D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar
description
Transcript of D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar
![Page 1: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/1.jpg)
D.M.İ. istasyon verilerinin durumu ve
AYBE’de yapılan çalışmalar
D.M.İ. istasyon verilerinin durumu ve
AYBE’de yapılan çalışmalar
Ozan Mert GöktürkOzan Mert Göktürk
![Page 2: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/2.jpg)
Sunuma genel bakışSunuma genel bakış
• Mevcut veriler? Kapsadıkları periyotlar?
• Ön işleme ve depolama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar
• Aylık yağış verilerinin homojenlik analizi
• Eğilim analizleri
• AYBE’de yapılan genel çalışmalar
• Mevcut veriler? Kapsadıkları periyotlar?
• Ön işleme ve depolama çalışmalarında karşılaşılan sorunlar
• Aylık yağış verilerinin homojenlik analizi
• Eğilim analizleri
• AYBE’de yapılan genel çalışmalar
![Page 3: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/3.jpg)
Elimizde ne var?Elimizde ne var?
• Max. ~270 istasyon (sıcaklık)
• Periyotlar değişken
1926 (en eski) - 2004 (en yeni)
• Kandilli : 1912 - 2003
• Max. ~270 istasyon (sıcaklık)
• Periyotlar değişken
1926 (en eski) - 2004 (en yeni)
• Kandilli : 1912 - 2003
![Page 4: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/4.jpg)
Değişkenler - aylıkDeğişkenler - aylık
• Ortalama sıcaklık
• Ortalama maksimum sıcaklık
• Ortalama minimum sıcaklık
• Mutlak maksimum sıcaklık
• Mutlak minimum sıcaklık
• Yağış (toplam)
• Rüzgar hızı (ortalama)
• Güneşlenme (toplam)
• Ortalama sıcaklık
• Ortalama maksimum sıcaklık
• Ortalama minimum sıcaklık
• Mutlak maksimum sıcaklık
• Mutlak minimum sıcaklık
• Yağış (toplam)
• Rüzgar hızı (ortalama)
• Güneşlenme (toplam)
![Page 5: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/5.jpg)
Değişkenler - günlükDeğişkenler - günlük
• Max. - min. - ortalama sıcaklık• Yağış (toplam)• Bağıl nem (ortalama)• Buharlaşma (toplam, açık siper)• Buhar basıncı (ortalama)• Güneşlenme şiddeti (toplam)• Kar yüksekliği• Kar yoğunluğu• Rüzgar hızı (ortalama)
• Max. - min. - ortalama sıcaklık• Yağış (toplam)• Bağıl nem (ortalama)• Buharlaşma (toplam, açık siper)• Buhar basıncı (ortalama)• Güneşlenme şiddeti (toplam)• Kar yüksekliği• Kar yoğunluğu• Rüzgar hızı (ortalama)
![Page 6: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/6.jpg)
Ön işlemeÖn işleme• Eksik veri kontrolleri:
eski veri setlerinden tamamlamalar yapıldı! (Türkeş ve diğ., çeşitli kaynaklar)
• 0 kontrolleri: Yağış verilerinde hem 0 (sıfır) olan değerler hem de mevcut olmayan değerler aynı şekilde gösteriliyor…
• Eksik veri kontrolleri: eski veri setlerinden tamamlamalar yapıldı! (Türkeş ve diğ., çeşitli kaynaklar)
• 0 kontrolleri: Yağış verilerinde hem 0 (sıfır) olan değerler hem de mevcut olmayan değerler aynı şekilde gösteriliyor…
![Page 7: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/7.jpg)
Ön Işleme - 0 kontrolleriÖn Işleme - 0 kontrolleri
?
