Editoriali Aktuale - AlbIslam · gjendjen e vështirë të muslimanëve tek ne dhe botë. Braktisja...

Faqe 4 EditorialiMos i mbyllni sytë...

Faqe 5-12

AktualeTë terrorizuar nga "Lufta kundër terrorizmit"Myslimanët e Francës më të integruar në shoqëriPse Irani synon depërtimin në Egjipt

Faqe 12-25

ArtikujFi sebililah - Duhet të jetojmë...Çka të pëlqen te muzika?!Buzëqesh…Kriteret e të mençurve

Faqe 26-42

TemaKonflikti ideologjik mes të vërtetës dhe të kotës (1/3)Dispozita të nevojshme rreth leximit të KuranitMos i shndërroni shtëpitë në varreza!

Faqe 43-59Gruaja dhe familjaDilemat e studenteve mes martesës dhe përfundimit të studimeveA duhet të legalizohet aborti? Si ta fitojmë dashurinë e bashkëshortesProblemi i dezinformatave në shkolla mbi Islamin

Faqe 60-62

Pyetje përgjigjeRroga e merituar

Faqe 63-65

IlmihalliPërshkrimi i momenteve të Ahiretit 2/2

Faqe 66

LetraLetër maturantit

Sa e bukur është dita në pranverë. E kthjelltë, e ngrohtë, delikate, tëfton që me gjitha shqisat ta jetosh atë. Të duket sikur asgjë nuk mundta turbullon kthjelltësinë e ditës pranverore.

Por, ja që ndodhitë jo çdoherë u përshtaten dëshirave tona. Si të bur-gosurit, detyrohemi të ballafaqohemi me realitetin e dhimbshëm,gjendjen e vështirë të muslimanëve tek ne dhe botë.

Braktisja e shumë obligimeve fetare, akuzat e vazhdueshme në llog-ari të Islamit, etiketat e ndryshme fyese për besimtarët e përkushtuar,çoroditjet seksuale, abortet nëpër shkollat fillore, fëmijët e braktisur,dhuna ndaj tyre, ngacmimet seksuale janë vetëm disa nga lista e gjatëe problemeve që i brengosin muslimanët.

Fenomeni i "festave të stinës" nga ana tjetër tek shumica e njerëzvekrijon një opsesion të manifestuar në pyetjet nevrike, si t'ia bëjmë, kuti kalojmë, si të vishemi, si do t'ia bëjmë me dhuratat e kështu meradhë.

Festimi i maturës, dita e hyrjes në radhët e të pjekurve, ashtu siçështë kuptuar nga shoqëritë tona, është dukuri problematike që ështëngritur në shkallën e opsesionit.

A jemi të pjekur, sepse sonte nën mbikëqyrjen e profesorëve tanë,gjërat që ishin të ndaluara për neve bëhen të lejuara? Në shoqëritë e"hapura" dhe "demokratike", si këto në të cilat jetojmë, alkooli, droga,orgjitë e shfrenuara në këtë natë fshihen nga lista e tabuve. Si dukettani jemi gati, t'i provojmë edhe këto dukuri "joshëse" të modernizmit.Ata që kanë dyshime kanë të drejtë të vërtetohen në këto pohimet tona.

Shpenzimi i shumave astronomike për këtë mbrëmje me siguri nukflasin shumë për pjekuri. Ajo që të le pa fjalë, është fakti që shumënjerëz huazojnë të holla që fëmijëve të tyre t'ua mundësojnë pjesëmar-rjen në shfaqen e kësaj mbrëmjeje, në sfilatën e "pjekurisë". Si duketpër fustanet "zhveshës" dhe kostumet "firmë" ka buxhet. Fatkeqësishtnjë zell i tillë, nuk tregohet kur janë në pyetje nevojtarët e popullit.

Është thënë: Fillimi i zgjidhjes së problemit është diagnostikimi itij. Mendojmë se të mençurit e popullit këtë e kanë kuptuar. Atë qëduhet ta bëjnë është t'i përveshin mëngët dhe t'ia fillojnë punës.

Tani mos i mbyllni sytë dhe vazhdoni të kënaqeni me bukuritë epranverës. Besimtari më shumë se dikush tjetër e ka këtë të drejtë.

Zoti ju dhashtë të mira në dynja dhe në ahiret.

Në emër të redaksisë:Talha KurtishiE

di

to

ri

al

i Mos i mbyllni sytë...

Akt

uale

5

Zbignjev BZHEZHINSKI

L ufta kundër terrorizmit krijon kul-turë të frikës në Amerikë. Ngritja eadministratës së Bushit për këto tri

fjalë në nivel të Mantrës (formulë magjikenë bazë të besimit në fuqi të mbinatyrshme,sipas bramanëve dhe hindusëve) kombëtarepas 11 shtatorit ka ndikim të keq mbidemokracinë amerikane, mbi psikenamerikane dhe pozitën e ShBA-së në botë.

Përdorimi i kësaj fraze e varros përgatit-jen tonë për një kundërshtim efikas me sfi-dat reale me të cilat ballafaqohemi ngafanatikët të cilët mund të na kundërshtojnëme terrorizëm.

Dëmin që e bënë këtofjalë - një vetëplagosjeklasike - gjithsesi është më imadh dhe i tejkalon edheëndërrat më të guximshmetë shkaktarëve fanatikë tësulmeve të shtatorit të vitit2001. Fraza vetvetiu është e pakuptimtë.Ajo nuk definon as kontekstin gjeografik,asarmikun potencial.

Terrorizmi nuk është armik por teknikë eluftës - frikësim politik me vrasje të joluftë-tarëve pa armë.

Përsëritja e shpeshtë e "luftës kundër ter-

rorizmit" bëri plotësimin enjë caku të madh: Stimuloishfaqjen e kulturës së frikës.Ajo i bën të paqarta shkaqet,

stimulon emocione dhe ua lehtëson dema-gogëve politik mobilizimin e publikut dheqëllimeve të tyre politike.

Lufta në Irak nuk do ta fitonte përkrahjennga Kongresi pa lidhshmërinë psikologjikemes tronditjes së 9/11 dhe postulatit përekzistimin e armës irakiane për shkatërrim

Të terrorizuar nga "Lufta kundër terrorizmit"

Përsëritja e shpeshtë e "luftës kundër terrorizmit" bëri

plotësimin e një caku tëmadh: Stimuloi shfaqjen

e kulturës së frikës.

Artikujt e paraqitur në këtë rubrikë janë mendime dhe komente personale të autorëve dhenuk korrespondojnë patjetër me atë që redaksia i di për të vërteta

6

në masë. Përkrahja për Bushin në zgjedhjete vitit 2004, po ashtu, ishte e mobilizuarnga ajo se "kombi në luftë" nuk e ndërronkomandimin gjatë kohës së luftës.

Duke theksuar se kjo luftë është thuajse enjëjtë sikur ato kundër Nazizmit dheStalinizmit (duke injoruar faktin seGjermania naziste dhe Rusia Sovjetike ishinforca të mëdha, ndërsa statusi i Al Kaedësmadje as nuk mund të afrohet në atë nivel),administrata mund të përgatitë mundësinëpër luftë me Iranin. Ky lloj i luftës atëherëdo ta shtyjë Amerikën në konflikt të vazhd-uar ku do të ishin përfshirë Iraku, Irani,Afganistani, e ndoshta edhe Pakistani.

Kultura e frikës është si një xhind i liruarnga llamba.Ajo mund ta fitojë jetën e vet -dhe mund të jetë demobilizuese. Amerikatani është e ndarë, e pasig-urt dhe potencialisht nënndikim shumë të madh tëpanikut në rast të sulmevetë reja terroriste mbiSHBA-të. Kjo është rezul-tat i larjes së trurit gjatëkëtyre pesë viteve për ter-rorin, gjë që nuk ndodhi nëdisa vende tjera (Britani,Spanjë, Itali, Gjermani,Japoni).

Ky lloj i frikës qëpërhapet gjeneron një momentum(impuls) të veçantë. Terror-ndërmarrësit,zakonisht të përshkruar si ekspert për thy-erjen e terrorizmit janë të kyçur në garënpër vërtetimin e ekzistencës së tyre. Përkëtë shkak, detyra e tyre është që ta bindinpublikun se jemi duke u ballafaquar mekërcënime të reja.

Amerika po bëhet e pasigurt dhe gjithnjëe më tepër paranoike. Në vitin 2003Kongresi shënoi 160 vende në SHBA sicaqe potenciale të rëndësishme të terror-

istëve. Deri në fund të po atij viti numri ungjit në 1.849,deri në fund të vitit 2004 në28.360, që në vitin 2005 të arrijë në77.769. Sipas të dhënave të tanishme nëSHBA ka 300.000 caqe potenciale ndër tëcilat janë Siars Tauer (Siars Tower) në Çika-go dhe festivali i mollës dhe derrave nështetin Ilinois.

Javën e kaluar këtu në Uashington, gjatëvizitës sime në një zyre tëgazetarëve, nevojitej të kalojnëpër njërën prej atyre kon-trolleve absurde. Një personnë uniformë kërkoi nga unëqë të plotësoj një formular, tëtregoj letërnjoftimin dhe tashpjegoj arsyen e vizitës sime.A do të ndodhte që një terror-ist i cili vjen për vizitë tëshkruante se qëllimin e ka "tahedhë ndërtesën në erë?". Ado ta arrestonte personi i uni-

formuar këtë person që pranoi vet, këtëvetëvrasës potencial - me bombë? Qëabsurdi të jetë edhe më i madh, qendrat emëdha tregtare, sallat e koncertit ose kine-matë nuk kanë asnjë procedurë.

Ky lloj i procedurës së "sigurimit" u bërutinë, mbi të cilën hidhen qindra milionëdollarë dhe ka ndikim mbi okupim mental.

Qeveria në çdo nivel stimulon paranojën.Si shembull mund t`i merrni bilbordatelektronikë në autostradë ku shkruan"Paraqitni aktivitete të dyshimta (vozitës

Amerika tani është e ndarë, e pasig-urt dhe potencialisht nën ndikimshumë të madh të panikut në rast tësulmeve të reja terroriste mbi SHBA-të. Kjo është rezultat i larjes së truritgjatë këtyre pesë viteve për terrorin,gjë që nuk ndodhi në disa vende tjera

Ndërkohë, "luftakundër terrorizmit" e

dëmtoi rëndë Amerikënnë nivel ndërkombëtar.

Për këtë kontribuoiedhe lufta në Irak dhe

trajtimi i civilëveirakianë nga ushtria

amerikane, si aipalestinezëve nga ana e

Izraelit.

Akt

uale

Akt

uale

7

me turban në kokë?) Në këtë paranojëndikim kanë edhe mas-mediat. Disakanale kabllovike dhe mediume tështypura, mendojnë se horor-skenarëte tërheqin publikun ndërsa ekspertët e"terrorit" dhe "konsultantët" japinvizione autentike të apokalipsës me tëcilat ushqehet publiku amerikan.

Po ashtu, edhe industria zbavitëse(entertainment) hyri në lojë. Për këtëshkak TV serialet dhe filmat në të cilate keqja njihet përmes linjave arabe,ndonjëherë e potencuar megjestikulime fetare e shfrytëzonshqetësimin e publikut dhe e stimulonislamofobinë.

Është shumë shqetësues dhe njëkeqësim i gjithanshëm në sferën erespektimit të të drejtave të njeriut.Kultura e frikës shkaktoi jotolerancë,dyshim ndaj të huajve dhe procedura tëcilat e varrosin kuptimin elementar tëgjyqësisë.

I pafajshëm deri sa nuk vërtetohet, ushndërrua në - nëse nuk ka bërë.

Ndërkohë, "lufta kundër terror-izmit" e dëmtoi rëndë Amerikën nënivel ndërkombëtar. Për këtë kon-tribuoi edhe lufta në Irak dhe trajtimi icivilëve irakianë nga ushtriaamerikane, si ai palestinezëve nga ana eIzraelit.Vetëm një Amerikë e rregullu-ar dhe racionale mund ta avancojë sig-urinë elementare ndërkombëtare e cilanuk do të lërë hapësirë për terrorizëm.

Ku është lideri amerikan të thotë -Mjafton kjo histeri, ndaleni paranojën.Madje edhe nëse ndodhin sulme të rejaterroriste, një mundësi e cila nukmund të mohohet, duhet të tregojëpak kuptim.

Përktheu:M.Abdullahu

Myslimanët e Francës gjejnëlehtësi në integrimin e tyre nëshoqërinë franceze për dallim

nga vendet tjera evropiane. Cila është liriatë cilën e gëzojnë myslimanët në Francënë lidhje me integrimin dhe identitetin? Sii shikojnë fetë tjera? Si i zhvillojnë mysli-manët besimet dhe simbolet e tyre nëEvropë? Të gjitha këto pyetje i kaparashtruar qendra amerikane përstudime të specializuara në çështjet e feve

MMyysslliimmaannëëtt eeFFrraannccëëss mmëë ttëëiinntteeggrruuaarr nnëë sshhooqqëërrii

Myslimanët eFrancës më tëintegruar në shoqëri

Husamudin MUSTAFA

8

"BioCenter" dhe të njëjtave u ështëpërgjigjur në një raport të publikuarkohëve të fundit.

Ky raport në fillim thotë: integrimi imyslimanëve të Francës, numri i tëcilëve është ngritur në më shumë sepesë milion myslimanë, paraqet për-jashtim në mbarë Evropën. Në Britani81% e muslimanëve besojnë se ështënormal të ndodhin konflikte kur reali-zohen ritet fetare islame në një shoqëriperëndimore.

Ky raport tregon se gjendja në Francëdallon tërësisht.Shtatëdhjetë e dy përqind e myslimanëve nëFrancë nuk shohin asnjëkonflikt mes Islamit dhePerëndimit.

Dyzet e gjashtë përqind e tyre Islamin e ven-dosin në rend të parë paraçdo gjëje, kurse 42 përqind i konsiderojnë vleratfranceze para çdo gjëje.Myslimanët e Francësjanë më të hapurit ndajfeve tjera në krahasim memyslimanët e Anglisë, Gjermanisë,Holandës dhe vendeve tjera evropiane.

Sa i përket arsimit, ky raport tregonse lëvizja e arsimit në Francë dëshmonkomplot i cili e pengon lëvizjen inte-gruese të shoqërive myslimane nëFrancë në formë të qartë, sidomos mearritjen e emigrantëve të rinj, të cilëtkërkojnë më shumë kohë për integrimenë shoqëri.

Ministri i Punëve të Brendshme iFrancës, Nikola Sarkozi, kandidati përzgjedhjet presidenciale, thotë: mëshumë se gjysma e institucioneve islamenë Francë, të cilat kapin shifrën prej

2000 institucione, zhvillojnë mësimetislame në atë mënyrë siç zhvillohenedhe në vendet islame dhe arabe. Nëkëto institucione zakonisht janë tëpranishëm marokenët, algjerianët dheturqit.

Drejtori për çështjet e feve nëMinistrinë e Brendshme, BernardXhodar, tregon se vitet e fundit kadëshmuar revolucion fetarizmi kolektivi myslimanëve në Francë.

Sa i përket prapavijës politike, kyraport tregon se dobësia e integrimit të

myslimanëve në shoqëritëevropiane zakonisht ka tëbëjë me qëndrimin e qev-erive ndaj tyre, apo përshkak të përvetësimit tëluftës kundër terror-izmit, e cila zakonishtmyslimanët i vendos nëlistën e objektivave. Prejshoqërive më të dalluaranë këtë drejtim ështëkomuniteti islamik nëBritani, i cili vuan ngadiskriminimi për shkak tëpolitikës së kryeministrit

Toni Bler, i cili mbështet Amerikën nëluftën e tij kundër terrorizmit.

Në Francë, sipas raportit, ndryshongjendja, sidomos nën hijen e politikës sëkryetarit aktual të Francës, ZhakShirak, e cila politikë është kundër poli-tikës amerikane në Irak, duke ia shtuarkësaj edhe solidarizimin me myslimanëtnë përgjithësi dhe arabët ne veçanti.

Raporti përfundon duke treguar se nëkohën e fundit të rinjtë myslimanëfrancezë janë të dhënë pas xhamive dhethirrjes islame, sidomos me përhapjen eglobalizmit dhe rënies kulturore dheshoqërore.

Sa i përket prapavijëspolitike, ky raport tregonse dobësia e integrimit tëmyslimanëve në shoqëritëevropiane zakonisht ka tëbëjë me qëndrimin e qev-erive ndaj tyre, apo përshkak të përvetësimit të

luftës kundër terrorizmit,e cila zakonisht mysli-

manët i vendos në listëne objektivave.

Akt

uale

9

Vlen të përmendet se numri i mysli-manëve në Francë arrin deri në gjashtëmilionë, domethënë paraqesin 10 përqind të banorëve. Janë me prejardhjenga 53 shtete dhe flasin 21 gjuhë tëndryshme krahas frëngjishtes.Algjerianët paraqesin shumicën e mysli-manëve të Francës.

Sipas statistikave, në mesin e këtyregjashtë milionë myslimanëve në Francë,rreth dy milionë janë të lindur nëFrancë, shumica e tyre sipas termi-nologjisë algjeriane quhen "lëvizës",domethënë bijtë e atyre që kanëbashkëpunuar me Francën gjatëokupimit francez të Algjerisë. Kursetjerët janë emigrantë që kanë ardhurnga shtetet islame dhe shtete tëndryshme arabe.

Në përgjithësi, algjerianët paraqesinshumicën e komunitetit mysliman nëFrancë dhe përafërsisht paraqesin 800mijë banorë, pasojnë marokenët, me600 mijë, më pas tunizianët me 500mijë banorë, ndërsa vijojnë afrikanëtnga jugu i Saharës dhe libanezët mysli-manë.

Francezët myslimanë nuk paraqesinnjësi kombëtare e as gjuhësore dhe kjoe sqaron faktin e ekzistimit të 2000shoqatave islame me rrënjë tëndryshme kulturore, medhhebore dheorigjinë gjeografike.

Kjo llojllojshmëri u shfaq në mënyrëtë qartë gjatë themelimit të këshillit

francez për fenë islame, ku ministri iPunëve të Brendshme tentoi të përfaqë-son në këtë këshill 1500 xhamia dhegjashtë shoqata më të mëdha, të cilatjanë:

- Unioni i organizatave Islame nëFrancë, i cili organizon për çdo vjetkonferencën e njohur si Burxhi. Ështëthemeluar në vitin 1982 dhe dallohetme strukturimin e tij të mirë organiza-tiv, pasi që dominon me 300 shoqata,më e dalluara është "Rinia Islame" dhekrahu i tyre studentor në Universitet, ecila njihet me emrin "StudentëtMyslimanë".

- Xhamia e Parisit. Historikisht lloga-ritet si institucioni më i vjetër që për-faqëson myslimanët në Francë. Ështëthemeluar në vitin 1926 dhe që nga fil-limi është i lidhur me komunitetinalgjerian në Francë. Financimi bëhetnga Algjeria. Dekani i kësaj xhamie,Delil Ebu Bekër, përkujdeset edhe përshtatëdhjetë xhamia tjera.

- Federata nacionale e myslimanëve tëFrancës. Përbëhet nga emigrantëtmarokenë dhe financohet nga mbreti iMarokut. Administrojnë disa xhami nëperiferi të Parisit dhe në lindje tëFrancës.

- Xhemati i Daves dhe Tebligit. Ka fil-luar aktivitetin në mesin e emigrantëvenë fillim të vitit 1968 dhe ka luajtur njërol shumë të rëndësishëm për të kon-taktuar me brezin e parë të emi-grantëve. Aktiviteti i tyre koncentrohetnë Njësinë e njëmbëdhjetë të Parisit,sidomos në rajonin Balfil.

Algjerianët paraqesin shumicën ekomunitetit mysliman në Francë dhepërafërsisht paraqesin 800 mijë banorë,pasojnë marokenët, me 600 mijë, mëpas tunizianët me 500 mijë banorë,ndërsa vijojnë afrikanët nga jugu iSaharës dhe libanezët myslimanë.

Sipas parashikimeve, numri i mysli-manëve të Francës do të shtohet për triherë deri në vitin 2020, kur pritet qënumri i tyre të arrijë në 20 milionë. A

ktua

le

Akt

uale

10

- Komisioni koordinativ i mysli-manëve turq në Francë. PasonDijanetin e Turqisë dhe menaxhon me150 xhamia. Në aspektin ideologjikpason Mili Gyryshin, grupacion sufist iTurqisë. (Sipas meje, ky klasifikimështë i gabuar, sepse në bazë xhamitë eturqve në perëndim ndahen në: ato tëDijanetit dhe të Mili Gyryshit, andajs'ka mundësi të kenë këso lidhjesh mestyre. Sh.p.)

- Unioni Francez i shoqatave islamenë Afrikë, Kamerun dhe ishujt Antil: Kyunion paraqet një komunitet të rëndë-sishëm, mirëpo nuk është i organizuarmirë, në përjashtim të disa organizataveqë e pasojnë dhe nuk dominojnë mexhami të rëndësishme.

Përpos këtyre gjashtë unioneve tëmëdha ekzistojnë edhe pesë xhami qëmarrin pjesë në Këshillin francez tëfesë Islame dhe gëzojnë një peshë tëmadhe. Ato janë:

- Xhamia "Nanla Xholi".- Qendra Kulturore Islame në Ivri.- Xhamia e madhe në Lion.- Xhamia e madhe në jug të Francës,

"Islah".- Xhamia e madhe e San Donie Dola

Renon.Sipas parashikimeve, numri i mysli-

manëve të Francës do të shtohet për triherë deri në vitin 2020, kur pritet qënumri i tyre të arrijë në 20 milionë. Sishkak për këtë paraqiten nataliteti imadh në mesin e tyre, ardhja e vazh-dueshme e emigrantëve myslimanë nëFrancë dhe konvertimi në Islam i njënumri jo të vogël francezësh. Numri ifrancezëve myslimanë është mbi 100mijë.

Përktheu:Bekir HALIMI

Dallimi mes mënyrës së veprimit tëdy krahëve iraniane buron në prapavi-jën ideologjike të secilit krah.Përderisa Ahmedi Nexhad pasongrupin "Huxhetie", i cili ka pasur rolnegativ kundrejt ndihmës së revolu-cionit të Homeinit, sepse beson setrazirat dhe e keqja e shpejton"Ardhjen e Mehdiut", krahu tjetër,Rafsanxhani, Hatemi dhe Kurubiubesojnë në aktivitetin për ndërtimin eshtetit shiit si shpejtim të "kthimit tëMehdiut". Këta të fundit mendojnë senë disa raste duhet pranuar edhearmëpushimin me qëllim që të arrihenrezultate më të mëdha ose që tëshmangen humbje të mëdha.

Usame SHEHADE

Pse Iranisynon depërtimin në Egjipt

11

Akt

uale

Ligjërata e ish-kryetarit iranianHatemi në bibliotekën eAleksandrisë, konsiderohet suk-

ses i ri për krahun për manovrim tëIranit, Rafsanxhani, Hatemi dheKurubiu, përballë krahut të kryetaritradikal Ahmedi Nexhad.

Ky konflikt mes këtyre dy krahëveparaqet garë se cili do të realizojëinteres më të madh për revolucioniniranian dhe Vilajetul-Fekihun. Andajaskush nuk duhet të mendojë se atynjëri krah është më i mirë se tjetri,sepse gara është në mjete e jo nëparime.

Dallimi mes mënyrës së veprimit tëdy krahëve buron nga prapavija ide-ologjike e secilit krah. Ahmedi Nexhadpason grupin "Huxhetie", i cili ka pasurrol negativ kundrejt ndihmës së revolu-cionit të Homeinit, sepse beson setrazirat dhe e keqja e shpejton "Ardhjene Mehdiut", andaj konsideron sepërkrahja e revolucionit të Homeinit epakëson të keqen!!

Mirëpo me kalimin e një çerekshekulli nga themelimi i RepublikësIraniane, kryetari i saj Ahmedi Nexhadka filluar të mendojë se pjesëmarrja nërritjen e konfliktit do ta përshpejtojëardhjen e Mehdiut, meqë shpresa ekryetarit Nexhad, sipas memoarevepersonale të tij, është të jetë ushtar iMehdiut.

Krahu tjetër, Rafsanxhani, Hatemidhe Kurubiu, nga ana tjetër, besojnë nëaktivitetin për ndërtimin e shtetit shiitsi shpejtim i "kthimit të Mehdiut" dhekanë përfituar nga përvoja e Homeinitnë qeverisjen e Iranit. Ata mendojnë senë disa raste duhet pranuar edhe armë-pushim me qëllim që të arrihen rezul-tate më të mëdha ose që të shmangen

humbje të mëdha, siç është shprehurHomeini "gëlltitjen e helmit", kur pra-noi ta ndalë luftën me Irakun.

Nga ky aspekt politika e Hatemit ucilësua si "Hapje kulturore" përmes sëcilës u arritën përfitime politike tëmëdha për Iranin, mirëpo këto të arrit-ura u avulluan për shkak të politikëskonfliktuoze të Ahmedi Nexhadit.

Për të ruajtur të arriturat e mbeturadhe për ta mbrojtur revolucionin eHomeinit, domethënë RepublikënIslamike, u formua boshti Rafsanxhani,Hatemi dhe Kurubiu.

Nga këtu buron edhe rëndësia eEgjiptit në agjendën e kësaj rryme.Mund ta kuptojmë shkakun e kon-centrimit të këtij krahu në Egjipt dukelexuar sqarimin e Rafsanxhanit për këtëide në një intervistë të gjatë prejkatërmbëdhjetë vazhdimeve përgazetën iraniane Kihan. Kjo intervistë ubotua në gjuhën arabe në një vëllim metitull "Zbulimet e bisedës së çiltër me

Në përgjithësi, janë të paktë ataqë flasin për rëndësinë ejetesës si mysliman i mirë,

madje ka të atillë, të cilët para se tëkuptojnë jetën në Islam flasin dhetrumbetojnë vazhdimisht se si duhetvdekur në rrugë të Allahut.

Sinqeriteti i personit i cili dëshiron tëvdes si mysliman do të shihej kur aimundohet ta kuptojë këtë fe të lartë,ashtu siç e ka zbritur Allahu i Lartësuardhe ta jetojë në atë mënyrë siç e ka jet-uar i dërguari i Allahut, paqja dhe beki-mi i Allahut i Allahut qoftë mbi të dheshokët e tij të sinqertë. Mirëpo, kupti-mi i drejtë i fesë dhe të jetuarit e sajpërmban në vete disa shenja.

