E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM...

23
E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E-İŞE ALIM SÜRECİ Çağlar Genç Özet Bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerin gerek işletmelerin yapılarında gerekse çalışanların iş tanımlarının yeniden düzenlenmesinde önemli katkıları olmuştur. Teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişmeler, teknolojiye erişimin kolaylaşması ve kullanımının yaygınlaşması sonucu işletmelerin insan kaynakları departmanlarının da bu duruma uyum sağlayabilmesi adına daha donanımlı olmasını zorunlu kılmaktadır. İşletmelerde teknoloji kullanımının artmasıyla birlikte nitelikli insan kaynağı ihtiyacı da çoğalmıştır. Bu süreçte internet teknolojileri, uygun personelin istihdamı, kurum içi eğitim, kariyer gelişimi vb. konularda insan kaynakları yönetimine (İKY) destek sağlamaktadır. Bu çalışmada, bilgi toplumunda gerçekleşen dönüşüm sonucu ortaya çıkan yeni teknol ojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları Yönetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir. Eskişehir ilinde E-İKY uygulaması yapan işletmelerde, E-İKY’nin alt parçası (modülü) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden “E-İşe Alım” uygulamasına yönelik mevcut durumun ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: E-İnsan kaynakları yönetimi, İnsan kaynakları bilgi sistemi, E-İşe alım E-RECRUITMENT PROCESS IN E-HUMAN RESOURCES MANAGEMENT Abstract The development of informatics technologies has important contributes on the structure of organizations and rearrangement of the job description of employees. The rapid improvement on the technology field, easy access and widespread use of technology oblige the human resources departments of the companies to be more sophisticated. The need of qualified human resource raised by the high rate usage of technology in companies. During this period internet technologies supports human resources management with the subjects like appropriate staff recruitment, in-service training, carrier development and so on. In this paper, the effects of the new technological improvements on human resources management understanding and executions by the result of the transformation of information society are examined in the context of E-Human Resources Management (E-HRM). An analysis was conducted in the companies that have the E-HRM system and use the E- Recruitment application in Eskişehir. Keywords: E-Human resources management, Human resources information system, E- Recruitment. 1 Araş. Gör. Dr. Çağlar Genç. Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi, [email protected].

Transcript of E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM...

Page 1: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

E-İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİNDE E-İŞE ALIM SUumlRECİ

Ccedilağlar Genccedil

Oumlzet

Bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelerin gerek işletmelerin yapılarında gerekse

ccedilalışanların iş tanımlarının yeniden duumlzenlenmesinde oumlnemli katkıları olmuştur Teknoloji

alanında yaşanan hızlı gelişmeler teknolojiye erişimin kolaylaşması ve kullanımının

yaygınlaşması sonucu işletmelerin insan kaynakları departmanlarının da bu duruma uyum

sağlayabilmesi adına daha donanımlı olmasını zorunlu kılmaktadır İşletmelerde teknoloji

kullanımının artmasıyla birlikte nitelikli insan kaynağı ihtiyacı da ccediloğalmıştır Bu suumlreccedilte

internet teknolojileri uygun personelin istihdamı kurum iccedili eğitim kariyer gelişimi vb

konularda insan kaynakları youmlnetimine (İKY) destek sağlamaktadır

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde E-İKY uygulaması yapan

işletmelerde E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe

Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumun ortaya ccedilıkarılmasına ccedilalışılmıştır

Anahtar Kelimeler E-İnsan kaynakları youmlnetimi İnsan kaynakları bilgi sistemi E-İşe alım

E-RECRUITMENT PROCESS IN E-HUMAN RESOURCES MANAGEMENT

Abstract

The development of informatics technologies has important contributes on the structure of

organizations and rearrangement of the job description of employees The rapid improvement

on the technology field easy access and widespread use of technology oblige the human

resources departments of the companies to be more sophisticated The need of qualified

human resource raised by the high rate usage of technology in companies During this period

internet technologies supports human resources management with the subjects like

appropriate staff recruitment in-service training carrier development and so on

In this paper the effects of the new technological improvements on human resources

management understanding and executions by the result of the transformation of information

society are examined in the context of E-Human Resources Management (E-HRM) An

analysis was conducted in the companies that have the E-HRM system and use the E-

Recruitment application in Eskişehir

Keywords E-Human resources management Human resources information system E-

Recruitment

1 Araş Goumlr Dr Ccedilağlar Genccedil Anadolu Uumlniversitesi İletişim Bilimleri Fakuumlltesi cgencanadoluedutr

64

GİRİŞ

Guumlnuumlmuumlz bilgi toplumunda işletmelerin kuumlreselleşmenin doğurduğu yeni ekonomik yapı ve

onun getirdiği yoğun rekabet ortamıyla baş edebilmelerinin yolu doğru bilgiye en kolay

şekilde ulaşarak daha hızlı karar vermelerinden geccedilmektedir Bilgisayar ve internet

teknolojisindeki baş doumlnduumlruumlcuuml gelişmeler işletmelere de yansımış İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (İKY)rsquo de bu durumdan etkilenerek Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY)

halini almıştır

E-İKYrsquonin alt moduumlluuml ve oumlzellikle de işletmenin insan kaynağı ihtiyacı teminine youmlnelik olan

İnternet Uumlzerinden İşe Alım (E-İşe Alım) uygulaması sayesinde guumlnuumlmuumlz işletmeleri insan

kaynaklarının operasyonel işlerine harcanan zaman ve masraflardan oumlnemli oumllccediluumlde tasarruf

etmektedirler E-İşe Alım uygulaması geniş bir bilgi havuzundan istenilen bilgilere ccedilok daha

kolay ulaşılmasını ve bilgilerin duumlzenli olarak raporlanmasını sağlayarak hem oumlrguumlt

youmlneticilerinin hem de insan kaynakları uzmanlarının işletmenin ihtiyaccedilları doğrultusunda

işletmede bulunan boş pozisyonlar iccedilin en uygun iş goumlreni temin etmelerine imkacircn

tanımaktadır İşletmelerin insan kaynağı ihtiyacına youmlnelik olarak ccediloumlzuumlm sunan E-İşe Alım

uygulaması geleneksel iş goumlren temini suumlrecindeki pek ccedilok işlemin sanal ortamda ccedilok daha

hızlı kolay ve duumlşuumlk maliyetle gerccedilekleştirilmesine olanak sağlamaktadır

BİLGİ TOPLUMUNA GECcedilİŞTE İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ

Bazı yazar ve duumlşuumlnuumlrler ile gelecek bilimciler iccedilinde olduğumuz doumlnemi farklı şekillerde

tanımlamışlardır Bu yeni toplumsal yapıyı Daniel Bell ldquoEnduumlstri Sonrası Toplumrdquo Peter

FDrucker ldquoBilgi Toplumurdquo Zbigniev Brezinski ldquoTeknokratik Ccedilağrdquo John Naisbitt ve Patrico

Aburdane ldquoBuumlyuumlk Youmlnelimler Ccedilağırdquo ve Y Masuda ise ldquoEnformasyon Toplumurdquo olarak

nitelendirmişlerdir (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Toplumsal sistemleri nitelendiren en temel oumlzelliklerin maddi uumlretim koşullan ve ona dayalı

uumlretim ilişkileri olduğu genelde kabul goumlren bir tanımlama ve goumlruumlştuumlr Dolayısıyla uumlretime

en fazla katkı sağlayan faktoumlr hangisi ise onun etrafında şekillenen toplum biccedilimine de o ad

verilmektedir Bu bağlamda diğer toplum biccedilimlerindeki uumlretim faktoumlrlerinden farklı olarak

ldquobilgirdquo temelinde biccedilimlenen ve teknolojinin itici bir guumlccedil olarak gelişmesine katkı sağladığı

yeni bir toplum biccedilimiyle karşı karşıyayız Bilgi Toplumu olarak ifadesini bulan bu toplum

biccediliminin en temel oumlzelliği bilgi merkezli ve teknoloji patentli uumlretim yapılanması ve soumlz

konusu teknolojik bilginin ekonominin her alanında kullanılabilir olmasıdır (Dikkaya ve

65

Oumlzyakışır 2006) Buradaki amaccedil bilginin sınırlarını genişletmek ve uumlretimde yuumlksek verim

elde etmektir Bilgi toplumunda emek bilgi işccedilisi olarak ifadesini bulurken sanayi toplumunun

mavi yakalıları yerine bilgi toplumunda uzman iş guumlcuuml olarak beyaz yakalılar goumlze

ccedilarpmaktadır

Aktan ve Tunccedil (1998) bilgi toplumunun 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya ve Batı

Avrupa uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşama olduğunu belirtmektedir Gelişmiş uumllkelerde şekillenen

bu aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi hizmetler gibi

sektoumlrlerin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda kullanılabilir olmasıdır Bu

nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede uumlretimin ve verimliliğin artmasına yol

accedilarken yeni teknolojik ekonomik sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmiştir

Bilgi toplumu teknoloji ve bilgi temelinde şekillenen ve itici guumlcuumlnuuml kuumlreselleşmenin

dinamizminden alarak gelişme goumlsteren sanayi sonrası toplum biccedilimidir (Oumlzyakışır 2005)

Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek (2005) guumlnuumlmuumlzde bir bilgi patlamasının etkilerinin yaşandığını

bilginin araccedil olmaktan ccedilıkıp oumlnemli bir uumlretim alanı olduğunu yine bilginin temel guumlccedil olmaya

başladığı iş hayatında bilgi ccedilalışanlarının giderek daha ccedilok istihdam edilmeye başlandığını

belirtmektedir Bilgi toplumu bu hızlı bilgi artışına dayanan ve hayatın tuumlm alanlarını

kapsayan değişmeleri ve gelişmeleri iccedilermektedir Tuumlm bu gelişmeler bilgi toplumunun genel

oumlzelliklerini de belirlemektedir Genel anlamda bilgi toplumunda kitle iletişim eğitim kuumlltuumlr

politika ve youmlnetimin yeni bilgi teknolojilerinden etkilendiği bilinmektedir

Bilgi Toplumunda İşletmeler

Eğer fax e-mail kullanıyorsanız enformasyon toplumunda bir ayak parmağınız vardır

Eğer www(internet) kullanıyorsanız enformasyon toplumda bir ayağınız vardır

Eğer networklar (bilgisayar ağları) ile ccedilalışıyor oumlğreniyor ve meslektaşlarınızla

haberleşiyorsanız o zaman enformasyon toplumundasınızdır (Bozkurt 2003)

Enduumlstri toplumundan bilgi toplumuna geccediliş ile birlikte iş duumlnyasının paradigmaları (değerler

dizisi) hızla değişmektedir Oumlzellikle iletişim ve bilgi işleme teknolojilerindeki gelişmeler ile

kuumlreselleşme tuumlm youmlnetim uygulamalarını etkilemektedir (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgisayar teknolojisi ldquone kadar buumlyuumlrseniz o kadar avantajlısınızrdquo anlayışını değiştirmiş ve

kuumlccediluumllterek kalkınma doumlnemini başlatmıştır Toplumsal yapıdaki değişmelerin en belirgini

66

bilginin uumlretimi youmlnetim ve işletmecilik alanlarında goumlruumllmektedir Bilg i toplumunda

maddicirc uumlretim değil bilgi uumlretimi oumlnceliklidir Bilginin kaynağını bilimsel duumlşuumlnce ve

bilişim teknolojisi oluşturmaktadır Sanayi toplumunun yatırım hummasının yerine bilgi

humması geccedilmekte sonuccedilta ağırlık sermaye birikiminde değil bilgi b irikiminde

yoğunlaşmaktadır Artık iletişim ccedilağı ifadesi geleneksel bir toplum yapısını

simgelemekte şimdi yoğun biccedilimde yaşanan ve toplumun buumltuumln kurumlarını kuumlltuumlruumlnuuml

ve değerlerini temelden değiştirmeye doumlnuumlk bilgi ccedilağından soumlz edilmektedir (Can 2002)

Teknolojinin hızla gelişmeye devam etmesi rekabetin şiddetlenerek artması muumlşteri

beklentilerinin hızla değişmesi bilgi teknolojilerinin gelişerek bilgi iletişim ağ sistemlerinin

kurulması ile birlikte bilginin en oumlnemli rekabet uumlstuuml bir değer yarattığı bu suumlreccedilte

işletmelerin var olabilmesi iccedilin suumlrekli değişime ve gelişime adapte olabilmesi gerekir (Şen ve

