Dialet Urmeasch - Wikipedia
Transcript of Dialet Urmeasch - Wikipedia
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 1/12
Dialet urmeasch
De Wikipedia
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard ucidental, cun l'urtugrafia ünificada.
El dialet urmeasch (nom nativ: ulmioscu) l'è una variant del ligür parlaa in del cumün de Ormea, in pruvinciade Cuni (Val del Taner).In de la fraziun de Viozene inveci se parla el brigasch, un'altra variant de muntagna del ligür.El dialet urmeasch l'è staa classificaa 'me ligür giamò al principi del XX secul dal tudesch Bernhard Schädel,menter el Biondelli, in del 1853, le meteva in del "grüp munferin" del Piemuntes (ciuè 'l piemuntes uriental): ancase per dumà di resun geugrafigh.
«Nel dialetto poi di Ormea le forme liguri prevàlgono talmente sopra ogni altra, da non poterlocollegare in verun modo al ramo pedemontano. Noi lo abbiamo qui inserito perchè trovàndosi sulversante settentrionale dell'Appennino, e formando parte della Valle del Tànaro, è ancorapoliticamente racchiuso nella Provincia di Mondovì; perchè avvenendo la successiva trasformazionedei dialetti monferrini e piemontesi in lìguri per gradi, se ne trovasse in questo il compimento, e valessequindi di opportuno riscontro agli studiosi, e d'introduzione alla famiglia ligure, che, a Dio piacendo, ciproponiamo di svòlgere in una futura pubblicazione»
(Bernardino Biondelli, Saggio sui dialetti gallo-italici, pagg. 489-490)
Al dì d'incö el cumün de Ormea l'ha deciaraa de partegnì a la minuranza ucitana, ma la püpart di stüdius lacunsidera questa aziun una truvada duvüda a resun pulitigh-ecunomigh pütost che lenguistigh.Lungh el curs del temp hinn staa scrit un poo de over in 'stu dialet chì: la püssee impurtant l'è una cumedia delVotcent ciamada E cauzate russe e l'anea d'algentu (ciuè I calzet russ e l'anel d'argent).
Cuntegnüü
1 Carateristigh
2 Gramatiga
2.1 I articul
2.1.1 Determinativ2.1.2 Indeterminativ
2.2 Prepusiziun
2.2.1 Sempliz
2.2.2 Articulaa
2.3 Agetiv
2.3.1 Pussessiv
2.3.2 Demustrativ
2.4 I prunom
2.4.1 Indefinii
2.4.2 Persunai2.4.2.1 Suget
2.5 I averbi
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 2/12
2.6 I verb2.6.1 Prima cuniügaziun
2.6.2 Segunda cuniügaziun
2.6.3 Terza cuniügaziun
2.6.4 Quarta cuniügaziun
2.6.5 Verb vess
2.6.6 Verb avègh
3 Esempi de dialet
3.1 La parabula del Fiö Trasun
3.2 Tradüziun de una nuvela del Bucasc
3.3 Litra d'in paisan ulmioscu a sò fiju che l'è sut i olme
4 Vus curelaa5 Ligam de föra
Carateristigh
La püpart di infurmaziun chì de sota hinn staa traa giò de chì(http://www.archive.org/stream/diemundartvonor00schgoog#page/n7/mode/2up):Ormea la se tröva strengiüda tra trii arei lenguistigh: quela piemuntesa, quela ucitana e quela ligür (la cunfina cuncumün de la Pruvincia de Savona e de Imperia). L'è dunca natüral che 'l gh'abia ciapaa una quai carateristiga detücc i trii grüp lenguistigh.Trai carateristigh che salten a l'ögg in d'un cunfrunt cul Genuves a trövum:
La trasfurmaziun de tanti R in Lgen. argentu => urm. algentu
gen. Urmea => urm. UlmeaLa trasfurmaziun de una quai L in R
gen. u l'è => u r'èLa trasfuraziun de tanti A tonigh in O (tipigh de tant alter dialet rüstigh de l'Alta Italia)
gen. crava => urm. crova
gen. ladru => urm. lodruLa trasfurmaziun de vari E in A
gen. chelu => urm. qualgen. sera => urm. saira
La presenza de vucai cunt un son intermedi cun la Agen. figiö => urm. fiöa
gen. muì => urm. miriaPalatizaziun de vari participi passaa e in general de la letera T
gen. stetu, ditu, fetu => staciu, diciu, feciu
gen. autru => urm. occiuEvulüziun diferenta di grüp latin GL, LI e CL (püssee vesin al piemuntes)
gen. ögiu => urm. öjugen. famigia => urm. famija
Despess la letera S denanz ai cunsunant l'è prunünciada cume in tudesch
Adess, chì de sota, la ven pruposta una tabela cunt un cunfrunt tra l'Urmeasch, el Genuves (el dialet püsseerilevant del Ligür), el Piemuntes e la tradüziun in Lumbard.
