DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut...

20
DEMOKRATİK KONGO CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU Dış Ticaret Müdürlüğü Mart-2017

Transcript of DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut...

Page 1: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

 

 

DEMOKRATİK KONGO CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

Dış Ticaret Müdürlüğü Mart-2017

Page 2: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

2  

 

 

İÇİNDEKİLER

1.2. GENEL BİLGİLER ...................................................................................................................................... 4 

1.2.1. Coğrafi Konum ..................................................................................................................................... 4 

1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı .............................................................................................................................. 4 

1.2.3. Nüfus ve İş Gücü Yapısı....................................................................................................................... 6 

1.2.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre ................................................................................................................... 7 

1.3. GENEL EKONOMİK DURUM ................................................................................................................... 7 

1.3.1. Ekonomik Yapı..................................................................................................................................... 7 

1.3.2. Ekonomi Politikaları ........................................................................................................................... 10 

1.3.2. Para Politikaları .................................................................................................................................. 10 

DIŞ TİCARET ........................................................................................................................................... 11 

2.1. DIŞ TİCARET ............................................................................................................................................ 11 

2.1.1. Genel Durum ...................................................................................................................................... 11 

2.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)............................................................................................. 12 

2.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar) ............................................................................................. 13 

2.1.4. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracatı (Bin Dolar) ................................................................................... 14 

2.1.5. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalatı (Bin Dolar) .................................................................................... 14 

2.1.6. Doğrudan Yabancı Yatırımlar ............................................................................................................ 15 

TÜRKİYE İLE TİCARET ......................................................................................................................... 16 

3.1.TÜRKİYE İLE TİCARET ............................................................................................................................ 16 

3.1.1.Genel Durum ....................................................................................................................................... 16 

3.1.2. Türkiye – Demokratik Kongo Dış Ticaret Göstergeleri (Usd) ........................................................... 16 

3.1.3. Türkiye'nin Demokratik Kongo’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar) .................................... 17 

3.1.4.Türkiye'nin Demokratik Kongo’ya İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar) ...................................... 18 

KONYA İLE TİCARET ............................................................................................................................ 19 

4.1. KONYA İLE TİCARETİ ............................................................................................................................. 19 

4.1.1.Konya – Demokratik Kongo 2016 Yılı İhracat Kalemleri (USD) ...................................................... 19 

4.1.2.Konya – Demokratik Kongo İthalat Kalemleri (USD) ........................................................................ 19 

4.1.3.Türkiye – Demokratik Kongo - Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları ................................ 20 

Türkiye- Demokratik Kongo Rakamları (Bin Dolar) ................................................................................... 20 

Konya - Demokratik Kongo Rakamları (USD) ............................................................................................ 20 

Page 3: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

3  

BİRİNCİ BÖLÜM

DEMOKRATİK KONGO HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1. ÜLKE KİMLİĞİ

Resmi Adı: Demokratik Kongo Cumhuriyeti

Başkanı: Joseph Kabila

Başbakan: Samy Badibanga

Başkent: Kinşasa

Nüfusu: 79,375,136

Yüzölçümü: 2,344,858 km2

Diller: Fransızca, Kongoca,

Din: Müslüman, Hristiyan, Senkretizm ve diğer yerel dinler

Para Birimi: Kongo Frangı (CDF)

Zaman Dilimi: WAT CAT (UTC+1,+2)

Page 4: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

4  

1.2. GENEL BİLGİLER

1.2.1. Coğrafi Konum

Sahra-altı Afrika’nın orta batı bölümünde yer alan Demokratik Kongo Cumhuriyeti, kuzeybatısında Kongo Cumhuriyeti, kuzeyinde Sudan ve Orta Afrika Cumhuriyeti, doğusunda Uganda, Ruanda, Burundi ve Tanzanya, güneyinde ise Angola ve Zambiya ile komşudur. Toplam yüzölçümü 2.344. 885 kilometrekare olan ülkenin, Atlantik Okyanusu’na 37 kilometre uzunluğunda kıyısı bulunmaktadır. Ekvator tarafından bölünen ülkenin üçte birlik bölümü Ekvatorun kuzeyinde, üçte ikilik bölümü ise Ekvatorun güneyinde yer alır. Başkenti Kinşasa’dır.

Ülkenin kuzeyi ve orta kısmı alçak yaylalarla kaplıdır. Güneyde ve güneybatıda ovalara karışıp birleşen yaylalarla çevrilidir. Kuzeybatıda geniş otlaklar bulunur. En yüksek dağlar Kongo-Uganda sınırında, Büyük Rift Vadisi olarak bilinen kuzey-güney hattı boyunca sıralanır. Bölgedeki iki büyük dağ silsilesi, Ruwenzari ve Virunga sıradağlarıdır. Ülkenin en yüksek noktası olan Margherika Dağı 5.119 metre yüksekliğindedir. Virunga Dağlarında bazıları hâlâ faal olan sekiz büyük volkan bulunmaktadır. 17 Ocak 2002’de Nyiragongo Yanardağı’nın lav püskürtmesi sonucunda 45 kişi yaşamını yitirmiş, binlerce insan da evsiz kalmıştır. Nyamulagira yanardağı da 2002, 2006 ve 2010 yıllarında aktive olmuştur. Büyük Rift Vadisi, özellikle de Doğu Riftleri, ülkenin coğrafi yapısının şekillenmesinde önemli ölçüde etkili olmuştur. Bu vadide yaşanan tektonik faaliyetler, özellikle ülkenin güneydoğusunun halen aktif olan volkanik dağlarla kaplı olmasına neden olmuştur. Bu jeolojik hareketler ülkenin en büyük volkanik gölleri olan gölleri Albert, Edward, Kivu ve Tanganyika Gölleri’nin oluşmasını da sağlamıştır. Volkanik dağlarla kaplı bu bölge, aynı zamanda zengin mineral yataklarına da sahiptir.

1.2.2. Siyasi ve İdari Yapı

19. yüzyılın ikinci yarısında Afrika’nın paylaşılması hız kazanırken Belçika Kralı II. Léopold da diğer Avrupa ülkeleri gibi sömürge elde etmenin gerekli olduğunu düşünerek bizzat kendisi Kongo'nun sömürgeleştirilmesi çalışmalarını başlattı. Sömürgecilik mücadelesine geç giren Belçika’nın Kongo’daki faaliyetleri tepki toplayınca Almanya şansölyesi Otto von Bismarck’ın önderliğinde Kongo Havzası’na ilişkin egemenlik haklarının görüşülmesi ve karara bağlanması için 1884-85 yıllarında Berlin Konferansı toplandı. İngiltere, Fransa, Avusturya, Almanya, İtalya, Rusya, Portekiz, İspanya, ABD, İsveç, Norveç, Danimarka, Belçika ve Osmanlı İmparatorluğu’nun katıldığı konferansta imzalanan Kongo Anlaşması ile Özgür Kongo Devleti adıyla Kongo’nun egemen bir devlet olduğu tanındı ve bu devletin mülkiyeti Belçika Kralı II. Léopold’a verildi. Ülkenin adı Serbest Kongo Devleti oldu. Bu anlaşma ile Léopold şahsi mülkü olan Kongo’da her türlü tasarrufta bulunma imkânı elde etti. Léopold Kongo’da sürdürdüğü 23 yıllık yönetim sonucunda Avrupa’nın en zengin adamlarından biri haline geldi.

19.yy sonu ve 20. yy başlarında Kongo'da direniş hareketleri kuvvetlendi ve isyanları bastırmak için gittikçe daha çok bütçe ayırmak gerekti. Diğer yandan Kongo'daki insanlık dışı

Page 5: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

5  

uygulamalar, dışarı sızmaya ve duyulmaya başlandı. 1905'te Belçika Parlamentosu, Kongo'daki insan hakları ihlalleri hakkında soruşturma başlattı. Nihayet 1908'de Belçika Parlamentosu, II. Léopold'un Kongo üzerindeki yetkilerini kaldırdı ve ülkenin yönetimini kendine bağladı.

Belçika yönetimi döneminde Kongo, Afrika’nın en çok gelir getiren sömürgesi haline geldi. Afrika’daki hiçbir kolonide bu kadar zengin bakır, elmas ve uranyum yatakları yoktu. Özellikle mineral bakımından oldukça zengin olan Katanga eyaletinin keşfi ile mineral üretimi kayda değer oranda arttı. Öyle ki 1959 yılına gelindiğinde Kongo tek başına dünyada üretilen bakırın %10’unu, kobaltın %50’sini ve endüstriyel elmasın da %70’ini sağlar hale geldi. Ülkenin Belçika kontrolüne girişi ile birlikte 1908 yılında çıkarılan kanun ile halk ağır bir baskı altına alındı. Irk ayrımı yaşamın her alanına hâkim olurken yerlilerin yönetimin herhangi bir aşamasına katılması da engellendi.

I. Dünya Savaşı’nın ardından Demokratik Kongo’da sömürge yönetimine karşı ilk tepkiler dinsel mezhepler şeklinde ortaya çıktı. Bölgesel ayaklanmalar da I. Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile birlikte hız kazandı. 1929 Ekonomik Bunalımı da bir dizi yeni ayaklanmayı tetikledi. 1963 yılında General Joseph-Désiré Mobutu, Kongo’da kontrolü ele geçirdi. Mobutu, bütün isimlerin Afrikalılaştırılması kampanyası kapsamında 1971 yılında da ülkenin adını “Zaire” olarak değiştirdi. Ülkede 1999 yılına kadar iç savaş hakimiyet sürdü. Lusaka Barış Konferansı 1999 yılında toplandı ve konferans sonucunda kabul edilen barış anlaşması Zimbabve, Ruanda, Uganda ve Kongo tarafından 10 Temmuz’da imzalandı. Anlaşma altı temel noktayı içermekteydi, bunlardan en önemlisi mevcut sınırları içerisinde Kongo’nun egemenliğinin taraflarca tanınmasıydı. BM Güvenlik Konseyi Haziran 2000’de Kongo’daki minerallerin yasadışı ticaretinin engellenmesi için bir komite oluşturdu. Savaşın sona ermesine rağmen ülke harap haldeydi. Savaşta üç milyona yakın insan yaşamını yitirirken milyonlarcası da açlık, salgın hastalıklar ve evsizlik ile mücadele etmek zorunda kaldı. Ekonomi de çok kötü durumdaydı. Ülkede seçimler 2006 yılında gerçekleştirildi. Arkasında güçlü bir uluslararası destek de bulan Kabila seçimin galibi oldu ve devlet başkanlığı koltuğuna oturdu.

Yarı başkanlık sistemi ile yönetilen Kongo’da savaşın 2003 yılında resmen sona ermesi ile birlikte Joseph Kabila’nın başkanlığında bir geçiş hükümeti kuruldu ve bir geçiş anayasası yürürlüğe girdi. Sivil yönetimin ülkede yeniden tesisini sağlayacak taslak anayasa, ise 18-19 Aralık 2005’te halk oylamasına sunuldu. %84 oranında olumlu oy alan anayasa, 18 Şubat 2006’da yürürlüğe girdi.

Yeni anayasanın en büyük özelliği adem-i merkeziyetçiliği ön plana almasıdır. Bunun için ülkedeki eyalet sayısı 10’dan 25’e yükseltilirken iktidarın merkezden yerel yönetimlere devredilmesinin önü açıldı. Eyalet sınırlarının belirlenmesinde etnik ve kültürel ayrılıklar ön plana alındı. Ülkedeki yönetim birimleri Bas-Uele, Ekvator, Haut-Lomami, Haut-Katanga, Haut-Uele, Ituri, Kasaï, Kasaï Oriental, Merkez Kongo, Kwango, Kwilu, Lomami, Lualaba, Lulua, Mai-Ndombe, Maniema, Mongala, Kuzey Kivu, Kuzey Ubangi, Sankuru, Güney Kivu, Güney Ubangi, Tanganyika, Tshopo, Tshuapa eyaletleri ve eyalet statüsüne sahip olmayan başkent Kinşasa şeklinde sıralanmaktadır.

Page 6: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

6  

Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde toplanmaktadır. Başbakan, parlamentoda en çok koltuğa sahip parti içerisinden, Devlet Başkanı tarafından beş yıllık süre için atanmaktadır. Eyalet düzeyinde ise vali tarafından atanan 10 kişilik Eyalet Hükümeti yürütme yetkisini elinde bulundurmaktadır. Yasama organı ise iki ayaktan oluşmakta ve bunlardan ilki olan Senato 108 sandalyeden oluşmaktadır. Senatörler, Eyalet Meclisleri tarafından beş yıl için seçilmektedir. Ulusal Meclis’te ise 500 sandalye bulunmaktadır. Bunlardan 61’i tek adaylı seçim bölgelerinden çoğunluk oyu ile seçilirken 439’u ise çok adaylı seçim bölgelerinden açık liste usulü ile beş yıl için seçilmektedir.

Yargı sisteminin başında ise Anayasa Mahkemesi yer almaktadır. Onun altında Temyiz Mahkemesi, Devlet Konseyi, Yüksek Askeri Mahkeme ve diğer sivil ve askeri mahkemeler bulunmaktadır.

1.2.3. Nüfus ve İş Gücü Yapısı

Demokratik Kongo’da nüfus yıllara göre çok büyük değişkenlik göstermiş ve 1950’li yıllardan itibaren artma eğilimini sürdürmüştür. 1990’lı yıllarda, yani bağımsızlığın kazanılmasından yaklaşık 30 yıl sonra ortalama 37 milyonluk nüfusu ile Demokratik Kongo, Sahra-altı Afrika’nın en kalabalık ülkesi haline gelmiştir. Günümüzde yaklaşık nüfus 75,5 milyondur.

Demokratik Kongo’da nüfusun dağılışına bakıldığında ülke genelinde bir eşitliğin olmadığı dikkat çeker. Ülkenin doğu sınırı ve Tanganyika Gölü çevresi daha yoğun nüfuslu iken, ülkenin güneyi daha az nüfuslanmıştır. Nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu eyalet, başkent Kinsaşa’dır. Kinşasa’yı yoğun göç alan Kivu eyaleti ve Maniema izlemektedir. En düşük nüfus yoğunluğuna sahip eyaletler ise Ekavator ve Shaba eyaletleridir.

Demokratik Kongo’da nüfusun yaş ve cinsiyete göre dağılımı gelişmiş ülkelerden büyük bir farklılık göstermektedir. En göze çarpan farklılık nüfusun oldukça genç oluşudur. Kadın ve erkek nüfusun oranı neredeyse eşittir. Kadınlar toplam nüfusun %49’unu, erkekler ise %51’ini oluşturmaktadır. Ortalama yaşam beklentisi ise oldukça düşüktür. Kadınlarda yaşam beklentisi 44.97 iken erkeklerde 48.47’dir.

Kentleşme, Demokratik Kongo’da giderek hız kazanmaktadır. Ülkede kent sayısı ile birlikte kentlerde yaşayan nüfus da artmaktadır. Kentlerde nüfusun artışı bir yandan doğal nüfus artışına diğer yandan da iç göçlere bağlıdır. Bu durum ülkede bir sosyo-ekonomik değişim sürecinin de başladığının göstergesidir.

Demokratik Kongo, pek çok salgın hastalık bakımından yüksek risk grubuna girmektedir. Hepatit A, karahumma, sıtma, uyku hastalığı gibi pek çok salgın hastalık nedeniyle nüfusun büyük bir bölümü risk altında yaşarken, her yıl binlerce çocuk ve yetişkin salgın hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir. HIV (AİDS hastalığı) pek çok Afrika ülkesinde olduğu gibi Demokratik Kongo’da da önemli bir sorundur.

Page 7: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

7  

1.2.4. Doğal Kaynaklar ve Çevre

Ekvator tarafından ikiye bölünen Demokratik Kongo’da iklim de buna bağlı olarak farklılık göstermekle beraber, ülke genelinde tropikal iklim hüküm sürmektedir. Yıl boyunca sıcaklık hep yüksek olup yıllık sıcaklık ortalaması 25°C’dir. Yıl boyunca gündüz sıcaklığı 30°C ila 35°C’dir, gece sıcaklıkları da nadiren 20°C’nin altına düşmektedir. Ülkenin güneyindeki yaylalarda özellikle güneydoğu Shaba’da kışlar kurak ve soğuk geçerken yazlar ılık ve yağışlıdır. Volkanik göllerin de içinde yer aldığı güneydoğudaki dağlık bölgede ise yağışlı bir iklim hüküm sürmekte ve sıcaklık çok yüksek seyretmemektedir. Dağların yüksek kesimlerinde ise sıcaklık alçak bölgelere göre oldukça düşüktür. Ekvator kuşağında yer almasının bir sonucu olarak Demokratik Kongo, yüksek miktarda yağış alır ve dünyada sağanak yağış sıklığı en yüksek olan ülkedir. Yıl içinde en çok yağış alan bölgeler ise Kongo Nehri havzası ve Bukavu’nun kuzeyinde kalan dağlık bölgelerdir. En kurak bölge ise yılın altı ayında hiç yağış almayan Shaba bölgesidir. Genelinin çok yağış alması nedeniyle, ülkede Amazon’dan sonra dünyanın ikinci büyük yağmur ormanlarına rastlanır.

Tropikal iklim, aynı zamanda yağmur ormanları boyunca akan ve bölgeyi topografik olarak domine eden Kongo Nehir Sistemini de yaratmıştır. Yaklaşık 1.000.000 kilometrekarelik yüz ölçümü ile Kongo Nehri havzası neredeyse ülkenin tümünü kaplamaktadır. Kongo Nehri yıl boyunca istikrarlı bir su seviyesine sahiptir. 2.736 kilometrelik bölümü bütün yıl boyunca ulaşıma elverişli olup, toplam uzunluğu 4.348 kilometredir. Ekvatorun hem kuzeyinden hem de güneyinden gelen pek çok koldan beslenen Kongo Nehri ve kolları, hem kıtanın önemli bir sulama kaynağı hem de önemli bir taşımacılık yolu olması nedeniyle, ülke ekonomisinde önemli bir etkiye sahiptir. Yine nehrin istikrarlı bir su seviyesine sahip olması nedeniyle hidroelektrik potansiyeli büyük olmakla beraber bu potansiyelden verimli şekilde yararlanılmamaktadır.

Bölgedeki iki büyük dağ silsilesi, Ruwenzari ve Virunga sıradağlarıdır. Virunga Dağlarında bazıları hâlâ faal olan sekiz büyük volkan bulunmaktadır. Bu jeolojik hareketler ülkenin en büyük volkanik gölleri olan gölleri Albert, Edward, Kivu ve Tanganyika Gölleri’nin oluşmasını da sağlamıştır. Volkanik dağlarla kaplı bu bölge, aynı zamanda zengin mineral yataklarına da sahiptir. Madencilik yapılmasına elverişli bu mineraller arasında en önemlileri bakır, kobalt, çinko, kalay, tantal, nobium, germanyum, cadmium, manganez ve uranyumdur.

1.3. GENEL EKONOMİK DURUM

1.3.1. Ekonomik Yapı

 

GSYİH ( Milyon $ ) KBGSYİH ( $ ) Büyüme Oranı ( % )

38.873 (2015-IMF) 476 (2015-IMF) 7,7% (2015-IMF)

Page 8: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

8  

Çok verimli topraklara, dünyadaki en büyük yağmur ormanlarına, büyük maden ve mineral rezervlerine ve hidroelektrik üretim potansiyeline sahip olmasına rağmen, Demokratik Kongo dünyadaki en fakir ülkelerden birisidir.

Demokratik Kongo, 1960 yılında bağımsızlığını kazandığında Güney Afrika’dan sonra Afrika’nın en çok endüstrileşmiş ikinci ülkesi iken ülke ekonomisi 1980’lerin ortalarından itibaren kötü bir gidişat içine girmiştir. Enflasyon, yolsuzluk, istikrarsızlık ve açık olmayan ekonomik ve mali politikalar, güvenilmez ve belirsiz hukuki bir altyapı gibi mevcut problemlere, 1996 yılından sonra başlayan iç savaşla birlikte ortaya çıkan ulusal üretim ve gelirin düşmesi ve dış borcun artması gibi yeni sorunlar da eklenmiştir.

Bunların sonucunda ülkede faaliyet gösteren yabancı sermaye operasyonlarını durdurmuştur. Ülkenin iç savaştan önce de var olan en büyük problemi yolsuzluktur. Mobutu rejimi döneminde, 1990’lı yıllarda, kayıt dışı ekonominin büyüklüğü resmi GSYİH’nın üç katı kadardı. Bu büyüklüğün bugün neredeyse dokuz kata ulaştığı düşünülmektedir. Birkaç çokuluslu şirket haricinde ülkede faaliyet gösteren birçok şirket operasyonlarının bir kısmı halen kayıt dışı yapılmaktadır.

Demokratik Kongo doğal kaynaklar bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Elmas ve altının yanı sıra stratejik önemi haiz koltan ve uranyum gibi madenlere, akarsular bakımından ise dünyanın en büyük havzalarından birine sahiptir. Orman ürünleri önemli gelir sağlamaktadır. Tüm bunlara karşın ülkedeki sosyal yapının harap halde olması sebebiyle fakirlik ve salgın hastalıklar gibi sorunların üstesinden gelinememektedir. Bu sosyal yapı içerisinde, doğal kaynaklardan elde edilen zenginlikler, yabancı işleticilere, sermaye sahiplerine ve yolsuzluk ekonomisi içerisinde saf tutan kişilere akmaktadır. Bu da alım gücü yüksek bir zümre yaratmaktadır. Diğer taraftan, bu ülkede konuşlandırılmış BM personelinin ve iş maksadıyla bulunan yabancıların sayısı da on binlerle ifade edilmektedir. Bu da başlı başına bir alım gücü doğurmaktadır. Halkın geneline bakıldığında ise, alım gücü her ne kadar düşük düzeyde ise de, kalabalık nüfus göz önünde bulundurulduğunda önemli bir ticaret potansiyeli yaratmaktadır.

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin ekonomisi temel olarak tarıma dayanmaktadır. Nüfusun %70’i kırsal kesimde yaşamaktadır. Tarım sektörünün GSYİH’ya katkısı yaklaşık %40’tır. Tarım genellikle geleneksel metotlar kullanılarak küçük çiftçiler tarafından yapılmaktadır. Şeker, pamuk, kahve, kakao, palm yağı, kauçuk, çay önemli ürünlerdir. Ülkenin kuruluşundan bu yana hükümetler tarım sektörüne özendirici bir biçimde davranmamıştır. Üreticilere düşük fiyatlandırma yapmaları yönünde baskı yapmış, ucuz yiyecek maddeleri ithal etmiş, tarım kesimine kredi kullandırmamış, ulaşım ve enerji altyapılarına özen göstermemiştir. Kahve üretimi, palmiye kerestesi ve tohumu üretimi giderek düşmektedir. Mobutu yönetimi tarafından uygulanan tüm bu bilinçli geri bırakma politikasının sonucu olarak Demokratik Kongo şu anda net tarım ürünleri ithalatçısı konumundadır. Tarımın milli üretimdeki payı 1990’lardan 2000’lere doğru artmasına rağmen, tarım üretimi kendi içinde büyük bir düşüş göstererek 1990’larda 3,4 milyar Dolarken 2000’li yıllarda 2,1 milyar Dolara gerilemiştir. Joseph Kabila yönetimi kırsal gelişmeyi ön plana almayı ve başta yollar olmak üzere kırsal kesimin altyapısını geliştirmeye söz vermiştir.

Page 9: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

9  

Madencilik Demokratik Kongo’ya döviz kazandıran en önemli sektördür. Fakat potansiyelinin çok altında bir performansla GSYİH’daki payı %11 olarak gerçekleşmiştir. Güney Katanga dünyanın en zengin bakır ve kobalt rezervlerine sahiptir. Çinko, kalay, tantal, nobium, germanyum, kadmiyum, manganez, uranyum ve daha birçok az bulunan maden Demokratik Kongo’nun güney ve doğusundan çıkarılmaktadır. Ülkenin bakır ve kobalt rezervlerinin çoğu bir devlet kuruluşu olan “Gecamines” tarafından işletilmektedir. Madencilik sektörünün düşük performansının ana nedenlerinden biri de zaten bu kuruluşun verimsiz çalışması ve yolsuzluğun sık rastlanır olmasıdır.

Demokratik Kongo’nun orta kesimleri, özellikle Doğu Kasai bölgesi, dünyanın en büyük endüstriyel elmas rezervlerine sahiptir. Demokratik Kongo 1980’lerde dünyanın dördüncü en büyük endüstriyel elmas üreticisiydi. Endüstriyel elmas son zamanlarda da hala ülkenin ihracat gelirlerinin yarıdan fazlasını oluşturmaktadır. Endüstriyel elmasın yanı sıra mücevher yapımında kullanılan ve çıkarılması ince isçilik gerektiren elmas rezervleri daha çok Angola sınırındaki bölgede bulunmaktadır. Ülkenin elmas üretiminin 2/3’ü ince işçilik isteyen kazılardan elde edilmektedir. Elmasların büyük bir çoğunluğu Belçika, İsrail, Hong Kong, Birleşik Arap Emirlikleri ve Hindistan’a ihraç edilmektedir. Batı ve kuzeydoğu Kongo ise önemli boyutta altın rezervleri barındırmaktadır. Fakat şu andaki altın üretimi son derece küçük boyutlarda olup küçük girişimciler tarafından yapılmaktadır.

