เทคนิ�คการจัดเตร ยมสื่��อด�จั�ทลเทคนิ�คการจัดเตร ยมสื่��อด�จั�ทล

บุ�ญเลิ�ศ อรุ�ณพิ�บุ ลิย์� – นั�กวิ�ชาการุศ นัย์�บุรุ�การุควิามรุ �ทางวิ�ทย์าศาสตรุ�แลิะเทคโนัโลิย์

ส!านั�กงานัพิ�ฒนัาวิ�ทย์าศาสตรุ�แลิะเทคโนัโลิย์ แห่$งชาต�http://stks.or.th

ชี วิ�ตท �หล กหนิ ไม�พ้�นิสื่��อด�จั�ทลชี วิ�ตท �หล กหนิ ไม�พ้�นิสื่��อด�จั�ทล

สื่��อด�จั�ทลสื่��อด�จั�ทล

http://treliosdmg.com/news/The-Digital-Media-Ecosystem-26/

ปั�ญหาท �พ้บได�บ�อยปั�ญหาท �พ้บได�บ�อย• เปิ&ด Word แลิ�วิฟอนัต�/การุจั�ดห่นั�าเส ย์• ช*+อแฟ,มเอกสารุซ้ำ!.าก�นัเม*+อนั!ามารุวิมกองกลิาง• เอกสารุในัเวิ0บุ ย์�าย์รุะบุบุย์าก/เส ย์เวิลิา• ท!างานัซ้ำ!.าซ้ำ�อนั• ตรุวิจัสอบุ Version ปิ1จัจั�บุ�นัเอกสารุได�ย์าก• ส*บุค�นัไม$เจัอ• นั!าเสนัอผ่$านัเวิ0บุแลิ�วิม ปิ1ญห่าห่ลิากห่ลิาย์

ท าไมต�องจัดการสื่��อด�จั�ทลท าไมต�องจัดการสื่��อด�จั�ทล

• ควิามต�องการุในัการุเข้�าถึ6งท +ง$าย์ สะดวิก รุวิดเรุ0วิ• ควิามต�องการุแลิกเปิลิ +ย์นั/ถึ$าย์โอนัทรุ�พิย์ากรุฯ• การุปิ,องก�นัการุลิะเม�ดลิ�ข้ส�ทธิ์�9

มาตรุฐานัค*อ ค!าตอบุ ?

เข้�าถึ$งได�ง�าย สื่ะดวิก รวิดเร'วิเข้�าถึ$งได�ง�าย สื่ะดวิก รวิดเร'วิ• Offline

– ค�นัจัากคอมพิ�วิเตอรุ�– ค�นัจัากรุะบุบุท +ให่�บุรุ�การุ

• Online– Search Engine– ค�นัจัากรุะบุบุท +ให่�บุรุ�การุ

File name & DirectoryFile name & Directory

• บุรุ�ห่ารุจั�ดการุ Directory (Folder) ให่�เห่มาะสม• ก!าห่นัดรุ ปิแบุบุข้องช*+อแฟ,มเอกสารุท +เปิ;นัมาตรุฐานั

ข้องห่นั$วิย์งานั– ส*+อควิามห่มาย์-เข้�าใจัตรุงก�นั – ส�.นักรุะช�บุ – ไม$เก�ดควิามส�บุสนั – สนั�บุสนั�นั Search engine– ภาษาอ�งกฤษเปิ;นัห่ลิ�ก

ปั�ญหา* จั�ดเรุ ย์งไม$ถึ กต�อง* ค�นัได�ย์าก* ไม$บุ$งช .ข้�อม ลิ* ปิ1ญห่าการุเข้�ารุห่�ส* ปิ1ญห่าก�บุ Server

SEOSEO

• Search Engine Optimize

หนิ�วิยงานิข้องท�านิหนิ�วิยงานิข้องท�านิก าหนิด ก าหนิด

ระบบการต(งชี��อแฟ้+มเอกสื่ารและ“ระบบการต(งชี��อแฟ้+มเอกสื่ารและ“โฟ้ลเดอร- ”โฟ้ลเดอร- ”

หร�อไม� หร�อไม� ??