Dija e vërtetë

Ky element i rëndësishëm është edhekushti i parë i fjalës La ilahe il-lallah,A

ktua

le

Hashim Rafsanxhanin", nga shtëpiabotuese "El-Vilaje", në vitin 2005. Nëkëtë intervistë, mes tjerash,Rafsanxhani thotë: "Në lidhje meEgjiptin, asnjëherë s'kam menduar qët'i ndërpresim marrëdhëniet me të,mirëpo Imami, ishte ai që urdhëroi tëndërpriteshin marrëdhëniet me të. Nëkohën e qeverisjes time të parë, nëKëshillin e Sigurisë Kombëtare pranu-am që t'i rivendosim marrëdhëniet. Nëfillim pranoi lideri, Hamnei, mirëpomë vonë refuzoi dhe punët mbetënkështu si janë...

Tani situata ka ardhur aty ku ështëdhe tani kanë filluar ta përsërisin atë qëunë e thosha që atëherë, se populliegjiptian e do Ehli Bejtin, alejhimusse-lam, se ne atje posedojmë një bazëshumë të mirë popullore, se Egjiptigëzon ndikim kulturor në Afrikë dhe nëshumë rajone, se Az'hari i mësonmësuesit që japin mësime në ato vende,andaj është dashur ta bëjmë këtë hap".(fq. 431)

Nga këto fjalë është shumë qartë seRafsanxhani ka kuptuar rolin që kaEgjipti në Afrikë dhe në botën Islame,dhe se depërtimi në Egjipt, e sidomosnë Az'har paraqet urën përmes të cilësrevolucioni iranian do të kalojë te tëtjerët!!

Për këtë arsye Hatemi shqyrtoi rik-thimin e "shoqatës për afrim" në Kajrodhe ishte e domosdoshme hapja e saj nëTeheran.

Përktheu: Bekir Halimi

12

Në lidhje me Egjiptin, asnjëherës'kam menduar që t'i ndërpresim mar-rëdhëniet me të, mirëpo Imami, ishteai që urdhëroi të ndërpriteshin mar-rëdhëniet me të. Fi sebililah

Duhet të jetojmë...

shkruan: Omer BERISHA

13

gjegjësisht kushti i parë për të qenëdikush mysliman, meqë vetvetiu shqip-timi i shehadetit pa pasur njohuri përtë, nuk ka asnjë dobi.

Secili mysliman nuk është i detyruartë bëhet hoxhë dhe të studiojë çështjete jurisprudencës islame, mirëpo secilimysliman e ka për detyrë t'i mësojëçështjet elementare, të cilat do t'imundësojnë vazhdimësi në këtë rrugë ecila shpie drejt lumturisë së përher-shme, madje edhe në këtë botë.

Prej gjërave elementare që secilibesimtar duhet t'i mësojë janë: ciliështë adhurimi i merituar qëia kemi borxh Allahut tëmadhëruar, cilat janëveprat që myslimaniduhet t'i bëjë, cilatjanë gjërat edëmshme prej tëcilave duhet tëlargohemi dhe mëe rëndësishmja: sitë jemi tëpërqendruar nëkëtë rrugë, meqëllim qëfrymën e fun-dit nga kjo botëta nxjerrim duke qenë besimtarë tëdenjë, myslimanë të vërtetë.

Dija është gjë e shtrenjtë dhe pikër-isht për këtë nuk mund ta gjesh teçdokush. Dija ka rrugët e caktuaraandaj nuk mund ta gjejë secili. Mirëpopër fat të mirë, Allahu na ka begatuar

me këtë fe, e cila na udhëzon në rrugëte sigurta drejt kësaj mirësie (diturisë).

Ku gjendet dija? Dija për të cilën kanevojë secili besimtar gjendet tepejgamberët, mirëpo, ku mund ta gje-jmë atë pas vdekjes së tyre? Përgjigjjadihet, por si përkujtim vlen të ceketse I dërguari i Allahut, paqjadhe bekimi i Allahutqofshin mbi të, kat h ë n ë :

"Dijetarët janë trashëgimtarë tëpejgamberëve, trashëgimia epejgamberëve nuk është dinari,e as dërhemi, por DIJA, kushmerr dije ai ka marr diçka tëmadhe". Dijetar i vërtetë ështëai për të cilin dëshmon vepra etij se është dijetar, e pas kësajpadyshim se do të dëshmojnëedhe njerëzit. Gruaja e tëdërguarit, Ajsheja, Allahuqoftë i kënaqur me të, përMuhamedin, salallahu alejhiue selem, dëshmontekështu: "Sjellja e tij ishteKur'an". Pra, çdo gjë që A

rtik

ujAskush të mos mendojë se e ka përdetyrë të punojë më tepër se sa kamundësi, sepse Allahu i Lartësuar kathënë: "Allahu nuk ngarkon askëndpërtej mundësive që ka".

Art

ikuj

14

kishte mësuar nga Allahushihej në sjelljen e tij, nëjetën e përditshme. Ndërsa,nuk është dijetar ai që nukpasurohet me këtë cilësi.

Si fitohet dija? Kur erdhiXhibrili, alejhi selam, teResulullahu, paqja dhe bekimi i Allahut iAllahut qoftë mbi të, për t'ia parashtru-ar disa pyetje të rëndësishme, u ul menjë ulje respekti para të dërguarit tëAllahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftëmbi të dhe filloi t'i parashtrojë pyetje,ndërsa besimtarët tjerë dëgjonin... nëfund i dërguari i Allahut tha: ky ishteXhibrili, erdhi me qëllim që t'ua mësojëçështjet e fesë. Nga ky hadith shkur-timisht kuptojmë se dija duhet kërkuarduke u ulur para trashëgimtarëve tëpejgamberëve me respekt dhe duke idëgjuar ata.

Dija fetare nuk fitohet ndryshe, ajonuk fitohet në internet, në gazetë, nëkasetë, në revistë, e aq më pak në çaj-tore. Prej këtyre gjërave mund të përfi-tohet vetëm në aspekt tëinkurajimit apo frikësimit,mirëpo assesi nuk mund tëbëhet dikush dijetar, madjeas nxënës i dijes edhe nësedi arabisht.

Të jetuarit fi sebilil-llah (në rrugë të Allahut)

Jeta e një myslimani tëmirë do të dukej kështu:Zgjohet posa ta dëgjojëezanin e namazit të sabahutdhe pasi të merr abdes dhet'i falë dy synetet e sabahut,shkon në xhami, ku i falë

farzet dhe pas namazit lexonlutjet (dhikrin) që bëhen pasnamazit. Nëse dëshiron t'ishtojë sevapet, lexon edhelutjet e mëngjesit. Kohën elirë midis namazit dhe nisjespër në punë, e shfrytëzon

për lexim të Kur'anit, të ndonjë libri,gazete ditore etj. Shkon në punën e tij,ku punon me korrektësi dhe pa dredhi,madje edhe nëse punëdhënësi ështëjomysliman, sepse myslimani i qëndronbesnik marrëveshjes, përveç nëse ajo eurdhëron për të bërë ndonjë haram apoe ndalon nga ndonjë detyrë fetare. Nërast të tillë të drejtën e tij detyrohet takërkojë në mënyrën më të mirë dhe mesiguri se të njëjtën do ta fitojë. Kjo gjëtani është bërë realitet dhe e vërejmë nëpërditshmërinë tonë, përveç në raste tërralla. Kthehet në shtëpinë e tij, ku nëtërësi i kushton vëmendje familjes,kujdeset që në shtëpinë e tij të ketë"sheriat", (sepse ky është "kryetar,mbret" i këtij "shteti") kujdeset për

nevojat familjare në çdosferë dhe mundohet që nëatë shtëpi të futë lumturinëdhe dashurinë, e jo dik-taturën. Gjatë gjithë kësajkohe mundohet që namazett'i falë në xhami, ku do tëketë rastin të formojë njëshoqëri të mrekullueshme,të cilët do të ndihmohenmes vete në punë të mbaradhe devotshmëri. Por meshumë kujdes, që xhamitëtë mos bëhen vende të për-gojimit dhe mbjelljes sëarmiqësisë në mesin e mys-limanëve. Dita e këtij mysli-mani të mirë përfundon

Dija fetare nuk fito-het ndryshe, ajo nukfitohet në internet,

në gazetë, në kasetë,në revistë, e aq më

pak në çajtore.

Allahu i Lartësuarthotë: "Mos i thoni

atij që ju përshëndetme selam: 'Nuk je

besimtar', me qëllimqë të fitoni kënaqësi

të kësaj jete, ndërkohëqë te Allahu ka fitime

të shumta. Të tillëkeni qenë edhe ju mëparë e Allahu ju dhamirësi; prandaj gjith-monë sqarojini mirëtë gjitha punët! Se

Allahu është Njohës iveprave tuaja"

Art

ikuj

15

duke e aktivizuar alarmin e namazit tësabahut.

I dërguari i Allahut, paqja dhe bekimii Allahut qoftë mbi të, thotë: "NdajAllahut, vetvetes dhe ndaj familjes kedetyra. Përmbushi këto detyra ndaj tëgjithëve". (Shënon Buhariu nr. 1968)

Ti je më i vogël se Kina

Kjo fjalë më kujton kur gjatëstudimeve një dijetar na këshillonte përgjëra mjaft të rëndësishme. Ai, mestjerash, tregonte për një nxënës ngabota arabe i cili kishte ngecur bukurshumë në mësimet e tij. Jo se nuk ishtei aftë, por për shkak se ishte preokupuarme lexim për problemet e myslimanëvenë shtetin komunist të Kinës. Kur njëdijetar e këshilloi se ajo që kërkohet ngaai është ta ndërtojë veten me dije tëvërtetë dhe pastaj mund të sheh mëqartë se në cilën sferë mund t'u bëjëdobi myslimanëve... nxënësi i mërziturthoshte: Por vëllezërit tanë në Kinë?!Kush do të kujdeset për vëllezërit tanënë Kinë...

Njeriu i mençur duhet ta kuptojërealitetin në të cilin gjendet. Fillimishtduhet të mendojë në aftësitë dhemundësitë që i ka, e pastaj të ndërmerrhapa konkrete se si ta vazhdojë udhëndrejt xhenetit. Askush të mos mendojëse e ka për detyrë të punojë më tepër sesa ka mundësi, sepse Allahu i Lartësuarka thënë: "Allahu nuk ngarkon askëndpërtej mundësive që ka".

Nëse dikush nga besimtarët e rën-domtë sot e ka kuptuar se përçarjaështë e keqe, nuk kërkohet me automa-tizëm që të ndërmerr iniciativa përbashkimin e gjithë myslimanëve, sepse

rrezikon të ndërmerr hapa të cilat do tëshkaktojnë edhe më shumë përçarje.Nëse dikush sot e ka kuptuar se gjaku imyslimanëve po nëpërkëmbet nëshumë vende të botës, duhet ta dijë seedhe para tij ka pasur njerëz që këtëçështje e kanë mësuar dhe me sigurijanë më besimtarë se ai, andaj nukduhet të ndërmerr hapa të tillë që do tëshkaktonin edhe më shumë nëpërkëm-bje të nderit dhe gjakut të mysli-manëve.

Prandaj, kush dëshiron ta ndihmojëIslamin, le ta ndihmojë nga këndi i tij.Nëse është tregtar, le t'i nxjerr në pahmirësitë e tregtisë Islame, nëse ështëmësues le të jetë shëmbëlltyrë përnxënësit e tij, madje edhe nëse nukligjëron lëndë fetare, nëse është mjek let'i bindë pacientët e tij se Allahu është iGjithëfuqishëm dhe se vetëm ai sjell tëmirat dhe largon të këqijat, nëse nuk kapunë konkrete le të paraqitet si vullne-tar në ndonjë punë bamirëse.

Dallimi mes thirrjes në Islam dhe nënçmimit të njerëzve

Nëse Allahu na ka nderuar që ta kup-tojmë dhe jetojmë këtë fe, atëherë ekemi për detyrë t'i lajmërojmë të gjithënjerëzit për këto mirësi. Nëse dikushnuk na kupton, nuk duhet të shpejto-jmë për t'i gjykuar, sepse ndoshta nukjemi duke ua shpjeguar këtë fe ashtu siçi ka hije një pasuesi të Muhamedit, paqjadhe bekimi i Allahut qoftë mbi të dhe

Dija është gjë e shtrenjtë dhe pikër-isht për këtë nuk mund ta gjesh teçdokush. Dija ka rrugët e caktuara

andaj nuk mund ta gjejë secili.

Art

ikuj

16

duhet të mos harrojmë se edhe ne djeishim sikur ata, e ndoshta edhe më tëhumbur. Me siguri - pas dëshirës sëAllahut - në udhëzimin tonë kanëndikuar fjalët e ëmbla të ndonjë per-soni, e jo gjykimi i tjetrit se ne jemibidatxhi, të humbur, kafira, etj. Allahui Lartësuar thotë: "Mos i thoni atij qëju përshëndet me selam: 'Nuk je bes-imtar', me qëllim që të fitoni kënaqësitë kësaj jete, ndërkohë që te Allahu kafitime të shumta. Të tillë keni qenëedhe ju më parë e Allahu ju dha mirësi;prandaj gjithmonë sqarojini mirë tëgjitha punët! Se Allahu ështëNjohës i veprave tuaja".(Nisa 94)

Nëse vërtetë dëshirojmëta përhapim Islaminanekënd botës duhet të ecimpas hapave të njëjtë qëResulullahu, paqja dhe beki-mi i Allahut qoftë mbi të, indoqi në atë drejtim. Te ai,njerëzit mund të shikoninIslam të gjallë dhe lumturie hare në atë lloj jetese, emë vonë e kuptonin se këtomirësi nuk mund të arrihenpërveç nëse do të jetonin sibesimtarë të vërtetë.

Prej drejtësisë është qëkjo mirësi të jetë e ofruarpër secilin njeri në botë. Këtë gjë ekuptuan shokët e Resulullahut,paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbitë, dhe shkonin në çdo vend për tapërhapur këtë mirësi. Nëse dikush ipengonte në predikimin e kësaj feje,atëherë xhihadi në rrugë të Allahutishte mjeti (lexo: mjeti) më i mirëqë ndihmonte përhapjen e dijesIslame dhe secili që kishte arsye të

shëndoshë hynte në të pa kurrfarëdhune.

Vdekja fi sebilil-llah (në rrugë të Allahut)

Përfundimi i jetës si mysliman imirë është një mirësi, vlerë dhekënaqësi e papërshkrueshme. Këtëmirësi, Allahu do t'ia mundësojëvetëm atij që jeton një jetesë islameme sinqeritet. Është mirë, që secilibesimtar të shpresojë vdekjen si she-hid (dëshmor), për shkak të vleravetë mëdha që ka. Resulullahu paqja

dhe bekimi i Allahut iAllahut qoftë mbi të, kathënë: "Pasha Atë, nëdorë të Cilit është shpirtiim, kam dëshirë të luftojnë rrugë të Allahut dhe tëvritem, pastaj të ngjallemdhe sërish të vritem, tëngjallem dhe sërish tëvritem". (E shënonBuhariu nr. 7227)

Mirëpo, kjo gjë nuk iumundësua një numri tëmadh të myslimanëve tëmirë gjatë historisë,madje as Resulullahut,paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të. Pra, e jonaështë që të shpresojmë,

por Allahu e di çka është më mirëpër ne.

E lus Allahun e Madhëruar të nandihmojë në jetësimin e Islamit dhevdekja të na gjejë duke dhënë kon-tributin tonë për këtë fe.

Bisedën time do ta përfundoj me fjal-inë: Nëse dëshirojmë të vdesim fi sebilil-lah, duhet të jetojmë fi sebilil-lah.

Kthehet në shtëpinëe tij, ku në tërësi ikushton vëmendjefamiljes, kujdeset

që në shtëpinë e tijtë ketë "sheriat",(sepse ky është

"kryetar, mbret" ikëtij "shteti")

kujdeset për nevojatfamiljare në çdo

sferë dhe mundohetqë në atë shtëpi tëfutë lumturinë dhedashurinë, e jo dik-

taturën.

Art

ikuj

17

Të nderuar vëllezër e motra

Koha po kalon, vallë nuk e merito-jmë të ndalemi disa çaste të flasim mefjalë të buta dhe shprehje nostalgjie.Vëlla e motër ju lus që mos të bëhenikoprrac ndaj meje me lexim të këtijartikulli duke i ndarë pesë minuta ngakoha e juaj e çmuar. E kush nuk ështëi gatshëm tani për lexim le t'i shtypë(printon) këto fjalë e le ti lexojë mëpas, ngase këto fjalë meritojnë kujdestë veçantë. Vëlla e motër … O ju qëdëgjoni muzikë …Shkronjat e mia juthërrasin me shpresë. Mos thoni nukkemi dobi edhe nëse e përsërit këtëkëshillë por duke e thënë të vërtetënthoni po, do të heshtim para thirrësit

të vërtetë. I mençur është ai i cili enjeh hakun dhe e pranon atë ndërsainjorant është ai i cili i mbyll sytë parahakut... Haku gjithnjë shndritë kursegënjeshtra fundoset.

Mirë, t'ia fillojmë…

A nuk e ke vërejtur vëlla i dashurapo motër e dashur se: Kur ka dëgjuardikush nga ju muzikë një periudhë tëgjatë trupi i tij është në dridhje dhereaksion nga këto këngë andaj gjysmëore nuk mund të ulet e të dëgjojëdiçka nga kur`ani duke e ditur se aiështë shërues i zemrave, udhëzues injerëzimit, libër qiellor, dritë dhe hairi gjithë njerëzimit. A e ke pyetur veten

Çka të pëlqeu te muzika?!

"Do të ketë nga umeti im qëdo ta bëjnë hallall marrëdhënienjashtëmartesore, mëndafshin,verën dhe instrumentet muziko-re" d.m.th. të gjitha këto janë tëndaluara por do të vijë një kohëku dikush do t'i bën të lejuara.

18

Art

ikuj

ndonjëherë?! Pse këngët zënë vend teti dhe i dëgjon ata, a të vjen rëndë qëtë ulesh të dëgjosh e të meditosh mbikurànin? Allahu xh.sh në kuràninfamëlartë thotë: "Shejtani ua kazbukuruar veprat e tyre". Kjo është evërtetë. Kjo është ajo për të cilën juthërras që të jemi të qartë.

Fatkeqësi është ta tradhtoshvetveten, sepse me të dëgjuarit emuzikës largohesh nga të përmendurite Allahut e ajo ta ngushton jetën.Allahu subhanehu ue teala, thotë:"Kush ia kthen shpinën Kurànit timdo tì japim atij jetë të ngushtë (plothalle, vështirësi të parehatshme) dhedo ta ngjallim ditën ekiametit të verbër" TA HA124.

E vërteta e këngëve ështëse ato janë dhimbje dhedëshpërim. Edhe pse duketse ka njëlloj dëfrimi por aidëfrim është i falsifikuarnga djalli. Atëherë dëgjonifjalën e Allahut lidhur meIblisin (djallin) e mallkuar:"Dhe me atë alarmin ezërit tënd, mashtroje atë që mundeshprej tyre, me kalorësit e këmbësorëttuaj thirri (bërtitu) ata, përzieju me tanë pasuri dhe në fëmijë dhe premtojuatyre! Por, shejtani nuk u premtontjetër, përveç mashtrimit".

Ibën Kethiri, Allahu e mëshiroftë,thotë: qëllimi në këtë ajet është përmuzikën. Muxhahidi thotë: përmuzikën dhe fjalët e kota. Kurse IbënKajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë:Prej tradhtive të iblisit është se ai imashtron ata që janë të dobët në dije,logjikë dhe fe, e ua rrëmben mendjendhe i bën që ata të merren me muzikë,

fishkëllima dhe duartrokitje që tìpengojnë zemrat nga Kuràni e tìkthejnë nga shfrenimi dhe urrejtja, eai është Kuràni i iblisit, perde esheshtë (e fortë) prej Kurànit dhemagji e zinasë, me të cilën mëkatari iaarrin qëllimit të vet, si dhe të keqenua zbukuron që tù duket e mirë,kështu që Kuràni mbetet larg tij. Kydëfrim i rrejshëm dhe ky gëzim i falsi-fikuar kalon shpejt, por mëkati mbeteti regjistruar në regjistrin e veprave tëtij, sepse muzika është shpalosje emëkateve të njeriut. Muhamedi, paqjadhe bekimi i Allahut qoftë mbi të,thotë: "Umetit tim i falen mëkatet,

pos atyre të cilët i shpalosinmëkatet e veta". E disakrenohen me muzikë dhe embajnë kokën lartë.Krenohen me mëkatin që iakanë bërë Allahut. Dikushthotë ky është këngëtariim, kjo është këngëtarjaime.

A nuk e dinë ata se ditën eringjalljes do të ringjallenme ata të cilët i kanë dashur

në këtë botë. Disa prej tyre janë tëmashtruar nga djalli duke e quajturmuzikën si art apo edukues i gjener-atave. Por nëse i dëgjon vetëm fjalët,atëherë e kupton se ajo është porosi edjallit të mallkuar meqë të shpie nga ekeqja. Shumë është e qëlluar fjala eatij i cili e ka quajtur muzikën si magjidhe postë të zinasë.

O bijtë dhe bijat myslimane…Allahu i Lartësuar na ka urdhëruar qëta pastrojmë shpirtin: "Ka shpëtuar aiqë e pastroi vetveten". Muzika nukështë tjetër pos padrejtësi që ia bënshpirtit që Allahu ta ka dhuruar dhe

Muhamedi, paqjadhe bekimi i

Allahut qoftë mbitë, thotë: "Hyritëdo të këndojnë në

xhenet. Do tëthonë: Ne jemi hyri

të bukura, jemibërë gati për burrat

e ndershëm".

Art

ikuj

19

për të cilin të ka urdhëruar ta pas-trosh. Pra, liroje atë nga mëkatet dheepshet, e mos e mashtro atë memuzikë sepse në këtë mënyrë i ke bërëpadrejtësi shpirtit tënd.

Allahu subhanehu ue teala, thotë:"Ai nuk i shpëton zullumqarët". Dhethotë: "Po ka nga njerëzit që blejnëtregime boshe e me qëllim që t`ilargojnë njerëzit prej rrugës sëAllahut pa pasur kurrfarë fakti dhepër t'i marrë ato (ajetet ) si tallje. Përata sigurisht është përgatitur dënim iturpshëm". LLUKMAN 6

Abdullah b. Mesudi është betuar seqëllimi në këtë ajet është muzika.

Muhamedi salallahu alejhi ue selem,duke na sqaruar dhe duke na e tërhe-qur vërejtjen nga kjo sëmundje thotë:"Do të ketë nga umeti im që do tabëjnë hallall marrëdhënien jashtë-martesore, mëndafshin, verën dheinstrumentet muzikore" d.m.th. tëgjitha këto janë të ndaluara por do tëvijë një kohë ku dikush do t'i bën tëlejuara.

Pastaj në hadithin tjetër thotë: "Padyshim se do të ketë njerëz nga kyummet që do ta pinë alkoolin, të cilindo ta emërtojnë me emra tjerë. Ata dotë dëfrehen edhe me muzikë dhekëngëtare. Këta njerëz do t'i lëshojëtoka dhe do t'i shndërrojë Allahu nëderra dhe majmuna". Albani thotë seky hadith është i vërtetë.Të mos thotëdikush se muzika e qetë është e lejuar.Apo, dikush të thotë se këngët patri-

otike me muzikë janë të lejuara, sepseargumentet që e ndalojnë këtë janëshumë të qarta.

Pastaj duhet ta dish se për të hollatdhe kohën që e ke harxhuar përmuzikë do të japësh llogari, sepse aslodra e as shkopi i lodrës nuk do tëbëjnë dobi ditën e gjykimit përposveprës së mirë.

Pra, a je përgatitur që të takoheshme Allahun?!

Në fund... Secilit që ka vendosë tëpendohet dhe të kthehet te e vërteta,ia dërgoj këtë përgëzim. Për atë që kavendosur të heqë dorë prej muzikësdhe i pastron veshët e tij nga kjosëmundje.

Ta dërgoj këtë përgëzim, lexo fjalëne Allahut: "Dhe ditën kur do të ndod-hë kiameti, atë ditë do të ndahen(njerëzit). E ata të cilët besuan dhebënë vepra të mira, ata do të jenë tëgëzuar në një kopsht (të xhenetit)"ER-RUM 14-15. Fjala "të gëzuar" nëkëtë ajet është shprehur me fjalën"juhberun", e cila fjalë tekstualishtd.m.th. kënaqësi dhe dëgjim.Muhamedi, paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të, thotë: "Hyritë do të kën-dojnë në xhenet. Do të thonë: Ne jemihyri të bukura, jemi bërë gati për bur-rat e ndershëm". Albani thotë se kyhadith është i vërtetë.

Dijetari i famshëm Ibën Kajimi, ngaana tjetër, i ka radhitur fjalët e IbënAbasit në disa vargje të mrekul-lueshme, ku Ibën Abasi thotë:

Zoti ynë dërgon erën që dridhë ballukete palëvizshme

Që shkaktojnë zëra që prekin të dëgjuar-it e njeriut

Sikur tingujt e peshuar Oj kënaqësi e dëgjimit mos u adapto me

Ky dëfrim i rrejshëm dhe ky gëzim ifalsifikuar kalon shpejt, por mëkatimbetet i regjistruar në regjistrin eveprave të tij, sepse muzika ështëshpalosje e mëkateve të njeriut.

Art

ikuj

20

kënaqësinë e dalë nga telat dhe lahuta për të dëmtuar dëgjimin ashtu siç zem-

rën e dëmtojnë të kënduarit dhe sikleti pastroje të dëgjuarit tënd nëse dëshiron

të dëgjosh zërin e tyre (hyrive)se në zemrën e robit asnjëherë nuk bëhen

bashkë dashuria e Kur'anit me dashurinë emelodisë së këngës.

Vallahi dëgjimi i tyre për zemrën dheimanin është sikur helmi për trupin.

