Dế Mèn Phiêu Lưu Ký

Tác Giả: Tô Hoài

Tôi s ng đ c l p t th a béố ộ ậ ừ ủ . y là t c l lâu đ i trong h nhà d Ấ ụ ệ ờ ọ ếchúng tôi. V l i, m th ng b o chúng tôi r ng : "Ph i nh th đ các ả ạ ẹ ườ ả ằ ả ư ế ểcon bi t ki m ăn m t mình cho quen đi. Con cái mà c nhong nhong ăn ế ế ộ ứbám vào b m thì ch sinh ra tính l i, x u l m, r i ra đ i không làm ố ẹ ỉ ỷ ạ ấ ắ ồ ờnên trò tr ng gì đâu". B i th , l a sinh nào cũng v y, đ xong là b m ố ở ế ứ ậ ẻ ố ẹthu x p cho con cái ra riêng. L a sinh y, chúng tôi có c th y ba anh ế ở ứ ấ ả ảem. Ba anh em chúng tôi ch v i m hai hôm. T i hôm th ba, m đi ỉ ở ớ ẹ ố ứ ẹtr c, ba đ a tôi t p t nh, kh p kh i đi sau, n a lo n a vui theo sau. ướ ứ ấ ể ấ ở ử ửM d n chúng tôi đi và m đem đ t m i đ a vào m t cái hang đ t b ẹ ẫ ẹ ặ ỗ ứ ộ ấ ở ờru ng phía bên kia, ch trông ra đ m n c mà không bi t m đã ch u ộ ỗ ầ ướ ế ẹ ịkhó đào b i, be đ p tinh t m thành hang, thành nhà cho chúng tôi t ớ ắ ươ ừbao gi .ờ

Tôi là em út, bé nh t, nên đ c m tôi, sau khi d t vào hang, l i b theo ấ ượ ẹ ắ ạ ỏm t ít ng n c m m tr c c a đ n u tôi còn b ng thì đã có th c ăn s n ộ ọ ỏ ẫ ướ ử ể ế ỡ ỡ ứ ẵtrong vài ngà ỵ R i m tôi tr v .ồ ẹ ở ề Tôi cũng không bu n. Trái l i, còn l y làm khoan khoái vì đ c m t mình ồ ạ ấ ượ ở ộn i thoáng đãng mát m . Tôi v a th m c m n m , v a s c s o thăm t t ơ ẻ ừ ầ ả ơ ẹ ừ ụ ạ ấc cái hang m đ a đ n . Khi đã xem xét c n th n r i, tôi ra đ ng ngoài ả ẹ ư ế ở ẩ ậ ồ ứhang ng ng m t nhìn tr i. Qua nh ng ng n c u nh n và s c, tôi th y ẩ ặ ờ ữ ọ ỏ ấ ọ ắ ấmàu tr i trong xanh. Tôi d n gi ng, v đôi cánh ng n đ n nách r i cao ờ ọ ọ ỗ ắ ế ồh ng gáy lên m y ti ng rõ to.ứ ấ ếT đây, tôi b t đ u vào cu c đ i c a tôi. Cho dù tôi sẽ sung s ng hay tôi ừ ắ ầ ộ ờ ủ ướkh s , cái đó tuỳ tính tình tôi khôn ngoan hay đ n đ n. Song tôi ch a ổ ở ở ầ ộ ưc n bi t đ n th , tính đ n th . Mà hãy l y s đ c ung dung đ c l p m t ầ ế ế ế ế ế ấ ự ượ ộ ậ ộmình là đi u thích l m r i.ề ắ ồ

Khi đêm đã xu ng h n, c xóm chúng tôi, các bô lão d l kh già c c đ cũng ố ẳ ả ế ụ ụ ố ếb ng nhiên vui tính, ai n y ra kh i hang, đ n t h i th t đông t n gi a bãi ỗ ấ ỏ ế ụ ộ ậ ậ ữtrong đêm t i mát l nh, cùng u ng s ng đ ng, ăn c t và nh ng gã tài hoa ố ạ ố ươ ọ ỏ ướ ữthì g y đàn th i sáo, cùng nhau ca hát, nh y múa linh đình đ n t n sáng b ch, ả ổ ả ế ậ ạlúc ông m t tr i quen thu c l i nghiêm trang ló lên đ ng đông, m i tan cu c, ai ặ ờ ộ ạ ằ ớ ộv nhà đ Ngày nào đêm nào, s m nào chi u nào cũng ng n y th vi c, th ề ấỵ ớ ề ầ ấ ứ ệ ứch i. K đ i mà đ c nh th cũng khá an nhàn nh ng m i đ u còn th y hay ơ ể ờ ượ ư ế ư ớ ầ ấhay, v sau cũng nhàm d n.ề ầ

Ngày nào cũng v y, su t bu i tôi chui vào trong cùng hang, hì h c đào đ t làm thành cái gi ng ng ậ ố ổ ụ ấ ườ ủsang tr ng. R i, cũng bi t lo xa nh các c già trong h d , tôi đào hang sâu thành hai ng làm thành ọ ồ ế ư ụ ọ ế ảnh ng con đ ng t t, nh ng c a sau, nh ng ngách th ng, phòng khi g p nguy hi m có th thoát thân ữ ườ ắ ữ ử ữ ượ ặ ể ểra l i khác đ c.ố ượCh p t i, tôi t m ngh tay và ra đ ng ngoài c a, h p cùng anh ch em hàng xóm quanh b ru ng v a ậ ố ạ ỉ ứ ử ọ ị ờ ộ ừg y đàn v a hát m t bài hát hoàng hôn t m bi t ông m t tr i.ả ừ ộ ạ ệ ặ ờ

B i tôi ăn u ng đi u đ , làm vi c có ch ng m c nên tôi chóng l n l m. Ch ng bao ở ố ề ộ ệ ừ ự ớ ắ ẳlâu tôi đã tr thành m t chàng d thanh niên c ng tráng. Ðôi càng tôi m m bóng. ở ộ ế ườ ẫNh ng cái vu t chân, khoeo c c ng d n và nh n ho t. Th nh tho ng, mu n ữ ố ở ở ứ ứ ầ ọ ắ ỉ ả ốth s l i h i c a nh ng chi c vu t, tôi co c ng lên đ p phanh phách vào các ng n ử ự ợ ạ ủ ữ ế ố ẳ ạ ọc . Nh ng ng n c ngã r p y nh có nhát dao v a lia qua. Ðôi cánh tôi, tr c kia ỏ ữ ọ ỏ ạ ư ừ ướng n h n ho n bây gi thành cái áo dài kín t n đuôi. M i khi tôi vù lên, đã nghe ắ ủ ẳ ờ ậ ỗth y ti ng phành ph ch giòn giã. Lúc tôi đi bách b thì c ng i tôi rung rinh m t ấ ế ạ ộ ả ườ ộmàu nâu bóng m soi g ng đ c và r t a nhìn. Ð u tôi to ra và n i t ng t ng, ờ ươ ượ ấ ư ầ ổ ừ ảr t b ng. Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngo p nh hai l i ấ ướ ạ ư ưỡli m máy làm vi c. S i râu tôi dài và u n cong m t v r t đ i hùng dũng. Tôi r t ề ệ ợ ố ộ ẻ ấ ỗ ấl y làm hãnh di n v i bà con v c p râu y l m. C ch c ch c tôi l i tr nh tr ng và ấ ệ ớ ề ặ ấ ắ ứ ố ố ạ ị ọkhoan thai đ a c hai tay lên vu t râu.ư ả ố

Tôi đi đ ng oai v . M i b c đi, tôi làm đi u nhún nh y, rung lên rung xu ng hai chi c râu. Cho ra ki u ứ ệ ỗ ướ ệ ẩ ố ế ểcách con nhà võ. Tôi t n l m. Dám cà kh a v i t t c m i bà con trong xóm. Khi tôi to ti ng thì ai cũng ợ ắ ị ớ ấ ả ọ ếnh n, không ai đáp l i. B i vì quanh qu n ai cũng quen thu c mình c . Không nói, có lẽ h n h n là s . ị ạ ở ẩ ộ ả ọ ể ơ ợNh ng tôi l i t ng th là không ai dám ho he. y v y, tôi cho là tôi gi i. Nh ng gã x c n i th ng l m ư ạ ưở ế Ấ ậ ỏ ữ ố ổ ườ ầc ch ngông cu ng là tài ba. ử ỉ ồTôi đã quát m y ch Cào Cào ng ngoài đ u b khi n m i l n th y ấ ị ụ ầ ờ ế ỗ ầ ấtôi đi qua, các ch ph i núp khuôn m t trái xoan d i nhánh c , ch ị ả ặ ướ ỏ ỉdám đ a m t lên nhìn tr m. Th ng tho ng, tôi ng a chân đá m t cái ư ắ ộ ỉ ả ứ ộgh o anh G ng Vó l m láp v a ng ngác d i đ m lên. Tôi càng ẹ ọ ấ ừ ơ ướ ầt ng tôi là r t ghê g m, có th đ ng đ u thiên h r i.ưở ấ ớ ể ứ ầ ạ ồ

Chao ôi, tôi có bi t đâu r ng: hung hăng, h ng hách láo ch t đem ế ằ ố ỉ ổthân mà tr n nh ng c ch ngu d i c a mình thôi. Tôi đã ph i tr i ả ợ ữ ử ỉ ạ ủ ả ảc nh nh th . Thoát n n r i, mà còn ân h n quá, ân h n mãi. Th ả ư ế ạ ồ ậ ậ ếm i bi t, n u đã trót không suy tính, l x y ra nh ng vi c d i d t, dù ớ ế ế ỡ ả ữ ệ ạ ộv sau có h i cũng không th làm l i đ c.ề ố ể ạ ượ

G ng Vóọ(Gerridae)

Cào Cào(Locust)

Câu chuy n ân h n đ u tiên mà tôi ghi nh su t đ i. ệ ậ ầ ớ ố ờBên hàng xóm tôi có cái hang c a D Cho t. D Cho t là tên tôi đ t cho nó m t cách ch gi u và tr ch ủ ế ắ ế ắ ặ ộ ế ễ ịth ng th . Cho t n có lẽ cũng tr c tu i tôi. Nh ng vì D Cho t b m sinh y u đu i nên tôi coi th ng ượ ế ắ ọ ạ ổ ư ế ắ ẩ ế ố ườvà gã cũng s tôi l m.ợ ắ

Cái chàng D Cho t, ng i g y gò và dài lêu nghêu nh m t gã nghi n thu c phi n. Ðã thanh niên r i ế ắ ườ ầ ư ộ ệ ố ệ ồmà cánh ch ng n ng n đ n gi a l ng, h c m ng s n nh ng i c i tr n m c áo gi-lê. Ðôi càng bè ỉ ắ ủ ế ữ ư ở ả ạ ườ ư ườ ở ầ ặbè n ng n , trông đ n x u. Râu ria gì mà c t có m t m u và m t mũi thì lúc nào cũng ng n ng n ng ặ ề ế ấ ụ ộ ẩ ặ ẩ ẩ ơng . Ðã v y tính n t l i ăn s i thì (th t ch vì m đau luôn, không làm đ c) có m t cái hang cũng ơ ậ ế ạ ổ ở ậ ỉ ố ượ ộ ởch b i nông sát m t đ t không bi t đào sâu r i khoét ra nhi u ngách nh hang c a tôi.ỉ ớ ặ ấ ế ồ ề ư ủ

M t hôm, tôi sang ch i, th y trong nhà lu m thu m, b b n, tôi b o:ộ ơ ấ ộ ộ ề ộ ả - Sao chú mày s ng c u th quá nh v y! Nhà c a đâu mà tu nh toàng. ố ẩ ả ư ậ ử ềNg có k nào phá thì th t chú ch t ngay thôi! Này th xem: khi chú chui ộ ẻ ậ ế ửvào t , l ng chú ph i l m c m đ ng sát m t đ t, làm cho ai trên v c nhìn ổ ư ả ồ ồ ụ ặ ấ ệ ỏsang cũng bi t chú đ ng đi đ ng ch nào trong t . Phòng th có th ng ế ươ ứ ỗ ổ ử ằchim C t nó nhòm th y, nó t ng m i, nó m cho m t phát, nh t đ nh ắ ấ ưở ồ ổ ộ ấ ịtrúng gi a l ng chú, thì chú có mà đi đ i! Ôi thôi, chú mày i! Chú mày có ữ ư ờ ơl n mà ch ng có khôn. ớ ẳ

D Cho t tr l i tôi b ng m t gi ng r t bu n r u:ế ắ ả ờ ằ ộ ọ ấ ồ ầ - Th a anh, em cũng mu n khôn nh ng khôn không đ c. Ð ng đ n vi c là em th r i, không còn h i ư ố ư ượ ụ ế ệ ở ồ ơs c mà đào b i n a. L m khi em cũng nghĩ n i nhà c a nh th này là nguy hi m, nh ng em nghèo s c ứ ớ ữ ắ ỗ ử ư ế ể ư ứquá, em đã lo ròng rã hàng m y tháng cũng không bi t làm th nào. Hay là bây gi em đ nh th này..... ấ ế ế ờ ị ếSong anh có cho thì em m i dám nói....ớ

R i D Cho t loanh quanh, băn khoăn. Tôi ph i b o:ồ ế ắ ả ả - Ð c, chú mình c nói th ng th ng ra nào. ượ ứ ẳ ừ R i D Cho t nhìn tôi mà r ng:ồ ế ắ ằ - Anh đã nghĩ th ng em nh th thì hay là anh đào giúp em m t cái ngách sang bên nhà anh phòng khi ươ ư ế ột t l a t i đèn có đ a nào đ n b t n t thì em ch y sang...ắ ử ố ứ ế ắ ạ ạCh a nghe h t câu, tôi đã h ch răng lên, xì m t h i rõ dài. R i v i đi u b kinh kh nh, tôi m ng:ư ế ế ộ ơ ồ ớ ệ ộ ỉ ắ - H c! Thông sang ngách nhà tao. D nghe nh ! Chú mày hôi nh cú mèo th này tao nào ch u đ c. ứ ễ ỉ ư ế ị ượThôi im cái đi u hát m a d m s t sùi y đi! Ðào t nông thì cho ch t!ệ ư ầ ụ ấ ổ ếTôi v không m t chút b n tâm.ề ộ ậ

Ng m ra thì tôi ch nói l y cho s ng mi ng tôi. Còn D Cho t than th th nào, tôi cũng không đ tai. ẫ ỉ ấ ướ ệ ế ắ ở ế ểH i y, tôi có tính t đ c, c mi ng mình nói tai mình nghe ch không bi t nghe ai, th m chí cũng ch ng ồ ấ ự ắ ứ ệ ứ ế ậ ẳđ ý có ai nghe mình khôngể .

M t bu i chi u, tôi ra đ ng tr c c a hang nh m i khi, xem hoàng hôn ộ ổ ề ứ ướ ử ư ọxu ng.ốM y hôm n , tr i m a l n, trên nh ng h ao quanh bãi tr c m t, n c ấ ọ ờ ư ớ ữ ồ ướ ặ ướdâng tr ng mênh mông. N c đ y và n c m i thì cua cá cũng t p n p ắ ướ ầ ướ ớ ấ ậxuôi ng c, th là bao nhiêu cò, s u , v c, c c le, sâm c m, v t tr i, b nông, ượ ế ế ạ ố ầ ị ờ ồmông, két các bãi sông x xác t n đâu cũng bay c v vùng n c m i đ ở ơ ậ ả ề ướ ớ ểki m m i. Su t ngày, h cãi c m b n góc đ m, có khi ch vì tranh m t ế ồ ố ọ ọ ầ ố ầ ỉ ộm i tép, có nh ng anh Cò g y vêu vao ngày ngày bì bõm l i bùn tím c chân ồ ữ ầ ộ ảmà v n h ch m ch ng đ c mi ng nào. Kh quá, nh ng k y u đu i, v t ẫ ế ỏ ẳ ượ ế ổ ữ ẻ ế ố ậl n c t l c th mà cũng không s ng n i. Tôi đ ng trong bóng n ng chi u ộ ậ ự ế ố ổ ứ ắ ềto xu ng ánh n c c a hang mà suy nghĩ vi c đ i nh th .ả ố ướ ủ ệ ờ ư ế

B ng th y ch C c t m t n c bay lên, đ n đ u g n hang tôi, cách có m y b c. Ch ng r đ c món ỗ ấ ị ố ừ ặ ướ ế ậ ầ ấ ướ ừ ớ ượnào, v a chén xong, ch tìm đ n đ ng ch mát r a lông, r a cánh và chùi mép.ừ ị ế ứ ỗ ỉ ỉ

Tính tôi hay ngh ch ranh. Ch ng b n đ n tôi, tôi cũng nghĩ m u trêu ch C c. Tôi c t ti ng g i D Cho t. ị ẳ ậ ế ư ị ố ấ ế ọ ế ắNghe ti ng th a, tôi h i :ế ư ỏ- Chú mình có mu n cùng t đùa vui không?ố ớ- Đùa trò gì? Em đ ng lên c n hen đây. H h ...ươ ơ ừ ừ- Đùa ch i m t tí.ơ ộ- H h ... cái gì th ?ừ ừ ế- Con m C c kia kìa.ụ ốD Cho t ra c a, hé m t nhìn ch C c. R i h i tôi:ế ắ ử ắ ị ố ồ ỏ- Ch C c béo xù đ ng tr c c a nhà ta y h ?ị ố ứ ướ ử ấ ả- .ừ- Thôi thôi... h h ... Em xin vái c sáu tay. Anh đ ng trêu vào... Anh ph i s ...ừ ừ ả ừ ả ợ

Chim C cố(Black Cormorant)

Tôi qu c m t :ắ ắ- S gì? Mày b o tao s cái gì? Mày b o tao còn bi t s ai h n tao ợ ả ợ ả ế ợ ơn a?ữ- Th a anh, th thì... h h ...em xin s . M i anh c đùa m t mình thôi.ư ế ừ ừ ợ ờ ứ ộTôi l i m ng D Cho t và b o :ạ ắ ế ắ ả- Gi ng m t ra xem tao trêu con m C c đây này.ươ ắ ụ ố

Tôi rình đ n lúc ch C c r a cánh quay đ u l i phía c a ế ị ố ỉ ầ ạ ửt tôi, tôi c t gi ng véo von :ổ ấ ọ- Cái Cò, cái V c, cái NôngạBa cái cùng béo, v t lông cái nào?ặV t lông cái C c cho taoặ ốTao n u, tao n ng, tao xào, tao ăn.ấ ướ

V cạ(Heron)

Chim Cò(Stork)

B Nôngồ(Pelecanida)

Ch C c nghe ti ng hát t trong đ t văng v ng lên, không hi u nh th ị ố ế ừ ấ ẳ ể ư ếnào, gi t n y hai đ u cánh, mu n bay. Đ n khi đ nh th n l i, ch m i ậ ẩ ầ ố ế ị ầ ạ ị ớtr n tròn m t, gi ng cánh lên nh s p s a đánh nhau. Ch lò dò v ợ ắ ươ ư ắ ử ị ềphía c a hang tôi h i:ử ỏ- Đ a nào c nh khoé gì tao th ? Đ a nào c nh khoé gì tao th ?ứ ạ ế ứ ạ ế

Tôi chui t t ngay vào hang, lên gi ng n m kh nh, b t chân ch ngũ. ọ ườ ằ ể ắ ữB ng nghĩ thú v : " Mày t c thì mày c t c, mày ghè v đ u mày ra ụ ị ứ ứ ứ ỡ ầcho nh đi, nh đ n đâu mày cũng không chui n i vào t tao đâu !"ỏ ỏ ế ổ ổ

M t tai ho đ n mà đ a ích k thì không th bi t tr c đ c. Đó là, không trông th y tôi, nh ng ch ộ ạ ế ứ ỷ ể ế ướ ượ ấ ư ịC c đã trông th y D Cho t đang loay hoay trong c a hang, ch C c li n quát l n :ố ấ ế ắ ử ị ố ề ớ- Mày nói gì ?- L y ch , em nói gì đâu ?ạ ịR i D Cho t l i vào.ồ ế ắ ủ- Ch i h ? Ch i này ! Ch i này.ố ả ố ố

M i câu "ch i này" ch C c l i giáng m t m xu ng. M C c nh cái dùi s t, ch c xuyên c đ t. Rúc ỗ ố ị ố ạ ộ ỏ ố ỏ ố ư ắ ọ ả ấtrong hang mà b trúng hai m , Cho t qu o x ng s ng lăn ra kêu váng. Núp t n đáy đ t mà tôi cũng ị ỏ ắ ẹ ươ ố ậ ấkhi p, n m im thít. Nh ng đã h c n t c, ch C c đ ng r a lông cánh m t lát n a r i l i bay là xu ng ế ằ ư ả ơ ứ ị ố ứ ỉ ộ ữ ồ ạ ốđ m n c, không chút đ ý đ n c nh kh đau v a gây ra.ầ ướ ể ế ả ổ ừBi t ch C c đi r i, tôi m i mon men bò lên. Trông th y tôi, D Cho t khóc th m thi t.ế ị ố ồ ớ ấ ế ắ ả ếTôi h i m t câu ng ng n :ỏ ộ ớ ẩ- Sao? Sao?Cho t không d y đ c n a, n m thoi thóp. Th y th tôi h t ho ng quỳ xu ng, nâng đ u Cho t lên mà ắ ậ ượ ữ ằ ấ ế ố ả ố ầ ắthan r ng :ằ- Nào tôi đâu bi t c s l i ra nông n i này! Tôi h i l m. Tôi h i h n l m! Anh mà ch t là ch t i cái t i ế ơ ự ạ ỗ ố ắ ố ậ ắ ế ỉ ạ ộngông cu ng d i d t c a tôi. Tôi bi t làm th nào bây gi ?ồ ạ ộ ủ ế ế ờ Tôi không ng D Cho t nói v i tôi m t câu th này :ờ ế ắ ớ ộ ế- Thôi, tôi m y u quá r i, ch t cũng đ c. Nh ng tr c khi nh m m t, tôi khuyên anh: đ i mà có thói ố ế ồ ế ượ ư ướ ắ ắ ở ờhung hăng b y b , có óc mà không bi t nghĩ, s m mu n r i cũng mang v vào mình đ y.ậ ạ ế ớ ộ ồ ạ ấ Th r i D Cho t t t th . Tôi th ng l m. V a th ng v a ăn năn t i mình. Giá tôi không trêu ch C c ế ồ ế ắ ắ ở ươ ắ ừ ươ ừ ộ ị ốthì đâu đ n n i Cho t vi c gì. C tôi n a, n u không nhanh chân ch y vào hang thì tôi cũng ch t toi r i.ế ỗ ắ ệ ả ữ ế ạ ế ồTôi đem xác D Cho t đ n chôn vào m t vùng c bùm tum. Tôi đ p thành n m m to. Tôi đ ng l ng gi ế ắ ế ộ ỏ ắ ấ ộ ứ ặ ờlâu, nghĩ v bài h c đ ng đ i đ u tiên.ề ọ ườ ờ ầ

Cu c Phiêu L u B t Ngộ ư ấ ờTôi t p suy nghĩ v m i hành đ ng c a mình. Lòng đoan v i lòng r ng t đây ph i bi t phân bi t hành ậ ề ọ ộ ủ ớ ằ ừ ả ế ệvi l l nh v i nh ng vi c làm có suy nghĩ. Nh th tôi b t đ u s ng bình tĩnh. Nh ng nh ng ngày s ng ố ỉ ớ ữ ệ ư ế ắ ầ ố ư ữ ốph ng l ng đó cũng ch đ c ít lâu. Bao nhiêu lâu thì tôi cũng không nh . R i tình c tôi tr i qua m t ẳ ặ ỉ ượ ớ ồ ờ ả ộcu c phiêu l u sóng gió và kỳ l .ộ ư ạ 

y là vào đ u mùa hè m t năm kia. Bu i sáng tôi đang đ ng ngoài c a g m m y nhánh c non ăn Ấ ầ ộ ổ ứ ử ặ ấ ỏđi m tâm. B ng đ ng cu i bãi ti n l i hai c u bé con, tay c m que, tay xách ng b n c. Th y bóng ể ỗ ằ ố ế ạ ậ ầ ố ơ ướ ấng i, tôi v i l n xu ng c , chui nhanh v hang.ườ ộ ẩ ố ỏ ềB ng ch c, tôi nghe ti ng chân b c thình th ch lo n trên đ u. Và ỗ ố ế ướ ị ạ ầríu rít ti ng nói, ti ng g i:ế ế ọ - Á, à. Này! - Cái gì? - Ch này đích r Ð t đùn m i tinh!ỗ ồị ấ ớ - , đúng. G m ch a, bao nhiêu đ t m i đùn. L i v t chân cu Ờ ờ ớ ử ấ ớ ạ ếc u m i vào còn nh n thín. Bé i! Ð a dao đây đ t khoét l , ậ ớ ẵ ơ ư ể ớ ỗđ ng y đi xách n c đi. Nhanh lên.ằ ấ ướ

L p t c tôi nghe ti ng th c dao chuy n c đ t và th y đ t r i l t xu ng ngay đ u. Bi t có bi n ậ ứ ế ọ ể ả ấ ấ ấ ơ ả ả ố ầ ế ếl n, tôi v i nh y lên n c cao trên ngách th ng. Ð ng đ y m t ch c thì th y có n c c t i. B n tr ớ ộ ả ấ ượ ứ ấ ộ ố ấ ướ ộ ớ ọ ẻđ n c đ nh lùa tôi ra. Nh ng m i đ t n c vào ch dâng đúng đ n vu t chân tôi r i l i rút đi. B i ổ ướ ị ư ỗ ợ ướ ỉ ế ố ồ ạ ởvì khi bình th i, tôi đã có ý đào cái ngách th ng r t cao và đào ra nhi u đ ng ngang. Bây gi n c ờ ượ ấ ề ườ ờ ướvào nh ng không có ch đ ng n c trong hang mà n c theo ngách thoát c ra ngoài.ư ỗ ọ ướ ướ ả

Hai đ a tr ranh l m. Chúng không ch u b . Chúng huỳnh hu ch ch y quanh, xem xét các d u v t. Nh t ứ ẻ ắ ị ỏ ỵ ạ ấ ế ấlà cái c u tên là Nh n. M y l n Bé đ n c không th y d bò ra đã toan đi nh ng Nh n c khăng khăng:ậ ớ ấ ầ ổ ướ ấ ế ư ớ ứ -T cam đoan v i c u th nào cũng ph i có. Mà l i là d to h ng nh t c . Cái th d c nó b o n c ớ ớ ậ ế ả ạ ế ạ ấ ơ ứ ế ụ ạ ướl m, ng p c râu trong n c nó cũng v n đ ng đ c, ph i ngâm n c đ n hàng gi thì d c m i ch u ắ ậ ả ướ ẫ ứ ượ ả ướ ế ờ ế ụ ớ ịs c mà chui ra. Bây gi mình ph i l p h t các ngách xung quanh cho n c đ ng l i trong hang, cu c u ặ ờ ả ấ ế ướ ọ ạ ật c th , th nào cũng tu i ra thôi.ắ ở ế ồ

Nói th là làm y nh v y, nghe r n gáy. L p t c tôi th y hang t i s m. Nh ng ngách ngang, ngách d c ế ư ậ ợ ậ ứ ấ ố ẫ ữ ọvào hang tôi đ u b l p c . Ch còn m i m t con đ ng chính đ chui ra. Chúng b t tôi ph i x c ra con ề ị ấ ả ỉ ỗ ộ ườ ể ắ ả ộđ ng y cho chúng tóm c . B y gi n c lùa đ n đâu đ ng đ n đ y và c dâng d n d n ... Tr c đ n ườ ấ ổ ấ ờ ướ ế ọ ế ấ ứ ầ ầ ướ ếl ng, sau l m c đ u, ch còn hai cái râu thò lên đ ng đ y. R i râu cũng ng p n t. Nh ng tôi v n c ư ủ ả ầ ỉ ụ ậ ồ ậ ố ư ẫ ốnh n th , không ch u ló đ u ra. Tôi nghĩ n c có ng p cũng ch ng p m t ch c r i l i th m vào đ t, đ t ị ở ị ầ ướ ậ ỉ ậ ộ ố ồ ạ ấ ấ ấnày là đ t cát, tôi nh n th đ c.ấ ị ở ượ Song dù đ t th m n c kho th cũng không ph i cách b n v ng. Qu nhiên, ch ng m y ch c đ t cát ấ ấ ướ ẻ ế ả ề ữ ả ẳ ấ ố ấcũng đã ng m no n c, không ch u th m n a, v y là n c l i lên.ấ ướ ị ấ ữ ậ ướ ạ ứ Tôi lo quá, phen này ph i bò ra m t. Ôi thôi, n u bò ra bây gi , đ i tôi còn gì? Hai đ a tr kia sẽ b t tôi ả ấ ế ờ ờ ứ ẻ ắđem v làm mi ng m i ngon cho con gà ch i, con ho mi, con sáo m gà c a chúng x i ngon. B n cá ề ế ồ ọ ạ ỡ ủ ơ ọch u chim l ng y mà v đ c món ăn m màng nh th ng tôi th này thì ph i bi t là thích. Mà c gan ậ ồ ấ ớ ượ ỡ ư ằ ế ả ế ứli u chôn chân đây thì cũng ch t ng t, ch t đu i m t.ề ở ế ạ ế ố ấ

R i, tuy không đ nh ra h n nh ng m i l n n c c vào, tôi c t ồ ị ẳ ư ỗ ầ ướ ộ ứ ựnhiên nhích ng i ra m t m Làm nh v y tôi th y đ u tôi đ c ườ ộ ảỵ ư ậ ấ ầ ượthò lên m t n c. Nh th nghĩa là tôi l i hít đ c m t ít không khí. ặ ướ ư ế ạ ượ ộ Có d ch u h n. T đ y, h b n tr đ n c vào, tôi l i h i nhoi ra ễ ị ơ ừ ấ ễ ọ ẻ ổ ướ ạ ơm t tí, m t tí mà không c m th y mình đang nhoi d n ra.ộ ộ ả ấ ầ