สื่��อด�จั�ทลในิปั�จัจั/บนิสื่��อด�จั�ทลในิปั�จัจั/บนิเผยแพ้ร�ผ�านิเคร�อข้�ายมากข้$(นิเผยแพ้ร�ผ�านิเคร�อข้�ายมากข้$(นิ

WindowsXPIE

Windows2000IE

Macintosh

Windows98Netscape

เจั�าข้องส*+อ

Server

upload

ปั�ญหาชี��อแฟ้+มเอกสื่ารภาษาไทยปั�ญหาชี��อแฟ้+มเอกสื่ารภาษาไทย

กรณี ศึ$กษาจัาก กรณี ศึ$กษาจัาก GreenstoneGreenstone

• การุต�.งช*+อแฟ,มเอกสารุเปิ;นัภาษาไทย์ จัะเก�ดปิ1ญห่าเม*+อนั!าเข้�าส $รุะบุบุจั�ดเก0บุกลิาง ห่รุ*อจั�ดท!า Digital Library, Repository

เทคโนิโลย เวิ'บ เทคโนิโลย เวิ'บ 2.0 2.0 ท าให�ท/กคนิท าให�ท/กคนิม สื่�วินิสื่ าคญในิการสื่ร�างสื่��อด�จั�ทลม สื่�วินิสื่ าคญในิการสื่ร�างสื่��อด�จั�ทล

ผ่ �ใช� ก

ผ่ �ใช� ข้

ผ่ �ใช� ง

ผ่ �ใช� ค

เจั�าข้องเวิ0บุ 2.0

Server

บุรุ�ห่ารุจั�ดการุ

ปั�ญหาการเข้�ารหสื่ภาษาไทยปั�ญหาการเข้�ารหสื่ภาษาไทยhttp://th.wikipedia.org/wiki/

%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2

http://th.wikipedia.org/wiki/ไทย์

ข้ยายโอกาสื่ด�วิย ข้ยายโอกาสื่ด�วิย MetadataMetadata

ค�นั/ท!าให่�ค�นัห่นั�งส*อเลิ$มนั .

ได�อย์$างไรุในัห่�องสม�ด ?

Document MetadataDocument Metadata

• MS – Office– File, Properties..

• OpenOffice.org– File, Properties…

• Acrobat Professional– File, Document Properties…

ต�วิอย์$างการุตรุวิจัสอบุ Metadata ข้องเอกสารุฟอรุ�แมตต$างๆ ท�.ง .doc, .ppt, .pdf, แลิะรุ ปิภาพิ .jpg ด�วิย์โปิรุแกรุม Catalogue

http://www.download.com/

สื่�บค�นิได�ด�งใจัด�วิย สื่�บค�นิได�ด�งใจัด�วิย File, File Search File, File Search แทนิท �จัะใชี� แทนิท �จัะใชี� Start, SearchStart, Search

ค�นิร5ปัภาพ้ได�ด�วิย ค�นิร5ปัภาพ้ได�ด�วิย Image MetadataImage Metadata

• Exchangeable Image File Format (EXIF) Metadata– รุะบุ�อ�ตโนัม�ต�เม*+อม การุถึ$าย์ภาพิด�วิย์กลิ�องด�จั�ท�ลิ– พิ�ฒนัาโดย์ Japan Electronic Industries

Development Association (JEIDA)

• International Press Telecommunications Council (IPTC) Metadata– Metadata ท +ผ่ �ใช�สามารุถึบุ�นัท6กเพิ�+มเต�มได�– พิ�ฒนัาโดย์ International Press

Telecommunications Council

EXIF MetadataEXIF Metadataโปิรุแกรุมกรุาฟ&กต$างๆ

สามารุถึเปิ&ดด ได� เช$นั ACDSee,XnView โดย์คลิ�กปิ�Aมข้วิาแลิ�วิ

เลิ*อกค!าส�+ง Properties…

IPTC MetadataIPTC Metadataโปิรุแกรุมกรุาฟ&กต$างๆ

อนั�ญาตให่�เพิ�+มข้�อม ลิต$างๆ ได� เช$นั ACDSee, XnView

ค/ณีเคยต(งวินิค/ณีเคยต(งวินิ//เวิลาข้องเวิลาข้องกล�องถึ�ายภาพ้ด�จั�ทลหร�อไม� กล�องถึ�ายภาพ้ด�จั�ทลหร�อไม� ??

