Dulang Pantanghalang Pilipino
Click here to load reader
-
Upload
shimeme-uchuujin -
Category
Education
-
view
2.091 -
download
27
description
Transcript of Dulang Pantanghalang Pilipino
Kasaysayan ng Dulang
Pantanghalan
g Pilipino
Katutubong Dula
Binubuo ng tulang
may sayaw at
musika na ginagamit
an ng ritwal
Karaniwang itinatanghal sa liwasang
bayan, bahay ng
Raha/Datu, bakuran, o
taniman
Itinatanghal sa anyong patula, paawit,
o pasayaw
Uri ng Katutubong Dula
Ritwal
Sayaw
Libangan/Laro
RitwalGinagamit sa pasasalamat,
pagdiriwang sa pag-aani,
paghiling ng anak, o pag-
apula sa inaakalang
poot ng mga Diyos
Pinangungunahan ng isang Baylan o Shaman
Bulong - ginagawa o
ginaganap sa tunay na
buhay kaugnay sa
pananampalataya, pamahiin o paniniwala,
at panggagamot
Hugas Kalawang –
(Nueva Ecija);
ginagawa bilang
pasasalamat at
pagdiriwang sa pag-aani
Dung-aw – (Ilokano);
makalumang tulang inaawit bilang
panaghoy sa isang namatay
Dallot – (Ilokano); paawit na ginagawa
bago, habang, at pagkatapos
ng isang kasalan
Pamanhikan
Sayaw
Karaniwang
ginagamitan ng
instrumento o
tugtog
Ginagamitan ng muestra o
senyas na naglalahad
ng damdamin o salaysay ng
mga nagsasayaw
Karaniwang paksa:
pangangasokagitingan sa pakikipaglaba
npagpapahiwatig ng pag-ibig
Daling-daling –
(Jolo, Sulu); sayaw-
pangkasal
Libangan/Laro
BugtongBayok/
Embayoka – (Lanao at
Sulu) dulang pagtutula
kahawig ng Balagtasan
ng mga Tagalog
Sayatan – (Lanao at
Sulu) ginaganap pagkatapos ng bayok;
laro ng panyo
Tumutukoy sa pagmamalupit ng mga Sultan
sa kanilang aliping mga
babae
Wayang Orang at Wayang Purwa
(Bisaya)
Ginaganap kaugnay ng
mga seremonya sa pananampalat
aya at pagpaparangal
sa kani- kanilang mga
pinuno at bayani
Patula ang
usapan ng mga tauhang magsisiganap
Dula noong panahon
ng Espanyol
Paksa ng mga Dulang
Ipinapalabas:–Pangkagandahang Asal–Panrelihiyon–Pangwika
Uri ng Dula
noong Panahon
ng Espanyol
Pantahanan
Panlansangan
Pantanghalan
Pantahanan
Karagatan
Isinasagawa ito tuwing
may namatayan sa nayon.
Ito’y hango sa alamat ng prinsesang
naghulog ng singsing sa gitna ng dagat at ang
sinumang binatang
makahanap nito ay kaniyang papakasalan.
Duplo
Isang tulang patnigan na
ang pinapaksa ay tungkol
sa nawawalang
ibon ng Hari.
Ito ay kalimitang
isinasagawa sa malawak na bakuran kung may
namatayan sa isang nayon.
Panlansangan
PanunuluyanGinaganap tuwing
bisperas ng Pasko. Ito ay paghahanap
ng bahay na matutuluyan ng Mahal na Birhen sa pagsilang kay
Hesukristo.
SalubongIto ay isang prusisyon na ginaganap sa
madaling-araw ng Linggo ng Pagkabuhay.
TibagPagsasadula ng
paghahanap ng Krus na pinagpakuan kay
Kristo nina Reyna Elena at Prinsipe
Constantino. Ginaganap tuwing
Mayo sa mga lalawigan ng
Bulacan, Nueva Ecija, Bataan, Rizal.
Senakulo Ito ay tradisyonal
na pagsasadula ng mga
pangyayari hinggil sa mga
dinanas ni Hesukristo bago at pagkaraang ipako siya sa
krus.
