SentencjaTen jest najszcz´Êliwszy

z ludzi, kto koniec ˝ycia umie powiàzaç z jego poczàtkiem.

Johann Wolfgang von Goethe

W NUMERZE

PIÑTEK

29

GRUDNIA

2006 r.

DZIENNIK POLSKI NA LITWIE. UKAZUJE SI¢ OD 1 LIPCA 1953 ROKU Nr 246 (15549 ) Cena 1 Lt (w tym 5% PVM)

Rosyjsko-bia∏oruski spór o cen´ gazu mo˝e doprowadziç do przerwania dostaw na Litwie

Gazu b´dzie mniej albo wcalePrzys∏owie: „Gdzie dwóch

si´ k∏óci, tam trzeci korzysta” nijak ma si´ do sytuacji Litwy, zresztà jak i ca∏ej Europy wo-bec sporu mi´dzy Moskwà i Miƒskiem o cen´ gazu, jakà Bia∏orusini b´dà musieli za-p∏aciç „Gazpromowi” za dosta-wy paliwa od Nowego Roku.

Moskwa stawia spraw´ jasno i kategorycznie — albo rosyjski udzia∏ w bia∏oruskim gazociàgu, albo „Gazprom” podwaja do-tychczasowà cen´ za gaz dostar-czany na Bia∏oruÊ. ¸ukaszenka stawia spraw´ jeszcze jaÊniej — ˝adnych udzia∏ów w gazociàgu oraz ceny na starej pozycji, mo˝e ciut wy˝sze, albo zakr´ca kurek gazowy dla Europy, w tym te˝ dla Litwy.

„Gazprom” przez Bia∏oruÊ dos-tarcza oko∏o 20 proc. swego gazu do Europy. Litwa natomiast, jak i Kaliningrad, jest w 100 proc. uzale˝niona od bia∏oruskiej rury. W razie eskalacji napi´cia na linii Moskwa-Miƒsk ju˝ za kilka dni nasz kraj mo˝e zostaç przy pustej rurze gazowej. Mimo wielkich pro-jektów i jeszcze wi´kszych dysku-sji na ten temat, Litwa dotychczas nie zadba∏a o jakàkolwiek alterna-tyw´ dostaw gazu. W kraju nie ma nawet zbiornika rezerwowego ga-zu ziemnego, o którym mówi si´ wy∏àcznie przy okazji kolejnych sporów o gaz Putina z ¸ukaszenkà. Najbli˝sze zapasy gazu znajdujà si´ na ¸otwie tu˝ przy granicy z Litwà. Spó∏ka „Lietuvos dujos” jest

zobligowana do przechowywania tam zapasów na okres oko∏o 1 miesiàca.

— W pierwszej kolejnoÊci gaz z tej rezerwy trafi do odbiorców pry-watnych, poniewa˝ przemys∏owcy oraz inni odbiorcy majà mo˝liwoÊç zamieniç gaz paliwem alternatyw-nym, jak na przyk∏ad mazut, ori-mulsja lub w´giel — powiedziano nam w resorcie gospodarki.

Odbiorcy prywatni mogà mieç nadziej´ jedynie na te rezerwy, bo-wiem na inne trudno liczyç.

Jakie inne wewn´trzne rezerwy gazu sà na Litwie i na jak d∏ugo ich wystarczy, nikt z urz´dników konkretnie mówiç nie chce, bàdê powiedzieç nie umie.

Premier Gediminas Kirkilas, pos∏ugujàc si´ retorykà Kubusia Puchatka powiedzia∏ w wywiadzie dla „Îini˜ radijas”, ˝e „mamy co nieco” gazu i ˝e tego gazu „wystar-czy na jakiÊ czas”.

PróbowaliÊmy dowiedzieç si´ w Litewskim Urz´dzie Metrologii, ile mo˝e wynieÊç puchatkowe „ma∏e co nieco” i „jakiÊ czas”. SpecjaliÊci z urz´du powiedzieli nam, ˝e takie „miary” nic nie majà z konkretnà iloÊcià, wielkoÊcià i w ogóle z po-miarami.

— Metrologia jest naukà Êcis∏à, wobec czego okreÊlajàc miar´ cze-gokolwiek nale˝y zawsze podawaç dok∏adnà iloÊç — na przyk∏ad 10, 20, 35... — wyjaÊni∏ na Pranci‰kus Îekonis, dyrektor wydzia∏u metro-logii.

(Dokoƒczenie na str. 3)

www.kurierwilenski.lt

6Podró˝e

Jedziemy do Kossowa!

„Jedziemy do Kossowa!” – napisaliÊmy SMS-a do Wilna. Nikt, co prawda, na serio tego nie odebra∏, lecz po NieÊwie˝u, przez Baranowicze i Iwancewicze, trafiliÊmy w∏aÊnie tam.

5Wydarzenia

Jest podejrzany w sprawie otrucia Juszczenki

Próby otrucia Wiktora Jusz-czenki w 2004 r. móg∏ dokonaç ochroniarz by∏ego zast´pcy szefa ukraiƒskiej S∏u˝by Bezpie-czeƒstwa (SBU) — poda∏ wczoraj dziennik ,,Siegodnia”, powo∏ujàc si´ na êród∏a w ukraiƒskiej mi-licji.

Z powodu sporu „Gazpromu” z Miƒskiem o cen´ gazu najbardziej mo˝e straciç litewski odbiorca Fotomonta˝ Marian Paluszkiewicz

Nieoczekiwane odkrycie poetki litewskiej

Papie˝ mia∏ domieszk´˝mudzkiej krwi

Zmar∏y w ubieg∏ym roku Jan Pawe∏ II by∏ dla Litwy kimÊ bli˝szym, ni˝ dotychczas sàdzono. Nie wàtpi w to 79-letnia poetka Sofija ·viesaitò z Mo˝ejek, która zebra∏a materia∏y historyczne.

Gromadzone przez d∏u˝szy czas dane kobieta starannie spisa∏a i wszystko przekaza∏a swym krewnym za granicà.

Ukryto materia∏y badaƒ

Kobieta ma obawy, ˝e Polacy ukrywajàcy litewski rodowód papie˝a Karola Wojty∏y mogà zniszczyç jej r´kopis. Jan Pawe∏ II by∏ pierwszym na przestrzeni 455 lat papie˝em niew∏oskiej narodowoÊci.

„Polacy byli z tego niezwykle dum-ni. Litewskie korzenie pomniejszy∏yby znaczenie dla tego kraju oraz Êlad Pol-ski w dziejach KoÊcio∏a” — twierdzi poetka z Mo˝ejek. „Nie r´cz´ g∏owà,

˝e ca∏y mój materia∏ jest autentycz-ny, ale wierz´ w to. Ponadto posia-dam powa˝ne faktyczne dowody. Swojà robot´ zrobi∏am, a teraz niech kontynuujà jà inni. Sàdz´, ˝e to wszystko dok∏adnie mogliby zbadaç litewscy historycy” — mówi ·viesaitò. Kobieta twierdzi, ˝e pracuje dla dobra Litwy i pragnie tylko jednego: przy-wrócenia historycznej prawdy.

(Dokoƒczenie na str. 8)

Przedsi´biorcy przekonujà si´ do nowej tradycji

Dwa tygodnie relaksuna Êwi´ta

W niektórych przedsi´bior-stwach kraju w ostatnie lata stajà si´ tradycjà d∏u˝sze, op∏acane poprzez firm´, wakacje pracow-ników na okres od Êwiàt Bo˝ego Narodzenia i Nowego Roku. Trwajà zazwyczaj do 2-3 stycz-nia.

Mimo ˝e nie brakuje przy-padków, gdy dla dobra firmy pra-cownicy sà zmuszani pracowaç równie˝ w dni Êwiàteczne, to wyglàda, ˝e ta nowa tradycja waka-cji Bo˝enarodzeniowych zwiastuje nadejÊcie powa˝nych zmiany w sposobie myÊlenia kierownictwa przedsi´biorstw. Bezwzgl´dne wy-korzystanie pracowników, które by∏o charakterystyczne dla pierw-szych lat niepodleg∏oÊci Litwy, po-woli przekszta∏ca si´ w namiastk´ szacunku kierownictwa firm do zatrudnionych u nich osób.

— Pozytywnie odbieram tra-

dycj´ d∏u˝szych wakacji op∏aca-nych przez przedsi´biorstwo. Je˝eli firma zapewnia pracownikom kilkutygodniowe Êwiàteczne wa-kacje, przestrzega ustawodawstwa i nie dopuszcza ˝adnych odchyleƒ od litery prawa, mo˝na si´ z te-go tylko cieszyç. JednoczeÊnie Êwiadczy to o kondycji finasowej przedsi´biorstwa jakà uda∏o si´ osiàgnàç w ciàgu roku — mówi Algirdas Sysas, przewodniczacy komitetu ds. socjalnych i pracy w Sejmie RL.

Pracownicy sà raczej zadowo-leni z d∏u˝szych wakacji, które sà op∏acane, niektóre przedsi´biorstwa do∏àczajà do wyp∏aty Êwiàteczne premie.

— OczywiÊcie, ˝e ja i moi koledzy jesteÊmy zadowoleni z d∏u˝szych wakacji. OtrzymaliÊmy równie˝ premi´ Êwiàtecznà.

(Dokoƒczenie na str. 3)

Sofija ·viesaitò z Mo˝ejek twierdzi, ˝e pracuje dla dobra Litwy i pragnie tylko jednego: przywrócenia histo-rycznej prawdy Fot. „Lr”

9Sport

Czy to ju˝ Êmierç szachów?

Po tym, jak mistrz Êwiata, Rosjanin W∏adimir Kramnik przegra∏ mecz z komputerem Deep Fritz 10, trzeba pogodziç si´ z faktem, ˝e w pojedynku ze sztucznym umys∏em ludzka inte-ligencja skazana jest na pora˝k´.

7Byç kobietà

Wyhaftowaç... radoÊçW Êrodku pokoiku na stoli-

ku zas∏anym pi´knà haftowanà serwetà — ogromna roz∏o˝ysta choinka. Taka nietypowa, taka ciep∏a — upi´kszona girlandami z ró˝nokolorowych papierków od cukierków, anio∏kami wyci´tymi z bia∏ego papieru, b∏yszczàcymi dzwoneczkami z kolorowej folii i przyprószona p∏atkami waty. A dooko∏a obrazy, obrazy...

2 WYDARZENIA Piatek, 29 grudnia 2006 r.

Redaktor naczelny — Robert Mickiewicz (tel. 260 84 44, e-mail: redaktor@kurierwilenski.lt).Dziennikarze: Krystyna Adamowicz (news@kurierwilenski.lt), Aleksander Borowik (info@kurierwilenski.lt), Zygmunt ˚danowicz — zast´pcy redaktora nacz. (tel. 260 84 46), Anna Cebula (spol@kurierwilenski.lt), Helena G∏adkowska, Sabina Juchniewicz, Witalis Masenas(kultura @kurierwilenski.lt), Stanis∏aw Tarasiewicz (polityka@kurierwilenski.lt), Marian Palusz-kiewicz — fotoreporterWspó∏pracownicy: Danuta Kamilewicz, Jadwiga Podmostko, Jan Sienkiewicz, Alina Sobolewska, Julitta TrykSekretariat: Daniel Mackiewicz (sekret@kurierwilenski.lt, tel. 260 84 47) — sekretarz odpowiedzialny, Alina Baniukiewicz — ∏amanie komputerowe, Lucja Stankevičiūtė — pro-jektant graficzny, Walentyna Ma˝ul, Halina Taukin — sk∏ad komputerowy, Barbara Mintau-tienė — t∏umaczka, Bronis∏awa Michaj∏owska, Iwona Aleksandrowicz — styl-korekta

Zbigniew Markowicz — promocja (tel. 260 84 44), Dariusz Guszcza, Weronika Wojsznis — reklama (tel. 212 30 40, e-mail: reklama@kurierwilenski.lt), Andrzej Podworski — kolporta˝-prenumerata (tel. 260 84 44, e-mail: kolport@kurierwilenski.lt). Nak∏ad — 3 800 egz.Materia∏ów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo do skracania i adiustacji tek-stów. Za treÊç og∏oszeƒ redakcja nie odpowiada. Opinie Czytelników zawarte w ich listach nie zawsze sà zbie˝ne z opinià redakcji.

Wydawca Vš Į “Kurier Wilenski” (tel. 260 84 44). Druk UAB “KLION”Dział promocji, reklamy, kolporta˝u i prenumeraty — Vš Į „Vilnijos žodis”Wsparcie finansowe — Senat RP i Fundacja “Pomoc Polakom na Wschodzie”

Birbynių g. 4a, 02121-30 Vilnius, Lietuvos Respublika, tel./fax 260 84 44ISSN 1392-0405

...Henryka Sosnowskiego, by∏ego pilota-instruktora z 34-letnim doÊwiadczeniem, kapita-na pasa˝erskich samolotów odrzutowych, obec-nie prezesa Fundacji Kultury Polskiej na Litwie im. Józefa Montwi∏∏a

Cytat dnia

Na ile, Pana zdaniem, sà niebezpiecz-ne incydenty podobne do tego, który wydarzy∏ si´ w pobli˝u Wileƒskiego Lotniska, gdy nieznani sprawcy wystrzelili petard´ w làdujàcy samolot?

Nie straszmy ludzi! Petarda to nie rakieta przeciwlotnicza. Niedu˝y ∏adu-nek prochu w petardzie nie jest w stanie wyrzàdziç absolutnie ˝adnej szkody wspó∏czesnym samolotom. Ich kad∏uby sà produkowane z bardzo odporne-go metalu, którego nie mo˝e uszkodziç petarda. Si∏a uderzeniowa petardy jest minimalna i jej ∏adunek po prostu rozprasza si´ w powietrzu. Z tych samych powodów nie wchodzi w rachub´ tak˝e uszkodzenie silnika samolotu.

Czy w Pana praktyce dochodzi∏o do podobnych sytuacji?Jako lotnik przeszed∏em specjalne przygotowanie, odbywa∏y si´

treningi, çwiczenia przysposabiajàce do zachowania si´ nawet w wypadkach zagro˝enia terrorystycznego, jednak na szcz´Êcie zdoby-

ta wiedza i umiej´tnoÊci nigdy nie przyda∏y si´.Jak, Pana zdaniem, do podobnych incydentów sà przygoto-

wane wspó∏czesne litewskie lotniska oraz piloci?Nadal utrzymuj´ kontakty z kolegami, którzy pozostali w bran˝y,

wi´c zapewniam, ˝e bezpieczeƒstwo lotów na Litwie jest na bardzo wysokim poziomie. W jego zapewnieniu pomagajà nam mi´dzy innymi fachowcy z USA i UE, w tym z Polski.

Rozmawia∏ Robert Mickiewicz

1.

2.

3.

„I dzisiaj nie mam nazwiska. Przyznam jednak, ˝e szukam. Szukam tak, ˝e nawet zaczynam to Êniç, poniewa˝ na tyle to jest dla mnie wa˝ne i potrzebne” — powiedzia∏ prezydent Litwy Val-

das Adamkus o poszukiwaniach kandydata na stanowisko dyrektora Departamentu Bezpieczeƒstwa Paƒstwowego.

Trzy pytania do...

Zdj´cie dnia

„Codziennie patrz´ na swe r´ce i nie mog´ tego zrozumieç” — mówi∏a Alba Lucia C. po wyjÊciu ze szpitala. Ta mieszkanka Kolumbii jest pierwszà na Êwiecie kobietà, której przeszczepiono obie r´ce. Pionierski zabieg prze-prowadzili lekarze ze szpitala La Fe w Walencji. Odpowiedniego dawc´ znaleziono 30 listopada, skomplikowana operacja trwa∏a ponad dziesi´ç godzin. Szef zespo∏u medycznego, Pedro Cavadas stwierdzi∏, ˝e pacjentka powinna zyskaç czucie w r´kach za oko∏o 6 miesi´cy. Kobiecie amputowa-no r´ce ponad trzydzieÊci lat temu, po eksplozji w laboratorium chemicz-nym, w którym pracowa∏a Fot. EPA-ELTA

Komentarz dnia

Jak w bajceJak dobrze byç prezydentem na Litwie i to nie tyl-

ko z powodu przys∏ugujàcych g∏owie paƒstwa przy-wilejów. Prezydent jest u nas prawdziwym Êwi´tym Miko∏ajem, a to niewàtpliwie znacznie wi´cej ni˝ jakieÊ tam rezydencje, limuzyny czy poz∏acane ubi-kacje. Âwi´ty Miko∏aj z urz´du mo˝e na prawo i lewo rozdawaç prezenty i to nie tylko dzieciom. Wczoraj prezent od prezydenta pod choink´ dostali policjanci, którzy do 1991 roku s∏u˝yli w sowieckiej milicji. Nasz Êwi´ty Miko∏aj, na co dzieƒ rezydujàcy w pa∏acu pre-zydenckim, jednym podpisem pod weto na poprawk´ do ustawy o emeryturach s∏u˝b mundurowych uszcz´Êliwi∏ oko∏o 5000 anio∏ów stró˝ów z sowieckà przesz∏oÊcià.