Dikush nga ju mundtë pyes si të largohemprej muzikës, dukepasur parasysh se unë ekam bërë shprehi që tëdëgjoj muzikë e nukmund të largohemlehtë? Atëherë ndiqikëto këshilla - e nëse do Allahu - do tëfitosh:

1- Të bëhesh i sinqertë në pendimdhe qëllime të pastra si dhe të keshtrimëri, sepse ky vendim kërkon edhetrimëri

2- Tì shkatërrosh të gjitha kasetat qëi posedon

3- Nëse epshi të nxit që të dëgjoshmuzikë atëherë shpejto dhe merremus`hafin dhe lexo që ta qetësoshshpirtin, e nëse nuk mundesh atëherëdëgjo ndonjë kasetë Kuràn apo ndonjëligjëratë të inçizuar nga ndonjë hoxhë

4- Nëse dikush tallet me ju se nuk podëgjoni muzikë mos iu kundërvë porthuaj: "Allahu të shpërbleftë" apo"Allahu të udhëzoftë", etj. sepse kjofjalë e lë pa tekst atë, ndërsa juve juqetëson.

5- E nëse dikush nga familja juajdëgjon muzikë sqarohu atyre nëmënyrë të edukuar duke u dhuruarndonjë libër apo kasetë qoftë Kurànapo ligjëratë dhe ua bën me dije se

dëgjimi i tyre edhe ty të pengon,sepse e ndien veten i vetmuar dhelarg prej tyre.

Vëlla e motër

Dijeni se, nëse jeni të sinqertë nëpendim dhe ia mbyllni të gjitha shtig-jet shejtanit është shumë lehtë që tëlargoheni nga kjo sëmundje. E mos të

thotë dikush do të pen-dohem pas kësajkasete, e dikush pasdisa ditësh, e dikushpas disa muajsh, sepseiblisi një ditë ta bënëdy, një muaj dy, një vitdy e kështu me radhë.

Sa e sa vëllezër e motra janë tëpavetëdijshëm ndërsa buzët e tyrerregullisht i përsërisin këngët që ikanë dëgjuar dhe gjuhët e tyre nukmundin ta përmendin Allahun.

Kush e len një gjë vetëm për hir tëAllahut, Allahu ia zëvendëson mediçka më të mirë se ajo.

Vëlla e motër

Nëse dikush nga farefisi juaj dëgjonmuzikë këshillojeni atë. E nëse nuk jupërgjigjet atëherë duhet të largoheninga ai ambient. Dhe mos të thotëdikush më mjafton mua të pendoheme nuk ndikon ai tek unë. Ruajeni vetentuaj prej vendeve të ndyra dhe deg-jeneruese dhe shpejtoni me teube ngamomenti kur ta lexoni këtë artikulldhe mos thoni "Pastaj" sepse fjala pas-taj është nga armët e shejtanit.

Marrë nga: www.saaid.netPërktheu: Enver Azizi

"Kush ia kthen shpinënKurànit tim do tì japim atijjetë të ngushtë (plot halle,vështirësi të parehatshme)dhe do ta ngjallim ditën ekiametit të verbër"

21

Art

ikuj

Buzëqeshjet mbjellin dashuri, lum-turi, respekt dhe harmoni. Në atofamilje ku ekziston buzëqeshja

mbretëron qetësia. Në shoqëritë ku mbr-etëron ajo, veçse ka mbretëruar begatia.Bisedat e shoqëruara me të janë të kuro-rëzuara me mëshirë nga Zoti. Përshë-ndetja e shoqëruar me buzëqeshje vetve-tiu tregon shumë më tepër se sa disa orëtë kaluara në bisedë. Nëse dëshiron të bu-zëqeshin të tjerët atëherë, edhe ti buzë-qeshu atyre. Mbill respekt dhe dashuritek fëmijët me buzëqeshje. Edukoi,mësoi, bisedo dhe loz me ta, por vetëmduke buzëqeshur. Shikimet ledhatuese,bisedat, dashurinë bashkëshortore përcil-li me buzëqeshje. Vëllain takoje, bisedodhe përcille vetëm duke i buzëqeshur.

Buzëqeshja, është magji e cila thyenkufijtë e inatit dhe të nervozes, si dhedepërton brenda në thellësitë e zemrës.Arrin aty ku nuk mund të depërtojëasgjë, as edhe shigjeta e pushka.

Pse nuk buzëqesh?! A thua, një vepër etillë kushton të holla dhe lodhje?! Apo mosvallë është më e shtrenjtë se rezultati i saj?!Pa kurrfarë të hollash, por vetëm dukembledhur faqet pak nga prapa dhe ia arrinqëllimit. Por, ke kujdes mos të harrosh tashoqërosh këtë lëvizje me sinqeritet.

Kaq të kushton e asgjë tjetër, për tëdhënë lëmoshë. "Buzëqeshja në fytyrën evëllait tënd është sadaka", këtë mos eharro kurrë! Bëje sa më shpesh që tëarrish t`i thyesh kodet e zemrave të miqvedhe armiqve tu.

Pse? Pse besimtari të mos buzëqesh?Pse ai e takon vëllain e tij me fytyrë tëmërrolur dhe buzë të varura?! A thuavallë ka bërë diçka që meriton një sjelljeaq të pahijshme dhe të ndaluar me të.Apo, mos vallë shkak i kësaj është përte-sa, por pse për një buzëqeshje sadaka?!

Buzëqeshi atij që e njeh dhe që nuk enjeh, sepse ajo nuk sjell dëm por vetëmdobi, nuk krijon përçarje por vëllazëri,miqësi, e jo armiqësi. Nevojtarin pritedhe përcille vetëm duke buzëqeshurmadje edhe nëse nuk mund ta ndihmoshngase, ndonjëherë është më e vlefshme sevet ndihma e tij. Buzëqesh o mysliman.Trego se ti di të buzëqeshësh dhe feja tamëson atë. Mësoi të tjerët se cila ështëbuzëqeshja e vërtetë, si është ajo parasyve dhe pas shpinës. Buzëqesh, për hir tëAllahut që tu tregosh të tjerëve se di tëbuzëqeshësh, e se ti nuk je i vrazhdët,rrugaç, e as terrorist. Buzëqesh gjith-monë sepse ajo tregon edukatën e zem-rës sate ashtu siç ndikon në përmirësimine saj.

Edhe kur të bëhet një padrejtësi sërishbuzëqesh që në aspektin psikik ta luftoshtjetrin. Kurrë mos qaj para armikut, e asmos bërtit, meqë një gjë e tillë e gëzon,trimëron dhe kënaq. Por, buzëqesh kinseme ty asgjë nuk ka ndodhur, kinse i kepunët mirë dhe nuk ke aspak telashe.Vepro kështu edhe kur je në vështirësitëmë të mëdha sepse nëse vepron tëkundërtën, vallë mendon se tjetri do tëmëshirojë?! Andaj, buzëqesh dhe vetëmbuzëqesh...

BUZËQESH…shkruan: Lulzim SUSURI

Art

ikuj

22

2. Dëshmitë e shqisave

A. Të gjithë njerëzit, në shumicën erasteve u binden dëshmive të shqisave,besojnë se atë që e kanë parë me sytë etyre, apo e kanë dëgjuar me veshët etyre, e kanë prekur me lëkurën e tyre, ekanë nuhatur me hundën e tyre apo ekanë shijuar me gjuhën e tyre, ështëashtu si e kanë paraqitur shqisat e tij.

Në disa raste, për shkak të ndonjërësprej shumë arsyeve, ndodh që ata të mos

e pranojnë të vërtetën e dëshmuar meshqisa, edhe pse kjo sjellje është nëkundërshtim me arsyen e shëndosh. Përkëtë shkak Allahu, subhanehu ve te'ala, ekritikoi sjelljen e tillë: "Edhe sikur tëzbritnim ty një libër të shkruar në letër,

Kur'ani Famëlartë është libër që nukmund të lexohet pa shikim dhedëgjim, dy prej shqisave që i ka njeriu.Ajo që vlen për Kur'anin vlen edhepër dijet e ndryshme.

Dr. Xha'fer SHEJH IDRIS

Kriteret e të mençurve (2)

Art

ikuj

23

e ta preknin atë me duart e tyre, ata qëmohuan do të thoshin: "Kjo nuk ështëtjetër përveç një magji e qartë" (ElEn'am, 7)

Megjithatë një numër i vogël i dije-tarëve myslimanë dhe jomyslimanëqartë i shprehin dyshimet e tyre rrethdëshmisë së shqisave. Prej tyre ështëEbu Hamid El Gazaliu, Allahu e mëshi-roftë, i cili në librin e tij "Shpëtimtaringa lajthitja" thotë: "Fillova të angazho-hem seriozisht me vështrimin e gjëravetë kapshme me shqisa dhe gjërave esen-ciale (të domosdoshme),që të shoh nëse ka vend përtë dyshuar në to. Pasvështrimit të gjatë, kritik,arrita në përfundim: Nukmund të besoj me shpirt tëqetë as në gjërat që percep-tohen me shqisa. Dyshimifilloi të rritet..."

"Nga vjen kjo bindje nëdëshmitë e shqisave, prej tëcilave më e fortë ështëshqisa e shikimit? Njeriu eshikon hijen dhe e sheh atëtë palëvizshme, dhe në bazë të asaj që eka perceptuar thotë: Hija nuk lëviz, qëmë vonë të njëjtën ta sheh në formë tëndryshme dhe të pohon se hija lëviz porgradualisht, atom pas atomi dhe endryshon formën e saj. Situatë engjashme është edhe me planetët që ishikon njeriu e që na dukën të vogla qëmë vonë me shkenca të ndryshme tëvërtetojmë se ato janë shumë më tëmëdha se sa shihen me syrin e njeriut.Këto gjëra shqisat i gjykojnë sipas dis-pozitave të tyre edhe pse në shumë rastekundër tyre gjykon logjika me njëgjykim që assesi nuk mund të mohohet.Me këtë asgjësohet besueshmëria e

plotë ndaj shqisave.Për këto fjalë të El Gazaliut unë kamë

disa vërejtje:1. Nëse mohojmë besueshmërinë

e shqisave atëherë nuk do të ishte e saktëse atë që ti e ke parë si hije ta quajmëhije, e as atë që e ke parë si planet taquajmë planet.

2. Si e vërejte lëvizjen e hijes? Meshikim drejt saj pas një kohe. Kështu ti eke përdorur shqisën që të përmirësoshgabimin e pohuar për palëvizshmërinë ehijes.

3. Shikimi si shqisëmjafton si argument për tëvërtetuar madhësinë e plan-etit, sepse gjithë janë tëbindur se gjërat në largësiduken më të vogla sesa janërealisht. Më vonë ata zbulu-an përpjesëtimin (propor-cionin) mes largësisë dhemadhësisë.

4. Ndoshta do të thuashata këto gjëra i kuptuan mefuqinë e logjikës. Po, por mëthuaj vallë, a kanë shqisat

mundësi të punojnë pa ndihmën elogjikës dhe a ka mundësi që logjika tëvepron pa ndihmën e shqisave?

B. Dëshmia e shqisave, për besimtarinmysliman, është fakt i mbështetur prejfesë ashtu si mbështetet edhe nga mend-ja. Në Islam ka baza që nuk munden tëbesohen ashtu siç duhet, e as të veprohetme to, nëse nuk pranohet dëshmia eshqisave.

Kur'ani Famëlartë është libër që nukmund të lexohet pa shikim dhe dëgjim,dy prej shqisave që i ka njeriu. Ajo qëvlen për Kur'anin vlen edhe për dijet endryshme. Namazi, agjërimi, haxhi,njohja e kohëve të tyre mbështetet

Shumë nga sendet qëne i shohim si të

ngurta ne esencë janëfluide dhe përbëhennga atome që lëvizinnë hapësirën e tyre.

Atëherë kur ne eshohim perëndiminose lindjen e diellit,

ai vetëm se ka perën-duar ose lindur para

tetë minuta.

24

plotësisht në dëshmitë shqisore. Këtojanë vetëm disa shembuj që vërtetojnëobligimin e besimit në të vërtetatshkencore të dëshmuara me shqisa si përshembull faktin se toka është e rrumbul-lakët. Në të vërtetat shkencore me sig-uri nuk merr pjesë teoria e Darvinit.

C. Sidoqoftë shqisat nuk na japin dijegjithëpërfshirëse për atë që e percepto-jmë. Ato na japin vetëm dije për disapasqyrime të asaj që vështrohet. Këtofakte edhe pse të pjesshme na mjaftojnënë angazhimet tona fetare dhe atyre që ipërkasin kësaj bote. Shumë nga sendetqë ne i shohim si të ngurta ne esencëjanë fluide dhe përbëhen ngaatome që lëvizin nëhapësirën e tyre. Atëherëkur ne e shohim perëndiminose lindjen e diellit, ai vetëmse ka perënduar ose lindurpara tetë minuta. Shumë ngaplanetët dhe yjet që ne ishohim në hapësirën qiellorevetëm se janë zhdukur dhene i shohim vetëm reflek-sionet e dritës së tyre, tëcilave u duhen mijëra vjetpër të arritur në tokë. Këtatrupa qiellorë që janë larg planetit tonëne i shohim atëherë kur drita e tyrepërthyhet në syrin tonë. Këtë e kemivërtetuar me instrumentet e shkencësmoderne. Për atë yll ose planet ne eshohim historinë e jo të tashmen e tij.

Në veprimet tona ditore nembështetemi në realitetin ashtu siç eperceptojmë. Kohërat e namazit,agjërimit dhe haxhit nuk mbështeten nëtë vërtetat astronomike, pormbështeten në perceptimin njerëzor.

Disa të rinj me treguan për një kon-ferencë në Britani në të cilën një

shkencëtar pretendonte të argumentonkundërshtimin e Islamit me shkencënmoderne, me faktin se myslimanëtbesojnë që dielli është ai që lëviz nëkohë që toka është e palëvizshme. Këtëai e argumentonte me librat e fikhut kuthuhet se koha e sabahut për shembullështë pas agimit dhe para se të "lind"dielli, koha e drekës është kur dielli"lëviz" prej zenitit dhe kështu meradhë. Thoshte: Po të besonin njerëzitnë të vërtetat shkencore (për lëvizjen eplanetëve rreth diellit) nuk do të për-dornin termin lindi dielli ose perëndoidielli? Atë që ai mundohet ta mohon

(përdorimin e këtyre ter-meve) tek shkencëtarët eastronomisë quhet lëvizje edukshme e diellit, dhe ne sitë tillë i përdorim këtoterme në jetën tonë tëpërditshme.

Ç. Paaftësia jonë për t'iparë gjërat ashtu siç janë,ndoshta është një formë emanifestimit të mëshirës sëAllahut, subhanehu vete'ala, ndaj neve.

"Dhe (përkujto) kur Allahu t'i dëftoity ata në ëndërr, të paktë në numër, esikur t'i dëftonte shumë, ju do të dobë-soheshit e do të grindeshit për çështjen(e luftës), por Allahu ju shpëtoi. Allahuvërtet e di shumë mirë se ç'mbajnë kra-harorët (zemrat). Kujtoni kur u takuat(në sheshin e luftës), e Ai bëri që ata nësytë tuaj të duken pak, e po ashtu edheju të dukeni në sytë e tyre pak; e bërikëtë për ta zbatuar Allahu një çështje qëishte e vendosur. Vetëm te Allahu ështëpërfundimi i çështjeve." (El Enfal, 43-44)

Nga këto dy ajete nekuptojmë se shkaku ipamundësisë për të

parë Allahun në këtëbotë është natyra esyrit njerëzor, jonatyra e qenies

hyjnore e cila nukndryshohet në kohëqë gjendja e shqisave

tona ndryshohet.

25

Art

ikuj

"Ju (çifutë) patët një përvojë tëmadhe në ato dy grupe që u konfrontu-at ndërmjet vete. Njëri grup luftonte nërrugën e Allahut, e tjetri ishte jobesim-tar, dhe me shikimin e syve të tyre i shi-hnin se ishin dy herë më shumë se bes-imtarët. Po, Allahu me ndihmën e vetpërforcon atë që do." (Ali Imran, 13)

D. Disa mosbesimin e tyre, e argu-mentojnë me mohimin e gjërave që nuki shohin: "Dëftona Zotin sheshas" (tashohim me sy)" (En Nisa 153)

Disa të tjerë pretendojnë se një qasje etillë është e patjetërsueshme nëmetodologjinë shkencore. Gënjyen. Potë ishte ashtu, ata do të duhej t'i moho-jnë ndodhitë historike (që nuk i kanëparë), do të detyroheshin të mohojnëgjërat që ekzistojnë në vende tëndryshme, e që janë të pakapshme përshqisat tona. Do të bëheshin si filozofëtqë thoshin: I besojmë gjërat derisa ishohim sepse nuk e dimë a mbeten nëekzistencë pasi që t'i mbyllim sytë oselakojmë shikimin? Disa të tjerë janë tëmendimit se shqisat janë të afta për tëkapur gjërat që kanë natyrë materialedhe me këtë qëndrim ata argumentuanpamundësinë për të parë Allahun, sub-hanehu ve te'ala, sepse asgjë nuk është siAi, dhe sytë e njeriut nuk munden tëshohin përpos atë që është e krijuar. Mekëtë qëndrim ata bëjnë disa gabime:

I pari: Mundësia që sendet e krijuaratë shihen nuk është argument se nuk kagjëra të krijuara që nuk shihen. Tëthuash: Krijesat e këtij lloji shihen, ështëpërkufizim më përcaktues se sa tëthuash: Krijesa të vetme janë ato që shi-hen.

I dyti:Të gjithë dimë për ekzistimin esendeve që nuk mund të perceptohenme shqisat pa mjete ndihmëse. Me

teleskop shihen sende në largësi tëmadhe që ne nuk mund t`i shohimvetëm me syrin tonë. Në ndihmë për t'iparë sendet e imëta na del mikroskopi.Po të gjykonim me logjikën e tyre atonuk do të mundej të shihen sepse, sendeqë shihen sipas tyre janë vetëm sendetqë i sheh syri pa ndihmë.

I treti: Po! Ne nuk e shohim Allahunnë këtë dynja. Për këtë shkak kur Musa,alejhi selam, bëri lutje: "Zoti im! Mamundëso pamjen tënde e të shikoj!" (ElA'raf, 143) Allahu iu përgjigj me këtëfjalë: "Ti nuk ke mundësi të mëshohësh, por shiko kodrën, e nëse ajoqëndron në vendin e vet, ti do të mëshohësh Mua" (El A'raf, 143).

Nga ana tjetër, në Ahiret, besimtarëtdo ta shohin Allahun: "Atë ditë do tëketë fytyra të shkëlqyera (të gëzuara).Që Zotin e tyre e shikojnë." (El Kijame22-23)

Nga këto dy ajete ne kuptojmë seshkaku i pamundësisë për të parëAllahun në këtë botë është natyra e syritnjerëzor, jo natyra e qenies hyjnore ecila nuk ndryshohet në kohë që gjendjae shqisave tona ndryshohet. Pamundësiapër të parë sendet e largëta dhe tëimëta, nuk është pasojë e natyrës së tyrepor e natyrës së shqisave. Ashtu siç për-forcohen mundësitë e shqisave tona nëkëtë botë me mjete të ndryshme dhe atoi shohin sendet që normalisht nuk kanëmundësi t'i shohin, ndryshim i ngjashëmdo të ndodh edhe në botën tjetër në tëcilën natyra e njeriut do të dallon nganatyra e kësaj bote dhe me ndryshimin enatyrës do të ndryshojnë edhe shqisat.

Përktheu:Talha Kurtishi

Tem

a26

Bota, para se të vijë Islami, lun-dronte nëpër ideologji shumë tëndryshme. Këto ideologji që

çonin drejt humbjes dhe mospajtimi qërezultonte si pasojë e tyre ishin ngashkaqet kryesore që sollën njerëziminderi në luftëra, humbje dhe përçarje.

Mendimtari Sejid Kutub ka thënë:"Islami erdhi përderisa në botë kishte njëgrumbull të paparë të besimeve,pasqyrimeve, filozofive, përrallave, ide-ologjive, supozimeve, shenjtërimeve,traditave dhe situatave ku përzihej evërteta dhe e kota, e shëndosha me tësëmurën, feja me besëtytninë dhe filo-

zofia me përrallat...Mendja njerëzore - në gjendjen në të

cilën ishte - ecte kuturu nëpër errësiradhe supozime e assesi të ndalonte nëndonjë bindje. Jeta njerëzore pa ndaluarshkonte drejt prishjes dhe dekadentizmit,padrejtësisë dhe nënçmimit, fatkeqësisëdhe dëshpërimit. Gjë, në të cilën nukduhet të jetë njeriu, madje edhe shumëprej kafshëve".1

Vetë njeriu - me logjikën e mangët dhedijen e kufizuar - ishte burimi kryesor ikëtyre ideologjive kuturu. Askush -përveç pasuesve të pejgamberëve - nukmbështetej në thelb të fortë dhe

Konflikti ideologjik mes tëvërtetës dhe të kotës (1/3)

Abdullah EL-XHERBUË

Tem

a

27

mendime të shëndosha, që do t'u sig-uronin ecje të sigurt drejt qëllimeve tëcaktuara.

Hamendja, besëtytnia, supozimet,epshet dhe zbukurimet që djajtë i bëninnë mendjen e njerëzve ishin shkaqet krye-sore në shpikjen dhe zhvillimin e atyreideologjive që mbisunduan kokat enjerëzve, atëherë por edhe sot.

Nuk ka dyshim se injoranca dallon ngavendi në vend, varësisht nga faktorët qëndikojnë te mendja e njerëzve.

Mund të themi se injorancamë e lehtë ka qenë ajo e arabëvepara se të vijë Islami. Themikështu, sepse ajo nuk ishte endërtuar mbi mashtrime logjikedhe zbukurime filozofike. Tekata nuk gjendej besimi nëreinkarnacion (rimishërim) apoinkarnacion (mishërim). Besimii tyre ishte në hamendje, besë-tytni dhe tradita të këqija ose tëmira. Imitonin prindërit e tyrepa përdor logjikën dhe i çmuanaq shumë, derisa këto gjëra ubënë fe e pandarë për ta.

Krahas kësaj injorance, ataishin më afër natyrshmërisë (fitre-së) dheme injorancë më të lehtë sesa të tjerët.Kjo siç duket ka qenë edhe një ngashkaqet - krahas gjuhës së pastër, kuptim-it të drejtë të fjalëve dhe besimit nëzotërimin e Allahut2 - që Allahu i zgjodhisi popull për ta bartë Porosinë e Allahut.

Sa i përket shoqërive ku ishin të përqen-druara kulturat e hershme dhe filozofët,te ata injoranca ishte më e thellë dhe mëe gjerë. Sepse filozofët hartuan besime siçu thoshte mendja e tyre dhe i zbukuruan.Po ashtu, thurën argumente, arsye dhepërralla të cilat ndikonin në përhapjen eatyre besimeve te njerëzit. Me kalimin e

kohës, këto ideologji u bënë fe të shenjtadhe u zgjeruan si rezultat i mospajtimit tëatyre filozofëve.

U shfaqën shkollat greke në Greqi, ushfaq lloj-lloj feje hinduse, persiane,kineze dhe egjiptiane, të cilat ndikuanedhe në dy fetë qiellore, në judaizmin dhenë krishterimin, e po ashtu, edhe shumëbesime të këtyre dy feve u përhapën tekëto fe politeiste dhe te filozofët, si rezul-tat i përzierjes së njerëzve nëpërmjetshpërnguljeve, tregtisë, etj.

Kjo ishte gjendja e njerëzim-it kur i erdhi ShpalljaMuhamedit, paqja dhe bekimii Allahut qoftë mbi të, për fenëe drejtë dhe të lartë, që ështënë kulmin e pastërtisë dheqartësisë.

Aty gjendet sqarimi i plotëpër gjithçka që ka nevojënjerëzimi në realizimin e rolittë tij në tokë: si zëvendës iAllahut, të qenit rob i Tij dhearritja e lumturisë në dynja(botë) e ahiret (amshim).

Kjo Porosi Hyjnore u dalluame atë se përmbledh çdo gjë

që ka nevojë njerëzimi, përfshin secilinnjeri, në çdo vend dhe çdo kohë. Ajobartë njoftimin e drejtë me Allahun dheme detyrat ndaj Tij, na njofton me gjithës-inë, jetën dhe me njeriun, rolin e tij nëjetë dhe përfundimin e tij pas vdekjes.

Ajo bartë sistem të plotë dhe të drejtëpër lidhjen e njerëzimit me Krijuesin dhelidhjen e krijesave mes vete. Ai thotë:"Juve ju erdhi prej Allahut dritë (iDërguari) dhe Libër i qartë (Kurani), metë cilin Allahu i drejton ata që ndjekinpëlqimin e Tij, në rrugët e shpëtimit, inxjerr nga errësira në dritë me lejen dhevullnetin e Vet dhe i shpie në rrugën e

Jeta njerëzore pandaluar shkonte

drejt prishjes dhedekadentizmit,padrejtësisë dhe

nënçmimit, fatke-qësisë dhe dësh-përimit. Gjë, në

të cilën nukduhet të jetënjeriu, madje

edhe shumë prejkafshëve.

28

drejtë". (Maide 15, 16) Kjo përfshirje i mundëson individit dhe

shoqërisë baraspeshën dhe ujdinë midislogjikës, shpirtit dhe punës, gjë e cilaështë nga faktorët kryesorë për një jetë tëlumtur frytdhënëse.

"O besimtarë! Bindjuni Allahut dhe tëDërguarit kur ju thërret drejt asaj që jujep jetë". (Enfal 24).

Kjo Porosi ishte mëshirë nga Allahu përnjerëzimin, që t'i lirojë nga injorancat tëcilat kapluan zemrat e tyre dhe i ndynëmendjet e tyre për një kohë të gjatë.

Resulullahu salallahu alejhiue selem, jetoi në Medinëduke themeluar shoqërinëIslame dhe duke i drejtuar tëgjitha çështjet sipas rrugës sëZotit.Ai nuk u shpërngul ngakjo jetë, përderisa nuk arritiqë Islami, plotësisht, të per-sonifikohet në realitet të gjal-lë. Të shihen mirësitë eIslamit dhe të jep rezultate nëmendime, zemra dhe sjellje.

Pasi ndërroi jetë, halifët e drejtë edhemë shumë e përforcuan këtë realitet dhezgjeruan ndikimin e tij nëpërmjet çlir-imeve Islame. Nxitonin drejt kësaj që t'ilironin njerëzit nga injoranca dhe pasojate saj. Brenda pak viteve, myslimanëtarritën të lirojnë shumë popuj nga qeveridhe ushtri, të cilat i pengonin njerëzit ngadrita e besimit. Pra, shumë njerëz grupe-grupe pranonin Islamin, ndërsa siguriadhe drejtësia zuri vendin e frikës, zullu-mit dhe diktaturës. Shiheshin qartë rezul-tatet e besimit të pastër dhe mësimeve tëdrejta. Njerëzit fituan logjikë të qartë, tëmenduar, të shëndoshë, qetësi në zemërdhe përmirësim në sjellje dhe vepra. Kjorezultoi në krijimin e një kulture dheqytetërimi aq të lartë dhe madhështor, që

ndonjëherë e ka njohur njerëzimi.Mirëpo, ky triumf i shpejtë ushtarak

nuk ishte përfundimtar, sepse injorantëthartonin plane për luftë të dytë, por sifront kishin zgjedhur ideologjinë, sepsekrerët e tyre e kishin kuptuar fuqinë endikimit të ideologjisë në sjellje, dhe selufta ideologjike ishte rruga e vetme nëatë kohë për t'i bërë ballë Islamit.

Kjo ishte e mundshme sepse qëndrimete popujve të cilët pranuan Islamin nukishin të njëjta. Disa u gëzuan kur takuankëtë fe dhe e pranuan me gjithë zemër,

disa iu përulën situatës pa ekuptuar fare thelbin e kësaj fejedhe kishte të tjerë që kishinqëndrim armiqësor dhe filluanveprimtari kundër Islamit.Këtë qëndrim të fundit zakon-isht e përfaqësonin djemtë embretërve, komandantëtushtarakë dhe njerëzit që mëparë kishin gëzuar ndonjëautoritet. Ky ishte edhe qën-drimi i "njerëzve të fesë", të

cilëve u humbën postet dhe mirësitëmateriale, andaj u mbushën me zemërimdhe tërbim. Tërbimin edhe më tepër uashtonte fakti se pasuritë e tyre ranë nëduar të myslimanëve arabë. Ata nukdëshironin të pranojnë se "feja" të cilës ibesuan një kohë të gjatë, pësoi disfatë.

Muhamed Muhjidin AbdulHamidthotë: "Islamin e pranuan njerëz që i pas-truan zemrat e tyre nga ndyrësirat eimitimit dhe fanatizmit, shpirtrat e tyre uhapën për të pranuar thirrjen e tëDërguarit të besimit të drejtë, u qetësuanndjenjat e tyre kundrejt këtij të Dërguarise është besnik dhe flet vetëm tëvërtetën. Andaj, në çdo gjë që i thërristeata kapeshin fortë për të me dhëmballëdhe kapeshin për këtë lidhje të fortë e cila

U shfaqën shkollatgreke në Greqi, ushfaq lloj-lloj fejehinduse, persiane,kineze dhe egjip-

tiane, të cilatndikuan edhe në dy

fetë qiellore, nëjudaizmin dhe në

krishterimin,

Tem

a

Tem

a

29

nuk këputet..."Krahas këtyre, Islamin e pranuan disa

lloj njerëzish tjerë:lloji i parë - një grup arabësh të cilët

hynin në Islam sepse populli i tyre kavepruar ashtu, pra, hynin në Islam dukeimituar shumicën. Këtyre nuk iu larguaverbëria edhe pse e panë Pejgamberinpaqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të,nuk iu shërua gjoksi edhe pse dëgjuanmësimet e Pejgamberit salallahu alejhi ueselem, nuk u liruan zemrat e tyre ngagjurmët e injorancës dhe nuk u pastruannga ato ndyrësira. Për këta njerëz, ishtenjësoj nëse triumfoi thirrja Islame apo jo.

Lloji i dytë - grupe njerëzish prej feve tëtjera, në veçanti çifutë dhe zjarrputistë, tëcilët hynë në Islam gjatë çlirimeve tëshumta, kur iu nënshtruan shtetit Islamdy perandoritë e mëdha,greke dhe ajo persiane, meqëllim që t'i shmangen dis-pozitës Islame për ata qëdëshirojnë të mbesin nëfenë e tyre3 , ndërsa nëzemrat e tyre nuk ështëfutur asgjë Islame...

Lloji i tretë - grupnjerëzish të këqij - nëveçanti çifutë dhe zjar-rputistë, të cilët u shtirën sehynë në këtë fe, ndërsa nëbrendinë e tyre fshihninkurthet, dredhitë dhe

mashtrimet. Pritnin me padurimmomentin për ta sulmuar këtë fe e cilaishte zgjeruar në gjithë tokën, që njihejatëherë. Punonin fshehurazi për të shpej-tuar këtë moment dhe i parapërgatitninato dy grupe të njerëzve, që i për-mendëm, që t'i shoqërojnë në planet etyre... këta përdornin metoda tëndryshme për t'i përfituar njerëzit, herëduke veshur petkun e namazit, herë tëmësimit, herë të dashurisë ndajMuhamedit, salallahu alejhi ue selem, dhefamiljes së tij...

Lëshonin helmin e tyre duke i shtrem-bëruar mësimet islame dhe duke futurgjëra që nuk janë pjesë e fesë. Trilloninhadithe për të mbështetur pohimet e tyredhe kërkonin prej tjerëve (llojit të parëdhe të dytë) që të aktivizohen për ta ndih-muar këtë fe apo për ta ndihmuar famil-jen e të Dërguarit, i cili e solli këtë fe.

Kjo është ajo për të cilën besoj se ështëfaktori kryesor në ndarjet që kanë ndod-hur te myslimanët". 4

Ziliqarët i shpallën luftë Islamit, prejbrenda, luftë e cila kishte për qëllimshkatërrimin e thelbit me të cilin mysli-manët triumfuan dhe gjetën krenarinë.Ai

thelb është: Besimi i patun-dur në Allahun dhe respek-timi i ligjeve dhe mësimevefetare.

Kjo luftë nuk bëhejnxitimthi, por në mënyrë tëorganizuar dhe studiuar. Eplanifikuar nga çrregulluesitqë vinin prej persianëve dheçifutëve, të cilët mblid-heshin dhe konsultoheshinpër këtë çështje dhe ngulënkëmbë në organizimin e njëdredhie që do të ketëndikim të paparë në përçar-

Kjo Porosi Hyjnore u dallua me atëse përmbledh çdo gjë që ka nevojënjerëzimi, përfshin secilin njeri, nëçdo vend dhe çdo kohë.Ajo bartë njof-timin e drejtë me Allahun dhe medetyrat ndaj Tij, na njofton me gjithës-inë, jetën dhe me njeriun, rolin e tij nëjetë dhe përfundimin e tij pas vdekjes.

Mirëpo, ky triumf ishpejtë ushtarak nukishte përfundimtar,

sepse injorantët har-tonin plane për luftë tëdytë, por si front kishin

zgjedhur ideologjinë,sepse krerët e tyre e

kishin kuptuar fuqinë endikimit të ideologjisënë sjellje, dhe se lufta

ideologjike ishte rruga evetme në atë kohë përt'i bërë ballë Islamit.

jen e myslimanëve dhe lajthitjen e shumëprej tyre nga rruga e drejtë.

Lajmin e kësaj dredhie e bëri të diturIbën Hazmi në librin e tij, "El-Faslu filmilel uel ehvai uen nihal". Ai ka thënë:"Thelbi për të dalë shumica e këtyre gru-peve nga feja Islame është se persianëtpara Islamit kishin një mbretëri të gjerëdhe një famë të lartë mbi popujt tjerë,saqë vetëm veten dhe djemtë e tyre iquanin të lirë, ndërsa të gjithë njerëzittjerë janë robër të tyre. Mirëpo, kur usprovuan me humbjen e shtetit në duar tëarabëve, ndërsa më herët, arabët nukparaqitnin asnjë rrezik në syrin e tyre, kjogjë iu dukë e madhe dhe fatkeqësia nëkëtë rast ishte e dyfishtë, andaj u koncen-truan në luftimin e Islamit në çdomënyrë... ata panë se dredhia ishte meto-da më e mirë, ashtu që një grup prej tyrehynë në Islam me dyfytyrësi dhe duke ushfaqur me dashurinë ndaj familjes sëResulullahut, salallahu alejhi ue selem,dhe me urrejtjen kundër atyre që sul-muan Alijun, radijallahu anhu, arritën tëafrohen me ata besimtarë që anonin ngaanëtarët e familjes së Pejgamberit5 , salal-lahu alejhi ue selem. Kështu që, arritën t'ipërfitojnë tërësisht derisa më vonë t'inxjerrin nga Islami".

Më pas ka thënë: "Këtëmetodë e ka ndjekur edheçifuti Abdullah b. Sebe el-Humejri, i cili - Allahu e mal-lkoftë - shfaqi Islamin për t'iluftuar myslimanët".6

"Ibën Hazmi - Allahu emëshiroftë - na sqaroi se zjar-rputistët ishin tubuar për taluftuar Islamin dhe mysli-manët me dredhi dhemashtrime, pas bindjes sehaptas nuk mund t'i bëjnë

asgjë.Andaj, shfaqën se e pranuan Islamindhe me dredhi shfaqën para njerëzve"dashurinë" që kishin ndaj familjes sëPejgamberit, paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të, sepse e dinin se besimtarët enderojnë me nderim të veçantë atë famil-je".7

Pasi studiuan gjendjen e myslimanëve,si gjah të tyre zgjodhën shiitët e parë. Izgjodhën ata për shkak të dy zbrazëtive qëgjendeshin te ata. Ato dy zbrazëti do t'umundësojnë armiqve që të manipulojnëme ta dhe të mbjellin tek ata çfarëdomendime shkatërruese që duan.

Zbrazëtia e parë: Mospërmbajtja e tyrenë rrugën e pasuesve të hadithit, rrugë qëishte ndërtuar mbi marrjen e dijes dhehadithit, nëpërmjet zinxhirëve të ngjiturnga njerëz të besueshëm. Ndërsa ata,merrnin mendimin që u pëlqente ngakushdo qoftë dhe nga secili që ua ngjallteemocionet kundrejt familjes së ndershme

dhe që vajtonte për zulluminqë i ndodhi asaj familje, sipassupozimeve të tyre.

Zbrazëtia e dytë: Mungesae matjes së fjalëve të njerëzvenë peshoren e sheriatit. Tekata e vërteta njihet menjerëz. Me ata njerëz të cilëtjanë të kënaqur dhe u pëlqe-jnë fjalët e tyre - nga ata pra-nojnë dhe i konsiderojnëargumente të gjalla. Andaj,mashtruesit dhe dredhuesit

30

Ziliqarët i shpallën luftë Islamit,prej brenda, luftë e cila kishte për qël-lim shkatërrimin e thelbit me të cilinmyslimanët triumfuan dhe gjetën kre-narinë. Ai thelb është: Besimi i patun-dur në Allahun dhe respektimi i ligjevedhe mësimeve fetare.

Pas ndihmës sëAllahut, matja e

fjalëve të njerëzve nëpeshoren e Kur'anitdhe sunetit, kushdoqofshin ata, ështëfaktori kryesor që

pasuesit e sunetit tëmbesin në rrugë tëdrejtë dhe të mbro-hen nga ideologjitë

shkatërruese.Tem

a

Tem

a

31

gjetën rrugë fare të lehtë për të manipu-luar me ta dhe për t'i mashtruar.

Pas ndihmës së Allahut, matja e fjalëvetë njerëzve në peshoren e Kur'anit dhesunetit, kushdo qofshin ata, është faktorikryesor që pasuesit e sunetit të mbesin nërrugë të drejtë dhe të mbrohen nga ide-ologjitë shkatërruese.

Ibën Tejmije, duke përshkruar situatën ekëtyre njerëzve, (shiitëve të parë) të cilëtu bënë të përshtatshëm për çdo ideologjishkatërruese dhe për çdo qëllim dashakeqdhe duke sqaruar manipulimin e çrregul-luesve me ta, ka thënë: "Ata janë njerëzqë kur transmetojnë gënjejnë më sëshumti dhe kur logjikojnë vërehen se janëmë të paditurit.Ata besojnë në disa thënietë cilat dihen shumë qartë se janë të kota,ata i përgënjeshtrojnë disa gjëra të qartadhe të transmetuara me nivelin më tëlartë të vërtetësisë, gjatë gjithë gjener-atave. Ata nuk kanë aftësi të dallojnëtransmetuesit, nuk bëjnë dallim mes atijqë transmeton dijen dhe atij që transme-ton përralla. Mbështetja e tyre është nëimitim, edhe pse supozojnë sembështeten në argumente logjike. Atanjerëz, herë pasojnë mu'tezilitë8 dhe

kaderijtë9 , e herë pasojnë sektet el-mux-hessime10 dhe el-xhibrije11 . Këto sektejanë më të paditurit në argumentime dhetë gjithë dijetarët, këta njerëz i numëro-jnë nga më të paditurit që u futën nëmesin e myslimanëve. Disa prej tyre,arritën të bëjnë aso çrregullime në këtë fe(te myslimanët) të cilat i di vetëm Allahusubhanehu ue teala.

Të pafetë Ismailij12 dhe Nusajrij13 dheshumë prej hipokritëve hynë nga dera etyre dhe shumë prej armiqve tjerë tëIslamit erdhën dhe mbisunduan vendetIslame. Robëruan gratë, konfiskuanpasuritë dhe derdhën gjakun e shenjtë.

Nëpërmjet tyre (shiizmit të parë),armiqtë arritën të bëjnë kaos në dynjadhe shtrembërime në fe, në përmasa tëtilla që i di vetëm Allahu.

Përktheu:Omer BERISHA

1 Shih: Hasaisu tesavvuril Islami fq. 222 Sepse ata besonin se Allahu është Një, Ai jep jetë dhevdekje dhe Ai sundon me gjithësinë, ndërsa putat ibesonin si ndërmjetësues.3 D.m.th. duke ikur nga tatimi, të cilin duhet ta paguajëjomyslimani që jeton në shtetin Islam.4 Shih: El ferku bejnel firek fq. 4,5.5 Ky ishte shiizmi i parë. Këta dalloheshin vetëm me ani-min e tyre kah familja e Resulullahut, salallahu alejhi ueselem, por nga padija e tyre, do të shohësh në vijim se siu zhvillua situata.6 Shih: El-Faslu fil mileli uel ehvai uen nihali 2/273-274 7 Shih: Kitabul Imame uer-reddu aler-rafida, fq. 148 Mu'tezilij quhen pasuesit e Vasil b. Ata, i cili shpikumendimin se kush bën mëkate të mëdha është mes dyvendeve (as në xhenet as në xhehenem). Si pasojë e këtijmendimi u përjashtua nga hallka e dijes që udhëhiqtedijetari Hasan Basriu dhe u quajtën mu'tezilij (të larguar,të përjashtuar). Këta po ashtu mohojnë cilësitë e Allahutdhe caktimin e Tij.9 Kaderij janë ata që mohuan kaderin (caktimin) e

Allahut të Gjithdijshëm.10 Muxhessime quhen ata që thanë se Allahu është një llojtrupi, me gjatësi, gjerësi, brendësi, erë dhe çdo cilësitrupore që njohin njerëzit.11 Xhibrije quhen ata që thonë se krijesat nuk kanë tëdrejtë zgjidhjeje, janë të detyruar paraprakisht të vepro-jnë veprat e tyre dhe nuk kanë asnjë liri në to.12 Ismailij janë pasuesit e njëfarë Muhamed b. Ismail.Këta shenjtërojnë imamët e tyre, supozojnë se çdo shtyl-lë e sheriatit ka kuptim të fshehët, p.sh. namazi ka kup-timin e respektit ndaj imamit, haxhi ka kuptimin e viz-itës së imamit, thonë se kjo botë është e përhershme sidhe shumë fëlliqësi tjera.13 Nusajrije quhen pasuesit e Muhamed b. Nasër en-Nusajri. Ky njeri fillimisht pretendoi se është pejgambere pastaj edhe zot. Pasuesit e tij besojnë se Allahu umishërua në Alijun, radijallahu anhu. Ata i lejojnë tëgjitha haramet dhe kanë shumë besime tjera të kota. IbënTejmije për ata ka thënë se janë edhe më kafira se jehu-dit, krishterët, madje edhe më kafira se shumë prej idhu-jtarëve.

Shfaqën se e pranuan Islamin dhe medredhi shfaqën para njerëzve "dashur-inë" që kishin ndaj familjes sëPejgamberit, paqja dhe bekimi iAllahut qoftë mbi të, sepse e dinin sebesimtarët e nderojnë me nderim tëveçantë atë familje"

32

Êurani është Libri i fundit, qëAllahu i Lartësuar ia zbritinjerëzimit, prandaj urtësia e të

Lartësuarit ishte që mësimet, dispozi-tat dhe informatat, me një fjalë, egjithë përmbajtja e tij, të jetë e vlef-shme prej momentit që i është shpallëMuhamedit, paqja dhe bekimi iAllahut qofshin mbi të, e derisa tëekzistoj kjo botë. Pikërisht, kjo ështëedhe mrekullia më e madhe e këtijlibri të shenjtë.

Por ajo që e bën edhe më të veçantëkëtë libër, kundrejt librave të tjerë,është edhe fakti se leximi i tij kon-siderohet adhurim (ibadet) shumë ivlefshëm për besimtarin, madje ngabesimtari kërkohet të mësojë për-mendësh disa pjesë nga Kurani nëorigjinal.

Ebu Umame, radijallahu anhu, lid-hur me vlerën e leximit të Kuranitdhe shpërblimin që e arrin myslimani,transmeton se ka dëgjuar të Dërguarine All-llahut, salallahu alejhi ve selem,duke thënë: "Lexojeni Kur'anin,vërtet ai do të ndërmjetësojë Ditën e

Gjykimit për të zotët e vet".1

Gjithashtu, Ebu Musa El-Esh'ariu,radijallahu anhu, thotë se Pejgamberi,salallahu alejhi ve sel-lem, ka thënë:"Shembulli i besimtarit që lexonKur'anin, është sikurse shembulli iqitros; aroma e së cilës është e mirëdhe shijen e ka të mirë dhe shembullii besimtarit që nuk e lexon Kur'anin,është sikurse hurma; nuk ka erë, porshijen e ka të ëmbël...".2

Janë të shumta thëniet që vërtetojnëse leximi i Kuranit konsiderohetadhurim, madje kjo llogaritet edhe sinjë nga adhurimet e përditshme tëbesimtarit. Prandaj edhe është e nevo-jshme të sqarohen disa dispozita qëkanë të bëjnë me leximin e tij, kështuqë besimtari të ketë mundësi ta kryejkëtë adhurim në formën më të mirëdhe konform normave të cilat janë tësqaruara në Islam përkitazi me këtë.

1. Leximi i Kuranit pa abdes

Fukahatë janë në ujdi (ixhma) seështë i lejuar leximi i Kuranit për-mendësh pa abdes, por abdesi në këtëTe

ma

Dispozita të nevojshmerreth leximit të Kuranit

shkruajnë: Fadil MUSLIU, Alaudin ABAZI

rast është i preferuar (mustehab).33

Imam Neveviu, në një libër që fletrreth normave të leximit të Kuranit,të quajtur "Et-Tibjan fi adabihameletil Kuran" thotë: "Preferohetqë Kurani të lexohet me abdes, poredhe nëse lexohet pa abdes është elejuar dhe këtë mendim e ndajnë tëgjithë ulematë".

Po ashtu, ai në një libër tjetër të tij"El mexhmu", thotë: "Të gjithë mys-

limanët janë të mendimit se lejohetleximi i Kuranit pa abdes, mirëpo mëmirë është që të marrim abdes përkëtë". Nga këto citate të lartpërmen-dura vërejmë se dijetarët në këtë kanëIxhma (konsensus).

Argumentet që aludojnë në lejimine leximit të Kuranit pa abdes janë tëshumta, kurse ne do t`i përmendimdisa:

Së pari: Argumente nga suneti iMuhamedit,salallahu alejhi ve selem:

1. Transmeton Kurejbi, robi i IbënAbasit, Allahu qoftë i kënaqur me ta,se atij i ka treguar Ibën Abasi se me njërast ai kishte bujtur te tezja e tijMejmuneja (e cila ishte grua eMuhamedit, salallahu alejhi ve selem.Ai kishte rënë të flejë në një jastëk mePejgamberin, salallahu alejhi ve selem. Te

ma

33

Nga kjo ngjarje shohim argumentin eqartë se është i lejuar leximi i Kuranitnë vete (përmendësh) edhe pa abdes.Prandaj nga këto argumente që u për-mendën konstatojmë se është i lejuarleximi i Kuranit përmendësh edhe paabdes dhe për këtë argumentet janë tëqarta dhe bindëse.

34

Ibën Abasi tregon se Pejgamberi, salal-lahu alejhi ve selem, kishte fjetur deringa mesi i natës, pastaj ishte zgjuardhe me duart e tij filloi ta largoj gju-min nga fytyra. Pastaj ai lexoi dhjetëajetet e fundit të sures Alu Imran, ungrit, mori abdes në mënyrën më tëmirë dhe filloi të falet. Ibën Abasithekson se edhe ai veproi ashtu sikishte vepruar Muhamedi, salallahualejhi ve selem.4

Në këtë hadith vërejmëse Pejgamberi, salallahualejhi ve selem ka lexuardhjetë ajetet e fundit tësures Alu Imran pasiështë zgjuar nga gjumidhe pastaj ka marrëabdes për namaz, dhe ngakjo argumentohet se lex-imi i Kuranit për-mendësh edhe pa abdesështë i lejuar.

2. Aishja, radiallahuanha, thotë: "Pejgamberisalallahu alejhi ve selempërmendte Allahun në çdo kohë".5

Edhe nga ky hadith shohim sePejgamberi salallahu alejhi ve selem eka përmendur (kujtuar) Allahun nëçdo kohë, që do të thotë se ky hadithështë i përgjithshëm dhe në këtë hynedhe leximi i Kur'anit sepse Kur'aniështë dhikri (përmendja) më i mirëdhe preferohet të bëhet në çdo gjend-je përveç rasteve kur është ndaluarleximi i Kur'anit si rasti kur njeriuështë xhunub. Pra edhe ky është njëargument se lejohet leximi i Kuranitnë vete edhe pa abdes.

3. Abdullah bin Seleme thotë: "Kurkemi hyrë te Aliu, radiallahu anhu,

unë dhe dy burra prej fisit tonë dhenjë burrë prej fisit Beni Esed, Aliuradiallahu anhu ktheu kokën dhe natha: "Ju dy jeni të fortë prandaj for-coni fenë tuaj". Më pas ai hyri në njëkthinë të dhomës mori një enë meujë, i futi duart në të dhe i lau, pastajfilloi të lexoj Kuran. Ne nuk u pajtu-am me Aliun, radiallahu anhu, në këtë(se lexoi Kuran pa marrë abdes) e aitha: "I Dërguari i Allahut salallahu

alejhi ve selem kur ka dalnga tualeti, ka lexuarKuran, ka ngrënë me nemish dhe asgjë nuk e kapenguar nga leximi iKuranit përveçxhunubllëkut".6

Së dyti: Argumentenga praktika e sahabëve:

Transmeton Ebu GarifEl-Hamdhani: "Ishim meAliun radiallahu anhu nëRuhbe (fshat gjatë rrugësprej Kufes për në Mekë),ai shkoi në fund të këtij

fshati dhe për Zotin nuk e di nëse kakryer nevojën e vogël apo të madhen,pastaj mori një enë me ujë i lau duarte tij dhe lexoi një pjesë të Kuranit dhetha: "Lexoni Kuran përderisa nuk jenixhunub e kur të jeni xhunub mos lex-oni as një shkronjë të vetme".7

Nga kjo ngjarje shohim argumentine qartë se është i lejuar leximi iKuranit në vete (përmendësh) edhepa abdes. Prandaj nga këto argumenteqë u përmendën konstatojmë seështë i lejuar leximi i Kuranit për-mendësh edhe pa abdes dhe për këtëargumentet janë të qarta dhe bindëse.

Në fund të kësaj dëshirojmë të

Për t`ia ndaluar gruasme menstruacione lex-imin e Kuranit, duhet të

posedojmë argument,me të cilin e ndërtojmë

dispozitën e ndalimit(tahrim). Por, kjo nukështë bërë dhe argu-

mentet të cilat janë sjel-lë nuk janë të qën-drueshme, prandajmbetet dispozita e

përgjithshme, se ajoështë e lejuar.

Tem

a

35

Tem

a

theksojmë edhe atë se nëse thuhet seleximi i Kuranit pa abdes është ilejuar, kjo nuk nënkupton që tëbëjmë shprehi ta praktikojmë këtëgjithmonë pa abdes, pasi qëMuhamedi salallahu alejhi ve selemedhe pse vërtetohet se ka lexuarKuran pa abdes, gjithashtu, vërteto-het në shumë hadithe tjera se ai kaurryer përmendjen e Allahut pamarrë abdes, madje tregohet se ai kaurryer ta kthejë edhe selamin pa qenëme abdes.

2. Leximi i Kuranit për atë që është meIstihada.

Istihada quhet gjendja kur gruaja kahemorragji (gjakderdhje nga organiseksual) jashtë kohës së menstrua-cioneve. Istihada në vete përmbandispozita të ndryshme, por ajo që dotë trajtohet në këtë rastështë se a i lejohet apo jo tëlexojë Kuran gruas që ështënë këtë gjendje (pra që kagjakderdhje jashtë kohës sëmenstruacioneve).

Katër medh`hebet janë nëujdi se lejohet leximi iKuranit për atë që është megjakderdhje pas kohës semenstruacioneve (istihada).

Pra, mendimi se gruas qëështë me istihada i lejohet tëlexojë Kuran është mendimi i dije-tarëve të medh-hebit Hanefi, Maliki,Shafi dhe Hanbeli.

Ibni Hani në librin "Mesail el-Imam Ahmed" thotë: "Është pyeturImam Ahmedi për atë që është meistihada a bën të shikoj në Kuran dhe

të lexoj ai tha: "Po, sepse ajo kurështë me istihada falë namazin dheagjëron".

Po ashtu, të këtij mendimi janëedhe Dhahiritë (si Ibën Hazmi dhe tëtjerët), madje ata thonë se i lejohetedhe femrës me menstruacione tëlexojë Kuran, andaj, ajo që është meistihada ka përparësi në lexim sepsegjaku i menstruacioneve është më ipapastër se gjaku i Istihadës.

Argumentet se gruas me istihada ilejohet të lexojë Kuran janë:

Së pari: Argumente nga suneti.

Aishja radiallahu anha thotë seFatime bint ebu Hubejsh i ka thënëPejgamberit salallahu alejhi ve selem:"O i dërguari i Allahut unë nuk popastrohem (d.m.th. edhe pas men-struacioneve po më vazhdongjakderdhja) a ta lë namazin?

Pejgamberi i Allahut, salal-lahu alejhi ve selem, i thaasaj: "Ajo është gjak i cilirrjedh nga damarët dhenuk është gjak i menstrua-cioneve, kur të vinë men-struacionet leje namazindhe kur të kalojnë ato pas-trohu (merr gusël) dhefalu".8

Me këtë hadith argumen-tojmë se Pejgamberi, salal-lahu alejhi ve selem, urd-

hëroi Fatime bint Ebi Hubejsh (e cilaishte me istihada) që të pastrohet kurtë kalon koha e menstruacioneve dhetë falet, andaj këtu hynë edhe leximi iKuranit dhe ky është argument i fortëi cili lejon leximin e Kuranit për atogra që janë me istihada.

Janë të shumtathëniet që vërte-tojnë se leximi i

Kuranit kon-siderohet

adhurim, madjekjo llogaritet

edhe si një ngaadhurimet e

përditshme tëbesimtarit.

Tem

a36

Së dyti: Argumente nga logjikae shëndoshë.

Logjikisht: Istihada është ndyrësirë epazakonshme që i përngjanë gjakderd-hjes së përgjithshme, sikurse kullimi ivarrës (tek i sëmuri ose i plagosuri),pastaj ai i cili nuk arrin ta mbajëurinën, etj. Prandaj është i lejuar lex-imi i Kuranit për atë që është në këtëgjendje (istihada), sikurse për atë qëvuan nga hemorragjia dhe pamundësiae mbajtjes së urinës.

Me këtë na bëhet e qartë kompak-tësia e dijetarëve për istihaden dhedispozitën e saj se ajo që është në këtëgjendje konsiderohet e pastër dhe ilejohet leximi i Kuranit. Allahu e dimë së miri!

3. Leximi i Kuranit nga gruaja lehonë dhe memenstruacione.

Në këtë ka mospajtim te fukahat9

islamë, prandaj për të qenë më lehtëkuptimi i çështjes, me poshtë do tëflasim rreth saj në disa pika, duke fil-luar nga gjërat me të cilat fukahatëjanë pajtuar, e pastaj do të kalojmë nështjellimin e vendit të mospajtimit.

Së pari: Thënia e duave (lutjeve) tëProfetit (bekimi dhe paqja qofshinmbi të), sikurse lutjet e mëngjesit e tëmbrëmjes, duaja e hyrjes në shtëpi,daljes nga ajo dhe lujet tjera tw rwn-domta tw cilat bwhen gjatw situatavetw ndryshme, të gjitha këto janë tëlejuara të thuhen dhe në të nuk kandalesë. Madje, preferohet nga gruajame menstruacione të vazhdoj methënien e lutjeve të këtilla

Së dyti: Lutjet siç janë:

1. "BISMILAHI RRAHMANIRAHIM" - "Në emër të AllahutMëshiruesit Mëshirëplotit".

2. "Ina lil-lahi ve ina ilejhi raxhiun"- "Ne jemi të Allahut dhe ne vetëmtek Ai kthehemi!" Bekare, 156.

3. "Rabena atina fi dunja hasenetenve fil ahireti hasenete ve kinaadhabenar" - "Zoti ynë na jep të miranë këtë jetë, të mira edhe në botëntjetër, dhe na ruaj prej dënimit mezjarr!" Bekare, 201.

Dhe lutjet e ngjashme të cilat gjen-den në Kuran dhe janë ajete të plotaose pjesë të ajeteve, por ato përdorënsi lutje, atëherë edhe këto janë tëlejuara që t`i thotë femra lehonë dheme menstruacione.

Së treti: Leximi i Kuranit për fem-rën me menstruacione me qëllim tëadhurimit, d.m.th që ajo gjatë këtyreditëve të ulet dhe të lexojë Kuran siadhurim, ose të përsërisë pjesët tëcilat më herët i ka mësuar për-mendësh është diskutabile te dijetarëtislam.

Mendimi i parë: Pjesa dërmuese eulemave (hanefitë, shafitë dhe hanbe-litë) janë të mendimit se kjo është endaluar dhe se gruaja gjatë këtyreditëve duhet të largohet nga leximi iKuranit, deri sa të pastrohet.

Për këtë qëndrim kanë argumentuarme këto argumente:

1. Gruaja e cila është me menstrua-cion është e papastër dhe kjo ështësikurse myslimani i cili bëhet xhunub(pas marrëdhënieve intime), pasi që

Tem

a

37

në të dy rastet është obligativ gushi(larja e trupit).

Ali b. Ebi Talibi tregon se i dërguari,salallahu alejhi ue selem ua mësonteKuranin atyre (gjithmonë) dhe nuk endante atë asgjë nga Kurani përveçxhunubllëkut" 10 .

2. Transmetohet nga Abdullah b.Umeri se i dërguari, bekimi dhe paqjae Allahut qofshin mbi të, ka thënë:"Ajo që është me menstruacione dhexhunub mos të lexojë asnjë pjesë ngaKurani". 11 [2]

Mendimi i dytë:Një pjesë më e vogël edijetarëve (medh`hebi iimam Malikut) lejojnëqë femra me menstrua-cione të këndojë Kuran.Ky mendim thuhet seështë edhe thënie eimam Ahmedit, por ajoqë është më e vërtetuarnga ai është qëndrimi iparë, i moslejimit.

Sido që të jetë, qën-drimi i dytë është zgjed-hur nga një numër i fukahave, qofshinmë të hershëm ose të cilët kanë ard-hur më pas, si Ibën Tejmije, Sheukanidhe me këtë mendim japin fetvashumë nga dijetarët bashkëkohorë.Kurse argumentet e tyre janë:

1. Argumentimi për t'ia ndaluargruas me menstruacione leximin eKuranit duke bërë analogji (kijas) mexhunubin është krahasim ndërmjet dyçështjeve që nuk janë të njëjta, pasi qënjeriu xhunub ka mundësi në çdomoment të pastrohet, kurse gruaja memenstruacione nuk ka mundësi ta bëjëkëtë, madje ajo është e mundur të

qëndroj një kohë të gjatë (prej tri derinë dhjetë ditë) në atë gjendje. Pastajnjeriu xhunub, qoftë burrë ose grua,është i\e obliguar të pastrohet (merrgusul) në momentin kur hynë koha enamazit, për ta falur atë, kurse femrame menstruacione është e obliguar tëpastrohet kur të kryhet koha e men-struacioneve. Prandaj ky kijas nukështë i saktë.

2. Argumentimi me hadithin elartëpërmendur (Ibën Umerit) nukështë i qëndrueshëm, pasi që është idobët dhe nuk mund të argumentohet

me të për të ndaluar këtëçështje.

3. Esenca nga e ciladuhet të nisemi në këtëçështje është se për t`iandaluar gruas me men-struacione leximin eKuranit, duhet të posedo-jmë argument, me të ciline ndërtojmë dispozitën endalimit (tahrim). Por,kjo nuk është bërë dheargumentet të cilat janësjellë nuk janë të qën-

drueshme, prandaj mbetet dispozita epërgjithshme, se ajo është e lejuar.

Ibën Tejmije thotë: "Nuk posedojmëargumente të qarta dhe të sakta përt`ia ndaluar leximin e Kuranit gruasme menstruacione". Ai, gjithashtu,thotë: "Është e njohur se grave nëkohën e Profetit (bekimi dhe paqja eAllahut qofshin mbi të) u vinin men-struacione dhe nuk tregohet se ai uandalonte atyre leximin e Kuranit,ashtu siç nuk ua ndalonte dhikrin dhelutjet".

4. Gjatë kohës së menstruacionevefemra mund të ndeshet në disa situata

Nëse thuhet se asaj ilejohet të lexoj Kuran

nuk do të thotë se asaj ilejohet edhe prekja eKuranit me dorë gjatë

menstruacioneve.Prandaj këto dy gjëra

janë të ndara. Prekja medorë e Mus`hafit

(Kuranit) për gruan memenstruacione është

e ndaluar.

Tem

a38

ku duhet të mësoj Kuranin, tapërsërisë atë (posaçërisht nëse mësonnë medrese ose fakultete Islame) përshkak të provimeve, ose edhe në disaraste specifike si rasti i sëmundjes,frikës, rukjes së vetës (fryrjes së vetësme Kuran), etj. Prandaj nëse asaj i`andalojmë këtë, atëherë e kemi ndaluarnga një gjë që është mjaft e rëndë-sishme për të dhe e kemi privuar ngashumë dobi për të cilat ajo ka nevojë.

- Nga ajo që u tha më lartë vërejtëmfuqinë e argumenteve të atyre qëthonë se gruas me menstruacione ilejohet të lexojë Kuran, por nëse ajodëshiron të jetë më e kujdesshme dhemë e matur në këtë, atëherë do tëishte më mirë për të, që ta lexojëKuranin në këtë kohë (gjatë menstrua-cioneve) vetëm atëherë kur është edomosdoshme për të dhe kur ajo kanevojë për të lexuar ashtu siç cekëmnë disa raste të lartëpërmendura.

Vërejtje: Ajo që do të ishte e nevo-jshme të përmendet në këtë vendështë çështja e prekjes së Kuranit medorë nga femra me menstruacione.Për shkak se nëse thuhet se asaj i lejo-het të lexoj Kuran nuk do të thotë seasaj i lejohet edhe prekja e Kuranit me

dorë gjatë menstruacioneve. Prandajkëto dy gjëra janë të ndara. Prekja medorë e Mus`hafit (Kuranit) për gruanme menstruacione është e ndaluar.Dhe për këtë argumentojmë me ajetine përgjithshëm ku Allahu i Lartësuarthotë: "Atë (Kuranin) nuk e prekin,vetëm se të pastrit".Vakia, 79.

Për këtë, kur themi se lejohet lexi-mi, është për qëllim leximi për-mendësh, përsëritja ose dëgjimi ngadikush që lexon. Kurse nëse ajo duhetta përdorë Kuranin gjatë përsëritjes,atëherë duhet të ketë kujdes mos taprekë drejtpërdrejt me dorë, por tëvej dorëza dhe ta shfletoj me dorëza,ose ta shfletojë atë me diçka tjetër.

Kurse nëse ajo lexon ndonjë libër qëpërmban ajete të Kuranit, ose Kuraninme përkthim ose Kuranin me komen-tim, atëherë lejohet ta prekë atë, pasiqë Kurani i cili është i ndaluar tëpreket nga gruaja me menstruacioneështë Mus`hafi ku gjendet e përm-bledhur vetëm fjala e Allahut dhe jolibrat tjera ku kemi edhe shkrimetjera. Allahu e di më së miri!

(Vazhdon)

1 Shënon Muslimi.2 Shënon Buhariu dhe Muslimi.3 Duhet ta kemi parasysh se këtu është fjala për leximin arabisht.4 Shënon Buahriu dhe Muslimi5 Buhariu dhe Muslimi6 Shënon Tirmidhiu, Ebu Davudi, Ibni Maxhe, Bejhekiu,Nesaiu, Darukutniu dhe Ahmedi.7 Shënon Darukutni, Bejhekiu dhe Abdurrezaku.8 Shënon Buhariu dhe Muslimi.9 Fukaha është shumësi i fjalës fekih që d.m.th. dijetar i jurisprudencës islame10 Shënon Ebu Davudi,Tirmidhiu, Nesaiu, Ahmedi,Tirmidhiu e cilëson hadithin si hasen sahih, ndërsaIbën Haxheri thotë se hadithi është Hasen dhe mund të argumentohet me të.11 Shënon Tirmidhiu, Ibën Maxhe, Darekutniu dhe Bejhakiu. Hadithi është i cilësuar i dobët, ashtu sishtjellohet nga Zejleiu në "Nasbu Rraje" dhe Ibën Haxheri në "Telhisu Habir". Kurse Ibën Tejmejethotë se hadithi është i dobët me pajtimin e dijetarëve të hadithit.

39

Tem

a

F alënderimi dhe lavdërimi i plotë itakon Allahut, për të gjitha tëmirat që na i ka dhënë, në krye të

cilave është feja islame.Abdullah b. Revaha radijallahu anhu ka

thënë: Po të mos të ishte Allahu nuk do tëudhëzoheshim dhe nuk do të agjëronim enuk do të faleshim.

Paqja dhe mëshira e Allahutqofshin mbi të Dërguarin e Tijfisnik, mbi familjen e tij tëndershme, mbi shokët e tij tëpastër dhe të sinqertë dhe mbitë gjithë ata që e pasojnërrugën e tyre deri në Ditën eGjykimit.

Ebu Hurejra radijallahu anhurrëfen se Pejgamberi, paqjadhe bekimi i Allahut qoftë mbitë, ka thënë: "Mos i shndërronishtëpitë tuaja në varreza, mos e shndër-roni varrin tim në festë, dhe dërgonisalavate mbi mua, sepse me të vërtetësalavatet tuaja më arrijnë mua, prej kudoqofshin".1

Ky hadith - edhe pse ka pak fjalë -

përmban kuptime të mëdha dhe dispozitatë rëndësishme fetare. Në shikim të parëduket se ka të bëjë vetëm me dispozita tëfikhut, por e vërteta është se ka të bëjëme çështje shumë të rëndësishme të bes-imit, siç do ta sqarojmë, duke mosmohuar edhe çështjet e fikhut.

Para se të futemi në thelbin etemës, do të doja t'i përmendidy gjëra shumë të rëndë-sishme:

E para: Esenca e shirkut(idhujtarisë) është teprimi nëhakun e njerëzve të mirë. Kjomanifestohet në shumëmënyra, e disa prej tyre janë:përshkrimi i tyre me disa cilësiqë i takojnë vetëm Allahut,adhurimi i tyre duke u drejtu-ar lutje dhe duke therur kur-

ban te varret e tyre, zbukurimi dhe ngrit-ja e tyrbeve mbi varret e tyre dhe adhuri-mi i tyre, gjë që padyshim është shirk,sepse askush, përpos Allahut, nuk meri-ton të adhurohet.

Allahu i Madhërishëm ka thënë: "...dhe

"Mos i shndërronishtëpitë tuaja nëvarreza, mos e

shndërroni varrintim në festë, dhedërgoni salavatembi mua, sepseme të vërtetë

salavatet tuaja mëarrijnë mua, prejkudo qofshin".

Mos i shndërronishtëpitë në varreza!

shkruan: Omer ZAIMI

40

mos lut askënd tjetër përveç Allahut."(Xhinn 18).

Ndërsa Pejgamberi, paqja dhe bekimi iAllahut qoftë mbi të, ka thënë: "Duajaështë adhurim".2

Pejgamberi, paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të, i ka mbyllur të gjitha rrugëtqë dërgojnë deri në shirk dhe transmeto-hen hadithe të shumta në këtë drejtim,prej tyre edhe hadithi për të cilin poflasim.

E dyta: Njerëzit - lidhur me pozi-cionimin e tyre ndaj Pejgamberit, paqjadhe bekimi i Allahut qoftë mbi të - nda-hen në tri grupe:

a) Ata që nuk besuan në të, nuk ia dhanëhakun që i takon dhe nuk e pasuan, madjendoshta edhe e ofenduan dheluftuan. Kjo është gjendja ejobesimtarëve.

b) Ata që ranë në ekstremine kundërt, duke ia përshkru-ar atij disa cilësi të Allahut dheduke e adhuruar atë. Ndërsaata që kanë shpëtuar nga kjo,kanë shpikur lloj-llojbidatesh, të cilat nuk i ka

vepruar ai.Pejgamberi, paqja dhe bekimi i Allahut

qoftë mbi të, ka thënë: "Kush shpikë nëfenë tonë diçka që nuk është prej saj, ajoështë e refuzuar."3 Po ashtu ka thënë:"Kush vepron një vepër të shpikur, ajoështë e refuzuar".4

c) Ata që Allahu i udhëzoi në rrugën edrejtë. Ata i besuan të Dërguarit tëAllahut dhe shpalljes që iu shpallë, mirëponuk i mveshën cilësi që i takojnë vetëmAllahut dhe nuk e adhuruan, sepseaskush, përveç Allahut, nuk meriton tëadhurohet. Siç ka thënë Allahu: "Dhe tëështë shpallur ty dhe atyre që ishin parateje se nëse bën shirk, do të asgjësohenveprat tuaja dhe do të jesh prej të dështu-

arve" (Zumer 65). Po ashtu,ka thënë: "Allahu nuk e falshirkun, dhe ia fal pos kësajatij që dëshiron" (Nisa 48).

Ata pasuan sunnetin e tijdhe nuk shpikën gjëra në fe tëcilat ai s'i ka vepruar. Janë ataqë ia dhanë hakun fjalës - Lailahe il-lAllah MuhammedunResulull-llah, duke mos

"Shembulli i shtëpisënë të cilën për-mendet emri i

Allahut dhe shtëpisënë të cilën nuk për-

mendet emri iAllahut është si

shembulli i të gjallitdhe të vdekurit"

Tem

a

41

adhuruar askënd tjetër përveç Allahut dheduke e besuar Muhamedin, paqja dhebekimi i Allahut qoftë mbi të, si tëDërguar të fundit, pas të cilit nuk kaPejgamber. Duke pasuar sunnetin e tij dheduke mos shpikur bidate në fe.

Tani futemi në thelbin e temës dhe dukekërkuar ndihmë nga Allahu themi:

1- " Mos i shndërroni shtëpitë tuaja nëvarreza..."

Pejgamberi, paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të, në këtë pjesë të hadithit, nandalon nga përngjasimi i shtëpive tona mevarrezat, nëse nuk falim namaz (nafile) nëto.

Muslimi transmeton se i Dërguari iAllahut ka thënë: "Shembulli i shtëpisë nëtë cilën përmendet emri i Allahut dheshtëpisë në të cilën nuk përmendet emri iAllahut është si shembulli i të gjallit dhe tëvdekurit".5

Muslimi, po ashtu, shënon se i Dërguarii Allahut ka thënë: "Namazi më i vlefshëmpër një mashkull është në shtëpinë e tijpërveç farzeve".6

Ndërsa sa i përket femrës ka thënë:"Mos i ndaloni gratë tuaja nga shkuarja nëxhami, mirëpo më mirë për to janështëpitë e tyre".7

E ka ngjasuar këtë gjë me varrezat sepsenë to nuk lejohet namazi, e as në drejtimtë tyre. Siç shënon Muslimi, i Dërguari iAllahut, paqja dhe bekimi i Allahut qoftëmbi të, ka thënë: "Mos u falni në drejtimtë varreve dhe mos u ulni mbi to".8

Po ashtu, disa orë para vdekjes së tij,paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të,

ka thënë: "Allahu i mallkoftë çifutët dhetë krishterët. I morën varret e pejgam-berëve të tyre si vendfalje".9

Nga kjo pjesë e hadithit nxjerrim disadispozita:

- Ndalim të përngjasimit të shtëpive mevarreza, duke mos falur namaz në to.

- Ndalim të namazit në varreza.- Ndalim të namazit në drejtim të var-

reve.- Ndalim të uljes mbi varre.- Ndalim të ndërtimit të xhamive mbi

varre.- Ndalim të ndërtimit të varreve në

xhamia.2 - "...mos e shndërroni varrin tim në

festë (iid)..."Fjala arabe "iid" rrjedhë nga folja "ade-

jeudu" që d.m.th: diçka që kthehet dhepërsëritet. Pra, festa mbahet në një kohëtë caktuar dhe përsëritet çdo vit, muajapo javë. Festa bëhet për të kremtuar merastin e ndonjë ndodhie të caktuar.

Andaj, dije - Allahu të mëshiroftë - sefestat janë pjesë e fesë, kurse feja islameka vetëm tri festa: festën e Fitër-Bajramit,festa e Kurban-Bajramit dhe festa javoreqë është dita e xhumasë, siç transmetonIbën Huzejme.10

Çdo festë jashtë këtyre është bidat dhenuk lejohet të festohet, qoftë dita e tëdashuruarve, 8 marsi, 7 marsi, 1 maji,etj...

Pra, i Dërguari i Allahut na ndalon që tacaktojmë një kohë të caktuar për vizitën evarrit të tij. Nëse kjo është kështu përnjeriun më të mirë, atëherë vlen për tëgjithë njerëzit tjerë.

Ndalohet ajo që e bëjnë disa njerëzduke festuar ditëlindjen e filan "evlijasë"te varri i tij. Nuk lejohet të caktohet njëditë për vizitën e varrezave, nuk lejohetfestimi i ditëlindjes së Pejgamberit paqja

Allahu i Madhërishëm thotë: "Me tëvërtetë Allahu dhe engjëjt e Tij dërgo-jnë salavate mbi të dërguarin. O ju qëkeni besuar dërgoni salavate mbi tëdhe përshëndeteni me selam".

Tem

a42

dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të, te varrii tij apo diku tjetër, apo festimi i ditëlind-jes së dikujt tjetër.

Ditëlindja (mevludi) nuk është festëprej festave islame, dhe sikur të ishtediçka e mirë, i pari që do ta praktikontedo të ishte Pejgamberi, paqja dhe bekimii Allahut qoftë mbi të, si dhe shokët e tij.Apo mos vallë dëshirojnë t'ia tregojnëfenë të Dërguarit të Allahut, duke bërëvepra që ai nuk i ka bërë?!

Pra, lexues i nderuar, nga kjo që thamët'u bë e qartë se nuk lejohet caktimi i viz-itës së varrezave pas namazit të Bajramit,siç veprojnë të paditurit në mesin tonë, sidhe ata që e dinë të vërtetën, por e fshe-hin atë.

Nga kjo pjesë e hadithit i nxjerrim këtodispozita:

- Ndalim i caktimit të një kohe për viz-itën e varrezave, por i viziton sipasmundësi, pa e caktuar dhe shndërruar atënë festë.

- Ndalim i festimit të ditëlindjes(mevludit) së kujtdo qoftë.

- Ndalim i festimit të çdo feste jashtëfestave islame.

- Ndalimi i caktimit të vizitës së var-rezave pas namazit të Bajramit.

3 - "... dhe dërgoni salavate mbimua..."

Allahu i Madhërishëm thotë: "Me tëvërtetë Allahu dhe engjëjt e Tij dërgojnësalavate mbi të dërguarin. O ju që kenibesuar dërgoni salavate mbi të dhe për-shëndeteni me selam". [Ahzab: 56].

Ndërsa Pejgamberi, paqja dhe bekimi iAllahut qoftë mbi të, ka thënë: "Kushdërgon salavate mbi mua një herë,Allahudo të dërgojë mbi të dhjetë herë".11

Po ashtu, thotë: "Është koprrac ai qëpërmendem në prezencë të tij dhe nukdërgon salavate mbi mua"12.

4 - "...sepse me të vërtetë salavatettuaja me arrijnë mua, prej kudo qofshin"

Pra, siç ceket në një transmetimtjetër13 , kudo që të jemi mund të dërgo-jmë salavate mbi të Dërguarin e Allahut,sepse ato i mbërrijnë, meqë ia dërgojnëmelekët (engjëjt).

Pra, s'ka nevojë t'i themi atij që shkonnë Medinë: "Bëni selam Resulullahit prejmeje", sepse selami i arrin atij prej çdovendi ku jemi.

Allahumme sal-li ala nebijjinaMuhammed ve ala alihi ve sahbihi exh-mein.

1 Hasen, e shënon Ebu Davudi Nr. 20422 Shënon Tirmidhiu nr. 2969, Ibën Maxhe nr. 3828, Ahmedi nr. 18542. të gjithë nga Nùman b. Beshiri. Përsenedin e të cilit Tirmidhiu thotë "Hasen-Sahih". Ndërsa shejh Albani e konsideron të sakt në dy librat e parë tëlartpërmendur3 Shënon Buhariu, nr. 2697 dhe Muslimi, nr. 1718 të dy nga Aisheja, radijAllahu anha4 Shënon Muslimi, nr. 1718 nga Aisheja, radijAllahu anha5 Muslimi nr. 779 nga Ebu Musa Eshàriu. Po ashtu me kuptim të përafërt e shënon edhe Buhariu nr.6407 nga Injejti sahabi6 Shënon Buhariu nr. 731… dhe Muslimi nr. 781. të dy nga Zejd b.Thaabiti7 Shënon Ebu Davudi nr. 567. Senedin e të cilit e saktëson shejh Albani. Gjithashtu me tekst të përafërt e shënonBuhariu nr. 900 dhe Muslimi nr. 442 që të gjithë nga Abdullah b. Omeri8 Shënon Muslimi nr. 972 dhe Nesaiu nr. 760.Nga Ebu Merthed Ganeviu9 Transmeton MUslimi nr. 529. Po ashtu me fjalë të përafërta e transmeton Buhariu nr .4441, të dy nga Aisheja,radijAllahu anha10 Në Sahihun e tij nr. 1465 nga Abullah b. Zubejri.11Shënon Muslimi nr. 408, Ebu Davudi nr. 1530,Tirmidhiu nr. 485, Nesaiu nr 1396 të gjithë nga Ebu Hurejre12Transmeton Tirmidhiu nr. 3546, dhe Ahmedi nr. 1735. nga Ali b. Ebi Talib. Sendin e të cilit e saktëson Albani

13Të cilin e shënon Nesaiu nr. 1282 nga Abdullah b. Mesùdi, senedin e të cilit e saktëson Albani

43

V allë një vajzë duhet t'i japë për-parësi studimeve shkencoreapo martesës? A të zgjedhë të

jetë grua dhe nënë apo ta mbarojë magji-straturën e doktoratën? ... dhe vallëvajza e sotme dallon nga vajzat e së kalu-arës në këndvështrimin e saj ndaj jetës,martesës, familjes dhe mëmësisë?