Son zamanlarda madencilik sektörü köklü bir değişim geçirmektedir. 2001 yılında hükümet elmas ihracatında tekele son vermiş ve diğer bağımsız elmas ihracatçılarına da yolu açmıştır. Madencilik Bakanlığı da bürokratik engelleri azaltan ve vergi avantajları sağlayan daha liberal ve şeffaf bir hukuksal düzenlemeye gitmiştir.

1990 sonrası yaşanan ekonomik çöküş öncesi Demokratik Kongo’nun imalat sanayi Sahra’nın güneyindeki diğer ülkelere nazaran çok daha gelişmişti. Kinşasa ve Lubumbaşi’de yoğunlaşmış olan üretim; tekstil, oto montaj, içecek, sabun, plastik, gıda, ayakkabı, tekerlek gibi sektörleri içermektedir. Son zamanlarda, hükümet 1970’lerde kurulmuş olan çelik, çimento fabrikaları ile petrol rafinerisini yeniden canlandırmaya çalışmaktadır. Demokratik Kongo’da hükümetler her zaman yerel imalat sanayini desteklediklerini söyleseler de maliyetlerin yüksek olması, ticaret odalarının etkisi ve yolsuzluklar nedeniyle her zaman ithalat imalat sanayinin önüne geçmiştir.

Sahra’nın güneyindeki diğer Afrika ülkelerine oranla Demokratik Kongo’nun ham petrol üretimi son derece azdır. Buna rağmen petrol 1990’lar boyunca ülkenin en güvenilir ve devamlı gelir kaynağı olmuştur. Shell, Mobil, Fina, Elf, Agip ve Cohydro (Kongo devlet kuruluşu) dağıtım şirketlerinden başı çekenlerdir. Bunlar haricinde birçok küçük şirket de ithalat ve dağıtım işine girmektedir. Joseph Kabila hükümeti, petrol sektöründe değişikliğe giderek petrol fiyatlarını dört katına çıkarmıştır. Petrol dağıtım şirketleri ise hükümetten petrol fiyatlarındaki keyfi ayarlamaları engelleyecek bir otomatik ayarlama sistemi talep etmektedir.

Tropik sularla dolu bir ülke olan Demokratik Kongo’da elektrik sektörü büyük bir potansiyel (100,000 megawatt, dünyanın %13’ü kadar) arz etse de hiçbir zaman ülkenin GSYİH’nın %1’inden fazlasına katkıda bulunamamıştır. 1970’lerde yapılmış olan Atlantik kıyısındaki

Page 10: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

10  

Inga Barajı ve yüksek gerilim dağıtım şebekesi büyük oranda yıpranmıştır. Dağıtım kanalları belli başlı şehirlerin dışında etkin değildir. Inga şu anda 2.500 mw’lık kapasitesinin sadece %25’ini kullanabilmektedir. Hemen hemen tüm üretim ve dağıtım kanalları onarım gerektirmektedir.

1.3.2. Ekonomi Politikaları

IMF’in Domokratik Kongo için 3 yıllık bir genişletilmiş kredi uygulaması Aralık 2012’de sona ermiş bulunmaktadır. IMF’in söz konusu Genişletilmiş Kredi Programı, hükümetin sıkı mali politika sürdürmesini, enflasyonu düşürmesini ve yapısal reformları gerçekleştirmesini gerekli görmektedir.

Hükümet ileriki dönemde şeffaf bir finansal sistem oluşturarak, ülkeye yapılacak doğrudan yabancı yatırımları artırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, hükümetin Çin Kalkınma Bankası ile imzalamış olduğu maden, petrol ve tarım sektörlerinde altyapı finansmanına ilişkin bir kredi sözleşmesi bulunmaktadır.

Önümüzdeki dönemde hükümetin üzerinde önemle durduğu bir diğer husus milli gelir artışını temin etmektir. Bu çerçevede, yakın zaman önce hayata geçirilmiş olan KDV uygulamasının geliştirilmesi beklenmektedir.

1.3.2. Para Politikaları

Hükümetin temel hedeflerinden biri milli geliri artırmaktır. Bu hedefe ulaşmak için izlemekte olduğu politika vergi muafiyetlerini modernleştirmek, vergileri daha verimli daha etkin hale getirmek, gümrükleri modernize etmek ve madencilik sektörünün milli gelire katkısını artırmaktır. Ancak, maalesef bugüne dek Hükümetin bu konudaki çabaları ancak sınırlı bir düzeyde kalmıştır. Yabancı yatırımlarda da hedeflenen düzeyde bir artış olmayınca, harcamaların da artması ile bütçe açığının da giderek arttığı görülmektedir. Günümüzde GSYİH’nın %2,8’i oranında olan bütçe açığının 2015 yılında GSYİH’nın %3,4’ü gibi bir orana yükseleceği tahmin edilmektedir.

Demokratik Kongo Merkez Bankası’nın ise en önemli hedefi enflasyonu kontrol altında tutabilmektir. Merkez Bankası 2013 yılında bu hedefini gerçekleştirmiş bulunmaktadır. 2011 yılı sonunda %20 olan enflasyon oranı, 2013 yılı Kasım sonu itibariyle %2 olarak gerçekleşmiştir. Bu oran son 10 yılda gerçekleşen en düşük enflasyon oranıdır. Bununla beraber, hükümet 2013 yılında da borçlanma maliyetlerini karşılayabilmek amacı ile faizleri düşük tutmaya devam etmiştir, bu da düşük enflasyon için gerekli olan sıkı para politikasının önümüzdeki dönem uygulanamayacağını göstermektedir.

