Discriminatie in sport:

herken en pak aan!

Lore Vandevivere | Arne Aerts | An De Kock

Internationaal Centrum Ethiek in de Sport

Ondersteunt, informeert en stimuleert de Vlaamse sportsector om actief te investeren

in ethische waarden en normen die belangrijk zijn bij een kwaliteitsvolle

sportbeoefening.

WAT

Kenniscentrum voor praktijkontwikkeling en beleidsondersteuning

DOOR

Ter beschikking stellen van informatie en goede praktijken

Wetenschappelijk onderzoek stimuleren

Sportorganisaties ondersteunen

Instrumenten ontwikkelen (handleiding, brochure…)

Vormingsaanbod uitwerken

INHOUD VORMING

1 WAT IS DISCRIMINATIE

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

KWALITEIT

PREVENTIE

REACTIE

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

4 HOLEBI’S IN HET VOETBAL

5 DIALOOG

1 WAT IS DISCRIMINATIE

Kenmerken van een mens

GeslachtLeeftijd

Seksuele geaardheid Etnische achtergrond

HuidskleurMentale en fysieke

vermogens

Religie

Werkervaring

Inkomen

Woonplaats

Functie en rol

Burgerlijke staat

Communicatiestijl

Werkstijl

Onderwijs

Moedertaal

1 WAT IS DISCRIMINATIE

Voorbeelden

Ik wil niet tegen die West-Vlaamse boeren spelen

Jongens hebben geen gevoel voor ritme

Ik speel niet met een zwarte

Die Chinees mag niet in mijn groepje

Joden kunnen niet passen

Meisjes hebben geen spelinzicht

Lesbiennes zijn manwijven die agressief spelen

Die oude man kan het spel niet meer aan

Die NVA’er komt niet in mijn sportclub

Die blinde mol met zijn bril blijft beter op de bank

…

1 WAT IS DISCRIMINATIE

Definitie

het onrechtmatig onderscheid maken

het anders behandelen

mensen of groepen

op basis van uiteenlopende kenmerken

1 WAT IS DISCRIMINATIE

Waarom erg?

Omdat je als mens die kenmerken niet zelf gekozen hebt en niet kan veranderen!

1 WAT IS DISCRIMINATIE

Oorzaken

Onwetendheid

Weinig communicatie

Stereotypen

Generaliseren

Onverdraagzaamheid

Kopieergedrag

Geen respect

Geen openheid, interesse

Stereotypen in de sport – Media vrouwen & mannen

Filmpje 50 sec – 3 min 26 sec

https://www.youtube.com/watch?v=UIhybeiU92E

Stereotypen in de sport – Run like a girl

https://www.youtube.com/watch?v=XjJQBjWYDTs

‘Sport is een mensenrecht en moet voor iedereen mogelijk zijn, ongeacht

geslacht, ras of seksuele voorkeur.’

Jacques Rogge

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

De piramide

Reactie

Preventie

Kwaliteit

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Kwaliteitsbeleid

Voorbeeldfunctie

Aangepaste spel en oefenvormen

Goede indeling van de groep met rotatie

Goede opbouw en vlot verloop van de training

Aangepaste communicatie

Respectvol met elkaar omgaan

Reflecteren over eigen begeleiden

Positief coachen

Opletten voor verantwoorden van onethisch gedrag

…

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Kwaliteitsbeleid

Opletten voor verantwoorden van onethisch gedrag

Sportcontext als excuus om onethisch gedrag te verantwoorden

-> mechanismen van het loslaten van morele waarden (Bandura)

Minimaliseren (eufemismen, dat hoort erbij)

Voordelig vergelijken (in onze tijd, in die club was het zo)

Verleggen verantwoordelijkheid (het is de schuld van, ik deed het voor de groep)

Verspreiding van de verantwoordelijkheid (iedereen doet het)

Reactie op provocatie (hij begon, ik ga me niet laten doen)