เสื่ ยงก'ค�นิได�ด�วิย เสื่ ยงก'ค�นิได�ด�วิย Sound MetadataSound Metadata

Video Video ก'สื่�บค�นิได�ครบก'สื่�บค�นิได�ครบหาวิ�ธี ใสื่� หาวิ�ธี ใสื่� Metadata Metadata

ให�ถึ5กต�องแล�วิกนิให�ถึ5กต�องแล�วิกนิ

เอกสื่ารออนิไลนิ-ต�องให�ควิามสื่ าคญกบ เอกสื่ารออนิไลนิ-ต�องให�ควิามสื่ าคญกบ Metadata Metadata มากกวิ�าเด�มมากกวิ�าเด�ม

ลองตรวิจัสื่อบด5สื่�ครบลองตรวิจัสื่อบด5สื่�ครบเวิ'บข้องท�านิสื่นิบสื่นิ/นิเวิ'บข้องท�านิสื่นิบสื่นิ/นิ

Search Engine Search Engine หร�อยง หร�อยง ??

http://www.submitexpress.com/analyzer/http://www.submitexpress.com/analyzer/

http://www.submitexpress.com/analyzer/http://www.submitexpress.com/analyzer/

Web TitleWeb Title

<head><title>NECTEC : Thailand : National Electronics and Computer Technology Center</title>

</head>

เปิ&ดด ด�วิย์ค!าส�+ง View, Source

Web Title & GoogleWeb Title & Google

ไม�ระบ/ ไม�ระบ/ Web TitleWeb Title

Meta tag: DescriptionMeta tag: Description

<head><META NAME="Description" CONTENT="มห่าวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ�เปิ;นัสถึาบุ�นั

อ�ดมศ6กษาท +เปิ&ดสอนัห่ลิ�กส ตรุทางการุเกษตรุแห่$งแรุกข้องปิรุะเทศไทย์ ถึ*อก!าเนั�ดมาจัากโรุงเรุ ย์นัฝึCกห่�ด ครุ ปิรุะถึมกส�กรุรุม เม*+อ พิ.ศ. 2460 ต$อมาได�ข้ย์าย์แลิะย์กฐานัะข้6.นัเปิ;นัวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ�แลิะ

พิ�ฒนัาจันักรุะท�+งก$อต�.งเปิ;นัมห่าวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ� โดย์พิรุะรุาชบุ�ญญ�ต� มห่าวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ� เม*+อวิ�นัท + 2 ก�มภาพิ�นัธิ์� พิ.ศ. 2486 ปิ1จัจั�บุ�นัมห่าวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ� ปิรุะกอบุด�วิย์วิ�ทย์าเข้ตท +เปิ&ด เรุ ย์นัแลิ�วิ 5 วิ�ทย์าเข้ต แลิะโครุงการุ จั�ดต�.ง 2 วิ�ทย์าเข้ต">

</head> เปิ&ดด ด�วิย์ค!าส�+ง View, Source

Meta tag: DescriptionMeta tag: Description

• กรุณ ท +ไม$ได�รุะบุ� Description Meta Tag โปิรุแกรุมจัะด6งข้�อควิาม 1 – 2 KB จัาก

เวิ0บุไซ้ำต�มาแสดงผ่ลิแทนั

Meta tag Meta tag อ��นิๆอ��นิๆ• Authors, Creator• Keyword

– จัะรุะบุ�ไวิ�ในั Head Section ข้องเอกสารุเวิ0บุ– ไม$ปิรุากฏบุนัเวิ0บุเบุรุาวิ�เซ้ำอรุ�ห่รุ*อในัเอกสารุ– Search Engine เข้�าถึ6งได�

Author & KeywordAuthor & Keyword

<META NAME="Author" CONTENT="Kasetsart University, Thailand, Bangkok">

<META NAME="Keywords" CONTENT="Kasetsart University, Thailand, University, Bangkok, Higher Education, Equality in Education, Colleges, School, Campuses, Faculty, มห่าวิ�ทย์าลิ�ย์เกษตรุศาสตรุ�,

เกษตรุศาสตรุ� ศาสตรุ�ข้องแผ่$นัด�นั">

ให�ควิามสื่ าคญกบเนิ�(อหาเวิ'บให�ควิามสื่ าคญกบเนิ�(อหาเวิ'บ• Document Metadata• Web Title• URL: Uniform Resource Locator• H1, H2, H3 Tag• Contents• Alternate Text

for Image/Multimedia• Web Meta Tag

ค�นัภาพิจัากเนั0ตไม$ใช$เรุ*+องย์ากแต$ให่�ได�ภาพิตรุงก�บุท +ต�องการุย์ากย์�+งกวิ$า

ระบ/ค าค�นิให�กบภาพ้ระบ/ค าค�นิให�กบภาพ้• Google ค�นัห่าภาพิได�จัาก

– ค!าท +อย์ $ใกลิ�ภาพิ/ข้�างเค ย์งภาพิ (adjacent)– Image Caption– Links– Alt Attribute ข้อง Image Tag– Embedded Metadata

<img src=“aaa.jpg” alt=“Computer System”>

เทคโนิโลย ชี�วิยท าให�ท/กอย�างลงตวิเทคโนิโลย ชี�วิยท าให�ท/กอย�างลงตวิ

• ท�กโปิรุแกรุมตกลิงก�นัเรุ*+องมาตรุฐานัการุแลิกเปิลิ +ย์นัข้�อม ลิ

• Metadata เปิ;นัมาตรุฐานัท +ท�กค$าย์ให่�ควิามส!าค�ญ

• แลิกเปิลิ +ย์นั/ถึ$าย์โอนัก�นัได�อ�นัโนัม�ต�

Image MetadataImage Metadataกบการแลกเปัล �ยนิข้�อม5ลกบการแลกเปัล �ยนิข้�อม5ล

กรณี ศึ$กษาจัาก กรณี ศึ$กษาจัาก GreenstoneGreenstone

• การุ Extract Web Meta Tag ส $ Greenstone

Word Styles Word Styles & Metadata& Metadataกบการแลกเปัล �ยนิกบการแลกเปัล �ยนิ//ถึ�ายโอนิข้�อม5ลถึ�ายโอนิข้�อม5ล

PDF

Presentation

Others

สื่ร�างสื่รรค-เอกสื่ารออนิไลนิ-สื่ร�างสื่รรค-เอกสื่ารออนิไลนิ-• ลิดกรุะดาษ เช*+อมโย์งควิามค�ด ปิฏ�ส�มพิ�นัธิ์�ตลิอด

24 ชม . ได�ด�วิย์ Wiki– เวิ0บุไซ้ำต� dokuwiki.org– เครุ*+องม*อสรุ�างสรุรุค�ผ่ลิงานัแบุบุรุ$วิมม*อฉบุ�บุออนัไลินั�

• รุ$วิมก�นัสรุ�างสรุรุค�• ต�ดตาม Version รุ �วิ$าใครุสรุ�าง ใครุแก�ไข้ ใครุต�อง

ปิรุ�บุปิรุ�งตนัเอง• ส$งออกเอกสารุ (Export) เปิ;นั Word Document ในั

รุ ปิแบุบุ OpenOffice.org ได�ท�นัท (ลิดควิามซ้ำ!.าซ้ำ�อนั)

ท�านิก าหนิดมาตรฐานิท�านิก าหนิดมาตรฐานิเอกสื่ารข้องหนิ�วิยงานิแล�วิหร�อยง เอกสื่ารข้องหนิ�วิยงานิแล�วิหร�อยง ??