Page 11: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

11  

İKİNCİ BÖLÜM

DIŞ TİCARET

2.1. DIŞ TİCARET

2.1.1. Genel Durum

Demokratik Kongo ’nun Yıllar İtibarı ile Dış Ticaretinin Görünümü (Bin Dolar)

Normalde doğal kaynağı bol olan bir ülke olan Demokratik Kongo’nun ticaret fazlası vermesi beklenirken, kargaşa ve iç savaş 1990’ların ortalarından itibaren ülkenin ticaret hacminin son derece küçülmesine ve sürekli ticaret açığı vermesine sebep olmuştur. Demokratik Kongo ekonomisi ihracata, en çok da hammadde ihracatına dayalı bir ekonomidir. Buna rağmen Kongo’da ihracatçılar için herhangi bir teşvik ya da devlet yardımı yoktur. Hatta ülkeden ihracat yapmak ülkeye ithalat yapmaktan çok daha zor bir prosedür içermektedir. Pek çok devlet kuruluşu, birbirinden bağımsız olarak ihracat sürecine müdahale etmektedir. Örneğin kahve ihracatı oldukça fazla sayıda vergi ve izne tabidir. İç savaş sırasında ülkedeki ticaretin kontrolü hükümetin elinden çıktığı için kahve, altın, elmas, columbo-tantal, niobium gibi ürünlerde yapılan ticaretin hacmi bilinmemektedir. Elmas, ham petrol, kobalt, bakır ve kahve ülkenin en önemli ihraç mallarıdır. Tarım ürünlerinin ihracat ürünleri içindeki payının düşüşüne en önemli örnek kahve ihracatında meydana gelen düşüştür. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin ithalatındaki en önemli mallar ise işlenmiş gıda, madencilik ve diğer makineler, ulaşım teçhizatı ve yakıttır.

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge

2002 1.456 776 2.233 679

2003 1.089 917 2.006 171

2004 1.220 1.218 2.438 1.971

2005 1.506 1.617 3.124 -111

2006 1.475 2.972 4.447 -1.496

2007 2.079 2.857 4.937 -778

2008 3.757 3.977 7.734 -219

2009 2.778 3.164 5.943 -385

2010 5.628 4.253 9.881 1.375

2011 6.379 5.107 11.486 1.272

2012 4.899 4.344 9.243 555

Page 12: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

12  

2013 3.262 3.467 6.729 -205

2014 8.360 6.744 15.104 1.617

2015 4.861 4.739 9.560 122

Kaynak: Trademap (2016 verileri bulunamamıştır)

2.1.2. İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP Ürünler 2013 2014 2015

GENEL TOPLAM 8.149.916 8.336.471 6.130.229

74 Bakır ve bunların parçaları 3.402.178 3.793.323 3.062.696

26 Cevher, cüruf ve kül 1.973.747 1.976.492 1.152.892

81 Diğer baz metaller; Sermetler; Bunların eşyaları 626.751 753.131 755.316

27 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; Bitümlü maddeler; Mineral . . .

1.015.029 1.019.577 342.061

28 İnorganik kimyasallar; Kıymetli metallerin, nadir toprak metallerinin organik veya inorganik bileşikleri . . .

236.167 61.990 303.918

71 Doğal veya kültürlü inciler, kıymetli veya yarı değerli taşlar, kıymetli metaller, metaller kaplı . . .

347.412 303.722 226.513

44 Ağaç ve ahşap ürünler; Odun kömürü 141.559 142.258 114.645

99 Başka yerde belirtilmeyen emtia 58.055 110.205 42.431

9 Kahve, çay, mat ve baharatlar 10.901 15.176 17.054

18 Kakao ve kakao müstahzarları Tem.17 7.606 15.010

12 Yağlı tohumlar ve yağlı meyveler; Çeşitli tahıllar, tohumlar ve meyveler; Endüstriyel veya tıbbi . . .

11.808 13.907 13.246

72 Demir ve çelik 9.014 8.567 9.647

84 Makine, mekanik cihazlar, nükleer reaktörler, kazanlar; Parçaları

14.314 16.360 9.483

97 Sanat eserleri, koleksiyoncuların parçaları ve antikaları 10.904 16.142 8.803

15 Hayvansal veya bitkisel katı ve sıvı yağlar ve bunların bölünme ürünleri; Hazır yemeklik yağlar; Hayvan . . .

6.512 8.450 7.678

88 Uçak, uzay aracı ve parçaları 2.383 146 6.473

23 Gıda endüstrisindeki kalıntılar ve atıklar; Hazır hayvan yemi

5.085 5.408 5.375

40 Kauçuk ve bunların parçaları 12.223 18.752 3.678

22 İçecekler, alkollü içecekler ve sirke 4.397 11.221 3.521

85 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların parçaları; Ses kayıt cihazları ve çoğaltıcılar, televizyon . . .

3.347 2.020 2.924

20 Sebzeler, meyveler, fıstıklar veya bitkilerin diğer kısımlarının müstahzarları

2.058 1.891 2.081

87 Demiryolu veya tramvay taşıtları, bunların aksam ve parçaları hariç diğer taşıtlar

Nis.18 3.949 1.937

29 Organik kimyasallar Mar.34 3.573 1.927

Page 13: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

13  

86 Demiryolu veya tramvay lokomotifleri, demiryolu vagonları ve bunların parçaları; Demiryolu veya tramvay hattı armatürleri . . .

38 282 1.917

Kaynak: ITC, Trademap - 2016 verileri bulunmamaktadır.

2.1.3. İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

GTİP Ürünler 2013 2014 2015GENEL TOPLAM 7.161.746 6.976.035 5.706.497

84 Makine, mekanik cihazlar, nükleer reaktörler, kazanlar; Parçaları

1.020.751 903.713 781.319

85 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların parçaları; Ses kayıt cihazları ve çoğaltıcılar, televizyon . . .

542.728 577.853 582.724

30 Eczacılıkla ilgili ürünler 263.049 246.450 393.193

87 Demiryolu veya tramvay taşıtları, bunların aksam ve parçaları hariç diğer taşıtlar

574.070 449.580 363.066

27 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; Bitümlü maddeler; Mineral . . .

479.936 445.568 294.084

73 Demir veya çelikten eşya 351.384 309.737 236.32539 Plastik maddeler ve bunların parçaları 252.061 267.559 200.425

25 Tuz; sülfür; Toprak ve taş; Sıva malzemeleri, kireç ve çimento

328.612 244.884 163.386

2 Et ve sakatat 153.247 177.823 130.49517 Şekerler ve şekerleme 127.815 105.920 121.62572 Demir ve çelik 174.400 195.827 117.507

28 İnorganik kimyasallar; Kıymetli metallerin, nadir toprak metallerinin organik veya inorganik bileşikleri . . .

