DEPARTMENT OF EDUCATION

REGION III Diosdado Macapagal Government Center, Brgy. Maimpis,

City of San Fernando, 2000 Pampanga

Si Kara, Si Raya at ang Matapat na Bata

Aklat Pang-komiks: Karagdagang Kagamitang Pampagkatuto Para sa Katapatang Pang-Akademiko 2021 Edisyon

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng

karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang

pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.

Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang

bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,

tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa komiks na ito ay nagtataglay

ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang

pahintulot sa paggamit ng kagamitang ito. Hindi inaangkin ng tagapaglathala at mga may-akda ang

karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa komiks na ito ay nangangailangan ng

pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang bahagi ng kagamitang ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang

paraan nang walang pahintulot ng Kagawaran.

Inilathala ng Direktor Panrehiyunal ng Kagawaran ng Edukasyon, Rehiyon III: May B. Eclar

Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III Office Address: Diosdado Macapagal Government Center, Maimpis, City of San Fernando, (P) Telefax: (045) 598-8580 E-mail Address: region3@deped.gov.ph Website: www.depedzambales.ph

Lupon ng Tagapagbuo ng Komiks

Manunulat: Noelynne E. Joyosa Editor: Ma. Editha R. Caparas Garry C. Achacoso Tagasuri: Ma. Lilybeth M. Bacolor

Rose C. Mas Mary Anne C. Angeles

John Paul C. Paje Mark G. Asuncion Tagaguhit/ Tagalapat: Noelynne E. Joyosa Tagapamahala: Librada M. Rubio Ma. Editha R. Caparas

Romeo M. Alip Michelle Ablian-Mejica

Manolito B. Basilio Garry M. Achacoso

Galing si nanay Erlinda sa paaralan. Bitbit niya ang isang

plastic envelop na naglalaman ng mga modyul.

Paul, maghuhugas muna

ako ng mga kamay.

Pagkatapos, sisimulan na

nating pag-aralan ang

mga modyul mo.

Habang hinihintay ni Paul ang kaniyang nanay ay narinig niya ang pagtawag

sa kaniyang pangalan mula sa labas ng kanilang bahay.

Sino kaya

ang

tumatawag

sa akin?

Naglalaro po sila, nanay.

Opo nanay.

Paul, nariyan ka ba?

Paul anak, nasaan ang mga kapatid mo?

1

Nakita ni Paul ang kaniyang mga kapatid na sina Dino, Atong at Tess.

Kuya Paul, halika na! Maglaro

tayo ng habulan.

Kuya Atong, Dino, Tess!

Kayo pala iyan.

Tess, hindi muna ako maglalaro

ngayon. Gagawin ko na ang

modyul na ibinigay sa akin.

Kayo, nasagutan na ba ninyo

ang mga modyul?

2

Naku! Tapos na naming sagutan

ang lahat ng modyul, kaya

maglalaro na kami.

Kami na lang pala muna ang

maglalaro. Pumunta ka na lang sa

bakuran natin pagkatapos mong

pag-aralan at sagutan ang iyong

mga modyul.

Kuya Atong, pag-aaralan ko muna

ang mga modyul at sasagutan ang

mga gawain dito. Pagkatapos,

puwede na akong makapaglaro.

Sige, paalam!

3

Kinuha ni Paul ang

kaniyang mga

modyul at dinala

ito sa kaniyang

kuwarto.

Kinuha ni Paul ang

kanyang mga

modyul at dinala

ito sa kanyang

kwarto.

Nang buklatin niya ang pahina ng modyul ay

lumitaw sa kaniyang likuran ang isang nilalang.

Malalaki ang mga mata nito. Mayroon din itong

mahabang ilong.

Nais mo bang

masagutan nang

mabilis ang iyong

modyul? Ibig mo

bang tumaas ang

mga marka sa

paaralan nang hindi

nahihirapan?

Sino ka? Talaga

bang magagawa

ko ang lahat ng

sinabi mo?

4

Gusto ko. Gustong gusto ko!

Paano?

Raya Pandaraya ang aking pangalan. Sa pagsagot ng iyong

modyul, tiyak na ikaw ay matutulungan. Gusto mo bang

madalian sa pagsagot ng modyul?

5

Si Tess ay aking natulungan. Ang mga gawain ay

madaling nasagutan. Ang mga sagot ay

matatagpuan sa likod ng modyul. Kopyahin mo

na lamang nang hindi ka na mahirapan.

Gayahin mo rin si Atong. Sa

online kopyahan ay roon

nagtatanong. Sanaysay man o

tula ang ipinagagawa, tiyak na

matatagpuan dito.

Sa susunod naman, si Dino ang papayuhan. Pagsagot ng mga magulang

sa modyul ay pahihintulutan.

6

Huwag kang makikinig sa

kaniya. Hindi mabuting gawain

ang pandaraya. Tamang

kaalaman sa bawat aralin ay

hindi mo makukuha.

Ha ha ha ha! Wala ka nang

magagawa Karunungan!

Impluwensiya ko ay hindi mo

mahahadlangan!

