Działalność naukowa – od 2012 roku

I. Badania naukowe:

1. Nazwa podzadania: Jakość mięsa i tłuszczu gęsi owsianych utrzymywanych wmodyfikowanych systemach żywienia. Nr: 05-5.03.2 (5142.2). Okres realizacji podzadania:01.01.2011 – 31.12.2013.

Kierownik podzadania: dr inż. Halina Bielińska

Współwykonawcy zaangażowani twórczo:

- dr inż. Halina Bielińska

- prof. dr hab. Mariusz Pietras

- dr inż. Kamila Kłos

- dr inż. Jakub Badowski

- mgr inż. Rafał Sandecki

STRESZCZENIE

Badania przeprowadzono na 1800 gęsiach Białych Kołudzkich w trzech etapach ( wlatach 2011 – 2013).

Każdorazowo wychowalnię zasiedlano gąsiętami z pierwszego wylęgu w marcu,odpowiednio w doświadczeniach (1, 2, 3) było to w dniach 9-y, 7-y, 6-y tego miesiąca.

Celem badań było określenie wpływu suplementacji diety gęsi, w tym ziarna owsasuszonymi ziołami (forma zmielona) na wyniki odchowu, wartość rzeźną oraz jakość mięsa itłuszczu owsianych gęsi Białych Kołudzkich.

W doświadczeniach stosowano w różnych proporcjach, odpowiednio w grupach:pokrzywę, pokrzywę + rumianek, pokrzywę i skrzyp, pokrzywę z miętą pieprzową orazpokrzywę, rumianek, skrzyp i miętę pieprzową. W grupie kontrolnej każdorazowo niestosowano suplementacji mieszanką ziołową.

Dodatek ziół wynosił od 1% do 6% dawki paszy treściwej w odchowie, oraz w takiejsamej ilości do dawki owsa podczas 3-tygodniowego dotuczania gęsi.

W badaniach rejestrowano wyniki produkcyjne, w tym użytkowości rzeźnej orazwskaźniki jakości mięsa i tłuszczu gęsi owsianych, których uboje prowadzono po ukończeniu17. tygodni życia.

Uzyskane wyniki opracowano statystycznie za pomocą programu STATISTICA 6.0 PL.Dodatek ziół w odchowie stosowano do czasu, kiedy pojawiała się możliwość

skarmiania świeżej zielonki z upraw polowych (żyto, trawy z motylkowymi).

Wnioski:

1. Nie zanotowano statystycznie potwierdzonych różnic w spożyciu paszy, owsa, ziół izielonki z tendencją do mniejszego zużycia mieszanki treściwej w grupach doświadczalnych.

2. W badaniach zarejestrowano statystycznie istotne różnice między grupami, w masieciała 17. tygodniowych gęsiorów.

3. Zastosowanie suszonych ziół (pokrzywy, rumianku, mięty pieprzowej, skrzypu) wilości do 1-6% dawki paszy treściwej wpłynęło ogólnie korzystnie na wyniki odchowu(mniejsza liczba padnięć), dobre samopoczucie gąsiąt i dobrostan ptaków.

4. Dodatek ziół podczas 3 – tygodniowego okresu tuczu owsem wpłynął na zwiększeniewartości handlowej tuszek, poprzez bardzo dobre i swoiste wybarwienie, masę mięśni iwypełnienie partii piersiowej, w konsekwencji uzyskanie najwyższej oceny tj. I klasyeksportowej tuszek z grup doświadczalnych.

5. Suplementacja żywienia gęsi owsianych Białych Kołudzkich suszonymi ziołamiwpłynęła na zwiększenie w mięśniach piersiowych oraz uda z podudziem, zawartościwielonienasyconych kwasów tłuszczowych, głównie PUFA, C 18:3, PUFAΩ3, PUFAΩ6 orazCLA, wzbogacając tym samym wartość odżywczą gęsiny.

6. Wyniki badań zawartości cholesterolu w mięsie gęsi owsianych wykazały, że dodateksuszonych ziół wpłynął na obniżenie wskaźnika, średnio od 5,0% do 8,0%, w porównaniu douzyskanego w grupie kontrolnej.