Kaleli 2005)

Şirketler varlıklarını koruyabilmek iccedilin piyasanın taleplerine hızla cevap verecek tarzda

oumlrguumltlenme arayışına girmişlerdir Geccedilmişte kitle halinde standartlaştırılmış uumlretimde bulunan

firmalar daha esnek ve daha ccedilevik oumlrguumltlenme biccedilimine youmlnelmişlerdir (Bayraktaroğlu ve

Tunccedilbilek 2005)

Bilişim teknolojileri oumlrguumlt yapısı ve bireyin işinin yeniden dizaynında ccedilarpıcı bir etkiye

sahiptir Oumlrguumltsel değişmelerden en oumlnemlisi oumlrguumltsel kuumlccediluumllme şeklinde ortaya ccedilıkmaktadır

Oumlrguumltlerde personel sayısının ve buumlrokratik işlemlerin azalmasıyla birlikte oumlrguumlt yapısı

yassılaşmaktadır Oumlrguumlt iccedili ve oumlrguumlt dışı iletişim daha etkin hale gelirken youmlnetici kararlarının

etkinliği de yuumlkselmektedir Uumlretim suumlresinin azalması ve ccedilalışanların guumlccedillendirilmesiyle

birlikte verimlilik ve kacircrlılık artmaktadır Bilişim teknolojisi hem iş yapma biccedilimini hem de

bu işlerin diğer insanlarla koordine edilme biccedilimini değiştirmektedir (Kazan vd 1995)

İnsan Kaynakları Youmlnetimi Kavramı

1990rsquo lara kadar bordro ve oumlzluumlk işlemleri gibi temel goumlrevleri uumlstlenmekten oumlteye gidemeyen

personel boumlluumlmleri 1990rsquolara gelindiğinde oumlğrenen organizasyonlar ve en uumlst kademeden en

alt kademeye kadar kalitenin yayılmasını savunan toplam kalite anlayışı sayesinde oumlrguumltlerde

insan faktoumlruuml oumln plana ccedilıkmaya başlamış ve personel boumlluumlmleri adlarını yavaş yavaş insan

kaynakları olarak değiştirmeye başlamışlardır İnsan kaynakları boumlluumlmuumlnuumln fonksiyonları

arasına oumlduumlllendirme performans değerlendirme ve kariyer youmlnetimi gibi yeni kavramlar

girmiştir (Iraz ve Yıldırım 2005)

67

İnsan kaynakları youmlnetimi insan faktoumlruumlnuumln işletme hedefleri doğrultusunda en iyi şekilde

youmlnetilmesi geliştirilmesi ve motive edilmesi şeklinde ifade edilebilir (Keser 2002)

İKY bir işletmenin işguumlcuumlnuuml oluşturması iccedilin adaylara muumlracaat etmesi onlar arasında seccedilim

yapması seccedililenleri organizasyonun yapısı ve kuumlltuumlruuml ile tanıştırması belirlenen goumlrevleri

yerine getirebilmeleri ve işletmenin hedeflerine ulaşabilmede katkı sağlayabilmeleri iccedilin

onları youmlnlendirmesi motive etmesi bunları sağlayabilmek iccedilin adil ve sağlıklı bir uumlcret

politikası oluşturması ve sahip olduğu işguumlcuumlnuumln geleceğe youmlnelik potansiyelini belirleyerek

eğitim geliştirme ve kariyer programlarını ve duumlzenli bilgi alışverişini gerccedilekleştirmesini

iccedileren bir suumlreccediltir (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İnsan kaynakları youmlnetimi personel youmlnetimi anlayışına da birtakım yenilikler getirmiştir

Personel youmlnetimi suumlrecinde ccedilalışanlarla ilişkiler geliştirici ve işbirliğine dayalı problem

ccediloumlzuumlmuumlnde iş goumlrenlerin katılımına başvuran değerlerde ccedilalışanlara ve muumlşteriye

odaklanan bir anlayış ortaya ccedilıkmıştır Bu doumlnuumlşuumlmle birlikte klasik personel youmlnetim

anlayışının yerini modern bir youmlnetim yaklaşımı almıştır (Keser 2002)

Zaman zaman insan kaynakları youmlnetimi ile personel youmlnetimi kavramlarının eşzamanlı

telaffuz edilmesine karşın uygulamada aralarında oumlnemli farklar bulunduğunu soumlylemek

muumlmkuumlnduumlr İnsan kaynakları youmlnetimi işletme stratejisinin belirlenmesi uygulanması ve

denetlenmesi gibi konularda işlevde bulunmasına karşılık personel youmlnetimi sadece bireye ait

bir takım işlemlerin yapıldığı bir birim olmaktan ileri gidememiştir Yapılan araştırmalar

sonucunda insan faktoumlruumlnuumln işletmelerde oumlzellikle verimlilik konusunda oumlneminin anlaşılması

ve bu konunun gelişmesi personel youmlnetimi disiplinini insan kaynağı disiplinine

doumlnuumlştuumlrmuumlştuumlr (Iraz ve Yıldırım 2005)

Tablo 1 İnsan Kaynakları Youmlnetimi ve Personel Youmlnetimi Arasındaki Farklar

Konular Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Ccedilalışanlarla İlişkiler Muhalefetccedili Geliştirici ve İşbirliği iccedilinde

Oryantasyon Zaman zaman tepkisel İş odaklı

Organizasyon Ayrı bir fonksiyon Birleşik bir fonksiyon

Muumlşteri Youmlnetim Youmlnetim ve ccedilalışanlar

Değerler Emir-eşlik uyumu Muumlşteri ve problem odaklı

Uzmanların Roluuml Duumlzenleyici ve kayıt tutucu Problemleri anlayıp uygun ccediloumlzuumlm

uumlreten

Genel Ccedilıktı Boumlluumlmsel duumlşuumlnce ve hareket Farklı duumlzeydeki insan kaynaklarını

işletmenin gereksinimleriyle

birleştirme

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 2: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

64

GİRİŞ

Guumlnuumlmuumlz bilgi toplumunda işletmelerin kuumlreselleşmenin doğurduğu yeni ekonomik yapı ve

onun getirdiği yoğun rekabet ortamıyla baş edebilmelerinin yolu doğru bilgiye en kolay

şekilde ulaşarak daha hızlı karar vermelerinden geccedilmektedir Bilgisayar ve internet

teknolojisindeki baş doumlnduumlruumlcuuml gelişmeler işletmelere de yansımış İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (İKY)rsquo de bu durumdan etkilenerek Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY)

halini almıştır

E-İKYrsquonin alt moduumlluuml ve oumlzellikle de işletmenin insan kaynağı ihtiyacı teminine youmlnelik olan

İnternet Uumlzerinden İşe Alım (E-İşe Alım) uygulaması sayesinde guumlnuumlmuumlz işletmeleri insan

kaynaklarının operasyonel işlerine harcanan zaman ve masraflardan oumlnemli oumllccediluumlde tasarruf

etmektedirler E-İşe Alım uygulaması geniş bir bilgi havuzundan istenilen bilgilere ccedilok daha

kolay ulaşılmasını ve bilgilerin duumlzenli olarak raporlanmasını sağlayarak hem oumlrguumlt

youmlneticilerinin hem de insan kaynakları uzmanlarının işletmenin ihtiyaccedilları doğrultusunda

işletmede bulunan boş pozisyonlar iccedilin en uygun iş goumlreni temin etmelerine imkacircn

tanımaktadır İşletmelerin insan kaynağı ihtiyacına youmlnelik olarak ccediloumlzuumlm sunan E-İşe Alım

uygulaması geleneksel iş goumlren temini suumlrecindeki pek ccedilok işlemin sanal ortamda ccedilok daha

hızlı kolay ve duumlşuumlk maliyetle gerccedilekleştirilmesine olanak sağlamaktadır

BİLGİ TOPLUMUNA GECcedilİŞTE İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ

Bazı yazar ve duumlşuumlnuumlrler ile gelecek bilimciler iccedilinde olduğumuz doumlnemi farklı şekillerde

tanımlamışlardır Bu yeni toplumsal yapıyı Daniel Bell ldquoEnduumlstri Sonrası Toplumrdquo Peter

FDrucker ldquoBilgi Toplumurdquo Zbigniev Brezinski ldquoTeknokratik Ccedilağrdquo John Naisbitt ve Patrico

Aburdane ldquoBuumlyuumlk Youmlnelimler Ccedilağırdquo ve Y Masuda ise ldquoEnformasyon Toplumurdquo olarak

nitelendirmişlerdir (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Toplumsal sistemleri nitelendiren en temel oumlzelliklerin maddi uumlretim koşullan ve ona dayalı

uumlretim ilişkileri olduğu genelde kabul goumlren bir tanımlama ve goumlruumlştuumlr Dolayısıyla uumlretime

en fazla katkı sağlayan faktoumlr hangisi ise onun etrafında şekillenen toplum biccedilimine de o ad

verilmektedir Bu bağlamda diğer toplum biccedilimlerindeki uumlretim faktoumlrlerinden farklı olarak

ldquobilgirdquo temelinde biccedilimlenen ve teknolojinin itici bir guumlccedil olarak gelişmesine katkı sağladığı

yeni bir toplum biccedilimiyle karşı karşıyayız Bilgi Toplumu olarak ifadesini bulan bu toplum

biccediliminin en temel oumlzelliği bilgi merkezli ve teknoloji patentli uumlretim yapılanması ve soumlz

konusu teknolojik bilginin ekonominin her alanında kullanılabilir olmasıdır (Dikkaya ve

65

Oumlzyakışır 2006) Buradaki amaccedil bilginin sınırlarını genişletmek ve uumlretimde yuumlksek verim

elde etmektir Bilgi toplumunda emek bilgi işccedilisi olarak ifadesini bulurken sanayi toplumunun

mavi yakalıları yerine bilgi toplumunda uzman iş guumlcuuml olarak beyaz yakalılar goumlze

ccedilarpmaktadır

Aktan ve Tunccedil (1998) bilgi toplumunun 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya ve Batı

Avrupa uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşama olduğunu belirtmektedir Gelişmiş uumllkelerde şekillenen

bu aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi hizmetler gibi

sektoumlrlerin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda kullanılabilir olmasıdır Bu

nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede uumlretimin ve verimliliğin artmasına yol

accedilarken yeni teknolojik ekonomik sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmiştir

Bilgi toplumu teknoloji ve bilgi temelinde şekillenen ve itici guumlcuumlnuuml kuumlreselleşmenin

dinamizminden alarak gelişme goumlsteren sanayi sonrası toplum biccedilimidir (Oumlzyakışır 2005)

Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek (2005) guumlnuumlmuumlzde bir bilgi patlamasının etkilerinin yaşandığını

bilginin araccedil olmaktan ccedilıkıp oumlnemli bir uumlretim alanı olduğunu yine bilginin temel guumlccedil olmaya

başladığı iş hayatında bilgi ccedilalışanlarının giderek daha ccedilok istihdam edilmeye başlandığını

belirtmektedir Bilgi toplumu bu hızlı bilgi artışına dayanan ve hayatın tuumlm alanlarını

kapsayan değişmeleri ve gelişmeleri iccedilermektedir Tuumlm bu gelişmeler bilgi toplumunun genel

oumlzelliklerini de belirlemektedir Genel anlamda bilgi toplumunda kitle iletişim eğitim kuumlltuumlr

politika ve youmlnetimin yeni bilgi teknolojilerinden etkilendiği bilinmektedir

Bilgi Toplumunda İşletmeler

Eğer fax e-mail kullanıyorsanız enformasyon toplumunda bir ayak parmağınız vardır

Eğer www(internet) kullanıyorsanız enformasyon toplumda bir ayağınız vardır

Eğer networklar (bilgisayar ağları) ile ccedilalışıyor oumlğreniyor ve meslektaşlarınızla

haberleşiyorsanız o zaman enformasyon toplumundasınızdır (Bozkurt 2003)

