e - ΛΕΞΙΚΑ

… μια άλλη ματιά στη γλώσσα

«Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα» Το λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής του Ινστιτούτου

Νεοελληνικών Σπουδών Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη .

Η επιτομή Λεξικού της Μεσαιωνικής Δημώδους Γραμματείας (110-1669) (Α΄ τόμος α – κ , Β΄ τόμος λ – παραθήκη) .

Το Ελληνοαγγλικό λεξικό Γεωργακά (Α΄ Τόμος) .

Αντίστροφο Λεξικό της Νέας Ελληνικής (Α. Αναστασιάδη-Συμεωνίδη) .

Σώμα κειμένων δημοσιογραφικού και εκπαιδευτικού λόγου .

Το όλο περιβάλλον είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να επιτρέπεται :

1. Η επικοινωνία μεταξύ των λεξικών και η παράλληλη αναζήτηση λημμάτωνστα τρία πρώτα.

2. Η επικοινωνία των λεξικών με το σώμα κειμένων.

3. Η έρευνα στο υλικό των λεξικών με τη δυνατότητα συνδυαστικής χρήσης διαφορετικών όρων αναζήτησης .

4. Η έρευνα στο σώμα κειμένων , είτε με αφετηρία τη λέξη είτε το κειμενικό είδος .

Αξιοποίηση των λεξικών ως :

1.Εργαλείων αναφοράς από δασκάλους και μαθητές .

2. Περιβαλλόντων λειτουργικού τεχνολογικού γραμματισμού .

3. Γλωσσοδιδακτικών περιβαλλόντων .

Το ηλεκτρονικό λεξικό ως εργαλείο αναφοράς

Εύκολη και γρήγορη αναζήτηση .

Εναλλακτικοί τρόποι αναζήτησης .

Σύνθετη αναζήτηση .

http://www.greek-language.gr

Η διδασκαλία του λεξιλογίου

Γενικότερος στόχος : είναι να αποκτήσουν οι μαθητές «τον απαραίτητο λεξιλογικό πλούτο» .

Μια από τις βασικές προτεραιότητες της σύγχρονης γλωσσοδιδακτικής είναι να μην αντιμετωπίζονται οι λέξεις αποκομμένες, αλλά να τοποθετούνται στα συμφραζόμενά τους : στην πρόταση , στην παράγραφο , στο κειμενικό είδος (genre) , και στο λόγο (discourse) που ανήκουν .

Η σύνδεση μεταξύ λεξικού και σώματος κειμένων μεταθέτει το ενδιαφέρον της γλωσσικής διδασκαλίας από την ενασχόληση με τις λέξεις καθαυτές στο πώς το περικείμενο (context) καθορίζει τη σημασία και τη λειτουργία των λέξεων .

(Κριτική) λεξικογραφική επίγνωση

Το γεγονός ότι παρέχονται τόσα λεξικά σε βάση δεδομένων και επικοινωνούν μεταξύ τους διευκολύνει δάσκαλο και μαθητές να εμβαθύνουν περισσότερο και να αποτιμήσουν τις διαφορές που παρουσιάζονται από λεξικό σε λεξικό , τόσο στη μακροδομή όσο και στη μικροδομή τους.

Σημασιακή εξέλιξηΗ παράλληλη έρευνα στα τρία διαφορετικά λεξικά =>

1. Οι αλλαγές στις γλώσσες δεν είναι τυχαίες, αλλά συναρτώνται άμεσα με τα υλικά δεδομένα του κάθε πολιτισμού .

2. «Η ιστορία της γλώσσας είναι μέρος της ανθρώπινης ιστορίας» .

3. Οι σημασίες των λέξεων δεν είναι κάτι το στατικό και αμετάβλητο

Ο συνδυασμός του λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής με το λεξικό Γεωργακά και με το σώμα κειμένων μπορεί να αναδείξει τη δυναμική της σημασίας των λέξεων στη συγχρονία τους και όχι μόνο στη διαχρονία .

Δανεισμός Πολύ συχνά εκφράζεται η άποψη ότι η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει με αφανισμό λόγω του υπερδανεισμού της από άλλες γλώσσες και κυρίως από την Αγγλική . Το περιβάλλον των ηλεκτρονικών λεξικών παρέχει τη δυνατότητα, αντί για κινδυνολογία και αφοριστικού τύπου συζητήσεις , να εξοικειωθούν βαθύτερα τα παιδιά με το διαχρονικό φαινόμενο του δανεισμού και τις πραγματικές του διαστάσεις .Ιδιαίτερα το ηλεκτρονικό περιβάλλον του λεξικού του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη δίνει τη δυνατότητα να διερευνηθεί κατά τρόπο συστηματικό η προέλευση του λεξιλογίου που ανήκει σε διάφορα πεδία χρήσης της γλώσσας, να αναζητηθούν οι επαφές με άλλες γλώσσες και κατά προέκταση να συζητηθούν οι πολιτισμικές επαφές που οδήγησαν και στις γλωσσικές αλλαγές .

Επίγνωση των μαθητών σε θέματα ορθογραφίας και μορφολογίας της

ελληνικής (κλητικής μορφολογίας – μορφολογικού συστήματος παραγωγής) .

Μορφολογική επίγνωση