Ang mga batang matapat, mga

magulang at mga guro ang

siyang pipigil sa iyo. Ang

gawaing pandaraya ay kaya

nilang ihinto.

Tingnan na lang natin kung

kaya nila akong mahadlangan.

Unti-unting nagdilim ang anyo

ni Raya. Lumipad ito palabas

ng bahay nina Paul.

7

Pagkaalis ni Raya, lumitaw sa harapan ni Paul ang isang mahiwagang

nilalang na nakasuot ng toga, at may dalang sulo.

Paul, kay Raya Pandaraya ay huwag padadaig. Katapatan sa

pag-aaral ang iyong pairalin. Tiyak ang karunungang minimithi

ay makakamit.

Kara Karunungan ang pangalan ko.

Habang lumalakas ang padaraya, unti-unti

akong nawawala. Ang ilang bata ay hindi

na nagbabasa ng modyul kaya hindi sila

natututo. Hindi na rin sila nagtatanong sa

mga magulang at guro kung hindi

naiintindihan ang mga aralin.

Sino ka?

8

Ahhhhh! May isang bata na

naman ang naimpluwensiyahan

ni Raya Pandaraya!

Unti-unting naglalaho ang kulay

na taglay ni Kara. Unti-unting itong

nanghihina.

Ang susi ng aking

pagbabalik ay ang mga

batang matapat, mga

magulang at mga guro.

Panatilihin ang

katapatan sa pag-aaral,

iyan ang hiling ko.

Ito ang mga huling salita ni

Kara Karunungan bago ito

tuluyang naglaho.

Kara Karunungan, huwag kang

maglalaho. Gusto kong matuto. Gusto

kong magkaroon ng maraming

kaalaman. Ano ang gagawin ko para

bumalik ka sa dati?

9

Anak, sisimulan na

nating pag-aralan

ang modyul mo.

Ano iyon Paul? Tinalakay iyan sa pagpupulong ng

mga magulang kanina.

Nanay, nanay!

Nanay, paano maging

matapat sa pag-aaral upang

maiwasan ang pandaraya?

Ano-ano ang

pinag-usapan

ninyo, nanay?

10

Nanay, paano kung nahihirapan tayong

intindihin ang nilalaman ng modyul?

Makatutulong din ang

panonood ng mga aralin

sa DepEd TV. May mga

video lesson dito na

ipinalalabas para sa iba’t

ibang baitang. Mayroon

ding mga programa sa

radyo na ginagawa ng

mga guro para mas

maintindihan ang mga

leksiyon.

Ang pagsali sa mga

online kopyahan ay

hindi pinapayagan.

Hindi matututo ang

mga bata kung

kokopyahin na lang

nila ang mga sagot

mula rito.

Binigyang-diin ng

mga guro, na ang

mga sagot sa likod

ng modyul ay gabay

lamang natin. Dito

malalaman kung

natutuhan at nakuha

na ang mga

kaalaman mula sa

modyul.

Hinihikayat ang mga magulang

at iba pang miyembro ng

pamilya na gabayan ang mga

bata sa kanilang pag-aaral.

Magtatanong tayo sa iyong

mga guro. Maaari natin

silang tawagan, i-text o i-

chat.

11

Nanay, marami pala tayong

magagawa para matuto.

Sasabihan ko sina Dino na

maraming paraan upang mapadali

ang pag-aaral nang hindi

nangongopya o nandaraya.

Narinig ni Raya Pandaraya ang balak ni

Paul.

Hindi ko hahayaang maturuan ni Paul ang

kaniyang mga kapatid na maging

matapat sa pag-aaral!

Hindi ko papayagang

humina ang aking

impluwensiya sa kanila. Ayaw

kong bumalik si Kara

Karunungan. Susundan ko si

Paul sa pagpunta niya kina

Dino. Pipigilan ko siya sa

kanyang binabalak.

Naabutan ni Paul na naglalaro ng habulan

ang mga kapatid niya.

Ano iyon Kuya Paul?

Dino, Kuya Atong, Tess, may sasabihin ako sa

inyo.

12

Ibinahagi ni Paul ang

kaniyang mga natutuhan sa

kanilang Nanay Erlinda.

Hindi! Hindi totoo ang sinasabi ni Paul.

Mas madali ang mangopya at

mandaya kaysa mag-aral!

Tama ang mga sinabi ni

Paul. Kung nahihirapan

sa aralin, magpaturo sa

magulang at

kumonsulta sa mga

guro. Maaari rin tayong

manood ng mga video

lesson sa DepEd TV o

makinig sa radio

broadcast ng mga

guro.

Pag-aralan natin ang

ating mga leksiyon.

Ang pandaraya ay

mali kaya dapat

hindi natin ito

ginagawa.

Maging matapat tayo

kahit na walang

nakakikita sa atin na

gawin ito. Ang

kaalaman ay

makakamit sa

pamamagitan ng

pag-aaral nang

mabuti.

13

HONESTY IS THE BEST POLICY!