Enduumlstri toplumundan bilgi toplumuna geccediliş ile birlikte iş duumlnyasının paradigmaları (değerler

dizisi) hızla değişmektedir Oumlzellikle iletişim ve bilgi işleme teknolojilerindeki gelişmeler ile

kuumlreselleşme tuumlm youmlnetim uygulamalarını etkilemektedir (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgisayar teknolojisi ldquone kadar buumlyuumlrseniz o kadar avantajlısınızrdquo anlayışını değiştirmiş ve

kuumlccediluumllterek kalkınma doumlnemini başlatmıştır Toplumsal yapıdaki değişmelerin en belirgini

66

bilginin uumlretimi youmlnetim ve işletmecilik alanlarında goumlruumllmektedir Bilg i toplumunda

maddicirc uumlretim değil bilgi uumlretimi oumlnceliklidir Bilginin kaynağını bilimsel duumlşuumlnce ve

bilişim teknolojisi oluşturmaktadır Sanayi toplumunun yatırım hummasının yerine bilgi

humması geccedilmekte sonuccedilta ağırlık sermaye birikiminde değil bilgi b irikiminde

yoğunlaşmaktadır Artık iletişim ccedilağı ifadesi geleneksel bir toplum yapısını

simgelemekte şimdi yoğun biccedilimde yaşanan ve toplumun buumltuumln kurumlarını kuumlltuumlruumlnuuml

ve değerlerini temelden değiştirmeye doumlnuumlk bilgi ccedilağından soumlz edilmektedir (Can 2002)

Teknolojinin hızla gelişmeye devam etmesi rekabetin şiddetlenerek artması muumlşteri

beklentilerinin hızla değişmesi bilgi teknolojilerinin gelişerek bilgi iletişim ağ sistemlerinin

kurulması ile birlikte bilginin en oumlnemli rekabet uumlstuuml bir değer yarattığı bu suumlreccedilte

işletmelerin var olabilmesi iccedilin suumlrekli değişime ve gelişime adapte olabilmesi gerekir (Şen ve

Kaleli 2005)

Şirketler varlıklarını koruyabilmek iccedilin piyasanın taleplerine hızla cevap verecek tarzda

oumlrguumltlenme arayışına girmişlerdir Geccedilmişte kitle halinde standartlaştırılmış uumlretimde bulunan

firmalar daha esnek ve daha ccedilevik oumlrguumltlenme biccedilimine youmlnelmişlerdir (Bayraktaroğlu ve

Tunccedilbilek 2005)

Bilişim teknolojileri oumlrguumlt yapısı ve bireyin işinin yeniden dizaynında ccedilarpıcı bir etkiye

sahiptir Oumlrguumltsel değişmelerden en oumlnemlisi oumlrguumltsel kuumlccediluumllme şeklinde ortaya ccedilıkmaktadır

Oumlrguumltlerde personel sayısının ve buumlrokratik işlemlerin azalmasıyla birlikte oumlrguumlt yapısı

yassılaşmaktadır Oumlrguumlt iccedili ve oumlrguumlt dışı iletişim daha etkin hale gelirken youmlnetici kararlarının

etkinliği de yuumlkselmektedir Uumlretim suumlresinin azalması ve ccedilalışanların guumlccedillendirilmesiyle

birlikte verimlilik ve kacircrlılık artmaktadır Bilişim teknolojisi hem iş yapma biccedilimini hem de

bu işlerin diğer insanlarla koordine edilme biccedilimini değiştirmektedir (Kazan vd 1995)

İnsan Kaynakları Youmlnetimi Kavramı

1990rsquo lara kadar bordro ve oumlzluumlk işlemleri gibi temel goumlrevleri uumlstlenmekten oumlteye gidemeyen

personel boumlluumlmleri 1990rsquolara gelindiğinde oumlğrenen organizasyonlar ve en uumlst kademeden en

alt kademeye kadar kalitenin yayılmasını savunan toplam kalite anlayışı sayesinde oumlrguumltlerde

insan faktoumlruuml oumln plana ccedilıkmaya başlamış ve personel boumlluumlmleri adlarını yavaş yavaş insan

kaynakları olarak değiştirmeye başlamışlardır İnsan kaynakları boumlluumlmuumlnuumln fonksiyonları

arasına oumlduumlllendirme performans değerlendirme ve kariyer youmlnetimi gibi yeni kavramlar

girmiştir (Iraz ve Yıldırım 2005)

67

İnsan kaynakları youmlnetimi insan faktoumlruumlnuumln işletme hedefleri doğrultusunda en iyi şekilde

youmlnetilmesi geliştirilmesi ve motive edilmesi şeklinde ifade edilebilir (Keser 2002)

İKY bir işletmenin işguumlcuumlnuuml oluşturması iccedilin adaylara muumlracaat etmesi onlar arasında seccedilim

yapması seccedililenleri organizasyonun yapısı ve kuumlltuumlruuml ile tanıştırması belirlenen goumlrevleri

yerine getirebilmeleri ve işletmenin hedeflerine ulaşabilmede katkı sağlayabilmeleri iccedilin

onları youmlnlendirmesi motive etmesi bunları sağlayabilmek iccedilin adil ve sağlıklı bir uumlcret

politikası oluşturması ve sahip olduğu işguumlcuumlnuumln geleceğe youmlnelik potansiyelini belirleyerek

eğitim geliştirme ve kariyer programlarını ve duumlzenli bilgi alışverişini gerccedilekleştirmesini

iccedileren bir suumlreccediltir (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İnsan kaynakları youmlnetimi personel youmlnetimi anlayışına da birtakım yenilikler getirmiştir

Personel youmlnetimi suumlrecinde ccedilalışanlarla ilişkiler geliştirici ve işbirliğine dayalı problem

ccediloumlzuumlmuumlnde iş goumlrenlerin katılımına başvuran değerlerde ccedilalışanlara ve muumlşteriye

odaklanan bir anlayış ortaya ccedilıkmıştır Bu doumlnuumlşuumlmle birlikte klasik personel youmlnetim

anlayışının yerini modern bir youmlnetim yaklaşımı almıştır (Keser 2002)

Zaman zaman insan kaynakları youmlnetimi ile personel youmlnetimi kavramlarının eşzamanlı

telaffuz edilmesine karşın uygulamada aralarında oumlnemli farklar bulunduğunu soumlylemek

muumlmkuumlnduumlr İnsan kaynakları youmlnetimi işletme stratejisinin belirlenmesi uygulanması ve

denetlenmesi gibi konularda işlevde bulunmasına karşılık personel youmlnetimi sadece bireye ait

bir takım işlemlerin yapıldığı bir birim olmaktan ileri gidememiştir Yapılan araştırmalar

sonucunda insan faktoumlruumlnuumln işletmelerde oumlzellikle verimlilik konusunda oumlneminin anlaşılması

ve bu konunun gelişmesi personel youmlnetimi disiplinini insan kaynağı disiplinine

doumlnuumlştuumlrmuumlştuumlr (Iraz ve Yıldırım 2005)

Tablo 1 İnsan Kaynakları Youmlnetimi ve Personel Youmlnetimi Arasındaki Farklar

Konular Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Ccedilalışanlarla İlişkiler Muhalefetccedili Geliştirici ve İşbirliği iccedilinde

Oryantasyon Zaman zaman tepkisel İş odaklı

Organizasyon Ayrı bir fonksiyon Birleşik bir fonksiyon

Muumlşteri Youmlnetim Youmlnetim ve ccedilalışanlar

Değerler Emir-eşlik uyumu Muumlşteri ve problem odaklı

Uzmanların Roluuml Duumlzenleyici ve kayıt tutucu Problemleri anlayıp uygun ccediloumlzuumlm

uumlreten

Genel Ccedilıktı Boumlluumlmsel duumlşuumlnce ve hareket Farklı duumlzeydeki insan kaynaklarını

işletmenin gereksinimleriyle

birleştirme

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 3: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

65

Oumlzyakışır 2006) Buradaki amaccedil bilginin sınırlarını genişletmek ve uumlretimde yuumlksek verim

elde etmektir Bilgi toplumunda emek bilgi işccedilisi olarak ifadesini bulurken sanayi toplumunun

mavi yakalıları yerine bilgi toplumunda uzman iş guumlcuuml olarak beyaz yakalılar goumlze

ccedilarpmaktadır

Aktan ve Tunccedil (1998) bilgi toplumunun 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya ve Batı

Avrupa uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşama olduğunu belirtmektedir Gelişmiş uumllkelerde şekillenen

bu aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi hizmetler gibi

sektoumlrlerin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda kullanılabilir olmasıdır Bu

nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede uumlretimin ve verimliliğin artmasına yol

accedilarken yeni teknolojik ekonomik sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmiştir

Bilgi toplumu teknoloji ve bilgi temelinde şekillenen ve itici guumlcuumlnuuml kuumlreselleşmenin

dinamizminden alarak gelişme goumlsteren sanayi sonrası toplum biccedilimidir (Oumlzyakışır 2005)

Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek (2005) guumlnuumlmuumlzde bir bilgi patlamasının etkilerinin yaşandığını

bilginin araccedil olmaktan ccedilıkıp oumlnemli bir uumlretim alanı olduğunu yine bilginin temel guumlccedil olmaya

başladığı iş hayatında bilgi ccedilalışanlarının giderek daha ccedilok istihdam edilmeye başlandığını

belirtmektedir Bilgi toplumu bu hızlı bilgi artışına dayanan ve hayatın tuumlm alanlarını

kapsayan değişmeleri ve gelişmeleri iccedilermektedir Tuumlm bu gelişmeler bilgi toplumunun genel

oumlzelliklerini de belirlemektedir Genel anlamda bilgi toplumunda kitle iletişim eğitim kuumlltuumlr

politika ve youmlnetimin yeni bilgi teknolojilerinden etkilendiği bilinmektedir

Bilgi Toplumunda İşletmeler

Eğer fax e-mail kullanıyorsanız enformasyon toplumunda bir ayak parmağınız vardır

Eğer www(internet) kullanıyorsanız enformasyon toplumda bir ayağınız vardır

Eğer networklar (bilgisayar ağları) ile ccedilalışıyor oumlğreniyor ve meslektaşlarınızla

haberleşiyorsanız o zaman enformasyon toplumundasınızdır (Bozkurt 2003)

Enduumlstri toplumundan bilgi toplumuna geccediliş ile birlikte iş duumlnyasının paradigmaları (değerler

dizisi) hızla değişmektedir Oumlzellikle iletişim ve bilgi işleme teknolojilerindeki gelişmeler ile

kuumlreselleşme tuumlm youmlnetim uygulamalarını etkilemektedir (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgisayar teknolojisi ldquone kadar buumlyuumlrseniz o kadar avantajlısınızrdquo anlayışını değiştirmiş ve

kuumlccediluumllterek kalkınma doumlnemini başlatmıştır Toplumsal yapıdaki değişmelerin en belirgini

66

bilginin uumlretimi youmlnetim ve işletmecilik alanlarında goumlruumllmektedir Bilg i toplumunda

maddicirc uumlretim değil bilgi uumlretimi oumlnceliklidir Bilginin kaynağını bilimsel duumlşuumlnce ve

bilişim teknolojisi oluşturmaktadır Sanayi toplumunun yatırım hummasının yerine bilgi

humması geccedilmekte sonuccedilta ağırlık sermaye birikiminde değil bilgi b irikiminde

yoğunlaşmaktadır Artık iletişim ccedilağı ifadesi geleneksel bir toplum yapısını

simgelemekte şimdi yoğun biccedilimde yaşanan ve toplumun buumltuumln kurumlarını kuumlltuumlruumlnuuml

ve değerlerini temelden değiştirmeye doumlnuumlk bilgi ccedilağından soumlz edilmektedir (Can 2002)

Teknolojinin hızla gelişmeye devam etmesi rekabetin şiddetlenerek artması muumlşteri

beklentilerinin hızla değişmesi bilgi teknolojilerinin gelişerek bilgi iletişim ağ sistemlerinin

kurulması ile birlikte bilginin en oumlnemli rekabet uumlstuuml bir değer yarattığı bu suumlreccedilte

işletmelerin var olabilmesi iccedilin suumlrekli değişime ve gelişime adapte olabilmesi gerekir (Şen ve

Kaleli 2005)

Şirketler varlıklarını koruyabilmek iccedilin piyasanın taleplerine hızla cevap verecek tarzda

oumlrguumltlenme arayışına girmişlerdir Geccedilmişte kitle halinde standartlaştırılmış uumlretimde bulunan

firmalar daha esnek ve daha ccedilevik oumlrguumltlenme biccedilimine youmlnelmişlerdir (Bayraktaroğlu ve