ฟ้อร-แมตท �ถึ5กต�องฟ้อร-แมตท �ถึ5กต�อง• แบุบุอ�กษรุ (Font)

– Encoding

• การุจั�ดห่นั�าเอกสารุ (Layout)

• เลิ*อกใช�ฟอนัต�มาตรุฐานั– ตรุะก ลิ NEW– Tahoma– Tahoma, MS Sans

Serif, Thonburi

• การุสรุ�างเอกสารุด�วิย์ Style– Heading 1, Heading 2,

Heading 3, …

• การุสรุ�างส*+อนั!าเสนัอด�วิย์ Slide Title

ปั�ญหาการเข้�ารหสื่ภาษาไทยปั�ญหาการเข้�ารหสื่ภาษาไทย

กรณี ศึ$กษา กรณี ศึ$กษา Macromedia Macromedia DreamweaverDreamweaver

HTML Editor HTML Editor กบการเข้�ารหสื่ภาษาไทยกบการเข้�ารหสื่ภาษาไทย

Tahoma & MS Sans Tahoma & MS Sans SerifSerif

TIS-620/Windows-874TIS-620/Windows-874

• มาตรุฐานัอ�กข้รุะข้องปิรุะเทศไทย์ – ส!านั�กงานัมาตรุฐานัอ�ตสาห่กรุรุม

• รุห่�ส สมอ.– มอก.620 ห่รุ*อ TIS-620

• จัดทะเบุ ย์นั รุห่�ส สมอ . ท + Internet Assigned Numbers Authority (IANA )เม*+อวิ�นัท + 22 ก�นัย์าย์นั 2541– ผ่ �ควิบุค�มมาตรุฐานัข้องเครุ*อข้$าย์อ�นัเทอรุ�เนั0ต

TIS-620/Windows-874/UTF-8TIS-620/Windows-874/UTF-8

• windows-874 เปิ;นั character Set ท +ใช�ภาย์ในัรุะบุบุปิฏ�บุ�ต�การุท +ผ่ลิ�ตโดย์บุรุ�ษ�ท ไมโครุซ้ำอฟต� เท$านั�.นั ไม$ได�เปิ;นั character Set ท +ใช�ในัการุแลิกเปิลิ +ย์นัข้�อม ลิรุะห่วิ$างเครุ*+อง– ม ส$วินัข้ย์าย์เพิ*+อการุแสดงผ่ลิ เช$นั bullet, smart

quote, dash ฯลิฯ • tis-620 เปิ;นั character Set ท +จัดทะเบุ ย์นัถึ กต�อง

เปิ;นัท +รุ �บุรุ �ก�นัท�+วิโลิก ท�กรุะบุบุปิฏ�บุ�ต�การุ (แม�แต$รุะบุบุปิฏ�บุ�ต�การุข้องไมโครุซ้ำอฟต�เอง)

ฐานิข้�อม5ลกบภาษาไทยฐานิข้�อม5ลกบภาษาไทย• ต�องรุ � Character Set ข้องฐานัข้�อม ลิ

มาตรฐานิร5ปัภาพ้มาตรฐานิร5ปัภาพ้ภาพ้

ต�นิฉบบภาพ้

สื่��อสื่��งพ้�มพ้-ภาพ้สื่ าหรบ

DigitalArchive

Presentation

Database

Website

Preview

Format JPEG, TIFF

TIFF JPEG JPEG JPEG GIFJPGPNGTIF

GIFJPGPNG

Resolution

Up to 350 dpi

Up to 350 dpi

72 dpi 72 dpi 72 dpi 72 dpi 72 dpi

Size Up to184

0 123

2 pixels

Up to 1840

1232

pi xel s

Up to 1024 768

pi xel s

Up to 1024 768

pi xel s

300 250

pi xel s

300

250

pi xel s

100

100

pi xel s

FormatFormat

• รุ ปิแบุบุข้องไฟลิ�ภาพิท +ใช�ในัการุจั�ดเก0บุภาพิ • การุเลิ*อกรุ ปิแบุบุท +เห่มาะสมต$อการุนั!าเสนัอจัะ