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 3/12
Urmeasch Genuves Piemuntes Lumbard
tontu tantu tant tant
ciü ciü pì pü
ulmioscu urmeascu urmeasch urmeasch
busgioldu busardu büsiard busard
piozza ciassa piassa piazza
ciövo ciöve piöve piöv
bìja bugì böje büì
mirìa muì möire murì
crova crava crava cavra
tròa trae tiré trà
olma arma arma arma
qual chelu chiel quel
staciu stetu stait staa
anea anee anel anel
alau alua anlura alura
astu chestu chest quest
animoa animaa animal animal
dieu diau diavu diavul
Denoa Danedaa
fasgiöa fasöl fasöö
fiöa figiöö fiöl fiö
cavaju cavei cavel
lodru ladru lader lader
löu lö lögh
öju ögiu öj ögg
pasciu pess pess
pasciun pasciun passiun passiun
nöcce nöite nocc
puea pudei pudè
saira seira sera
vago vëdde vedè
Gramatiga
I infurmaziun hinn staa ciapaa chì(http://www.ormea.eu/Il%20portale/Cultura/Il%20dialetto%20ormeasco/vocabolario/Grammatica.pdf)
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 4/12
I articul
Determinativ
Omen
Singular: u/l'Plüral: i
Donn
Singular: a/l'
Plüral: i/l'
Indeterminativ
Omen: in
Donn: ina/in'
Prepusiziun
Sempliz
Urmeasch Lumbard
a a
ëd de
da da
en in
cun cun
pël per
Articulaa
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 5/12
Urmeasch Lumbard
al, a l', au al, a l'
a ra a la
ai ai (mas'c)
al ai (fem.)
dël, ëd l', du del
daa de la
di, dël di
dal, da l', dau dal, da l'
da ra da la
dai dai (mas'c)
dal dai (fem.)
ënt ël, ënt l', ënt u in del
ënt a in de la
ënt i in di
cul, cun l' cun, cunt el
cua, cun a cun la
cui cui, cunt i
pël l' per el
pl'a per la
pl'i per i (mas'c)
pl'e per i (fem.)
pr'in, pl'ina per un, per una
scël, sciu in sül
scia in sü la
sci in süi
Agetiv
Pussessiv
Singular:
Mé/mèa
Tò/tuaSò/sua
Nostru/nostra
Vostru/vostra
Sò/suaPlüral
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 6/12
Mé
Töi/söi
Söi/söNostri/nostre; nos'ci/nos'ce
Vostri/vostre; vos'ci/vos'ce
Söi/sö
Demustrativ
Astu (breviaa in 'stu): quest
Asta (breviaa in 'sta): questaQuaa: quel
Quala: quela
Quai: quei (mas'c)
Quale: quei (fem.)
