T.C. DİYARBAKIR VALİLİGİ

• DIYARBAKl~ TIEBİLER. SAI-!ABİLER, AZİZLER VE KRALLAR KEnTİ

12-13 Nisan 2010 Diyarbakır

/

T.C. DiYARBAKIR VAı.fıJGi

DİYARBAKIR VALIL1Gi KÜLTÜR SANAT YAYINLARI: 2

Genel Koordinatör Mustafa CAN Diyarbakır Vali Yard ımcısı

Proj e Koordinatörü Mustafa TEMEL

Proj e Ekibi Pınar GÜRHAN Güldan ÖZGÜN Zafer LAÇIN

T.C. Diyarbakır Valiliği w.vw.diyarbakir.gov.tr www.diyarbakirkulturturizm.org

ISBN: 978-605-363 -798-1 Yayın Tarihı· Haziran 2013 Bac;ı : 2. Baskı -1.000 Adet

Grafik Tasaı 1111

Aral Grup +90.312 433 2725

Baskı

Türkiye Diyanet Vakfı Yayın Mat. ve Tic. Lşl. Örnek San. Sü . 1. Cad. 358. Sok. No: 11, Ostiın/Ankara Tel : 0312 354 9131 Fax : 0312 354 9132

© Bu eserin bütün yayın hakları Diyarbakır Valiliği'oe aittir. Yayrncnun iznj olmaksızın kısmen ya da tamamen çogalulamaz.

Bu kitap, Diyarbakır Valiliği 'nin Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen "Cazibe Merkezleri ­

ni Destekleme Programı" kapsamında uygulanan "Diyarbakır Kültürel Mirasının Tanıuını Projesi"

ile bastırılmışur. Tüm tebliğlerin sorumluluğu yazarlanna aittir. Kalkınma Bakanlığı ve Karacadağ

Kalkınma Ajanst'nın görüşünü yarıs1tmaz.

Diyarbakır'da Bir Seyyid Kolu: Bırifkaniler

---- - ----Yrd. Doç. Dr. Mustafa SARIBIYIK- - - ----- ­

Dicle Üniversitesi EdebiyaL Fakültesi Öğretim üyesi

ÖZET

Hz. Peygamber'in k utlu soyundan gelen

kişilere lslam kültüründe 'seyyid' adı veril­

mektedir. Seyyid kelimesi; efendi, bey, ileri

gelen, baş, reis gibi anlamlara gelmektedir.

Müslümanlar 1-Iz. Muhammed'e (sav) duy­

dukları sevgi ve muhabbeti Onun kutlu

soyundan gelen seyyidlere karşı da daima

göstermişlerdir.

Bir seyyid kolu olan Blrifkaniler On iki

imamdan Ali el-Hadi soyundan gelmekte­

dirler. lrak"m Dohuk şehıinin Bırifkan kö­

yüne yerleştikleri için bu isimle anılmakta­

dırlar. Ayrıca bunlara daha önce Hüseyni,

Rezevi, Hemedani ve Ahlatı de denilmiştir.

Bırifkaniler şu anda lrak'ın Dohuk, Mu­

sul ve köylerinde, Türkiye'de ise Erzurum

Karayazı ilçesi Bitlis'in Ahlat ve Adilcevaz

ilçeleri Van'ın Erciş ilçesi ve Diyarbakır'da

yaşamaktadırlar.

Bırifkani ailesi Sünni (Eşari-Şafi) geleneği­

ni sürdürmektedir. Aşm uçlardan ve hete­

redoksi anlaytşlardan uzak durmaya özen

göstermektedirler.

Bırifkaniler, soy birliğini ve sevgi gelene­

ğini günlük siyasi birlikteliğe dönüştürme

çabası içinde olmamışlardır.

Anahtar Kelimeler: Seyyid, Şerif, Bırifka­

ni, Diyarbekıi.

ABSTRACT

in lslamic culturc, tl10se descendams of tht.>

Prophet Mohammed are callcd "Seyyid".

The term 'Se)'}icl" has clifferent meanings

such as mast~r. mister, fonhcoming, dignitary and chief.

Musliıns have showed their respect ancl

love to both Prophet Mohammecl and to

SeY)'lds.

Bırifkanıs, one of thc anTIS of Seyyids,

come from Ali El-Hadi of Twelve lrnams.

Settlcd in the village of Bırifkani in Lhe city

of Dahuk, Iraq: Bırifkanis LOok their name

[rom this Yillage. The} are also called Ahlati.

BırW<anis li\·e m Lhc villages of Musul,

Dahuk ın Iraq; ın the provınce of Erzurum;

Karayazı and Bitlis; Ahlat, Adilcevaz and Van: Erciş and in Di)'arbakır in Turkey.

Bırifkani family has kept on protecting

Sunni (Eşari-Safi) tradiLion and they try to

refrain from the memality of Heteredoksi

an<l extremıry.

Bırifl<anis have never used theır privilegecl

ancesmıl unity an<l traditıon of love for

daıly political purposes.