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Preventiebeleid

Gedragscode opmaken, communiceren en doen leven in de training

Bij jonge kinderen duiding geven bij mogelijke verschillen

Attent zijn voor signalen van potentieel negatieve situaties

Aanspreekpunt zijn voor problemen

Vermijden van risicofactoren

Preventief werken a.d.h.v. empowerment

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Preventiebeleid

Preventief werken a.d.h.v. empowerment

Geef de jongeren verantwoordelijkheid

Laat de groep zelf gedrag bijsturen

Ga zoveel mogelijk voor een ‘No Blame’ aanpak

Als er een straf moet vallen, houd die dan redelijk

Creatief <=> niet vernederend

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Reactiebeleid

Reageer op elke vorm van discriminatie hoe klein ook

Gestructureerd te werk gaan bij een dilemma of conflict

(oorzaken, betrokkenen, situatie, herhalend…)

Kinderen/jongeren/volwassenen aanspreken

Confronteren

Coachen

Bemiddelen

Sancties

Melden aan bestuur

Trainer

Bestuur

Sporters &

ouders

•Kwaliteitsbeleid

•Preventiebeleid

•Reactiebeleid

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Geïntegreerde aanpak

2 AANPAKKEN OP DRIE NIVEAUS

Oefening

Case 1:

De kinderen zijn voor een reeks van vijf opeenvolgende trainingen in gemengde groepjes verdeeld. Dit is gemakkelijk want zo verlies je niet elke week tijd met indeling. Bij enkele groepjes loop het niet goed. De laatste weken zijn de trainingen onrustig. Deze training lopen de oefeningen in het honderd. De trainer zegt tegen een meisje dat ze niets kan en dat de meisjes het telkens verpesten. Het meisje loopt al huilend weg.

Case 2:

Een team puberende jongens plagen elkaar graag. De laatste tijd hebben de mopjes een racistisch kantje. Een gekleurde jongen krijgt in handbal een mooie kans om een cruciaal en winnend doelpunt te scoren. Hij mist echter het doel. Een gefrustreerde medespeler zegt ‘jij stomme neger’! Waarop de ploeg van de tegenspelers ‘leve de neger’ begint te roepen.

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

Reden

Elementen

Sport specifiek

Personen

Evenwicht

Controle

Tijd

Situering

Taak

Actie

Reflectie

3 GOEDE VOORBEELDEN VAN DE SPORT

4 HOLEBI’S IN HET VOETBAL

Voetbal vs. Homofobie: 1-0

MAAK ER GEEN SPEL VAN

Holebi-actieplan

10 actiepunten

1. Een campagne sensibiliseert over seksuele identiteit en het creëren van een tolerante sportomgeving

2. Een toolkit als instrument voor voetbalclubs

3. Holebiseksualiteit wordt bespreekbaar in alle geledingen van het voetbal

4. Football+ Foundation erkent seksuele diversiteit als element in de sociaal-maatschappelijke voorbeeldfunctie van

voetbalclubs

5. Homofobe uitspraken op en rond het voetbalterrein worden openlijk veroordeeld

6. In het supportersoverleg wordt aandacht besteed aan discriminatie op grond van seksuele identiteit

7. In de trainersopleiding wordt aandacht besteed aan discriminatie, en in het bijzonder aan discriminatie op basis van

seksuele identiteit

8. Voetbalstewards/begeleiders worden opgeleid hoe om te gaan met homofobe uitspraken en homofoob gedrag

9. Homofobe incidenten op en rond het voetbalterrein worden in kaart gebracht

10. Gelijke Kansen in Vlaanderen en de Football+ Foundation coördineren de opvolging van het actieplan

Campagne: regenboogveters!

VOETBAL VS HOMOFOBIE: 1-0

Toolkit & workshop

Wat zijn ze? Homo, hetero, lesbisch, bi...

1. Homofobie: wat is het?

2. Voetbal en homofobie

3. Homofobie: hoe tackel je het?

- In de bestuurskamer

- Op het veld

- In de tribune

4. Wegwijzer

Inhoud toolkit

Dank aan...

5 DIALOOG

Met welke vormen van discriminatie heb jij te maken?

(geslacht, afkomst, seksuele voorkeur, leeftijd…)

Welke inspanningen doe je als trainer op kwaliteits-, preventie- en

reactieniveau?

Zijn er ernstige problemen?

Hoe pak jij dat aan?

Is er aandacht voor vanuit het clubbestuur?

…

BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT!