Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
description
Transcript of Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
![Page 1: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/1.jpg)
Dr hab. n. med. Ewa Majda-StanisławskaKlinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Choroby nabyte od zwierząt dzikich i domowych Wścieklizna, profilaktyka przed i poekspozycyjna
![Page 2: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/2.jpg)
Choroby zakaźne człowieka przenoszone przez zwierzęta
![Page 3: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/3.jpg)
Choroby odzwierzęce – zoonozyWarunki zakażenia
Od zwierząt trzymanych w domuOd zwierząt gospodarskichW czasie wakacji (pobyty pod namiotem,
trampingi)Wizyty w zoo, fermy, targi zwierząt, wystawy
![Page 4: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/4.jpg)
Choroby odzwierzęce – zoonozySposoby przenoszenia
![Page 5: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/7.jpg)
Daleki Wschód – choroby przenoszone od ptactwa domowego
![Page 8: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/8.jpg)
Choroby odzwierzęce – zoonozyZakażenia jelitowe
Mikroorganizmy -Salmonella spp., Escherichia coli O157H7,
Campylobacter spp., Cryptosporidium parvum
Objawy kliniczne– U psów – biegunka– U ludzi - biegunka, nudności, wymioty, bóle brzucha
Droga zakażenia: fekalno-oralna
![Page 9: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/9.jpg)
Ukąszenie lub podrapanie
Mikroorganizmy: Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Pasteurella spp., inne bakterie
Objawy kliniczne u ludzi – ropień lub stan zapalny wokół miejsca wkłucia, możliwe uogólnienie się infekcji
Droga przenoszenia ukąszenie, podrapanie, zanieczyszczenie normalna florą dróg oddechowych psa
Zapobieganie – natychmiastowe przemycie rany bieżącą wodą i mydłem
![Page 10: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/10.jpg)
Choroby skóryGrzybica – tinea corporis
Mikroorgnizmy – Trichophyton lub Microsporum spp Objawy kliniczne
– u psów suche, szarawe, pozbawione sierści zmiany plackowate zwykle na skórze głowy i szyi
Droga przenoszenia – kontakt bezpośredni ze zmianami skórnymi i zwierząt, możliwy także poprzez przedmioty (legowisko)
![Page 11: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/11.jpg)
Grzybica skóry - tinea corporis spowodowana przez Microsporum
Psy, koty, konie, krowy, kozy, świnie
![Page 12: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/12.jpg)
Grzybica skóry u ludzi
![Page 13: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/13.jpg)
Mikrosporoidoza, trichofytozazmiany okrągłe, zaczerwienione z pierścieniową obwódką i niekiedy
przejaśnieniem pośrodku
![Page 14: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/14.jpg)
Tinea corporis, leczenie, zapobieganie
Maści stosowane miejscowo – ketokonazol, mikonazol, klotrimazol, lamisil
W zaawansowanych przypadkach – leczenie ogólne, flukonazol
Postępowanie
![Page 15: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/15.jpg)
Sarcoptes scabiei - świerzb
![Page 16: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/16.jpg)
Leptospiroza
Mikroorganizm: Leptospira spp Objawy u zwierząt – bezobjawowa lub słaby
przyrost masy ciała, brak apetytu, poronienia, gorączka, biegunka
Objawy u ludzi – rzekomogrypowe (gorączka, dreszcze, bóle głowy, mięśni), niewydolność wątroby i nerek
Droga przenoszenia: oddechowa oraz kontakt bezpośredni ze zwierzętami ale także z ich wydalinami, moczem, poronionym płodem, zanieczyszczoną odchodami zwierząt wodą
![Page 17: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/17.jpg)
Leptospiroza – leczeniePenicylina krystaliczna
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: 15-20 mln jednostek dziennie w 4-6 dawkach podzielonych co 4-6 godzin przez 2 tygodnie
Zapalenie wsierdzia: 15-20 mln jednostek co 4-6 godzin przez 4 tygodnie
![Page 18: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/18.jpg)
Wścieklizna - definicja
Ostra choroba wirusowa zwierząt stałocieplnych, w tym także człowieka
Powoduje zmiany zapalne w mózgu
Objawy: upośledzenie świadomości, podniecenie nerwowe, agresywność, postępujące porażenia aż do porażenia oddechu
Prawie we wszystkich przypadkach kończy się zejściem śmiertelnym
![Page 19: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/19.jpg)
Droga zakażenia człowieka
Ukąszenie przez zwierzę (w
90% przypadków przez
psa)
Transplantacje narządów
Inhalacyjna (w jaskiniach, w
których żyją zakażone
nietoperze)
![Page 20: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/20.jpg)
Źródło zakażenia
Zwierzę chore
Zwierzę w okresie wylęgania choroby– okres wylęgania wścieklizny u
psów- od 14 do 90 dni– wirus pojawia się w ślinie na 3
do 7 dni przed wystąpieniem objawów
![Page 21: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/21.jpg)
Podatność na wściekliznę
Największa – zwierzęta mięsożerneMniejsza - zwierzęta roślinożerne oraz
człowiek
![Page 22: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/22.jpg)
Podstawowe czynności po ugryzieniu
- pozwolić aby krew przez jakiś czas swobodnie wypływała z rany
- przemyć ranę wodą z mydłem
- zdezynfekować ranę
- nałożyć opatrunek
- zgłosić się do lekarza
![Page 23: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/23.jpg)
Standardy postępowania
W każdym przypadku:
Oczyszczenie rany przemycie wodą z mydłem
Potrzeba immunoprofilaktyki czynnej ?