352.590 311.806 114.230

10 Hububat 136.286 136.534 107.571

94 Mobilya; Yataklar, şilteler, şilte destekleri, minderler ve benzeri doldurulmuş mobilyalar; . . .

75.903 97.352 105.904

11 Değirmen endüstrisinin ürünleri; malt; Nişastalar; Inülin; buğday gluteni

187.135 157.766 105.194

64 Ayakkabı, pantolon ve benzeri şeyler; Bu gibi eşyaların parçaları

72.560 86.134 95.938

15 Hayvansal veya bitkisel katı ve sıvı yağlar ve bunların bölünme ürünleri; Hazır yemeklik yağlar; Hayvan . . .

115.965 89.225 88.718

63 Diğer yapılmış tekstil ürünleri; Setler; Giyilen giysiler ve giyilen tekstil ürünleri; Paçavralar

107.808 112.298 83.941

67 Hazırlanmış tüyler ve tüller veya tüylerden yapılmış ürünler; yapay çiçekler; Makaleler . . .

29.630 101.175 80.311

34 Sabun, organik yüzey aktif maddeler, yıkama müstahzarları, yağlayıcı müstahzarlar, yapay . . .

91.953 101.081 73.638

69 Seramik ürünler 28.871 38.524 73.13740 Kauçuk ve bunların parçaları 97.224 98.585 69.160

90 Optik, fotografik, sinematografik, ölçme, kontrol, hassas, tıbbi veya cerrahi . . .

73.068 82.835 63.640

22 İçecekler, alkollü içecekler ve sirke 122.047 82.309 62.950Kaynak: ITC, Trademap – 2016 verileri bulunmamaktadır. Not: Söz konusu ülke verilerinin tamamı dış ticaret partner ülkelerinden elde edilen Yansıma verilerdir

Page 14: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

14  

2.1.4. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracatı (Bin Dolar)

Ülkeler 2013 2014 2015 2016

Genel Toplam 8.149.916 8.336.471 6.130.221 1.071.932

Kore Cumhuriyeti 221.537 261.311 301.663 478.524

Amerika Birleşik Devletleri 78.074 157.634 156.380 178.609

Güney Afrika 12.431 17.456 85.405 93.686

Hindistan 24.146 118.258 103.149 60.035

Malezya 31.288 96.247 29.659 53.513

Taipei, Çinli 44.800 48.042 50.754 46.225

Türkiye 63.111 198.247 130.523 34.460

Tayland 100 111 15.786 25.098

Kanada 3.678 23.787 55.726 20.661

Fransa 19.163 15.845 16.491 16.433

Birleşik Krallık 44.279 3.929 7.036 15.376

Kazakistan 10.470 4.249 6.747 10.767

Japonya 1.798 1.144 1.049 10.153

Brezilya 16.938 19.002 40.468 9.905

Portekiz 7.288 6.914 8.283 5.024

Hong Kong, Çin 657 1.027 1.231 3.299

Yunanistan 3.802 2.238 2.405 2.986

İsviçre 1.296 2.614 2.612 2.265

Meksika 4.201 9178 232 1.675

Belarus 0 0 2 954

Polonya 5.679 1.835 1.095 601

Danimarka 286 259 128 522

Rusya Federasyonu 206 85 21 228

Yeni Zelanda 252 598 396 199Kaynak: ITC, Trademap Not: Söz konusu ülke verilerinin tamamı dış ticaret partner ülkelerinden elde edilen Yansıma verilerdir

2.1.5. Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalatı (Bin Dolar)

İhracatçılar 2013 2014 2015 2016

Genel Toplam 7.161.746 6.976.035 5.706.497 1.688.764

Güney Afrika 1.364.870 1.242.221 893.362 782.502

Fransa 299.453 208.879 270.201 260.883

Hindistan 145.160 220.740 322.809 234.028

Amerika Birleşik Devletleri 169.806 181.849 136.375 83.344

Japonya 49.122 60.748 59.481 41.470

Page 15: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

15  

Brezilya 72.586 37.210 42.099 41.430

Hong Kong, Çin 38.776 45.610 38.647 33.917

Birleşik Krallık 52.001 53.584 40.070 26.160

Türkiye 39.257 41.052 32.143 25.741

Kore Cumhuriyeti 39.583 25.728 26.548 22.873

Rusya Federasyonu 4.923 21.462 40.375 22.012

Malezya 35.886 11.290 12.584 17.890

İrlanda 31.526 22.324 16.208 14.570

Kanada 15803 22.752 21.214 12.148

Polonya 7.264 3.183 7.794 10.782

Norveç 26.188 29.599 20.195 9.496

Yeni Zelanda 7.273 10.229 9173 8.942

İsviçre 11.062 7.334 13.136 7.483

Taipei, Çinli 9.108 7.171 10.459 6.595

Tayland 2.091 7.810 8.776 5.826

Portekiz 16.369 19.484 12.026 4.328

Çek Cumhuriyeti 4.430 5.018 4.914 3.960

Danimarka 3.139 4.889 6.738 3.613

Avustralya 17.239 11.649 5.321 2.386 Kaynak: ITC, Trademap Not: Söz konusu ülke verilerinin tamamı dış ticaret partner ülkelerinden elde edilen Yansıma verilerdir

2.1.6. Doğrudan Yabancı Yatırımlar

Demokratik Kongo’daki Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları

Yıllar Miktar (milyon dolar)

2009 864

2010 2.939

2011 1.687

2012 3.312

2013 2.098

2014 2.063

Page 16: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

16  

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRKİYE İLE TİCARET

3.1.TÜRKİYE İLE TİCARET

3.1.1.Genel Durum

Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ne ihracatımız, barış sürecinin başlamasıyla bir artış seyri göstermiştir ve 2012 yılı sonunda 23,9 milyon dolar düzeyine ulaşmıştır. Ancak yine de bu rakam, gümrüklerdeki yolsuzluklar, birçok Türk ürününün Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri ve Güney Afrika Cumhuriyeti gibi üçüncü ülkeler üzerinden Demokratik Kongo Cumhuriyeti pazarına sokulması ve bavul ticaretinin de resmi rakamlara dâhil edilememesi nedenlerinden ötürü gerçek ticaret seviyesini yansıtmamaktadır. Son 10 yılın verilerine göre, iki ülke arasındaki ticarette sürekli olarak ülkemiz lehine bir trend söz konusu iken, 2012 yılından itibaren ikili ticaretimiz açık vermektedir. 2016 yılında ihracatımız %20 oranında gerileyerek 26 milyon dolar olarak, ithalatımız 34 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret açığının en önemli sebebi, 2014 yılında gerçekleştirilen 196 miyon dolarlık “Rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları (ham)” ithalatıdır.

