Duurzaamheid & Woonbeleid (Trui Maes)
-
Upload
vormingplus-midden-en-zuid-west-vlaanderen -
Category
Documents
-
view
1.339 -
download
1
description
Transcript of Duurzaamheid & Woonbeleid (Trui Maes)
Trui Maes, UGent.CDOTransitie DuWoBo – Duurzame Wijken
VormingPlus Kortrijk, [email protected]
Een leefbare buurt? Het kan!
‘duurzaam’ aansturen:
… een brede kijk op RO
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 2
Duurzaam wonen
1. Van streefbeeld, in stappen naar transitie
2. Ecopolis, een basisstrategie & gidsprincipes
3. Leren uit goede voorbeelden
Besluit
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 3
• wonen op een duurzame manier• dat geeft kwaliteit aan ons leven
en dat van anderen• dat is een levenshouding die
verder gaat dan een gebouw
• is onze thuis, aangepast aan onze behoeften• is betaalbaar, biedt zekerheid
• voldoet aan kwaliteitseisen• is gerenoveerd met bio-eco materialen
• en ja, produceert energie
• ‘in groep’ produceren we energie, zuiveren het grijs water voor hergebruik• we delen veel ruimte, diensten & uitrusting (meervoudig gebruik)• en kweken ons groenten, plukken fruit in de buurtboomgaard
we ...ons huis ...
maar er is meer...
1. streefbeeld 2030 !
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 4
• is ontwikkeld en wordt beheerd i.s.m. de bewoners• is aangenaam, veilig en gezond, actief en vol leven, heeft een eigen ziel • biedt jobs en alle voorzieningen en ja, alles duurzaam
onze wijk ...
in 2030 !
de auto ? ... Niet nodig want we wonen vlakbij alles
op reis ? ... Alvast groot aanbod om te fietsen, wandelen, ontspannen & lezen
op ontdekking ? ... Zalig multi-cultureel, veel historiek, (bio)diversiteit
we zijn FIER op onze ecowijk … want we hebben veel duurzaams te bieden voor iedereen, met een rijkdom aan kansen voor ontwikkeling en activiteiten … ze komen van ver van ons leren!
Huidige situatie:
problemen
Visievorming:
gewenste situatie
paden uitzetten
Experimenten
projecten Opvolgen en
leren
Na 19jan11, ging de nood voor
een transitie kiemen …
aansluiting gezocht bij Duwobo…
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 6
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 7
Hoe loopt zo’n Proces?
Alle domeinen
econo-misch
sociaal fysiek-ecologisch
Institu-tioneel
Leren & onderwijs
Ondernemen & werken
Cultuur & vrije tijd
Wonen
Milieuzorg & natuur…
Optimaleafstemmingtussen vraag
& aanbod
Zowel kwantitatief
als kwalitatief
Rationeel ruimte-& milieugebruik
Kwaliteit vanhet leefmilieu
Biodiversiteit
Kwaliteit van de private,
semi-publieke& publieke
infrastructuur & ruimte
Sociale rechtvaardigheid
Sociale contacten& cohesie
Openheid & diversiteit
Solidariteit, ook met
het zuiden
Kwaliteit van de civiele cultuur,organisaties & processen
worden ingezet
bij sturing vande samenleving
In de sturing is erbijz. aandacht
voor de rol vande overheid
Inhoudelijke uitgangspunten: visie !
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 9
Stap 1: VISIE,bepaald door
de transitiearena
• Geïntegreerde benadering
• Gedeelde verantwoordelijkheid en transparante
besluitvorming
• Hoge kwaliteit van het gebouw en de leefomgeving
• Toegankelijk en sociaal rechtvaardig
• Balans tussen privaat en collectief gebruik
• Gesloten kringlopen van stoffen en materialen
• Economisch gezonde en maatschappelijk
verantwoorde bouwsector
Lokeren 021010 - [email protected]
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 10
Naar een duurzaam materialengebruik
2006
30 % van de bouwmaterialen
hebben een ecolabel
Voldoende kennis over
milieuverantwoord materiaalgebruik
en concept van duurzaamheidscriteria
van het ganse gebouw
De etikettering van bouwmaterialen wordt verplicht gesteld
10 % van de bouwmaterialen behalen een ecolabel
Indicator voor duurzaamheid en
milieuprestatie ligt vast
Trend : nieuw woonconcepten,
regelingen van binnenklimaat,
verbeteringen comforteisen, tegen
een betaalbaar prijs
Ieder gebouw voldoet aan
kwaliteitsnorm voor milieuverantwoord
materiaalgebruik , gekaderd binnen de
duurzaamheidscriteria voor het ganse
gebouw
Trend : nieuwe materialen worden
ontwikkeld , zowel bio- als
synthetische materialen
203020202010 2015
Alle bouwmateriealen voldoen aan REACH en
bevatten geen schadelijke stoffen meer
Stap 2 : transitiepaden bepalen
Naar een energie producerende
en energiezuinig woningvoorraad
Optie 4
Consumenten
bewustzijn
versterken
Sociale huis
Vesting
MTS
Micro wkk op
biobrandstof
Optie 2
Energieneutrale
bouwconcepten:
Passiefhuizen
Verificatie warmte-
pompen hout-
kachel
Ver-
nieuwings-
projecten
Voorbeeldfunctie
Overheid
(natturwachters
huizen) etc)
Warmtepompen
Windenergie
Zonne-energie
Wegwerken
slechte
bouwkundige
voorschriften
Derde betaler-
systeem uitwer-
ken
Vermijden van
koeling
Opleiding
EPS adviseurs
Documentatie
passiefhuizen
(ook voor renovatie)
Certificatie
passiefhuizen
Impulspro-
gramma’s (finan
ciele incentives,
KI, subsidies
Voorbeeld functie
overheid:
openbare
aanbestedingen
Optie 3:
Energieopwekking
decentraliseren en
optimaliseren
Optie 1
Randvoorwarden van
de overheid
versterken
EPB regelgeving
aanpassen
Goedkope
leningen
Demonstratie
en innovatie
projecten
Aanpassing KI
Begeleiding
niet
Kapitaallkrach-
tige gezinnen
Inventariseren
barrières passiefhuis
bij renov
+
proefprojecten
Wegwerken slechte
stedb. voorschriften
Experimenten
kringwinkels
-na-isolatie
Renovatie
premies
Sociale
economie
experimentenStimuleren
na-
isolatiesector
Label
energiebronnenOnderzoek
werking
leveringsnetten
Nieuwe vormen
van
energieopslag
Verzekering afzet
biobrandstoffen
Hout telen als
energiedrager
Snellere implementatie
energie-
certificering
Stimuleren van nieuwe
beroepen
v. nai-solatie
Sensibilisatiecampagnes
Labelling apparaten en
verlichting
Stap 3 : experimenten bepalen
Stap 4: experimenten + projecten uitvoerenStap 5: LEREN voor opschaling en verbreding
Bostoen
Duurzame wijkenMaatstaven en SBC
ecopolisSteunpunten
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 13
• VIBE vzw ism met 10-tal experts• DuLoMi-project 2008-2009• Doel:
– Stimuleren van duurzame stedelijke ontwikkeling– Ecopolis-concept beter bekend maken
• Doelgroep: – Lokale besturen– Planners
• Inspiratiebron: Tjallingii 1992
2. De juiste strategie:
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 14
ECOPOLIS > van Touwmodel naar …
Duyvenstein (1985)
Verantwoordelijke stad
Levende stad
Participerende stad
ECOPOLIS > kader: “gidsprincipes” met
oog voor samenhang
de levende stad
de verantwoordelijke stad
de participerende stad
ECOPOLIS > Ecosysteemmodel
Bron: Groenbeheer, VELT, 2005
Van Wirdum en Van Leeuwen (1982)
• Samenhang tussen de thema’s: ze samen bekijken
en de relaties zoeken!
• Drie-stappenstrategie: zoek om lokaal de
problemen op te lossen
1. Voorkom de vraag
2. Vul de vraag in met de meest volhoudbare
oplossing (lokaal + op wereldschaal)
3. Als je geen volhoudbare oplossingen kan toepassen,
pas dan de meest efficiënte oplossingen met zo
weinig mogelijk negatieve impact toe
ECOPOLIS > Holistisch en Trias Ecologica
Website > Doe-wijzer
ECOPOLIS > Strategie van de twee netwerken
Sturende dragers
•Waternetwerk:
laagdynamische
ontwikkelingen
•Verkeernetwerk:
hoogdynamische
ontwikkelingen
> Wonen: tussen de hoog- en
laagdynamische
ontwikkelingen
Uit: HERMY et al, 2005
ECOPOLIS > De lobbenstad
Stedelijke lobben
•600 m tot groen >
loopafstand
•2000 m tot centrum >
15min fietsen
•Hoge densiteit:
50woningen/ha
OV is betaalbaar
Voorzieningen zijn haalbaar
Groene wiggen
•laagdynamische
ontwikkelingen
Uit Gieling (2006)
ECOPOLIS > De lobbenstad > Amsterdam
ECOPOLIS > lobbenstad Keulen/Copenhagen
Aandacht voor de natuurlijke biotoop van de stad
Voorkom hitte-eiland effect
ECOPOLIS > De lobbenstad > Berlijn
ECOPOLIS > De lobbenstad Tübingen
ECOPOLIS > Freiburg Rieselfeld
De lobbenstad: Groene wiggen en ruimte !
ECOPOLIS > Freiburg Vauban
De lobbenstad: Groene wiggen en ruimte !
Ecopolis > van doewijzer naar een geïllustreerd handboek
Gids vanuit de trias ecologica voor de transitie naar een ecopolis
• Vanuit oorspronkelijke betekenis duurzame ontwikkeling (volhoudbare ontwikkeling) en ecopolis
• Zelfde wijze opgebouwd en ingedeeld als doe-wijzer op de website www.ecopolis-vlaanderen.be
Gids met praktijkvoorbeelden voor de transitie naar een ecopolis
• 50 voorbeelden uit binnen- en buitenland > inspiratie studiereizen VIBE/KaHo Sint-Lieven/Sint-Lucas
• 5 mastervoorbeelden
• Vauban, Freiburg (D.)
• EVA-Lanxmeer, Culemborg (N.l.)
• Südstadt, Tübingen (D.)
• GWL-terrein, Amsterdam (N.l.)
• Västra Hamnen, Malmö (S.)
Ecopolis> Geïllustreerd handboek Duurzame stedenbouw
Ecopolis> Geïllustreerd handboek Duurzame stedenbouw
3. Goede voorbeeldenWe doorbladeren het Ecopolisboek, de thema’s en cases.
Vormingplus Kortrijk 19jan11
2010,
E.Heuts, E. Rombaut:
te bestellen Die Keure!
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 32
Jaime Lerner, Curitiba: http://www.youtube.com/watch?v=haKh9mCk3xk
33
Vormingplus Kortrijk 20jan11 / 34
Besluit: De toekomst wordt vandaag gemaakt
• Durf dromen en definieer streefbeelden
– Geen wet van Meden en Perzen, moet kunnen evolueren
• Bedenk hoe er te komen
– Laat ieder idee zijn plaats
• Exploreer die paden, zoek connecties
– En vergeet niet te evalueren
• Leer, leer, leer
– Een open geest stelt ook eigen uitgangspunten in vraag
Met het hoofd, het hart én de handen!