Nagliwanag ang mga salitang binigkas ng mga bata. Kuminang ito nang matindi at

tinamaan si Raya Pandaraya. Nawalan ng bisa ang impluwensiya nitong pandaraya sa

mga bata. Unti-unti itong naglaho dahil sa lakas ng kapangyarihan ng pagiging matapat

sa pag-aaral.

Ahhhhhhh! Walang laban ang pandaraya sa mga batang

matapat. Wala palang maidudulot na mabuti ang pandaraya.

Hindi ito makatutulong sa pagpapaunlad ng kaalaman.

14

Paul, maraming salamat sa inyong ginawa. Hanggang may

mga tapat na batang tulad mo, ang karunungan ay hindi

mawawala. Sa tulong na rin ng inyong mga magulang at guro,

tiyak kong hindi magwawagi ang pandayara.

Sa pagkawala ni Raya Pandaraya, bumalik sa dating anyo si Kara Karunungan.

Bumalik ang kaalaman ng mga batang matapat sa pag-aaral.

WAKAS

15

Alam mo ba?

Ang Academic Dishonesty ay anomang uri ng pandaraya o maling gawain na

nakahahadlang sa pagsukat ng tunay na antas ng kaalaman at pagkatuto ng mga mag-aaral.

Hindi dapat gawin ng mga mag-aaral na tulad mo ang mga ganitong uri ng gawain sapagkat hindi

ito makatutulong sa paglinang at paghubog ng iyong kaalaman at kasanayan. Narito ang ilan sa

mga anyo nito:

1. Pangongopya (Cheating) - Ito ay paggamit o pagkuha ng anomang impormasyon, kagamitan,

sanggunian o mga kasanayan sa pagsasagawa ng mga gawaing pampagkatuto mula sa iba.

Halimbawa nito ay pangongopya ng sagot mula sa ibang mag-aaral sa isang pagsusulit. Kabilang

din dito ang pagpayag ng isang mag-aaral na kopyahin ng kapwa mag-aaral ang kaniyang sagot.

2. Plahiyo (Plagiarism) - Isang uri ng pandaraya kung saan kinukuha o ginagamit ang ideya,

pananalita, disenyo, sining, musika o iba pang mga likha at inaangkin ang mga ito nang hindi

kinikilala ang pinanggalingan o hinihingi ang pahintulot mula sa may-ari ng mga ito.

3. Pabrikasyon (Fabrication) o Palsipikasyon (Falsification) - Tumutukoy sa hindi awtorisadong

paggawa o pagbabago ng mga impormasyon sa mga gawaing pang-akademiko. Halimbawa,

paglikha ng hindi makatotohanang datos na dapat ay magmumula sa isang aktuwal na

eksperimento o pag-iimbento ng sanggunian ng mga impormasyon.

4. Sabotahe (Sabotage) - Ito ay pangingialam o paninira sa gawa ng iba upang mahadlangan ang

matagumpay na paggawa o pagtapos sa isang gawaing pang-akademiko. Ang paninira sa

likhang sining, eksperimento o disenyo ng iba ay maituturing na pananabotahe. Ang hindi

pakikilahok o hindi pag-aambag sa isang pangkatang proyekto ay masasabi ring isang uri ng

sabotahe.

5. Pagpapagawa sa Iba (Contract Cheating) - Isang anyo ng academic dishonesty na maaaring

maganap alinman sa mga sumusunod na sitwasyon:

pagpapagawa sa mga kaibigan o miyembro ng pamilya upang matapos ang isang

gawain nang walang kapalit

paglikha at pagkuha ng sanaysay mula sa isang free essay website at aangkinin

bilang sariling likha

isang takdang gawaing ginawa ng ibang tao nang may kapalit na bayad

Sanggunian:

Department of Education. 2021. "PROMOTING ACADEMIC HONESTY (DM-OUCI-2021-395)".

Pasig City: Department of Education.

16

Para sa katanungan o karagdagang puna, maaaring sumulat o tumawag sa:

Department of Education-Regional Office III

Curriculum and Learning Management Division (CLMD)

Learning Resource Management Section (LRMS)

Office Address: Diosdado Macapagal Government Center,

Maimpis, City of San Fernando, (P)

Telefax: (045) 598-8580

E-mail Address: region3@deped.gov.ph

:

Si Kara, Si Raya at ang Matapat na Bata

Si Paul ay nasa ikalimang baitang. Tulad ng ibang bata,

nahihirapan din siyang sagutan ang mga gawain sa modyul.

May makikilala si Paul na susubok sa pagiging matapat

niyang bata.

“Nais mo bang masagutan nang mabilis ang iyong

modyul? Ibig mo bang tumaas ang mga marka sa paaralan

nang hindi nahihirapan?” Iyan ang mga tanong ni Raya

Pandaraya sa batang si Paul.

“Huwag kang makikinig sa kaniya” Ang wika ni Kara

Karunungan.

Ano kaya ang gagawin ni Paul?

Ano ang mangyayari kay Kara kung lumakas ang

impluwensiya ni Raya?

Tunghayan ang kuwento nina Kara, Raya at ang batang

matapat na si Paul.