Model nauczania dzieci sześcioletnich w wybranych krajach EU - Projekt współfinansowany

przez Unię Europejską w ramach środków europejskiego funduszu społecznego.

Job shadowing

Refleksje nauczycieli pod kątem wykonywanych czynności zawodowych w

swojej placówce.

Zajęcia edukacyjne w klasie pierwszej w czeskiej i polskiej szkole

wyglądają podobnie. Realizowane treści edukacyjne przeplatane są

ćwiczeniami śródlekcyjnymi, występuje indywidualizacja, stopniowanie

trudności, tempo dostosowane do możliwości dzieci. Odniosłam wrażenie, że w

czeskiej pierwszej klasie dzieci pracują wolnej, spokojniej, bez pośpiechu,

rozwijają konkretną umiejętność na danych zajęciach. Zajęcia edukacyjne w

szkole czeskiej trwają do południa co pozwala na efektywniejszą naukę dzieci.

Uczniowie przebywają w przestronnych, dużych klasach co ułatwia organizację

przestrzeni dla dzieci. Brak gazetek, planszy na ścianach powoduje mniejsze

rozproszenie uwagi dziecka. Tablica jest duża, regulowana. Większa ilości dzieci

może jednocześnie pracować przy tablicy. Zajęcia edukacyjne odbywają się w

jednej sali i prowadzi je jeden nauczyciel. Podobało mi się również to, że

uczniowie mieli pod ławkami półki, które pozwalają na lepszą organizację

przestrzeni do nauki dziecka. Zajęcia edukacyjne podporządkowane są jednemu

konkretnemu celowi. Uczniowie rozwijają konkretną umiejętność np. na

zajęciach edukacji matematycznej ćwiczą liczenie, na zajęciach z języka

czeskiego doskonalą czytanie.

Ciekawym pomysłem jest sztafeta matematyczna kształtująca

umiejętność dodawania i odejmowania. Uważam, że wartościowym

rozwiązaniem jest etapowa nauka pisania zaczynająca się od pisania na

zmazywanych tabliczkach w formacje a5, pisanie w powiększonej liniaturze,

kratce. Dzieci miały również możliwość rozwijania umiejętności

grafomotorycznych w kaligrafii poprzez kreślenie prostych

nieskomplikowanych szlaczków. Dzięki tym zabiegom ich pismo było kształtne,

staranne i dokładne.

Zadania domowe z wszystkich przedmiotów zapisywane były w jednym

zeszycie co powoduje, że dziecko nie musi szukać.

Rozwiązaniem znacznie ułatwiającym pracę w grupie z dziećmi

niepełnosprawnymi jest obecność asystenta nauczyciela. Przydzielany jest przez

poradnię psychologiczno –pedagogiczną, która orzeka czy dany uczeń

potrzebuje pomocy, oraz czas w którym ta pomoc ma być udzielana.

Dzieci zmieniają buty, a ubrania wierzchnie pozostawiają w szatni. Dzięki

czemu czują się swobodniej.

Nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej

Wizyta w przyjaznej, spokojnej, czeskiej szkole nasunęła mi pewne refleksje.

Kilka rozwiązań przeniosłabym na grunt polski:

– duże sale lekcyjne z małą ilością uczących się w nich dzieci(12 uczniów),

dające możliwości przeprowadzenia wielu ćwiczeń,

– uczniowie siedzący samodzielnie w swoich stabilnych ławkach, które

posiadają półki pod blatem,

– duże tablice z możliwością regulacji, przy których może pisac

jednocześnie kilkoro dzieci,

– zeszyty z powiększoną liniaturą i kratką,

– duże kółka z cyframi naklejone na podłodze(proste rozwiązania),

– można je wykorzystać do wielu ćwiczeń i zadań matematycznych,

– zeszyty do zapisywania w krótki sposób zadań domowych ze wszystkich

przedmiotów w danym dniu,

– w klasach brak elementów rozpraszających uwagę dzieci,

– w szkole wyraźnie wyczuwalny jest spokój panujący wśród nauczycieli i

dzieci(brak pośpiechu).

Nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej

Edukacja dzieci w Czechach przebiega podobnie jak w Polsce. Nauczyciele

prowadzą zajęcia podobnymi metodami, są przedmioty nauczania, programy

nauczania (w Czechach najczęściej pisane przez samych nauczycieli),

sześciostopniowa skala ocen, czterdziestopięciominutowe jednostki lekcyjne.