7. Modyfikowany system żywienia, którego wpływ badano w trzech eksperymentach,został wdrożony do praktyki, jako ważny element technologii produkcji gęsi owsianych, przybraku zielonki w odchowie gęsi z wczesno-wiosennych wylęgów.

2. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ wartości pokarmowej wybranych odmian owsa nawskaźniki lipidowe i hormonalne krwi oraz użytkowość rzeźną gęsi owsianych BiałychKołudzkich®. Nr : 05-014.2. Okres realizacji celu szczegółowego: 01.01.2014 – 31.12.2017.

Kierownik celu szczegółowego: dr inż. Halina Bielińska

Wykonawcy zaangażowani twórczo:

- dr inż. Halina Bielińska

- prof. dr hab. Mariusz Pietras

- mgr inż. Rafał Sandecki

- dr inż. Kamila Kłos

- dr inż. Jakub Badowski

STRESZCZENIE

Celem badań jest określenie wpływu różnych odmian owsa (Furman, Breton, Rajtar,Nagus) stosowanych podczas tuczu, na wskaźniki krwi oraz użytkowość rzeźną gęsiowsianych Białych Kołudzkich.

Gąsięta (każdorazowo po 200 sztuk) po wylęgu są oznakowane znaczkamikłódeczkowymi oraz określona jest ich masa ciała. Gęsi utrzymywane są zgodnie ztechnologią tuczu owsianego i wymogami dobrostanu. Do końca 12. tygodnia gęsiory i gęsiżywione są jednolicie roślinną mieszanką treściwa i zielonką ciętą oraz korzystają zpastwiska. Po ukończeniu 12. tygodnia odchowu ptaki podzielono na dwie grupy po 100ptaków (50♂♂+50♀♀). Grupa I (kontrolna) każdorazowo otrzymywała odmianę „Furman”, aw grupie doświadczalnej skarmiano odpowiednio odmianę „Breton”, „Rajtar” i „Nagus”.Podczas uboju (każdorazowo po 16 ptaków z każdej grupy) dokonanego po ukończeniu 15.tygodnia, pobrano próby krwi oraz wykonano analizę rzeźną gęsiorów i gęsi. Pobrano próbymięśni piersiowych i udowych oraz tłuszczu sadełkowego w celu określenia składuchemicznego, zawartości kwasów tłuszczowych i cholesterolu. Zakończenie badań iopracowanie wyników planowane jest na grudzień 2017 r.

3. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ zabiegów technologicznych podczas inkubacji jaj na

wskaźniki lęgu piskląt gęsi Białej Kołudzkiej ® . Nr 06-009.2. Okres realizacji celu

szczegółowego: od 01.01.2014 r. do 31.12.2016 r.

Kierownik celu szczegółowego: dr inż. Jakub Badowski

Wykonawcy zaangażowani twórczo:

dr inż. Jakub Badowski

dr inż. Halina Bielińska

dr inż. Kamila Kłos

STRESZCZENIE

Wykonane w IZ-PIB badania, miały na celu ocenę wpływu zmiany położenia jaj

gęsich podczas inkubacji, tzn. obracania o 180o wzdłuż osi długiej jaja, w kolejnych

dobach inkubacji, na wylęgowość i jakość wylęganych piskląt. Badania dotyczą

doskonalenia technologii lęgu piskląt gęsi Białej Kołudzkiej®, jedynej komercyjnej rasy

gęsi w Polsce. Doświadczenia przeprowadzono w latach 2014-2016, stosując do

inkubacji komory lęgowe typu D-36 i komory klujnikowe Atlas 180S. W kolejnych

etapach badań nad technologią lęgu gąsiąt, stosowano najkorzystniejszą technikę

wyłonioną w poprzednim etapie. Zbadano technologię bez obracania ręcznego jaj w

trakcie inkubacji, z obracaniem jednorazowym i dwukrotnym w ciągu doby, w okresie od

9. do 26. doby lęgu, jak też z obracaniem jeden raz na dobę w okresie od 9. do 15. doby i

w okresie od 16. do 26. doby lęgu. Wszystkie warianty technologii stosowano w

powiązaniu ze stałą temperaturą 37,8oC i wilgotnością względną powietrza 52% oraz ze

schładzaniem jaj od 9. do 26. doby lęgu.