Sytuacja rozwija∏a si´ jak w ka˝dej porzàdnej baj-ce. Najpierw jakieÊ niewidzialne czarne si∏y wnios∏y poprawk´ do Ustawy o emeryturach s∏u˝b mun-durowych, na mocy której mundurowym do sta˝u emerytalnego nie zaliczano by lata s∏u˝by w milicji. Wystraszeni policjanci-milicjanci masowo zacz´li

sk∏adaç podania o zwolnie-nie, aby zdà˝yç na emerytur´ jeszcze przed wejÊciem w ˝ycie ustawy. W kraju powsta∏a pa-nika, ˝e czarne si∏y pozbawià Litw´ resztek praworzàdnoÊci. I wszyscy, w tym nawet przewodniczàcy Sejmu (tego samego Sejmu, który przyjà∏ t´ idiotycznà poprawk´), swe oczy obrócili w stron´ naszego Êwi´tego Miko∏aja — ostatniej deski ratunkowej w walce z si∏ami z∏a. I oczywiÊcie, jak to w bajce, dobro zwyci´˝y∏o — Êwi´ty Miko∏aj na∏o˝y∏ weto na poprawk´. Nasz Êwi´ty Miko∏aj mo˝e wszystko, oprócz niestety jednej rzeczy — zrobiç tak, aby w naszej bajce nie trzeba by∏o wi´cej czyniç podobnych cudów powodujàcych ba∏agan w zarzàdzaniu paƒstwem. Ale przecie˝ za-prowadzenie porzàdku w paƒstwie nie le˝y w gestii Êwi´tego Miko∏aja.

Robert Mickiewicz

Incydent w pobli˝u pasa startowego Wileƒskiego Lotniska

Petardà w samolotPetarda wystrzelona w

pobli˝u Wileƒskiego Lotniska zmusi∏a za∏og´ làdujàcego sa-molotu do zboczenia z trasy. W wyniku incydentu nikt nie ucierpia∏.

Alvydas ·umskas, wicedyrektor administracji Lotnictwa Cywil-nego Litwy, odpowiedzialnej za bezpieczeƒstwo i organizowanie lotów, poinformowa∏ BNS, ˝e do incydentu dosz∏o w Êrod´ o godz. 17.14 podczas làdowania samolotu „SAAB 2000” linii lotniczych „fly-LAL-Lithuanian Airlines”.

Jak poinformowa∏ ·umskas, gdy do pasa startowego pozostawa∏o oko∏o 1,5 km, z osiedla Soleniki ktoÊ wystrzeli∏ petard´ w kierunku samolotu. W tym czasie samolot by∏ na wysokoÊci 75 metrów, a petarda przelecia∏a pod samolotem.

Pilot dokona∏ nag∏ego manew-ru, a nast´pnie samolot pomyÊlnie wylàdowa∏. Pasa˝erowie nie ucier-pieli.

Po zapoznaniu si´ z notowania-mi radaru ·umskas stwierdzi∏, ˝e

manewr pilota by∏ odruchowy.·umskas zaznaczy∏, ˝e podob-

ny incydent na Wileƒskim Lotni-sku wydarzy∏ si´ po raz pierwszy. Mieszkaƒcy okolicznych osiedli nie sà uprzedzeni, ˝e strzelanie petard w pobli˝u pasa startowego jest niebez-

pieczne. Po tym incydencie miejsco-we starostwa majà poinformowaç o tym mieszkaƒców.

OkolicznoÊci incydentu bada policja. Na razie nie ustalono, kto strzela∏ petardy.

BNS

Podobny incydent na Wileƒskim Lotnisku wydarzy∏ si´ po raz pierwszy Fot. Marian Paluszkiewicz

Niemcy zaniepokojone sporem Gazpromu z Bia∏orusià

Europa powinna redukowaçswe uzale˝nienia

Kanclerz Niemiec Angela Mer-kel wskaza∏a wczoraj na potrzeb´ dywersyfikacji êróde∏ zaopatrze-nia w energi´. Niemiecki mini-ster gospodarki zaapelowa∏ o jak najszybsze rozwiàzanie sporu o cen´ gazu mi´dzy Gazpromem a Bia∏orusià.

„Europa musi redukowaç swe uzale˝nienia, aby zagwarantowaç so-bie d∏ugofalowe zaopatrzenie w ener-gi´” — napisa∏a Angela Merkel w arty-kule, który dzisiaj uka˝e si´ w gazecie kó∏ gospodarczych „Handelsblatt”.

Zdaniem pani kanclerz, takie podejÊcie jest nakazem zdrowego rozsàdku, z punktu widzenia go-spodarki, bezpieczeƒstwa i polityki. Angela Merkel podkreÊli∏a przy tym, ˝e w sprawach zaopatrzenia w ener-gi´ „Europa musi mówiç jednym g∏osem”.

Rosj´ kanclerz okreÊli∏a jako „wa˝-nego partnera w dziedzinie energe-tyki”. Zapowiedzia∏a, ˝e nowy uk∏ad o partnerstwie i wspó∏pracy mi´dzy

Rosjà a Unià Europejskà b´dzie zawie-ra∏ „ambitny rozdzia∏ energetyczny”.

Angela Merkel poinformowa∏a, ˝e na szczycie przywódców UE w marcu 2007 roku powinien zostaç przyj´ty „plan dzia∏ania w dziedzinie polityki energetycznej dla Europy”. 1 stycznia 2007 r. Niemcy obejmujà na pó∏ roku przewodnictwo w UE.

Merkel wyrazi∏a te˝ przekonanie, ˝e w dziedzinie efektywnoÊci energe-tycznej i odnawialnych êróde∏ ener-gii nie zosta∏y jeszcze wykorzystane wszystkie mo˝liwoÊci.

Rzàd niemiecki wyrazi∏ wczoraj zaniepokojenie sporem o cen´ gazu mi´dzy rosyjskim Gazpromem a Bia∏orusià. Minister gospodarki Nie-miec Michael Glos zaapelowa∏ do obu stron o jak najszybsze znalezie-nie trwa∏ego rozwiàzania konfliktu „i udowodnienie tym samym swej niezawodnoÊci jako dostawca i jako kraj tranzytowy”.

Glos podkreÊli∏, ˝e konflikt Gaz-promu z Bia∏orusià nie zagra˝a obec-

nie bezpieczeƒstwu energetycznemu Niemiec; minister wskaza∏ na znacz-ne zapasy gazu oraz na relatywnie ma∏à iloÊç tego surowca, docierajàcà gazociàgiem przez Bia∏oruÊ.

PAP

Ukraina gotowa pomóc W razie problemów z dosta-

wami rosyjskiego gazu dla paƒstw Europy Zachodniej przez Bia∏oruÊ, Ukraina gotowa jest zwi´kszyç tranzyt tego surowca przez swoje terytorium — oÊwiadczy∏ wczoraj szef ukraiƒskiego resortu paliw i energetyki Jurij Bojko.

„JesteÊmy w stanie udzieliç pomocy europejskim odbiorcom (gazu), zwi´kszajàc tranzyt o iloÊci konieczne do zapewnie-nia stabilnego funkcjonowania naszych sàsiadów z Unii Europej-skiej” — powiedzia∏ Bojko.

Poinformowa∏, ˝e jego resort przeanalizowa∏ ju˝ mo˝liwe sce-nariusze rozwoju sytuacji.

Piàtek, 29 grudnia 2006 r. WYDARZENIA 3Weto prezydenta

Prezydent Valdas Adamkus zawetowa∏ przyj´te przez Sejm poprawki ustawowe, zmniej-szajàce emerytury osób z d∏ugim sta˝em.

W podpisanym wczoraj dekre-cie, na mocy którego prezydent zwróci∏ Sejmowi do powtórnego rozpatrzenia niniejszà poprawk´, powiedziane jest, ˝e paƒstwo powinno przestrzegaç podj´tych w 1990 r. zobowiàzaƒ w zakresie reformowania systemu spraw wewn´trznych.

Prezydent zaznaczy∏, ˝e no-welizacja koliduje ze s∏usznymi oczekiwaniami osób, które do roku 1990 pracowa∏y w syste-mach spraw wewn´trznych, bezpieczeƒstwa paƒstwowego, ochrony kraju i prokuratury.

Prezydent proponuje w dekre-cie przyj´cie poprawki o tym, aby do sta˝u pracy w∏àczone zosta∏y równie˝ lata pracy funk-cjonariuszy przed odrodzeniem niepodleg∏oÊci.

Ranking popularnoÊci

Prezydent Valdas Adamkus nadal pozostaje na szczycie popularnoÊci.

W grudniu przywódca kraju uzyska∏ 75 proc. przychylnych opinii. Eurokomisarz Dalia Gry-bauskaitò zdoby∏a przychylnoÊç 66 proc. respondentów, szef rzàdu Gediminas Kirkilas — 64. Gdyby jutro mia∏y si´ odbyç wybory do Sejmu, najwi´cej zwolenników zdobyliby socjaldemokraci (16 proc.) i konserwatyÊci (13 proc.).

Nie ˝a∏owaliÊmy na prezenty

Wed∏ug danych sonda˝u, przeprowadzonego przez spó∏k´ RAIT, na prezenty Êwiàteczne w tym roku do 100 Lt zamierza∏o przeznaczyç 40,3 proc. mieszkaƒców kraju. Znacznie przyby∏o osób, zamierzajàcych w czasie Êwiàt ze swych portfeli wydaç 300 i wi´cej litów. W ub. roku stanowili oni 8,2 proc., a w bie˝àcym — 13,4 proc.

Liczba osób, które na pre-zenty Êwiàteczne zamierza∏y wydaç w tym roku 500 i wi´cej litów, w porównaniu z rokiem ubieg∏ym wzros∏a z 2,9 do 4,6 proc. Natomiast liczba osób, zamierzajàcych przeznaczyç na prezenty od 100 do 200 Lt zarówno w roku ubieg∏ym, jak i bie˝àcym pozosta∏a bez zmian — odpowiednio 23,2 i 24,2 proc.

Coraz wi´cej zadowolonych z ˝ycia

Na Litwie jest coraz wi´-cej osób zadowolonych z ˝ycia i pe∏nych wiary, ˝e w przysz∏oÊci b´dzie jeszcze lepiej.

Wed∏ug sonda˝u „Baltijos ty-rimai” a˝ 40 proc. mieszkaƒców Litwy w wieku od 15 do 74 lat optymistycznie ocenia koƒczàcy si´ rok 2006 i twierdzi, ˝e by∏ on dla nich pomyÊlny. Liczba pesymistów, w porównaniu z rokiem ubieg∏ym, zmniejszy∏a si´ o 3 punkty procentowe — zale-dwie 12 proc. uzna∏o ten rok za niepomyÊlny.

BNS

Kalejdoskop

Z okazji 80-letniego jubileuszupozdrowienia dla Jana Pileckiego

Drogi Ojcze! Pozwól dzisiajRzec nam kilka s∏ów:

Ukochany uwielbiony, ˝yj nam sto lat zdrów.Nie znaj nigdy, co to troska albo smutku cieƒ.

˚yczymy tego z serca ca∏ego w Twego jubileuszu dzieƒ.Dzieci Ludmi∏a, Romek i Ania,

a tak˝e wnukowie Julian, Ewa i Robert

„PZU Lietuva” w przysz∏ym roku ma zamiar pozbyç si´ strat

Bilans na koniec rokuZarzàdzana przez polskie-

go giganta ubezpieczeniowego „PZU” spó∏ka „PZU Lietuva” 2006 rok zakoƒczy ze stratà si´gajàcà kilkudziesi´ciu milio-nów litów. W przysz∏ym roku „PZU Lietuva” ma jednak zamiar pozbyç si´ strat.

Nowy przewodniczàcy zarzàdu i generalny dyrektor „PZU Lietuva” Gintautas MaÏeika przyznaje, ˝e spó∏k´ ratuje decyzja akcjonariu-szy o zwi´kszeniu o 30 mln litów kapita∏u ustawowego.

„W tym roku b´dzie niema∏a strata, jednak nowe kierownictwo nie odczuwa z tego powodu stresu, poniewa˝ straty te sà zwiàzane z problemami przesz∏oÊci — decyzjà, podj´tà wed∏ug nie do koƒca po-prawnie przemyÊlanej logiki bizne-su, d∏ugami klientów za nabyte od PZU ubezpieczenia spó∏ek ubezpie-czeniowych „Lindra” oraz „Nord/LB”, które nie b´dà zwrócone. Te d∏ugi nale˝y zlikwidowaç, spisaç na strat´ i zakoƒczyç. Zrobimy to jeszcze w tym roku” — powiedzia∏

MaÏeika.Zwi´kszony kapita∏ ustawowy

pozwoli spó∏ce „oczyÊciç si´” i zaczàç nowy rok przejrzyÊcie i czy-sto. Wed∏ug przedstawicieli spó∏ki, na to jest wystarczajàca iloÊç pieni´dzy i spó∏ka nie ma proble-mu z p∏aceniem.

Jednym z najwi´kszych pro-blemów spó∏ki „PZU Lietuva” pozostajà koszty w∏asne, które decydujà o ma∏ej efektywnoÊci biznesu ubezpieczenia. Przewidu-je si´, ˝e w tym roku wskaênik kosztów w∏asnych b´dzie wynosi∏ ponad 50 procent. W przysz∏ym roku wskaênik ten planuje si´ zmniejszyç do 40 procent, a osta-tecznie — do 30 procent.

Planuje si´ równie˝, ˝e w tym roku suma wp∏at „PZU Lietuva” wyniesie 120 mln litów — o 11 pro-cent wi´cej, ni˝ w roku ubieg∏ym, gdy sprzeda˝ si´ga∏a 108 mln li-tów.

Polski skarbnik ˝àda wyjaÊnieƒ w sprawie dzia∏alnoÊci na Litwie i Ukrainie grupy spó∏ek ubez-

pieczeniowych „PZU Lietuva” zarzàdzanej przez PZU.

Jak twierdzi skarbnik, posia-dajàcy kontrolny pakiet akcji PZU, najwa˝niejszà rol´ w przygotowa-niu i realizacji strategii dzia∏alnoÊci zagranicznej nieoficjalnie odgrywa holenderska grupa finansowa „Eu-reko”. „Na podstawie materia∏ów ze spotkania akcjonariuszy PZU, jakie mia∏o miejsce 5 grudnia, wywnio-skowano, ˝e „Eureko”, posiadajàca niekontrolny pakiet akcji, odgrywa wa˝nà nieoficjalnà rol´ w podj´ciu decyzji dotyczàcych inwestycji” — twierdzi si´ w oÊwiadczeniu pol-skiego skarbnika.

Wed∏ug twierdzeƒ, z powodu wskazanych przez „Eureko” inwe-stycji PZU poniós∏ ogromne straty. Wed∏ug skarbnika ogólna suma strat oddzia∏ów na Litwie i Ukrainie wy-nosi oko∏o 130 mln z∏otych (117 mln litów). Jak twierdzi Polska, straty te mogà oznaczaç naruszenie umowy o prywatyzacji. Grupa „PZU Lietu-va” w pierwszym pó∏roczu dozna∏a strat w wysokoÊci 14,35 mln litów

— wi´cej ni˝ w ciàgu ca∏ego ro-ku 2005, gdy straty ca∏ej grupy wynosi∏y 14,049 mln litów. Jedynie spó∏ka „PZU Lietuva” dozna∏a strat szacowanych na 12,2, mln litów, a „PZU Lietuva gyvybòs draudimas” — 2,15 mln litów.

PZU posiada 99,6 procent kapita∏u ustawowego spó∏ki „PZU Lietuva” oraz 99,14 procent kapita∏u „PZU Lietuva gyvybòs draudimas”. W ubezpieczeniowy biznes na Litwie PZU zainwestowa∏ dotychczas oko∏o 125 mln litów.

W 1999 roku „Eureko” naby∏a 30 procent akcji PZU za 859 mln euro. W 2001 roku rzàd polski zgodzi∏ si´ na sprzeda˝ ubezpieczycielowi jeszcze 21 procent akcji PZU. Jednak rzàd polski nie wywiàza∏ si´ z umo-wy w sprawie 21 procent opcji, które nada∏yby „Eureko” kontrolny pakiet akcji PZU. Polski skarbnik aktualnie zarzàdza 55,1 procentami ustawo-wego kapita∏u PZU, podczas gdy do „Eureko” nale˝y 30,9 procent akcji spó∏ki.

W. M.

S∏odki eksport

Najwi´cej miodu trafia do UEDo krajów Unii Europejskiej

miodu naturalnego eksportuje si´ wi´cej, a do paƒstw trzecich — mniej.

Eksport naturalnego miodu do krajów unijnych w ciàgu 10 miesi´cy tego roku, w porównaniu z odpo-wiednim okresem ub. roku, wzrós∏ 3,8 razy: z 6,663 ton do 25,258.

Przeci´tna wartoÊç kilograma eksportowanego miodu w tym roku wynosi∏a 7,62 Lt i by∏a o 20 proc. mniejsza w porównaniu z tym sa-mym okresem ub. roku (9,52 Lt). W tym roku najwi´cej miodu wywie-ziono do ¸otwy (14 ton) i do Belgii (10 ton).

W 2006 r. w ciàgu 10 miesi´cy

z Litwy do krajów trzecich wyeks-portowano o 22,8 proc. naturalne-go miodu mniej — 11,271 ton, a przeci´tna cena kilograma miodu wynosi∏a 10,55 Lt.

BNS

Naturalny miód – jedna z wizytówek eksportowych Litwy Fot. M. P.

Spór o cen´ gazu mo˝e doprowadziç do przerwania dostaw

Gazu b´dzie mniej albo wcale(Dokoƒczenie ze str. 1)

Nie dowiemy si´ wi´c dok-∏adnie, jakie mogà byç zapasy wewn´trzne i na jak d∏ugo ich wy-starczy, jeÊli po miesiàcu ewentu-alnej blokady wyczerpià si´ zapasy „Lietuvos dujos” w ∏otewskich sk∏adowiskach.

W Ministerstwie Gospodarki nas uspokajajà, ˝e sà mo˝liwoÊci na bie˝àco pope∏niaç zapa-sy na ¸otwie, poniewa˝ tamte sk∏adowiska gazu ziemnego otrzy-mujà gaz z gazociàgu z Pskowa, do którego kurka ¸ukaszenka, na szcz´Êcie, nie ma dost´pu.