Tunccedilbilek 2005)

Bilişim teknolojileri oumlrguumlt yapısı ve bireyin işinin yeniden dizaynında ccedilarpıcı bir etkiye

sahiptir Oumlrguumltsel değişmelerden en oumlnemlisi oumlrguumltsel kuumlccediluumllme şeklinde ortaya ccedilıkmaktadır

Oumlrguumltlerde personel sayısının ve buumlrokratik işlemlerin azalmasıyla birlikte oumlrguumlt yapısı

yassılaşmaktadır Oumlrguumlt iccedili ve oumlrguumlt dışı iletişim daha etkin hale gelirken youmlnetici kararlarının

etkinliği de yuumlkselmektedir Uumlretim suumlresinin azalması ve ccedilalışanların guumlccedillendirilmesiyle

birlikte verimlilik ve kacircrlılık artmaktadır Bilişim teknolojisi hem iş yapma biccedilimini hem de

bu işlerin diğer insanlarla koordine edilme biccedilimini değiştirmektedir (Kazan vd 1995)

İnsan Kaynakları Youmlnetimi Kavramı

1990rsquo lara kadar bordro ve oumlzluumlk işlemleri gibi temel goumlrevleri uumlstlenmekten oumlteye gidemeyen

personel boumlluumlmleri 1990rsquolara gelindiğinde oumlğrenen organizasyonlar ve en uumlst kademeden en

alt kademeye kadar kalitenin yayılmasını savunan toplam kalite anlayışı sayesinde oumlrguumltlerde

insan faktoumlruuml oumln plana ccedilıkmaya başlamış ve personel boumlluumlmleri adlarını yavaş yavaş insan

kaynakları olarak değiştirmeye başlamışlardır İnsan kaynakları boumlluumlmuumlnuumln fonksiyonları

arasına oumlduumlllendirme performans değerlendirme ve kariyer youmlnetimi gibi yeni kavramlar

girmiştir (Iraz ve Yıldırım 2005)

67

İnsan kaynakları youmlnetimi insan faktoumlruumlnuumln işletme hedefleri doğrultusunda en iyi şekilde

youmlnetilmesi geliştirilmesi ve motive edilmesi şeklinde ifade edilebilir (Keser 2002)

İKY bir işletmenin işguumlcuumlnuuml oluşturması iccedilin adaylara muumlracaat etmesi onlar arasında seccedilim

yapması seccedililenleri organizasyonun yapısı ve kuumlltuumlruuml ile tanıştırması belirlenen goumlrevleri

yerine getirebilmeleri ve işletmenin hedeflerine ulaşabilmede katkı sağlayabilmeleri iccedilin

onları youmlnlendirmesi motive etmesi bunları sağlayabilmek iccedilin adil ve sağlıklı bir uumlcret

politikası oluşturması ve sahip olduğu işguumlcuumlnuumln geleceğe youmlnelik potansiyelini belirleyerek

eğitim geliştirme ve kariyer programlarını ve duumlzenli bilgi alışverişini gerccedilekleştirmesini

iccedileren bir suumlreccediltir (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İnsan kaynakları youmlnetimi personel youmlnetimi anlayışına da birtakım yenilikler getirmiştir

Personel youmlnetimi suumlrecinde ccedilalışanlarla ilişkiler geliştirici ve işbirliğine dayalı problem

ccediloumlzuumlmuumlnde iş goumlrenlerin katılımına başvuran değerlerde ccedilalışanlara ve muumlşteriye

odaklanan bir anlayış ortaya ccedilıkmıştır Bu doumlnuumlşuumlmle birlikte klasik personel youmlnetim

anlayışının yerini modern bir youmlnetim yaklaşımı almıştır (Keser 2002)

Zaman zaman insan kaynakları youmlnetimi ile personel youmlnetimi kavramlarının eşzamanlı

telaffuz edilmesine karşın uygulamada aralarında oumlnemli farklar bulunduğunu soumlylemek

muumlmkuumlnduumlr İnsan kaynakları youmlnetimi işletme stratejisinin belirlenmesi uygulanması ve

denetlenmesi gibi konularda işlevde bulunmasına karşılık personel youmlnetimi sadece bireye ait

bir takım işlemlerin yapıldığı bir birim olmaktan ileri gidememiştir Yapılan araştırmalar

sonucunda insan faktoumlruumlnuumln işletmelerde oumlzellikle verimlilik konusunda oumlneminin anlaşılması

ve bu konunun gelişmesi personel youmlnetimi disiplinini insan kaynağı disiplinine

doumlnuumlştuumlrmuumlştuumlr (Iraz ve Yıldırım 2005)

Tablo 1 İnsan Kaynakları Youmlnetimi ve Personel Youmlnetimi Arasındaki Farklar

Konular Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Ccedilalışanlarla İlişkiler Muhalefetccedili Geliştirici ve İşbirliği iccedilinde

Oryantasyon Zaman zaman tepkisel İş odaklı

Organizasyon Ayrı bir fonksiyon Birleşik bir fonksiyon

Muumlşteri Youmlnetim Youmlnetim ve ccedilalışanlar

Değerler Emir-eşlik uyumu Muumlşteri ve problem odaklı

Uzmanların Roluuml Duumlzenleyici ve kayıt tutucu Problemleri anlayıp uygun ccediloumlzuumlm

uumlreten

Genel Ccedilıktı Boumlluumlmsel duumlşuumlnce ve hareket Farklı duumlzeydeki insan kaynaklarını

işletmenin gereksinimleriyle

birleştirme

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 4: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

66

bilginin uumlretimi youmlnetim ve işletmecilik alanlarında goumlruumllmektedir Bilg i toplumunda

maddicirc uumlretim değil bilgi uumlretimi oumlnceliklidir Bilginin kaynağını bilimsel duumlşuumlnce ve

bilişim teknolojisi oluşturmaktadır Sanayi toplumunun yatırım hummasının yerine bilgi

humması geccedilmekte sonuccedilta ağırlık sermaye birikiminde değil bilgi b irikiminde

yoğunlaşmaktadır Artık iletişim ccedilağı ifadesi geleneksel bir toplum yapısını

simgelemekte şimdi yoğun biccedilimde yaşanan ve toplumun buumltuumln kurumlarını kuumlltuumlruumlnuuml

ve değerlerini temelden değiştirmeye doumlnuumlk bilgi ccedilağından soumlz edilmektedir (Can 2002)

Teknolojinin hızla gelişmeye devam etmesi rekabetin şiddetlenerek artması muumlşteri

beklentilerinin hızla değişmesi bilgi teknolojilerinin gelişerek bilgi iletişim ağ sistemlerinin

kurulması ile birlikte bilginin en oumlnemli rekabet uumlstuuml bir değer yarattığı bu suumlreccedilte

işletmelerin var olabilmesi iccedilin suumlrekli değişime ve gelişime adapte olabilmesi gerekir (Şen ve

Kaleli 2005)

Şirketler varlıklarını koruyabilmek iccedilin piyasanın taleplerine hızla cevap verecek tarzda

oumlrguumltlenme arayışına girmişlerdir Geccedilmişte kitle halinde standartlaştırılmış uumlretimde bulunan

firmalar daha esnek ve daha ccedilevik oumlrguumltlenme biccedilimine youmlnelmişlerdir (Bayraktaroğlu ve

Tunccedilbilek 2005)

Bilişim teknolojileri oumlrguumlt yapısı ve bireyin işinin yeniden dizaynında ccedilarpıcı bir etkiye

sahiptir Oumlrguumltsel değişmelerden en oumlnemlisi oumlrguumltsel kuumlccediluumllme şeklinde ortaya ccedilıkmaktadır

Oumlrguumltlerde personel sayısının ve buumlrokratik işlemlerin azalmasıyla birlikte oumlrguumlt yapısı

yassılaşmaktadır Oumlrguumlt iccedili ve oumlrguumlt dışı iletişim daha etkin hale gelirken youmlnetici kararlarının

etkinliği de yuumlkselmektedir Uumlretim suumlresinin azalması ve ccedilalışanların guumlccedillendirilmesiyle

birlikte verimlilik ve kacircrlılık artmaktadır Bilişim teknolojisi hem iş yapma biccedilimini hem de

bu işlerin diğer insanlarla koordine edilme biccedilimini değiştirmektedir (Kazan vd 1995)

İnsan Kaynakları Youmlnetimi Kavramı

1990rsquo lara kadar bordro ve oumlzluumlk işlemleri gibi temel goumlrevleri uumlstlenmekten oumlteye gidemeyen

personel boumlluumlmleri 1990rsquolara gelindiğinde oumlğrenen organizasyonlar ve en uumlst kademeden en

alt kademeye kadar kalitenin yayılmasını savunan toplam kalite anlayışı sayesinde oumlrguumltlerde

insan faktoumlruuml oumln plana ccedilıkmaya başlamış ve personel boumlluumlmleri adlarını yavaş yavaş insan

kaynakları olarak değiştirmeye başlamışlardır İnsan kaynakları boumlluumlmuumlnuumln fonksiyonları

arasına oumlduumlllendirme performans değerlendirme ve kariyer youmlnetimi gibi yeni kavramlar

girmiştir (Iraz ve Yıldırım 2005)

67

İnsan kaynakları youmlnetimi insan faktoumlruumlnuumln işletme hedefleri doğrultusunda en iyi şekilde

youmlnetilmesi geliştirilmesi ve motive edilmesi şeklinde ifade edilebilir (Keser 2002)

İKY bir işletmenin işguumlcuumlnuuml oluşturması iccedilin adaylara muumlracaat etmesi onlar arasında seccedilim

yapması seccedililenleri organizasyonun yapısı ve kuumlltuumlruuml ile tanıştırması belirlenen goumlrevleri

yerine getirebilmeleri ve işletmenin hedeflerine ulaşabilmede katkı sağlayabilmeleri iccedilin

onları youmlnlendirmesi motive etmesi bunları sağlayabilmek iccedilin adil ve sağlıklı bir uumlcret

politikası oluşturması ve sahip olduğu işguumlcuumlnuumln geleceğe youmlnelik potansiyelini belirleyerek

eğitim geliştirme ve kariyer programlarını ve duumlzenli bilgi alışverişini gerccedilekleştirmesini

iccedileren bir suumlreccediltir (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İnsan kaynakları youmlnetimi personel youmlnetimi anlayışına da birtakım yenilikler getirmiştir

Personel youmlnetimi suumlrecinde ccedilalışanlarla ilişkiler geliştirici ve işbirliğine dayalı problem

ccediloumlzuumlmuumlnde iş goumlrenlerin katılımına başvuran değerlerde ccedilalışanlara ve muumlşteriye

odaklanan bir anlayış ortaya ccedilıkmıştır Bu doumlnuumlşuumlmle birlikte klasik personel youmlnetim

anlayışının yerini modern bir youmlnetim yaklaşımı almıştır (Keser 2002)

Zaman zaman insan kaynakları youmlnetimi ile personel youmlnetimi kavramlarının eşzamanlı

telaffuz edilmesine karşın uygulamada aralarında oumlnemli farklar bulunduğunu soumlylemek

muumlmkuumlnduumlr İnsan kaynakları youmlnetimi işletme stratejisinin belirlenmesi uygulanması ve

denetlenmesi gibi konularda işlevde bulunmasına karşılık personel youmlnetimi sadece bireye ait

bir takım işlemlerin yapıldığı bir birim olmaktan ileri gidememiştir Yapılan araştırmalar

sonucunda insan faktoumlruumlnuumln işletmelerde oumlzellikle verimlilik konusunda oumlneminin anlaşılması

ve bu konunun gelişmesi personel youmlnetimi disiplinini insan kaynağı disiplinine

doumlnuumlştuumlrmuumlştuumlr (Iraz ve Yıldırım 2005)

Tablo 1 İnsan Kaynakları Youmlnetimi ve Personel Youmlnetimi Arasındaki Farklar

Konular Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Ccedilalışanlarla İlişkiler Muhalefetccedili Geliştirici ve İşbirliği iccedilinde

