ZONMW

Eerste Zorg voor Jeugd-projecten gehonoreerd

Mireille van den Berg

Abstract Zestien gehonoreerde onderzoeksprojecten,

waarvan zeven voorwaardelijk en negen onvoorwaarde-

lijk. Dat is de score van de eerste subsidieronde van het

programma Zorg voor Jeugd van ZonMw. Al deze pro-

jecten kunnen in principe starten in januari 2008.

ZonMw vroeg in de eerste subsidieronde van het pro-

gramma Zorg voor Jeugd om voorstellen voor onder-

zoek naar of ontwikkeling van instrumenten en

interventies op het terrein van problemen bij opvoeden

en opgroeien, zoals aanbevolen door de Inventgroep in

haar rapport Helpen bij opgroeien en opvoeden: eerder,

sneller en beter. Bepaalde onderwerpen hadden in die

ronde prioriteit: opvoedingsproblemen bij kinderen tot

7 jaar, kindermishandeling, signaleren en opvoeden in

het onderwijs, meervoudige risico’s, risicovolle overgan-

gen in het leven van een kind, en antisociaal gedrag en

jeugdcriminaliteit. De voorwaardelijk en onvoorwaarde-

lijk gehonoreerde projecten gaan hierover en geven een

gevarieerd beeld van wat er speelt in het jeugdveld.

ZonMw genereert kennis voor het jeugddomein door

onderzoek naar de effectiviteit van interventies en instru-

menten voor kinderen en jeugd te stimuleren en te financi-

eren. Daarnaast werkt ZonMw samen met het RIVM/

Centrum Jeugdgezondheid en het NJi aan de verspreiding

van deze kennis in de jeugdsector. Een manier om dat te

doen, is hetwerkveldbetrekkenbij hetonderzoek.Daarom

vraagt ZonMw onderzoekers in hun projecten samen te

werken met mensen uit de praktijk. Dat kan bijvoorbeeld

door deelname van minimaal een van de praktijkinstellin-

gen aan de projectgroep die het onderzoek uitvoert. De nu

gehonoreerde projecten zijn daar voorbeelden van.

De gehonoreerde voorstellen zijn volgens de commis-

sies die ZonMw adviseren over de aanvragen relevant

voor het voorkomen en terugdringen van opvoedings-

problemen in Nederland. Daarnaast hebben de commis-

sies kritisch gekeken naar de kwaliteit van de onderzoek-

en ontwikkelvoorstellen en is er extra aandacht besteed

aan diversiteit, een van de onderwerpen waarvoor

ZonMw altijd aandacht vraagt binnen de door haar

gefinancierde projecten.

Mariken Leurs, coordinator van het programma Zorg

voor Jeugd: ‘Jeugd is als thema niet nieuw voor ZonMw,

we hebben al veel onderzoeks- en ontwikkelprojecten gefi-

nancierdophet terrein vanpreventie en jeugdgezondheids-

zorg. De stap die we nu maken is wel nieuw: naar de

jeugdzorg en het jeugdwelzijnswerk. Het grote aantal

vooraanmeldingen en vervolgens het aantal uitgewerkte

subsidieaanvragen bij de eerste ronde van het nieuwe pro-

gramma Zorg voor Jeugd eerder dit jaar heeft onze

stoutste verwachtingenovertroffen: jeugdonderzoek leeft.’

Een samenvatting van de gehonoreerde projecten ver-

schijnt in januari op de website www.zonmw.nl/jeugd.

Daarnaast worden de projectgegevens opgenomen in de

Databank Nederlands Onderzoek Jeugd en Opvoeding

van het Nederlands Jeugdinstituut, te vinden op www.

nji.nl/onderzoek.

De projecten

De negen onderzoekprojecten binnen het programma

Zorg voor Jeugd die binnenkort beginnen, zijn:

Signaleren van psychosociale problemen bij 0-4 jarigen

door de jeugdgezondheidszorg

Het doel van het onderzoek is het valideren van verschil-

lende korte vragenlijsten. Daarnaast wordt in dit

Jeugd en Co Kennis (2007) 1:135–137

DOI 10.1007/BF03085478

13

onderzoek bepaald wat de toegevoegde waarde en de

bruikbaarheid van deze lijsten is bij het identificeren

van psychosociale problemen bij kinderen in verschil-

lende leeftijdsgroepen van 0 tot 4 jaar. Dit onderzoek

wordt uitgevoerd binnen de context van de jeugdgezond-

heidszorg voor 0- tot 4-jarigen.

TNO Kwaliteit van Leven, Leiden, in samenwerking

met Actiz, brancheorganisatie van zorgondernemers en

GGD-Nederland.