Zresztà ani premier, ani mini-ster gospodarki, ani którykolwiek inny urz´dnik nie dopuszcza myÊli, ˝e Bia∏oruÊ zachowa si´ w sposób radykalny, jak te˝ to, ˝e Rosja pozwoli jej na przerwanie dostaw nie tylko do krajów Unii Europejskiej, ale te˝ do samej Ro-sji, do enklawy w Kaliningradzie.

Do naszych urz´dników nie przemówi∏y nawet s∏owa szefa „Gazpromu” Aleksieja Millera, który uprzedzi∏ europejskich part-nerów spó∏ki, ˝e po 1 stycznia 2007 roku mo˝e dojÊç do przerw

w dostawach gazu dla europej-skich odbiorców. 1 stycznia o godz. 10.00 „Gazprom” zamierza bowiem przerwaç dostawy gazu na Bia∏oruÊ. Praktyka wskazuje, ˝e Bia∏oruÊ ucierpi na tym najmniej. Gdy przed ponad rokiem równie˝ dosz∏o do starç cenowych na linii Moskwa — Miƒsk oraz gdy „Gaz-prom” ograniczy∏ dostawy gazu dla Bia∏orusinów, Miƒsk uzupe∏ni∏ uszczerbek gazu z puli transporto-wanego przez Bia∏oruÊ paliwa do Europy, w tym przede wszystkim na Litw´. Wtedy zapasy gazu w kraju wyczerpa∏y si´ bardzo szyb-ko. Trudno wi´c oczekiwaç, ˝e w razie ewentualnej blokady dostaw gazu z Bia∏orusi, nie zabraknie go na Litwie.

Dla odbiorców jest te˝ dobra nowina, bowiem jeÊli nawet gazu zabraknie, „Lietuvos dujos” za-pewnia, ˝e rezygnuje z zapowia-danej wczeÊniej podwy˝ki ceny na gaz. Do 1 lipca 2007 roku odbior-cy prywatni, w zale˝noÊci od iloÊci zu˝ywanego gazu, b´dà p∏acili od 1 do 1,45 lita za m3. Oby gazu by∏o „co nieco”.

Stanis∏aw Tarasiewicz

Przedsi´biorcy przekonujà si´ do nowej tradycji

Dwa tygodnie relaksu na Êwi´ta(Dokoƒczenie ze str. 1)

Mo˝emy nareszcie odpoczàç po ci´˝kiej pracy w ciàgu ca∏ego roku — twierdzi Vitalij Niki‰ovas, pracownik przedsi´biorstwa budo-wy dróg „Fegda”. Nie jest to jedyne przedsi´biorstwo z bran˝y budo-wy dróg, które kultywuje tradycj´ Êwiàtecznych wakacji. Podobne tendencje zauwa˝alne sà równie˝ w innych bran˝ach.

— Z d∏u˝szych wakacji je-stem zadowolony. Mam mo˝liwoÊç nareszcie sp´dziç czas z ˝onà, poÊwi´ciç wi´cej uwagi sprawom

domowym. Mo˝e wybior´ si´ do ki-na, ostatecznie po prostu wypoczn´ — mówi Aleksander Augustynowicz, pracujàcy w firmie produkujàcej wy-roby z drewna.

Tak wi´c, tradycja ta, jak widaç, jest pozytywnie odbierana poprzez pracujàcych. Natomiast pozosta∏ej wi´kszoÊci osób zatrudnionych w przedsi´biorstwach, do których ta tradycja jeszcze nie dotar∏a, pozo-staje czekaç i mieç nadziej´, ˝e na nast´pne Êwi´ta tradycja d∏u˝szych wakacji zawita i do nich.

Witold Janczys

Tysiàce m∏odych chrzeÊcijan w Zagrzebiu

Po∏àczy∏o ich TaizeDziesiàtki tysi´cy m∏odych

chrzeÊcijan z ca∏ej Europy, a tak˝e z innych kontynentów, zgromadzi∏o si´ wczoraj w Zagrzebiu na 29. Europejskim Spotkaniu M∏odych, organi-zowanym tradycyjnie przez ekumenicznà Wspólnot´ z Taize.

Spotkanie w chorwackiej stolicy potrwa do 1 stycznia. Organizato-rzy oczekujà udzia∏u w nim ∏àcznie 40 tysi´cy m∏odych, przede wszyst-kim katolików, ale te˝ protestantów, prawos∏awnych, wyznawców innych religii.

Na terenie zagrzebskich targów oraz w parafiach b´dà uczestniczyli w nabo˝eƒstwach, wspólnych mo-dlitwach, medytacjach oraz dysku-syjnych spotkaniach narodowych i regionalnych.

GoÊcie w wi´kszoÊci mieszkajà bezp∏atnie u chorwackich rodzin.

Europejskie Spotkanie M∏odych zainicjowa∏ w 1980 roku za∏o˝yciel Wspólnoty z Taize — zamordowany w 2005 roku przez psychicznie chorà kobiet´ brat Roger, wywodzàcy si´ z protestanckiej rodziny szwajcarskiej.

PAP

4 WYDARZENIA Piàtek, 29 grudnia 2006 r.

Landwarowianie w liÊcie otwartym do nadkomisarza policji wo∏ajà o pomocW∏adze i mieszkaƒcy Landwarowa za-

rzucajà policji, ˝e niewiele robi w zwalczaniu przemocy i wandalizmu w ich mieÊcie. Policja odpowiada, ˝e robi wszystko co w jej mocy, dlatego sytuacja nie jest tak tragiczna, jak to widzà mieszkaƒcy.

zybedeusz: 27 12 2006 09:45 pmEkstra. KoleÊ wybi∏ szyb´, winna policja. Czyli gdyby narkoman zamor-

dowa∏ babci´, po czym jà zgwa∏ci∏, winna by∏aby policja, bo zamkn´∏a „dealera”? Absurd...

max: 27 12 2006 11:29 pmFajne miasteczko Landwarów. I ludzie sympatyczni tu mieszkajà.

Wandali jest w Landwarowie tyle samo co wsz´dzie. Problem mo˝na rozwiàzaç karzàc za wandalizm dwoma miesiàcami robót publicznych. Popracuje przez miesiàc m∏odzieniaszek od rana do wieczora na widoku u ca∏ego miasteczka, odechce mu si´ okna wybijaç i ∏aweczki ∏amaç. Dziwne, ˝e w∏adza nie potrafi odpowiednio spo˝ytkowaç ogromnà energi´ wanda-li.

zybedeusz: 27 12 2006 11:47 pmWyjàtkowo si´ z Tobà zgodz´. Inna sprawa, e wandal po czymÊ takim

b´dzie nadal bi∏ szyby i twierdzi∏, e mÊci si´ na policji za roboty publiczne. Z takà ich mentalnoÊcià to zakl´te ko∏o by wysz∏o.

KrzyÊ: 28 12 2006 03:54 amLitwa chce byç krajem praworzàdnym. A ile zarabia miesi´cznie

litewski policjant? Mniej, du˝o mniej od skorumpowanego urz´dnika samorzàdowego.

Przyk∏ad? Afera ze zwrotem ziemi prawowitym w∏aÊcicielom.pck: 28 12 2006 08:34 amNie trzeba mi tylko mówiç o êle zarabiajàcym policjancie, w Litwie

procentowo jest najwi´cej policjantów w Europie i co z tego mamy — gene-ralnie nic... Wi´c problem tkwi nie w wyp∏acie tylko w z∏e zorganizowanej pracy...

***Sta˝ pracy funkcjonariuszy paƒstwowych b´dzie liczony inaczej

Przewodniczàcy Sejmu Viktoras Muntianas nazwa∏ b∏´dem przyj´cie przez Sejm poprawki, wed∏ug której zostanie zmniejszona wysokoÊç eme-rytury funkcjonariuszom, pracujàcym ponad 15 lat.

oho: 27 12 2006 04:24 pmZosta∏o jeszcze nauczycielom nie zaliczaç sta˝u lat sowieckich, bo te˝

uczyli wed∏ug programów okupacyjnych (Lenin, partia komunistyczna, rewolucja itd.).

koszmar: 28 12 2006 10:06 amKolejny koszmar, kolejny absurd. Autorzy tej g∏upoty powinni si´

zastanowiç, czy ci ludzie (mam na myÊli tych, którym gro˝à ni˝sze emery-tury) mieli za sowietów jakiÊ wybór — nie by∏o wtedy dwóch stron baryka-dy. Musieli w ten czy inny sposób zarobiç na chleb, niekiedy ratujàc ˝ycie i mienie innych ludzi, jak by∏o, np. w przypadku stra˝y po˝arnej, która wszak równie˝ nale˝a∏a do systemu spraw wewn´trznych. Kiedy te nasze pó∏g∏ówki, znudzone nic nie robieniem, pójdà wreszcie do g∏owy po rozum, zrobià coÊ sensownego dla ludzi, nie dla siebie i swego koryta.

***Turkmenistan: Zaginà∏ kandydat opozycji

w wyborach prezydenckichNurberdy Nurmammedow, przywódca demokratycznego ruchu Agzy-

birlik zaginà∏ w sobot´, tu˝ po udzieleniu wywiadu sponsorowanej przez USA rozg∏oÊni Radio Liberty; od tego dnia brak jakichkolwiek informacji o miejscu jego pobytu.

Mariusz: 28 12 2006 01:08 pmAle˝ wiadomo, wiadomo gdzie jest.Podaj´ adres: Moskwa, ¸ubiankaPojecha∏ w futerku (zima), a jak znam metody sowiecko-rosyjskiej poli-

tyki zagranicznej, to wróci w kuferku (trumna).

Komentarze z www.kurierwilenski.lt

Opinie Czytelników nie zawsze sà zbie˝ne z opinià redakcji

Wystawa w Polskiej Galerii Artystycznej „Znad Wilii”

Anio∏y litewskie i polskieTe „litewskie”, to autor-

stwa Jolanty Ânie˝ko, Jolanty Tei‰erskytò-Sto‰kienò, Reginy Îukauskytò-Budenienò i Aleksan-drasa Vozbinasa. Na wystawie w Polskiej Galerii Artystycznej w Wilnie pokazano ich w malar-stwie sztalugowym — w olejach i akwareli. Ka˝dy z artystów wykona∏ po kilka prac, w cha-rakterystycznym dla siebie stylu — mimo ˝e sà to bardzo ró˝ni twórcy, wystaw´ charakteryzuje jeden wspólny i ciep∏y klimat.

Anio∏y przyjecha∏y nad Wili´ równie˝ znad Odry, z Polski. Aktor-ka-lalkarka Lidia Kurzawowa zapre-zentowa∏a coÊ, co mo˝na nazwaç „rzeêbà w p∏ótnie”. Urodzona w Go∏dapi, absolwentka Wydzia∏u Lal-karskiego w Bia∏ymstoku Warszaw-skiej Paƒstwowej Wy˝szej Szko∏y Teatralnej, pracowa∏a po studiach w Domu Kultury w Suwa∏kach, nast´pnie w Bia∏ostockim Teatrze Lalek. Na poczàtku lat 90-tych wraz z m´˝em, poetà i publicystà Eugeniuszem Kurzawà, przenios∏a si´ do Wilkanowa ko∏o Zielonej Góry, gdzie za∏o˝yli swój prywatny Ogród Sztuk, miejsce szczególne dla zaprzyjaênionych artystów i ich dzie∏.

Zaczyna∏a od szopek bo˝onarodzeniowych

Jako artystka zaczyna∏a od szo-pek bo˝onarodzeniowych, potem zacz´∏a tworzyç anio∏y, na wzór ludzi ró˝nych zawodów, w ró˝nych sytuacjach i uj´ciach. Swe „aniel-skie” wystawy mia∏a w Suwa∏kach, w miastach woj. lubuskiego i wielko-polskiego, bra∏a te˝ udzia∏ w akcjach na rzecz szpitala w Zielonej Górze. Obecna wystawa w Wilnie jest jej drugà prezentacjà zagranicznà, po wystawach w Berlinie.

Jej anio∏y sà bardzo „ludzkimi”, ˝yjà wÊród nas, zajmujàc si´ tymi samymi czynnoÊciami, co ka˝dy z nas. Figurki, wykonane z materii i pokryte z∏otà farbà, przedstawiajà anio∏ów... huÊtajàcych si´, grajàcych na skrzypcach, niosàcych chleb...

Z potrzeby darowania

Dlaczego anio∏y? Sama artystka tak odpowiada na to pytanie:

— Skàd si´ wzi´∏y moje anio∏y? Najpierw z potrzeby darowania rodzinie, przyjacio∏om i dobrym

znajomym czegoÊ wyjàtkowego, wy∏àcznie ode mnie i wykona-nego samodzielnie. Chodzi∏o o unikni´cie dawania ludziom, na których mi zale˝y, prezentu byle ja-kiego, mogàcego wywo∏aç odczucie lekcewa˝enia lub banalnoÊci. Poza tym wzi´∏y si´ z samej przyjemnoÊci obdarowywania; po prostu lubi´ wr´czaç prezenty i obserwowaç re-akcje obdarowywanych... Tym bar-dziej, ˝e na tych anio∏ach by∏ i jest mój Êlad, który w´druje ró˝nymi sposobami do ludzi.

Ta pierwsza potrzeba i pozy-tywne reakcje na nià wywo∏a∏y we mnie jakiÊ twórczy impuls, zaktywizowa∏y mojà energi´ i wdar∏y si´ w mojà rzeczywistoÊç; zmieni∏y jà. DziÊ ˝yj´ na co dzieƒ z anio∏ami. Okaza∏o si´ bowiem, ˝e przy szarzyênie codziennoÊci ezoterycznoÊç, a i niepowtarzalnoÊç anio∏ów, wzbudzajà coraz wi´ksze zainteresowanie. Pojawi∏y si´ zapro-szenia, zacz´∏y si´ spotkania, wysta-wy, wyjazdy zagraniczne. Niekiedy proÊby o komentarz. Wówczas zwy-kle mówi´, ˝e moje anio∏y — anio∏y wilkanowskie, gdy˝ powstajà w wiejskim domu w Wilkanowie — sà tak dobre, jak ludzie, a ludzie z kolei bywajà tacy, jak... anio∏y. I to porów-nanie z kimÊ niewidzialnym chyba nas dowartoÊciowuje, uszlachetnia, a mo˝e nawet zobowiàzuje... Byç mo˝e rzeczywiÊcie dzi´ki nim sta-jemy si´ odrobin´ lepsi? Ot, taka terapia na w∏asny u˝ytek. W dzi-siejszym Êwiecie wszyscy przecie˝ potrzebujemy dobrych emocji.

Anio∏y pod r´kà

Moje anio∏y nie nale˝à do ga-tunku wysoko fruwajàcych pod

koÊcielnymi sklepieniami; sà zawsze pod r´kà i mo˝e dlatego dzia∏ajà uzdrawiajàco, wr´cz terapeutycznie. Wiem, ˝e dzi´ki tym postaciom w szatach, powleczonych starym z∏otem, wiele osób czuje si´ bez-pieczniej, spokojniej. Bywajà te˝ tacy, którzy potrafià si´ na ich widok niespodziewanie wzruszyç. Zawsze mnie to dziwi, gdy˝ wiem, i˝ to tylko materia, przeze mnie ukszta∏towana, ale zarazem cieszy, ˝e coÊ w niej niematerialnego. Anielskiego?

Od kilku lat oswajam materia∏, tworzàc rzeêby. Daj´ im form´, kszta∏t, cechy charakteru, a one po-tem, niezale˝nie ju˝ ode mnie, ˝yjà w∏asnym ˝yciem, wià˝àc si´ z kimÊ w takich miejscach na kuli ziem-skiej, w których nigdy nie by∏am. Podró˝ujà zamiast mnie. Wystawa potrwa do 31 grudnia.

Maciej MieczkowskiFot. autor

Anio∏y Lidii Kurzawowej nie nale˝à do gatunku wysoko fruwajàcych pod koÊcielnymi sklepieniami

Lidia Kurzawowa jako artystka zaczyna∏a od szopek bo˝onarodze-niowych, potem zacz´∏a tworzyç anio∏y

Plebiscyt Czytelników „Kuriera Wileƒskiego”„Polak Roku 2006”

Zg∏aszany kandydat

...........................................................................................................Imi´ nazwisko, adres i telefon zg∏aszajàcego

.............................................................................................................

.............................................................................................................

Zg∏oszenia do udzia∏u w konkursie sà przyjmowane do 31 grudnia 2006 roku na adres redakcji: Birbyni g. 4a, 02121-30 Vilnius, Lietuvos Respublika

Anio∏y wilkanowskie sà tak dobre, jak ludzie

WYDARZENIAPiàtek, 29 grudnia 2006 r. 5

¸otyszowi skradziono Porshe

Przyby∏y do Kowna oby-watel ¸otwy pozosta∏ bez samochodu.

Kosztujàcy 172 tys. Lt dwu-letni samochód Porshe Cayenne uprowadzony zosta∏ w Êrod´ z parkingu centrum handlowego „Senukai” przy ul. Jonavos.

35-letni obywatel ¸otwy J. Z. poinformowa∏ policj´, ˝e w centrum handlowym sp´dzi∏ oko∏o 40 minut, a po wyjÊciu ze sklepu nie znalaz∏ samochodu.

5-tysi´czny banknot

W kiosku banku „Snoras” na dworcu autobusowym w Kownie w Êrod´ rano m´˝czyzna w Êrednim wieku próbowa∏ wymieniç podro-biony banknot 5000 Lt.

Pracownica kiosku z miejsca wezwa∏a ochroniarzy i 55-letni K. J., który poda∏ banknot o nieistniejàcym nominale, zosta∏ zatrzymany.

Podczas rewizji w jego domu znaleziono 9 podrobionych banknotów o nominale 5000 Lt. Banknot 5000 jest bardzo podobny do banknotu 500 Lt, tylko dopisane jest jedno zero i napis: „Pi´ç tysi´cy litów”. Pod-róbka wydrukowana zosta∏a na zwyk∏ym papierze, a z boku ma naklejonà b∏yszczàcà nitk´.

