Gemeentedagen 2014 - Hoe groot is het normale maatschappelijke risico?
De opzegging van duurovereenkomsten inzake kabels en leidingen - Gemeentedagen 2016
Transcript of De opzegging van duurovereenkomsten inzake kabels en leidingen - Gemeentedagen 2016
Titeldia
De opzegging van duurovereenkomsten inzake kabels en leidingen
Gemeentedagen 2016
Thijs Franssen
Anouk Hofman
Overheid & Onderneming
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (14pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Inhoudsopgave
Onze agenda in vogelvlucht
1. Probleemschets
2. Een duurovereenkomst: wat is dat?
3. Aandachtspunten en actualiteiten
4. Checklist
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Alleen tekst
Ruim 2.000.000 km aan kabels en leidingen ligt nu “gratis” in gemeentegrond
Er ligt nu zo’n 2.000.000 km aan kabels en leidingen in de Nederlandse ondergrond
Gemeenten (of hun rechtsvoorgangers) hebben over die kabels en leidingen in het overgrote deel van de gevallen overeenkomsten gesloten met (de rechtsvoorgangers van) de netbeheerders.
De overeenkomsten zijn tegenwoordig vaak nog uitsluitend voor twee zaken relevant:
‒ Het recht om kabels en leidingen in gemeentegrond te hebben (‘ligrecht’);
‒ De vergoeding van de kosten die gemoeid zijn met een ‘gedwongen’ verlegging.
3
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met (ondergeschikt) beeld
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Het ‘ligrecht’ in overeenkomsten (1)
De gemeentelijke toestemming voor het liggen en (ver)leggen van deze kabels en leidingen is meestal neergelegd in “oude” overeenkomsten:
4
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met (ondergeschikt) beeld
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Het ‘ligrecht’ in overeenkomsten (2)
Ook kan een verbod op precarioheffing of een verplichting tot terugbetaling van geheven precario zijn overeengekomen:
5
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met (ondergeschikt) beeld
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Verlegkosten in overeenkomsten
Overeenkomsten bevatten vaak ook een bepaling over de vergoeding van de kosten die zijn gemoeid met een ‘gedwongen’ verlegging, bijvoorbeeld vanwege de reconstructie van de openbare ruimte.
Soms is wel een verdeelsleutel afgesproken, bijvoorbeeld 50/50 of aan de hand van de afschrijvingstermijn van de kabel of leiding.
6
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Aanleiding om op te zeggen?
Bestuurlijk komt momenteel de wens op tot het opzeggen van deze overeenkomsten, vanwege:
Actualisering van het beleid ten aanzien van ondergrondse netwerken;
Markt is sterk veranderd door privatisering en liberalisering van de nutsvoorzieningen;
Uniformering van de vele (per netbeheerder verschillende) regelingen onder de grond.
Maar vooral ook:
Mogelijkheid tot heffing van precariobelasting (zie ook de deelsessie van mr. Ronald Mols);
Het wegnemen van de verplichting tot vergoeding van verlegkosten.
7
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Publiekrechtelijke regeling in plaats van overeenkomsten
In de plaats van de overeenkomsten komen veelal:
Verordening op het heffen van precariobelasting voor kabels en leidingen in gemeentegrond;
Publiekrechtelijke regeling omrent de aanwezigheid van kabels en leidingen in gemeentegrond:
‒ Vooral de Algemene verordening ondergrondse infrastructuur (AVOI)
‒ Vaak aangevuld met beleidsregels omtrent het toekennen van nadeelcompensatie voor een gedwongen verlegging (naar de systematiek van de NKL 1999)
8
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Recente rechtspraak
Inmiddels is over recente opzeggingen de nodige rechtspraak verschenen:
• Rb. Oost-Brabant 1 juli 2014, ECLI:NL:RBOBR:2014:5186
• Rb. Gelderland 30 september 2015, ECLI:NL:RBGEL:2015:6155
• Rb. Zeeland-West-Brabant 13 januari 2016, ECLI:NL:RBZWB:2016:168
• Rb. Gelderland 20 januari 2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:417
• Rb. Gelderland 3 februari 2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:614
9
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (2x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Typering duurovereenkomsten en de wijzen van beëindiging daarvan (1)
10
‘overeenkomst waaruit ofwel een voortdurende verbintenis voortvloeit ofwel een verplichting om gedurende zekere tijd periodiek, of zo dikwijls als de schuldeiser
daartoe de wens te kennen geeft, een zekere prestatie te verrichten (ongeacht of deze voortdurend is)’ Asser Hartkamp II, nr. 71
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met (ondergeschikt) beeld
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Opzegging werkt, anders dan ontbinding (6:265 BW), alleen voor de toekomst
(Rb. Oost-Brabant 1 juli 2014, ECLI:NL:RBOBR:2014:5186)
11
Typering duurovereenkomsten en de wijzen van beëindiging daarvan (2)
ONTBINDING
ONTBINDING
OPZEGGING
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Kan de overeenkomst worden opgezegd?
12
Voorzien wet of overeenkomst in een
regeling voor opzegging?
Ja Opzegbaar, tenzij
Nee
Bepaalde tijd
Onbepaalde tijd
Typering duurovereenkomsten en de wijzen van beëindiging daarvan (3)
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Typering duurovereenkomsten en de wijzen van beëindiging daarvan (4)
Tenzij onvoorziene omstandigheden
• opzegging (art. 6:248 BW)
• ontbinding door rechter (art. 6:258 BW)
NB: voortzetting overeenkomst bepaalde tijd
13
Tussentijdse opzegging
Overeenkomst bepaalde tijd
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Overeenkomst onbepaalde tijd: Opzegbaarheid uitgangspunt
14
Latour/ De Bruijn
Ronde Venen/Stedin
Auping/ Beverslaap
‘in beginsel opzegbaar’
Typering duurovereenkomsten en de wijzen van beëindiging daarvan (5)
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
De Ronde Venen / Stedin (1)
Uitgangspunt is De Ronde Venen / Stedin (ECLI:NL:HR:2011:BQ9854):
“Of en, zo ja, onder welke voorwaarden zo’n overeenkomst opzegbaar is, wordt bepaald door de inhoud daarvan en door de van toepassing zijnde wettelijke bepalingen. Indien wet en overeenkomst niet voorzien in een regeling van de opzegging, geldt dat de overeenkomst in beginsel opzegbaar is. De eisen van redelijkheid en billijkheid kunnen in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval meebrengen dat opzegging slechts mogelijk is indien een voldoende zwaarwegende grond voor opzegging bestaat. Uit diezelfde eisen kan, eveneens in verband met de aard en inhoud van de overeenkomst en de omstandigheden van het geval, voortvloeien dat een bepaalde opzegtermijn in acht moet worden genomen of dat de opzegging gepaard moet gaan met het aanbod tot betaling van een (schade)vergoeding”
Opzegging is in beginsel mogelijk
15
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
De Ronde Venen / Stedin (2)
Zwaarwegende grond is bij overeenkomst over kabels en leidingen nog niet door gerechtelijke instantie vereist
• Redengevend lijkt te zijn dat de kabels en leidingen wel steeds mogen blijven liggen, maar alleen de regeling van de vergoeding van de kosten van verplaatsing en/of het heffen van precariobelasting wijzigt (ECLI:NL:RBZWB:2016:168, ECLI:NL:RBGEL:2015:6155)
Ook in het geval geen zwaarwegende grond is vereist, kunnen de eisen van redelijkheid en billijkheid meebrengen dat:
‒ Een opzegtermijn is vereist;
‒ Schadevergoeding moet worden aangeboden.
16
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Alleen tekst
Opzegtermijn en schadevergoeding (1)
Algemene vuistregels voor opzegtermijn:
lengte opzegtermijn afhankelijk van noodzakelijke termijn voor aanpassing
- looptijd overeenkomst
- verrichte (specifieke) investeringen met oog op voortduren overeenkomst
- instellen op nieuwe situatie
Een korte opzegtermijn kan (deels) worden gecompenseerd door schadevergoeding
17
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Opzegtermijn en schadevergoeding (2)
• Opzegtermijn:
• Check of partijen een opzegtermijn zijn overeengekomen (ECLI:NL:RBGEL:2016:614)
• Niets overeengekomen: 3 - 6 maanden is redelijk (ECLI:NL:HR:2011:BQ9854, ECLI:NL:RBZWB:2016:168). Wees wel consequent!
• Schadevergoeding
• Over het algemeen niet aan de orde (ECLI:NL:RBGEL:2015:6155, ECLI:NL:RBZWB:2016:168)
• Lijkt niet uitgesloten te zijn als de netbeheerder in het verleden heeft betaald voor het leidingennetwerk en/of de ligrechten (ECLI:NL:RBGEL:2016:417)
18
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (gelijk)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Aandachtspunten
• In overeenkomst is de vestiging van een zakelijk recht overeengekomen
• Opzegging laat eventuele verplichting tot vestiging van een zakelijk recht mogelijk onverlet (ECLI:NL:RBGEHL:2016:417)
• Maar: andere rechters zijn kritisch (ECLI:NL:RBGEL:2016:614, ECLI:NL:HR:2013:CA0727) en procedures over deze vraag lopen nog
• Check of de precarioverordening de heffing van precario toestaat
• Aanpassing is niet altijd nodig omdat verordening al voorziet in de mogelijkheid precario te heffen op kabels en leidingen
• Let op: Kamerbrief Plasterk 10 februari 2016
Vóór 1 januari 2017 starten met heffen van precariobelasting voor aanspraak op overgangsperiode
https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-binnenlandse-zaken-en-koninkrijksrelaties/documenten/kamerstukken/2016/02/10/kamerbrief-over-gesprekken-met-vng-over-rioolheffing
19
Klik op icoon om een nieuwe afbeelding in te voegen.
Zoek en selecteer de gewenste afbeelding. Klik op:
1
2
Invoegen
AFBEELDING INVOEGEN
Tekst met beeld (4x)
TEXT LEVELS
1
2
3
4
Level vooruit
Level terug
Reguliere tekst (20pt)
5
6
7
8
9
Bullets (20pt)
Bronvermelding (16pt)
‒ Sub-bullets (18pt)
Sub-kop donkerblauw (20pt)
1. Opsomming (20pt)
Bullets # (18pt)
Sub-kop lichtblauw (20pt)
KAPITALEN-KOP (20PT)
Checklist voor de opzegging van duurovereenkomsten
Inventariseer welke overeenkomsten de gemeente én haar rechtsvoorgangers zijn aangegaan;
Ga na of de betreffende overeenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd is aangegaan;
Ga na of partijen een opzegtermijn of -formaliteiten zijn overeengekomen;
Ga na welke verplichtingen de gemeente in de overeenkomst is aangegaan;
‒ Bestaat er nog een (afdwingbare) verplichting voor de vestiging van een zakelijk recht?
Bepaal de te hanteren opzegtermijn en eventueel aan te bieden schadevergoeding;
Stel de voor de overeenkomst in de plaats tredende publiekrechtelijke regelingen (AVOI, Beleidsregels, precarioverordening) vast;
Schrijf een duidelijke, met redenen omklede, opzeggingsbrief.
SUCCES!!
20
1
2
Invoegen
VIDEO INVOEGEN
Klik op het icoontje om een nieuwe video in te voegen.
Zoek naar de video die u wilt invoegen en klik op deze. Klik op ´Invoegen´
Media
En als u twijfelt, denken wij graag met u mee!
21
Thijs Franssen [email protected] 088 – 253 5981
Anouk Hofman [email protected] 088 – 253 5514