ช$วิย์ให่�ภาพิม ข้นัาด (File Size ) เลิ0กลิง โดย์คงควิามคมช�ดไวิ�ในัรุะด�บุด

• เปิ;นัการุปิรุะห่ย์�ดพิ*.นัท +ข้องส*+อบุ�นัท6กข้�อม ลิได�เปิ;นัอย์$างด

RGB modelRGB model

• RGB model used for lighting, video, and monitors

• So, computer’s monitor only has 3 colors

Red

Green

Blue

CMYK modelCMYK model

• The CMYK model is based on the light-absorbing quality of ink printed on paper.

72-ppi and 300-ppi72-ppi and 300-ppi

• 72 ppi = 72 pixels high x 72 pixels wide = 5184 pixels in a square inch

• 300 ppi = 300 pixels high x 300 pixels wide = 90,000 pixels in a square inch

เวิ'บกราฟ้:กเวิ'บกราฟ้:ก

ร5ปัภาพ้ท �แสื่ดงในิโหมดปักต�

การแสื่ดงผลภาพ้แบบ Interlacedการแสื่ดงผลภาพ้แบบ Progressive

GIF or JPEG?GIF or JPEG?

GIF / JPEGGIF / JPEG

สื่ร/ปัการเล�อกใชี�ฟ้อร-แมตภาพ้สื่ร/ปัการเล�อกใชี�ฟ้อร-แมตภาพ้– ไฟลิ�สก�ลิ GIF (Graphics Interlace File)

• ภาพิท +ไม$ต�องการุควิามคมช�ดมากนั�ก ส ไม$มาก• ม ลิ�กษณะพิ*.นัโปิรุ$งใส

– ไฟลิ�สก�ลิ JPG (Joint Photographer’s Experts Group)• ภาพิท +ต�องการุควิามคมช�ดส ง ม ส มาก

– ไฟลิ�สก�ลิ PNG (Portable Network Graphics)• ภาพิท +ต�องการุควิามคมช�ดส ง ม ส มากท!าพิ*.นัโปิรุ$งใสได�

ข้นิาดข้องสื่��อข้นิาดข้องสื่��อท �เหมาะสื่มท �เหมาะสื่ม• ไม$ม ข้�อก!าห่นัดท +ช�ดเจันั ควิรุค!านั6งถึ6ง

– กลิ�$มเปิ,าห่มาย์ (Personal/Business)– ลิ�กษณะข้องคอมพิ�วิเตอรุ�ท +กลิ�$มเปิ,าห่มาย์ใช�

(Screen Area ข้องจัอภาพิ)

• Screen Area ท +เห่มาะสมในัปิ1จัจั�บุ�นั ค*อ 1024 x 768 pixels

Truehits.netTruehits.net

การปั+องกนิการละเม�ดล�ข้สื่�ทธี�;การปั+องกนิการละเม�ดล�ข้สื่�ทธี�;• Metadata• Content Protection• Watermark• DRM – Digital Right Management• Copyright, Creative Commons,

GFDL, Public Domain

วินิท �วินิท �//เวิลาคอมพ้�วิเตอร-เวิลาคอมพ้�วิเตอร-• ต�.งวิ�นัท +/เวิลิาข้องคอมพิ�วิเตอรุ�ให่�เปิ;นัมาตรุฐานั

– อ�างอ�งเวิลิาจัากสถึาบุ�นัมาตรุวิ�ทย์าแห่$งชาต�

– โดย์เฉพิาะเครุ*+องServer

httphttp://://wwwwww..nimtnimt..oror..thth

Content Protection : Content Protection : PDFPDF

WatermarkWatermark

• ข้�อม ลิแสดงลิ�ข้ส�ทธิ์�9ห่รุ*อค�ณสมบุ�ต�ข้องไฟลิ� • แสดงควิามเปิ;นัเจั�าข้อง• แบุ$งได�เปิ;นั