Narkotyki w „Europie”

W Êrod´ wieczorem na sto∏ecznej alei Konstitucijos, w centrum handlowym „Eu-ropa”, ochroniarze zatrzyma-li dwóch 15-latków z toreb-kami bia∏ego proszku.

Ochroniarze, podejrzewajàc, ˝e sà to narkotyki, wezwali funkcjonariuszy policji.

Ofiary fajerwerków

W wyniku nieostro˝nego korzystania ze Êrodków piro-technicznych w dniach 22-27 grudnia 9 osób dozna∏o obra˝eƒ.

Najm∏odszym z poszkodo-wanych jest 4-letni wilnianin, a najstarszym — 37-letni miesz-kaniec rejonu janiskiego.

Podczas libacji zastrzelono m´˝czyzn´

W rejonie kielmeskim w Êrod´ podczas libacji ze strzel-by myÊliwskiej zastrzelony zosta∏ 27-letni m´˝czyzna.

Nieszcz´Êcie wydarzy∏o si´ w miasteczku KraÏiai. 42-letni R. P. we w∏asnym domu wystrzeli∏ ze strzelby myÊliwskiej I˚-16 i trafi∏ w pierÊ S. K.

Podejrzany i obecna w domu kobieta podczas incydentu byli nietrzeêwi. Prawdopodobnie konfliktu nie by∏o, a m´˝czyzna zastrzelony zosta∏ z powodu nieostro˝nego manipulowania bronià.

BNS

Kronikakry mi nalna

Awaryjne làdowanie samolotu Aerof∏otu

Pjany pasa˝er chcia∏lecieç do Kairu

Samolot rosyjskiego Aero-f∏otu lecàcy z Moskwy do Genewy, làdowa∏ wczoraj awa-ryjnie na lotnisku Ruzynie w Pradze. Przyczynà by∏ pijany pasa˝er, który wszczà∏ bijatyk´, grozi∏ uszkodzeniem maszyny i domaga∏ si´ zmiany kierunku lotu.

Na pok∏adzie rosyjskiego Air-busa 321, który ma ok. 190 miejsc, by∏o 168 pasa˝erów.

Podejrzany osobnik, o s∏owiaƒ-skich rysach, zosta∏ przekazany czeskiej policji. Jego to˝samoÊç jest sprawdzana.

Na konferencji prasowej w Pradze szef czeskiej policji Vla-dislav Husak powiedzia∏, ˝e ro-syjski Airbus wylàdowa∏ na lot-nisku Ruzynie o godzinie 10:42. Wed∏ug niego awanturujàcego si´ osobnika obezw∏adnili ju˝ po làdowaniu pasa˝erowie samolotu we wspó∏pracy z czeskà policjà.

Zast´pca dyrektora generalnego

Aerof∏otu Lew Koszlakow, poda∏, ˝e jeden z pasa˝erów „twierdzi∏, ˝e ma na pok∏adzie ∏adunek wybuchowy” i dlatego za∏oga samolotu poprosi∏a o pozwolenie na awaryjne làdowanie na praskim lotnisku.

Wed∏ug wst´pnych danych ∏a-dunku wybuchowego nie znale-ziono.

Jak poda∏ cytowany przez rosyjskà agencj´ ITAR-TASS przed-stawiciel Aerof∏otu w Pradze Wiktor Parchimowicz, awanturujàcy si´ osobnik domaga∏ si´ lotu do Kairu; zosta∏ zwiàzany i po làdowaniu przekazany czeskiej policji.

Jak powiedzia∏ rzecznik czeskiej policji Pavel Hantak, zatrzymany m´˝czyzna jest obywatelem Rosji i podró˝owa∏ z oÊmioma cz∏onkami rodziny, w tym trojgiem dzieci.

Koszlakow powiedzia∏, ˝e ˝aden z pasa˝erów nie ucierpia∏. Samolot wystartowa∏ do Genewy po kilku godzinach.

PAP

Ochroniarz Saciuka sprawdza∏ potrawy

Jest podejrzany w sprawieotrucia Juszczenki

Próby otrucia Wiktora Jusz-czenki w 2004 r. móg∏ dokonaç ochroniarz by∏ego zast´pcy szefa ukraiƒskiej S∏u˝by Bezpieczeƒstwa (SBU) — poda∏ wczoraj dziennik ‘Siegodnia”, powo∏ujàc si´ na êród∏a w ukraiƒskiej milicji.

Nieudana próba otrucia obecnego prezydenta mia∏a miejsce we wrzeÊniu 2004 r., podczas kampanii prezydenc-kiej. Po kolacji wydanej przez ówcze-snego szefa SBU Wo∏odymyra Saciuka Juszczenko poczu∏ si´ êle.

Âlady na twarzy zosta∏y do dziÊ

Austriaccy lekarze orzekli póêniej, ˝e pogorszenie stanu jego zdrowia by∏o spowodowane zatruciem diok-synami, czyli silnie toksycznymi zwiàzkami chemicznymi o dzia∏aniu rakotwórczym. Âlady ich dzia∏ania widoczne sà na twarzy prezydenta do dziÊ.

„Siegodnia” pisze, ˝e ochroniarz Saciuka sprawdza∏ potrawy, poda-wane do sto∏u, przy którym, oprócz gospodarza, siedzia∏ Juszczenko, jego wspó∏pracownik — polityk i przedsi´biorca Dawyd ˚wanija i szef SBU Ihor Smieszko.

Wed∏ug informatora gazety, która nie publikuje nazwiska ochroniarza, nadzorowa∏ on tak˝e prac´ obecnych na przyj´ciu kelnerów.

P∏ow podawano ka˝demu z osobna

„Kiedy przysz∏a kolej na podanie p∏owu (pol. pilaw, wschodnia potra-wa z ry˝u z baraninà i jarzynami) ochroniarz Saciuka osobiÊcie przejà∏ kontrol´ nad stolikiem, na którym

sta∏y potrawy. (...) W odró˝nieniu od innych

daƒ, p∏ow podawa∏ w∏aÊnie ten cz∏owiek, ka˝demu (z goÊci) w od-dzielnym naczyniu” — czytamy.

Dziennik pisze tak˝e o podej-rzeniach s∏u˝b specjalnych, które uwa˝ajà, ˝e w∏aÊnie w tym czasie dioksyny znalaz∏y si´ na talerzu po-danym Juszczence.

Informator gazety „Siegodnia” poinformowa∏, ˝e w prawie dwu-letnim Êledztwie hipotezy udzia∏u ochroniarza w tym przest´pstwie w ogóle nie brano pod uwag´, a on sam nie zosta∏ nawet przes∏uchany.

Ochroniarz ukrywa si´

Obecnie prawdopodobnie ukry-wa si´ za granicà i jest poszukiwany listem goƒczym — pisze gazeta.

Prezydent Juszczenko oÊwiadczy∏ w po∏owie grudnia, ˝e sà ju˝ wystarczajàce dowody, by zatrzymaç osoby, które zatru∏y go dioksyna-mi. „Ustalono ju˝ ostatnie fakty dotyczàce tego, kto podawa∏ do sto∏u i jakie dania” oraz skàd móg∏ pochodziç pomys∏ zatrucia posi∏ku — powiedzia∏.

Prokuratura ukraiƒska ustali∏a we wrzeÊniu, ˝e dioksynami, wyprodu-kowanymi w laboratorium w Rosji, Stanach Zjednoczonych lub Wielkiej Brytanii, Juszczenko zosta∏ zatruty prawdopodobnie 5 wrzeÊnia 2004 r. Tego dnia Juszczenko jad∏ kolacj´ z wysokimi rangà funkcjonariuszami ukraiƒskiego wywiadu.

Juszczenko twierdzi, ˝e stan jego zdrowia jest ju˝ dobry, chocia˝ w jego organizmie nadal znajduje si´ ok. 50 proc. dioksyn, którymi zosta∏ zatruty.

PAP

Juszczenko twierdzi, e stan jego zdrowia jest ju˝ dobry, chocia˝ w jego organizmie nadal znajduje si´ ok. 50 proc. dioksyn, którymi zosta∏ zatruty Fot. EPA-ELTA

Dyktator zostanie powieszony w ciàgu najbli˝szych dni

Zatwierdzono wyrok dla HusajnaIracki trybuna∏, który zatwier-

dzi∏ wyrok kary Êmierci dla by∏ego irackiego dyktatora Saddama Husajna, wczoraj wyda∏ formalny nakaz egzekucji eksprezydenta skazanego za zbrodnie przeciwko ludzkoÊci.

Wychodzàcy w Londynie arab-ski dziennik „Al-Hayat” uwa˝a, ˝e Saddam mo˝e zostaç powieszony ju˝ w najbli˝szych dniach — nawet w piàtek czy sobot´. Wed∏ug irackich êróde∏, na jakie powo∏uje si´ gaze-

ta, Saddam zostanie powieszony na terenie bagdadzkiej Zielonej Strefy — ÊciÊle chronionej cz´Êci miasta, gdzie znajduje si´ wi´kszoÊç ambasad i instytucji rzàdowych Iraku.

Wed∏ug arabskiego dziennika, wyrok zosta∏by wykonany natych-miast po przekazaniu stronie irackiej Saddama, znajdujàcego si´ obecnie pod ochronà wojsk amerykaƒskich.

Rzàd Iraku nadal zachowuje milczenie w sprawie wàtpliwoÊci, dotyczàcych prawnej procedury wy-konania wyroku. Nadal nie jest jasne, czy wyrok musi zostaç podpisany przez prezydenta kraju lub jednego z wiceprezydentów, jak sugerowano wczeÊniej. Zdaniem cytowanego w czwartek przez Associated Press wice-ministra sprawiedliwoÊci Iraku Buszo Ibrahima podpis prezydenta nie jest konieczny.

Iracki sàd apelacyjny utrzyma∏ we wtorek wyrok Êmierci dla Sadda-ma Husajna za zbrodnie przeciwko ludzkoÊci. 69-letni Saddam i dwaj wspó∏oskar˝eni, w tym jego przy-rodni brat, zostali skazani 5 listopa-da na Êmierç przez powieszenie za zg∏adzenie 148 szyitów z miejscowoÊci Dud˝ail niedaleko Bagdadu w odwe-cie za zamach na dyktatora dokonany tam w 1982 roku.

PAPWydano formalny nakaz egzekucji eks-prezydenta Fot. EPA-ELTA

Âlady kokainy na 94 proc. hiszpaƒskich banknotów

Rebelianci cienko prz´dàWed∏ug ostatnich badaƒ, na

94 proc. hiszpaƒskich banknotów odnaleêç mo˝na Êlady kokainy.

Naukowcy uwzgl´dniajà jednak mo˝liwoÊç, ˝e tylko cz´Êç banknotów by∏a u˝ywana do za˝ywania narkoty-ku, a na reszcie Êlady kokainy znalaz∏y si´ poÊrednio, w wyniku zetkni´cia ze stosowanymi w tym celu bank-notami.

Cena kokainy w Hiszpanii w ostatnich latach drastycznie spad∏a. Gram tego narkotyku mo˝na nabyç nawet za 60 euro, a jednorazowà

dawk´ ju˝ za 5 euro. Rzàd hiszpaƒski szacuje, ˝e 1,6 proc. mieszkaƒców kraju za˝ywa t´ substancj´, podczas gdy jeszcze w 1999 r. odsetek ten wynosi∏ 0,9 proc. Hiszpaƒskie s∏u˝by bezpieczeƒstwa ∏àczà wzrost poda˝y kokainy z sytuacjà w Kolumbii, gdzie rebelianci potrzebujàcy coraz wi´cej pieni´dzy na broƒ, zwi´kszajà pro-dukcj´ tego narkotyku. Hiszpania jest zaÊ g∏ównym punktem na szlaku przemytu kokainy z Kolumbii do Eu-ropy.

PAP

Modelka wykorzysta∏a swe cia∏o do przemytu

Narkotyki w brzuchu pi´knoÊci24-letnia modelka Mercedes

Brito na lotnisku w Katanii (W∏ochy) zatrzymana zosta∏a z zawartoÊcià 1,2 kg kokainy w ˝o∏àdku.

Jak podajà w∏oskie media, pochodzàca z Ameryki ¸aciƒskiej pi´knoÊç po∏kn´∏a 98 paczuszek czystej kokainy. „Wykorzysta∏a swe cia∏o, aby przemyciç narkotyki do W∏och” — pisze gazeta „Corriere della Sera”. Podobno cena rynkowa takiej iloÊci kokainy wynosi ponad milion euro. Mercedes Brito Fot. EPA-ELTA

6 PODRÓ˚E Piàtek, 29 grudnia 2006 r.

W∏ócz´dzy Wileƒscy na Bia∏orusi bliskiej i dalekiej (9)

Jedziemy do Kossowa!

Malownicze ruiny pa∏acu Pus∏owskich, pe∏ne romantycznego nastroju, aczkol-wiek pa∏ac mia∏ du˝à szans´ na przetrwanie

Drewniany dworek — to tylko rekonstrukcja, a i to nie pierwsza. Odtworzony jest stosunkowo dok∏adnie, zawiera 8 pokojów z wystawà mówiàcà o ˝yciu KoÊciuszki.

Tu trafiasz do innego Êwiata. U nas nie odtworzysz atmosfery wypicia kufelka przepijajàc do stojàcego w pobli˝u Lenina lub spaceru ul. 17 wrzeÊnia — nazwà nawiàzujàcà do „po∏àczenia si´ Zachodniej i Wschodniej Radzieckiej Bia∏orusi”.

W jednej z sal znajdujà si´ kopie rysunków KoÊciuszki wykonanych podczas pobytu w Pary˝u, gdy ucz´szcza∏ do Akademii Malarstwa i Rzeêby

„Jedziemy do Kossowa!” – napisaliÊmy SMS-a do Wilna. Nikt, co prawda, na serio tego nie odebra∏, lecz po NieÊwie˝u, przez Baranowicze i Iwancewicze, trafiliÊmy w∏aÊnie tam.

Pierwsze skojarzenie z nazwà Kos-sowo — jest z Jugos∏awià i wojnà a l b a ƒ s k o – serbskà. Okazuje si´, Bia∏oruÊ po-siada w∏asne Kossowo, osiedle z XV wieku, za którym w kilku kilometrach znajduje si´ Mereczowszczyzna — rodzinny majàtek Tadeusza KoÊciuszki.

Tu na Êwiat przyszed∏genera∏ i wódz powstania

Rodzina jego nale˝a∏a do niezamo˝nej szlachty. Ma∏o posia-dali ch∏opów, a ziemi jeszcze mniej, którà paƒszczyêniani obrabiali tyl-ko jeden dzieƒ tygodniowo. W tym miejscu, przysz∏y genera∏ i wódz powstania, przyszed∏ na Êwiat i sp´dzi∏ pierwszych 9 lat ˝ycia.

Od drogi doskonale widoczny drewniany dworek — to tylko re-konstrukcja, a i to nie pierwsza. Pierwszy raz dworek odbudowano w 1858 r., nast´pnie po po˝odze wojennej w okresie mi´dzywojennym i ostatnio w 2002-2004 r. Nowa

deska i gont na dachu nie stwarzajà wra˝enia autentycznoÊci, lecz sà dobrym przyk∏adem pami´ci.

Odtworzony jest stosunko-wo dok∏adnie, zawiera 8 poko-jów z wystawà mówiàcà o ˝yciu KoÊciuszki. Oryginalnà jest tylko

p i w n i c a , w której p o d c z a s prac kon-s e r wator-skich od-nalez iono fragmenty kafelek i glinianych naczyƒ.

W jednej z sal znajdujà si´ ko-pie rysunków KoÊciuszki wykona-nych podczas pobytu w Pary˝u, gdy ucz´szcza∏ do Akademii Ma-larstwa i Rzeêby. O nim najwi´cej znamy jako o wodzu, generale, w ˝ycie wcielajàcym has∏o — „Za waszà i naszà wolnoÊç”, pomijajàc ca∏kowicie zdolnoÊci artystyczne i zami∏owanie do robót r´cznych. W wolnym czasie w∏asnor´cznie lubi∏ wykonywaç talerze, kubki, tace, a starszym wieku na emigracji w Szwajcarii trudni∏ si´ haftowaniem, cz´sto choràgwi.

Polska nic nie do∏o˝y∏a

Jest te˝ eksponat nie nawiàzujàcy do

miejsca. Jest

to czapka kadeta szko∏y wojskowej im. Tadeusza KoÊ ciuszki w USA, która przeznaczy∏a sporà sum´ na rekonstrukcj´. Dyrektor mu-zeum z ˝alem dodaje, ˝e polska strona nic nie do∏o˝y∏a. Mimo to napisy wsz´dzie sà równie˝ po polsku, a turysta polski b´dàc na Grodzieƒszczyênie tego miejsca nie omija. W muzeum lubià jesz-cze podkreÊliç, ˝e matka KoÊciuszki by∏a prawos∏awnà, a on jest: „sy-nem Bia∏oruskiego narodu”.

Hrabia Pus∏owski zadba∏ o pami´ç

Nie opodal kolejny zabytek — ruiny neogotyckiego pa∏acu Pus∏owskich. Hrabia Wojciech Pus∏owski, nabywajàc ziemi´, zwróci∏ uwag´ na historyczne znaczenie tego miejsca. Wi´c w pobli˝u na wzgórzu zbudo-wa∏ pa∏ac oraz zadba∏ o pami´ç narodowà — po raz pierwszy odbudowujàc dworek KoÊciuszki.

Syn jego jednak˝e nie posiada∏ tyle patriotycznych uczuç. Do Kos-sowa przybywa∏ tylko w licznym towarzystwie na polowania i in-ne wszelakie rozrywki, a w koƒcu doÊç tanio sprzeda∏ go.