Pantanghalan
Moro-moroIto ay tungkol
sa paglalabanan
ng mga Kristiyano at
mga “Moro” o Muslim.
Karilyo
Isang dula na ang mga nagsisigana
p ay mga tau-
tauhang karton.
Pinapagalaw ang mga ito sa pamamagitan
ng mga nakataling
pising hawak ng mga tao sa
itaas ng tanghalan.
Ang mga taong
nagsasalita ay nasa likod ng telon.
Dula noong panahon
ng Amerikano
Sa unang bahagi ng
ika-20 siglo ang
mga dula’y
tungkol sa MAKABAY
AN.
Subalit noong 1920 ang
karamihan sa dulaan ay
nagupo mula sa makabayan napalitan ito
nga MAKATOTOHAN
AN at MAROMANSA.
SarswelaIto ay isang
dulang may kantahan at sayawan, na mayroong isa
hanggang limang
kabanata
Nagpapakita ng mga
sitwasyon ng Pilipino na
may kinalaman sa mga kwento ng pag-ibig
at kontemporar
yong isyu.
Severino Reyes
•Ipinanganak sa Sta. Cruz, Maynila
noong Pebrero 12,1861
•Ikalima sa mga anak nina Rufino Reyes at Andrea
Rivero.• Mas kilala sa tawag na Don
Binoy•“ Ama ng
Makabagong Dulang Tagalog”
•Nakasulat siya ng humigit 40 na dula• May-akda ng
“Mga Kwento ni Lola Basyang”
•Naging manunulat din ng
Liwayway.•Nagtatag ng
unang samahan sa dula, “Gran
Compania de Zarzuela Tagala.”
Mga Halimbawa ng mga Dula:Walang Sugat
Ang KalupiR.I.P
Cablegrama Fatal (1903)-nagpakilala
ng walang katarungang
paglilitis kay Rizal.
Puso ng Isang Pilipina (1919)
Bagong FaustoFilotea
Ang Pag- aasawa ni San Pedro
Opera ItalianaSan Lazaro
BodabilIsang uri ng
pagtatanghal na nagmula sa mga
Amerikano na tinangkilik
namang mabuti ng mga Pilipino
upang maging sikat ito noong
taong1910s hanggang
kalagitnaan ng 1960.
Tampok dito ang
pinagsama-samang awit, sayaw, drama
skit, magic acts, at
comedy na madalas
itanghal sa mga teatro sa
Maynila.
Dula noong panahon ng Hapon
1941-1945, sinakop ng Hapon ang Pilipinas.Nabalam
ang umuunlad
na panitikang
Pilipino.
Ang lingguhang
Liwayway ay inilagay sa
mahigpit na pagmamatya
g ng mga Hapones
•Ipinagbawal ang
mga babasahin
g nakalimba
g sa wikang Ingles.
•Isinalin sa Tagalog ang mga
nasa Ingles na babasahin
.
•Buhay Lalawigan- pangunahi
ng pinapaksa
sa mga panitikan.
Uri ng Dula
noong Panahon
ng Hapon
Legitimate
Illegitimate
Ito ay binubuo ng mga dulang sumusunod
sa kumbensyon ng pagsulat
at pagtatanghal
nito.
Legitimate Plays
Kabilang dito ang mga stageshows.Ang stageshow ay kombinasyon ng mga pagpapatawa, musika, mga sayaw, at dula.
Illegitimate Plays
Dulang Pantanghalan
sa KASALUKUYAN
G PANAHON
Kontribusyon sa
Panitikang Pilipino
Ang dula sa ating bansa ay
kasintanda ng kasaysayan ng
Pilipinas. Bahagi na ito ng ating
tradisyon. Mga tradisyong
nagbibigay ng identidad sa mga
Pilipino.
Sa paglipas ng mga taon, nagbabago ang anyo ng mga dulang Pilipino ngunit iisa
ang layunin ng mga mandudula: ang aliwin ang mga mamamayang
Pilipino at higit sa lahat, bigyang buhay ang mga pangyayari sa buhay Pilipino.