Key Words: Seyyid, Şerif, Bınfkani,

Diyarbekrf.

. I

< >

34

Yrcl. Doç. Dr. Mustafa Sanbıyık

Hz. Peygamber'in Kutlu Soyu: Seyyidler

Hz. Peygamber'in soyundan gelen kişilere lslam kültüründe seyyid adı verilmektedir.' lslam dün­

yasında önceleri Hz. Peygamber'in Hz. Hüseyin soyundan gelen kişilere seyid,diğer torunu Hz. Hasan

(ra) soyundan gelenler ise 'şerir olarak nilelendirilmektedir.2 Günümüzde ise böyle bir ayrım hemen

hemen hiç kalmamışur. lslam aleminde, hem Hz. Hasan (ra) nesli hem de Hz. Hüseyin (ra) nesli seyyid

diye isimlendirilmekledir.

Arapça olan seyyid kelimesi Türkçede erendi, bey, ileri gelen baş, reis gibi anlamlara gelmektedir.

Hadis-i şeriflerde bu ifade, kabile başkanı, lopluluğun ileri gelen seçkin kimseleri gibi manalarda kul­

lanılrnışur. Seyyidler, bazı lslam coğrafyalarında habib, emir ya da mir olarak da adlandmlmakcadı r .

Büyük hadis alimleri lmam Buhari ve Tirmizi, seyyid kelimesini ilk olarak Resulullah (sav)m Hz.

Hasan (ra) için kullandığını söylemekLedirler. Resul-ü Ekrem (sas), bir gün minberde bulunduğu bir

suada yanındaki Hasan (ra)•t işaret ederek, ®Bu oğlum seyyiddir. Umulur ki Allah onun vasıtasıyla iki

Müslüman fırkanın barışmasını sağlarnJ demiştir. Peygamberimiz (sav) başka bir hadis-i şerifinde de;

"l-lasan ve Hüseyin cennet ehlinin gençlerinin iki seyyididirlern buyurmuştur.

Müslümanlar Seyyidlere Daima Büyük Bir Sevgi ve Saygıyla Yaklaşmışlardır .

Müslümanlar Resulullaha duydukları sevgiyi ve muhabbeli, onun kutlu soyundan gelen seyyidlere

karşı da daima göstermişlerdir. Müslümanların kalplerindeki coşkun Ehl-i Beyl sevgisinden dolayı, Hz.

Muhammed (sas)1in torunlarının soyundan gelenler Müslümanlarca her zaman için büyük bir itibar

görmüştür. Hemen hemen bütün lslam ülkelerinde seyyidler dünyevi muamelelerde farklı bir konum­

da tutulmuş, onlara çeşitli kolaylıklar sağlanmaya çalışılmışnr.

Tarihteki her lslam devletinde, seyyidler zümresinin işleriyle ilgilenen özel bir kurumun bulunmuş

olması ve bu müessesenin başında bulunan kimsenin {Naktbul-Eşraf Efendi)4 de makamca en yüksek

olan kişilerden biri olarak değerlendirilmesi , bu durumun en açtk delilidir.

Dört halife döneminde lslam ahlakını tebliğ etmek için Asya ve Afrikanın pek çok bölgesine giden

Müslümanlar olmuştur. Bu tebliğ yolculukları bilhassa Hz. Ômer (ra) ve Hz. Osman (ra) zamanında

iyice yoğunlaşmıştır. Kuran ahlakını tüm insanlara anlatmak için yola çıkanların arasında pek çok sey­

yid de olmuştur. Bu seyyidler çoğunlukla gittikleri bölgelere yerleşmişler ve o bölgenin yerli halkıyla

kaynaşmışlardır.

Ancak göç eden seyyidlerin büyük çoğunluğu, göç eden diğer Müslümanlar gibi, Dön Halife Döne­

minden sonra başa gelen Emevilerin katı tulumu nedeniyle Arabistandan ayrılmışlardır.

Hz. Hasan (ra)nın ve Hz. Hüseyin (ra)in şehit edilmelerinden sonra, seyyidlerin göç hareketleri iyice

h:ız kazanmıştır.

Göçler, o zamanki lslam Devletinin sınır bölgeleri olan Mağrib (Fas), Kafkasya, Maveraürmehir, Ho­

rasan, Taberistan, Yemen gibi yerlere olmuştur. Bu seyyid göçleri neticesinde Fasla ldrisiler, Yemende

Süleymaniler, !randa leydiler gibi pek çok hanedanlık kurulmuştur.

Pek çok seyyid, Moğol ve Türk devletlerine sığınmış, buralardaki yerel halk ile kaynaşmıştır. Hatta

kimi zaman, Kafkasyada kurulan Nogay Hanlığında olduğu gibi devletin kurucuları arasında dahi yer

almışlardır.

1 El-Mucemü'l-Vasiı, çagn yayınlan, ty, lstanbul, s. 464 2 Büyük l.arousse Sözlük ve Ansiklopedisi, lstanbul, 1992, s. 10424 3 Bahan ebu Abdullah Muhammed b. Ebu'l Hasan lsmail b. lbriahim, Kitabtı's-Sulh, 9; Fedailul -Ashab, 22, Çagn yayınlan, Istanbul, 1982; Timıizi, Muhammed bin Isa, Menastk, 31, Çagn yayınlan, lstanbul, 1982. 4 Geniş bilgi için bkz: Kazıcı , Ziya; Şeker, Mehmet, lslam Türk Medeniyeti Tarihi, Çağrı yayınlan, lstanbul, ty, s . .167

Diyarbalm 'da Bir Seyyid Kolu: Bı ri fkaniler

Türkiye, en uzun ömürlü ve en geniş topraklara sahip Türk-lslam Devleti olan Osmanlı lmparator­

luğunun tek varisi olması ilibariyle seyyidlerin yoğun olarak yerleştiği ülkelerden biridir. Günümüzde

yurdumuzun pek çok yerine dağılmış olmakla beraber daha ziyade Ankara, Siirt, Şanlıurfa , Erzurum,

Elazığ, Erzincan , Adana, Iğdır , Diyarbaktr gibi şehirlerde daha yoğun olarak yaşamaktadırlar. Bu sey­

yidlerin çoğu, ilk seyyid göçleriyle beraber Anadolu ya gelip yerleşmişlerdir. Ancak daha sonra da çeşitli

vesilelerle Türkiye topraklarına olan göç harekeli devam euniştir. Özellikle Osmanlı-Rus Savaşları ve

Rus-Kafkas Savaşları sırasında Anadoluya göç eden çok sayıda Kafkasyalının arasında bir çok seyyid de

bulunmaktadır. Bu seyyidler daha ziyade iç Anadolu Bölgesine yerleştiri lmişlerdir.

Türk-İslam Kültüründe Seyyidlere Verilen Değer

Türk-lslam devletlerinde ülkenin en saygın ve önde gelen kişileri askerler olarak kabul edilirdi. ida­

reciler ve halk, seyyidleri de askeri sınıfa mensupmuş gibi değerlendirmişler ve onlara büyük bir itibar

göstermişlerdir. Tüm vergilerden ve harçlardan muaf t utulmuşlardı r. Devlet herhangi bir maddi sıkınu

yaşamamaları için kendilerine aylık bağlamışur.

Kimi zaman yerel yöneticiler usulsüz uygulamalarda bulunup seyyid ve şerillerden vergi almaya

çalışmışlarclır. Ancak merkezden yapılan düzenlemelerle bu tür muameleleri n önüne geçilm işti r. Hz.

Peygamber (sav) soyundan gelen kişi lerin hiçbir şekilde incitilmemesi ve onlara son derece saygılı dav­

ranılması yönünde bir çok padişah fermanı bulunmaktadır.

Evliya Çelebi gibi pek çok Osmanlı tarihçisi, seyyidlerin çoğunun oldukça alçakgönüllü ve ince

düşünceli olduklarını , seyyidliklerini belli etmekten kaçınan bir ahlaka sahip bulunduklarını ifade et­

miştir. Ancak zaman içinde, seyyid lerin sahip oldukları imtiyazlardan faydalanmak isteyen an niyetli

kişiler ortaya çıkmışttr.

Müteseyyid (sahte seyyid) olarak adlandırılan bu kişilerin sayıla rı hızla artınca, Devlet-i Ali

Osmaniye'nin vergi kaynaklarında meydana gelen ciddi azalmanın önüne geçmek ve seyyidlik maka­

mının namını korumak için bazı önlemler abnmışur. Seyyid olduğunu iddia eden herkes hakkında de­

taylı incelemeler yapılmışnr. Seyyid ve şeriflerin silsilelerini ve şecere-i tayyibe denilen soy kütüklerini

kaydedip koruyan nakibüleşraf isimli bir müessese kurulmuştur. Bu müessese ilk olarak Sultan Çelebi

Mehmet zamanında kurulmuş, foatih Sultan Mehmet döneminde kaldırılmış, il. 13ayezid devrinde ye­

niden ihya ed ilmiştir.

Sahte seyyidlerin, gerçek seyyidler arasına karışmasına mani olmak için taşraya naib denen özel

görevliler gönderilmiş ve teftiş deflerleri tutulmuştur. Bu defterler, herhangi bir seyyidlik iddiası üze­

rirıe merkezden yürütülen inceleme esnasında, söz konusu isimlerin kaylllı olup olmadığını bulmakta

kolaylık sağlamas ı için, seyyidliği ortaya koyan mevcut delillere dayanılarak hazırlanmıştır. Nakibüleş­

raflık kurumunun başındaki kişi, Osmanl ı sarayında oldukça önemli bir yere sahipti. Osmanlı padişah­

larının tahta çıkışlarında kendilerine ilk önce nakibüleşraf efendi bağltlık bildirirdi. Osmanlı bayram

törenlerinde, hünkar arz odasından çıkıp tahta oturduğunda nakibüleşraf efendi bir dua ile bayram

merasimini açardı.

Hem cülus merasimlerinde hem de bayram tören leıinde, nakibüleşraf sultanı tebrik ettiği esnada

padişah hürmeten ayağa kalkard ı. Resmi yazışmalarda nakibüleşrallara özgü muayyen ünvanlar kulla­

nılırdı .

Nakibüleşraftan sonra seyyidlerin en büyük amiri olan ve alemdar ünvanı verilen kişiler, sefer sı­

rasında saraydan çıkarak ordu ile beraber gidecek olan sancak-ı şerifi taşırlard ı. Sancak-ı şerifin gidiş

ve gelişinde, nakibüleşraf efendi ile seyyid ve şeriOer sancak merasimine katılarak tekbir a lıp salavat

getirirlerdi.

Anadolu topraklarında yaşayan seyyidler daha ziyade ulema sınıfına mensupturlar . Genelde imam­/ 35

36

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sanbıyık

hk, hatiplik, kadı lık , müftülük, medrese hocalıgı gibi görevlerde bulunmuşlardır.

Osmanlılarda seyyid kabul edilmek için baba tarafı soyunun Hz. Muhammed (sav)e ka­

dar uzanması yeLerli görülmüştür. Ancak diğer lslam devletlerinde pek rasLlanmayan bir şe­

kilde, yalnızca anne tarafından seyyiL olmanın da mümkün olduğu kanaati kabul görmüştür. Osmanlı imparatorluğunda al-i Abbas soyu (Resulullah (sav)in amcasının soyu) da seyyidler gibi itibar

görmüştür.

DlYARBAKIRDA BlR SEYYlD KOLU: BIRİFKANlLER

Bırifkani'l er 12 lmam'dan olan 10. lmam Ali Hadi soyundandırlar.

Bu aileye tmam Ali Rıza'dan başlayarak 20. sırada yer alan Seyyid Muhammed Yusuf Sadreddin'e

kadar imam Rıza'ya nispetten Radevi (Rezevi) denmiştir. Bu aile lrakın Samarra kentinde yaşıyorlardı.

Samara H.21 l' (M.826 )de Abbasi'ler tarafından Başkent olarak seçilmişir. H.279' (M.892 )da Başkenti

Bağdat'a taşıdıktan sonra nüfusunun çoğu oradan başka yerlere göç ermiştir.

17. Sırada yer alan Seyyid Ali Zeynelabidin El Meşhur Bi'l-veherac ve keza Şuaybin oğlu Seyyid Hüseyin Celaleddin'in de o dönemde Hindiscan'a gôÇ ettiği söylenir. H.440'ta (M 1048) Selçuklularla

Şii Arslan Besasfrf arasında cereyan eden savaştan dolayı Samara harabeye dönmüştür. Bu ailenin atası

olan ve 20.snada yer alan Seyyid Eyyüb Hemedani (Rezevi) ilk lran'ın Hemedan kentine yerleşir.

25.Sırada yer alan Seyyid Emir el-Kebir Zeynelabidin el-Hemedani el-Meşhur Bizordani el-Mulakab

Muvahadil Horasani vasiyeti üzerine Sühreverdi tarikatı irşadı için oğlu Seyyid Ahmet Alı lati Ahlat'a gelmiştir (Vefatı H.75l)(M 1350).

29. Sırada yer alan Seyyid Hüseyin Ahlaü Cengiz Han'ın gelişini önceden keşfedip müritlerinden olan 12 bin aile ile birlikte Ahlii.t'ı terk edip Mısır'm Kahire Şehrine yerleşmiştir. H. 808 M.1405'te

Kahire'de vefat etmiştir.

Seyyid Hüseyin'in vasiyeti üzerine oğlu Seyyid Baba Mansur tekrar Ahlat'a dönmüştür.35. Sırada

yer alan Seyyid Abdülkerim ve iki çocuğu ile beraber Ahlatı terk edip !rakın Duhok kentine bağlı olan Bırifkan köyüne yerleşmişlerdir. Seyyid ŞemseddLn'in soyundan gelen herkese Bırlfkani denir. Seyyid

Şemseddin-i Kutb Halveti tarikaunda Kutb olarak kabul edilmektedir.

40. ve 41. sıralarda yer alan Seyyid Ebubekir ve oğlu Seyyid Muhammed B ırilkani Osmanlının isteği

üzerine tekrar Ahlat'a geri gelmişlerdir. Ahlat ve Adilcevaz onların Lasarrufatına verilmiştir.

Daha sonra Seyyid Muhammed Bırifkani Ahlatf Diyarbekrf, Osmanlının isteği üzerine Diyarbaktr'm kuzeyinde yer alan Terkan bölgesine mutasarruf olmuştur. 1819(H.1234) yılında çıkan ayaklanmada

idam edilmiştir. Amcazadesi Seyyid Ahmet Paşa Muş mutasarufu iken suikast sonucu H.1243 (Ml827)

yılında hayaunı kaybetmiştir.

42. ve 43. sırada yer alan Seyyid Ali ve Seyyid Yusuf Bırifkani 1840 da taun sonucu hayatını kay­beunişlerdir.

44.Sırada yer alan Seyyid Molla lsa Bırifkani Diyarbekrt büyük bir alim, şair ve yazardı.

45.Sırada yer alan Seyyid Hüseyin Keya Bırifi<ani, Halep-Biths kervan yolu üzerirıde bir hayrathane

açarak 1870'ten vefatı olan 1907'ye kadar, orada geçen yolcuların su ve yemek ihtiyaçlarını karşılamış­ur.

Bu ailenin Diyarbakır'daki kolu Diyarbakır Sur ilçesine bağlı Mermeri köyünde (Terkan Bölgesi)

yaşamaktadırlar.

Bırifkan ailesinde doğan herkes dışarıdan sızmalara karşı kayıt altma alınıyor .

Aile içinden gelen nakibü'l-eşrafları vard ır. Duhok'ta Seyyid Vahiduddin Bırifi<ani Musul'da Seyyid

Sıddık l3ııifkani ve Diyarbakır'da Seyyid Mahmud l3ırifkani bu ailenin Nakibü'l- Eşra!'larındandırlar.

Diyarbakır'da Bir Seyyid Kolu: Bırifkaniler

Ailede çok sa)'lda şair ve yazar çı kmıştır. Çoğu ela şecere l erini kendi kitaplarına not etmişlerd i r.

Bu şair ve yazarlardan biride Seyyid Yusu[ Hemedani'di r.5 Diğer şair ve yazarlar Seyyid Hüseyin

Ahlati, Seyyid Maruf AhlaLi, Seyyid Şemseddin Kmb Ahlati B ı rifkani, Seyyid Nureddin Bıri!Kani Seyyid

Vahiduddin Bırifkani ve Seyyid Molla lsa Bırifkani Diyarbekrf bu ailedeki yazarlardan birkaç örnektir.

Arifu Billah Seyyid Memduh Bırifkani (1911-1971) BağdaL'Laki Ehlibeyt ve Necefteki El-Hikme

üniversitelerinde Kuran'a dayalı dersler vermiştir. Aile hakkında geniş bir şecere hazırlamışnr. Şuan

Bırifkan ailesinden Seyyid Mahmud Bırilkani "Bırifkan Seyyidleri" adlı eseriyle bu aile hakkında en

geniş bilgi verilmektedir.

Bırifkani ailesi Sünni (Eşari , Şa fii) geleneğini sürdürmektedir. Aşırı uçlardan ve heteredoksi anla­

yışlardan uzak durmaya özen göstermektedirler. BıriO<an i l er soy birliğini ve sevgi geleneğini günlük

siyasi birlikteliğe dönüştürme çabası içinde olmamış lardır .

Neseb: 1-lmam Ali ve Fatıma Zehra'dan Kalanlar

lmam Hasan (Hasan Musanna ve Zeyd Eblec adında 2 erkek çocuğu kalmışur)

Muhsin (Küçük yaşta vefat etmiştir)

lmam Hüseyin

Bunların dışında Muhammed Hanefi, Abbas ve Ömer adında başka hanımlardan imam Ali'rün ço-

cukları vardır.

2.lmam Hüseyin 'den Kalanlar

Ali Ekber, Ali Zeynelabidin, Abdullah, Ebubekir (Cafer), Fauma ve Sekine admda çocukları vardır.

imam Hüseyin'in soyu lmam Ali Zeynelabidin ile devam etmiştir.

3.lmam Zeyn elabidin'den Kalanlar

Muhammed Bakır, Abdullah Bahir, Omer Eşref, Zeyd Şehid, Hüseyin Esğar, Ali, Ümmi Müslime,

Zeynep, Ümmi Cafer adında çocukları vardır.

Ayrıca Hasan , Abdurrahman, Muhanuned Esğar, Kasım , lsa, Selman, Abdullah Esğar ve Davut

adındaki çocukları vefat etmişlerdir.

4.İmam Muhammed Bakır'dan Kalanlar

Cafer Sadık , Abdullah , Ah, lbrahim, Übeydullah, adında çocukları vardır .

5.İmaın Cafer Sadık'tan Kalanlar

Musa Kazım, Muhammed Dibac, lsmail A'raç, ishak Mütemin, Ali, Esma, Berihe, Fat ma Kübra,

Ümmi Ferve adında çocukları vardır.

Aynca Abdullah, Hasan, Muhammed Esğar, Abbas, Abdullah, Muhsin, lsa, Yahya ve Übeydullah

adında akim olarak vefat eden çocukları vardır.

6.Lmam Musa Kazım'dan Kalanlar a)lttifak olanlar

za

Ali Rıza, lbrahim Esğar, Abbas, lsmail, Muhammed, Abdullah, Abdullah , Hasan , Cafer, lshak, Ham-

b)Akim olanlar

Ahmed, Cafer Ekber, Davud, Muhammed, Süleyman, Fadıl , Ali, Abdulhıh Rahman, Kas1m

c)Akim mi? - Velüd mü? ihtilaf olanlar (Kuvvetli görüş akim olmalarıdır)

lbrahim Kebir, Hüseyin, Zeyd Nar, Harun 7.lmam Ali Rıza'dan Kalanlar

Muhammed Cevad, Hasan, Ali, Hüseyin, Musa.Fatıma

5 Ahmed Yesevi, egıtim içiıı gittiği Buhara'da Yusuf El Hemedani' ye ôğren ei lik yapmış ve oııa intisap eder·ek onun üçüncü halifesi olmuştur. / 37

38

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sanbıyık

8.lmam Muhammed Cevad'dan Kalanlar

Ah Hadi, Musa, Yahya 9. lmam Ali Hadi'den Kalanlar

Ehi Abdullah Cafer Zeki Musaddak

Hasan Askeri (Muhammed Mehdi, Musa, Ümmi Musa ve Fatıma adında akinl olarak giden çocuk­

lan vardır)

Hüseyin, Musa, Muhammed, Ali, Fatıma, Aişe, Berihe 10.Seyyid Ebi Abdullah Cafer Zeki Musaddak'tan Kalanlar (Kabri Samara'dadır. Babası

lmam Ali Hadi'nin yanındadır.)

a)lttifak olan Ali Muhtar (Bağdat Nakibul Eşref'ı) , Yahya (Hicaz), lsmall (Bağdat), Ebül Kasım Tahir, Harun, ldris

(Medine) b)Akim olanlar

Abbas, lsa, Ahmed, lshak c) Akim mi? -Velüd mü.? 1htilaf olanlar

Abdullah, Übeydullah, Abdülaziz, tbrahim, Hasan, Muhsin, Muhammed, Ahmed, Musa

27 Tane ele kızı vardır.

Cafer Zeki, zürriyeti Mısır, Şam, Medine, gibi yerlere de göç etmişlerdi r.

Kutb olarak bilinen Seyyid Ahmet Bedevi ve Seyyid lbrahim Dusoki Cafer Zeki'nin soyundandırlar.

Bir rivayete göre Seyyid Cafer Zeki'nin 120 tane çocugu olduğu söylenmektedir.

11.Seyyid Ali Muhtar'dan Kalanlar

Abdullah Müntahib

Cafer

Muhammed (Akim mi? Velüd mü şüphelidir) adında çocuktan vardır.

El Kevkebu's-Saire Fi Ensabi'l-Ceafire

(H.825) Fahreddin Ebu Abdullah Muhammed b.Ömer b.Hasan Razi

16.Seyyid Cafer Ebul Hars

Seyyid Ali ve Seyyid Hars adında iki erkek çocugu olduğu biliniyor. 17.Seyyid Ali Zeynelabidin El Meşhur Bi'l-veherat ve Keza Şuayb,

Seyyid Mueyyed ve Hindistan'a Göç eden Seyyid Hüseyin Celaledin adında iki erkek çocuğu olduğu

bilirıiyor.

18.Seyyiıd Hüseyin Celaleddin

Seyyid Mahmud, Seyyid Muhammed Yusuf ve Seyyid Ahmet adında üç erkek çocuğu vardır.

21.Seyyiıd Ebi Yakup YusufHemedani

Seyyid Selim ve Seyyid Yakup adında iki erkek çocuğu olduğu biliniyor.

22.Seyyiıd Ebu Selim lraki-Hemedani

Seyyid Yusuf ve Seyyid Müslim adında iki erkek çocuğu olduğu biliniyor.

28.Ebu Hasan Ali Ahlati

Seyyid Hasan ve Seyyid Hüseyin adında iki erkek çocuğu olduğu bilinmektedir.

29.Seyyid Hüseyin Ahlati

Seyyid Baba Mansur ve Seyyid Baba Maksut adında iki erkek çocuğu vardır. 35-Seyyid Abdülkerim Ahlati

Seyyid Şemseddin ve Kutbeddin olarak bilinen Seyyid Muhammed Emin adında iki erkek çocuğu

vardu. 36.Seyyid Şemseddin-i Kutb Ahlati-Bırifkani

Seyyid Zeynelabidin, Seyyid Abdurrahman, Seyyid Abdulgani, Seyyid Musa ve Seyyid Muhyeddin

Diyarbakır'da Bir Seyyid Kolu: Bırilkaniler

adında beş erkek çocuğu vardır.

Not: Seyyid Şemseddin'in soyundan gelenlere Bırifkani denmiştir .. 37.Seyyid Zeynelabidin Bırifkani

Seyyid Hüseyin, Seyyid Ebubekir ve Seyyid Gazali adında üç erkek çocuğu vardır. 38.Seyyid Ebubekir Buifkani

Seyyid Seyfeddin ve Seyyid Nureddin adında iki erkek çocuğu vardır. 39.Seyyid Nureddin Bırifkani

Seyyid Ebubekir, Seyyid Abdulcebbar ve Seyyid Şahabeddin adında üç erkek çocuğu vardır.