Oryantasyon Zaman zaman tepkisel İş odaklı

Organizasyon Ayrı bir fonksiyon Birleşik bir fonksiyon

Muumlşteri Youmlnetim Youmlnetim ve ccedilalışanlar

Değerler Emir-eşlik uyumu Muumlşteri ve problem odaklı

Uzmanların Roluuml Duumlzenleyici ve kayıt tutucu Problemleri anlayıp uygun ccediloumlzuumlm

uumlreten

Genel Ccedilıktı Boumlluumlmsel duumlşuumlnce ve hareket Farklı duumlzeydeki insan kaynaklarını

işletmenin gereksinimleriyle

birleştirme

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 5: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

67

İnsan kaynakları youmlnetimi insan faktoumlruumlnuumln işletme hedefleri doğrultusunda en iyi şekilde

youmlnetilmesi geliştirilmesi ve motive edilmesi şeklinde ifade edilebilir (Keser 2002)

İKY bir işletmenin işguumlcuumlnuuml oluşturması iccedilin adaylara muumlracaat etmesi onlar arasında seccedilim

yapması seccedililenleri organizasyonun yapısı ve kuumlltuumlruuml ile tanıştırması belirlenen goumlrevleri

yerine getirebilmeleri ve işletmenin hedeflerine ulaşabilmede katkı sağlayabilmeleri iccedilin

onları youmlnlendirmesi motive etmesi bunları sağlayabilmek iccedilin adil ve sağlıklı bir uumlcret

politikası oluşturması ve sahip olduğu işguumlcuumlnuumln geleceğe youmlnelik potansiyelini belirleyerek

eğitim geliştirme ve kariyer programlarını ve duumlzenli bilgi alışverişini gerccedilekleştirmesini

iccedileren bir suumlreccediltir (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İnsan kaynakları youmlnetimi personel youmlnetimi anlayışına da birtakım yenilikler getirmiştir

Personel youmlnetimi suumlrecinde ccedilalışanlarla ilişkiler geliştirici ve işbirliğine dayalı problem

ccediloumlzuumlmuumlnde iş goumlrenlerin katılımına başvuran değerlerde ccedilalışanlara ve muumlşteriye

odaklanan bir anlayış ortaya ccedilıkmıştır Bu doumlnuumlşuumlmle birlikte klasik personel youmlnetim

anlayışının yerini modern bir youmlnetim yaklaşımı almıştır (Keser 2002)

Zaman zaman insan kaynakları youmlnetimi ile personel youmlnetimi kavramlarının eşzamanlı

telaffuz edilmesine karşın uygulamada aralarında oumlnemli farklar bulunduğunu soumlylemek

muumlmkuumlnduumlr İnsan kaynakları youmlnetimi işletme stratejisinin belirlenmesi uygulanması ve

denetlenmesi gibi konularda işlevde bulunmasına karşılık personel youmlnetimi sadece bireye ait

bir takım işlemlerin yapıldığı bir birim olmaktan ileri gidememiştir Yapılan araştırmalar

sonucunda insan faktoumlruumlnuumln işletmelerde oumlzellikle verimlilik konusunda oumlneminin anlaşılması

ve bu konunun gelişmesi personel youmlnetimi disiplinini insan kaynağı disiplinine

doumlnuumlştuumlrmuumlştuumlr (Iraz ve Yıldırım 2005)

Tablo 1 İnsan Kaynakları Youmlnetimi ve Personel Youmlnetimi Arasındaki Farklar

Konular Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Ccedilalışanlarla İlişkiler Muhalefetccedili Geliştirici ve İşbirliği iccedilinde

Oryantasyon Zaman zaman tepkisel İş odaklı

Organizasyon Ayrı bir fonksiyon Birleşik bir fonksiyon

Muumlşteri Youmlnetim Youmlnetim ve ccedilalışanlar

Değerler Emir-eşlik uyumu Muumlşteri ve problem odaklı

Uzmanların Roluuml Duumlzenleyici ve kayıt tutucu Problemleri anlayıp uygun ccediloumlzuumlm

uumlreten

Genel Ccedilıktı Boumlluumlmsel duumlşuumlnce ve hareket Farklı duumlzeydeki insan kaynaklarını

işletmenin gereksinimleriyle

birleştirme

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 6: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

68

Kaynak Keser 2002

İnsan kaynakları youmlnetimi pek ccedilok stratejik misyon ve vizyonu temsil etmekle birlikte klasik

personel youmlnetiminin dar kalan idari fonksiyonlarının da genişlemesine yol accedilmıştır Bu

youmlnuumlyle guumlnuumlmuumlzdeki insan kaynakları youmlnetiminin işletmelerde oumlnemli bir goumlrevi yerine

getirdiğini soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Sonuccedil olarak insan kaynakları youmlnetimi işletmenin

personel seccedilimi eğitim ve geliştirmesi gibi modern youmlnetim aktiviteleri ile geleneksel

personel youmlnetimi stratejilerinin buumltuumlnleştiği bir youmlnetim anlayışı olarak personel youmlnetiminin

gelişmiş bir versiyonu olarak uygulamaya geccedilmiştir (Keser 2002)

Bilgi Ccedilağında İnsan Kaynakları Youmlnetimi

Guumlnuumlmuumlzde yaşanan toplumsal ve ekonomik doumlnuumlşuumlm suumlreci bilim-araştırma-teknoloji

uumlretiminden her duumlzeydeki bilginin kullanımına kadar nitelikli insan kaynağını elzem

kılmaktadır Bu ccedilerccedileveden bakıldığında bilim ve iletişim ccedilağı olarak nitelendirilen sanayi-

oumltesi ccedilağının aynı zamanda ldquoinsan kaynakları ccedilağırdquo olduğu da duumlşuumlnuumllebilir (Iraz ve Yıldırım

2005)

Değişimin değişmez bir kural olduğu duumlnyamızda teknolojinin etkisiyle değişimin ivmesinin

katlanarak artması sonucunda işletmeler ayakta kalabilmek iccedilin bu değişimi buumlnyelerinde

hissetmek ve izlemek zorundadırlar Bu doumlnuumlşuumlmuumln gerccedilekleşmesi iccedilin oumln şart olarak

değişimi fark etmenin gerekli ve en oumlnemli faktoumlr olduğu aşikacircrdır Bu değişimi fark

edebilecek en oumlnemli unsur organizasyonun insan kaynaklarıdır Bu nedenle insan kaynakları

youmlnetimine buumlyuumlk rol duumlşmektedir Ccediluumlnkuuml insan kaynakları fonksiyonu değişimi algılayıp

insan kaynakları profilini değişime ayak uyduracak şekilde tasarlayacak eğitim ihtiyaccedilları

personel seccedilimi işe alımı ve işe yerleştirmesi gibi fonksiyonları yerine getirirken bu değişimi

algılamasına goumlre şekillendirecektir Şirketlerin İKY ile ilgili birimlerinin bu değişimi

algılayabilmelerinde ihtiyaccedil duyacakları bilgiyi duumlzenli bir şekilde istenilen zamanda

ihtiyaccedillarını tamamen karşılayacak şekilde temin edebilmeleri ancak etkin youmlnetim bilgi

sistemleri ile muumlmkuumln olabilecektir (Bayraktaroğlu ve Tunccedilbilek 2005)

Kuumlreselleşmenin hayatımızı derin ve sarsıcı bir şekilde etkilediği guumlnuumlmuumlzde bilimsel

araştırmalar sonucu elde edilen bilgiye bağlı olarak buumlyuumlk bir teknolojik gelişme ve

rekabet yaşanmaktadır Bu teknolojilerden gerektiği şekilde ve amaca uygun olarak

yararlanabilmek iccedilin bilgiye buumlyuumlk bir gereksinim duyulmaktadır İşletmelerde amaca youmlnelik

olarak kullanılabilecek bilgilerin toplanması depolanması ve kullanıma sunulması ancak etkin

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 7: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

69

ve verimli bir bilgi youmlnetimi ile sağlanabilecektir Guumlnuumlmuumlzde işletmelerde karşılaşılan

değişik sorunları ccediloumlzmek amacıyla ve bilgileri etkin kullanmak iccedilin bilişim sistemleri

oluşturulmuştur (Tekin ve Ccediliccedilek 2005)

Bilgi toplumu anlayışının ve bilginin stratejik oumlneminin vurgulandığı son zamanlarda insan

kaynakları youmlnetiminde goumlruumllen en oumlnemli değişmelerden birisi de insan kaynakları bilgi

sistemlerinin (human resources information systems) kullanımının yaygınlaşmasıdır Bilgi

ccedilağında bilgi uumlretici ve uygulayıcı olarak insan kaynaklarının youmlnetim suumlrecinde etkinliğini

artırmak amacıyla kullanılan bu sistemler organizasyonlarda insan kaynaklarına youmlnelik

bilgileri sağlamak depolamak kullanmak irdelemek ve dağıtmak amacıyla kullanılan

sistemlerdir Bununla birlikte insan kaynakları bilgi sistemlerinin (İKBS) salt bilgisayar

donanımı ve ilgili insan kaynakları yazılımlarından oluştuğu duumlşuumlncesi bir yanılsamadır

İKBS yazılım araccedillarına ilaveten ccedilalışanlar politikalar veriler formlar ve proseduumlrleri de

kapsamaktadır İKBSrsquonin temel amacı sistemin kullanıcılarına ya da muumlşterilerine ldquobilgirdquo

formunda hizmet sunmaktır (Bayraktaroğlu ve Tuccedilbilek 2002)

ELEKTRONİK İNSAN KAYNAKLARI YOumlNETİMİ (E-İKY)

Guumlnuumlmuumlzde internet ve bilgi teknolojilerinin kullanımı insan kaynaklarında youmlnetim anlayış

ve uygulamalarını oumlnemli oumllccediluumlde etkilemiştir Bilgi teknolojilerinde meydana gelen

gelişmelerle beraber insan kaynakları fonksiyonları elektronik ortama taşınmıştır (Iraz ve

Yıldırım 2005)

Hayatın her alanında elektronik kelimesini temsil eden bir ldquoerdquo harfi hemen hemen buumltuumln

kavramların oumlnuumlne eklenmektedir Oumlrneğin e-ticaret e-iş e-devlet e-oumlğrenme e-sağlıkhellip

Global rekabet ortamı işletmeleri buumltuumlnsel anlamda tuumlm departmanlarının bilgisayar ve

iletişim teknolojilerinin entegre olduğu bir sisteme zorlamaktadır ldquorsquoersquo olmak ya da olmamakrdquo

felsefesi temel slogan haline gelmiş ve rekabette belirleyici unsur olmuştur Son doumlnemde

insan kaynakları anlayış ve uygulamaları da bu popuumller gelişimden payını almış ve insan

kaynaklarının geniş yelpazesi iccedilerisinde ldquoe-insan kaynaklarırdquo olarak tanımlanan yeni bir alan

doğmuştur (Erdal 2005)

E-İKY insan kaynakları oumlrguumltleri ile onların tedarikccedilileri ve muumlşterileri arasında e-ticareti bir

suumlreccedil ve hizmet sağlayıcısı gibi kullanarak ccedilalışan hizmet ve ilişkilerinin yeniden

tasarlanması ve hayata geccedilirilmesidir Bir başka ifade ile ldquoE-İKY insan kaynakları

departmanının fonksiyonlarını yerine getirebilmek iccedilin bilgisayar sistemlerini interaktif

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 8: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

70

elektronik medyayı ve telekomuumlnikasyon ağlarını kullanabilmekrdquo şeklinde tanımlanmaktadır

(Iraz ve Yıldırım 2005)

Oumlrguumlt iccedili bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımının artması ile guumlndeme gelen

rdquoelektronik insan kaynakları youmlnetimirdquo oumlrguumltsel etkinlik ile verimliliğin artması buumlrokrasinin

azalması maliyetlerin azaltılması kacircğıt kullanımına son verilmesi ve değer yaratılması gibi

faydaları guumlndeme getirmiştir Oumlrguumltlerin insan kaynakları elektronik ortam vasıtasıyla

suumlratle kişisel bilgilere ulaşabilmekte ve gerekli olduğuna inandıkları değişiklikleri

yapabilmektedirler E-insan kaynakları kacircğıtsız dosyasız kısaca internet yolu ile iş

başvurularından e-işe alma (seccedilim ile yerleştirme) e-eğitim ve geliştirme (uzaktan eğitim) e-

performans değerleme e-uumlcretlendirme e-iş ve yetenek profillendirme e-kariyer youmlnetimine

kadar birccedilok insan kaynakları ile ilgili suumlreccedillerde hız kazandırmakta idari suumlreccedillerin sayısını

en aza indirmekte ve belki de en oumlnemlisi zaman faydası yaratmaktadır Ayrıca insan

kaynakları departmanının rutin ve monoton iş suumlreccedillerini azaltarak etkinlik ile verimliliğini

arttırmakta oumlrguumlt iccedilin değer arz eden stratejik alanlara youmlnelmesine imkacircn vermektedir E-

insan kaynakları sisteminin hızlı ve kolay olması ile ccedilalışanların yeteneklerini geliştirmeleri

ve performanslarını arttırmalarına vesile olması oumlrguumltler ve youmlnetimleri tarafından bu sistemin

tercihine ve yaygın olarak kullanımına neden olmaktadır (Oumlge 2004)

E-insan kaynakları insan kaynakları youmlnetimindeki ldquoinsanrdquo unsurunu guumlccedillendirmekte

ccedilalışanlara kendi kariyerlerini planlama konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır Yeteneklerini

geliştirmekte ihtiyaccedil duydukları araccedilları sağlayarak kişisel gelişim bilgi ve becerileri

doğrultusunda ilerlemelerine yol goumlstermektedir Bu yeni paradigma klasik anlayıştaki

işletme boumlluumlm faaliyetlerinin merkeziyetccedililikten kurtarılmasına yardım etmekte ccedilalışanlar ve

youmlneticilerin şirket hedef ve amaccedilları doğrultusunda ortak hareket etmelerinde buumlyuumlk katkı

sağlamaktadır (Erdal 2005)

Hay Grouprsquoun duumlnya ccedilapında 173 şirket uumlzerinde yaptığı bir araştırmada işletmelerin insan

kaynakları faaliyetlerini ağ ortamına aktarma oumlncelik sıralamalarını Tablo 2rsquodeki gibi goumlrmek

muumlmkuumlnduumlr

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 9: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

71

Tablo 2 İşletmelerin İnsan Kaynakları Faaliyetlerini Ağ Ortamına Aktarma Oumlncelik

Sıralamaları

Suumlreccedil Ağ Ortamına Aktarılma Oranı

Şirket Politikası ve Proseduumlrlerinin Yayınlanması 70

İş Alanları 63

İşe Alma 56

Ccedilalışanların Eğitimi 49

Personel Seccedilimi ve Yuumlkseltme 43

Yetenek Beceri Değerlendirilmesi 37

Online Eğitim Programlarının Yayımı 36

Uumlcretlendirme Planlaması ve Youmlnetimi 35

Kaynak Erdal 2005

İşletmelerin insan kaynakları alanında sıkıntı ccedilektikleri yuumlksek kalitede işguumlcuumlnuumln bulunması

youmlnetilmesi ve elde tutulması konularında internet somut yeni ccediloumlzuumlmler uumlretmektedir (Erdal

2005)

Evrensel Erişim İnternet duumlnyanın her yerindeki işler ve accedilık pozisyonlar hakkında

bilgi ile potansiyel işguumlcuumlnuuml birleştirmektedir İş fırsatları ulusal ve uluslararası

alandaki alıcılara ulaşabilmektedir Dahası internet ccedilalışanların yuumlksek maliyetli

yolculuklara gerek olmadan online olarak bulundukları yerden eğitim alabilmelerini

sağlamaktadır

Duumlşuumlk Giriş Bariyerleri Ağ tabanlı hizmetler duumlşuumlk erişim maliyetleriyle kuumlccediluumlk ve

gelişmekte olan işletmelerin kolayca eleman tedariki eğitim ve insan kaynakları

youmlnetimi konularında guumlccedilluuml bir araccedil olarak kullanabilmelerine yardımcı olmaktadır

Medyanın Birebir (Aracısız) Potansiyeli İnternet ve işletmelerin kendi bilgi ağları

bireysel insan kaynakları hizmetlerine doğrudan erişimi kolaylaştırmaktadır

Ccedilalışanlar zahmetsizce emeklilik birikimlerini sağlık planlarını ve benzerlerini hem

zamandan kazanarak hem de ccedilalışan tatminlerini arttırarak goumlzden

geccedilirebilmektedirler Buna ek olarak insan kaynakları hizmetlerini internet uumlzerinden

gerccedilekleştirmek insan kaynakları personellerinin diğer goumlrevlerine de gerekli zamanı

ayırabilmelerine imkacircn tanımaktadır

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 10: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

72

E-İŞE ALIM

Başarıya doğru insan kaynağı ile ulaşmak isteyen işletmelerin oumlnuumlndeki en oumlnemli

engellerden biri yetkin ve verimli insan kaynağını belirleyebilmektir İşe eleman daveti ile

başlayan ve ccedileşitli aşamalardan sonra işletmeye alınan elemanın işe adaptasyonu ile sona eren

insan kaynağı seccedilim suumlrecinin sezgisel kriterlerle birlikte nesnel kriterlere de dayandırılması

beklenmektedir (Kocamaz ve Soyuer 2005)

İKY suumlreccedillerinde internetin kullanımı bilgi paylaşımı iletişimin geliştirilmesinde genel

anlamda daha etkin hale gelmesini sağladığı soumlylenebilir Genelde İKY suumlreccedillerinde internet

tabanlı uygulamalar ilk oumlnce ldquopersonel seccedilim suumlrecinderdquo kendini daha ccedilok goumlstermektedir

Guumlnuumlmuumlzde internette web sayfası bulunan pek ccedilok şirketin işgoumlren aday havuzunun

oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi işlemi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi internet kullanılarak yapılmaktadır İnsan kaynakları alanında

internet sitelerinin tercih edilmelerinin nedenlerini şirketler ve bireyler accedilsından ayrı ayrı

değerlendirmek muumlmkuumlnduumlr Şirketler accedilısından bakıldığında internet sayesinde işe alım

suumlrecinin hız kazandığı goumlruumllmektedir Şirketler uumlye oldukları sitelerde istedikleri zaman ilan

yayınlayabilme şansına sahip olmakta ve ilanlarına gelen yanıtları belli kriterlere goumlre kısa

suumlrede eleyip değerlendirebilmektedirler (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

Şirketlerin ccediloğu internet bazlı işe alım teknolojilerini buumlnyelerine işe alım siteleri veveya

kurumsal web sitelerindeki insan kaynakları sayfaları aracılığıyla dacirchil ediyor Grafik 1rsquo de

goumlruumllduumlğuuml gibi işe alım siteleri adayların ilgisini daha ccedilok ccedilektiğinden ccediloğu şirket bu sitelerin

aday havuzundan faydalanmayı tercih ediyor (Goumlccedilguumln 2001)

Grafik 1 İnternetteki işe alım sitelerinin adayın ilgisi ccedilekme oranı

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 11: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

73

İnternet ulaşım ve hız adına olağan uumlstuuml avantajlar sunarak şirketlere yardım edebilmektedir

Şirketler herhangi bir adayın oumlzgeccedilmişinin elektronik kopyasına birkaccedil dakika iccedilinde

ulaşabilmektedir Aynı durum iş tanımları profiller geccedilmiş veriler ve araştırma kaynakları

iccedilin de geccedilerlidir Bu sayede posta beklemeye ve uzun zaman alan yuumlz yuumlze goumlruumlşmeler

ayarlamaya gerek kalmamaktadır adayları taramada zaman kazandırdığı gibi daha fazla bilgi

de sunmaktadır Oumlnemli olan bu yeni mekanizmanın geccedilerliliği uygunluğu ve

uyarlanabilirliğini sağlamaktır (Erdem ve Kabakccedilı 2004)

İş arayanların 65inin interneti iş fırsatlarını yakalamak iccedilin kullandığı guumlnuumlmuumlzuumln

değişken ve rekabetccedili ortamında şirketler e-işe alımla ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa

suumlrede ulaşma fırsatını kazanıyor Elektronik işe alım şirketlere işe alım maliyetlerini oumlnemli

miktarda azaltma imkacircnı sağlıyor İnsan kaynakları profesyonelleri faks mektup e-mail ile

gelen başvuruların dosyalanması başvurulardaki bilgilerin sınıflandırılması gibi zaman alan

işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlıyor İnternet işe alım

kavramını değiştirerek şirketlere maliyet azaltma fırsatı ve geniş bir aday havuzu sağlayıp en

iyinin de iyisini seccedilme fırsatını veriyor (Goumlccedilguumln 2001)

İlk kez 1990‟lı yılların ortalarında ortaya ccedilıkan e-işe alım guumlnuumlmuumlzuumln rekabetccedili işguumlcuuml

pazarında nitelikli adayların ccedilekilmesinde ve yerleştirilmesinde insan kaynakları

uygulayıcılarına yardım etmektedir İnternet olası ccedilalışanların ccedilekilmesinde ucuz uygun ve

inovatif bir yol olarak işe alım yapan kişilere avantaj sağlamaktadır (Oumlksuumlz 2011)

Oumlzellikle guumlnuumlmuumlzde artan rekabet nedeniyle işe almalarda ldquoiccedileriden işe almardquo tercih

edilmektedir İleri teknoloji kullanan işletmelerde yapılan bir araştırmaya goumlre işe alma işlevi

iccedilin işletme dışından bir kuruluş ile anlaşmış olan işletmelerin 100rsquouuml 1989ndash1990

doumlnemlerinde insan kaynakları politikasında değişime gitmiş iccedileriden işe alma yaklaşımına

youmlnelmişlerdir Boumlylece işe alma iccedilin katlanılan maliyetlerin duumlşeceği iccedileriden işe alma yolu

ile edinilen işguumlcuumlnuumln işletmeye uzun doumlnemli maliyetinin daha duumlşuumlk olacağı belirtilmiştir

(Guumlloğlu 2005)

İşletmeler e-işe alımda profesyonel olarak bu işi yapan firmaların kurumsal web sitelerinden

de yararlanmaktadırlar Oumlyle ki Logos Research tarafından Fortune 500 sıralamasındaki

işletmelerle yapılan bir araştırmaya goumlre işletmelerin sadece 11rsquo inin internet sitesinde

kariyer boumlluumlmuuml yer almakta 89rsquo u ise yeni eleman bulmada bu alanda uzmanlaşmış insan

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 12: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

74

kaynakları firmalarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığını goumlstermektedir (Erdem ve

Kabakccedilı 2004)

E-İşe alımın yarattığı avantajları fark eden şirketler bu değişime uyum sağlamaya

ccedilalışıyorlar Elektronik işe alımın şirket buumlnyesinde etkin bir biccedilimde uygulamaya alınması

iccedilin bazı konuların dikkatle ele alınması gerekiyor (Goumlccedilguumln 2001)

Şirketin oumlncelikle işe alma stratejisini net bir biccedilimde belirlemesi ve bu strateji

doğrultusunda interneti işe alma sistemine nasıl entegre edeceğine karar vermesi

gerekiyor

Şirketin internetten gelen başvurularla gazete ilanı kariyer guumlnleri kurumsal web

sitesi gibi farklı kanallardan gelen başvuruların nasıl birleştirileceğini belirlemesi

gerekiyor Bu konunun oumlnemini fark eden şirketlerin başvuruları farklı aday havuzları

yerine standartlaştırılmış tek bir aday havuzunda toplamak amacıyla diğer kanallardan

gelen başvuruları internete youmlnlendirdiği ve internetten işe alım hizmeti veren sitelerle

uzun suumlreli işbirliğine gittikleri goumlruumlluumlyor

Eğer internetten işe alma hizmeti veren bir siteyle işbirliği yapılmasına karar

verildiyse şirketin her geccedilen guumln sayıları artan siteler arasından seccedilim yapması

gerekiyor

AMACcedil

Guumlnuumlmuumlzde bilgi teknolojileri ve internetin hızla yaygınlaşan kullanımı diğer alanlarda

olduğu gibi insan kaynakları youmlnetim anlayışı ve uygulamalarını da oumlnemli oumllccediluumlde

etkilenmektedir Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan

yeni teknolojik gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan

Kaynakları Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenecektir Ccedilalışmanın amacı elektronik insan

kaynakları uygulaması yapan kuruluşlarda E-İKYrsquo nin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan

kaynakları bilgi sistemlerinden ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut durumu analiz

etmektir

Bu amaca ulaşabilmek iccedilin araştırmada yanıtı aranan soruları şunlardır

1 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri nelerdir

2 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte hangi kaynaklar kullanılmaktadır