Wyniki badań wskazują, że technologia z zastosowaniem ręcznego obracania jaj

jeden raz na dobę, od 9. do 26. doby lęgu jest najkorzystniejsza ekonomicznie. W dwóch

etapach badań wykazano dla tej technologii tendencję uzyskiwania najlepszych

wskaźników wylęgu, powiązanych z najmniejszym udziałem piskląt wybrakowanych z

powodu wady pępka i najlepszej synchronizacji wylęgu. Także w 3. etapie ta technologia

wykazywała najlepszą efektywność ekonomiczną. Zwiększenie częstotliwości ręcznego

obracania jaj do dwóch razy w ciągu doby, nie wpływało na zwiększenie wylęgu piskląt z

jaj zapłodnionych, natomiast w wyniku stosowania zmniejszonej częstotliwości obracania

jaj w ciągu doby, uzyskano mniejszą wylęgowość piskląt, jednak zależności tych nie

udowodniono statystycznie. W 3. etapie badań, najlepsze wyniki wylęgu gąsiąt z jaj

zapłodnionych wykazano w grupie III, z jednokrotnym obracaniem jaj w ciągu doby w

okresie od 9. do 15. doby lęgu, jednak badania sugerują, że może skutkować większym

udziałem gąsiąt z wadą pępka w porównaniu do grupy II, w której jaja obracano w

okresie od 9. do 26. doby lęgu.

4. Nazwa celu szczegółowego: Wpływ probiotyków na wyniki odchowu i jakość mięsa gęsi Białej Kołudzkiej ® . Nr 05-3.04.2 (5140.2). Okres realizacji podzadania: od 01.01.2011 r. do 31.12.2013 r.

Kierownik podzadania: dr inż. Jakub BadowskiWykonawcy zaangażowani twórczo:

dr inż. Jakub Badowski

dr inż. Halina Bielińska

dr inż. Kamila Kłos

STRESZCZENIE

Celem naukowym badań była ocena wpływu probiotyku na wyniki odchowu,

jakość mięsa i wartość użytkową rzeźnych gęsi Białych Kołudzkich®. Celem

praktycznym jest opracowanie metody odchowu i tuczu gęsi Białych Kołudzkich® z

zastosowaniem probiotyku, dla zwiększenia ich zdrowotności, doskonalenia jakości

mięsa i wydajności rzeźnej.

Materiałem doświadczalnym były gąsięta Białe Kołudzkie® w liczbie po 300

sztuk w każdym z trzech etapów badań. W 1. etapie gąsięta grupy I-kontrolnej przez cały

okres odchowu i tuczu nie otrzymywały probiotyku, w żywieniu grupy II i III

zastosowano do paszy dodatek probiotyku zawierający żywe, liofilizowane kultury

bakterii: Bifidobacterium bifidum (BB-241, BB-108, BB-94, BB-77), Enterococcus

faecium (EF-42), Lactobacillus acidophillus (LA-31) i Pediccocus acidilactici (PAL-34).

W grupie II probiotyk zastosowano od pierwszej doby wychowu do 17. tygodnia życia

włącznie (do końca tuczu), w ilości 0,5 kg (40 mld JTK) na 1 tonę mieszanki treściwej.

W grupie III probiotyk zastosowano od 10. do 17. tygodnia życia gęsi, w takiej ilości jak

w grupie II. W 2. i 3. etapie badań gąsięta grupy I kontrolnej przez cały okres odchowu i

tuczu nie otrzymywały probiotyku, natomiast w grupie II i III, czynnikiem różnicującym

grupy była dawka probiotyku, w grupie II taka sama jak w 1. etapie (40 mld JTK/na 1

tonę mieszanki treściwej), a w grupie III większa niż w 1. etapie badań (60 mld JTK/na 1

tonę mieszanki treściwej).