Validering van de VOBO-Z voor Vroegsignalering van

manifeste problemen in opvoeding en ontwikkeling bij

jonge kinderen

De Vragenlijst Onvervulde Behoefte aan Opvoedingson-

dersteuning – Zorgbehoefte en risicotaxatie (VOBO-Z) is

een instrument voor vroegsignalering van problemen bij

opvoeden en opgroeien voor kinderen onder 3 jaar. In

deze studie wordt de effectiviteit van dit instrument voor

de jeugdgezondheidszorg voor 0- tot 4-jarigen

onderzocht.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, in samenwer-

king met Allevo Thuiszorg Jeugdgezondheidszorg, GGD

Zeeland Jeugdgezondheidszorg en Stichting ZorgSaam

Zeeuws-Vlaanderen Thuiszorg.

Signalering kindermishandeling op de Utrechtse Spoed

Eisende Hulp: kosten effectief?

Het doel van deze studie is het evalueren en optimaliseren

van de screeningsprocedure voor kindermishandeling in

vier ziekenhuizen in stad en regio Utrecht.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, in samenwer-

king met Alleato Centrum voor Maatschappelijke Ont-

wikkeling, Bureau Jeugdzorg Utrecht, Forum Educatief

centrum voor forensische geneeskunde en gedragsweten-

schappen, GGD Utrecht, het Diakonessenhuis, Mesos

Medisch Centrum en het St. Antonius Ziekenhuis.

Validation of the State Juvenile Court Pre-Screen

Assessment for the Netherlands

De Pre-Screen is een instrument om het recidive-risico

onder criminele jeugdigen in te schatten. Het instrument

is bovendien bruikbaar als hulpmiddel bij het bepalen

van de juiste behandeling. In deze studie wordt de vali-

diteit en de betrouwbaarheid onderzocht.

SCO-Kohnstamm Instituut, Amsterdam, in samen-

werking met de Bascule in Amsterdam.

AtHOME in theNetherlands. Validating an observation

method for youth Health Care to identify at risk families

Het doel van de studie is te onderzoeken of een

combinatie van observaties in de thuissituatie en vrag-

enlijsten bruikbaar is om gezinnen te identificeren met

een hoog risico op ontwikkelingsproblemen bij kinderen

tot 5 jaar. Daarbij wordt de validiteit en de betrouw-

baarheid van de observatiemethodiek HOME onder-

zocht en wordt bekeken of het haalbaar is om deze

methodiek in de Nederlandse jeugdgezondheidszorg toe

te passen.

ErasmusMC,Rotterdam, in samenwerkingmetGGD

Rotterdam-Rijnmond.

Effectiviteit van Alles Kidzzz: een geındiceerde

preventieve interventie voor externaliserende problemen

op de basisschool

Alles Kidzzz is een geprotocolleerde individuele sociale-

vaardigheidstraining, gebaseerd op principes van cogni-

tieve gedragstherapie, waarbij naast het kind zowel de

ouders als de leerkracht betrokken worden. In deze stu-

die wordt de effectiviteit van Alles Kidzzz voor kinderen

met een allochtone achtergrond onderzocht.

Universiteit Utrecht, in samenwerking met Altrecht

Preventie.

Effectonderzoek naar het integrale

empowermentprogramma POWER voor allochtone

jongeren

POWER is gericht op allochtone jongeren van 12 tot 18

jaar die dreigen te marginaliseren. Het doel van POWER

is het verminderen van probleemgedrag, het verbeteren

van coping-vaardigheden en controlebeleving en toe-

name van maatschappelijke activiteiten. In dit project

wordt onderzocht of POWER het risico op marginalisa-

tie van allochtone jongeren met een verhoogd risico

vermindert.

Trimbos-instituut, Utrecht, in samenwerking met Alt-

recht Geestelijke gezondheidszorg, de GG&GD Utrecht

en GGZ Eindhoven.

Ontwikkeling en evaluatie van een cognitief

gedragstherapeutische interventie voor

rouwproblematiek bij kinderen (8-18 jaar): een

‘feasibility’ studie, een pilot-studie en een

gerandomiseerde gecontroleerde trial (RCT)

De hoofddoelstelling van dit onderzoek is om een laag-

drempelige, preventieve, cognitief-gedragstherapeutisch

136 Jeugd en Co Kennis (2007) 1:135–137

13

georienteerde interventie te ontwikkelen voor kinderen

van 8 tot 18 jaar die, minimaal zes en maximaal twaalf

maanden geleden, een eerstegraads verlies hebben gele-

den. Vervolgens zal de effectiviteit van deze interventie

worden onderzocht.

Universiteit Utrecht, in samenwerking met GGZ

Friesland, huisartsenpraktijken in de regio, de Lande-

lijke Stichting Rouwbegeleiding, Stichting Achter de

regenboog, Stichting Kind en Rouw en een

uitvaartorganisatie.

Families and Schools Together – FAST Netherlands

FAST is een multi-familieprogramma dat zich richt op

gezinnen met kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar die

risico lopen op ernstige sociale, psychische en leerproble-

men.Hetdoel vandeze studie is omFASTaan tepassenaan

deNederlandse situatie. Daarnaast dient de studie als proef

voor een toekomstig gerandomiseerd klinisch onderzoek.

GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen, Leiden, in

samenwerking met Cardea.

Jeugd en Co Kennis (2007) 1:135–137 137

13