3 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar nelerdir

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 13: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

75

4 İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler nelerdir

YOumlNTEM

Araştırmada E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım değişkeninin araştırmanın yapılacağı

kuruluşlardaki mevcut durumunu saptanmaya youmlnelik olarak kuruluşların insan kaynakları

youmlneticileri ile bir goumlruumlşme gerccedilekleştirilmiştir Goumlruumlşmede Erdem ve Kabakccedilı tarafından

2005 yılında geliştirilen ldquoOtel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım Uumlzerine Ampirik

Bir Araştırmardquo isimli ccedilalışmada yer alan anket formundan yararlanılmıştır Anket formunda

internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım suumlrecinde internetle birlikte

kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar ve internet

uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentileri ortaya ccedilıkarmaya youmlnelik 13 soru

bulunmaktadır

Araştırmanını evrenini Eskişehir ilinde E-İKYrsquo nin alt moduumlluuml olan E-İşe Alım uygulaması

yapan kuruluşlar oluşturmaktadır Oumlrneklemini ise bu kuruluşlar arasında ccedilalışmanın

yapılmasını kabul eden Eti Şirketler Grubu Alpata Gıda ve Pınar Suumlt oluşmaktadır Her uumlccedil

şirkette de goumlruumlşme insan kaynakları sorumlusu ile gerccedilekleştirilmiştir

BULGULAR

Yapılan bu ccedilalışmayla internet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri işe alım

suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde

yaşanan sorunlar ve internet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin

neler olduğu konularında bulgular elde edilmiştir

İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birim

Tablo 3 İşletmenin işe alım işlevini yuumlruumlten birimi

İşe alım birimi İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

İnsan Kaynakları Muumlduumlruuml 3 100

İlgili Departman Muumlduumlrleri 1 333

Genel Muumlduumlr - -

Diğer - -

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 14: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

76

Goumlruumlşuumllen 3 farklı işletmenin insan kaynakları sorumluları işe alım işlevinin insan kaynakları

muumlduumlruuml tarafından yapıldığını belirtmişlerdir Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu işe alım

işlevini insan kaynakları muumlduumlruumlnuumln yanı sıra ilgili departman muumlduumlrlerinin de yuumlruumlttuumlğuumlnuuml

ifade etmiştir

İşletmenin web sitesinin olup olmadığı

Tablo 4 İşletmenin web sitesinin olup olmaması

Web sitesi olup olmaması İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

Web sitesi var 3 100

Web sitesi yok - -

Goumlruumlşuumllen her uumlccedil işletmenin insan kaynakları sorumluları işletmelerinin bir web sitesine sahip

olduğunu ifade etmektedirler

İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Tablo 5a İnternet uumlzerinden aday bulmada kullanılan kanallar

Kanallar İşletme Sayısı Yuumlzdesi ()

İşletmenin Kendi Web Sitesi 1 333

İnternetteki İşe Alım Siteleri - -

Her ikisi Birden 2 666

Alpata Gıda ve Pınar Suumlt internet uumlzerinde aday bulmada hem işletmenin kendi web sitesini

hem de internetteki işe alım sitelerini kullandıklarını belirtirken Eti Şirketler grubu insan

kaynakları youmlneticisi ise sadece işletmenin kendi web sitesini kullandıklarını belirtmiştir

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 15: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

77

Tablo 5b İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenleri

Tercih nedenleri İşletme

sayısı (n)

Yuumlzdesi

()

İnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne

daha kolay ulaşmaya imkacircn vermektedirler

1

500

İnsan kaynakları firmaları adayları

İşletmedeki pozisyonlara ilişkin olarak oumln

elemeden geccedilirmektedir

- -

İnsan kaynakları firmaları işletmenin

tanıtımında etkin bir rol oynamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları eleman bulmada

guumlven unsuru sağlamaktadır

- -

İnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma

imkacircnı vermektedir

1 500

Diğer - -

İnternetteki işe alım sitelerini tercih etme nedenlerine bakıldığında Pınar Suumlt insan kaynakları

sorumlusu ldquoİnsan kaynakları firmaları ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle

ulaşma imkacircnını vermektedirrdquo seccedileneğini tercih etme nedeni olarak belirtirken Alpata Gıda

insan kaynakları sorumlusu ise ldquoİnsan kaynakları firmaları kalifiye işguumlcuumlne daha kolay

ulaşma imkacircnı vermektedirrdquo seccedileneğini internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebebi

olarak belirtmektedir

İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

Tablo 6 İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanı

İşe alıma başlama İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

1 yıl ve oumlncesi 1 333

1-3 yıl oumlnce _ _

3-5 yıl oumlnce 2 666

5 yıl ve uumlzeri _ _

Eti Şirketle topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alma 3-5 yıl oumlnce Alpata Gıdarsquoda

ise 1 yıl ve oumlncesinde başlamıştır

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 16: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

78

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tablo 7 İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebepleri

Tercih edilme sebepleri Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Birccedilok aday arasından seccedilim

yapabilme olanağı vermesi

2

666

Aday hakkındaki bilgilere kolay

bir şekilde ulaşmaya imkacircn

vermesi

1

333

Zaman accedilısından kolaylık

sağlaması

3

100

Maliyet tasarrufu sağlaması 2 666

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğunda internet uumlzerinden işe alımın tercih etme sebepleri birccedilok aday

arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi ve zaman accedilısından kolaylık sağlamasıdır Pınar

Suumltrsquouumln sebepleri birccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesi aday hakkındaki

bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesi zaman accedilısından kolaylık sağlaması

maliyet tasarrufu sağlamasıdır Alpata Gıdarsquoda ise internet uumlzerinden işe alımı tercih etme

sebepleri zaman accedilısından kolaylık sağlaması ve maliyet tasarrufu sağlamasıdır

İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Tablo 8 İşe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar

Kullanılan kaynaklar İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Eğitim Kurumları _ _

İlan ve Duyurular 3 100

Kişisel Başvurular 3 100

Tanıdık Tavsiyeleri 1 333

Danışmanlık Firmaları 1 333

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonda işe alım suumlrecinde internetle birlikte kullanılan kaynaklar ilan ve

duyurular kişisel başvurular tanıdık tavsiyeleri ve danışmanlık firmalarıdır Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquoda ise ilan ve duyurular ile kişisel başvurular kaynakları kullanılmaktadır

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 17: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

79

Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Tablo 9 Kurumsal web sitesinde işe alımla ilgili yer alan bilgiler

Bilgiler İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

CV Formu 2 666

İş Başvuru Formu 2 666

Adaylarda Aranan Kriterlere

İlişkin İşGoumlrev Tanımları

_ _

Şirketin Misyonu ve Vizyonu 1 333

Adayların Kariyer Beklentileri _ _

Diğer _ _

Eti Şirketler Topluluğursquonun kurumsal web sitesinde işe alımla ilgi olarak CV formu ve iş

başvuru formu yer almaktadır Pınar Suumltrsquouumln web sitesinde gene işe alımla ilgili iş başvuru

formu şirketin misyonu ve vizyonu bilgileri yer almaktadır Alpata Gıdarsquonın web sitesinde ise

CV formu yer almaktadır

İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Tablo 10 İnternet uumlzerinden yabancı iş goumlren temin edip etmeme

Yabancı İşgoumloumlren Temini İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Yabancı işgoumlren temin etme _ _

Yabancı işgoumlren temin etmeme 3 100

Her uumlccedil işletmede de internet uumlzerinden yabancı işgoumlren temin edilmemektedir

İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Tablo 11 İnternet uumlzerinden sağlanan personelin oranı

Personel oranı İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

10 ve altı 2 666

10-30 1 333

30-50 _ _

50-70 _ _

70 ve uumlzeri _ _

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 18: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

80

Eti Şirketler Topluluğu toplam personelinin yaklaşık 10-30rsquo unu internet uumlzerinden

sağlamaktadır Bununla birlikte Pınar Suumlt ve Alpata Gıdarsquoda toplam personelin yaklaşık 10

ve altı internet uumlzerinden sağlanmıştır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Tablo 12a Web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler

Periyodik guumlncelleme yapılması İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Periyodik guumlncelleme yapılıyor 1 333

Periyodik guumlncelleme yapılmıyor 1 333

Bu guumlncellemeler Eti Şirketler Topluluğu tarafından yapılmakta Alpata Gıda tarafından ise

yapılmamaktadır Pınar Suumlt insan kaynakları sorumlusu ise bu soruyu yanıtlamamıştır

Tablo 12b Guumlncellemelerin yapılma sıklığı

Sıklık İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Her ay 1 333

1-3 ay _ _

3-5 ay _ _

5-7 ay _ _

Yılda bir kez _ _

Diğer _ _

Periyodik guumlncellemelerin yapıldığı Eti Şirketler Topluluğursquonda guumlncellemeler her ay

yapılmaktadır

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan aday yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde geri bildirimde

bulunup bulunmama

Tablo 13 Geribildirimde bulunup bulunmama

Geribildirimde bulunma durumu İşletme Sayısı (n) Yuumlzdesi ()

Geri bildirimde bulunulur 2 666

Geribildirimde bulunulmaz 1 333

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote adaya geri bildirimde bulunulduğu ifade edilirken

Alpata Gıdarsquoda geri bildirimde bulunulmamaktadır

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 19: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

81

İnternet uumlzerinden işle alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Tablo 14 İnternet uumlzerinden işe alım suumlrecinde yaşanan sorunlar

Sorunlar Toplam Puan (x) Yuumlzdesi ()

Henuumlz sistemin tam olarak

benimsenememesi

1

333

Sorun yaşamıyoruz 2 666

İnsan kaynakları sitesinin

guumlncellenememesi

-

-

Maliyet unsuru yaratması - -

Diğer - -

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquote internet uumlzerinden işe alım suumlrecinde sorun

yaşanmadığı ifade edilirken Alpata Gıdarsquo da henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesi

sorunu vardır

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentiler

İnternet uumlzerinden işe alımla ilgili gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya

ccedilıkarmaya ccedilalışan soruyu Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln insan kaynakları

sorumluları yanıtlamamıştır Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu ise gelecek doumlnemlere

youmlnelik beklentilerini şu şekilde ifade etmiştir rdquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet uumlzerinden

gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu sağlamak daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlamakrdquo

SONUCcedil VE OumlNERİLER

Bu ccedilalışmada bilgi toplumunda gerccedilekleşen doumlnuumlşuumlm sonucu ortaya ccedilıkan yeni teknolojik

gelişmelerin İKY anlayış ve uygulamalarına olan etkileri Elektronik İnsan Kaynakları

Youmlnetimi (E-İKY) bağlamında irdelenmiştir Eskişehir ilinde e-insan kaynakları uygulaması

yapan kuruluşlarda E-İKYrsquonin alt parccedilası (moduumlluuml) olan insan kaynakları bilgi sistemlerinden

ldquoE-İşe Alımrdquo uygulamasına youmlnelik mevcut ortaya ccedilıkarılmaya ccedilalışılmıştır

Pınar Eti ve Alpatarsquoda insan kaynakları sorumluları ile yapılan goumlruumlşmede bu sorumlulara

kendi işletmelerinde e-işe alım uygulamaları ile ilgili 13 soru youmlneltilmiştir Buna goumlre

araştırma yapılan işletmelerin uumlccediluuml de işe alım işlevinin insan kaynakları muumlduumlruuml tarafından

yuumlruumltuumllduumlğuuml bir tanesi ise ek olarak ilgili departman muumlduumlruumlnuumln de işe alım işlevinde roluuml

olduğunu belirtmiştir İşletmelerin tuumlmuuml kurumsal bir web sitesine sahiptir İşletmelerden

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 20: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

82

sadece biri internet uumlzerinden aday bulmada kendi web sitelerini kullanırken diğer ikisi hem

internetteki profesyonel işe alım sitelerinden hem de kendi web sitelerinden faydalandıklarını

belirtmiştir İşletmelerin internetteki işe alım sitelerini tercih etme sebepleri incelendiğinde