Zastosowanie probiotyku w żywieniu gęsi Białej Kołudzkiej® wpłynęło

zwiększenie średniej masy ciała 17-tygodniowych gęsi rzeźnych i średniej masy tuszki.

Stosowanie probiotyku w żywieniu gęsi od początku wychowu lub od 10. tygodnia życia

powoduje zbliżoną efektywność tuczu. Uzyskana przez gęsi masa ciała w 17. tygodniu,

nie różni grup statystycznie istotnie. Zwiększenie dawki probiotyku z 40 do 60 mld

JTK/na 1 tonę nie wpływa na masę ciała 17-tygodniowych gęsi rzeźnych. Stosowanie

probiotyku w żywieniu nie wpływa na wydajność rzeźną, jakość i skład mięsa gęsi.

5. Nazwa podzadania: Szacowanie umięśnienia ud i podudzi u mieszańca W31 gęsi Białych

Kołudzkich ®. Numer podzadania: 01-1.06.2. Okres realizacji podzadania: od 01.01.2011 r. do

31.12.2012 r.

Kierownik podzadania: dr inż. Kamila Kłos

Wykonawcy zaangażowani twórczo:

dr inż. Kamila Kłos

dr inż. Jakub Badowski

dr inż. Halina Bielińska

STRESZCZENIE

Celem badań była ocena masy mięśni ud i podudzi u mieszańca W31 (samiec W33 i

samica W11) gęsi Białych Kołudzkich®. Badania były przeprowadzone w dwóch etapach.

W etapie I materiał doświadczalny stanowiły gęsi Białe Kołudzkie® w liczbie 340

szt., w tym 240 samic rodu W11 i 100 samców rodu W33. Ptaki utrzymywano w jednej grupie

zgodnie z technologią wychowu stosowaną w IZ- PIB ZD Kołuda Wielka. W 11. i 17.

tygodniu życia ptaków wykonano następujące pomiary zoometryczne: długość lewego

ramienia, długość lewego przedramienia, długość grzebienia mostka, długość lewego

podudzia, długość lewego skoku, obwód lewego skoku oraz zmierzono grubość mięśni

piersiowych. Na podstawie uzyskanych danych wyliczono współczynniki korelacji między

wybranymi parametrami, indeksy selekcyjne, a następnie wybrano 120 samic W11 i 32 samce

W33, na rodziców przyszłego pokolenia mieszańca W31.

W etapie II natomiast materiałem doświadczalnym były mieszańce W31 gęsi Białej

Kołudzkiej® w liczbie 200 ptaków (100 samic i 100 samców). Ptaki były odchowywane w

jednej grupie i tuczone do 17. tygodnia zgodnie z technologią własną IZ- PIB ZD Kołuda

Wielka. W 17. tygodniu życia wykonano następujące pomiary zoometryczne: długość lewego

ramienia, długość lewego przedramienia, długość grzebienia mostka, długość lewego

podudzia, długość lewego skoku, obwód lewego skoku oraz zmierzono grubość mięśni

piersiowych. Następnie wybrane ptaki ubito i poddano uproszczonej dysekcji. Na podstawie

zgromadzonych danych obliczono wydajność rzeźną i korelacje pomiędzy poszczególnymi

cechami. Po analizie zebranych wyników sformułowano następujące wnioski:

1. Wykazano u gęsi Białych Kołudzkich® w czystych rodach W11 i W33 istotne

korelacje między długością grzebienia mostka i długością podudzia, a wykonanymi

przyżyciowo pomiarami zoometrycznymi (długość ramienia, długość przedramienia,

długość skoku, obwód skoku, grubość mięśni piersiowych).

2. Stwierdzono wysoko istotne współczynniki korelacji między masą mięśni nogi, a

długością i obwodem skoku u mieszańca W31 gęsi Białych Kołudzkich®.

