Die Muskiet
10
Die muskiet Sheila Cussons. “ ‘n Gedig kom nie altyd soos die wind op nie. Soms moet dit gehaal, gesoek word, Oop gedink word uit ‘n enkele suinige gegewe, Soos die uitpluis, fyn en geduldig, van ‘n digte sy kokon Of sommer ‘n bolletjie wol.” Uit Teesuiker
Transcript of Die Muskiet
Die muskietSheila Cussons.
“ ‘n Gedig kom nie altyd soos die wind op nie.Soms moet dit gehaal, gesoek word,Oop gedink word uit ‘n enkele suinige gegewe,Soos die uitpluis, fyn en geduldig, van ‘n digte sy kokonOf sommer ‘n bolletjie wol.”
Uit Teesuiker
Sheila Cussons
O, WAT IS DIE BRAND?Die digters wie se werk ek bewonder, ontgin albei die bonatuurlike deur middel van woord én beeld. By sowel Breyten Breytenbach (skilder digter) as Sheila Cussons (digter en etser) vind ons in bundel na bundel ‘n behoefte om in die bo-tydruimtelike in te beweeg. Gestaltes 1947In haar prosabundel, Gestaltes 1947 herroep Cussons ‘n herhaalde kinderdroom: “Dis ‘n brandende see en ek daarin, ‘n klein geparaliseerde liggaam ongeveer ses jaar oud… Ek is, êrens in ‘n helder kol binne my paniek, bewus dat die enigste lig in my spartelende liggaam gekonsentreer is, want alleen die vlamme wat naaste aan my beweeg, is ‘n donker deursigtige rooi… Agter strek ‘n waterduisternis of ‘n duisternis van vuur – ‘n swart vuur met ‘n rooi hart en binne die hart my blink sparteling, terwyl ek herhaaldelik na my vader roep” (1982:5).In 1974, ongeveer 45 jaar ná die vuurdroom, word “’n jarelange vermoede bevestig” toe ‘n gasoond in haar gesig ontplof. Twee jaar van hospitalisasie volg. Veloorplantings. Amputasies. En verse oor verminking en die herskepping van liggaam, siel, gees en aarde.Ek was veertien jaar oud toe ek “Christ of the Burnt men” vir die eerste keer raakgelees het in haar bundel, Die swart kombuis (1978). Dié gedig gryp my sedertdien aan die hart. Die titel verwys na Thomas Merton: eens Cambridge student en agnostikus, later priester, Trapistemonnik, sosiale aktivis en digter. Cussons is sterk beïnvloed deur sy meditatiewe joernale en boeke oor die kontemplatiewe lewe. In The sign of Jonas skryf Merton: “I know well the burnt faces of the Prophets and Evangelists, transformed by the white-hot dangerous presence of inspiration… they are the burnt men.” (1961:220.)
Culex
Culex is a genus of mosquito, and is important in that several species serve as vectors of important diseases, such as West Nile virus, filariasis, Japanese encephalitis, St. Louis encephalitis and avian malaria.The adult mosquito can measure from 4–10 millimetres (0.16–0.39 in), and morphologically has the three body parts common to insects: head, thorax, andabdomen. As a fly, it has one pair of wings.Scientists at the University of California, Davis and the Swedish University of Agricultural Sciences (SLU), have identified nonanal as a compound that attracts Culexmosquitoes.[1][2][3][4] Nonanal acts synergistically with carbon dioxide.[5]
Strofe 1
1. Haar fyn piekerende gedrein
2. het my uit ligte slaap gewek : toe draai
3. sy om my, sirkel-sirkel sy op soek,
4. angstig na ’n landingstrook.
middelrym piekerend, beteken om te kla. Die geluid van die
muskiet klink soos iemand wat kla. (klanknabootsing)
Na die dubbelpunt volg dit wat haar uit
haar slaap gewek het.
herhalingsamestelling. Let op die alliterasie van die “s” om die klank van die muskiet uit te
beeld. Sirkel-sirkel dui ook op aanhoudendheid.
rymdwang, sodat fyn kan rym met gedrein.
Die regte woord is : gedreun.
strofe 1 (vervolg)
5. En dan, o die verligting, vind sy
6. geskikte terrein : sink sy haar
7. verbluffende perfekte instrument
8. deur die huid en diep-o-heerlik in,
9. - swel uit haar dun lyfie al ronder
10. en ronder die rooi deursigte bel -
parentese. (Inlassin) Sê meer oor die verligting omdat sy ’n geskikte plek
gekry het om te land.
vel
Die emotiewe “o” word hier gebruik om die verligting aan te dui. Die
bevrediging van ’n behoefte.
kontraswerking. swel en dun
metafoor. Die “swelsel” lyk soos ’n bel (klok)
Strofe 2
11. Nog ’n wyle, van wellus stil, sit sy net,
12. voor sy met ’n innige dank aan die Groot Culex
13. uitskroef en met haar buit
14. in die wye vrugbare nag verdwyn.
15. Haar lankal onnodige mannetjie
16. sal wel ook iewers wees, as hy nog leef,
17. beneweld duttend van nektarwyn.
rukkiegenot
Die spesie waaraan die muskiet
behoort.
bloed. Beteken, dit wat sy gesteel het.
Die nag is vrugbaar , want die bloed is nodig om haar
kleintjies te voed.
Hy slaap, want hy het die wyfie reeds
bevrug.
Nektarwyn, dui op die liefdesdaad.
Strofe 3
18. Muskiet, vaarwel, vaar baie wel,
19. ek sal van ons vlugtige kennis simpatiek
20. geruime tyd nog jeuk. Toegewyde
21. goggatjie, ek wens jou ’n goeie bevalling,
22. en dit sal my niks verwonder nie as ek intussen
23. boonop nog, sentimenteel die dae tel.
Personifikasie. Muskiete het nie
bevallings soos mense nie
Sy was slegs die gasheer. As die wyfie haar eiers gelê
het, sterf sy ook.
boonop beteken
afgesien van. In hierdie geval
van die gejeuk.
tot die bevalling.
Dit is wat die spreker bewonder.
Beantwoord die vrae op bl. 186 ( Ou handboek)