I prunom
Indefinii
Calcün: quaivün
Chi ch'u seghe (cuntrat in chisscheghe): chi che sia
Nön: nissün
Ognidün: ciaschedün
Leichizì: custü
Persunai
Suget
Mì
Tì
Lei
Niocci/niotoVuiocci/vuioto
Leocci/leoto
Cumpagn de tüt i parlad gal-italigh, anca l'urmeasch el gh'ha di partisel prunuminai che van miss denanz ai verb.Quei chì hinn:
E
Ti
L/r (denanz a vucal o H müta); u (mascülin); a (feminin)
E
I
I
I averbi
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 7/12
De möd
Ben: ben
Moa: maa
Meju: mej
Pesgiu: pesg
Zeltu: cert
Propri: propiVea: vera
Scigüa: sigür
De lögh
Chizì: chì
Là: là
Sciù: sü
Suvo: sura
Suta: sotaSgiü: giò
Daralunsgi: luntan
Pressu: arent
Dnoi: denanz
Dree: indree
'd föra: föra
Lì: lìSciulà: là sü
Sgiülà: là giò
Davscin: visin
De temp
Sübitu: sübit
Prastu: prest
' d roa: rarament'd solitu: de solit
'd növu: de növ
tulna: turna
'ncua: ancamò
Aù: adess
Zöi: incö
Prima: prima
Dopu: dopuEa: ier
Dman: duman
Alau: alura
Toldi: tard
Suvensgi: suvent
Dlungu: semper
Moi: maiSgià: giamò
Ina vota: una völta
Pöi: pö
'd botu: a l'impruvis
De quantità
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 8/12
Tontu: tant
Pocu: pochNente: nagot
Nente dau tütu: per nient
Trope: trop
Ciü: pü; püssee
Menu: men
Apena: apena
Assoi: assee
Abastonza: assee
I verb
I verb, cumpagn de la püpart di parlad gal-italigh, hinn spartii in quater cuniügaziun, che a l'infinii gh'han i seguentdesinenz:
I cun. (lat. -āre): -òa
II cun. (lat. -ēre): -ea
III cun. (lat. -ĕre): -o
IV cun. (lat. -īre): -ìa
Prima cuniügaziun
Verb vardà:
Indicativ present: mì e voldu, ti ti voldi, lei u/a volda, niocci e valdoma, vuiocci i voldi, leocci i
voldo
Indicativ imperfet: mì e valdova, tì ti valdovi, lei u/a valdova, niocci e valdomo, vuiocci i valdovi,
leocci i valdovu
Indicativ fütür: mì e valdreù, tì ti valdroi, lei u/a valdrà, niocci e valdroma, vuiocci i valdrai,
leocci i valdran
Cungiüntiv present: che mì e volde, che tì ti voldi, che lei u/a volde, che niocci e voldmo, chevuiocci i voldi, che leocci i voldo
Cungiüntiv imperfet: che mì e valdaisse, che tì ti valdaisci, che lei u/a valdaisse, che niocci e
valdaissmo, che vuiocci i valdaisci, che leocci i valdaisso
Cundiziunal present: mì e valdreva, tì ti valdrevi, lei u/a valdreva, niocci i valdrevo, vuiocci e
valdrevi, leocci i valdrevu
Infinii present: valdòa:
Participi passaa: valdaaGeründi present: valdendu
Segunda cuniügaziun
Verb duvè
Indicativ present: mì e devu, tì ti devi, lei u/a deve, niocci e duvoma, vuiocci i devi, leocci i devu
Indicativ imperfet: mì e duveva, tì ti duvevi, lei u/a duveva, niocci e duvemo, vuiocci i duvevi,
leocci i duvevu
Indicativ fütür: mì e duvreù, tì ti duvroi, lei u/a duvrà, niocci e duvremo, vuiocci i duvrai, leocci i
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 9/12
duvranCungiüntiv present: che mì e deghe, che tì ti deghi, che lei u/a deghe, che niocci e degmo, che
vuiocci i deghi, che leocci i degu
Cungiüntiv imperfet: che mì e duvaisse, che tì ti duvaisci, che lei u/a duvaisse, che niocci i
duveissmo, che vuiocci i duvaisci, che leocci i duvaissoCundiziunal present: mì e duvreva, tì ti duvrevi, lei u/a duvreva, niocci i duvremo, vuiocci i
duvrevi, leocci i duvremu
Infinii present: duvea
Participi passaa: duvüü
Geründi present: duvendu
Terza cuniügaziun
Verb legg
Indicativ present: mì e ležu, tì ti leži, lei u/a leže, niocci e lžoma, vuiocci i leži, leocci i ležoIndicativ imperfet: mì e lževa, tì ti lževi, lei u/a lževa, niocci e lžemò, vuiocci i lževi, leocci i lževu
Indicativ fütür: mì e lžreù, tì ti lžoi, lei u/a lžrà, niocci e lžroma, vuiocci i lžrai, leocci i lžran
Cungiüntiv present: che mì e leže, che tì ti leži, che lei u/a leže, che niocci e lžmo, che vuiocci i leži,
che leocci i ležu
Cungiüntiv imperfet: che mì e lžaisse, che tì ti lžaisci, che lei u/a lžaisse, che niocci e lžaissmo, che
vuiocci i lžaisci, che leocci i lžaisso
Cundiziunal present: mì e lžreva, tì ti lžrevi, lei u/a lžreva, niocci e lžremo, vuiocci i lžrevi, leocci ilžrevu
Infinii present: ležo
Participi passaa: lžüü
Geründi present: lžendu
Quarta cuniügaziun
Verb finì
Indicativ present: mì e finisciu, tì ti finisci, lei u/a finisce, niocci e finima, vuiocci i finisci, leocci i
finisciu
Indicativ imperfet: mì e finiva, tì te finivi, lei u/a finiva, niocci e finimo, vuiocci i finivi, leocci i
finivu
Indicativ fütür: mì e finiröö, tì ti finiroi, lei u/a finirà, niocci i finiroma, viocci i finirai, leocci i
finiran
Cungiüntiv present: che mì e finisce, che tì ti finisci, che lei u/a finisce, che niocci e finišmo, che
viocci i finisci, che leocci i finisciuCungiüntiv imperfet: che mì e finisse, che tì ti finissi, che lei u/a finisse, che niocci e finissmo, che
viocci i finissi, che leocci i finisso
Cundiziunal present: mì e finireva, tì ti finirevi, lei u/a finireva, niocci e finiremo, viocci i finirevi,
leocci i finirevu
Infinii present: finìa
Participi passaa: finii
Geründi present: finiendu
Verb vess
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 10/12
Indicativ present: mì e sun, tì ti ei, lei l'è/r'è, niocci e soma, vuiocci i sai, leocci i sun
Indicativ imperfet: mì e era, tì ti eri, lei l'era/r'era, niocci e ermo, vuiocci i eri, leocci i eru
Indicativ fütür: mì e srö, tì ti sroi, lei u/a srà, niocci e sroma, vuiocci i srai, leocci i sran
Cungiüntiv present: che mì e seghe, che tì ti seghi, che lei u/a seghe, che niocci e segmo, che
vuiocci i seghi, che leocci i segu
Cungiüntiv imperfet: che mì e fusse, che tì ti fusci, che lei u/a fusse, che niocci e fussmo, che
vuiocci i fusci, che leocci i fussoCundiziunal present: mì e sreva, tì ti srevi, lei u/a sreva, niocci e sremo, vuiocci i sreve, leocci i
srevu
Infinii present: esso
Participi passaa: staa
Geründi present: essendu
Verb avègh
Indicativ present: mì e hö, tì ti hoi, lei l'ha/r'ho, niocci e oma, vuiocci i avai, leocci i han
Indicativ imperfet: mì e aveva, tì ti avevi, lei l'aveva/r'aveva, niocci e avemo, vuiocci i avevi,