3. Długość skoku i obwód skoku (duża powtarzalność i dokładność pomiaru) u samców

rodu W33 są parametrami, które powinny być wykorzystane do dokładniejszego

przyżyciowego szacowania masy mięśni ptaków, a co za tym idzie w selekcji na

zwiększenie masy mięśni ud i podudzi u mieszańca W31.

4. Analiza rzeźna mieszańca W31 wykazała, że przy technologii tuczu owsianego

stosowanego w IZ PIB ZD Kołuda Wielka najcenniejsze wyręby, czyli mięśnie

piersiowe i całe nogi osiągają masę na zbliżonym poziomie. Udział mięśni

piersiowych w tuszce wynosi średnio 16,85%, a mięśni udowych z podudziem 14%.

Wpływ warunków świetlnych na synchronizacjęnieśności gęsi Białych Kołudzkich®

mgr inż. Kamila Kłos

CEL I ZAKRES BADAŃ

Głównym celem podjętych badań było opracowanie - możliwej do wprowadzenia

w fermach reprodukcyjnych - technologii łagodnego, ale skutecznego hamowania rozrodu

gęsi Białych Kołudzkich®, z zachowaniem warunków niezbędnych dla utrzymania wysokiego

poziomu dobrostanu ptaków. Przystępując do realizacji postawionego celu przyjęto tezę, że

gwałtowne wydłużenie dnia świetlnego w okresie reprodukcji spowoduje zahamowanie

nieśności u gęsi. Realizacji celu głównego służyło podjęcie zadań niższego rzędu, które miały

odpowiedzieć na następujące pytania:

Czy wydłużenie czasu oświetlenia do 14 godzin na dobę spowoduje zahamowanie

nieśności gęsi?

Czy wydłużenie czasu oświetlenia do 18 godzin może być skutecznym sposobem

zahamowania nieśności?

Czy dla zahamowania nieśności można wykorzystać naturalną długość dnia

świetlnego w miesiącach letnich tj. około 16 godzin na dobę?

Ponadto podjęto próbę oceny przebiegu nieśności u gęsi w odpowiedzi na skrócenie

czasu oświetlenia do 6 godzin na dobę.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom producentów jaj gęsich koncentrujących uwagę na

opłacalności produkcji dokonano oceny efektów produkcyjnych (wyniki

i przebieg nieśności oraz wyniki zapłodnienia i wylęgu) i ekonomicznych (zysk

i wskaźnik opłacalności) poszczególnych programów świetlnych zastosowanych w celu

zahamowania nieśności. Aby sprostać wymaganiom współczesnej zoohigieny

najskuteczniejszą metodę zahamowania nieśności oceniono pod kątem wpływu na poziom

dobrostanu gęsi. W ocenie dobrostanu uwzględniono reakcję fizjologiczną gęsi na

zastosowany program świetlny (poziom kortykosteronu i glukozy w plazmie krwi) oraz ocenę

reakcji behawioralnych gęsi w warunkach zastosowanego programu świetlnego.

MATERIAŁ I METODY

Badania przeprowadzono w latach 2009-2010 w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu

Zootechniki- PIB w Kołudzie Wielkiej. Wykonano cztery doświadczenia,

w których materiał badawczy stanowiło łącznie 2072 gęsi w tym 1680 samic i 392 samce. W

przeprowadzonych doświadczeniach badano wyniki produkcyjne oraz wyniki reprodukcji

dwu- i trzy- letnich gęsi Białych Kołudzkich® rodu W11 w odpowiedzi na zmianę warunków

świetlnych w końcowym okresie reprodukcji.

W doświadczeniu 1. badano wpływ wydłużenia czasu oświetlenia w końcowym

okresie reprodukcji (od 19. tygodnia nieśności, tj. od 21 maja do końca okresu

nieśności) z 10 (10L:14D) do 14 godzin na dobę (14L:10D).

W doświadczeniu 2. badano wpływ wydłużenia czasu oświetlenia w końcowym

okresie reprodukcji (od 19. tygodnia nieśności, tj. od 21 maja do końca okresu

nieśności) z 10 (10L:14D) do 18 godzin na dobę (18L:6D).