3.1.2. Türkiye – Demokratik Kongo Dış Ticaret Göstergeleri (Usd)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge

2002 1.079 45 1.124 1.034

2003 1.012 30 1.042 982

2004 2.118 30 2.148 2.088

2005 2.164 76 2.240 2.088

2006 4.012 548 4.560 3.464

2007 4.051 1.164 5.215 2.887

2008 8.727 882 9.609 7.845

2009 14.444 6.178 20.622 8.266

2010 13.870 3.170 17.040 10.700

2011 31.777 18.933 50.710 12.844

2012 23.863 40.888 64.751 -17.025

2013 39.257 62.913 102.170 -23.656

2014 41.000 198.247 239.247 -157.247

Page 17: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

17  

2015 32.138 130.720 162.858 -98.582

2016 25.741 34.460 60.201 -8.719

3.1.3. Türkiye'nin Demokratik Kongo’ya İhracatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Demokratik Kongo’ya ihracatımızdaki değer olarak en büyük kalem kümes hayvanlarının etleri ve sakatatları olmakla beraber onu makarna ve kuskus, elektrik telleri, medikal mobilyalar, ekmek, pasta, kek, bisküvi çimento enzimler, çikolata ve kükürttür. Bir numaralı ihraç kalemimiz olan kümes hayvanlarında yarı yarıya düşüş kaydedilmiştir.

GTİP ÜRÜN ADI 2014 2015 2016

Genel Toplam 41.052 32.143 25.741

'0207 Kümes hayvanlarının etleri ve yenilen sakatatı (taze, soğutulmuş veya dondurulmuş)

13776 11043 5159

'1902 Makarnalar ve kuskus 4214 3081 3749

'8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar

1934 2213 2993

'9402 Tıpta, cerrahide, dişçilikte, veterinerlikte kullanılan mobilyalar, berber koltuklar vb; bu eşyaların aksam ve parçaları

0 338 1908

'2102 Diğer 1832 1548 1498

'1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç kağıdı vb

3201 2504 1127

'2523 Çimento 3980 1153 1086

'7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb.

1076 422 1038

'3507 Enzimler, müstahzar enzimler 10 461 648

'1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları 502 359 419

'2503 Her nevi kükürt (süblime, presipite ve kolloidal kükürt hariç) 0 0 246

'6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzme kıyafetleri hariç)

107 74 222

'6405 Diğer ayakkabılar 34 21 196

'8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler, rezistanlar

659 374 194

'8536 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, kutular vb)

87 141 189

Page 18: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

18  

'6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıyafeti hariç)

102 154 180

'9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 183 391 174

'8422 Bulaşık, şişe vb yıkama ve kurutma makinaları, şişe, kutu çuval vb doldurma, etiketleme makinaları, ambalaj vb makinalar

65 275 171

'3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri

157 277 168

'1512 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)

131 185 159

'3917 Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.)

46 5 144

'2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 58 122 140

'7216 Demir veya alaşımsız çelikten profiller 442 158 139

'3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz) 65 51 139

'8480 Metal dökümhaneleri için dereceler; döküm plakaları; döküm modelleri; metaller, karbürler, cam, plastik vb için kalıplar

0 415 122

'6307 Diğer hazır eşya (elbise patronları dahil) 19 0 116

'4819 Kağıttan, kartondan, selüloz vatkadan veya selüloz lif tabakalarından kutu, mafhaza, torba vb.

1 0 112

'3808 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici,sürgünleri önleyici, bitkilerin büyümesini düzenleyici ürünler

0 0 111

'6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler vb.

16 0 110

'5408 Suni filament ipliklerinden dokunmuş mensucat 0 2 110

'2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları 129 141 110

Kaynak: ITC, Trademap

3.1.4.Türkiye'nin Demokratik Kongo’ya İthalatında Başlıca Ürünler (Bin Dolar)

Demokratik Kongo’dan ithalatımız 10 kalem üzerinden gerçekleşmektedir. İthalatımızın %72’sini rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları (ham) oluşturmaktadır. Diğer ithal kalemlerimiz sökülecek gemiler, hububat ve baklagillerin kalıntıları, ağaçlar, egzotik kuşlar, bakır cevherleri kıymetli veya yarı kıymetli taşlar ile süs eşyasıdır.

Page 19: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

19  

GTİP ÜRÜN ADI 2014 2015 2016

Genel Toplam 198.247 130.523 34.460

'7403 Rafine edilmiş bakır ve bakır alaşımları (ham) 196.129 126.922 24.818

'8908 Sökülecek gemiler, suda yüzen sökülecek diğer araçlar 0 0 7218

'2302 Hububat ve baklagillerin kepek, kavuz ve diğer kalıntıları 0 2726 1553

'4403 Yuvarlak ağaçlar 210 26 744

'4407 Diğer 1630 753 102

'0106 Canlı diğer hayvanlar 142 40 14

'2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri 0 0 4

'4420 Üzerine kakma yapılmış ağaç, mafhazalar (çatal, bıçak vb. İçin), biblolar, süs eşyası

1 0 3

'7103 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar 2 2 2

'4421 Ağaçtan diğer eşya 0 0 1

Kaynak: ITC, Trademap

DÖRÜDÜNCÜ BÖLÜM

KONYA İLE TİCARET

4.1. KONYA İLE TİCARETİ

4.1.1.Konya – Demokratik Kongo 2016 Yılı İhracat Kalemleri (USD)

FASIL FASIL_ADI DOLAR18 Kakao ve kakao müstahzarları 40.750

84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları

4.400

Kaynak: Tuik

4.1.2.Konya – Demokratik Kongo İthalat Kalemleri (USD)

2015 - 2016 yılında ithalatımız bulunmamaktadır.

Page 20: DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU-2017 · 2017. 8. 24. · DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU 6 Mevcut anayasaya göre merkezde yürütme yetkisi Devlet Başkanı ve Başbakanın elinde

DEMOKRATİK KONGO ÜLKE RAPORU

 

20  

4.1.3.Türkiye – Demokratik Kongo - Konya Yıllara Göre İthalat / İhracat Rakamları

Türkiye- Demokratik Kongo Rakamları (Bin Dolar)

Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge

2014 41.000 198.247 239.247 -157.247

2015 32.138 130.720 162.858 -98.582

2016 25.741 34.460 60.201 -8.719

Konya - Demokratik Kongo Rakamları (USD)

İhracat İthalat Hacim Denge

2014 210.147 0 210.147 210.147

2015 65.156 0 65.156 65.156

2016 45.150 0 45.150 45.150