Diyabetli hastada Ayağın DeğerlendirilmesiŸın...Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir?...
44
Diyabetli Hastada Ayağın Değerlendirilmesi Prof Dr Ayten Kadanalı Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Ümraniye EAH, Dr. Behiye Dede İnfeksiyon Hastalıkları Kliniği
Transcript of Diyabetli hastada Ayağın DeğerlendirilmesiŸın...Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir?...
Diyabetli Hastada Ayağın
Değerlendirilmesi
Prof Dr Ayten Kadanalı
Sağlık Bilimleri Uumlniversitesi Uumlmraniye EAH
Dr Behiye Dede İnfeksiyon Hastalıkları Kliniği
Ayaklar
Diyabetiklerde-normal insanlarda
-zedelenme
-travma
-İnfeksiyon
oluşumuna en accedilık organlar
bull Yaşam kalitesini bozar
bull Ağır iş guumlcuuml kayıplarına ve organ kayıplarına
neden olur
bull Mortalite ve morbiditeyi arttırır
Ayrıca hastanede kalış suumlresinin uzamasıyla
toplumsal ve ekonomik yuumlk artışı
Reutrakul S Curr Diab Rep 2016
Tuumlrkiyersquode diyabetle ilgili harcamaların 16rsquosı DA
Diyabetik ayak lezyonları
Diyabette
Yaşamı boyunca 15-25 diyabetik ayak uumllseri
4-6 yıllık diyabet sonunda 47
Boumllgeden boumllgeye
Sosyoekonomik farklılıklara
Ayak bakımı standardlarına
Kaliteli ayakkabı giyme gibi
Ccedileşitli faktorlere bağlı olarak değişebilir
DA uumllseri ve infeksiyonları mortaliteyi 47 artırıyor
bull hastanın ayak bakımının sağlanması
ve
bull diyabetinin kontrol altına alınmasıyla
ccediloğu kez oumlnlenebilir
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Ayaklar
Diyabetiklerde-normal insanlarda
-zedelenme
-travma
-İnfeksiyon
oluşumuna en accedilık organlar
bull Yaşam kalitesini bozar
bull Ağır iş guumlcuuml kayıplarına ve organ kayıplarına
neden olur
bull Mortalite ve morbiditeyi arttırır
Ayrıca hastanede kalış suumlresinin uzamasıyla
toplumsal ve ekonomik yuumlk artışı
Reutrakul S Curr Diab Rep 2016
Tuumlrkiyersquode diyabetle ilgili harcamaların 16rsquosı DA
Diyabetik ayak lezyonları
Diyabette
Yaşamı boyunca 15-25 diyabetik ayak uumllseri
4-6 yıllık diyabet sonunda 47
Boumllgeden boumllgeye
Sosyoekonomik farklılıklara
Ayak bakımı standardlarına
Kaliteli ayakkabı giyme gibi
Ccedileşitli faktorlere bağlı olarak değişebilir
DA uumllseri ve infeksiyonları mortaliteyi 47 artırıyor
bull hastanın ayak bakımının sağlanması
ve
bull diyabetinin kontrol altına alınmasıyla
ccediloğu kez oumlnlenebilir
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Yaşam kalitesini bozar
bull Ağır iş guumlcuuml kayıplarına ve organ kayıplarına
neden olur
bull Mortalite ve morbiditeyi arttırır
Ayrıca hastanede kalış suumlresinin uzamasıyla
toplumsal ve ekonomik yuumlk artışı
Reutrakul S Curr Diab Rep 2016
Tuumlrkiyersquode diyabetle ilgili harcamaların 16rsquosı DA
Diyabetik ayak lezyonları
Diyabette
Yaşamı boyunca 15-25 diyabetik ayak uumllseri
4-6 yıllık diyabet sonunda 47
Boumllgeden boumllgeye
Sosyoekonomik farklılıklara
Ayak bakımı standardlarına
Kaliteli ayakkabı giyme gibi
Ccedileşitli faktorlere bağlı olarak değişebilir
DA uumllseri ve infeksiyonları mortaliteyi 47 artırıyor
bull hastanın ayak bakımının sağlanması
ve
bull diyabetinin kontrol altına alınmasıyla
ccediloğu kez oumlnlenebilir
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabette
Yaşamı boyunca 15-25 diyabetik ayak uumllseri
4-6 yıllık diyabet sonunda 47
Boumllgeden boumllgeye
Sosyoekonomik farklılıklara
Ayak bakımı standardlarına
Kaliteli ayakkabı giyme gibi
Ccedileşitli faktorlere bağlı olarak değişebilir
DA uumllseri ve infeksiyonları mortaliteyi 47 artırıyor
bull hastanın ayak bakımının sağlanması
ve
bull diyabetinin kontrol altına alınmasıyla