W doświadczeniu 3. badano wpływ wydłużenia czasu oświetlenia w końcowym

okresie reprodukcji (od 19 tygodnia nieśności tj. od dnia 17 maja do końca okresu

nieśności) z 10 godzin (10L:14D) do długości naturalnego dnia świetlnego tj. do około

16 godzin na dobę.

W doświadczeniu 4. badano wpływ skrócenia czasu oświetlenia do 6 godzin

w końcowym okresie reprodukcji (od 22 tygodnia nieśności tj. od 28 czerwca

do końca okresu nieśności).

WNIOSKI

Wyniki uzyskane w przeprowadzonych badaniach upoważniają do sformułowania

następujących stwierdzeń i wniosków:

1. Stosując odpowiedni program świetlny, można skutecznie indukować wcześniejsze

zakończenie okresu reprodukcji u gęsi Białych Kołudzkich.

2. Najkorzystniejszą metodą indukowania zakończenia nieśności jest gwałtowne

wydłużenie czasu oświetlenia do 18 godzin (18L:6D), które powoduje zahamowanie

nieśności o 4 tygodnie wcześniej niż w standardowych warunkach oświetlenia

(10L:14D).

3. Wyniki pomiaru stężenia kortykosteronu i glukozy w plazmie krwi wskazują,

że indukowanie zakończenia nieśności poprzez wydłużenie czasu oświetlenia do 18

(18L:6D) godzin nie jest dla ptaków stresujące.

4. Indukowanie zakończenia nieśności poprzez wydłużenie czasu oświetlenia (18L:6D)

nie zaburza naturalnego rytmu zachowań gęsi Białych Kołudzkich.

5. Indukowanie zakończenia nieśności polegające na wydłużeniu czasu oświetlania w

końcowym okresie reprodukcji do 18 godzin (18L:6D) na dobę jest najbardziej

efektywną ekonomicznie metodą zahamowania nieśności u gęsi Białych Kołudzkich.

6. Wydłużanie dnia świetlnego do 14 godzin (14L:10D) bądź do długości naturalnego

dnia świetlnego jest mało skuteczną i ekonomicznie nieuzasadnioną metodą

indukowania zakończenia nieśności w stadzie gęsi Białych Kołudzkich.

7. Najmniej skuteczną a zarazem stresującą dla gęsi metodą indukowania zakończenia

nieśności jest skrócenie dnia świetlnego do 6 godzin (6L:18D).

INSTYTUT ZOOTECHNIKI

PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY

Kraków- Balice

Eugeniusz Kłopotek

WPŁYW POSTACI FIZYCZNEJ ZIARNA OWSA

NA EFEKTY PRODUKCYJNE, STRAWNOŚĆ I JAKOŚĆ TUSZEK

GĘSI BIAŁYCH KOŁUDZKICH ®

Praca doktorska wykonana pod kierunkiem

prof. zw. dr. hab. Franciszka Brzóski

Badania sfinansowane ze środków

własnych Instytutu Zootechniki PIB

Kraków- Balice 2016

1. STRESZCZENIE

Słowa kluczowe: gęś Biała Kołudzka®

, owies (ziarno całe, gniecione, śrutowane), analiza rzeźna, profil kwasów

tłuszczowych, strawność białka i aminokwasów.

Celem pracy było zbadanie wpływu postaci fizycznej ziarna owsa (ziarno całe,

gniecione, śrutowane) na efekty produkcyjne tuczu, wykorzystanie paszy, jakość tuszek,

profil kwasów tłuszczowych, pozorną strawność białka i aminokwasów gęsi rzeźnych Białych

Kołudzkich®, rodu W-33. Do doświadczenia wybrano losowo 120 piskląt

(60 ♂♂+60 ♀♀). Gęsi do ukończenia 14 tygodnia życia żywiono jednakowo, podając

mieszanki treściwe KB-1, -2, i -3 w ilości 250-300 g/szt/dzień i zielonkę z traw podawaną do

woli. Po ukończeniu 14 tygodnia życia gęsi zostały podzielone na 3 grupy żywieniowe ( 20