W ogólnodostępnych szkołach podstawowych nie zatrudnia się specjalistów,

z wyjątkiem asystenta dla uczniów ze znacznymi dysfunkcjami i trudnościami w

nauce. Z pomocy innych specjalistów uczniowie mogą korzystać w instytucjach

pozaszkolnych. Nie organizuje się dodatkowych zajęć z zakresu pomocy

psychologiczno-pedagogicznej. Zajęcia pozalekcyjne w szkole to koła

zainteresowań, imprezy, zielona szkoła.

Uwagę zwraca dobra organizacja pracy szkoły, baza dydaktyczna, lokalowa.

Szkoła jest mała, więc uczniowie uczą się na jedną zmianę, codziennie wcześnie

kończą zajęcia. Uczniowie mają do dyspozycji dobrze wyposażoną pracownię

ceramiczną. Świetlica i sale lekcyjne są przestronne, wnętrza uporządkowane.

Jest miejsce na kąciki aktywności, na regały, gdzie zgromadzone są liczne,

różnorodne i w każdej chwili dostępne pomoce dydaktyczne. Uczniom na

korytarzu szkolnym udostępniona jest woda do picia i kubki, z których w każdej

chwili mogą korzystać. Wszyscy uczniowie jedzą obiady w szkole. Obiady są

dotowane przez państwo, suma, którą płacą rodzice jest symboliczna.

Pedagog szkolny

W trakcie wizyty w czeskiej szkole podstawowej w Sivicach moją

uwagę przykuła baza dydaktyczna, przestrzenne sale lekcyjne z dużymi oknami,

ustawienia ławek. Dzięki temu uczniowie mają możliwość swobodnego

poruszania się i nie naruszają swobody osobistej kolegów. Dzieci siedzą w

osobnych ławkach, a co najważniejsze grupy liczą około 12 uczniów. W

pierwszym etapie edukacyjnym jest to bardzo istotne, dzięki temu nauczyciel w

pełni może kontrolować pracę każdego ucznia, zdąży także pomóc uczniom w

pokonywaniu napotykanych trudności. W klasie panuje cisza, ład i z pewnością

jest mniej czynników rozpraszających uwagę uczniów podczas zajęć. Uczniowie

natomiast podczas samodzielnej pracy uczciwie wykonują polecenia

nauczyciela, nie posiłkują się pracą wykonaną przez kolegów, bo nie mają takiej

możliwości. Przestrzenne sale lekcyjne dają również możliwość

przeprowadzenia wielu ciekawych zabaw ruchowych. W klasie uczniowie

przebywają w obuwiu zmiennym, a odzież wierzchnia(kurtki, czapki, itp.)

znajdują się w szatni.

Nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej

Warunki lokalowe panującym w Czeskim przedszkolu w znakomity

sposób wpływają na naukę i rozwój dziecka. Mniejsza ilość dzieci, duża

przestrzeń dają poczucie swobody i stwarzają wiele możliwości. Hałas, który

towarzyszy w naturalny sposób działaniu dzieci jest znacznie mniejszy, co w

dużym stopniu przyczynia się do poprawy warunków pracy. Stworzenie

odpowiedniej bazy w placówce to podstawa dobrej i rzetelnej pracy jak również

możliwość do podniesienia jakości. Podziw nasz wzbudziła ogromna sala

sportowa dająca dzieciom możliwość rozwoju fizycznego i zaspakajania jednej z

najbardziej znaczącej potrzeby dziecka w wieku przedszkolnym, potrzeby

ruchu, co sprzyja wszechstronnemu rozwojowi.

Podsumowując refleksję możemy stwierdzić, iż gdyby istniały podobne warunki

w naszych przedszkolach, w znaczący sposób wpłynęłoby to na poprawienie

jakości pracy nauczyciela i większe sukcesy dziecka oraz możliwość lepszego

rozwoju.