– Text Embedded Watermark– Image Embedded Watermark

• ม ปิรุะโย์ชนั�อย์$างส งส!าห่รุ�บุ Digital Library, Digital Archive, e-Commerce

The Watermark Embedding The Watermark Embedding Process Process

The Watermark Detection The Watermark Detection ProcessProcess

DRMDRM

สื่งวินิล�ข้สื่�ทธี�; สื่งวินิล�ข้สื่�ทธี�; ??• เม*+อค�ณผ่ลิ�ตงานัสรุ�างสรุรุค� ข้6.นัมาช�.นัห่นั6+ง ไม$วิ$าจัะเปิ;นั

งานัเข้ ย์นั บุทเพิลิง รุ ปิถึ$าย์ รุ ปิวิาด ฯลิฯ งานันั�.นัจัะถึ ก “ ค��มครุองภาย์ใต�กฎห่มาย์ลิ�ข้ส�ทธิ์�9แบุบุ สงวินัลิ�ข้ส�ทธิ์�9

100%” โดย์อ�ตโนัม�ต� – ไม$วิ$าค�ณจัะแจั�งต$อทางการุห่รุ*อไม$– ไม$วิ$าค�ณจัะแสดงเครุ*+องห่มาย์ © บุนังานัข้องค�ณ

ห่รุ*อไม$

คร เอท ฟ้คอมมอนิสื่- คร เอท ฟ้คอมมอนิสื่-Creative CommonsCreative Commons

• http://creativecommons.org/• รุ ปิแบุบุ “ส�ญญาอนั�ญาต” (license agreement) ท +ท�กคนั

นั!าไปิใช�ก�บุงานัข้องต�วิเองได�ฟรุ • ค�ดค�นัโดย์องค�กรุการุก�ศลิช*+อเด ย์วิก�นั• ก$อต�.งโดย์นั�กกฎห่มาย์แลิะผ่ �เช +ย์วิชาญด�านัคอมพิ�วิเตอรุ�แลิะ

เทคโนัโลิย์ ชาวิอเมรุ�ก�นักลิ�$มห่นั6+ง นั!าโดย์ ลิอวิ�เรุนัซ้ำ� เลิสส�ก (Lawrence Lessig) อาจัารุย์�กฎห่มาย์ปิรุะจั!ามห่าวิ�ทย์าลิ�ย์สแตนัฟอรุ�ด ผ่ �รุณรุงค�แนัวิค�ด “วิ�ฒนัธิ์รุรุมเสรุ ” (free culture)

(CC)(CC)

Copyright100%

Copy100%

(CC)

เปั+าหมายเปั+าหมาย• การุอนั�ญาตให่�คนัท�+วิโลิกสามารุถึ

– เผ่ย์แพิรุ$– จั�ดแสดง– ท!าซ้ำ!.า– โพิสงานัต$าง ๆ ลิงในัเวิ0บุไซ้ำต�ได�

• ตรุาบุใดท +พิวิกเข้าปิฏ�บุ�ต�ตามเง*+อนัไข้ท +เจั�าข้องลิ�ข้ส�ทธิ์�9เปิ;นัผ่ �ก!าห่นัด

เง��อนิไข้เง��อนิไข้• ส�ญญาอนั�ญาตแบุบุครุ เอท ฟคอมมอนัส�ม เง*+อนัไข้

ห่ลิ�กส +ข้�อ• ผ่ �สรุ�างงานัสามารุถึเลิ*อกใช�ข้�อใดข้�อห่นั6+งห่รุ*อห่ลิาย์ข้�อ

รุวิมก�นัก0ได�– “ ” ย์อมรุ�บุส�ทธิ์�ข้องผ่ �สรุ�าง (Attribution ) - BY– “ ” ไม$ใช�เพิ*+อการุค�า (Noncommercial) - NC– “ ” ไม$แก�ไข้ต�นัฉบุ�บุ (No Derivative Works) - ND– “ ” ใช�ส�ญญาอนั�ญาตแบุบุเด ย์วิก�นั (Share Alike) - SA