Póêniej pa∏ac cz´sto zmienia∏ w∏aÊcicieli. Podobno majàtek ten nale˝a∏ nawet do rodziny cara Miko∏aja II.

Dzisiaj, idàc w stron´ pa∏acu ma si´ wra˝enie, ˝e zmierzasz w kierunku leÊniczówki, po-niewa˝ otacza go m∏ody czter-dziestoletni lasek. Dopiero w odleg∏oÊci kilkunastu kroków niespodziewanie wyrasta wÊród sosen, si´gajàcych ga∏´ziami je-go pustych okien. Dooko∏a cisza przerywana czasem çwierkaniem ptaka, Êwiergotem pasikonika lub odg∏osem auta przyje˝d˝ajàcych w te okolice turystów. Lasek, dzi´ki Bogu, os∏oni∏ zameczek przed niepo˝àdanym okiem brygadzisty czy przewodniczàcego ko∏chozu – nie poszed∏ na ceg∏´.

Partyzanci podpalili pa∏ac

Malownicze ruiny, pe∏ne ro-mantycznego nastroju, aczkolwiek

pa∏ac mia∏ du˝à szans´ na przetrwanie. Spalony

zosta∏ w 1944 r. przez partyzan-

tów sowiec-

kich bez najmniejszych podstaw ku temu. Przed nacierajàcà armià czerwonà Niemcy opuÊcili Kosso-wo umacniajàc si´ w niedaleko po∏o˝onych Ró˝anach. Pierwsze, co w wyzwolonej wsi uczynili partyzanci, to ob∏o˝yli s∏omà ten pa∏ac i podpalili go.

Dzisiejsza w∏adza dba zarówno o dworek KoÊciuszki jak o teren ruin pa∏acu. Dooko∏a czysto, jest zakaz palenia ognisk, spo˝ywania alkoholu, rozbijania namiotu. Wykoszona trawa i wykarczowa-ne krzaki zach´cajà nie tylko do zwiedzania muzeum, ale równie˝ do spaceru wokó∏ by∏ego mienia hrabiów Pus∏owskich.

Niby blisko, lecz jak˝e daleko…

Kossowo wieƒczy∏o naszà pod-ró˝ po bliskiej i jednoczeÊnie da-lekiej Bia∏orusi. Tu˝ granica, lecz trafiasz do innego Êwiata i systemu. U nas nie odtworzysz atmosfery wypicia kufelka przepijajàc do stojàcego w pobli˝u Lenina lub spaceru ul. 17 wrzeÊnia — nazwà nawiàzujàcà do „po∏àczenia si´ Zachodniej i Wschodniej Radziec-kiej Bia∏orusi”, w rzeczywistoÊci b´dàcej sowieckà okupacjà kresów II Rzeczypospolitej.

A ile jeszcze jest ulic Leninow-skich, Komsomolskich, Dzier˝yƒ-skich! Nielicznym przyk∏adem zmian jest Kossowo. Zmiana nazwy

ulicy Krasnoarmiejskiej na ul. Tade-usza KoÊciuszki.

W muzeach, w celu otrzy-mania o wiele taƒszych biletów, udawaliÊmy studentów z Grodna, pos∏ugujàc si´ „mowà prostà”. PoczuliÊmy si´ tam na tyle swoj-sko, ˝e nawet Romek, nie majàcy ˝adnych powiàzaƒ rodzinnych z Bia∏orusià, mimowolnie co rusz zamiast „g” u˝ywa∏ „h”.

Poprawny bia∏oruski jest zbyt trudny do nauczenia si´ w krótkim czasie. Jest niezwykle Êpiewny, j´zykoznawcy uznali go po w∏oskim za drugi najbardziej melodyjny j´zyk Europy. Dzisiaj tylko wàska grupa inteligencji bia∏oruskiej oraz czasem starusz-kowie na wsi, pos∏ugujà si´ nim. Najcz´Êciej u˝ywana jest tzw. „tra-sianka”— mieszanka bia∏oruskiego z rosyjskim. W du˝ych miastach dominuje j´zyk rosyjski, a prezy-dent w tym Êwieci przyk∏adem.

G∏´biej zanurzyç si´ we wspólnà przesz∏oÊç pozwalajà dzieje Radziwi∏∏ów, Sapiehów i Holszaƒskich, KoÊciuszki i Mickie-wicza, cz´sto mijane zamki bàdê ruiny. Wracajàc przez okno autobu-su przemkn´∏y jeszcze ˚yrowicze, S∏onim, Zdzi´ciole, a tam równie˝ zabytki, nie mówiàc ju˝ o Lidzie, Nowogródku i Grodnie. Bliskie nam, a dalecy niech b´dà ci, którzy nie chcà widzieç to, co ∏àczy.

Waldemar Sze∏kowskiFot. autor

BYå KOBIETÑPiàtek, 29 grudnia 2006 r. 7Leoncia Andrukaniec: „Nie mo˝na poddaç si´ ˝yciu”

Wyhaftowaç... radoÊçPoÊrodku pokoiku na stoliku

zas∏anym pi´knà haftowanà serwetà — ogromna roz∏o˝ysta choinka. Taka nietypowa, taka ciep∏a — upi´kszona girlanda-mi z ró˝nokolorowych papier-ków od cukierków, anio∏kami wyci´tymi z bia∏ego papieru, b∏yszczàcymi dzwoneczkami z kolorowej folii i przyprószona p∏atkami waty. A dooko∏a ob-razy, obrazy... Jak si´ za chwil´ dowiemy — namalowane w tym domu przez od szeÊciu lat ju˝ nie˝yjàcego syna.

˚ycie nie rozpieszcza∏o naszej rozmówczyni, wieloletniej kolpor-terki „Kuriera Wileƒskiego” Leonci Andrukianiec, której dom rodzinny zosta∏ ju˝ po stronie bia∏oruskiej, we wsi Brukaniszki, co to le˝y zale-dwie pi´ç kilometrów od Zu∏owa.

Wiejska „uczona”

By∏a najstarszà w rodzinie z trójki dzieci i chyba najbardziej do nauki ciàgnàca. Najpierw wi´c by∏a szko∏a poczàtkowa w Strypiszkach, potem w Kiemieliszkach. Marzy∏o si´ jej gimnazjum w Âwi´cianach, ale niestety, za nauk´ trzeba by∏o p∏aciç, wi´c rodzice pos∏ali do szko∏y powszechnej w Podbrodziu, gdzie siedem oddzia∏ów, jak mówi, ukoƒczy∏a. Na owe przedwojenne lata — siedem oddzia∏ów na wsi, to ju˝ by∏o du˝o, wi´c nazywano jà uczonà. Swà, jak ˝artuje, uczonoÊç zastosowa∏a w pierwszej pracy — jako sprzedawczyni niedu˝ego wioskowego sklepiku w tych˝e Strypiszkach.

„Nie by∏o ∏atwo — mówi na-sza bohaterka — rodzice martwili si´, ˝ebym nie daj Bo˝e manka nie zrobi∏a a i sama si´ ba∏am, mimo ˝e utarg by∏ niedu˝y. Tak, jak i wybór towarów: chleb, zapa∏ki, myd∏o... ”Przepracowa∏a tylko dziewi´ç miesi´cy. Wojna...

A po jej zakoƒczeniu zosta∏a nauczycielkà w wiejskiej szkó∏ce, która si´ mieÊci∏a w prywatnym domku.

„Dzieci by∏o du˝o — 86, wi´c prac´ musia∏am roz∏o˝yç na dwie zmiany — wspomina Leoncia. — Wsie wtedy by∏y liczne, a rodziny zwykle by∏y wielodzietne”.

W∏asna rodzina, radoÊci i k∏opoty

Dla niej pan Bóg da∏ tylko je-dynaka, który urodzi∏ si´ rok po Êlubie z miejscowym ch∏opakiem, Wincentym Strumi∏∏o. Zamieszka-li w domu rodzinnym m´˝a. Ale oczywiÊcie marzy∏o si´ im w∏asne gniazdko, bli˝ej Wilna, tym bar-dziej, ˝e mà˝ otrzyma∏ prac´ naj-pierw w Klubie Kolejarzy (jako muzykant), a potem te˝ w fabryce w Nowej Wilejce.

Mieszkania, oczywiÊcie, nie mieli, dlatego najpierw zamieszka-li u przyjació∏ — Worotyƒskich, a potem w malutkim, zaledwie 8 m kw. pokoiku.

Do tego czasu Leoncia mia∏a ju˝ ukoƒczone kursy nauczycielskie, potem kursy maszynistek.

Jak dziÊ wspomina, wsz´dzie dobrze by∏o, ale widocznie by∏a niespokojnà duszà, wi´c posta-nowi∏a jeszcze jedne dwuletnie kursy sióstr medycznych ukoƒczyç. Najd∏u˝ej pracowa∏a w∏aÊnie w tym zawodzie — w przychod-ni w Nowej Wilejce gabinet fi-zjoterapii zak∏ada∏a, a poêniej w ciàgu dziesi´cioleci by∏a jego kierowniczkà.

O ile w pracy wszystko si´ dobrze uk∏ada∏o, to gorzej by∏o z ˝yciem rodzinnym. Gniazdko z takim trudem uwite, czyli w∏asny dom z takim trudem zbudowany,

nie scementowa∏ rodzinny. „Mà˝ lekko do ˝ycia podchodzi∏. Lubi∏ si´ bawiç. Dlatego rozwiedliÊmy si´ po czternastu latach. To na papie-rze, bo przecie˝ mieszka∏ za Êcianà i przy tym nie sam” — wspomina Leoncia.

Pami´tna pielgrzymka

Nie potrzebujemy pytaç, jak to znios∏a, ale ona zawsze umia∏a zna-leêç wyjÊcie, nie zasklepiaç si´ we w∏asnych troskach, a byç z ludêmi. Ca∏e ˝ycie z Bogiem, blisko spraw swojej parafii koÊcio∏a Êw. Kazimie-rza. To w∏aÊnie z parafianami tyle pielgrzymek odby∏a.

Nigdy nie zapomni tej jedno-dniowej do Cz´stochowy, po po-wrocie z której us∏ysza∏a t´ strasznà wiadomoÊç: jej syn jedynak nie ˝yje. Sam odszed∏ z tego Êwiata.

Wielu chyba nawet si´ dziwi∏o, ˝e na pogrzebie nie p∏aka∏a, modli∏a si´ z jeszcze wi´kszà gorliwoÊcià, bo tylko modlitw´ mog∏a i mo˝e mu daç. Prze˝ycia jednak i jà z∏ama∏y — po miesiàcu trafi∏a do szpitala z diagnozà: wylew krwi.

Od 1976 roku jest emerytkà, ale zupe∏nie nie przypomina jej z usposobienia. Bardzo aktywnie si´ udziela w Katolickim Stowa-rzyszeniu Polaków na Litwie, po-maga rozpowszechniaç „Kurier Wileƒski”, który w jej domu by∏ od poczàtków, czyli od „Czerwonego Sztandaru”, no i haftuje. Wyszy-te wzory na tkaninie — kwiaty, liÊcie przypominajà jej ojczyste ∏àki, wydziergane a˝urowe serwet-ki sprawiajà wra˝enie puszystych Ênie˝ynek, które „sfrun´∏y” do jej schludnego mieszkania, by je rozjaÊniç. A obrazy o tematyce religijnej, p´dzla syna, szczelnie wype∏niajàce Êciany — powodujà, ˝e nadal jest z nim, mimo ˝e przed szeÊciu laty odszed∏ na zawsze.

Helena G∏adkowska

Leoncia zawsze stara si´ znaleêç wyjÊcie, nie zasklepiaç si´ we w∏asnych tro-skach, a byç z ludêmi Fot. Zbigniew Markowicz

Najlepszy Sylwesterna... scenie

Tego zdania jest gwiaz-da estrady litewskiej Nelly Paltinienò od lat mieszkajàca wraz z m´˝em na sta∏e w Niemczech, ale bardzo cz´sto wyst´pujàca na Litwie.

Od kilku lat ma mieszkanie na Starówce Wileƒskiej, z czego niezmiernie si´ cieszy, bo jak mówi, bardzo lubi domowe zaci-sze. Ale je˝eli chodzi o Sylwestra, to najlepiej si´ czuje, gdy jest na scenie. W tym roku wystàpi w Kowieƒskiej Hali Sportowej. A po koncercie, oczywiÊcie, wypije szampana z m´˝em i najbli˝szymi przyjació∏mi.

Nocà do Po∏àgi

„Cz´sto si´ zdarza, ˝e spo-tykam Nowy Rok w samo-chodzie” – mówi piosenkarz Valdemaras Frankonis (nota-bene, tak jak i Nelly Paltinienò polskiego pochodzenia).

A jest tak dlatego, ˝e artysta po koncercie noworocznym od kilku lat jedzie z ˝onà do Po∏àgi, gdzie majà w∏asne mieszkanie. Tak b´dzie te˝ w tym roku, z czego niezmiernie si´ cieszy, gdy˝ b´dzie robi∏ to co najbar-dziej lubi – Êpiewa∏ w „Kwartecie gwiazd”, który zaczà∏ w stolicy swe wyst´py ju˝ w grudniu. W noc sylwestrowà maraton koncer-towy si´ zakoƒczy i b´dzie okazja na najmilszy odpoczynek.

Narty? Ale˝ tak!

Najbogatszy pose∏ litewski Antanas Bosas jest zapalonym narciarzem. I tradycyjnie w okresie Êwiàt Bo˝ego Narodze-nia — Nowego Roku wyskaku-je do jakiegoÊ paƒstwa, ˝eby skorzystaç z tego zimowego szaleƒstwa.

W ubieg∏ym by∏ w Austrii. W tym wybra∏ si´ do kurortu narciarskiego we W∏oszech. OczywiÊcie, ˝e nie sam, ale z przyjació∏kà Dainà Randers.

W czasie pobytu w tym kraju b´dà nie tylko narty, ale te˝ program rozrywkowy i kolacja Êwiàteczna.

Z przyjació∏mi za granicà

Kierowniczka serwisu informacyjnego na kanale TV3 Aurelija Razmarataitò do ostatniej chwili si´ waha, gdzie spotkaç Nowy Rok.

To znaczy: czy w Londynie, czy w domu. Londyn nie jest miastem przypadkowym, gdy˝ ju˝ przez kilka lat w∏aÊnie w tym mieÊcie ˝egna∏a stary i spotyka∏a Nowy Rok. Z przyjació∏mi, któ-rych pozna∏a podczas studiów w Niemczech. Wtedy wybrali stolic´ Anglii na miejsce takich spotkaƒ. Opr. H. G.

Ploteczki

Kilka dni wolnych. Warto skorzystaç z atrakcyjnych propozycji sal koncertowych, teatralnych, kin. Jednak˝e odwiedzajàc te placówki wielu ludzi zapomina o pod-stawowych prawid∏ach zacho-wania, tym samym psujàc nastrój innym.

A wi´c jak si´ zachowaç? Pierwszym obowiàzkiem grzecz-noÊci w tych miejscach jest punktualnoÊç. Wchodzenie na sal´ po rozpocz´ciu spektaklu jest powa˝ne uchybienie wobec: a) widzów, b) aktorów, c) autora.

Co prawda, istnieje w wielu teatrach zwyczaj niewpuszcza-nia na sal´ spóênionych. Ale màdry ten przepis nie zawsze jest ÊciÊle przestrzegany.

Nie nale˝y zapuszczaç si´ po omacku mi´dzy rz´dy krzese∏ w poszukiwaniu swego miejsca (sprawiamy zamiesza-nie, zas∏aniamy, depczemy po nogach). Trzeba zatrzymaç si´

przy wejÊciu lub zajàç prowizo-rycznie jakieÊ wolne krzes∏o na skraju rz´du. A w∏aÊciwe swoje miejsce odszukaç w czasie pierw-szej przerwy.

To samo dotyczy wyjÊcia, kiedy tylko zarysowuje si´ w ostatnim akcie sztuki szcz´Êliwe rozwiàzanie intrygi, widz zrywa si´ z krzes∏a i z wielokrotnym g∏oÊnym „przepraszam” forsow-nie przepycha si´ do wyjÊcia, by pierwszy stanàç przy ladzie szatni Jak gdyby by∏a to meta wyÊcigu. Takie zakoƒczenie fina∏u przedstawienia jest rów-nie niegrzeczne, jak spóênienie si´ na poczàtku. Nawet jeszcze bardziej.

Jeszcze jedno bardzo istotne pytanie: Jak przechodziç do krzese∏? Przodem czy ty∏em do siedzàcych w tym rz´dzie? Otó˝ — mimo ˝e uk∏ad cia∏a ludzkie-go sprzyja raczej wchodzeniu ty∏em (zgi´cie nóg wchodzàcego odpowiada wystajàcym kolanom

tych, którzy siedzà) — lepiej jest przechodziç przodem. Bo przechodzàc ty∏em przybieramy niezbyt grzecznà postaw´ wobec siedzàcych, zrzucamy im z kolan programy i inne przedmioty, fatalnie depczemy po nogach. A czy w momencie przechodzenia do krzese∏ siedzàcy powinni si´ podnieÊç? To zale˝y. JeÊli przejÊcie nie jest zbyt ciasne, wystarczy, jeÊli cofnà si´ na krzese∏kach i podciàgnà lekko w gór´ lub w bok kolana. JeÊli jest ciasno, powinni wstaç. A ju˝ bezwzgl´dnie powinni wstaç, jeÊli do tego rz´du wchodzi osoba w podesz∏ym wieku.

A oto krótki kodeks wzorowe-go widza

1. W czasie spektaklu nie wyg∏aszaj ani g∏oÊnych, ani ci-chych uwag.

2. JeÊli rozmawiajà inni nie poskramiaj ich Êrodkami jeszcze ha∏aÊliwszymi. Zwyk∏e:”Prosz´ o spokój” wypowiedziane odpo-

wiednio stanowczym szeptem, przewa˝nie skutkuje.