Spostrzeżenia nauczycielek pracujących w przedszkolu

W związku z obserwacją szkoły i zajęć w Czechach warte polecenia jest:

- używanie tabliczek wielokrotnego zastosowania do ćwiczeń w pisaniu;

- zadbanie, aby w klasach były umywalki, wówczas uczniowie nie musieliby

wychodzić do toalety np. by umyć ręce po przerwie lub po zajęciach

praktyczno-plastycznych;

- ćwiczenie pisania w powiększonej liniaturze;

- wpisywanie ocen do papierowych dzienniczków ucznia i zobowiązanie

rodziców do podpisywania ocen;

- częste stosowanie metody zabawowej w czasie zajęć;

- otoczenie uczniów z trudnościami opieką asystenta;

- posiadanie w klasie dużej i regulowanej tablicy do pisania;

- wyposażenie sali lekcyjnej w pianino lub inny instrument muzyczny;

- możliwość zmiany przez uczniów obuwia na czas pobytu w szkole.

Nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej

Lekcja wychowania fizycznego w szkole czeskiej na każdym etapie edukacji

odbywa się dwa razy w tygodniu, gdzie w polskiej szkole na etapie edukacji

wczesnoszkolnej przyjęto trzy godziny w tygodniu. Metody i formy pracy z

uczniem stosowane przez nauczycieli są takie same jak w szkołach polskich.

Zajęcia te prowadzi nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej na podstawie

przygotowanego planu pracy w oparciu na podstawie programowej. Dyrektor

placówki może wytypować nauczyciela specjalistę do prowadzenia tych zajęć

podobnie jak w Polsce.

Podobnie jak w szkole polskiej uczniowie mogą być zwalniani z pojedyńczych

godzin lekcyjnych przez rodziców a dłuższe zwolnienia muszą być poparte

zwolnieniem lekarskim. Jeśli jest to zwolnienie semestralne lub roczne uczeń na

świadectwie ma adnotację "zwolniony".

W szkole organizowane są zajęcia dodatkowe o charakterze sportowym dla

chętnych uczniów.

Nauczyciel wychowania fizycznego

Świetlica szkolna w odwiedzonej placówce jest do dyspozycji uczniów przez trzy

godziny dziennie po ukończeniu zajęć obowiązkowych natomiast w naszej

szkole uczniowie mają prawo korzystać z zajęć opiekuńczo-wychowawczo-

dydaktycznych zarówno przed lekcjami jaki i po.

Współmiernie w obu szkołach wychowawcy realizują samodzielnie

przygotowany plan pracy.

W trakcie zajęć świetlicowych wychowawcy organizują zabawy, pląsy,

pomagają przy odrabianiu prac domowych jak również organizują zajęcia

utrwalające wiadomości

i umiejętności. W szkole polskiej bezpośredni czas pracy z uczniem wynosi 26

godzin

w tygodniu a w czeskiej 28. Każda ze szkół partnerski posiada wyznaczony teren

placu zabaw

z którego korzystają dzieci uczęszczające do świetlicy szkolnej. Tereny te są

również udostępnione do użytku lokalnego społeczeństwa.

Wychowawca świetlicy

W Republice Czeskiej stworzono w 2000 r. stanowisko asystenta nauczyciela

(asistent pedagoga), które zostało też uwzględnione w Ustawie o kadrze

dydaktyczno-wychowawczej w 2004 r. Asystenci nauczycieli pomagają uczniom

ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – włącznie m.in. z dziećmi imigrantów

i Romów – w przystosowaniu się do środowiska szkolnego. Wspierają także

nauczycieli w prowadzeniu zajęć dydaktyczno-wychowawczych i pomagają im

komunikować się z uczniami, kontaktując się z ich opiekunami prawnymi i

osobami z ich społeczności.

Różnice:

- Poradnia psychologiczna rozpatruje każdy przypadek dziecka indywidualnie,

oraz określa pomoc asystenta w określonym czasie.

-Możliwość prowadzenia zajęć i zastępstw bez kwalifikacji przedmiotowych

-Jeśli nie ma dzieci niepełnosprawnych asystent pomaga nauczycielowi w

prowadzeniu zajęć

Uważam, że możliwość prowadzenia zajęć głównych przez nauczyciela

wspomagającego jest dobrym rozwiązaniem prowadzącym do indywidualizacji

potrzeb.

Sądzę że pomoc psychologiczno pedagogiczna jest dużo sprawniejsza w Polsce,

Za dodatkową pomoc np. logopedy zajęć rewalidacyjnych rodzic dodatkowo

płaci.

Nauczyciel wspomagający