![Page 8: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/8.jpg)
Ön işleme - 0 kontrolleriÖn işleme - 0 kontrolleri• Her bir istasyon zaman serisinin kendi
Içinde analizi…• Her bir istasyon zaman serisinin kendi
Içinde analizi…
![Page 9: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/9.jpg)
Eksiksiz istasyonlarEksiksiz istasyonlar
![Page 10: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/10.jpg)
Aylık toplam yağış (0 kontrollü)Aylık toplam yağış (0 kontrollü)
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 11: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/11.jpg)
Aylık ortalama sıcaklık (0 kontrollü)Aylık ortalama sıcaklık (0 kontrollü)
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 12: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/12.jpg)
Aylık ortalama max. sıcaklıkAylık ortalama max. sıcaklık
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 13: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/13.jpg)
Aylık ortalama min. sıcaklıkAylık ortalama min. sıcaklık
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 14: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/14.jpg)
Aylık toplam yağış (interpolated)Aylık toplam yağış (interpolated)
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 15: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/15.jpg)
Aylık ortalama sıcaklık (interpolated)Aylık ortalama sıcaklık (interpolated)
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 16: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/16.jpg)
Aylık ortalama max. sıcaklıkAylık ortalama max. sıcaklık
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 17: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/17.jpg)
Aylık ortalama min. sıcaklıkAylık ortalama min. sıcaklık
1941-2004 1948-2004 1941-2004 1948-2004
1958-2004 1961-2004 1958-2004 1961-2004
![Page 18: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/18.jpg)
Yağış verilerinin enterpolasyonu ve homojenlik analizi
Yağış verilerinin enterpolasyonu ve homojenlik analizi
![Page 19: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/19.jpg)
En eski veri: 1930Kandilli: 1912 - 2004En eski veri: 1930Kandilli: 1912 - 2004
![Page 20: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/20.jpg)
1. Aşırı değerlerin eşik değerlere çekilmesi1. Aşırı değerlerin eşik değerlere çekilmesi
• Aşırı değerler (Outliers), hesaplanan bir eşik değerden yüksek değerlerdir.
• Eşik = 3. Quartile + 3 * IQR• Aşırı değerler, homojenlik analizinde yanlış sonuçlara yol
açıyor: aslında homojen olan zaman serilerinin inhomojen çıkması gibi (“non-resistant technique”) (Barnett & Lewis, 1994)
• Aşırı değerler, eşik değerlerle değiştirildi!
• Aşırı değerler (Outliers), hesaplanan bir eşik değerden yüksek değerlerdir.
• Eşik = 3. Quartile + 3 * IQR• Aşırı değerler, homojenlik analizinde yanlış sonuçlara yol
açıyor: aslında homojen olan zaman serilerinin inhomojen çıkması gibi (“non-resistant technique”) (Barnett & Lewis, 1994)
• Aşırı değerler, eşik değerlerle değiştirildi!
![Page 21: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/21.jpg)
Outlier eşik değerlerinin dağılımı. Üst: Ocak Alt: TemmuzOutlier eşik değerlerinin dağılımı. Üst: Ocak Alt: Temmuz
![Page 22: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/22.jpg)
Outlier yüzdesinin yıllık ortalama dağılımı. Outlier yüzdesinin yıllık ortalama dağılımı.
![Page 23: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/24.jpg)
2. Enterpolasyonla boşluk doldurma2. Enterpolasyonla boşluk doldurma
• En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor...
• İstasyonun açılış tarihinden itibaren bütün boşluklar dolduruldu! (eksik veri < %20 ise)
• En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor...
• İstasyonun açılış tarihinden itibaren bütün boşluklar dolduruldu! (eksik veri < %20 ise)
![Page 25: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/25.jpg)
3. Homojenlik Testi ve Düzeltme3. Homojenlik Testi ve Düzeltme
• “Standard Normal Homogeneity Test” (Alexandersson, 1986)
• En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor...
• 0.80’den yüksek korelasyon yoksa ya da zaman serisi 20 yıldan kısaysa, homojenleştirme yapılmadı!
• “Standard Normal Homogeneity Test” (Alexandersson, 1986)
• En yüksek korelasyonlarla ağırlıklandırılmış bir bölgesel ortalama bulunuyor...
• 0.80’den yüksek korelasyon yoksa ya da zaman serisi 20 yıldan kısaysa, homojenleştirme yapılmadı!
![Page 26: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/26.jpg)
5 Aşamalı SNHT (Hanssen-Bauer ve Forland (1994) ’e göre) 5 Aşamalı SNHT (Hanssen-Bauer ve Forland (1994) ’e göre)
![Page 27: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/27.jpg)
Referans istasyon sayıları. Üst: Ocak, Alt: Temmuz Referans istasyon sayıları. Üst: Ocak, Alt: Temmuz
![Page 28: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/28.jpg)
Aylara göre istasyon sınıfları. Aylara göre istasyon sınıfları.
![Page 29: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/29.jpg)
İstasyon sınıfları. İstasyon sınıfları.
![Page 30: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/34.jpg)
Eğilim analizleri (Mann-Kendall)Eğilim analizleri (Mann-Kendall)
![Page 35: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/35.jpg)
1951-2004 Bahar yağışları1951-2004 Bahar yağışları
![Page 36: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/36.jpg)
1951-2004 Yaz yağışları1951-2004 Yaz yağışları
![Page 37: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/37.jpg)
1951-2004 sonbahar yağışları1951-2004 sonbahar yağışları
![Page 38: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/38.jpg)
1951-2004 kış yağışları1951-2004 kış yağışları
![Page 39: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/39.jpg)
1951-2004 yıllık yağışlar1951-2004 yıllık yağışlar
![Page 40: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/40.jpg)
1951-2004 bahar ortalama sıcaklıkları1951-2004 bahar ortalama sıcaklıkları
![Page 41: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/41.jpg)
1951-2004 yaz ortalama sıcaklıkları1951-2004 yaz ortalama sıcaklıkları
![Page 42: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/42.jpg)
1951-2004 sonbahar ortalama sıcaklıkları1951-2004 sonbahar ortalama sıcaklıkları
![Page 43: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/43.jpg)
1951-2004 kış ortalama sıcaklıkları1951-2004 kış ortalama sıcaklıkları
![Page 44: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/44.jpg)
1951-2004 yıllık ortalama sıcaklıklar1951-2004 yıllık ortalama sıcaklıklar
![Page 45: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/45.jpg)
1951-2004 bahar ortalama maksimum sıcaklıkları1951-2004 bahar ortalama maksimum sıcaklıkları
![Page 46: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/46.jpg)
1951-2004 yaz ortalama maksimum sıcaklıkları1951-2004 yaz ortalama maksimum sıcaklıkları
![Page 47: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/47.jpg)
1951-2004 sonbahar ortalama maksimum sıcaklıkları1951-2004 sonbahar ortalama maksimum sıcaklıkları
![Page 48: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/48.jpg)
1951-2004 kış ortalama maksimum sıcaklıkları1951-2004 kış ortalama maksimum sıcaklıkları
![Page 49: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/49.jpg)
1951-2004 yıllık ortalama maksimum sıcaklıklar1951-2004 yıllık ortalama maksimum sıcaklıklar
![Page 50: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/50.jpg)
1951-2004 bahar ortalama minimum sıcaklıkları1951-2004 bahar ortalama minimum sıcaklıkları
![Page 51: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/51.jpg)
1951-2004 yaz ortalama minimum sıcaklıkları1951-2004 yaz ortalama minimum sıcaklıkları
![Page 52: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/52.jpg)
1951-2004 sonbahar ortalama minimum sıcaklıkları1951-2004 sonbahar ortalama minimum sıcaklıkları
![Page 53: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/53.jpg)
1951-2004 kış ortalama minimum sıcaklıkları1951-2004 kış ortalama minimum sıcaklıkları
![Page 54: D.M. İ . istasyon verilerinin durumu ve AYBE’de yapılan çalı ş malar](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062301/5681398a550346895da11fe7/html5/thumbnails/54.jpg)
1951-2004 yıllık ortalama minimum sıcaklıklar1951-2004 yıllık ortalama minimum sıcaklıklar