leocci i avevu
Indicativ fütür: mì e avreù, tì ti avroi, lei l'avrà/r'avrà, niocci e avroma, vuiocci i avrai, leocci iavran
Cungiüntiv present: che mì e ogie, che tì ti ogi, che lei l'ogie/r'ogie, che niocci e ogg'mo, che
vuiocci e ogi, che leocci e ogiu
Cungiüntiv imperfet: che mì e avaisse, che tì ti avaisci, che lei l'avaisce/r'avaisse, che niocci e
avaissmo, che vuiocci i avaisci, che leocci i avaissu
Cundiziunal present: mì e avreva, tì te avrevi, lei l'avreva/r'avreva, niocci e avremo, vuiocci i
avrevi, leocci i avrevu
Infinii present: aveaParticipi passaa: avüü
Geründi present: avendu
Esempi de dialet
La parabula del Fiö Trasun
Ün omu l'avea doi fiöi.U ciü sgiuvu l'ha dicio al poà: "Poà, daime lo ch'a 'm pò tucoà dle mie sustanse!". E 'l poà u j'ha daciu la sòparte.Da lì a pochi dì 'sto fióa l'ha radünaa 'nseme tütu 'l sò, poi 's n'è partii, e 's n'è andaa 'nt ün paise lunzi; e lì l'hadissipaa tüte le sò sustanse, dasendse al bun tempu.E dopu d'averse cunsümaa tütu, l'è vgnüü 'na gran carestia 'nt qual paise 'n manera che cumenzava a mancoà 'dtütu.L'ha pijaa 'l partii 'd bütarse al servizzi d'ün omu 'd qual paise, ch'u l'ha mandaa a scóa i porchi.L'avreva desideraa d'encisse la panza dla gianda ch'a mangiavu i porchi, ma u 'n pudeva mancu avéa u sò piasìa.L'è 'ntraa finalmente in se stessu e o diseva: "Quanci servitua 'n cà 'd mè poà l'han dal pan d'avanzu, e mì m'enmöru 'd fame!Me farö curagiu, e andrö da mè poà e-j dirö: Poà, hö mancaa 'n facia a nostru Signua e 'n facia a vui.Mì 'n sun ciü degnu d'esse ciamaa vostru fioa: tignime com'i tigniraissi ün di vostri servitua."E fratantu s'è 'ncaminaa da sò poà. Ma quando 'ch l'era 'ncua da lungi, sò poà u l'ha vistu, e u s'è mossu acumpassiun, e andandje a l'incuntru, 's j'è campaa al coa e u l'ha basaa.
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 11/12
Alua l'ha diciu 'l fiöa: "Poà, mì hö pcaa in facia a nostru Signua e 'n facia a vui; mì 'n sun ciü degnu d'esse ciamaavostru fiöa!"E 'l poà l'ha sübitu cumandaa ai servitua ch'andaisso a pijà üna vesta e ch'i lo vestisso e ch'i bütaisso l'anea 'nt udii, e ch'i lo cauzaisso.E pöi l'ha cumandaa ch'i pijaisso u ciü bel vitea e ch'i lo mazzeisso, disendu: "Vöju ch'i stagmo alegri, ch'imangg'mo e ch'i beivmo;Perchè 'stu mè fiöa 'ch l'era mortu l'è risüscitaa; 'ch s'era persu 'l s'è truvaa". E quindi l'han cumenzaa a stoàalegri.E 'l fiöa ciü veju ch'u vgniva 'd 'n campagna, avsinandse a cà, l'ha sentii a sunoà e cantoà.L'ha ciamaa ün servitua cosa fusse 'sta festa?E 'l servitua j'ha diciu: "L'è vgnüü vostru frea, e vostru poà l'ha faciu mazzoà u ciü bel vitea 'ch l'avaisse, perchèsò fiöa u 's n'è turnaa san e salvu".'Stu fiöa ciü veju u s'è sdegnaa e u n'è ciü vojüü 'ntrà 'nt cà. E 'l poà u se n'è acortu, l'è sortii d'ëd cà e u l'hapregaa ch'u 'ntraisse.Ma 'l fiöa l'ha rispostu a sò poà: "L'è tanci agni ch'i 'v servu, e 'n v'hö mai mancaa d'übidienza e i 'n m'avai maidaciu solamente