Gavs-1 sani olarak bilinen Seyyid Nureddin Birifkani , Seyyid Abdulcebbar'ın oğlu ve Seyyid Nured-

din Birifkani'nin torunudur.

40.Seyyid Ebubekir Bırifkani

Seyyid Muhammed ve Seyyid Mahmud Uryani (Suikastle Şehit edilen Seyyid Ahmed Paşa Seyyid

Mahmud'un oğludur) adında iki erkek çocuğu olduğu biliniyor. 41.Seyyid Muhammed Bırilkani-Ahlati.- Diyarbekiri

Seyyid Ali Seyyid Abdülcelil adında iki erkek çocuğu vardır. Yalnız şu ana kadar ne Seyyid

Abdülcelil'den ne de soyundan haber alınabilmiştir. 42.Seyyid Ali Bırifkanj Diyarbekri

Seyyid lsmail ve Seyyid Yusuf adında iki erkek çocuğu ile soyu devam etmektedir. Seyyid lsrnail'in

soyu Diyarbaku Eğil ilçesine bağlı Saricek köyünde yaşamaktadırlar.

4 3.Seyyid Yusuf Bırifkani Diyarbekri

Soyu Seyyid Molla Isa adında bir erkek çocuğu ile devam etmektedir. 44.Seyyid Molla Isa Bırifkani-Diyarbekri

Seyyid Hüseyin Keya ve Seyyid Yakup adında iki erkek çocuğu vardır .

45.Seyyid Hüseyin Keya Bırifkani-Diyarbekri

Seyyid Hasan Keya adında bir erkek çocuğu vardır. 46.Seyyid Hasan Keya Bırifkani-Diyarbekri

Seyyid Hüseyin, Seyyid Muhammed, Seyyid Musa ve Seyyid Ali adında dört erkek çocuğu vardır.

50.Seyyid Mahmud Bırifkani-Diyarbekri

Seyyid Selman, Seyyid Ronahi, Seyyid Şehriyar, Seyyid Nurhak ve Seyyid Muhammed adında beş

erkek çocuğu vardır.6 Seyyid Mahmud, Seyyid Molla Musa, Seyyid Muhammed, Seyyid Musa'nın oğlu­

dur.Seyyid Musa ise 46.sırada yer alan Seyyid Hasan Keya Bırifkani'nin oğludur .

Not: Bırifkan Seyyid'lerinin aile reisi El Arif u Billa Şeyh Seyyid Vahidüddin Bırifkani 'dir.

1-Seyyide FATlMET'üzzehra, El-Betul(as),binti Resullullah(sav) ,Zevcetu Ali ibni Ebitalib(kv)

2-lmam HÜSEYlN şehid-i kerbela

3-lmam ALl Zeynelabidin

4-lmam MUHAMMED Bakır

5-lmam CEFER-i Sadık

6-lmam MUSA-1 Kazım

7-lmam ALI Rıza

6 Aileyle ilgili bilgiler ve şecere bilgileri Seyyid Mahmud Bıifkani'den alıılımştır. 39

40

8-lmam MUHAMMED Cevad

9-tmam AL1 Hadi

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sanbıyık

10.Seyyid Cafer-i Zeki el musaddak.

11-Seyyid ALI el muhtar

12- Seyyid ABDULLAH el Muntahib

13 Seyyid AHMED-i Taki

14- Seyyid MAHMUD

15- Seyyid MUHAMMED

16-Seyyid CAFER Ebu Hars 17-Seyyid Alt Zeynelabidin ebi müeyyed el meşhur bil Veherat ve keza bi Şuayb

18- Seyyid HÜSEY1N Celaleddin

19- Seyyid MUHAMMED YUSUF Sadreddin

20- Seyyid EYYUB Hemedani

21- Seyyid Ebi Yakub YUSUF Hemedani

22- Seyyid Ehi Müslim SEUM El lraqi El Hemedani

23- Seyyid YUSUF Hemedani

24- Seyyid SAUH Hemedani

25- Seyyid Emir El Kebir Zeynelabidin ALl el Hemedanl

El Meşhur bi zurdani el mülakkab bi muvahadil horasani

26- Seyyid AHMED Ahlati

27- Seyyid Haci NlZAMÜDDlN Ahlati

28- Seyyid Ebi Hasan Alt Ahlati

29-Kemal-ül milleti veddin Seyyid HÜSEYlN Ahlati

30- Seyyid Baba MANSUR Ahlati

31- Seyyid ISHAK Ahlati

32- Seyyid ABDULGANI Ahalti

33- Seyyid SÜLEYMAN Ahlati

34- Seyyid MUSA Ahlati

35- Seyyid ABDÜLKER!M Ahlati

36- Seyyid, Allame, ŞEMSEDDtN Halveti Tarikaten ve şehir bi Şemseddin-i Kutb-i Ahlati

37- Seyyid ZEYNELAB!DIN Birifkani

38- Seyyid EBUBEKiR Birifkani

39- Seyyid NUREDDİN Brifkani

40-Seyyid! Adulcebbar 41-Seyyid Abdullah

42-Seyyid Abdulkahhar

43-Seyyid Abdulcebbar

44-Seyyid Nuri

45-Seyyid Kutbeddin

46-Seyyid Vahiduddin Brifkani

4 7- Seyyid Kutbeddin

48- Seyyid Nuri

lrak-Duhok'taki Bırifkani'ler ...

DiyarbakLr'da Bir Seyyid Kolu: Bırillianiler

1-Seyyide FAT1METüzzehra ,El-l3etul(as),binti Resullullah(sav) ,Zevcem Ali ibni Ebitalıb(kv)(v:ll

h.)

2-lmam HÜSEYtN şehid-i kerbela (v:61 h .)

3-lmam ALI Zeynelabidin (v:94 h.)

4-lmam MUHAMMED Bakır (v: ll 7 h .)

5-lmam CEFER-i Sadık ( v: l 48h.)

6-lmam MUSA-1 Kazım(v: l84h.)

7-lmam ALl Rıza(v:203h.)

8-Lmam MUHAMMED Cevad(v:220 h.)

9-lmam ALI Hadi (v:254 h.)

10. lmamCAFER-l Zeki el ınusaddak.

11-Seyyid ALI el muhtar

12- Seyyid ABDULLAH el Muntahib 13 Seyyid AHMED-i Taki

14- Seyyid MAHMUD

15- Seyyid MUHAMMED

16-Seyyid CAFER Ebu Hars

17-Seyyid All Zeynelabidin Ebi müeyyed el meşhur bil Veherat ve keza bi Şuayb

18- Seyyid HÜSEYİN Celaleddin

19- Seyyid MUHAMMED YUSUF Sadreddin

20- Seyyid EYYUB Hemedani

21- Seyyid Ebi Yakub YUSUF Hemedani (440-535)

22- Seyyid Ebi. Müslim SELlM El lraqi El Hemedani

23- Seyyid YUSUF Hemedani(v: 610h.)

25- Seyyid SALIH Hemedani(v:650 h .)

25- Seyyid Emir El Kebir Zeynelabidin Alt el Hemedani

El Meşhur bi zurdani el mülakkab bi muvahadil horasani(v:685 h .)

26- Seyyid AHMED Ahlati(v:751 h.)

27- Seyyid Haci N1ZAı\1ÜDD1N Ahlaü

28- Seyyid Ebi Hasan All Ahlati(v:781 h.)

29-Kemal-ül milleti veddin Seyyid HÜSEY1N Ahlati (v:808h. /1405m.Mısır)

30- Seyyid l3aba MANSUR Ahlati(v:849h.)

31- Seyyid lSHAK Ahl.ati(v:890h.)

32- Seyyid ABDULGANl Ahalti(v:926h.)

33- Seyyid SÜLEYMAN Ahlati(v:961 h.)

34- Seyyid MUSA Ahlati(v:995 h .)

35- Seyyid ABDÜLKERİM Ahlati(v: l027 h .)

36- Seyyid,Allame,ŞEMSEDDIN Halveti Tarikaten ve şehir bi Şemseddin-i Kutb-i Ahlati(v: l085 h .)

37- Seyyid ZEYNELABlDlN Birifkani(v:l ll9h.)

38- Seyyid EBUBEKlR Birifkani(v:ll58h.)

39- Seyyid NUREDDiN Brifkani( v: 1195 h.)

40- Seyyid EBUBEKİR Brifkani

41

42

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Sanbıyık

41-Seyyid MUHAMMED Btrilkani - Diyarbekiri

42- Seyyid ALI Bıri!kani - Diyarbekiri(v:l840m.taun.)

43- Seyyid YUSUF (v:l840m.taun.)

44- Seyyid Molla ISA (v:l312h.)

45- Seyyid HÜSEYN KEYA (v:l907m.)

46- Seyyid HASAN KEYA (v:l923)

47-Seyyid HÜSEYIN (v.1914)

47- Seyyid MUHAMMED (v.1918)

47- Seyyid MUSA (v:l956m.)

47- Seyyid Alt Keya (v.1947)

48-Seyyid VELl (v. 1982)

48-Seyyid HÜSEYlN

48-Seyyid lSMAlL(v.2000)

48-Seyyid MUHAMMED (v.2007)

48-Seyyid MUHAMMED(v.1987)

48- Seyyid lBRAHlM(v.1974)

48- Seyyid HÜSEYlN(v.2009)

48- Seyyid ISA(v.1985)

48- Seyyid REŞİD

48-Seyyid I-IASAN(v.1967)

Birifkani - Ahlati - Diyarbakir' daki Kolu(2009 M.=l 430 H.)