ccediloğu kez oumlnlenebilir
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
DA uumllseri ve infeksiyonları mortaliteyi 47 artırıyor
bull hastanın ayak bakımının sağlanması
ve
bull diyabetinin kontrol altına alınmasıyla
ccediloğu kez oumlnlenebilir
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull İnfeksiyon gelişme riski 40-80
bull Orta derece infeksiyonların 20rsquosinde
bull Şiddetli infeksiyonların 50-60rsquoında osteomyelit de gelişir
bull Duumlnyada her 20-30 sn de bir ayak kaybı
bull Travmatik olmayan alt extremite amputasyonlarının 50si
bull Uumllkemizde yıllık 12000 civarında amputasyon
bull Uumllkemizde 2015 yılıhellip12 milyon DAİ hastası var
Bu hastalar sıklıkla hastanelerde almaları gereken
bakımı alamamakta ampuumltasyon kaccedilınılmaz son
Diyabetik Ayak Uumllseri
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Oluşan bir yarayı erkenden saptayıp iyileştirerek
bull Bir infeksiyon gelişirse erkenden ve uygun tedavi
ağır sonucların oumlnuumlne geccedililebilir
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull DA yarası ve infeksiyonlarının uygun tanı etkin
tedavi ve izlemlerinin yapılabilmesi
bull ayak korumasının sağlanabilmesi icin
bull kullanıcı dostu kılavuzlara ve uzlaşı raporlarına
gereksinim var
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Ayağında yarayla gelen diyabetik hastada
hangi durumda infeksiyon duumlşuumlnuumllmelidir
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Yara infekte mi değil mi
Travma fraktur tromboz gibi inflamasyona neden
olacak diğer nedenler dışlandıktan sonra
bull İnflamasyonun klasik bulgularından en az ikisinin
varlığında
kızarıklık sıcaklık artışı şişlik duyarlılık ağrı
ya da
puumlruumllan akıntı
DAİ duumlşuumlnuumllmeli
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Periferik noumlropati veya noumlroiskemi nedeniyle hastanın ağrısı az olabilir ya da hasta hiccedil ağrı duymayabilir
bull İskemi nedeniyle eritem sıcaklık artışı indurasyon hafif olabilir
bull Bu durumlarda
bull bozuk yara kenarları
bull gevrek ya da soluk renkteki granuumllasyon dokusu
bull puumlruumllan olmayan akıntı
bull koumltuuml koku
bull uygun tedaviye karşın yaranın iyileşmemesi
gibi bulgular araştırılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Oumln Tanısı Konulan
Bir Hasta Nasıl Değerlendirilmeli
İnfeksiyon sıklıkla yumuşak dokuda başlar
derin dokulara kemiğe yayılabilir
DAİ komplikasyonları arasında osteomyelit
gangren ve vardır
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Lezyonun boyutları
bull kemik deformitelerinin ya da nasırın olup olmadığı
bull apse nekroz yabancı cisim sinus traktusunun
olup olmadığı
bull İnfeksiyon bulgularının boumllgesel lenf bezlerine
yayılıp yayılmadığı
değerlendirilmeli
bull İnfeksiyon saptanan ayakta iskemi duyu kaybı
biyomekanik sorunların olup olmadığı da
araştırılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Acık yara varlığında
inspeksiyonla başlanan muayeneye steril
eldiven giyilerek palpasyonla devam edilmeli
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Muayenede
bull Yaranın nereye kadar ilerlediğinin
saptanmaya ccedilalışılması nabızların alınması
oumlnemli
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
Ekstremite İskemisi Nasıl Değerlendirilmelidir Fizik muayene
bull Kılların azalması
bull Deri ve kas atrofisi
bull Sıcaklıkrenk değişikliği gangren doku kaybı
bull Periferik nabızların varlığı ya da yokluğu
değerlendirilmeli Nabızların palpe edilmesi iskemiyi dışlamaz
Ayak bileği nabızlarının alınamaması da ciddi iskemi anlamına gelmez