3. Idàc do teatru, na kon-cert nie mo˝na si´ silnie per-fumowaç.

4. Nie mo˝na szeleÊciç papierkami po cukierkach, a w∏aÊciwie jeÊç na widowni.

5. Nie siedê w pozycji “g∏owa przy g∏owie”, nawet jeÊli jesteÊ z sympatià. W ten sposób zas∏aniasz siedzàcemu za tobà ca∏à scen´, czy te˝ ca∏y ekran. A tego spektaklu, który mu w zamian dajesz, sàsiad wcale nie jest ciekaw.

6. Mo˝na poprosiç kogoÊ, by zamieni∏ si´ z tobà na miejsca (bo chcesz usiàÊç obok znajo-mych) – ale tylko wówczas, gdy ofiarujesz mu miejsce lepsze albo równorz´dne. Nie wypada proponowaç miejsca gorszego.

7. Mo˝na poprosiç niezna-jomego widza o wypo˝yczenie na chwil´ programu, ale nie zapomnieç mu go oddaç, oraz oczywiÊcie podzi´kowaç.

Wytnij i zachowaj

Savoir-vivre, czyli kultura na co dzieƒ (3) Teatr, sala koncertowa...

8 PRZEGLÑD PRASY Piàtek, 29 grudnia 2006 r.

Nieoczekiwane odkrycie poetki litewskiej

Papie˝ mia∏ domieszk´˝mudzkiej krwi

(Dokoƒczenie ze str. 1)

Gdzie si´ urodzi∏a matka papie˝a?

Litewscy historycy ani zaprze-czyli, ani potwierdzili wczeÊniejsze przes∏anki odnoÊnie wi´zi Jana Paw∏a II z Litwà. ·viesaitò uwa˝a, ˝e jej praca mog∏aby sk∏oniç wresz-cie naukowców do pracy.

Kobieta przeczyta∏a dziewi´ç ksià˝ek napisanych przez Jana Paw∏a II, spenetrowa∏a Archiwum Historyczne Litwy, rozmawia∏a z potomkami rodziny Kaczerow-skich, zamieszka∏ymi w rejonie mo˝ejskim.

Poetka jest przekonana, ˝e ze-brane przez nià materia∏ dowodzi, i˝ matka Karola Wojty∏y Emilia Ka-czerowska (w litewskich êród∏ach Kaãerovskytò bàdê Kaãerauskaitò) jest siostrà Józefa Kaczerowskiego (1885-1974) ze wsi Montvydai.

Publikacja wzbudzi∏a zainteresowanie

W maju tego roku zmar∏a 87-letnia kuzynka Jana Paw∏a II Pu-dencija Îubikienò. Ona równie˝ mieszka∏a we wsi Montvydai, wczeÊniej zwanej Ku‰lònai.

Jej 45-letnia córka Stanis∏awa Îubikaitò po Êmierci matki wy-jecha∏a do Anglii. Ona równie˝ poszukiwa∏a wi´zi rodowych z Janem Paw∏em II.

Sk∏oni∏a jà do tego publika-cja, która si´ ukaza∏a w 1993 r. w „Lietuvos rytas”. Kobieta natrafi∏a

w niej a˝ na trzy doskonale znane dla niej nazwiska — Kaczerow-skich, ·adauskasa, Liaubaitò.

W archiwach — niespodzianka

„O ojcu Jana Paw∏a II, sier˝ancie Wojtyle podana jest ca∏a informa-cja, natomiast o matce Kaczerow-skiej — absolutnie nic.

To niesprawiedliwie” — po-wiedzia∏a ·viesaitò.

W zgromadzonym przez nià materiale mo˝na znaleêç infor-macj´ o tym, ˝e matka papie˝a uczy∏a si´ w Seminarium Nauczy-cielskim w Wilnie, a nast´pnie by∏a

nauczycielkà. Metryka urodzenia Kaczerowskiej nie zachowa∏a si´. Przyczynà tego móg∏ byç po˝ar w koÊciele leckawskim nie opodal Montvydai.

„Mog∏o te˝ byç, ˝e na zlecenie Polaków zosta∏a umyÊlnie znisz-czona” — tak sàdzi poetka.

Wed∏ug danych ·viesaitò, mat-ka Jana Paw∏a II urodzi∏a si´ w ro-ku 1884, a zmar∏a w 1929, rodzàc trzecie dziecko.

W poszukiwaniu litewskich ko-rzeni papie˝a ·viesaitò odkry∏a, ˝e sama jest spokrewniona z Janem Paw∏em II — jest siostrzenicà sio-stry matki papie˝a.

„Lietuvos rytas”

Jan Pawe∏ II by∏ pierwszym na przestrzeni 455 lat papie˝em niew∏oskiej narodowoÊci

Zaostrzone kontrole w USA

PrawdziwoÊç ma∏˝eƒstwz imigrantami

W amerykaƒskiej „stoli-cy Êlubów” Las Vegas w∏adze znacznie zaostrzy∏y procedur´ kontroli majàcych wykazaç, czy ma∏˝eƒstwa obywateli ame-rykaƒskich z imigrantami sà „prawdziwe”, a nie zawierane za pieniàdze, dla uzyskania oby-watelstwa USA.

Przeprowadzane przez s∏u˝by imigracyjne wywiady z takimi kandydatami na ma∏˝onków, które poprzednio trwa∏y oko∏o kwadran-sa, przeciàgajà si´ teraz do kilku godzin.

Oboje narzeczeni sà przes∏u-chiwani w osobnych pokojach i coraz cz´Êciej namawia si´ ich do

wycofania wniosków o licencje ma∏˝eƒskie pod groêbà wszcz´cia post´powania karnego pod zarzu-tem oszustwa. Coraz wi´cej podaƒ jest odrzucanych.

Zaostrzenie kontroli wynika ze znacznie zwi´kszonej liczby podaƒ o licencje ma∏˝eƒskie sk∏adanych przez imigrantów, w zwiàzku z uszczelnieniem granic w ostatnich miesiàcach na fali protestów prze-ciw nielegalnej imigracji.

W Las Vegas i w ca∏ym sta-nie Nevada istniejà najbardziej liberalne przepisy pozwalajàce o stosunkowo naj∏atwiejsze zawarcie ma∏˝eƒstwa.

„Las Vegas Sun”

„Lato z radiem” ca∏kiem po nowemu

Szef po˝egna∏ si´ ze s∏uchaczamiSzef jednej z najpopularniej-

szych audycji w Polskim Radiu po˝egna∏ si´ ze s∏uchaczami. Dyrekcja Jedynki zapowiada, ˝e nie zrezygnuje z „Lata z ra-diem”, ale zmieni jego formu∏´.

Roman Czejarek rozstaje si´ z Polskim Radiem z koƒcem roku.

— Rezygnuj´, bo mam doÊç te-go, co si´ dzieje w Polskim Radiu. Przykro mi, ˝e nowa ekipa uzna∏a „Lato z radiem” za relikt komuny, bo ja nim nie by∏em — mówi Cze-jarek, który kierowa∏ programem od 1992 roku.

— „Lato z radiem” mia∏o wzlo-ty, ale ostatnio Êwieci∏o Êwiat∏em

odbitym — twierdzi Marcin Wol-ski, dyrektor radiowej Jedynki. Czejarek czuje si´ dotkni´ty kry-tycznymi wypowiedziami dyrekcji o programie. Uwa˝a, ˝e o˝ywi∏ formu∏´ si´gajàcà korzeniami 1971 roku — zorganizowa∏ oko∏o 800 imprez plenerowych, które obejrza∏o 7 mln ludzi.

Czym teraz zajmie si´ dzienni-karz? Dosta∏ propozycj´ pracy od Eurozetu (w∏aÊciciela Radia Zet) i Zjednoczonych Przedsi´biorstw Rozrywkowych, których w∏as-noÊcià sà sieci radiowe Eska oraz Vox FM. Wybra∏ ZPR.

Mimo odejÊcia Czejarka Pol-

skie Radio nie rezygnuje ze znanej audycji i promujàcej jà akcji. Ale chce zmieniç formu∏´.

— Chcemy, by trasa koncer-towa by∏a bardziej zwiàzana z audycjà. Ostatnio to by∏y dwa ró˝ne byty. Chodzi o to, by to nie by∏y cha∏tury, tylko koncerty, które mo˝na nadawaç na antenie, aby pojawi∏y si´ w nich elementy kulturalne, regionalne — mówi dyrektor Wolski.

Chce, by „Lato z radiem” w 2007 roku dotar∏o co najmniej do 20 miast. Rozwa˝any jest tak˝e koncert za granicà.

„Rzeczpospolita”

Zakonnice na kalendarzu

Promocja ˝ycia w habicieRozÊpiewane zmartwych-

wstanki z gitarà, urszulanka wÊród gromadki dzieci i sera-fitka z chochlà w r´ku. Zdj´cia zakonnic z krakowskich zgro-madzeƒ zebrano w pionierskim kalendarzu na 2007 rok.

— Na poczàtku wydawa∏o mi si´, ˝e to b´dzie trudne, ale okaza∏o si´, ˝e choç siostry za-konne kojarzà si´ z zamkni´ciem i ascezà, by∏y bardzo pomocne i otwarte — opowiada Ma∏gorzata Pióro, autorka wi´kszoÊci zdj´ç (pozosta∏e wykona∏ Ryszard

W´glarz). Pióro przyznaje, ˝e nie mog∏a wybraç modelek, ale co do innych spraw — jak przyk∏adowo miejsce sesji — mia∏a wolnà r´k´.

— Siostry prze∏o˝one czuwa∏y w czasie tych zdj´ç, ale mnie nie ogranicza∏y — zapewnia.

Zdaniem Pióro, siostry chcia∏y pokazaç swoje ˝ycie codzienne z ró˝nych stron: rekreacji, modlitwy i pracy.

Stàd du˝e zró˝nicowanie zdj´ç: felicjanki widaç w sadzie, gdy piel´gnujà zieleƒ, a karme-litanki bose z zakonu klauzuro-

wego za naje˝onà kolcami kratà. Wi´kszoÊci modelek podoba∏y si´ udost´pnione póêniej zdj´cia.

— Kalendarz bardzo dobrze przyjà∏ si´ tak˝e na rynku i Êwietnie sprzedaje si´ w ksi´gar-niach katolickich. Nie wyklucza-my dodruku, jeÊli media, takie jak „˚ycie Warszawy”, zapewnià nam swoimi tekstami darmowà reklam´ — Êmieje si´ ks. Zygmunt Kosowski, dyrektor Wydawnictwa Êw. Stanis∏awa BM Archidiecezji Krakowskiej.

„˚ycie Warszawy”

PoÊmiertny wywiad Gerald’a Ford’a

Nieusprawiedliwiona wojna w IrakuZmar∏y we wtorek by∏y pre-

zydent USA Gerald Ford uwa˝a∏ wojn´ w Iraku za nieuspra-wiedliwonà. Tak powiedzia∏ w wywiadzie, jakiego udzieli∏ w 2004 roku.

Ford „w najwy˝szym stopniu” nie zgadza∏ si´ z argumentami, przedsta-wionymi przez obecnego prezydenta USA dla wyjaÊnienia interwencji w Iraku. Uwa˝a∏, ˝e nie wykorzystano alternatywnego rozwiàzania: zdecy-dowanych sankcji.

W wywiadzie, udzielonym w rok po inwazji na Irak, Gerald Ford oÊwiadczy∏, ˝e sam nigdy nie podjà∏by takiej decyzji. W rozmo-wie ze znanym dziennikarzem amerykaƒskim — Bobem Woodwar-dem skrytykowa∏ nie tylko prezyden-ta Busha lecz tak˝e wiceprezydenta Dicka Cheneya i szefa resortu obro-ny Donalda Rumsfelda. „Rumsfeld, Cheney i sam prezydent pope∏nili wielki b∏àd przedstawiajàc przyczy-

ny wejÊcia do Iraku. K∏adli nacisk na broƒ masowego ra˝enia... co by∏o za-sadniczym b∏´dem” — mówi∏ Ford.

Woodward przeprowadzi∏ seri´ wywiadów z Fordem w 2004 i 2005 r. — by∏y prezydent zastrzeg∏ jed-nak, ˝e treÊç wywiadu i jego opinie mogà byç ujawnione dopiero po jego Êmierci.

Zmar∏y we wtorek w wieku 93 lat Gerald Ford urz´dowa∏ w Bia∏ym Domu w latach 1974-1977. Objà∏ w∏adz´ po dymisji Richarda Nixona, który ustàpi∏ ze stanowiska w rezul-tacie afery Watergate. Z tego powodu Ford uwa˝any by∏ powszechnie za „przypadkowego” prezydenta, który osiàgnà∏ stanowisko nie z wyboru, a wskutek zbiegów okolicznoÊci.

Jako prezydent stara∏ si´ potem przywróciç zaufanie Amerykanów do rzàdu. W przeciwieƒstwie do swe-go poprzednika zachowa∏ reputacj´ polityka uczciwego i prostolinijnego.

„Washington Post”

Ford uwa˝a∏, ˝e nie wykorzystano alternatywnego rozwiàzania: zdecydowa-nych sankcji wobec Iraku Fot. archiwum

Czy wróci do uprawiania czynnej polityki?

KwaÊniewski si´ nudziCzy Aleksander KwaÊniewski

wróci do uprawiania czynnej polityki? Odpowiedê jest jedna — b´dzie próbowa∏. Nie ma tylko odpowiedzi na pytanie: kiedy i w jakiej roli?

Jedni oczyma wyobraêni wi-dzà go ju˝ na czele koalicji Lewicy i Demokratów, inni stawiajà na to, ˝e za∏o˝y nowe ugrupowanie polityczne. Jeszcze inni wcià˝ wierzà, ˝e odnajdzie si´ w jakichÊ strukturach europejskich albo mi´dzynarodowych.

Sam KwaÊniewski najwyraêniej nudzi si´ w roli by∏ego szefa paƒstwa. Przy pomocy swojego otoczenia i mediów sonduje wi´c kolejne pomys∏y na zawodowà przysz∏oÊç.

Coraz cz´Êciej pojawia si´ te˝ publicznie w kraju i zabiera g∏os w sprawach politycznych. Wspó∏pracownicy by∏ego prezyden-ta od kilku miesi´cy aran˝ujà po-dobno czwartkowe obiady dla ludzi, z którymi KwaÊniewski móg∏by w przysz∏oÊci wspó∏pracowaç.

„Trybuna”

SPORTPiàtek, 29 grudnia 2006 r. 9Deep Fritz 10 — zwyci´ski elektroniczny brat

Czy to ju˝ Êmierç szachów? Po tym, jak mistrz Êwiata,

Rosjanin W∏adimir Kramnik przegra∏ mecz z komputerem Deep Fritz 10, trzeba pogodziç si´ z faktem, ˝e w pojedynku ze sztucznym umys∏em ludzka inte-ligencja skazana jest na pora˝k´.

SzachiÊci d∏ugo nie wierzy-li, ˝e maszyna liczàca to godny przeciwnik. W 1968 roku profesor Max Euwe, by∏y mistrz Êwiata, twierdzi∏: “Nauczyç maszyn´ graç naprawd´ dobrze w obecnym sta-dium rozwoju cybernetyki jest praktycznie niemo˝liwe. Zbyt wielka jest liczba mo˝liwych kom-binacji, powstajàcych na szachow-nicy. Moim zdaniem maszyna mo˝e osiàgnàç poziom kandydata na mistrza nie wczeÊniej ni˝ za 100 - 150 lat”. Nie min´∏y cztery dziesi´ciolecia, a komputer wygry-wa z czo∏owymi arcymistrzami i samym mistrzem Êwiata.

Na papierze

Pierwszy szachowy program komputerowy powsta∏ w koƒcu lat czterdziestych. Komputerów jeszcze wtedy nie by∏o. Twórca programu, matematyk Alan Turing, wymyÊli∏ ca∏à rzecz na papierze. Krokiem milowym w rozwoju komputero-wych szachów okaza∏ si´ artyku∏ innego wielkiego matematyka Claude’a Shannona. W 1950 roku opublikowa∏ tekst pt. “Programo-wanie komputerów do gry w sza-chy”. Wspó∏czesne programy wcià˝ korzystajà z wy∏o˝onych tam stra-tegicznych zasad. Tzw. strategia A, zwana brutalnà si∏à, zak∏ada∏a, ˝e maszyna musi wyliczyç i oceniç wszystkie pozycje figur w ramach ograniczonej liczby ruchów do przodu. Strategia B, “selektywna”, pozwala na odrzucenie pewnych wariantów, za to analiza wybranych rozwiàzaƒ jest g∏´bsza.

W 1977 roku w USA zbudowano “Belle” — pierwszà maszyn´ wielkiej mocy przeznaczonà wy∏àcznie do gry w szachy. Kosztowa∏a 20 tysi´cy dolarów, analizowa∏a 180 tysi´cy pozycji na sekund´, co dawa∏o mo˝liwoÊç obliczenia dziewi´ciu

ruchów naprzód. Na poczàtku lat osiemdziesiàtych komputery sza-chowe z mikroprocesorami gra∏y ju˝ z si∏à s∏abego arcymistrza. W 1988 roku “Deep Thought”, przo-dek s∏ynnego “Deep Blue”, wygra∏ z arcymistrzem Bentem Larsenem w mistrzostwach Ameryki. Rok póêniej komputer ten osiàgnà∏ bar-dzo wysoki ranking 2600. Nawet najlepsi szachiÊci poczuli, ˝e stoi przednimi powa˝ne wyzwanie.

