerli halk biiminde kullanmtr.

Vampir

Vampir, gnbatm ile afak arasnda dirilerek mezarndan ktna, insanlara saldrpkanlarn emdiine inanlan hayali canavar. Vampir inanc ok eskilere dayanmaktadr.Vampir kltr Babilden kalan rneklere dayanr ve yzyllar boyunca deiimini inceleyenkapsaml folklorik tarihsel aratrmalara konu tekil eder. Kan emme ve ldkten sonradirilme efsaneleri Ortaada yaylmtr.

Yelbegen

Zaman zaman yedi bal dev ya da bir evren (ejderha) olarak tanmlanan mitolojik canavar.Altay mitolojisinde Ay' yiyerek onun klmesine (Ay tutulmas) yol aan gksel canavar;Yilbke, olarak da tanmlayabileceimiz Yelbegen'in neden olduu ay tutulmasndan sonraAltaylar "Yine Yelbegen ay yedi" derlermi.

Yeti Yeti

Bazlarnn Himalayalar'da yaadna inand, primat-benzeri, byk bir yaratktr. Her nekadar varlna inananlar mevcut olsa da bilim adamlarnn ou, yetinin var olduuihtimalinin eldeki verilere gre ok zayf olduunu ve bu nedenle onun efsanevi bir yaratkolduu fikrindedir. Bat'da ona verilen isim, yeti, Tibete yeh-teh (transliterasyonu:gYa' dred)lafndan gelmektedir ki bunun anlam "kk insan-benzeri hayvan"dr.

Zombi

Zombi voodoonun Afro-Caribbean ve Creole ruhani inan sistemlerinde lmsz birinsandr. Bu folklorik zombiler doast gler ve amanistik hekimlii vastasyla,yaayanlar arasnda korku yaratmak amac ile l insan bedenlerinin yenidencanlandrlmasdr. Zombilerin daha korkun versiyonlar yamyamlk gesi kullanlarak korku

sinemasnda ska sergilenmektedir. Voodoo inancna gre l bir insan ya da mambotarafndan yeniden diriltilebilir. Zombilerin kendi bilinleri ya da istekleri olmad iin bokorya da mambonun kontrol altndadrlar. Zombi ayn zamanda voodoo ylan tanrs Niger-Congonun addr. Kongo dilinde kullanlan ve tanr anlamna gelen nzambi szcne

benzemektedir.

EFSANEVİ YARATIKLAR

Documents

Transcript of EFSANEVİ YARATIKLAR