♂♂+ 20 ♀♀ w każdej grupie), przy czym po 5 ptaków każdej płci

z każdej grupy wyłączono do badań, by określić współczynniki pozornej strawności jelitowej

białka i aminokwasów. W ten sposób utworzono 3 grupy doświadczalne gęsi

( po 15♂♂ i 15 ♀♀) w doświadczeniu 1 i 3 grupy doświadczalne ( po 5♂♂ i 5♀♀)

w doświadczeniu 2. Gęsi w okresie od 15 do 17 tygodnia, łącznie 21 dni, żywiono wyłącznie

ziarnem owsa zwyczajnego oplewionego odmiany Rajtar, przy czym I grupa otrzymywała

całe ziarno, II grupa ziarno gniecione, a III ziarno śrutowane. Po zakończeniu tuczu, z każdej

z 3 grup doświadczalnych w doświadczeniu 1 przeznaczono po 5 gęsiorów i 5 gęsi do analizy

rzeźnej, badań chemicznych na zawartość składników pokarmowych w mięśniu piersiowym

i mięśniach nogi, zawartość cholesterolu w mięśniach i tłuszczu sadełkowym, a także, by

określić w nich profil kwasów tłuszczowych. W dodatkowym doświadczeniu badano czas

przepływu treści przez przewód pokarmowy gęsi zależnie od postaci fizycznej ziarna owsa.

Najwyższą masę ciała, przyrost masy ciała od 15 do 17 tygodnia życia, najlepsze

wykorzystanie paszy i wydajność rzeźną uzyskano podając gęsiom całe ziarno owsa.

Skarmianie gęsi owsem śrutowanym w porównaniu z żywieniem owsem gniecionym

i całym, istotnie poprawiło jakość tuszek z uwagi na największą zawartość białka

i najmniejszą cholesterolu w mięśniu piersiowym i w mięśniach nogi u gęsi karmionych

owsem śrutowanym. Postać fizyczna owsa nie wpłynęła istotnie na profil kwasów

tłuszczowych mięśni piersiowych i mięśni nóg, natomiast istotnie zróżnicowała ich zawartość

w tłuszczu sadełkowym gęsi. Istotnie wyższą strawność białka

i aminokwasów stwierdzono u gęsi spożywających owies śrutowany, a przy tym odnotowano

wysoko istotną interakcję między postacią fizyczną owsa i płcią. Najdłużej przez przewód

pokarmowy przemieszczało się całe ziarno owsa (130 minut), krócej ziarno gniecione (75

minut), a najkrócej ziarno śrutowane (55 minut).

Gęsiory w porównaniu z gęsiami miały większą masę ciała, większą zawartość tkanki

mięśniowej, a mniejszą tkanki tłuszczowej (P≤0,01). Obie płcie gęsi nie różniły się istotnie

wydajnością rzeźną i zawartością tłuszczu sadełkowego. Nie stwierdzono również wpływu

czynników doświadczalnych na skład chemiczny mięśnia piersiowego, natomiast mięśnie

nogi gęsiorów zawierały więcej białka (P≤0,01) i więcej popiołu (P≤0,05) oraz mniej

tłuszczu i suchej masy (P≤0,05) niż u gęsi. Zawartość cholesterolu była wyższa w mięśniu

piersiowym gęsiorów (P≤0,01). Profile grup kwasów tłuszczowych w mięśniu piersiowym

i mięśniach nogi u obu płci nie różniły się istotnie, poza większą zawartością PUFA-3

w mięśniu piersiowym i korzystniejszym stosunkiem PUFA 6/3 w mięśniu piersiowym

i w tłuszczu sadełkowym (P≤0,01) oraz większą zawartością PUFA-3 w tłuszczu

sadełkowym (P≤0,05) u samic. Współczynniki pozornej strawności jelitowej białka

i aminokwasów były wyższe u gęsi w porównaniu z gęsiorami ( P≤0,01).