ün cravotu ch'i u puisse starme alegru con i mè amì.Ma dopu 'ch 'stu vostru fiöa ch'l'ha scialaquaa tüte le sostanze con dle plandre u l'è vgnüü, i avai faciu amazzoà uciü bel vitea ch'i avaissi per lüi!"Ma 'l poà u j'ha diciu: "O mè fiöa, tì 't sei sempre staa con mì e tütu lo ch'i hö mì l'è tò.Stoma dunque alegri e mangiaimo, përchè tò freaa ch'l'era mortu l'è risüscitaa; tò freaa ch'l'era persu u s'ètrovaa."Bernardino Biondelli, Saggio sui dialetti gallo-italici, 1853, pag. 556 (http://books.google.it/books?id=oVoNAAAAQAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false)
Tradüziun de una nuvela del Bucasc
Duca e digu che 'nt i tempi del primu re 'd Cipri, dopu che Gotifrè 'd Boglione r'ho vagnaa a Tera Sonta, ünabela famna 'd Guascogna 'ch r'era 'n pelegrinogiu, r'è andò au Sepulcru e, vgnendsne 'd là, com r'è arivò 'ntCipri, r'è stò pijò da di sceleroi d'omo, ch'i j'han fociu tüt vise 'd scialupari. E sagrinendse senza moi dòsse restu,r'ho cherzüü ben d'andoru a dìja au re. Ma calcün u j'ha diciu ch'a peva avanzòa a pena, perchè l'era chiusìmorundaa e chiusì morümua, che 'n pa 'd fòa rasciun ai tolti di occi, u 'n s' dasceva neona dagna dl' chi fasceveobele a lei. A sagnu che qua 'ch l'aveva avüü da dìa cun calcün, u s'arangiova, 'rdendira 'nt coch manera. Afamna, sntendu lo, aragiò cm'ün can 'd 'n peira fòl pagòa, a s'è decisa 'd 'ndòa a 'ntacòa u re 'nturnu 's sö londe.E 'ndendsne 'ngusciò dnoi a lei, u j'hai diciu: "Qua signuru, mi è 'n vegnüü dnoi a lei peltontu 'ch 'm fozze rasciundee balussode ch'i m'han fociu, ma peltontu 'ch 'm dighe cm ch'u fa a sfrìa quale ch'i m'han diciu ch'i fan a lei,perchè e socie pöi mì ascì doi posce da mea, che, arafè, u 's paise, ei ra rmtreva vrntea, zà ch' l'è tontu brou apassòi 'n zima"U re, fin alau mulacun e gorgru, cm'u 's dsciaisse da 'n sognu, cmenzendu da ra groma figüra focia a qualafamna, 'ch l'ha saciüü arngiòa ben, u s'è fociu 'n diesceo pel tüci quai là che, d'alau 'n pöi, i j'areveo fociu cochdalmogiu a ra sò curuna. Giovanni Papanti, I parlari italiani in Certaldo, 1875, pagg. 203-204(http://www.archive.org/stream/iparlariitalian00villgoog#page/n228/mode/2up)
Litra d'in paisan ulmioscu a sò fiju che l'è sut i olme
Ulmea, 11 molzu 1902.Mè col fiöa,hö ricevüü a tò litra e sun cuntentu de sentìa che ti stoi ben, ringraziendu no šgnur; ascì niocci e soma en salüte. Esun sigüa che i primi dì de suldò i te smijeran ben lungi, tontu ciü cun a disciplina ch'i avai vuiocci: ma ti vugroiche pocu pel vota tì ti acuštümi e alau u tempu u passerà ciü prastu. U ciü ch'u me rincrasce l'è che ti ei šcapaa'nt una štagiun che aveva propi da besögnu de tì, tontu ciü che cun tüci sci travoji ch'oma da foa en campogna.U j'è da liamoa, da puoa, pelchè i viji i cionzo zà. I mürogni da fòa, ch'u se n'è drucaa tonci. Ensuma, e ne sö
13/4/2016 Dialet urmeasch - Wikipedia
https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dialet_urmeasch 12/12