Sarkıtma ruborunun goumlzlenmesi ciddi iskeminin bulgusu
Ancak bunun goumlruumllmemesi iskeminin olmadığını duşundurmemeli
Apelqvist J 1992
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Girişimsel Olmayan Periferik Arter Hastalığı
Değerlendirme Youmlntemleri Nelerdir
bull Ayak bileği-kol indeksi (ABI)
Diyabetiklerde pozitif prediktif değeri duumlşuumlk
bull Ayak başparmağı-kol indeksi (TBI)
bull Doku oksijen basınccedil oumllccediluumlmleri İskemi hakkında bilgi sağlamakla birlikte oumldem - infeksiyondan
dolayı guumlvenilir değil
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
DAİ infeksiyon sınıflaması
bull Oumlncelikle yaranın derinlik ve genişliği
bull infeksiyonun sistemik bulgularının olup
olmaması
infeksiyon şiddeti acısından hafif orta
derece veya şiddetli infeksiyon olarak
sınıflandırılır
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
HANGİ SINIFLAMA
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak Sınıflamaları
Shea Dekuumlbit uumllseri 1975
Wagner sınıflaması
1981
PEDIS sınıflaması
2004
S(AD) SAD sınıflaması
1999
Teksas Uumlniversitesi Sınıflaması
1998
Meggit sınıflaması
1976
Forrest ve Gamborg -Nielson sınıflaması
1984
Meggit-Wagner sınıflaması
1990
DEPA 2004
DUSS 2004
MAID 2006
PEDIS sınıflaması
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
PEDİS
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
PEDİS
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
PEDİS
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
PEDİS
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara
Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
bull İnfekte olmayan yaradan kuumlltuumlr alma
bull Antibiyotik tedavisi başlanmadan oumlnce kuumlltuumlr alınmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek yara iyice temizlenip debride edildikten sonrakullanılmamışyenisteril aletlerle derin dokudan biyopsi veya kuumlretaj ile alınmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Hastada Yara Kuumlltuumlruuml Oumlrnekleri Ne Zaman ve Nasıl Alınmalı
Puumlruumllan sekresyonlar steril şartlarda aspire edilmeli
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Kuumlretajla derin doku oumlrneği alınması
Temizlenmiş ve oumlluuml dokulardan uzaklaştırılmış yarada
Dermal kuumlret ya da steril bisturinin keskin olmayan
yassı kısmıyla debride yara tabanı kazınarak kuumlltuumlr
oumlrneği alınır
Lipsky BA 2012
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Biyopsiyle derin doku oumlrneği alınması
Yatak başında ya da cerrahi debridman sırasında alınır
bull Biyopsi oumlncesi yara temizliği ve debridman yapılmalı
bull Daha sonra yara tabanındaki canlı kısımdan ldquopunchrdquo
biyopsi aletiyle yaklaşık 4-6 mm doku oumlrneği alınarak
aerop ve anaerop kuumlltuumlr
bull Doku biyopsisi yalnız deneyimli kişilerce yapılmalı
bull Ağrılı olabilmesi ve deneyim gerektirmesi klinik
pratikte doku biyopsisi alınmasını kısıtlamakta
Mutluoglu M 2012
Lipsky BA 2012
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Kantitatif kuumlltuumlr yapılabilir
ge105 cfugr uumlreme infeksiyon lehine yorumlanır
Zaman alması beceri gerektirmesi pahalı olması kantitatif
kuumlltuumlruumln klinik pratikte yaygın olarak kullanılmasını olumsuz
youmlnde etkilemekteetkiler
Armstrong DG 2007
OrsquoMeara S 2006
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Aspirasyonla kuumlltuumlr iccedilin oumlrnek alınması
bull Yalnız puumlruumllan akıntısı olan yaralarda yapılabilir
bull Serum fizyolojikle temizlenen yarada steril bir injektorle
yara tabanındaki puumlruumllan akıntı aspire edilir
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Suumlruumlntuuml kuumlltuumlrleri
oumlzellikle yeterince debride edilmemiş yaralarda oumlnerilmez
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Olan Hastadan Ne
Zaman Kan Kuumlltuumlruuml Alınmalıdır
bull Sistemik toksisite bulguları ve yuumlksek ateşi olan
bull Şiddetli infeksiyon duumlşuumlnuumllen hastalarda
yara kuumlltuumlruumlne ek olarak kan kuumlltuumlrleri de alınmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonu Duumlşuumlnuumllen
Hastalarda Kan TestlerininTanıdaki Yeri Nedir
bull Loumlkosit sayısı CRP ESH prokalsitonin
infeksiyonla kolonizasyonun ayırt edilmesinde
yararlı olabilir
bull İnfeksiyon durumunda bir ya da birkaccedilı yuumlksek
duumlzeylere ccedilıkabilmekte
bull Tek başına DAİ tanısı koydurmaz
bull Tanıya katkı sağlar infeksiyonun ciddiyeti
hakkında bilgi verebilir
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
DAİ tanısı alan hastada hangi goumlruumlntuumlleme
metodunu ne zaman kullanalım
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Lezyon boumllgesindeki kemik deformitelerini radyoopak
yabancı cisimleri ya da yumuşak dokudaki gaz oluşumlarını
saptamak amacıyla direkt grafi cekilmeli
Dinh T 2010
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Tedaviye yanıt alınamayan
Osteomyelitderin yumuşak doku apsesi
duumlşuumlnuumllen hastalarda MRG daha duyarlı ve daha oumlzguumllduumlr
MRGrsquonin kontrindike olduğu ya da ccedilekilemediği hastalarda
işaretli loumlkosit sintigrafisi ve diğer radyonuklid kemik taramaları
yapılabilir
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
bull Osteomyelit Ne Zaman Duumlşuumlnuumllmeli ve
Tanısı Nasıl Konulmalıdır
bull Oumlykuuml ve Fizik Muayeneyle Osteomyelit
Duumlşuumlnuumllebilir mi
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Kemik kuumlltuumlruuml
Direkt grafi MRI Kemik sintigrafisi
Sosis parmak
Kemik sondajı
Uumllser zemininde kemiğin
goumlruumllmesi
Kemiğin patolojik kırığı
gt4 hafta DAİ uumllseri
SIRS bulguları
gt2cm2 genişliğinde gt3mm
derinliğinde uumllser
ESRgt70 mmh
CRP gt32 mgdL
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
ALTIN STANDART
histopatoloji
bull İnflamatuar huumlcreler (noumltrofil lenfosit histiyosit
ve plazma huumlcreleri gibi)
bull Kemiğin trabekuler yapısında erozyon
bull Kemik iliği değişiklikleri (reaktif kemik
formasyonu ve kemik iliğinde fibroz gibi)
goumlruumllmesi
osteomyelit lehindeki histopatolojik
bulgular olarak sayılabilir
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak Yarası Olan Olgularda
PAH Accedilısında Hangi Goumlruumlntuumlleme Youmlntemleri Nasıl
Seccedililmelidir
bull DA yarası olan olgularda PAH kuşkusu varsa deneyimli bir
hekim tarafından Doppler USG yapılmalı
bull Goumlruumlntuumlleme youmlntemleri arasında altın standard DSArsquodır
bull Kesin olarak PAH duumlşuumlnuumlluumlyorsa ve revaskularizasyon gerekli
ise direkt olarak anjiyografi yapılır
bull BT veya MR anjiyografi distal damar yatağını iyi goumlstermedikler
iccedilin ilk tercih değil
bull DSA yalnız tanı amaccedillı olarak kullanılmamalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
Diyabetik Ayak İnfeksiyonunda tedavi
prensipleri nelerdir
Yara iyileşmesini sağlayabilmek ve bacağı
kurtarmak iccedilin
bull Acilagresif enfeksiyon kontroluuml
bull Agresif debridman
bull Yuumlkten-Basıdan kurtarma (Off-loading )
bull Metabolik kontrol ilk etapta sağlanmalı
bull Periferik arter hastalığının teşhisi ve uygun
şekilde tedavisi
Yarayı temiz enfeksiyondan arındırılmışiyi
kanlanan bir duruma getirdikten sonrahellip
Rekonstruumlksiyon yapılmalı