Stwierdzono, że najlepsze efekty produkcyjne daje tucz gęsi skarmianych całym

ziarnem owsa, natomiast podawanie gęsiom ziarna śrutowanego poprawia jakość ich tuszek

z uwagi na największą zawartość białka i najmniejszą cholesterolu w mięśniach.

SUMMARY

Key words: White Kołuda goose, oats (whole grain, crushed, ground), slaughter analysis, fatty acids profile,

digestibility of protein and amino acids.

The aim of the study was to investigate the effect of physical form of oats grain (whole

grain, crushed, ground) on production results of fattening, feed efficiency, carcasses quality,

fatty acids profile, apparent digestibility of protein and amino acids in slaughter White

Kołuda® geese, strain W-33. 120 (60 ♂♂+60 ♀♀) chicks were randomly chosen for the

experiment. Until completion of 14 weeks of life geese were fed equally, giving concentrate

feed KB-1, -2, i -3 in amount of 250-300 g/per goose/per day and green forage from grasses

given ad libitum. After completion of 14 weeks of life geese were divided into three feeding

groups (20♂♂ + 20♀♀ in each group), whereat five birds of each sex were excluded from

each group for research to determine coefficients of apparent intestinal digestibility of protein

and amino acids. Thus three experimental groups of geese ( in each group 15♂♂ and 15 ♀♀)

were formed in Experiment 1 and three experimental groups ( in each group 5♂♂ and 5♀♀)

in Experiment 2. In period between 15th and 17th week of life, a total of 21 days geese were

fed only grain of hulled oats variety Rajtar, whereat group I received whole grain, group II

crushed grain and group III ground grain. In Experiment 1, after the end of fattening, from

each of three experimental groups 5 males and 5 females were allocated for slaughter

analysis, chemical research of content of nutrients in breast muscle and leg muscles, content

of cholesterol in muscles and abdominal fat and also to determine the profile of fatty acids. In

additional experiment the flow time of content through the digestive tract of geese depending

on the physical form of oats grain was investigated.

The highest body weight, highest body weight gains from 15th to 17th week of life, the

best feed efficiency and slaughter efficiency were obtained in geese fed whole grain of oats.

Feeding geese with ground grain of oats in comparison to feeding geese with crushed and

whole grain of oats significantly improved the quality of carcasses in consideration of the

highest protein content and the lowest cholesterol content in breast muscle and leg muscles in

geese fed ground grain of oats. The physical form of oats did not significantly impact on the

fatty acid profile of the breasts muscles and legs muscles, while significantly differentiated

their content in abdominal fat of geese. Significantly higher protein and amino acids

digestibility was found in geese eating ground oats and thereat highly significant interaction

between physical form of oats and sex was noted. Whole grain of oats moved the longest

(130 minutes), crushed grain moved shorter (75 minutes) and ground grain moved the shortest

(55 minutes) through the digestive tract.

Males had a higher body weight, higher content of muscle tissue and lower content of

fat tissue in comparison with females (P≤0,01). There were no significantly differences

between both sexes of geese in slaughter yield and content of abdominal fat. There was also

no influence of experimental factors on chemical composition of breast muscle, whereas leg

muscles of males contained more protein (P≤0,01) more ash (P≤0.05) and less fat and dry

matter (P ≤ 0.05 ) than in females. The content of cholesterol was higher in breast muscle of

males (P≤0,01). Profiles of groups of fatty acids in breast muscle and muscles of leg did not

differ significantly in both sexes except higher content of PUFA-3 in breast muscle, more

favourable PUFA6/3 ratio in breast muscle and in abdominal fat (P≤0,01) as well as higher

content of PUFA-3 in abdominal fat (P≤0.05) in females. Coefficients of apparent intestinal

digestibility of protein and amino acids were higher in females in comparison with males

( P≤0,01).

In summary, it was stated that fattening of geese fed with whole grain of oats gives the

best production results, whereas feeding geese with ground grain improves the quality of their

carcasses in consideration of the highest protein content and the lowest cholesterol content in

muscles.