Potrzeba immunoprofilaktyki czynno-biernej?
![Page 24: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/24.jpg)
Profilaktyka poekspozycyjna wścieklizny
Rozpoczęcie postępowania można odroczyć do czasu potwierdzenia wścieklizny u zwierzęcia, o ile zwierzę , które naraziło człowieka nie wykazywało objawów choroby podczas ekspozycji i o ile jest możliwa 15 dniowa obserwacja weterynaryjna – dotyczy wyłącznie psa lub kota
![Page 25: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/25.jpg)
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Rodzaj kontaktu ze zwierzęciem
Stan zdrowia zwierzęcia
w chwili zranienia
podczas obserwacji
weterynaryjnej
Zapobieganie
Brak ran lub kontakt
pośredni
- - nie wymaga
Lizanie zdrowej skóry
- - nie wymaga
25
![Page 26: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/26.jpg)
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Lizanie uszkodzonej skóry, lekkie pogryzienia, zadrapania
zwierzę zdrowe objawy wścieklizny
szczepionka od chwili objawów u zwierzęcia
zwierzę podejrzane o wściekliznę
zwierzę zdrowe
natychmiast szczepionka – można przerwać gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, nieznane, dzikie
- natychmiast szczepionka
![Page 27: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/27.jpg)
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
Ciężkie pogryzienia, zadrapania, lizanie błon śluzowych
zwierzę zdrowe objawy wścieklizny
natychmiast szczepionka +swoista IG
zwierzę podejrzane o wściekliznę
zwierzę zdrowe
natychmiast szczepionka +swoista IG
można przerwać gdy zwierzę zdrowe
zwierzę wściekłe, nieznane, dzikie
- natychmiast szczepionka +swoista IG
![Page 28: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/28.jpg)
Poekspozycyjna profilaktyka wścieklizny
schemat poekspozycyjny szczepienia:– 0; 3; 7; 14; 30 dni
profilaktyka bierna:– surowica końska przeciw wściekliźnie
40 j.m./kg m.c. – swoista immunoglobulina ludzka
20 j.m./kg m.c.
![Page 29: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/32.jpg)
Wścieklizna w Polsce – rok 2006Przegl. Epidemiol 2008
7 225 osób zaszczepionych 81 przypadków zachorowań
wśród zwierząt – warmińsko-mazurskie 31– podlaskie 14– lubelskie 12– podkarpackie 8– wielkopolskie 6– opolskie 4
![Page 33: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/33.jpg)
W 2010 roku w Polsce nie zanotowano ani jednego przypadku wścieklizny u ludzi. Potrzeba szczepień ochronnych
7 497 osób
![Page 34: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/34.jpg)
Epidemia wścieklizny
na wyspie Bali
![Page 35: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/37.jpg)
Zwierzęta przenoszące wściekliznę
Na całym świecie – pies W Europie – dzikie lisy rude,
wilki, drobne gryzonie W Azji – wilk, lis, szakal W Afryce – szakal, hiena W Ameryce Północnej – szop,
lis, skunks W Ameryce Południowej i
Środkowej – nietoperze ssące krew
![Page 38: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/38.jpg)
Genotypy wirusa wścieklizny
![Page 39: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/39.jpg)
Skuteczność profilaktyki poekspozycyjnej w zależności od genotypu wirusa wścieklizny
![Page 40: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/40.jpg)
![Page 41: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/41.jpg)
Objawy wścieklizny u psaSilne wychudzenie
Rana po ukąszeniu
Przekrwione błony śluzowe, ślinotok
Zmiana zachowania: nadmierna ufność wobec ludzi lub nadmierna lękliwość, następnie agresja
![Page 42: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/42.jpg)
Objawy wścieklizny u zwierząt
Postać cicha– dominują porażenia
Postać szałowa– stadium melancholii– stadium agresji– stadium porażeń
![Page 43: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/44.jpg)
Objawy wścieklizny u ludzi
![Page 45: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/45.jpg)
Leczenie wścieklizny
![Page 46: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/46.jpg)
Skuteczność leczenia wścieklizny według Protokołu Milwaukee
![Page 47: Dr hab. n. med. Ewa Majda-Stanisławska Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022033012/56814380550346895daffe86/html5/thumbnails/47.jpg)
Podsumowanie
Decyzję o podjęciu profilaktyki czynnej lub czynno-biernej uzależnimy od:– Stopnia uszkodzenia skóry człowieka– Miejsca pokąsania (twarz, palec, narządy
płciowe)– Gatunku zwierzęcia (pies, kot, zwierzę dzikie)– Możliwości poddania psa lub kota 15 dniowej
obserwacji– Występowania wścieklizny wśród zwierząt na
danym terenie– Regionu świata, w którym doszło do
pokąsania