Alpata Gıda insan kaynakları firmalarının kalifiye işguumlcuumlne daha kolay ulaşmaya imkacircn

verdiği iccedilin tercih edildiğini belirtirken Pınar Suumlt insan kaynakları firmalarının ccedilok buumlyuumlk bir

aday veri tabanına duumlşuumlk bir uumlcretle ulaşma imkacircnı verdiği iccedilin tercih edildiğini

belirtmektedir İnternet uumlzerinden işe alıma başlama zamanına bakıldığında Alpata Gıda bir

yıl ve oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladığını belirtirken Pınar Suumlt ve Eti Şirketler

Topluluğu uumlccedil-beş yıl oumlncesinde internet uumlzerinden işe alıma başladıklarını ifade etmiştir

İnternet uumlzerinden işe alımın tercih edilme sebeplerini incelediğimizde ise Eti Şirketler

Topluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquobirccedilok aday arasından seccedilim yapabilme olanağı vermesirdquo Pınar

Suumltrsquouumln ldquoaday hakkındaki bilgilere kolay bir şekilde ulaşmaya imkacircn vermesirdquo Alpata Gıda

Eti Şirketler Topluluğu ve Pınar Suumltrsquouumln ldquozaman accedilısından kolaylık sağlamasırdquo Pınar Suumlt ve

Alpata Gıdarsquonın ldquomaliyet tasarrufu sağlamasırdquo sebebiyle bu youmlntemi tercih ettikleri goumlruumlluumlr

İşletmelerin tamamı işe alım suumlrecinde internetle birlikte ilan ve duyuruları yine tamamı

kişisel başvuruları kullandığı belirlenirken ayrıca Eti Şirketler Topluluğu tanıdık

tavsiyelerini ve danışmanlık firmalarını da kullanmaktadır Araştırmanın gerccedilekleştirildiği

işletmelerden Eti Şirketler Topluluğu ve Alpata Gıda kurumsal web sitelerinde işe alımla ilgili

olarak CV formu Pınar Suumlt ve Eti Şirketler Topluluğu iş başvuru formu ve Pınar Suumlt şirketin

misyonu ve vizyonu bilgilerine yer vermektedirler İşletmelerin tamamı internet uumlzerinden

yabancı işgoumlren temin etmediklerini belirtmişlerdir Pınar Suumlt ve Alpata Gıda personelinin

10 ve daha azını internet uumlzerinden istihdam ederken Eti Şirketler Topluluğu sahip olduğu

personelin 10-30rsquounu internet uumlzerinden temin etmektedir İnternet uumlzerinden işe alımla

ilgili web sitesinde yapılan periyodik guumlncellemeler ele alındığında sadece Eti Şirketler

Topluluğu web sitesinde periyodik guumlncellemeler yapmakta Alpata Gıda ise web sitesinde

periyodik guumlncellemeler yapmamaktadır Pınar Suumlt İnsan kaynakları sorumlusu bu soruyu

yanıtsız bırakmıştır Web sitesindeki periyodik guumlncellemelerin yapılma sıklığına

baktığımızda ise Eti Şirketler Topluluğu her ay bu guumlncellemeleri gerccedilekleştirmektedir

İnternet uumlzerinden iş başvurusu yapan adaylar yetersiz goumlruumllduumlğuumlnde işletmelerin Eti Şirketler

Topluluğu ve Pınar Suumlt adaya geri bildirimde bulunmakta Alpata Gıda ise başvuruda bulunan

adaylara geri bildirimde bulunmamaktadır Ccedilalışma kapsamında incelenen işletmelerden

Alpata Gıda henuumlz sistemin tam olarak benimsenememesinden dolayı internet uumlzerinden işe

alım suumlrecinde ccedileşitli sorunlar yaşamakta olduğunu belirtirken Eti Şirketler Topluğu ve Pınar

Suumlt ise herhangi bir sorun yaşamamaktadır Son olarak internet uumlzerinden işe alımla ilgili

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 21: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

83

gelecek doumlnemlerdeki beklentilerin neler olduğunu ortaya ccedilıkarmaya ccedilalışan soruya sadece

Alpata Gıda insan kaynakları sorumlusu cevap vererek ldquoBuumltuumln işe alım suumlreccedillerinin internet

uumlzerinden gerccedilekleştirilmesi kırtasiye ve zaman tasarrufu ile daha kısa suumlre iccedilinde personel

temini sağlarrdquo demiştir

Guumlnuumlmuumlzde işletmeler internet uumlzerinden işgoumlren teminini iki şekilde gerccedilekleştirmektedirler

birincisi kendilerine ait kurumsal web siteleri ikincisi ise internetteki profesyonel işe alım

siteleri İşletmeler tarafından internet uumlzerinden işgoumlren temininin tercih edilmesinin

nedenlerinin başında internet sayesinde işe alım suumlrecinin oldukccedila hız kazanmış olması

gelmektedir İşletmeler E-İşe Alım sayesinde ccedilok sayıda kaliteli adaya daha kısa suumlrede

ulaşma imkacircnı bulmaktadır İşletmeler internetteki web siteleri aracılığıyla işgoumlren aday

havuzunun oluşturulması ilk oumln elemenin gerccedilekleştirilmesi ve işgoumlren adaylarına seccedilim

sonuccedillarının goumlnderilmesi gibi işlemleri rahatlıkla yerine getirebilmektedirler Şirketler uumlye

oldukları işe alım sitelerinde istedikleri zaman ilanlarını yayınlayabilme şansına sahip

olmakta ve bu ilanlara gelen yanıtları kendi oumllccediluumltlerine goumlre kısa suumlrede eleyip

değerlendirebilmektedirler İşletmeler vizyonları hedefleri firma kuumlltuumlrleri ve finansal

yapıları ile ilgili bilgileri bu tuumlr sayfalara aktarabilmekte ve daha kalifiye işguumlcuumlne

ulaşabilmektedirler

E-İşe Alım uygulaması sayesinde işletmeler işe alım maliyetlerini oumlnemli miktarda

azaltabilirler Ccediluumlnkuuml ccedilok buumlyuumlk bir aday veri tabanına oldukccedila duumlşuumlk bir uumlcret oumldeyerek

ulaşma imkacircnını elde etmişlerdir Mektup faks e-mail gibi youmlntemlerle gerccedilekleştirilen

başvuruların dosyalanması sınıflandırılması gibi işlemleri ortadan kaldırarak oumlnemli bir

zaman ve işguumlcuuml tasarrufu sağlamaktadır İnternet uumlzerinden işe alım sayesinde işletmeler

geniş bir işgoumlren aday havuzu sağlayıp en iyi işgoumlreni seccedilme fırsatı yakalamaktadır

Guumlnuumlmuumlz teknoloji yoğun ortamına işletmeler de ayak uydurmakta ve E-İşe Alım uygulaması

gittikccedile daha ccedilok benimsenmektedir Dolayısı ile yakın gelecekte işletmelerde tuumlm işgoumlren

temin suumlrecinin internet uumlzerinden gerccedilekleştirileceği oumlngoumlruumlsuuml ccedilok da yanlış olmayacaktır

Ccedilalışmanın yapıldığı doumlnemde E-İKY uygulaması yapan sınırlı sayıda işletme bulunmaktadır

ve bu bakımdan araştırma sadece uumlccedil işletmede yapılmıştır Dolayısıyla bu ccedilalışma ile elde

edilen veriler genellenemez Bundan sonra yapılacak ccedilalışmalarda goumlruumlşuumllen insan kaynakları

sorumlusu sayısı arttırılıp E-İşe Alım ile ilgili bu uygulamayı yapan buumltuumln işletmelere youmlnelik

bir genelleme elde edilebilir Aynı zamanda işgoumlrenler uumlzerinde de E-İşe Alıma youmlnelik

benzer bir ccedilalışma uygulanabilir

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 22: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

84

Kaynakccedila

Aktan C C ve Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat s 118-134

Bayraktaroğlu S ve Tunccedilbilek M (2002) Bilgi Toplumunda İKYrsquonin Değişen Yuumlzuuml 1

Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 10-11 Mayıs Kocaeli Uumlniversitesi

Kocaeli

Bozkurt V (2003) Bilgi Toplumunun Getirdikleri ve Tuumlrkiye İş Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve

İnsan Kaynakları Dergisi 5 (2)

Can N (2002) Değişim Suumlrecinde Eğitim Youmlnetimi Milli Eğitim Dergisi Sayı 155- 156

Yaz-Guumlz

Dikkaya M ve Oumlzyakışır D (2006) Kuumlreselleşme ve Bilgi Toplumu Eğitimin

Kuumlreselleşmesi ve Neo-Liberal Politikaların Etkileri Uluslararası İlişkiler 3 (9) s

151-172

Erdal M (2005) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi

httpwwwinsankaynaklaricomcnContentPrintaspBodyID=974-33k

(İndirilme Tarihi 13 Ekim 2005)

Erdem B ve Kabakccedilı E (2004) Otel İşletmelerinde İnternet Uumlzerinden İşe Alım

Uumlzerine Ampirik Bir Araştırma 3 Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler Kitabı Osman Gazi Uumlniversitesi Yayın No 108 Eskişehir 25-26 Kasım

Guumlloğlu T ve Sertkan M (2003) ldquoYeni Teknolojilerin Ccedilalışma İlişkilerine Etkisi Kamu-İş

İş Hukuku ve İktisat Dergisi Cilt 7 ss 287ndash297

Goumlccedilguumln P (2001) İşe Alımda Hızla Yaygınlaşan Bir Youmlntem E- İşe Alım

httpwwwkobifinanscomtrarticleview600531231 - 67k - İndirilme Tarihi 22

Kasım 2005

Iraz R ve Yıldırım E (2005) Bilgi Youmlnetimi Anlayışının Benimsenmesi ve Bilgi

Teknolojileri Uygulamalarının İnsan Kaynakları Youmlnetimine Etkileri E-Learning

Oumlrneği 4Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Değişim

Yayınları 15-16 Eyluumll Sakarya

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)

Page 23: E-İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİNDE E İE ALIM SÜRECİekurgu.anadolu.edu.tr/assets/upload/pdf/20160531150024_ekurgu.pdf · insan kaynakları profilini değiime ayak uyduracak ekilde

85

Keser A (2002) Değişen Youmlnleriyle Personel Youmlnetimi İnsan Kaynakları Youmlnetimi İş

Guumlccedil Enduumlstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 4 (1)

Kocamaz M ve Soyuer H (2003) İşletmelerde Bilgisayar Destekli İnsan Kaynağı

Değerlendirme ve Seccedilme Suumlreci II Ulusal Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi

Bildiriler s 673-684 17-18 Mayıs İzmit

Kazan H Karadal H ve Uygun M (2003) Bilişim Teknolojilerine Geccediliş Suumlrecinde Kuumlccediluumlk

ve Orta Oumllccedilekli Sanayi İşletmelerinin Temel Uumlretim ve Youmlnetim Sorunları Aksaray

Oumlrneği 21 Yuumlzyılda KOBİler Sorunlar Fırsatlar ve Ccediloumlzuumlm Oumlnerileri Sempozyumu

Gazimagusa Kıbrıs 3-4 Ocak s 1-16

Oumlge S (2004) Elektronik İnsan Kaynakları Youmlnetimi (E-HRM)rsquo nde İnsan Kaynakları

Enformasyon Sistemi (HRIS)rsquo nin Oumlnemi ve Temel Kullanım Alanları 3 Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi Bildiriler Kitabı Eskişehir Osman Gazi

Uumlniversitesi Yayın No 108 25-26 Kasım

Oumlksuumlz B (2011) E-İşe Alım Suumlrecinde Kurumsal Web Sitelerinin Kullanımı ve Konu

Uumlzerine Bir Araştırma ZKUuml Sosyal Bilimler Dergisi 7 (14) s 267-284

Oumlzyakışır D (2005) Bilgi Toplumu

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=602 (İndirilme Tarihi 23

Kasım 2005)

Şen A ve Kaleli N (2003) Bilgi Toplumu İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk II Ulusal

Bilgi Ekonomi ve Youmlnetim Kongresi 17-18 Mayıs İzmit

Tekin M ve Ccediliccedilek E (2005) Bilgi Ccedilağında Bilgi Toplumu ve Bilgi Ekonomisi

httpwwwbilgiyonetimiorgcmpagesmkl_gosphpnt=149 (İndirilme Tarihi 12

Aralık 2005)