,,Elektroniczni bracia” górujà nad ludêmi

Teoretycznie wiadomo, jak nale˝y graç z komputerami. “Elek-troniczni bracia” zdecydowanie górujà nad ludêmi w tzw. taktyce szachowej, czyli rozpatrywaniu wariantów mo˝liwych wdanej po-zycji i znajdowaniu ukrytych kom-binacji. Natomiast strategia, czyli dok∏adna ocena pozycji i tworzenie d∏ugofalowych planów, pozostawa∏a ich s∏abszà stronà. Problem w tym, ˝e bardzo trudno stworzyç pozycj´, w której o zwyci´stwie decyduje tylko i wy∏àcznie strategia, tym bardziej ˝e nawet w trudnej sytu-acji komputer si´ nie za∏amuje, lecz beznami´tnie walczy do koƒca, wykorzystujàc wszystkie szanse lepiej od najwytrwalszego mistrza obrony. Na prze∏omie listopada i grudnia w szeÊciopartiowym me-

czu w Bonn mistrz Êwiata W∏adimir Kramnik zasiad∏ do gry przeciwko Deep Fritz 10, szachowemu kompu-terowi najnowszej generacji, obecnie najsilniejszemu na Êwiecie. Program Fritz, zainstalowany w standardo-wym notebooku, analizuje 1,5 mi-liona posuni´ç w ciàgu sekundy, w mgnieniu oka przelicza najbardziej skomplikowane manewry i pozycje, a w pami´ci, do której zawsze mo˝e si´gnàç, ma zapisanych oko∏o 3,2 miliona partii.

B∏àd cz∏owieka

Rezultat 4:2 dla Deep Fritz 10 w niedawnym meczu z Kramnikiem te˝ jest korzystny dla komputera, ale z przebiegu gry wcale nie wynika∏a tak wyraêna przewaga maszyny. Przed rozpocz´ciem rywalizacji mog∏o si´ wydawaç, ˝e Kramnik zostanie zmia˝d˝ony. Okaza∏o si´, ˝e nie. Partie numer 1, 3, 4 i 5 by∏y wy-równane, zakoƒczy∏y si´ remisami. Na wyniku meczu zawa˝y∏a g∏upia wpadka Kramnika w drugiej partii, w której Rosjanin uzyska∏ prze-wag´, nie wykorzysta∏ jej, a potem w remisowej pozycji pope∏ni∏ b∏àd, który nie powinien zdarzyç si´ na-wet poczàtkujàcemu szachiÊcie pod-stawi∏ mata w jednym posuni´ciu. Jeszcze raz potwierdzi∏a si´ prawda, ˝e komputery nigdy nie przegrajà partii na skutek jednego przeoczenia, jak to uczyni∏ Kramnik, a wczeÊniej zdarza∏o si´ samemu Garriemu Ka-sparowowi w jego pojedynkach z Deep Blue, gigantem firmy IBM.

Kramnik pod Êcianà

W ostatniej partii Kramnik sta∏ pod Êcianà. Musia∏ jà wygraç, by doprowadziç do remisu, a w

takiej sytuacji pokonaç czarnymi najnowoczeÊniejszy komputer to bar-dzo trudne zadanie. Rosyjski arcy-mistrz podjà∏ prób´ gry na wygranà, która okaza∏a si´ zbyt ryzykowna. Nieumiej´tnie zrealizowa∏ swój plan i przegra∏.

Arcymistrzowie pewnie jeszcze nieraz b´dà si´ sprawdzaç w me-czach z komputerami, zw∏aszcza ˝e zach´cajà do tego wysokie honora-ria (Kramnik zarobi∏ 0,5 mln dola-rów). W ostatnich latach nastàpi∏o jednak znamienne odwrócenie ról. To nie programiÊci komputerowi sprawdzajà, czy stworzona przez nich sztuczna inteligencja b´dzie wstanie przeciwstawiç si´ cz∏owiekowi. Teraz to cz∏owiek stara si´ udowodniç, ˝e mo˝e dotrzymaç kroku komputero-wi. Czy nie oznacza to praktycznie Êmierci szachów?

Na najwy˝szym poziomie zapew-ne cz∏owiekowi ju˝ nigdy nie uda si´ wygraç z maszynà. Ale w szachy grajà miliony ludzi. Nawet jeÊli kom-puter wygrywa z arcymistrzami, to dla przeci´tnych mi∏oÊników “kró-lewskiej gry”, lubiàcych rozegraç partyjk´ z sàsiadem czy przygodnym partnerem, szachy zawsze pozostanà rozrywkà, gimnastykà umys∏u i szko∏à logicznego myÊlenia.

Historia Deep Fritz* 1991 r. Narodziny programu w biurach Chessbase, firmy za∏o˝onej w 1985 r. w Hamburgu, zajmujàcej

si´ programami komputerowymi do rejestrowania i tworzenia zbiorów rozegranych partii szachowych. * 1994 r. Turniej szachów szybkich w Monachium. WÊród uczestników sà m.in. mistrz Êwiata Garri

Kasparow, Viswanathan Anand, W∏adimir Kramnik, Nigel Short oraz komputer Fritz, dla którego jest to pierwszy sprawdzian w tak silnej stawce. Fritz koƒczy z najlepszym wynikiem, wspólnie z Kasparowem. W tie-breaku minimalnie lepszy okazuje si´ mistrz Êwiata.

* 1995 r. Na mistrzostwach Êwiata komputerów szachowych w Hongkongu Fritz w decydujàcej grze pokonuje Deep Blue i zdobywa pierwszy tytu∏.

* 1999 r. W meczu szachów szybkich w Budapeszcie Fritz wygrywa 5,5:2,5 z Judit Polgar, najlepszà szachistkà Êwiata.

* 1999 r. Fritz jest najlepszy w silnie obsadzonym turnieju we Frankfurcie. Ta wersja programu opiera si´ na obliczaniu posuni´ç przez kilka procesorów równoczeÊnie. Zaczyna si´ era Deep Fritza.

* 2002 r. ,,Pojedynek mózgów” w Bahrajnie: Deep Fritz kontra mistrz Êwiata W∏adimir Kramnik - naj-bardziej spektakularna rywalizacja cz∏owieka z maszynà od czasu bojów Kasparowa z Deep Blue. Wynik 4:4. Kramnik gra za 700 tys. dolarów, twórcy komputera otrzymujà 200 tys. i ca∏a kwota idzie na cele dobroczynne.

* 2004 r. W Bilbao Deep Fritz wygrywa 8,5:3,5 z dru˝ynà czo∏owych szachistów Êwiata. * 2005 r. Deep Fritz 9 zdobywa Niemieckà Nagrod´ Rozwoju i otrzymuje drugà nagrod´ w kategorii

najbardziej innowacyjnych technologii. * 2006 r. Deep Fritz 10 wygrywa w Bonn 4:2 z mistrzem Êwiata W∏adimirem Kramnikiem.

Mecz W∏adimira Kramnika z Deep Fritz 10: cztery partie remisowe, dwa zwyci´stwa komputera. Po pó∏ miliona dolarów dla obu rywali Fot. archiwum

Stron´ na podstawie PAP i ,,Rz” przygotowa∏ Daniel Mackiewicz

Na wczorajszym posiedze-niu Komitetu Wykonawczego Litewskiej Federacji Koszykówki nowym g∏ównym trenerem litewskiej narodowej reprezen-tacji m´skiej mianowany zosta∏ 42-letni Ramunas Butautas. Na posiedzeniu Komitetu Wyko-nawczego jego kandydatura poparta zosta∏a przez wszyst-kich 19 cz∏onków Komitetu Wykonawczego tej federacji. Najwi´kszym sukcesem Butautasa by∏y z∏ote medale mistrzostw Êwiata, zdobyte w roku 2005 z reprezentacjà m∏odzie˝y litew-skiej (do lat 21) w Argentynie. Etykietki „dzieci´cego trenera” Butautas pozby∏ si´ w roku 2003, gdy uznany zosta∏ za naj-lepszego trenera Litewskiej Ligi Koszykówki Kobiet (trenowa∏ kowieƒskà ekip´ „LKKA-Kaunas”) oraz podpisa∏ umow´ z klubem „·iauliai”, któremu dopomóg∏ dwukrotnie (w latach 2004 i 2005) zdobyç bràzowe medale Litewskiej Ligi Koszykówki.

Fot. ELTA

Groêne regaty Sydney — Hobart

Z∏amane maszty jachtów˚eglarze ewakuowani przez

helikoptery i ∏odzie policyjne, z∏amane maszty faworytów, jedna zatopiona ∏ódka i osiem wycofanych do portów przed po∏owà wyÊcigu — morze pokaza∏o swà si∏´ w 65. regatach Sydney — Hobart.

Pogoda na starcie nie zapowiada∏a niebezpiecznych wydarzeƒ, wiatr by∏ silny, ale nie tak, by si´ baç. Faworyci byli z przo-du — Wild Oats XI objà∏ prowadze-nie, niedaleko za nim p∏yn´∏y kolej-ne drogie i wielkie jednostki, które typowano do koƒcowego sukcesu: Skandia (Australia), Maximus (No-wa Zelandia) i ABN AMRO ONE (Holandia).

Jacht holenderski troch´ niespo-dziewanie znalaz∏ w nocy silniejsze podmuchy dalej od brzegu i wyprze-

dzi∏ lidera. Jednak nad ranem maszt ABN AMRO ONE nagle z∏ama∏ si´. Mniej szcz´Êcia mieli ˝eglarze na Maximusie. Maszt tej jednostki rów-nie˝ w Êrod´ w godzinach rannych upad∏ na sterówk´, w której by∏o kil-ka osób. Trzy zosta∏y zabrane heli-kopterem do szpitala w Morui, dwie na brzeg odwioz∏y ∏odzie patrolowe australijskiej policji. Wed∏ug pierw-szych doniesieƒ ranni sà w dobrym stanie. Maximus i ABN AMRO ONE przep∏yn´∏y do portu w Ulladul-li i stamtàd, po prowizorycznych naprawach, zawróci∏y do Sydney. Pogorszenia pogody nie wytrzyma∏ tak˝e jacht Koomooloo, który wy-gra∏ regaty Sydney — Hobart w 1968 roku. Zatonà∏ po uderzeniu silnej

fali. OÊmiu cz∏onków za∏ogi zabra∏y ∏odzie ratownicze. Razem z nimi za-brano sternika jachtu Illusion, któ-ry po upadku na pok∏adzie z∏ama∏ ˝ebra. Skandia d∏ugo trzyma∏a si´ blisko Wild Oats XI, lecz i ten jacht najbardziej presti˝owej klasy Maxi musia∏ zwolniç tempo, gdy z kad∏uba wyrwa∏ si´ tzw. przedni ster. Australijczykom pozosta∏a wal-ka o zachowanie drugiego miejsca. W po∏owie 628-milowego dystansu na trasie znajdowa∏o si´ 69 jachtów. Pech g∏ównych rywali oznacza∏, ˝e Wild Oats XI stale zwi´ksza∏ prze-wag´. Jacht na pewno nie poprawi jednak w∏asnego rekordu trasy, jak równie˝ nie b´dzie zwyci´zcà w klasyfikacji generalnej.

10 ROZRYWKA–TVPiàtek, 28 grudnia 2006 r.

Krzy˝ówka na piàtek

Litery z pól ponumerowanych od 1 do 8 utworzà rozwiàzanie — nazw´ osoby nie posiadajàcej obywatelstwa ˝adnego paƒstwa, bezpaƒstwowiec U∏o˝y∏ Kazimierz Wo∏odko

Rozwiàzanie krzy˝ówki z 28 grudniaPoziomo: opar, s´k, atut, itr, nalot, trap, dno, marsz, optyk, kopa,

naç, reda, kum, alopata.Pionowo: kot, Nike, punto, oda, atar, opal, ar, lampa, opat, sit,

rynka, ∏´t, skaut, kr´cz, çma.Has∏o:.. odk∏ada (dokoƒczenie przys∏owie)

6.00 Dzieƒ dobry9.00, 18.45 S. „Doktor Quinn” (109, 110)9.55, 17.30 S. „Komisarz Rex” (56, 57)10.45 S. „Jack, Grubas i pies” (53), N-711.35 Koncert14.35 Dramat „Burzliwe dni”, USA 1990, N-716.25 Film anim.16.50 S. „Piesek Kostka” (47)17.20 WiadomoÊci (ros.)18.30 Dziennik19.35 Misja czystoÊci20.25, 22.04 Loteria „Perlas”20.30 Panorama21.10 Dobry nastrój22.40 Thriller „Zmrok”, USA 1998, N-140.25 Noc jazzowa

14.00 S. „GoÊç z piek∏a”14.30 Filmy anim.15.05 Szkice filmowe15.40 Niez∏oÊliwie16.20 Postscriptum18.35 Siedem dni Kowna19.00 Z Kowna19.30 WiadomoÊci19.45 Dzieƒ powszedni20.30 Dokumentalistyka Êwiatowa21.30 Panorama22.10 Przed spektaklem22.25 Spektakl „Maskarada”0.30 Kuluary

6.25 Rowerowy show6.50 Filmy anim.8.00 Okna III9.00 S. „JesteÊ moim ˝yciem” (81)10.00 Film przyg. „Harry Potter i czarodziejski kamieƒ”, USA 200113.00 Film anim.13.25 S. „Muchtar” (47)14.25 Filmy anim.15.40 S. „Rany mi∏oÊci” (37)16.40 S. „JesteÊ moim ˝yciem” (82)17.45 Okna III18.45 WiadomoÊci19.10 Koncert21.35 Film akcji „Ostatni skaut”, USA 1991, N-1423.35 Dramat „Shiri”, Korea 1999, S1.55 Inny. Reality show, N-14

6.15 Magazyn wojskowy6.40 Telewitryna7.00 Poranna kawa8.00, 17.30 S. „Stra˝ osobista”8.55 Show masek9.30 Komedia „Widmo zamku Canterville”, Niemcy 200511.15 S. „Uniesieni” (2)12.55 S. „Historia Kopciuszka” (147)13.50 Zakazana strefa14.45 Telemiks15.45 Film anim.16.30 S. „Dusza pirata” (28)18.30 Zakazana strefa19.30 Komiczne sytuacje20.00 WiadomoÊci20.20 Show masek20.50 S. „Gliny. Wydzia∏ zabójstw” (7)21.55 S. „Superagentki 1” (4)22.50 Jagody. WiadomoÊci i pogoda, N-14

23.20 S. „Szczury wodne”, N-70.20 Z∏ota rybka1.20-5.00 Show dla doros∏ych

6.35 Telesklep6.50 Filmy anim.7.50 S. „Burza” (118)9.00 S. „W wirze mi∏oÊci” (81)10.00 Ekipa11.00 Komedia „Âwi´ty Miko∏aj”, USA 199413.10 S. „Phil z przysz∏oÊci” (17)13.40 Filmy anim.15.25 S. „Nami´tna ziemia” (67)16.40 S. „Burza” (119)17.40 „Nomeda”18.45 WiadomoÊci19.10 Piàtkowy show muzyczny20.15 Film anim.21.55 Film akcji „K-9. Prywatny detektyw”, USA 200223.55 Komedia „Cieplej!”, Hiszpania 2003, N-14

8.15 Telesklep8.30 WiadomoÊci9.00 S. „Teletubbies”9.30 Film anim.10.00 Film fab. „Elf, który nie wierzy∏”, Anglia 199712.00 NTV dziÊ12.30 Ciep∏y dom13.30 S. „Teletubbies”14.00 Autofani14.30 Detektor prawdy. Debaty15.30 Film muz. „Kopciuszek”, Rosja 200216.30 Film dok.18.00 NTV dziÊ18.18 WiadomoÊci18.50 Film anim.19.20 Film fab. „Dzieƒ urodzin królowej”, Rosja 200521.21 WiadomoÊci21.50 S. „Tajemnice wywiadu” (31)22.20 Koncert dobroczynny0.20 Film muz. „Szalony dzieƒ, czyli wesele Figara”, Rosja 2003

7.30 Zwyci´ski g∏os wiary8.00, 11.35, 14.35, 17.10 Przewodnik wolnego czasu8.20, 14.05, 17.30 Telewitryna8.55, 11.55, 14.55, 21.55 NieruchomoÊci: kupno, sprzeda˝, zamiana, dzier˝awa9.30 Film fab. „Amazonka w ogniu”, USA 199312.10 Film fab. „Krewni”, RPA 200015.10 Film fab. „Sabota˝”, Kanada 199618.00 Film fab. „Urodzony dla zwyci´stwa”, USA 197119.30 Zdrowie i uroda kobiety20.05 Film fab. „Twarda gra”, USA 200122.15 Film fab. „Polne kwiaty”, USA 1999

9.45 Telesklep10.00 Najsilniejszy cz∏owiek Êwiata10.30 S. „Kobra 12” (7)11.30 Moda12.30 Reality show

13.30 Dom 214.30 S. „D∏ugo i nieszcz´Êliwie” (3/1)15.00 Program muz.16.00 S. „Medicopter” (15)17.00 S. „Kobra 12” (8)18.00 S. „W wirze mi∏oÊci” (81)19.00 Muzyka taneczna20.00 Reality show21.00 Film anim.21.30 Thriller „Fotografia Claire”, USA 2001, N-1423.10 S. „Odwieczni z∏odzieje” (7)24.00 Film erot.1.10 Telejazz

7.00 Kawa czy herbata?9.00 WiadomoÊci9.10 Pogoda9.15 Kwadrans po ósmej — program publ.9.25 By∏ taki dzieƒ — felieton9.30 Nowa Tradycja 2006 — koncert10.00 Zataƒcz z nami. Festiwal Piosenki i Taƒca Konin 2006 — rozrywka10.25 S. „˚egnaj, Rockefeller” (8/13)10.50 Raj — program dla m∏odzie˝y11.15 Oto jest pytanie — teleturniej11.35 Regionalia12.00 Pola Negri. ˚ycie jest marzeniem — reporta˝12.25 Muzyczny Festiwal ¸aƒcut 1998 — koncert13.00 WiadomoÊci13.10 „Z∏otopolscy” (793) — telenowela13.35 „Plebania” (589) — telenowela13.55 Betlejemskie dzieci — reporta˝14.15 Hity satelity14.30 Teatr TV: Grube ryby — spektakl teatralny15.50 Muzyczny Festiwal ¸aƒcut 2005 — koncert16.05 Misja specjalna16.30 Reporta˝ — program dok.16.45 Zataƒcz z nami. Festiwal Piosenki i Taƒca Konin 2006 — rozrywka17.10 S. „˚egnaj, Rockefeller” (8/13)17.35 Zamki kresowe Rzeczypospolitej — reporta˝18.00 Teleexpress18.15 S. komed. „Âwi´ta wojna” (231)18.40 Zdarzy∏o si´: Za furtkà Polska — reporta˝19.05 S. komed. „Okazja” (17)19.30 Regionalia20.00 WieÊci polonijne20.15 Dobranocka20.30 WiadomoÊci20.55 Sport21.05 Pogoda21.10 „Z∏otopolscy” (793) — telenowela21.35 „Plebania” (589) — telenowela22.00 Mówi si´...22.20 Hity satelity22.35 S. obycz. „Na dobre i na z∏e” (264)23.30 Du˝e dzieci — talk show0.10 Porozmawiajmy0.55 Zanim b´dziesz u brzegu — koncert1.50 S. dok. „NieparzyÊci”

2

UAB „VITJUMA” oferuje: wat´ kamiennà, szklanà, p∏yt´ steropianowà, b∏on´ budowlanà, klej, szalówk´ PVC, gipsokarton, tynk, szpachlówk´ ( KNAUF). Wszystkie materia∏y fasado-we. Przywozimy.