ร5ปัแบบร5ปัแบบ• Human-Readable Common Deed

– ส�ญญาฉบุ�บุอ$านัง$าย์ ส!าห่รุ�บุคนัท�+วิไปิ• Lawyer-Readable Legal Code

– ส�ญญาฉบุ�บุกฎห่มาย์ ส!าห่รุ�บุการุนั!าไปิใช�ในักรุะบุวินัการุ ย์�ต�ธิ์รุรุม เช$นั เม*+อเก�ดคด ฟ,องลิะเม�ดลิ�ข้ส�ทธิ์�9

• Machine-Readable Digital Code

– ส�ญญาฉบุ�บุภาษาคอมพิ�วิเตอรุ� ส!าห่รุ�บุให่�โปิรุแกรุมท$อง “ ” เวิ0บุต$างๆ เช$นั เส�รุ�ชเอ0นัจั�.นัข้องก เก�.ลิ อ$านั ออกโดย์

อ�ตโนัม�ต�

สื่ร�าง สื่ร�าง (cc) (cc) เอกสื่ารเวิ'บเอกสื่ารเวิ'บ• เข้�าเวิ0บุไซ้ำต� http://creativecommons.org/license/• เลิ*อกรุ ปิแบุบุ

สื่ร�าง สื่ร�าง (cc) (cc) เอกสื่ารเวิ'บเอกสื่ารเวิ'บ• ค�ดลิอก Code ไปิแปิะในัเอกสารุเวิ0บุ

(cc) – PDF(cc) – PDF

• เลิ*อก Licences• บุ�นัท6กเปิ;นั XMP Template

– XMP (Extensible Metadata Platform)

• ค�ดลิอก XMP ไปิไวิ�ท + C:\Documents and Settings\user-name\Application Data\Adobe\XMP\Metadata Templates

• เปิ&ด Adobe Acrobat Professional• เลิ*อก File, Documents Properties...

(cc) – PDF(cc) – PDF

(cc) – PDF(cc) – PDF

(cc) – PDF(cc) – PDF

(cc) - Image(cc) - Image

• ลิ�กษณะเด ย์วิก�บุ PDF แต$ให่�เปิ&ดโปิรุแกรุมAdobe PhotoShop

• เลิ*อกค!าส�+ง File, File Info...

(cc) - Image(cc) - Image

• ลิ�กษณะเด ย์วิก�บุ PDF แต$ให่�เปิ&ดโปิรุแกรุม Adobe PhotoShop• เลิ*อกค!าส�+ง File, File Info...

Multi-ImagesMulti-Images

(cc) – MS Office(cc) – MS Office

• Download Add-in จัาก www.stks.or.th• ต�ดต�.ง Add-in• เปิ&ด MS Office• เลิ*อกค!าส�+ง File, Creative Common• เลิ*อกรุ ปิแบุบุ• ตรุวิจัสอบุได�จัาก File, Properties...

(cc) – MS Office(cc) – MS Office

(cc) – MS Office(cc) – MS Office

(cc) OpenOfficeOrg (cc) OpenOfficeOrg AddinAddin

• http://extensions.services.openoffice.org/project/ccooo

• โปิรุแกรุมเสรุ�มการุรุะบุ� (cc) ในัเอกสารุOpenOffice.org

หนิ�วิยงานิข้องท�านิก าหนิดหนิ�วิยงานิข้องท�านิก าหนิดสื่ญญาอนิ/ญาตสื่��อด�จั�ทลไวิ�สื่ญญาอนิ/ญาตสื่��อด�จั�ทลไวิ�

อย�างไรอย�างไร

STKSSTKS

รุ$วิมสนั�บุสนั�นั ส$งเสรุ�มการุใช�

การุเรุ ย์นัรุ � การุแบุ$งปิ1นัควิามรุ �

การุปิรุะย์�กต�ใช� OSS ในัห่�องสม�ด

ร�วิมสื่ร�างเคร�อข้�ายออนิไลนิ-ร�วิมสื่ร�างเคร�อข้�ายออนิไลนิ-• http://stks.or.th• http://stks.or.th/elearning• http://stks.or.th/blog• http://stks.or.th/wiki

ข้อข้อบุค�ณ