moncu mì cum'e me farö. A pijoa del zulnoi, i custu, e tì ti soi se niocci e poma spendo! E degu pöi dìte che scelpotu u n'è 'ncua capiaa lotrea 'na dešgrozia. Aniežin a r'è 'ndò a scöa a ra voca via là 'nt e Šcapite. 'Nt inmumentu che lei a 'n i è stò atenta, Gavó r'è 'ndò 'nt el brütu, r'è šchio e s'è rübato e r'è vinguüa fin da qualanusge grossa. A s'è ruta 'na špola e 'l fia da šchena e r'è reštò saca sel postu. Au e r'hö vendüa a Šcufieta e cultàche i r'oge docia pel lu ch'hö puciüü. U 'm r'ho pagò sübitu e cun sci sodi lì e faževa cuntiu de mandòtene calcüna ti e catòmene in'otra: maraman, vote al dieu, 'ndendemene sciü au taciu e ne sö cume, cuntogiu, a se seghe'ndo: hö persu a bulsa! Ti vaghi fin a che puntu ch'e soma dešgrazioi! Fultüna che 'n pocu de gran, du/tre patate,pocu castogna, mezzu socu de bolbarià en cà e j'oma 'ncua. Duca e ne sareva moncu mì cume tuirora. E teracumondu pöi scicume che ti ei capitaa 'nt ina gran zità, a ra saira, quonde ti nesci de ne peldete, e de retiròtepel tempu, e pasendu 'n zelte cuntroi ti ne dogi damentu a quale ch'i te ciomo. E tira dericiu, e 'n zelti posti nestoie a 'ndoa, pelchè [...] e pöi senza spiegòlme ciü 'n là, e crazu che ti m'avroi capii. 'Nsuma, voldete ciü che tipöi dal cative cumpagnii. E te racumondu pöi 'ncua de štoa ubidiente ai töi superiua e de foa el bun suldò, de nefòte bütòa 'n pužun pelchè alau i ne te dan ciü pelmesci. 'Nvece mi aveva piažìa ti venisci suvenzi. E pöi 's ti foi utò duvéa, u pò dòlse ch'i te fozo capuroa e tontu u sreva ina gran cosa pelchè alau i te büto 'nt i eletua; pelchè arišpetu, ti ei 'ncua 'n fiöa istrüii e tì 't faroi in omu.'N passendu cocu dì e te mandrö 'n sachetin cun im poa de cauzate, ch'a t'ho fociu tò söa Ninin e im poa demagnoti, ch'a t'ha foci ta moa, cun du/tre viate, dui tultei, ina tuma e cocu mizöra. E šperu che ti ne faroi polte autò capitan, 'n chinscì u te vurà ciü ben.Bosta, stome alegru, e volda cum'e t'hö diciu de fòlu vruntea e de stoa 'n gomba e pöi ti vugroi che ti ne tetruveroi molcuntentu. Tüci quai de cà i te salüto 'n cumpania du tò capitoni. Avreva 'ncua tonte cose da dilte, mae finisciu pelchè e ne sö ciü le che dìte. Vöime dlungu ben cum'e t'un vöju a tì e crazeme ch'e sun tò poa.Zantó. Bernhard Schädel, Die Mundart von Ormea, 1903, pagg. 122-123(http://www.archive.org/stream/diemundartvonor00schgoog#page/n133/mode/2up)
Vus curelaa
Lengua ligürOrmea
Ligam de föra
Sit sura Ormea cunt un link .pdf a un vucabulari urmeasch-italian(http://www.ormea.eu/Il%20portale/Cultura/Il%20dialetto%20ormeasco/vocabolario/default.aspx)
Utegnüü da "https://lmo.wikipedia.org/w/index.php?title=Dialet_urmeasch&oldid=877803"
Categurij: Lombard Occidental Dialett de la lengua ligur
Quela pagina chì l'è stada mudifegada l'ültima völta del 8 Gen 2014, a 13:37.
El test l'è dispunibil suta licenza Creative Commons Atribüzion-Divid a l'istessa manera; pölvess ch'i ghesien anca di alter cundizión. Varda i cundizión d'usagg per i detali.