Opinionet:

- Muna Salih, thotë: Gjersa isha dukestudiuar në Fakultetin e inxhinierisë muofruan shumë djem për martesë dhe nukishin të përshtatshëm për mua apo thënëmë mirë isha duke e pritur atë më tëmirin. Kur mbarova studimet në degën ekomunikacionit - Fakulteti i inx-hinierisë, gjithashtu nuk mu ofruadjaloshi i përshtatshëm, kështu që fillovatë punoj në një punë të mirë dhe mekëtë u vështirësua edhe më shumë çësht-ja ngase, specifikat e kërkuara për burrine përshtatshëm u bënë edhe më tëvështira. Unë tashmë i kam kaluar të 27-at dhe nuk jam martuar ende por, endejam e vendosur në qëndrimin tim dhenuk do të lëshoj pe.

- Mi Ruzhdi, absolvent e Fakultetit tëFarmacisë, thotë: Nëna ime është mjekedhe ishte fejuar me babin tim gjatë

studimeve ngase, gjyshja ime e kaedukuar asisoj dhe çështja më e rëndë-sishme në këtë familje është martesa efemrave e unë jam ndikuar pa e ndjerëme këtë mendim. Kur mu ofrua një djalëqë ka mbaruar Fakultetin e gazetarisë,punon në administratën e përgjithshmetë një firme dhe gjendja e tij financiareështë e mirë, familja ime u pajtua dhe dota kemi martesën menjëherë pas për-fundimit të studimeve.

E refuzon detyrimin:

Emine Muhamed, e ka kryerFakultetin e Arteve të Bukura - dega eArkitekturës, është në përgatitje e sipërtë temës së magjistraturës dhe punon nënjë firmë, thotë: Jam lodhur shumëderisa kam gjetur këtë punë dhe falën-

Dilemat e studenteve mes martesësdhe përfundimit të studimeve

Dr. Lejla JEBUMI

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja44

deroj Allahun që i vazhdoj studimetgjithashtu. Më është ofruar një djalë përmartesë. Ai është mjek dhe ishte i lum-tur që unë punoja por, kjo në fillim.Gjatë takimeve të para më fliste për aspi-ratat shkencore dhe për hollësitë e punëstime por, kur filluam t'i bëjmë procedu-rat e fejesës kërkoi nga unë që ta lëshkollimin dhe punën dhe të përqendro-hem në obligimet e mia si grua dhe tëqëndroj pranë tij. Unë pasi mendova dheu konsultova me familjen time e refuzo-va këtë gjë. E ardhmja ime është nëpunën dhe studimet e mia.

Të merret me studime është më mirë:

Fatime Tajjib, e diplomuardhe amvise, thotë: Unë i kamtri vajza që janë në një shkallëtë lartë të besimit dhebukurisë. Dy nga ato kanëpërfunduar studimet dhe nejetojmë në një nga lagjet epasura të Kajros. Atyre nuk uështë ofruar një djalë i përsh-tatshëm kështu që e kam parëtë udhës që ta zënë kohën etyre me studime.Vajza ime emadhe pasi që përfundoimagjistraturën filloi punën nënjë universitet privat, ndërsae dyta është duke përgatitur magjis-traturën dhe sipas mendimit tim kjoështë më mirë se sa të presin deri në njëafat të panjohur.

Silva AbdulKader, studente nëFakultetin e Pedagogjisë, e sheh se ështëmë mirë që vajza të martohet gjatëstudimeve ngase, ajo mendon sestudimet nuk e pengojnë gruan e martu-ar. Përkundrazi, martesa mund të jetë

faktor suksesi dhe stabiliteti për të. Poashtu, gjurmët e martesës janë pozitivengase, ajo i ofron gruas shtytje për tëarritur kulmin e suksesit. Disa studentenuk kanë mundësi t'i vazhdojnë studimetvetëm se pas martesës ngase, rrethanatmartesore të aftësojnë për sukses dhepër lumturi të vërtetë.

Ndërsa, Fajize Atif e prezanton përvo-jën e saj personale ku thotë: Përvoja imeështë shumë e suksesshme dhe e mirëme begatinë e Allahut. Unë jam martuarderisa kam qenë në shkollë të mesme emegjithatë kam arritur sukses dhe jam

regjistruar në FakultetinFilologjik. Tashmë jam nëvitin e tretë dhe kam dyfëmijë dhe falënderojAllahun ngase, ia arrij t`ibashkoj familjen dhestudimet e mija. Burri im mëndihmon dhe nuk më kapenguar që kur ka kuptuarvendosmërinë time.

Shkollimi është garancë sigurie:

Dr. Hanan Salim, profe-soreshë e sociologjisë, vërense shtresa e mesme është mëtepër e interesuar përstudimin e fëmijëve të tyreashtu që ambiciet për

studimin e fëmijëve të tyre janë më tëmëdha sesa martesa. Kjo ndodh kështungase, studimet janë garancë sigurie përta, ku synimi i vajzës drejt martesës zëvendin e tretë d.m.th. pas studimeve dhepunës.

Dr. Hanan, gjithashtu, pohon se statis-tikat në Egjipt tregojnë praninë e gjashtëmilionë të rinjve dhe të rejave që i kanëkaluar të 35-at ndërsa janë të pamartuar.

Unë i kam tri vajzaqë janë në një

shkallë të lartë tëbesimit dhe

bukurisë. Dy ngaato kanë përfunduar

studimet dhe nejetojmë në një ngalagjet e pasura të

Kajros. Atyre nuk uështë ofruar një

djalë i përshtatshëmkështu që e kam

parë të udhës që tazënë kohën e tyre

me studime.

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

45

Kjo është një dukuri që e quajmë'Abstenim nga martesa' dhe në mesin ekëtij gjashtëmilionëshi, dy milionë prejtyre gjenden në poste të larta dhe kanënjë shkallë të lartë të bukurisë.Megjithatë, ata i gjejmë duke anashkalu-ar martesën ngase, sipas këndvështrimittë tyre, kanë interesime të shumta, më tërëndësishme.

Dr. Ferexh Ilham, profesoreshë e soci-ologjisë, thotë se natyrshmëria e femrësështë shpresa për një jetë martesore.Vajza që e vogël ëndërron të bëhet nusedhe luan me kukullën sikur të jetë fëmi-jë i vogël. Të tilla janë edhe shumica enënave, të cilat, sado që të arrijnë vajzate tyre grada shkencore, ëndërrojnë ditënkur vajzat e tyre do ta veshin fustanin enusërisë. Por, realiteti dikton shumëçështje ngase, çdo nënë dhe çdo vajzëshpresojnë për një burr sa më shembul-lor dhe gjithashtu e teprojnë në kërkesate tyre materiale, e kur vajza të jetë ebukur dhe të ketë një gradë shkencoreështë vështirë ta gjejë djalin e përshtat-shëm e ëndrrave të saj. Për këtë arsyeshumica e vajzave që veçohen me kulturëdhe dije vonohen në martesë.

E kundërta ndodh me vajzat që kanëshkollim mesatar, e të cilat që nga fillimikanë përcaktuar qëllimin e tyre në jetë,e ai është arritja e një burri dhe lehtësi-mi për këtë. Qoftë edhe nëse kjo diktonmartesën e një vajze me shkollim mesa-tar, prej një familjeje mesatare, me dikëqë është më pak i arsimuar, ose, për tushprehur më mirë, që nuk është fare iarsimuar.

E nëse çdo rregull ka përjashtim ajoçka po ndodh tash i ka ndryshuar pesho-jat e shoqërisë, ku gjen p.sh. vajzën e cilae marton shefin e saj në punë, apo vajzëne cila martohet me dikë që është me

dekada më i vjetër se ajo, vetëm përshkak të pasurisë së tij.

Ndërsa Dr. Ali Ridvan, profesor ipsikologjisë, thotë:Ajo që po ndodh taninuk është çështje që vajza ka mundësi tëzgjedh ngase ofertat për martesë përshumë vajza janë të pakta ashtu që, ështërritur niveli i beqarisë për këtë, këtovajza drejtohen drejt përfundimit tëstudimeve të tyre. Dhe është vërejtur seniveli i beqarllëkut mes profesoreshavenë universitete, mjekeve dhe inx-hiniereve është më i madh se sa atyre qëkanë përfunduar fakultete tjera.

Martesa dhe Mëmësia është më mirë

Dr. Ahmed Mexhdub, specialist i qen-drës kombëtare për çështje shoqëroredhe kriminale, preferon martesën evajzës që studion nëse i ofrohet një rast ivolitshëm dhe e arsyeton këtë se Islamiqë ka rregulluar jetën e njerëzve, burritia ka dhënë mbikëqyrjen e familjes dheduke u bazuar në këtë atij i takojnëshpenzimet e ajo që duhet ta bëjëshoqëria është që t'i gjejë punë këtij tëriu që shpenzon për familjen e tij.

Përderisa Dr. Rafet Uthman, profesornë Fakultetin e Sheriatit, pohon sehadithi i Pejgamberit sal-lAllahu alejhi vesel-lem: "Kur t'ju vij dikush që ia pëlqenidevotshmërinë dhe moralin e tij marto-jeni përndryshe, do të ndodhin mëkatedhe çrregullim në tokë", është njëudhëzim pejgamberik që duhet ta kupto-jmë mirë dhe sado që të arrijë gruajagrada shkencore martesa dhe mëmësiapër të janë çështje esenciale. Mirëpo,nëse nuk vjen burri i përshtatshëmatëherë, shkenca, studimi dhe të mësuar-it e fesë gjithashtu, shtimi i diturisë nëlëmi të ndryshme qofshin ato fetare apo

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja46

lëmi tjera, janë më mirë sesa koha e lirëe cila zakonisht sjellë probleme dhe erraskapitë vajzën dhe familjen e saj.

Dr. Ismail Safeti e shpjegon qëndrimine disa familjeve për mos t'i martuarvajzat e tyre gjatë studimeve me frikënpër të ardhmen e tyre dhe frika e tyrerrjedh nga droja se vajzat e tyre nuk dotë jenë të afta të bartin shumëpërgjegjësi e veçanërisht edukimin efëmijëve.

Dhe ai nuk sheh pengesë në martesëne hershme nëse gjendet pjekuria men-tale dhe trupore ngase, martesa e von-shme dhe lindja e fëmijëve vonë e shkak-ton një boshllëk mes prindërve dhefëmijëve.

Opinionet rreth martesës ndryshojnëprej një vajze tek tjetra dhe lidhenngushtë me edukimin që e ka përfituarvajza në rrethin familjar. Disa vajza eshohin martesën si ikje nga realiteti ishtëpisë, disa prej tyre nuk kanë liri tëvendosin dhe të shprehin dëshirat e tyredhe të tjera që baballarët e tyre i privo-jnë nga shansi për të studiuar.

Dr. Ismail Safeti pohon se përgatitja evajzës gjatë kohës së studimeve përmartesën dhe komponentët e saj ështëçështje e domosdoshme dhe nuk bën tëanashkalohet. Gjithashtu, martesa iashton vajzës pjekurinë dhe kulturënmirëpo, gjatë viteve të hershme dheperiudhës së studimeve është përplotme presione për shkak të moshës së redhe përvojës së pakët jetësore.

Dr. Ismail Safeti kërkon që të ngutetme martesën e vajzës në disa raste si p.shgjatë shthurjes së familjes ngase, iekspozohet devijimit dhe në disa rastetjera ku vajza anon nga mëkati dhe famil-ja i frikësohet devijimit të saj.

Përktheu: Driton LEKAJ

Abort është dalja e embrionitnga mitra e femrës para se aitë mund të jetojë vetvetiu

d.m.th. para se të arrijë 6 muaj që ngadata e ngjizjes ose para se ta arrijëpeshën 0.5 kg. Ose ndryshe disa equajnë abortin si mbytje e foshnjëspara se të lindë.

Aborti mund të jetë spontan dheartificial.

- Aborti spontan është të dalurit eembrionit nga mitra e nënës nëmënyrë të natyrshme pa ndikim tëjashtëm të çfarëdo forme të ndikimit.

A duhet të legalizohetaborti?

shkruan: Muhamed DËRMAKU

Si p.sh. i ashtuquajturi aborti i har-ruar. Ky ndodh që foshnja të moszhvillohet fare pasi të ketëndodhur ngjizja dhe tëzhduket me gjakderdhje.Pastaj aborti si shkak i frikës,apo lodhjes etj.

- Aborti artificial mund tëjetë terapeutik dhe kriminal.

Aborti terapeutik është abortiartificial që bëhet për motive shën-detësore qoftë të nënës apo tëfëmijës. Kurse aborti kriminalështë aborti artificial, që nuk ështëspontan apo artificial terapeutik.Pra, abort kriminal është çdolloj aborti që bëhet mendikim të jashtëmpër motive të tjera,që s'kanë të bëjnëme shëndetin enënës apo të foshn-jës.

Lloji i abortit, icilin hyn në debatdhe ndahen mendimelidhur me faktin nëseduhet apo jo të legalizohetështë aborti artificial krimi-nal. Sa i përket abortit spon-tan, askush nuk bën fjalëpër të, pasi që ai ndodh ngajo vullneti i njeriut dhe si itillë nuk mund të hyjë nëdebatin e të lejuarës dhetë ndaluarës, humanesdhe johumanes etj.Andaj edhe unë nëkëtë punim do tëzgjerohem mëtepër në këtëlloj aborti,kurse për

47

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

48

Gru

aja

dhe

fa

mil

jaabortin terapeutik do të ndaj një para-graf dhe të shohim se me çfarë kushteshmund të lejohet.

Motivet e përgjithshme të abortit arti-ficial

- motive medicinale si shkak irrezikimit të jetës së nënës

- motive të gjendjes shëndetësore tëfrytit si përcjellje e ndonjë sëmundjejetrashëguese ose tjetër.

- motive shoqërore për të mbuluarturpin e marrëdhënieve seksuale ilegale

- motive sociale, duke u frikësuar seshtimi i një anëtari të ri në familje shkak-ton pamundësi për përkujdesje financia-re

- motivi i planifikimit familjar, dukepërcaktuar numrin e dëshiruar të anë-tarëve të familjes etj.

Për të arritur deri te ndonjë për-fundim i arsyeshëm, kësaj teme, ashtusikundërse edhe shumë të tjerave, duhetqasur nga aspekti fetar islam, nga aspek-ti shëndetësor si dhe nga ai social.

Pse duhet të shikohet qëndrimi islam në lidhjeme abortin?

Feja Islame si fe e vërtetë dhe e shpal-lur prej Allahut, Krijuesit të gjithësisë,përveç anës së besimit dhe adhurimit,përmban në vetvete edhe anën ligjore,me anë të së cilës Ligjvënësi i Madhëruarka rregulluar anën juridike të jetës sënjeriut besimtar. E sidomos në ato çësht-je, për të cilat mendja e shkurtër dhe ekufizuar e njeriut është e paaftë të ven-dosë rregull të qëndrueshëm, të drejtëdhe gjithëpërfshirës. Kështu që, sisteminligjor islam e gjejmë modelin e parëlegjislativ, prej të cilit u shërbyenligjvënësit në tokë.

Se sa korrekte dhe aktuale janëmësimet kur'anore, këtë e tregojnëdëshmitë e shumta dhe të shpeshta tëshumë e shumë shkencëtarëve që memund e sakrificë të vetëmohueshme,angazhohen tërë jetën e tyre për të zbu-luar diç nga shkenca bashkëkohore, dhenë fund e gjejnë se ai studim i tyre ështëpërmendur qysh para 14 shekujve nëfjalën hyjnore të Allahut, në Kur'an. Siçështë rasti i shkencëtarit të madh nëlëmin e anatomisë dhe embriologjisë,Keith L. Moore, profesor nëUniversitetin e Torontos në Kanada, i cilipas një studimi të gjatë në etapat e kri-jimit të njeriut në mitër, erdhi në për-fundim se kjo gjë në mënyrë të detal-izuar ishte përmendur në Kur'an para1400 viteve. Gjë kjo, që e shpiu ta pra-nojë Islamin dhe shkroi një libër, ku bërikrahasim mes mësimeve islame (Kur'anitdhe Sunnetit) dhe shkencës bashkëko-hore me titull: "The DevelopingHuman, clinicially oriented embriolo-gy", i cili u përkthye në më shumë setetë gjuhë të botës.

Rasti tjetër është i shkencëtarittjetër amerikan, Marshall Xhonson,përgjegjës i katedrës së anatomisë tëUniversitetit "Tomas Xheferson" nëFiladelfia të SHBA-ve. Shkencëtari

Se sa korrekte dhe aktuale janëmësimet kur'anore, këtë e tregojnëdëshmitë e shumta dhe të shpeshta tëshumë e shumë shkencëtarëve që memund e sakrificë të vetëmohueshme,angazhohen tërë jetën e tyre për tëzbuluar diç nga shkenca bashkëko-hore, dhe në fund e gjejnë se ai studimi tyre është përmendur qysh para 14shekujve në fjalën hyjnore të Allahut,në Kur'an.

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

49

Xheferson u befasua se si Muhamedi,paqja dhe bekimi i Allahut qoftë mbi të!,kishte mundur që në Mesjetë të bëntenjë zbulim të tillë, pra etapat e zhvillim-it të embrionit. Pas meditimit erdhi nëpërfundim se Muhamedi, salallahu alejhiue selem, nuk ka pasur kushte të dijë nëatë kohë për këtë gjë dhe u bind se kjoështë fjalë e Zotit, Krijuesit të embrion-it, dhe përqafoi Islamin. Për më gjerë-sisht shiko librin "Mrekullitë shkencorenë Kur'an" të autorit AbdulmexhidZendani.

Nuk është çudi për kësolloj rastesh, sepse Allahu iMadhërishëm ka treguar nëKur'an dhe ka thënë: "Eatyre që u është dhënë dije,atë që të është shpallur ngaZoti yt e kuptojnë se vetëmajo është e vërtetë dhe udhë-zon në rrugën e tëGjithëfuqishmit dhe tëLavdëruarit." (es-Sebee, 6)

Të debatosh rreth njëçështjeje nëse duhet të lejo-het apo jo, patjetër duhet të studiohenrrethanat e asaj çështjeje si dhe duhet tëketë ndonjë bazë mbi të cilën mund tëmbështetemi eventualisht, për të qenë samë korrekt dhe sa më të drejtë, që për-fundimi mos të rezultojë me humbjen etë drejtës së dikujt me arsyetim tërespektimit të dëshirës së dikujt tjetër.Në situata të këtilla, logjika e njeriut,krahas trajtimit të saj si e pastër dhe eshëndoshë, nuk është në gjendje të arri-jë deri te një vendim i drejtë, që përkohëra të gjata dhe interesa gjithëpërf-shirëse të ketë vitalitetin e drejtësisë dhetë mbrojtjes së të drejtave të krijesave,madje edhe të njeriut. Andaj duhet pat-jetër të shkohet në atë, që e thotë buri-

mi hyjnor e që në këtë rast do t'i ishimqasur në mënyrë direkte në udhëzimetislame, duke e pasur parasysh origji-nalitetin e kësaj feje. Atë që e ka zgjed-hur Krijuesi Absolut, është e drejtë dheu përgjigjet nevojave të të gjithakohërave. Allahu në Kur'an thotë: "TyMuhamed të dërguam mëshirë për tëgjitha botët." (el Enbijaë, 107)

Kjo çështje do të duhej të ishte tabu,kur dihen fakte të shumta historike, qërezultojnë në vërtetësinë e Kur'anit.Njeriu nuk do të dinte as të fliste dhe as

të dallonte të mirën nga ekeqja, po të mos ishinmësimet qiellore ngaKrijuesi i njeriut. Mepërgjegjësi mund ta themi setrajtimi i gjërave qysh në fil-lim, nëse do të ndodhte ngavetë njeriu, vështirë semund të ishte real dhe i qën-drueshëm, kur dihet se aimund të jetë i prirë ngaepshi, egoja, tekat etj.Përderisa popujt e hershëm

kanë jetuar atëherë kur i kanë pasuar tëdërguarit e Allahut respektivishtmësimet e Allahut dhe kanë humbur ejanë shkatërruar, atëherë kur i kanëkundërshtuar ata dhe mësimet qiellore,është tejet me interes për mbarë njerëz-imin, e të mos flasim për vetë mysli-manët, që të jenë shumë vigjilent në për-cjelljen e mësimeve islame përkitazi meçështjet që mund të bëhen dukuri e keqenë shoqëri dhe të goditemi pastaj medënimin apo dënimet e Allahut dhe tëbëhemi të barabartë me popujt ezhdukur.

"A mund të zhdukemi edhe ne, kur nëmesin tonë ka njerëz të mirë? - e pyeti tëDërguarin bashkëshortja e tij, Zejneb

Me përgjegjësi mundta themi se trajtimi igjërave qysh në fil-

lim, nëse do të ndod-hte nga vetë njeriu,vështirë se mund tëishte real dhe i qën-drueshëm, kur dihetse ai mund të jetë i

prirë nga epshi,egoja, tekat etj.

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja50

bint el Xhahsh.Po, kur përhapet e keqja - u përgjigj

Muhammedi alejhis-selam." (Shënojnë,Buhariu, Muslimi dhe të tjerë)

Andaj në temën që po zbërthejmëduhet patjetër të konsultohet mendimidhe qëndrimi i Islamit ndaj abortit nësedëshirojmë të vijmë deri te një për-fundim i shëndoshë dhe i dobishëm përgjithë njerëzimin.

Qëndrimi i Islamit ndaj abortit

Aborti sipas Sheriatit islam është indaluar në të gjitha fazat e embrionitduke filluar me ngjizjen e spermës sëmashkullit në vezoren e femrës e deri nëlindje. Allahu thotë: "Dhe mos i mbytniqeniet të cilat i ka ndaluar Allahu, përveçme arsye të drejtë". Mirëpo kjo ndalesëfuqizohet edhe më tepër, kur embrioni ikalon 40 ditë, që me këtë rast bëhet for-mësimi i foshnjës. Ndërsa ndalohet rrep-tësisht, atëherë kur ai i kalon 120 ditë,kur i vjen shpirti dhe vërehet i gjallë nëmitër. Në këtë rast abortimi i tij në Islamkonsiderohet krim ndaj njerëzimit.

Embrioni në Islam i gëzon të drejtate foshnjës së lindur.

- Së pari nëse fryti i ka kaluar 120ditë, pra i ka ardhur shpirti, ai do të ring-jallet në Ahiret, pa marrë parasysh se dotë lindet i gjallë apo i vdekur. Do të nxir-ret me abort apo do të lindet normal. Imbyturi apo i abortuari, do t'i kërkojëllogari kriminelëve, që nuk i dhanëmundësinë të jetojë, pra e mbytën.

- Nëse vdes trashëgim-lënësi p.sh.babai, nuk shpërndahet trashëgimiaderi sa të lind edhe ai që është në mitërsi trashëgimtar i mundshëm nga pasuriae lënë.

- Nuk lejohet që nëna shtatzënë tëmartohet në rast të shkurorëzimit apovdekjes së bashkëshortit, gjegjësishtbabait, deri sa të lindë atë që e ka barrë.

- Nëse shtatzënësia vjen si rezultat iimoralitetit, nuk lejohet në SheriatinIslam të ekzekutohet dënimi i kurvërisëmbi femrën me barrë, deri sa të lindëfoshnja, pastaj të përfundojë edhe gjid-hënia. E gjithë kjo vetëm e vetëm për tashpëtuar jetën e foshnjës.

- Femrës shtatzënë, në Islam i lejohettë mos agjërojë në ramazan, ndonëseagjërimi i ramazanit është obligim i fortëpër myslimanët, nëse rrezikohet shënde-ti i foshnjës në embrion.

Në të gjitha këto raste, nuk lejohet qëtë abortohet fëmija për hir të obligimevendaj Allahut, andaj vallë si të lejohetaborti për hire të "dëshirave" të krije-save!?

Abortuesi, mjeku apo kushdo qoftë, ifoshnjës, që ka kaluar 120 ditë, dënohetme të njëjtin dënim sikur të kishte kryerkrim ndaj foshnjës së lindur. Shumë dije-tarë islamë këtë dënim e shohin edhe përatë që aborton foshnjën që ka kaluarvetëm 40 ditë.

Të ndalemi pak te fjala e Allahut, sub-hanehu ve teala, ku thotë: "Vetëm iAllahut është pushteti i qiejve e i tokës.Ai krijon çka të dojë. Ai i falë vetëmfemra atij që do, e i falë vetëm meshkujatij që do. Ose u falë çift, meshkuj e

Sa e sa njerëz shpenzojnë kohë e mjetetë mëdha materiale për të arriturshtatzënësi. Por kjo nuk varet nga vetënjeriu. Andaj si i jep guxim njeriu vetesqë të luaj me atë që Allahu iMadhërishëm e ka vendosur në mitër? Anuk frikësohet njeriu se mund të sprovo-het pastaj me përbuzje nga Allahu?

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

51

femra, por atë që do e lë pa fëmijë (ster-il). Ai është i Dijshëm, i Fuqishëm."(esh-Shura, 49 dhe 50.

Nga kjo duhet të jemi të sigurt se fil-limi i formimit të embrionit nuk varetnga ne. Sa e sa njerëz shpenzojnë kohë emjete të mëdha materiale për të arriturshtatzënësi. Por kjo nuk varet nga vetënjeriu. Andaj si i jep guxim njeriu vetesqë të luaj me atë që Allahu iMadhërishëm e ka vendosur në mitër? Anuk frikësohet njeriu se mund të sprovo-het pastaj me përbuzje nga Allahu?

Aborti në aspektin sociologjik

Të lejohet apo jo aborti është një temësa interesante po aq edhe joreale. Kjo dotë thotë të legalizohet apo jo krimi nëembrion ose më mirë të themi, krimimbi fëmijët e së nesërmes së afërtgjegjësisht krimi mbi një pjesë të sëardhmes së një populli.

T'i thuhet po abortit vetvetiu shtrohetpyetja tjetër, fëmija i lindur me të metafizike etj., për të cilin duhet shpenzuarshumë nga pasuria, vetëm e vetëm që tashpëtojmë nga vdekja e shpeshherë measpak optimizëm për shërimin e tij dhembi të gjitha ipadëshirueshëm për famil-jen në atë gjendje. Shtrohetpyetja, pse në këtë rast tëmos shkohet me "zgjidhjen"e lirë në kosto, dalje ngatelashet e jetës dhe tëmbytet fëmija i tillë?! A nukështë vendosje e lirë në këtërast, që prindërit të rehato-hen nga ky fëmijë dhe talargojnë nga jeta?

Besoj se është e qartë dhe

mjaft e kapshme që dallimi i këtij fëmijedhe embrionit të shëndoshë, i cili paspak muajve mund të jetë një dritë emirë, që mund ta gëzonte të drejtën e tijpër të jetuar. Nëse për embrionin mundtë themi se ai ende nuk është i gjallë dhenuk di, atëherë edhe foshnja është e tillë.

Pejgamberi paqja dhe bekimi i Allahutqoftë mbi të, ka thënë: "Të thyhet ashti injeriut të vdekur është sikur t'ia thyeshatë kur ai është gjallë" Kjo është me tëvdekurin, i cili nuk mund të kthehet mënë këtë jetë, në Dynja. E çfarë është qën-drimi njerëzor me atë, i cili do të lindetdhe do të vijë në jetë?!

Arsyeja e lirisë demokratike se njeriumund të veprojë dhe të shprehet i lirë,nuk guxon t'i shkelë normat e arsyes dheta legjitimojë krimin në fëmijë.

Aborti sot mbyt më shumë se 102 000(njëqind e dymijë) foshnje në Kanadabrenda një viti. Kurse në SHBA i mbyt

1.5 milion foshnje në vit.Nëse shtrohet pyetja a më

mirë është të bëhet abortimi ifoshnjave të paplanifikuaraapo të linden e pastaj të brak-tisen nëpër kontinierë e tëmbeten pa përkujdesje famil-jare e të përfundojnë si tëvdekur apo si fëmijë tëpaidentifikuar?

Ne themi se të dy këtoopsione janë të papranuara,dhe si të tilla, njëra nuk mund

A mund të zhduke-mi edhe ne, kur në

mesin tonë kanjerëz të mirë? - epyeti të Dërguarinbashkëshortja e tij,

Zejneb bint elXhahsh.

Po, kur përhapet ekeqja - u përgjigj

Muhammedi alejhis-selam."

- Nëse shtatzënësia vjen si rezultat iimoralitetit, nuk lejohet në SheriatinIslam të ekzekutohet dënimi ikurvërisë mbi femrën me barrë, derisa të lindë foshnja, pastaj të përfundo-jë edhe gjidhënia. E gjithë kjo vetëm evetëm për ta shpëtuar jetën e foshnjës.

ta justifikojë tjetrën. Pra, braktisja e fos-hnjës së posalindur nuk e arsyeton mbyt-jen e saj në barkun e nënës. Por institu-cionet shtetërore mund të marrin masate duhura në parandalimin e këtyrekrimeve duke sanksionuar dhe dukendaluar me ligj marrëdhëniet seksualejoligjore. Në këtë mënyrë do të paran-dalohej aborti kriminal, braktisja e fosh-njave të gjalla si dhe kurvëria, një krimtjetër, edhe pse nuk rezultojnë pasoja tëmenjëhershme. Pra do të parandalo-heshin sëmundje të shumta që vijnë ngakjo vijë tepër negative për shoqërinë, qëpërfundon me virusin HIV pozitiv. Pra,liria e abortit çon deri te legalizimi iprostitucionit dhe kurvërisë, ndërsakëto të fundit sjellin fatkeqësitë shënde-tësore që janë rrezik pastaj edhe për

pjesën e pastër dhe të moralshme tëshoqërisë.

Aborti zbeh marrëdhënietbashkëshortore dhe e humb seriozitetine jetës, pasi që martesa është rrugë e kri-jimit të familjes e jo të zhdukjes së anë-tarit të ri. Çfarë privilegji do të kishtefëmija i parë, i dytë... kundër të pestit qënuk dëshiron ta lejosh të vijë në jetë. Enëse aborti duhet të bëhet si rezultat ishtatzënisë nga kontakti jo legjitim, kyabort trumbeton kundër "dashurisë" qënjëri-tjetrit i shkaktuan dhembjeshpirtërore dhe fizike në këtë botë, eçfarë pret për daljen nesër para Allahut?

Aborti ka bërë të mundur që në disashtete të Azisë së Largët të hahet gjegjë-sisht dhe të shitet mishi i njeriut.

Me keqardhje sot i shohim se sinjerëzit tregtojnë me çështjen e abor-timit si një tregti e përparuar, e mbulu-ar me gjoja arsyetime legjitime nënmotot e "lirisë së vendosjes", "të drej-tat e femrës" etj. në disfavor të sëdrejtës së embrionit-foshnjës për jetë.Duhet të kemi kujdes nga thirrjet endryshme qëllimkëqija në nivel kombë-tar e botëror për "planifikim familjar","e drejta e lindjes", "lindjet e shën-

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja52

Nëse embrioni i ka kaluar 120 ditë,ndalohet rreptësishtë abortimi i fosh-njës, përveç rastit kur vihet nëpikëpyetje jeta e nënës. Nëse nëna kamundësi të mbetet e gjallë nuk lejohetabortimi, e nëse është e sigurt që mevazhdimin e shtatzënisë nëna do tëvdesë, lejohet që të ndodh abortimi,për të shpëtuar njërën jetë.

53

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

dosha" etj. Sepse të gjitha këto thirrjembajnë në brendinë e tyre abortin elegjitimuar.

Përjashtimet për abortin artificial terapeutik

Foshnjës i vjen shpirti pasi ka kaluar120 ditë në barkun e nënës, siç e për-mendëm më lart.

Qeveria e Arabisë Saudite, duke umbështetur në vendimin e Komisionittë Përhershëm për Hulumtime dheVendime të Sheriatit, të cilin e përbënnjë numër i konsiderueshëm i dije-tarëve më eminentë islamë, vendosi sivijon:

1. Nëse embrioni i ka kaluar 40 ditëduke mos i arritur 120 ditë, nuk lejohetabortimi, përveç në dy raste:

a) nëse të vazhduarit e shtatzënisë ishkakton nënës sëmundje të papërbal-lueshme, ose do të mbetet me dhembjeedhe pas lindjes;

b) nëse vërtetohet se foshnja do tëlindë me të meta fizike apo psikike,duke mos pasur shpresë në shërimin esaj pas lindjes.

2. Nëse embrioni i ka kaluar 120 ditë,ndalohet rreptësishtë abortimi i foshn-jës, përveç rastit kur vihet në pikëpyet-je jeta e nënës. Nëse nëna ka mundësi tëmbetet e gjallë nuk lejohet abortimi, e

nëse është e sigurt që me vazhdimin eshtatzënisë nëna do të vdesë, lejohet qëtë ndodh abortimi, për të shpëtuarnjërën jetë.

3. Ndalohet rreptësishtë që mjeku tëkryejë abort, nëse nuk ekziston ndon-jëra prej këtyre arsyeve. Aborti për fos-hnjën që ka kaluar 40 ditë në embrionnuk guxon të kryhet, përveç në ndonjëspital shtetëror, pasi për këtë të jetëmarrë vendim nga komisioni mjekësor ipërbërë nga tre mjekë, së paku njëriprej tyre të jetë specialist igjinekologjisë dhe obstetrikës, dukemiratuar vendimin për abort dy prejmjekëve myslimanë, që dihet se janë tëdevotshëm.

Çfarëdo motivi tjetër për abortSheriati islam e refuzon. Nëse bëhet nëmënyrë legale, personi abortuespërgjigjet edhe para organeve të drejtë-sisë islame aty ku funksionon. E nësekjo nuk ndodh, ose aborti bëhet nëmënyrë interne, kjo nuk do të mbetetkot, por Allahu do t'i llogarisë ata nëgjyqin e madh të Ditës së Gjykimit,atëherë kur nuk do të humbet as detajimë i vogël. Allahu thotë: "Dhe kur tëpyeten ato vajzat e mbytura për çfarëmëkati ato janë mbytur." (et tekvir, 8dhe 9)

Legalizimi i abortit pra, hap dyert përepidemi të tjera morale, familjare,shoqërore, ekonomike, shëndetësoreetj. andaj edhe është i papranueshëmdhe duhet t'i mbyllen rrugët e jo tëlegalizohet.

Aborti sot mbyt më shumë se 102000 (njëqind e dymijë) foshnje nëKanada brenda një viti. Kurse nëSHBA i mbyt 1.5 milion foshnje në vit.

Pejgamberi paqja dhe bekimi iAllahut qoftë mbi të, ka thënë: "Tëthyhet ashti i njeriut të vdekur ështësikur t'ia thyesh atë kur ai është gjallë"Kjo është me të vdekurin, i cili nukmund të kthehet më në këtë jetë, nëDynja. E çfarë është qëndrimi njerë-zor me atë, i cili do të lindet dhe do tëvijë në jetë?!

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja54

Në numrin e kaluar për-mendëm tri mënyra sesi burri mund ta përfi-

tojë dashurinë e bashkëshortese cila është elementi themelorpër të funksionuar një lidhjemartesore. U përmendënthirrja e gruas me emrin më tëbukur, shakaja dhe shfrytëzimii metodës dhuratë befasie.

Në këtë numër do të vazh-dojmë numërimin e metodaveqë shpijnë drejt arritjes së qël-limit, martesë e lumtur dhe esuksesshme.

Meshkujt duhet ta dinë se kadallim mes xhelozisë së burritdhe xhelozisë së gruas.Xhelozia e gruas është shumëmë e madhe dhe më e vështirëpër tu kontrolluar. Nëse kësajia shtojmë edhe dobësinë egruas si krijesë, atëherë prob-lemi merr dimensione të reja.Gratë tona shpesh i paraqesinsi probleme gjërat që nëesencë janë të lejuara. Jo rral-lëherë ndodh të humbet kon-

Si ta fitojmë dashurinë ebashkëshortes (2)

Elvedin PEZIQ

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

55

trolli dhe të ndodh diç që aspak nukpritet prej tyre. Por një burrë imençur duhet tì kapë dhe njohë këtomomente, e tì tolerojë gabimet e bëranën atë ndikim. Nuk duhet harruar segruaja e cila në atë mënyrë shkaktongrindje apo edhe ndonjë incident, atë ebën për shkak dashurisë sëmadhe që ka ndaj burrit tësaj.

Shembull më të mirë ekemi të Dërguarin eAllahut Muhamedin, salal-lahu alejhi ve selem, kurnjëherë me disa as'habëishte te Aisha radijallahuanha, gruaja tjetër nëpër-mjet shërbëtores i dërgoiushqim. Aisha radijallahuanha, kur e pa këtë e morienën dhe e përplasi nëtokë me ç`rast u derdhushqimi. I Dërguari, salal-lahu alejhi ve selem, pedagogu më imirë, mësuesi, e mblodhi ushqimin sapat mundësi! Pastaj u tha as'habëve:"nëna juaj xhelozoi, hani nga ushqi-mi". [hadithin e shënon Tirmidhiu3567, duke iu referuar Enesit radijal-lahu anhu dhe saktësinë e tij e vërtetonAlbani].

Do tì bëjmë pyetje vetes: si do tëreagonim ne sikur të na ndodhte grua-ja të na e përplaste pjatën me ushqimpara mysafirëve? Vet reagimi jonë do tëtregojë se sa me të vërtetë ne e paso-jmë të Dërguarin salallahu alejhi veselem, në relacionet bashkëshortore.

Gatishmëria për pranimin e fajit

Feja jonë e ndritshme na urdhëronqë të jemi të drejtë, madje edhe ndaj

atyre që kanë bindje të ndryshmefetare dhe ideologjike nga ne. Nga kjodrejtësi assesi nuk mund të jenë të për-jashtuara bashkëshortet tona.Përkundrazi ato para të tjerëve e mer-itojnë një trajtim të tillë. Allahu iLartësuar thotë: "O ju që besuat!

Bëhuni plotësisht të vendo-sur për hir të Allahut, dukedëshmuar të drejtën dhemos t`ju shtyjë urrejtjandaj një populli e t'ishmangeni drejtësisë;bëhuni të drejtë, sepse ajoështë më afër devot-shmërisë. Keni drojë ngaAllahu meqë Allahu e dihollësisht atë që eveproni''. (El- Maide 8)

Myslimani, atëherë kurnë familje shpërthen ndon-jë mosmarrëveshje apokonflikt të shkaktuar nga

ai, duhet të jetë i gatshëm ta shikojë tëvërtetën në sy dhe të pranojë fajin evet e të mundohet të mënjanojë gjithç-ka që shkakton këtë mosmarrëveshje.Duhet të jetë i gatshëm të kërkojë faljeprej gruas së vet, ashtu siç do të kishtekërkuar prej secilit njeri të cilit i kashkaktuar padrejtësi. Nuk është lehtëtë mposhtet shejtani, ''ta ulësh veten''dhe të kërkosh falje prej gruas, mbi tëcilën ndihesh më superior. Por, derisaka pas guxim ta ofendojë bashkëshort-en, e cila i shërben dhe kujdeset për të,atëherë detyrimisht duhet të tregohetguximtar edhe më i madh kur është nëpyetje kërkimi i faljes. Assesi, nukduhet të mendohet se kërkimi i faljesprej gruas është dobësi, përkundrazi aiduhet të besojë se me një sjellje të tillërespekton parimet e kësaj feje të ndrit-

Meshkujt duhet tadinë se ka dallim mes

xhelozisë së burritdhe xhelozisë sëgruas. Xhelozia egruas është shumë

më e madhe dhe mëe vështirë për tu kon-trolluar. Nëse kësaj iashtojmë edhe dobës-inë e gruas si krijesë,

atëherë problemimerr dimensione

të reja.

56

shme dhe arrin kënaqësinë e Atij i Cili,kur është i kënaqur me robin e Vet bënqë edhe të tjerët të jenë të kënaqur metë. Ky gjest do ta rrisë dhe në asnjëmënyrë, siç mendojnë shumica, nukdo ta ulë personalitetin e tij te gruaja.Përkundrazi, kjo sjellje do të jetëmësim për gruan, që nesër kur ajo tëgabojë të jetë e gatshme të veprojë nëtë njëjtën mënyrë, sepse ka shembulline gjallë në burrin e saj.

Ku qëndron problemi?

Shumica e burrave mendojnë segjithmonë kanë të drejtë - vetëm qënuk thonë se janë edhe tëpagabueshëm - ndërsa gruaja ështëgjithmonë gabimtare.

A është kjo drejtësia tëcilën na e mëson feja jonë?!

Allahu, subhanehu veteala, thotë.''O ju që besuat,vazhdimisht të jeni dësh-mues të drejtë për hir tëAllahut edhe nëse ështëkundër (interesit) vetvetessuaj, kundër prindërve osekundër të afërmve, le të jetëai (për të cilin dëshmohet)pasanik ose varfanjak, pseAllahu di më mirë për ta. Mos ndiqniemocionin e t'i shmangeni drejtësisë.Nëse shtrembëroni ose tërhiqeni,Allahu e di hollësisht se çfarëpunoni''.(En Nisa 135)

Pranimi dhe pajtimi me mangësitë dhedobësitë e gruas

Njeriu duke jetuar me bashkëshort-

en dhe duke kaluar nëpër probleme tëndryshme në martesë, arrin ta njohmirë atë. Është e pakalueshme që nëkëtë rrugë të mos zbulojë ndonjëmangësi apo dobësi të saj. Por,megjithatë, nuk duhet harruar se kra-has disa mangësive ajo posedonshumë më tepër cilësi të mira. Kyvlerësim do t'i ndihmojë të kalojënëpër mangësitë e saj dhe të silletsikur nuk i posedon fare. Sa më real

të jetë, aq më e suk-sesshme do të jetë marte-sa e tij.

Shejtani vazhdimishtmundohet të ndikojë teknjeriu dhe ta bind në çdomoment të kapet për gjëratë vogla dhe pa vlerë, e tëharrojë çdo cilësi e sjelljetë mirë të saj. Por, nepyesim, sa është i drejtënjë vlerësim i tillë i njëburri ndaj gruas së vet?

Allahu, subhanehu ve teala, thotë:''Çoni jetë të mirë me to. Nëse iurreni ato, bëni durim, pse ndodh qëAllahu të jep shumë të mira në njësend që ju e urreni.''(en Nisa 19)

Nëse njeriu dëshiron të bindet nëvërtetësinë e kësaj metode, le tëmarrë një laps e një letër dhe le t`ishkruajë të gjitha cilësitë e mira dhetë këqija të gruas së vet: në tëshumtën e rasteve kolona e të mirës

derisa ka pas guxim ta ofendojëbashkëshorten, e cila i shërben dhekujdeset për të, atëherë detyrimishtduhet të tregohet guximtar edhe më imadh kur është në pyetje kërkimi i fal-jes. Assesi, nuk duhet të mendohet sekërkimi i faljes prej gruas është dobësi

Çuditërisht prejbashkëshortes

kërkojmë përsos-mëri - ndërkohë që

vet nuk jemi tëtillë! Mburremi meshembujt e gjener-

atave të para,ndërsa vet jemi

shumë larg atyreshembujve.

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

57

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

do të jetë shumë - shumë më e gjatënga ajo e të keqes. Në fund, atë listëmund tìa jep gruas së vet që ajo tësheh se çfarë i pengon burrit të saj qënë të ardhmen ato vese negative tìpërmirësojë dhe t'i zëvendësojë mesjellje pozitive, gjithmonë duke pasurpër qëllim përmirësimin e atmosfer-ës së jetës bashkëshortoredhe fitimin e dashurisë sëburrit.

Burri duhet të jetë i gat-shëm që edhe ai të pranojënjë listë me vlerësim tëatillë dhe në të shumtën erasteve befasisht rezultatipër të është: kolona e sjell-jeve të këqija është më egjatë, prandaj këtë kolonë ai duhetvazhdimisht ta ketë në mendje kur indodh diçka e pahijshme nga gruaja etij.

Çuditërisht prej bashkëshorteskërkojmë përsosmëri - ndërkohë qëvet nuk jemi të tillë! Mburremi meshembujt e gjeneratave të para,ndërsa vet jemi shumë larg atyreshembujve.

Ndihmesa rreth punëve të shtëpisë

Kjo është një nga pyetjet e shpesh-ta të cilën burrat e kuptojnëgabimisht. Ndihmesën gruas rrethpunëve të shtëpisë, burrat e shohinsi dobësi dhe gjest i ulët (për burratë tillë në shoqërinë e meshkujvethuhet se janë burracak).

Pikërisht kjo është rezultat i tëkuptuarit të gabueshëm të fesë - dheky kuptim u takon atyre që mani-festojnë fenë vetëm nga pamja e

jashtme. Po tì kthehemi biografisësë të Dërguarit, salallahu alejhi veselem, do të shohim se ai edhe nëkëtë segment ishte shembulli më imirë, sikur që ishte në të gjitha seg-mentet e jetës, modeli më i përsosurnë dynja. Edhe pse ai kishte obligimeshumë më të mëdha se ne, të pakra-

hasueshme me obligimettona, gjente kohë për tùndihmuar bashkëshortevetë veta në punët eshtëpisë.

Transmetohet se Aisha,radijallahu anha, ka thënë:"I Dërguari i Allahut sal-lall-llahu alejhi ve sel-leme, i ka shërbyer famil-

jes së vet, e kur hynte koha e namaz-it dilte nga shtëpia e shkonte të falnamazin". [hadithin e shënonBuhariu]

Gjithashtu, kur e pyetën Aishënradijallahu anha, për të Dërguarinsalallahu alejhi ve seleme, ajo tre-gonte: ''Ishte njeri modest, miltedelet dhe vet shërbehej'' [hadithin eshënon Ahmedi, saktësinë e tij e kavërtetuar Albani Es- Sahiha 621]

Kjo në asnjë mënyrë nuk duhetkuptuar se burri duhet pandërprerëtë punojë punët e shtëpisë, sepseështë e vërtetë se ato janë obligim igruas, por nëse ndonjëherë ndih-mon e sidomos në raste kur kanevojë, ky gjest është e sigurt se dotë ndikojë në rritjen e dashurisë sëgruas ndaj tij.

Përktheu: Remzije KURTISHI

''Çoni jetë të mirëme to. Nëse i

urreni ato, bënidurim, pse ndodhqë Allahu të jep

shumë të mira nënjë send që ju e

urreni.''

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja58

Një prej brengave të mëdha tëprindërve myslimanë ështëarsimi publik dhe ndikimi i tij

potencial mbi rritjen dhe zhvillimin efëmijëve. Duke u munduar që në psikene fëmijëve të tyre t'i rrënjosin thellëidentitetin islam dhe vlerat e fortamorale, ata në të njejtën kohë detyrohenqë fëmijëve t'ua potencojnë rëndësinë earsimit dhe vlerave që instalohen nga ai.Prindërve myslimanë u është më se enevojshme të kenë qasje proaktive nëarsimimin e fëmijëve të tyre. Me fjalëtjera, prindërit duhet të kenë kyqje.

Mirëpo, vetëm kyçja nuk është e mja-fueshme. Qasjen që dikush e ka, ështëshumë me rëndësi, ngase ai kështu - nënjë periudhë afatgjate - përcakton se çkado të arrini Ju si prindër, si dhe cilatprobleme do të jeni në gjendje t'i zgjidhninë fushën e arsimit. Është rregull se per-soni duhet të ketë qasje pozitive dhevazhdimisht të mban kontakte me tëtjerët në mënyrë që ju të dëshmoni semund të ofroni diçka që do të jetë edobishme. Do të ishte e dëmshme nësemerrni qëndrim, në të cilin vazhdimishtdo të ankoheshit ose do ishit të shqetë-suar. Sidoqoftë, shumica e problemevedhe brengave më shumë janë rezultat ipaditurisë sesa qëllimeve të këqija,ndonëse edhe kjo, në disa raste është e

mundur. Megjithatë, në të ardhmen,duhet të përmirësohet prezantimi i mys-limanëve dhe Islamit në librat shkollore.Për momentin në botë qarkullon njënumër i madh i librave, të cilat përdorenedhe në SHBA-të dhe në vendet tjera tëbotës dhe të cilat përmbajnë informata tëpavërteta dhe joadekuate rreth Islamit dhehistorisë së myslimanëve.

Për ta zgjidhur këtë problem, mysli-manët duhet të marrin përsipërpërgjegjësinë, që shkollave të tyre në afër-si, t'ju sigurojnë informacione të vërteta.Në Kaliforni si dhe në shume shtete tëtjera, Islami mësohet në klasën e shtatë (fil-lore). (në Bosnje dhe Hercegovinë, ajoështë në kuadër të mësim-besimit, e cilaështë lëndë sipas dëshirës, në histori dheletërsi-sh.p.) Kjo ndoshta ndryshon në disarajone. Si prind, kur është në pyetje shkol-limi i fëmijëve tuaj, Ju keni më shumë tëdrejtë se ndonjë arsimtar, apo drejtor ishkollës, në të cilën mësojnë fëmijët tuaj.

Problemi i dezinformatave nëshkolla mbi Islamin

Gru

aja

dhe

fa

mil

ja

59

Duke marrë parasysh këtë gjë, ekzistojnëdisa gjëra që ju si prind i brengosur,mund dhe duhet t'i bëni, kur fëmija i juajdhe fëmijët tjerë në klasë mësojnë infor-mata të pavërteta mbi Islamin.

Lexoni librat shkollore të fëmijëve tuaj dhevlerësojeni shkallën e dezinformimit

Së pari, duhet të njoftohesh me librat efëmijës suaj, veçanërisht ato të lëmive tëshkencave shoqërore dhe historisë. Nësendjeni se keni aftësi për atë, Ju vet mundtë përmirësoni pjesën në të cilën flitetpër Islamin, ose mund të kërkoni ngadikush që është kompetent, ta bën këtëpër Ju. Në çdo rast, përmirësimi duhettë bëhet me shkrim. Çdo pjesë e dezin-formimit duhet shënuar dhe çka ështëme rëndësi, duhet të ofrohet versioni ipërmirësuar i çdo pjese.

Realizoni takim me mësuesin e lëndës

Kur ta përfundoni përmirësimin,shtypeni në formë të rregulluar dhe nëmënyrë të qartë. Duhet të kërkonitakim më mësuesin e fëmijës Suaj, sidhe me personin që është përgjegjëspër plan-programin e asaj lëmi.Mësuesi do të jetë në gjendje, që nëorët e tij në atë mënyrë të përmirësuartë kombinon ndryshimin të cilin e kenipropozuar, kurse personit përgjegjës përplan-programin në atë lëmi, do t'i bëhet

e qartë se ekziston dikush që nuk lejonnjë gabim të tillë të kalon pa u hetuar.

Gjatë takimit reagoni në mënyrë pozitive meqëllim të zgjidhjes së problemit

Me rëndësi është të dihet se, kur tëtakoheni më mësuesin dhe drejtorin,duhet të keni një qëndrim të qetë, miqë-sor por edhe me dozë të dukshme bren-gosëse. Akuzimi i mësuesit për dezinfor-matë do të ishte gabim i madh. Mësuesitjanë të stërngarkuar dhe të angazhuarvetëm në mësimdhënie. Ata janë të fun-dit që pyeten dhe assesi nuk janë vendim-marrësit për përmbajtjen e teksteve.Reagimi më i mirë do të ishte që ju tëmerrni qëndrim, me të cilin do tashprehni pakënaqësinë tuaj rreth shp-jegimit te Islamit në librin e dhënë, dhese do të ishit në gjendje të ndihmonit nëmënjanimin e dezinformimit.

Varësisht nga qëndrimi që do të merrnido të krijohet atmosferë e takimit. Nëkëtë mënyrë mësuesve dhe drejtorit,mund t'i ofroni përmirësimin Tuaj, si dhemateriale shtesë, për të cilat mendoni sedo t'i ndihmojnë mësuesit, që të mbajëmësimin me përmirësimet rreth Islamit.

Solidarizimi me shkollën dhe mësuesit

Si shtesë mund të propozoni që një ditëklasa apo e tërë shkolla, të thërret njëligjërues i cili do të bën prezantimin eIslamit. Gjithashtu, udhëzoni mësuesindrejt burimeve tjera të informacionit, siçjanë qendrat islamike ose organizatat.

Mund t'i jepni shkollës/ mësuesit dhu-ratë një Kur'an me përkthim ose Hyrjenë historinë islame.

Marrë nga: www.dawanet.compërktheu: Fatmir Dashi

Për momentin në botë qarkullon njënumër i madh i librave, të cilat për-doren edhe në SHBA-të dhe në vendettjera të botës dhe të cilat përmbajnëinformata të pavërteta dhe joadekuaterreth Islamit dhe historisë së mysli-manëve.

Pyet

je p

rg

jig

je60

Pyetje:

Hoxhë i nderuar, kam bërë kontratë përpunë (gojarisht) me rrogë 250 euro,mirëpo në fund të muajit zotëriu pagesën errogës ma ka bërë me denarë, 15.000denarë. Këto para, siç e dini, nuk janë fiks250 euro, por janë më pak. i kam dërguarnjë njeri që ta këshillojnë, por ai ka vazhd-uar si më parë. Edhe pse dallimi nuk ështëaq i madh, megjithatë kur llogariten përnjë vit (p.sh.) më dëmton për afër 80 euro.Ai më ka autorizuar në arkë. Pyetja imeështë a i lejohet atij ta bën këtë dhe si eshqyrton këtë sheriati islam. Pyetja e dytëështë se a më lejohet (me autorizimin qëkam) të marr atë dallimin që ai ma ndalënë pagesën e rrogës me valutë tjetër?

Allahu ju shpërbleftë.

Përgjigje:

Në emër të Allahut me emrin e të cilitnuk bëhet dëm në toke dhe as në qiell,Aidëgjon gjithçka dhe sheh gjithçka.

Kontrata është nga rregullat e shitblerjes

dhe po edhe në marrëdhëniet tjera ndërn-jerzore. Sheriati islam e ka evidentuar këtëgjë kështuqë ne e hasim në librat e dijetarëttë fikhut të cilët kanë dhënë sqarime përkontratën dhe rregullat e saja në detaje.Allahu i madhëruar ka thënë:

"O besimtarë, kur merrni hua prejnjëri-tjetrit për një afat të caktuar, shkrua-jeni atë.Dhe nga gjiri juaj le të shkruajë njëshkrues i drejtë dhe të mos ngurrojë nga tëshkruarit ashtu siç e ka mësuar Allahu. Letë shkruajë, e atij le t'i diktojë ai që pranonborxhin, le t'i frikësohet Allahut,Zotit të tije të mos lërë mangut asnjë send nga ai ..."

Ky ajet aludon në shkrimin e kontratësmes dy palëve,pra qoftë ajo për borxh,apokontratë tjetër dhe ajo të bëhet me dësh-mitar.

Hakim ibn Hizami rrëfen se Pejgamberi- paqja dhe bekimi qoftë mbi të, ka thënë:Shitësi dhe blerësi kanë të drejtë të zgjed-hin derisa nuk janë ndarë. Nëse e thonë tëvërtetën (janë besnik) dhe qartësojnë mar-rëveshja e tyre do të bekohet, e nëse fshe-hin dhe gënjejnë, u fshihet bereqeti në atëmarrëveshje. Muttefekun alejhi

Rroga e merituar

61

Pyet

je p

rg

jig

je

Këto tekste aludojnë në marrëveshjemes dy palëve mes të cilëve duhet të ketëkorrektësi dhe qartësim të plotë të punësqë duhet ta bëjë punëtori dhe përcaktimtë rrogës që duhet ta jep punëdhënësi.Prej këtyre teksteve po edhe të tjeravenga Kur'ani dhe suneti pejgamberik, nëkëtë temë dijetarët e umetit kanë nxjerrërregulla dhe përkufizime. Prej tyre ështëedhe përkufizimi: kontrata mes dy palëvepër punë është kontratë për shfrytëziminmubah (e lejuar) të artikullit (objektivapo subjektiv) për gjë të caktuar, për gjëtë cilësuar me garanci, me kohë të caktu-ar, me kompensim të caktuar.

Në këtë përkufizim janë përmbledhurkushtet më të rëndësishme të marrëvesh-jes për punë:

Disa sqarime të rëndësishme të përku-fizimit:

Mubah (e lejuar): Së pari, marrëveshjapër punë duhet të jetë e lidhur me gjëratë lejuara, prandaj çdo marrëveshje përpunë me haram, nuk lejohet të bëhet.

Njëra nga palët bën punën, ndërsa palatjetër bën pagesën sipas marrëveshjes.

Për gjë të caktuar: Ashtu siç caktohetpuna duhet të caktohet paga.

Për gjë të cilësuar: Nëse nuk është nëvend të punës, atëherë duhet të për-menden përshkrimet e mjaftueshme palënë mangut asgjë.

Me kohë të caktuar: Në këtë kontratë,po ashtu, duhet të definohet orari i punës.Çdo punë jashtë orarit duhet të paguhetveçmas.

Me kompensim të caktuar: Rroga, apopaga qoftë ajo ditore (mëditja), javore,apo mujore duhet të jetë e caktuar dheduhet të veprohet ashtu siç përmendet nëkontratë.

Gjeneza e marrëdhënieve ndërnjerë-zore (muamelat) përqendrohet në kon-

ceptin e drejtësisë, gjegjësisht asnjërëspalë mos t`i bëhet padrejtësi.

Allahu i madhëruar është i drejtë, e dodrejtësinë dhe i do ata që punojnë medrejtësi.

Allahu i madhëruar ka thënë: "…mbanidrejtësinë, se vërtet Allahu i do të drejtit." Huxhurat 9

Padrejtësinë nuk e do dhe i urren ata qëbëjnë padrejtësi. Allahu i madhëruar kathënë: "…Ai (Allahu) nuk i do zul-lumqarët. Shura 40

Ai që bën padrejtësi në dynja dhe nuk epërmirëson derisa është gjallë, apo nuk iabën hallall atij i dëmtuari, atëherë ai atëdëm do ta paguan me sevapet e tija, apodo të ngarkohet me gjynahet e atij që i kabë padrejtësi.

Ebu Hurejre rrëfen se Pejgamberi -paqja dhe bekimi qoftë mbi të, ka thënë:A e dini kush është i falimentuar? Të pran-ishmit thanë: i falimentuar në mes nesh oi dërguar i Allahut është ai që nuk kadërhem dhe asgjë. Ai (Pejgamberi paqjadhe bekimi qoftë mbi të), u tha: i falimen-tuar në umetin tim është ai që vjen nëDitën e Kiametit me agjërim, me namaz,me zekat, mirëpo ka sharë nderin e këtij,e ka nëpërkëmbë atë, ia ka ngrënë pasur-inë atij. Kur e marrin ta gjykojnë, ia mar-rin të mirat dhe ia japin atij të cilit i kabërë padrejtësi, e kur t`i harxhohen tëmirat para se ta gjykojnë për gabimet e tij,ia marrin mëkatet e atij që i ka bërë zul-lum dhe ia japin këtij e pastaj e shtyjnë nëZjarr.

Shënon Imam Ahmedi transmeton nëMusnedin e tij

Këto tekste duhet të jenë tëmjaftueshme për besimtarin që druan ngaAllahu dhe brengoset për llogarinë eDitës së Gjykimit, ndërsa për palën më tëdobët duhet të paraqesin stimulim për të

Pyet

je p

rg

jig

je62

bërë sabër.Sa i përket pyetjes së dytë:A lejohet që

të marrë diferencën prej arkës në të cilënka autorizim nga zotëriu?

Kjo nuk lejohet. Në arkë je i autorizuarme amanet dhe për shkak se zotëriugëzon besnikërinë tënde. Allahu i mad-hëruar kur i ka cilësuar besimtarët, kathënë: "dhe ata të cilët me kujdes i ruajnëato që u janë besuar (sende ose fjalë), eruajnë edhe premtimin e dhënë "Mu'minun 8. Nëse ai zotëriu ka dështuarnë këtë aspekt, nuk e ka mbajtur prem-timin e dhënë dhe bën padrejtësi, ai do tëpërgjigjet vet për veprat e veta, por kjonuk duhet të ndikojë te punëtori që tìakthejë padrejtësinë me të njëjtën mënyrë(me padrejtësi). Ai duhet ta ruajëbesnikërinë dhe korrektësinë, të bëjëdurim, të ketë frikë Allahun dhe të pretprej Allahut tì krijojë rrugëdalje.Allahu imadhëruar ka thënë: "e kush i frikësohet(u përmbahet dispozitave të) Allahut, atijAi ia hap rrugën dhe e furnizon atë prejatje ku nuk e kujton fare, …" Talak 2 - 3

Edhe ata që udhëheqin sipërmarrje,duhet të kenë frikë nga Allahu në hakun epunëtorit. Nëse nuk e bëjnë pagesën kor-rekte sipas asaj që e kanë potencuar nëmarrëveshje, ata e njollosin pasurinë etyre me haram. Duhet të jenë të vetëdi-jshëm se me atë pasuri ushqehen vet ata,ndërsa, po ashtu, mbajnë dhe ushqejnëfamiljen e tyre. A thua vallë pajtohen mekëtë, apo janë nën anestezi të dynjasë.Nëse njeriu ushqehet me haram, vishetme haram, ai arrin në një gjendje shumëkritike në raport me Allahun.

Ebu Hurejrës rrëfen se Pejgamberi -paqja dhe bekimi qoftë mbi të, ka thënë:O ju njerëz,Allahu është i mirë (I pastër)dhe nuk pranon asgjë tjetër përpos tëmirën (të pastrën). Allahu i ka urdhëruar

besimtarët me atë që i ka urdhëruar tëdërguarit duke thënë: "O ju të dërguar,hani nga gjërat e mira (hallall) dhe bënivepra të mira se Unë e di hollësisht atë qëveproni", dhe ka thënë: "O ju të cilët kenibesuar, hani nga gjërat e mira (hallall) metë cilat ju kemi furnizuar", pastaj e për-mendi një njeri që kishte marrë rrugë tëgjatë, i rraskapitur dhe i pluhurosur ngarruga, ka ngritur duart nga qielli dukethënë: O Zot, o Zot, mirëpo ushqimin eka me haram, rrobat i ka me haram dheështë ushqyer me haram, ndaj si tì pra-nohet lutja këtij?! Transmeton Muslimi

Prandaj, çdo besimtar që ka punëtorë,le tì frikësohet Allahut në çështjen epunëtorëve dhe le të ketë kujdes me ta semund të privohet prej shumë gjërave përshkak të shkeljes së ndalesave të Allahut.

Shtojcë: Disa punëtorë ankohen ngapronarët e tyre se pos pagesave të voglaqë i kanë, ata i detyrojnë të punojnë edhepunë shtesë dhe ua shtojnë ditët e punës.Ata thonë se 15 minuta para se tùmbarojë orari i punës, sjellin kamioninme mall dhe u thonë punëtorëve tashkarkojnë, kështu që ata mbesin deri nëorë të vona të natës duke shkarkuarkamionin. Pos kësaj, ata i detyrojnë punë-torët që edhe çdo të diel të dytë ta puno-jnë. Punëtorët kanë frikë të ankohen semos po i përjashtojnë nga puna.

Edhe kështu nuk bën të veprohet meqë,duke u mbështetur në tekstet e lartëpër-mendura, kjo paraqet shkelje të hakut tëpunëtorëve dhe nëpërkëmbje të tyre.

Në numrin e ardhshëm - insha'allah, dotë keni rastin të lexoni më gjerësisht lid-hur me atë se si e shqyrton sheriati këtëçështje.

U përgjigj:Ali SHABANI

Ilm

iha

lli

63

Tetë: Peshorja

Peshorja është një e vërtetë e pakontes-tuar dhe obligohemi ta besojmë.Atë do tavendosë Allahu, subhanehu ve teala, për t'imatur veprat e robërve dhe më pas për t'ishpërblyer ata. Peshorja është konkrete, kady krahë dhe një gjuhë. Me të matenveprat ose fletoret ku janë regjistruarveprat apo vetë vepruesi. Të gjithë këtomund të maten mirëpo shkak i rëndimitapo lehtësisë do të jetë vepra, jo vepruesi eas fletoret me qeniet e tyre.

Allahu, subhanehu ve teala, thotë: "Nëditën e gjykimit Ne do të vëmë peshore tëdrejta, e askujt nuk i bëhet asgjë e padrejtë,edhe nëse është (vepra) sa pesha e njëkokrre të melit Ne do ta sjellim atë.Ndërsa mjafton që Ne jemi llogaritës".(Enbija: 47)

Po ashtu, thotë:"Atë ditë peshimi (masa)është i drejtë.Atij që i rëndohen peshojat,ata janë të shpëtuar. Kujt i vijnë lehtëpeshojat, ata e humbën vetveten, ngase irefuzuan argumentet Tona me tëpadrejtë". (A'raf: 8,9)

Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem,thotë: "pastërtia është gjysma e imanitkurse fjala "elhamdulilah" e mbushpeshoren përplot". (Muslimi)

Nëntë: SiratiObligohemi të besojmë në Siratin që

është një urë e vendosur mbi Xhehenem,vendkalim i frikshëm dhe trishtues.Njerëzit për të hyrë në Xhennet duhet tëkalojnë nëpër të. Dikush prej tyre do tëkalojë shpejtë si një kapsallitje e syve,dikush sikur vetëtima, tjetri si era, tjetri sishpendi fluturues,dikush sikur kalorësi meat të mirë, tjetri si një vrapues i shkathët.Dikush do të kalojë duke ecur, tjetri do takalojë zvarrës. Ata do të kalojnë në njëmënyrë që varet nga veprat e tyre,nga bes-imi i tyre i cili do të bëjë dritë. Sa më tëfortë që ka pasur besimin aq më tepër dritëdo të ketë dhe si i tillë do të kalojë më

Përshkrimi i momentevetë Ahiretit 2/2

shkruan: Agim BEKIRI

Ilm

iha

lli

64

shpejtë. Ndonjëri do të rrëmbehet dhe dotë hidhet në zjarr. Ai që arrin ta kalojëSiratin do të hyjë në Xhennet.

I pari që do ta kalojë është Muhammedi,salallahu alejhi ve selem, pastaj ummeti itij.Atë ditë nuk do të flet kush pos pejgam-berëve. Lutja e tyre do të jetë: o Allah,shpëto, shpëto!

Në Xhehennem, nga dy anët e Siratit kakthetra që vetëm Allahu e di se si duken.Me to do të rrëmbehen ata që duhet tëdënohen në zjarr.

Sirati është më i mprehtë se tehu ishpatës, më i hollë se qimja, ështërrëshqitës, këmbët nuk mund të qëndro-jnë po qe se nuk i përqendron Allahu, sub-hanehu ve teala. Ai është në errësirë.Emaneti dhe lidhja farefisnore do të qën-drojnë në dy anët e tij për të dëshmuar përata që kanë pasur ato dy cilësi.

Allahu, subhanehu ve teala, thotë: "Dhenuk ka asnjë prej jush që nuk do t'i afrohetatij. Ky (kontaktim i xhehennemit) ështëvendim i kryer i Zotit tënd. Pastaj, (paskalimit pranë tij) do t'i shpëtojmë ata qëishin ruajtur (prej mëkateve), e zul-lumqarët do t'i lëmë aty të gjunjëzuar".(Merjem: 71,72)

Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem,thotë: "do të ngritët një urë mbiXhehennem, unë dhe ummeti im do tëjemi të parit që do ta kalojmë". (Muslimi)

Në një hadith tjetër thotë: "do të ngritëtnjë urë mbi Xhehenem kurse unë do tëjem i pari që do ta kaloj. Lutja e pejgam-berëve atë ditë do të jetë: o Allah, shpëto,shpëto!" (Muttefekun alejhi)

Ebu Seid el-Hudriu thotë: kemi dëgjuarse ura mbi Xhehenem është më e hollë seqimja dhe më e mprehtë se shpata"(Muslimi)

Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem,thotë: "do të dërgohen amaneti dhe lidhja

farefisnore në dy anët e Siratit,nga e djath-ta dhe nga e majta. I pari prej jush do tëkalojë si vetëtima… pastaj sikur era, pastajsi shpendi, pastaj si vrapues i shkathët,varësisht prej veprave të tyre. Pejgamberijuaj do të qëndrojë në fund të siratit dukeu lutur: o Zot, shpëto, shpëto, deri saveprat nuk do të jenë të mjaftueshme përdikë. Do të vijë ndonjëri i cili s'do të mundtë ecë vetëm se duke u zvarritur.Ai tha: nëdy anët e Siratit ka kthetra që kanë përobligim t`i rrëmbejnë ata për të cilët janëurdhëruar". (Muslimi)

Dhjetë: KantareBesojmë se besimtarët pasi të kalojnë

Siratin do të ndalen në vendin e quajturKantare.Ai është një vend mes Xhennetitdhe Xhehenemit. Besimtarët do tëndalen në atë vend për të marrë hallallëkme njëri-tjetrin para se të hyjnë nëXhenet. Pasi që të pastrohen atëherëmarrin lejen për të hyrë në Xhenet.

Pejgamberi, salallahu alejhi ve selem,thotë: "besimtarët do të shpëtojnë prejZjarrit dhe do të ndalen në Kantare. Dotë marrin hallallëk prej njëri-tjetrit përdisa padrejtësi që i kanë bërë në dynja,derisa të pastrohen, atëherë marrin lejenpër të hyrë në Xhenet. Pasha atë nëDorën e të Cilit është shpirti iMuhamedit, çdonjëri do të dijë të gjejështëpinë e tij në Xhenet më mirë së që kaditur të gjejë shtëpinë e tij në dynja."(Buhariu)

Njëmbëdhjetë: Xheneti dhe ZjarriBesojmë se Xheneti është i vërtetë dhe

Zjarri (Xhehenemi) është i vërtetë. Atoekzistojnë dhe do të mbeten përgjith-monë. Begatitë e Xhenetit nuk kanë fundashtu siç nuk ka fund dënimi i Allahut përata që do të jenë përgjithmonë në Zjarr.

Ilm

iha

lli

65

Sa i takon besimtarëve,ata do të dalin mendërmjetësim (shefat) dhe mëshirën eAllahut.Xheneti është shtëpia e nderimittë cilën Allahu, subhanehu ve teala, e kapërgatitur për të devotshmit. Aty kalumenj që rrjedhin, dhoma ta ngrituralartë dhe gra të bukura.Aty ka gjithçka qëshpirtit ia ka ënda dhe që kënaqsyrin. Gjëra që syri nuk i kaparë, veshi s'i ka dëgjuar e as qëndokujt i ka shkuar ndërmend.Vendi i Xhennetit sa mund të zënjë rrip është më i mirë se dyn-jaja dhe çka ka në të. Era e tijndihet katërdhjetë vite larg.Begatia më e madhe në të ështëshikimi i Fytyrës së Allahut mesytë e ballit.

Mosbesimtarët nuk do tëshohin Allahun, andaj ai qëmohon faktin se besimtarët dotë shohin Allahun, ai u ka ngja-suar mosbesimtarëve.

Në Xhenet ka njëqind gradë.Distanca mes njërës dhe gradëstjetër është sikur mes tokës dheqiellit. Xheneti më i lartë ështëFirdeusi kulmi i të cilit është Arshi iAllahut.

Xheneti ka tetë dyer. Krahët e një derejanë larg prej njëri-tjetrit sikur mes Mekësdhe Hexherit. Një ditë do të jetë përplotme njerëz që do të vrapojnë për të hyrë.

Allahu, subhanehu ve teala, thotë: "i pë-rgatitur për të devotshmit" (Ali Imran:133)

"Shpërblimi për ta te Zoti i tyre janë:vendet në xhenete nëpër të cilët burojnëlumenj, e aty janë përgjithmonë, pandër-prerë. Allahu është i kënaqur ndaj tyre, eedhe ata janë të kënaqur prej Tij. E kjoështë për atë, që i ka pasur drojë Zotit tëvet." (Bejjine:8)

Xhehenemi është vendi i dënimit qëAllahu e ka përgatitur për mosbesimtarëtdhe mëkatarët.Aty është dënimi më i ash-për dhe i llojllojshëm. Rojtarët e tij janëmelekët e ashpër. Mosbesimtarët do tëqëndrojnë aty përgjithmonë. Ushqimi ityre do të jetë Zekkumi dhe vala. Zjarri i

kësaj bote është një e shtatëd-hjeta e zjarrit të botës tjetër.Çdoherë që dikush hidhet nëtë do të thotë: a ka edhe tëtjerë.Ai ka shtatë dyer,Allahu,subhanehu ve teala, thotë:"është përgatitur për jobesim-tarët" (Ali Imran - 131)

"Allahu i ka mallkuar jobes-imtarët dhe për ta ka përgati-tur zjarr të ndezur fort.Aty dotë mbesin përgjithmonë dhenuk do të gjejnë kë t'i mbrojëapo t'i ndihmojë." (Ahzab:64,65)

Frytet e besimit në Ditën e Ahiretit:1. Nxitja për të bërë vepra

të mira, kujdesi për to me qël-lim që të arrihet shpërblimi.

2. Frika nga mëkatet për të mos udënuar.

3. Inkurajimi i besimtarit se gjërat që nuki ka arritur në këtë dynja e presin nëXhenet.

4. Besimi në ringjalljen është çelësi ilumturisë së individit dhe shoqërisë.Njeriu nëse beson se Allahu, subhanehu veteala, do t'i ringjallë krijesat e tij, do t'imerr në pyetje dhe do t'i shpërblejë përveprat e tyre, ai do ta ndjekë rrugën edrejtë dhe do të largohet nga të këqijat. Nëkëtë mënyrë e mira do të mbizotërojë nëshoqëri, do të instalohen vlerat e larta dhemirëqenia.

Sirati është më imprehtë se tehu ishpatës, më i hollë

se qimja, ështërrëshqitës, këmbëtnuk mund të qën-

drojnë po qe se nuki përqendron

Allahu, subhanehuve teala. Ai është

në errësirë.Emaneti dhe lidhjafarefisnore do tëqëndrojnë në dyanët e tij për të

dëshmuar për ataqë kanë pasur ato

dy cilësi.

Letr

a66 Letër maturantit

I lutem Allahut që prej këtyre fjalëve të kem dobi unë dhe ju.Isha zhytur në detin e kthjelltë të mendimeve dhe papritmas mu kujtuan fjalët e gjyshit tim të vdekur,

që më thoshte: ``Nipi im, mbaje mend se kur njeriu lind mban gishtin ne gojë, ndërsa kur ritet mbangishtin ne kokë``.

Shkak i kësaj gjendje që mu krijua në shpirt,nuk ishte vetmia,as brengosja për ndonjë gabim që kambërë, por as vdekja që na ndau me gjyshin tim të mençur, por fakti se unë tani gishtin tregues duhet tadrejtoj kah mëndja, sepse arrita moshën e Maturantit.

Mosha rinore është shume e bukur dhe shume e mirë, në qoftë se shfrytëzohet në punë të mira, mirëpoajo mund të bëhet e errët dhe shumë e keqe për dikë, nëse shfrytëzohet në rrugë të këqija.

Allahu rininë e çmon, andaj nëpërmjet lajmëtarit të tij, Muhamedit paqja dhe bekimi qoftë mbi të, eporosit njerëzinë qe ta shfrytëzojnë kohën në rini para se tu vjen pleqëria.

Prej kur je regjistruar ne shkollë te mesme, maturën e ke ëndërruar, ditët po kalojnë, e ti për natën ematurës po planifikon...

A nuk e di se, gjerat qe te bëjnë dëm shejtani t'i zbukuron, e ti thjesht po mashtrohesh dhe Allahune hidhëron, pse ia mundëson qe maturën të ta uroj shejtani.

Vëlla dhe motër!Allahu është i hidhëruar dhe nuk është i kënaqur ne vendet ku dëgjohet muzika, vendet ku është e

përhapët lakuriqësia, vendet ku përzihen meshkuj e femra, vendet ku konsumohet alkooli etj.Motër, A nuk po te vjen turp prej Allahut, qe përgatitesh për një nate kalimtare dhe planifikon te

veshësh një fustan, me çka do ta reklamosh trupin tënd para meshkujve te huaj.A deri këtu ka ardhur morali i motrave tona myslimane, qe te kërcejnë dhe përdridhen sikur i dehuri,

t'i shkundin pjesët e trupit si femra te amoralshme dhe...Vëlla dhe motër e respektuar!Ti sigurisht ndjehesh e vetmuar dhe mendon se do ngelësh i vetëm, dhe e ndjen veten të braktisur, e

ndoshta i pa përkrahur nëse nuk shkon në natën e maturës.Ndoshta të kap panik dhe shumë shpesh ndjehesh i pafuqishëm ndaj kësaj sprove që të ka goditur.Ndoshta te vjen ne mendje se, po gabon nëse nuk shkon ne Maturë.Mirëpo mos harro se Allahu është me besimtarët!!

Andaj vëlla dhe motër e ndershme! A nuk është turp qe t'i japim rëndësi dhe te harxhojmë kohe qe te përgatitemi për një nate te thjeshte

qe zgjate ca ore dhe ta hidhërojmë Allahun!A nuk është padrejtësi qe te kalojmë kohen bosh dhe te mos mendojmë për ahiret.A nuk po shikojmë se shejtani na mashtron me këtë bote kalimtare e cila nuk peshon te Allahu edhe

sa fleta e mushkonjës.- O ti qe mashtrohesh, o ti qe je neglizhent ndaj urdhrave te Allahut, o ti qe shpreson jetë te gjate, a

te ka shkuar ndërmend te përgatitesh për një dite kur vdekja do te kaploj, e petku yt i maturës do te jetëdheu.

Oj rini e dashur! Pendohuni tek Allahu me një pendim te sinqerte.Ndjeje shijen e pendimit, përjeto ëmbëlsinë e lotëve, shtrydhe zemrën dhe ndjeje dhembjen që rrjedh

loti mbi faqe, që me të ti shuash zjarret e mëkateve qe i ke bere.Vetmohu, pranoi gabimet, lute Zotin dhe thuaj: O Allah unë jam gabimtar dhe kam bere shume

padrejtësi, andaj pendohem dhe te lutem me fal.O Allah të lutem me lutjen e nevojtarëve, kam shprese te Ti, shpresë të frikësuarve, shpresë të atyre që u

janë shtuar mëkatet dhe kanë pakë sevape, që i kanë kapluar mëkatet dhe nuk kanë gjetur të mëshirshëmtjetër pos Teje, e nuk kanë gjetur ndihmës tjetër pos Teje, o Allahu im.

Armond Rape

Editoriali Aktuale - AlbIslam · gjendjen e vështirë të muslimanëve tek ne dhe botë. Braktisja...

Documents

Transcript of Editoriali Aktuale - AlbIslam · gjendjen e vështirë të muslimanëve tek ne dhe botë. Braktisja...