Vilnius, Linkmen˜ 13,

tel./faks. 275 09 34 (Zam. 096)

PIÑTEK 29. XII

Program zdrowotny

„Zdrowy cz∏owiek

— zdrowe miasto”

Zapraszamy do s∏uchania

audycji o zdrowym od˝ywianiu

si´ — w czwartki i ostatni wto-

rek miesiàca o godz. 16.10

na pierwszym kanale radia

stacjonarnego z Wileƒskiego

Studia Radiowego.

Program finansuje

Samorzàd m. Wilna.

Sponsorzy:

Dziennik „Kurier Wileƒski”

V‰Ø „Teleradio kompanija Hansa”

V‰Ø „Tatulos programa”

F O T O D O W C I P

SPRZEDA˚

Firma sprzedaje w dobrym stanie Mercedes Benz 500 SE, 1985 r. pr., (automat, ABS, kli-matyzacja, airbag, elektronicz-na regulacja siedzeƒ i okien, au-dio aparatura, BRC gaz). Cena — 8 700 Lt.

Vilnius, tel. 8 685 04080

Sprzedam kraw´˝niki dro-gowe. Vilnius, tel. 267 24 45 (wieczorem), 8 65642008

Sprzedam 11-letnià klacz. Cena umowna. WieÊ Weso∏ówka rej. wileƒski. Tel. 8 604 60921 — (prosiç Regin´)

Sprzedam konia (2 lata).Tel. 8 618 81775

Sprzedam dzia∏k´ ziemi 6- arowà w Mikaszunach (szosa, las, jezioro). Tel. 8 606 86572

Sprzedam samochód VAZ-21063 z urzàdzeniem gazowym „Lovato”.

Tel. 8 606 86572

KUPNO

PRACA

Szko∏a Êrednia w Mickunach zatrudni nauczycielk´ klas poczàtkowych z polskim j´zy-kiem nauczania.

Tel. 238 63 87

Autoserwis w sàsiedztwie dzielnicy Pilaitò poszukuje spe-cjalistów naprawy nadwozi oraz lakierników samochodów.

Tel. 8 616 10257

WYNAJEM

M∏oda rodzina wynajmie jednopokojowe mieszkanie.

Vilnius, tel. 8 650 47864

OG¸OSZENIAPiàtek, 29 grudnia 2006 r. 11

Las. Kupujemy, konsultu-jemy, wywozimy. Pomoc w realizacji lasu lub wymiana na europejskie i amerykaƒskie auta. Vilnius, tel. 8 687 56557

(Zam. 1130)

Polski Zespó∏ Artystyczny

PieÊni i Taƒca „Wilia”zaprasza na tradycyjny koncert noworoczny,

który b´dzie mia∏ miejsce w Domu Kultury Polskiej w Wilnie

(Naugarduko 76) 30 grudnia o godz. 15.00.

Bilety mo˝na nabyç w siedzibie zespo∏u DKP pok. 304

godz. 10.00-14.00, 18.30- 21.00

Patronat „Kuriera Wileƒskiego”

VIII Mi´dzynarodowy Festiwal Piosenki Polskiej Dzieci i M∏odzie˝y Szkolnej „Rudziszki — 2007”

Festiwal jest imprezà otwartà dla wszystkich, którzy lubià Êpiew i polskà piosenk´. Celem Festiwalu jest umo˝liwienie spotkania si´ szkolnej m∏odzie˝y Êpiewajàcej z kraju i zagranicy oraz prezentacji ich twórczoÊci artystycznej, a tak˝e wymiany doÊwiadczeƒ z promo-cji Êpiewu i polskiej piosenki. Festiwal ma s∏u˝yç integracji Êrodowisk m∏odzie˝owych Litwy i Europy.

Organizatorem jest Polska Macierz Szkolna oraz Rudziska Szko∏a Ârednia

Polska Macierz SzkolnaNaugarduko 76LT-2006 Vilniustel. 8 52 33 32 25tel. kom. 8-698 19365e-mail: macierzszkolna@interia.pl

W∏odzimierz Saszenko — dyrektor FestiwaluKriau‰i˜ 4BLT-21174 Rudi‰kòstel. 8 528 5 77 32tel. kom. +370 685 13732e-mail: w. saszenko@gmail.com

W festiwalu udzia∏ biorà dzieci Êpiewajàce (soliÊci), które wykonujà muzyk´ rozrywkowà. Kandydaci nadsy∏ajà na adres organizatorów do dnia 31.01.2007 r. kasety i pó∏playbacki z nagra-niem dwóch wykonywanych przez siebie piosenek i szczegó∏owo wype∏nione zg∏oszenie wed∏ug za∏àczonego wzoru. Mile widziane sà utwory autorskie i nieopublikowane. O zakwalifikowaniu, termi-nie i szczegó∏ach Festiwalu uczestnicy zostanà poinformowani do 20.02.2007 roku.

Organizatorzy zapewniajà zwrot kosztów przejazdu (autobusem lub pociàgiem) oraz posi∏ek dla uczestników z Litwy. Dla zagranicz-nych uczestników — posi∏ki i zakwaterowanie.

Uczestnicy Festiwalu otrzymajà dyplomy, upominki i nagrody ufundowane przez sponsorów i organizatorów.

Organizatorzy

12 A PROPOS... Piàtek, 29 grudnia 2006 r.

DziÊ prze-lotne opady, temperat ura od -1 do +4, na wybrze˝u do 6 stopni ciep∏a.

Pogoda

* Piàtek (29.12) jest 363 dniem 2006 roku.

Do koƒca roku pozosta∏o 2 dni.

* Znak Zodiaku — Kozioro˝ec.

* Imieniny: Dawida, Do-minika, Gerarda, Tomasza.

* Wschód S∏oƒca — 08.42, zachód — 16.00

D∏ugoÊç dnia — 7 godz. 18 min.

* Ksi´˝yc. Pierwsza kwa-dra — od 27 grudnia.

• 1901 — zmar∏a Honora-ta Majeranowska (ur. 1828), Êpiewaczka, odnosi∏a du˝e sukcesy estradowe jako wy-konawczyni pieÊni S. Mo-niuszki.

• 1926 — zmar∏ Reiner Marie Rilke (ur. 1875), poeta austriacki.

Kalendarium

Konkurs ,,Dziewczyna ,,Kur iera” — Miss Polka Litwy 2007”

Prosimy o wype∏nienie kuponu i do∏àczenie go do zdj´cia

Imi´ .........................................................................................................

Nazwisko ................................................................................................

Data urodzenia ......................................................................................

Adres, telefon .........................................................................................

O sobie .....................................................................................................

...................................................................................................................

...................................................................................................................

...................................................................................................................

Zg∏oszenia do udzia∏u w konkursie sà przyjmowane do 20 stycznia 2007 roku na adres redakcji lub pocztà elektroniczà: kultura@kurierwilenski.lt

Bank Litewski Oficjalny kurs

na 29 grudnia 2006 r.

Relacja lita do walut obcych

Nazwa waluty Lt/za jedn. walut.

Euro 3,4528

Dolar amerykaƒski 2,6304

Dolar australijski 2,0691

1000 rubli bia∏oruskich 1,2280

Dolar kanadyjski 2,2648

Frank szwajcarski 2,1443

10 koron czeskich 1,2508

10 koron duƒskich 4,6307

10 koron estoƒskich 2,2067

Funt szterling 5,1468

100 forintów

w´gierskich 1,3643

100 islandzkich koron 3,6617

100 japoƒskich jenów 2,2153

10 juani chiƒskich 3,3656

¸at ∏otewski 4,9537

10 mo∏dawskich lei 2,0490

10 koron norweskich 4,1916

10 z∏otych polskich 8,9888

100 rubli rosyjskich 9,9708

10 koron szwedzkich 3,8251

Lira turecka 1,8465

10 griwn ukraiƒskich 5,2191

100 koron s∏owackich 10,1142

Kurs walut

UÊmiechnij si´

Dwóch facetów siedzi w sàsiadujàcych toale-tach, nagle jeden z nich pyta:

— Nie ma pan mo˝e papieru toaletowego?— Niestety... U mnie tak˝e nie ma.

— A mo˝e jakàÊ gazet´ lub czasopismo?— Te˝ nie...Zapad∏a cisza... Po chwili pierwszy facet odzywa si´ ponownie:— A mo˝e chocia˝ 100 litów rozmieniç pan mo˝e...

***Idzie nachlany facet i puka w lamp´. Policjanci podchodzà i

mówià:— Prosz´ pana, po co pan tam puka? Tam nikt nie mieszka.A pijak na to:— W∏aÊnie, ˝e mieszka, bo u góry pali si´ Êwiat∏o!

***Adwokat wygra∏ dla biznesmena bardzo trudny proces. Wysy∏a

mu SMSa:— Prawda zwyci´˝y∏a.Biznesmen natychmiast odpowiada:— Prosz´ wnieÊç apelacj´!

I zwyk∏a rybka inaczej smakuje z ràk Miko∏aja Fot. EPA-ELTA

Janukowycz w miejsce Kie∏basy czy Gnidy

Ukraiƒcy zmieniajà nazwiskaUkraiƒcy masowo zmieniajà

swoje nazwiska: Bu∏hakow za-miast Gogola i Juszczenko, Ja-nukowycz oraz Tymoszenko w miejsce Kie∏basy, Ryja i Gnidy.

W mijajàcym roku na taki krok zdecydowa∏o si´ 20 tysi´cy oby-wateli.

Nazwiska ukraiƒskiego prezy-denta i premiera, Wiktora Jusz-czenki i Wiktora Janukowycza przyj´li mieszkaƒcy obwodu iwa-no- frankowskiego, na zachodzie kraju.

Mieszkajàca w tym samym obwodzie kobieta porzuci∏a swoje dotychczasowe imi´ i nazwisko na rzecz imienia i nazwiska liderki Bloku Julii Tymoszenko. W okoli-cach Iwano-Frankowska, zapewne pod wp∏ywem s∏awy ukraiƒskiego pi∏karza Andrija Szewczenki,

pojawi∏o si´ równie˝ kilku nowych Szewczenków.

W obwodzie winnickim zare-jestrowano nazwiska Stendhal i Sokrates. W obwodzie dniepropie-trowskim pojawi∏y si´ osoby o na-zwiskach Suworow i Milano.

A niektórym do szcz´Êcia wys-tarczà tylko niewielkie zmiany w brzmieniu nazwiska.

I tak obywatel Newdacha (nie-udacznik) sta∏ si´ w tym roku Wdachà, czyli udacznikiem. Oby-watel Bezbo˝nyj podpisuje si´ od jakiegoÊ czasu nazwiskiem Bo˝nyj.

Najcz´Êciej zmieniane nazwi-ska to: Hnyda (gnida), Kowbasa (kie∏basa), Straszko (tchórz, osoba ma∏o odwa˝na), Szczitka (szczot-ka), Mordaƒ (od mordy), Ry∏o (ryj), Krywonoha (krzywonogi), Horb (garb), Koby∏ko.

Nagrody urz´dnikom za unikanie prostytutek

,,Trudny do przezwyci´˝enia rytua∏”Rzàd Korei Po∏udniowej

oferuje nagrody pieni´˝ne i rzeczowe urz´dnikom, którzy zobowià˝à si´ do nieodwie-dzania agencji towarzyskich po zazwyczaj obficie zakrapianych alkoholem przyj´ciach sylwe-strowych i noworocznych, od-bywanych w gronie kolegów.

Korzystanie przy tej okazji z us∏ug paƒ lekkiego prowadzenia sta∏o si´ swego rodzaju zwycza-jem.

Rzecznik ministerstwa ds. rów-nouprawnienia p∏ci i rodziny po-twierdzi∏ fakt prowadzenia takiej kampanii, ale odmówi∏ podania szczegó∏ów.

Anonimowy urz´dnik mini-sterstwa przyzna∏ w rozmowie z dziennikarzem dziennika “Korean Times”, ˝e zwyczaj nadu˝ywania alkoholu i korzystania z us∏ug prostytutek z okazji Nowego Roku “jest trudnym do przezwyci´˝enia rytua∏em”.

Grunt to precyzja!

Liechtenstein zwi´kszy∏ powierzchni´

Zajmujàce dotychczas po-wierzchni´ 160 km kwadrato-wych Ksi´stwo Liechtensteinu powi´kszy∏o swoje terytorium o ok. pó∏ kilometra kwadratowego po tym, jak w∏adze bardziej precy-zyjnie okreÊli∏y granice paƒstwa — poinformowa∏ wczoraj rzàd Liechtensteinu.

Granica ma∏ego ksi´stwa, po∏o-

˝onego w Alpach mi´dzy Szwajcarià i Austrià i zamieszkanego przez ok. 35 tys. ludzi, wyd∏u˝y∏a si´ o 1,9 km. Wed∏ug w∏adz, obecna d∏ugoÊç granicy kraju wynosi 77,9 km, a je-go dok∏adna powierzchnia 160,476 km kw. Dwie trzecie powierzchni zajmujà góry.

Liechtenstein uzyska∏ niepod-leg∏oÊç w 1806 roku.

Okrycia uniemo˝liwiajà zidentyfikowanie z∏odziei

Po bi˝uteri´ bez burki?Muzu∏mankom okutanym

od stóp do g∏ów w tradycyjne burki mo˝e zostaç zabroniony wst´p do sklepów jubilerskich w mieÊcie Puna w indyjskim stanie Maharasztra — poinfor-mowali wczoraj tamtejsi jubi-lerzy.

Stowarzyszenie Jubilerów w Pu-nie zaapelowa∏o do policji o zgod´ na zastosowanie zakazu wst´pu

do sklepów jubilerskich osobom z zas∏oni´tà twarzà — poinformo-wa∏ jego prezes Fattechand Ranka.

WyjaÊni∏, ˝e w Punie dosz∏o do kilku kradzie˝y wyrobów jubi-lerskich wartoÊci w sumie ponad 25 tys. dolarów, a kamery w skle-pach zarejestrowa∏y tylko osoby os∏oni´te szczelnie burkami, co uniemo˝liwia zidentyfikowanie z∏odziei.

Piosenkarka w j´zyku cziczewa ju˝ Êpiewa ko∏ysanki

Madonna szanuje swego synkaMadonna postanowi∏a na-

uczyç si´ ojczystego j´zyka swego synka z Malawi, którego niedaw-no adoptowa∏a — doniós∏ wczoraj brytyjski dziennik „The Sun”.

Jest to j´zyk cziczewa i piosenkar-ka potrafi ju˝ podobno zaÊpiewaç w nim ma∏emu Davidowi ko∏ysank´. Madonna i jej brytyjski mà˝ Guy

Ritchie znajà te˝ w j´zyku cziczewa takie s∏owa jak „mama”, „tata”, „ha-lo” i „kochanie”.

Cziczewa jest obok angielskiego j´zykiem urz´dowym w Malawi, jednym z ponad 400 j´zyków ban-tu, którymi pos∏uguje si´ ludnoÊç prawie ca∏ej Afryki na po∏udnie od równika.

Brytyjczycy kochajà coraz wi´ksze zwierz´ta

Krokodyla daj mi luby!Znani ze swego zami∏owania

do zwierzàt Brytyjczycy sk∏a-niajà si´ ku wi´kszym i dzikim ulubieƒcom — wynika z opubli-kowanych w Êrod´ badaƒ.

Brytyjskie stowarzyszenie Wiel-kie Koty w Brytanii (The Big Cats in Britain — BCIB) sprawdzi∏o we w∏adzach brytyjskich miast, jakie dzikie zwierz´ta ludzie legalnie trzymajà w domach.

Okaza∏o si´, ˝e do prywatnych w∏aÊcicieli nale˝y 154 ró˝nych wiel-

kich kotów, w tym: 12 lwów, 14 ty-grysów, 50 panter.

Oprócz tego w charakterze do-mowych ulubieƒców doliczono si´ dwóch tysi´cy strusi i prawie 500 ma∏p.

Ponadto prywatne osoby sà w∏aÊcicielami szeÊciu tysi´cy dzi-ków.

WÊród zwierzàt „mniej przy-tulnych” znalaz∏o si´ ponad 250 jadowitych w´˝y i 50 rozmaitych krokodyli.