Không may cho tôi bi t bao! Tôi không bi t r ng nh th , tuy có đ c th d , nh ng nguy hi m là m i ế ế ằ ư ế ượ ở ễ ư ể ỗl n nh c chân lên là nhích ra. Th r i, m t l n n c v a rút xu ng d i khoeo, đ t nhiên ngoài c a ầ ấ ế ồ ộ ầ ướ ừ ố ướ ộ ở ửhanh b n tr trông vào th y cái đ u tôi.ọ ẻ ấ ầ -Ðây r i ! Ð u to g c, bóng quá.ồ ầ ộTôi vôi r t ngay và Song đã mu n. H trông th y tôi r i. Ðã trông th y là h ph i b t cho kỳ đ c. ụ ọ ộ ọ ấ ồ ấ ọ ả ắ ượQu nhiên, n c càng d i vào, ti ng hò hét càng t n, có lúc, ti ng chân tay v , gi m do rung chuy n c ả ướ ộ ế ợ ế ỗ ậ ạ ể ảđ t b n bên. Tôi run ng i lên, tôi bí th , tôi vùng v y vì b c n c. R i trong b ng không đ nh mà chân ấ ố ườ ở ẫ ứ ướ ồ ụ ịl i c nh c d n ra. B ng nghe m t ti ng xo t ngay sau l ng, nh ti ng sét. Quay l i. M t thanh n a, ạ ứ ấ ầ ỗ ộ ế ạ ư ư ế ạ ộ ứl i c m t mũi dao n a, đã th ch xu ng, ch n ngang đ ng vào cu i hang. Thì ra hai đ a tr khôn ạ ả ộ ữ ị ố ắ ườ ố ứ ẻngoan, trông m t n c đ ng bi t tôi đã chui ra đ ng c a t . H xiên dao xiên n a xu ng ch n sau l ng ặ ướ ộ ế ứ ử ổ ọ ứ ố ặ ưtôi. N u trúng ng i tôi thì đ t đôi ng i ! Nh ng tôi ch a k p gi t mình, đã có c m t ng cái thanh ế ườ ứ ườ ư ư ị ậ ả ưởn a ch n l ng đ ng b y tôi ra. Hai đ a tr , đ a thì đ y thanh n a, đ a thì ng i gõ vào cái ng b ứ ẹ ư ươ ẩ ứ ẻ ứ ẩ ứ ứ ồ ố ơđ ng n c, m m kêu thòm thòm gi cách làm tr ng ngũ liên do n t, thúc gi c vang c bãi.ự ướ ồ ả ố ạ ạ ụ ả B h t m nh. bí quá tôi li n nh y ra.ị ấ ạ ề ả -Anh em … i ! D c ! D c !ơ ơ ế ụ ế ụ -Ha Ha! B t đ c d c !ắ ượ ế ụ -To b ng b n th ng ve s u !ằ ố ằ ầ -D c mà l ế ụ ị !

Nh n tóm đ c tôi. Tôi c n cho c u bé m t mi ng vào ngón tay, nó ớ ượ ắ ậ ộ ếkêu thét. Tôi b i cho cái đ p h u, nó buông r i tôi ra. Ð c d p, tôi ồ ạ ậ ờ ượ ịv i nh y tr n vào gi a bãi c . Nh ng hai đ a tr , đ a c m gi ộ ả ố ữ ỏ ư ứ ẻ ứ ầ ỏđ a c m ng b đu i theo úp tôi. Ch loáng m t, tôi đã n m ch ng ứ ầ ố ơ ổ ỉ ắ ằ ổvó gi a gi . Tôi c c n cái nan gi m ng r t, nh ng ch a nhay ữ ỏ ố ắ ỏ ỏ ớ ư ưđ c m t nào thì h đã đem bu c túm cái đít gi l i khi n tôi ượ ắ ọ ộ ỏ ạ ếkhông nhúc nhích, c a qu y đ c n a. H x p ng b xách n c ự ậ ượ ữ ọ ế ố ơ ướvà các đ ch i l i, r i b đ m, r a chân r a tay và đem tôi theo.ồ ơ ạ ờ ờ ầ ử ử

H vui v ra v . Chân b c theo nh p, tay múa, mi ng hát ý o ra v khoái t l m. ọ ẻ ề ướ ị ệ ẻ ỷ ắN m tròn trong đáy gi , tôi đ a m t nhìn l n cu i phong c nh n i tôi . C non xanh r n, n c b c ằ ỏ ư ắ ầ ố ả ơ ở ỏ ờ ướ ạmênh mang. N ng vàng tr i trên lá cây, vàng m t màu t i l lùng. Lòng tôi đau nh c t, hai hàng ắ ả ộ ươ ạ ư ắn c m t tuôn r i. D n d n m i b c m t xa. Ngo nh đ u l i không trông th y n a, th là khu t ướ ắ ơ ầ ầ ỗ ướ ộ ả ầ ạ ấ ữ ế ấh n. Phen này tôi t t ch t.ẳ ấ ếHai đ a tr đem tôi ra kh i bãi, qua m t quãng đ ng ngo t nghoéo bên thành tre r m r p, t i m t l i ứ ẻ ỏ ộ ườ ắ ậ ạ ớ ộ ốđi nh men đ n m t cái c ng tán. Nh n vào nhà c t m i th đ đ c " đúc " d , còn Bé thì đ t gi ỏ ế ộ ổ ớ ấ ọ ứ ồ ạ ế ặ ỏxu ng.ố Bi t s ph n mình s p đ c đ nh đo t, tôi th y h i h p và l nh c sáu gan bàn chân. S p làm m i cho ế ố ậ ắ ượ ị ạ ấ ồ ộ ạ ả ắ ồgà, cho chim chăng? Nh ng quanh đây, tôi không nghe ti ng móng chim ho mi cào vào nan l ng, cũng ư ế ạ ồkhông th y con gà ch i đ m t tía tai nào. Tôi h i yên yên.ấ ọ ỏ ặ ơ Nh n trong nhà ra. Bé nói:ớ ở - Ðem th ng d này qu ng ra ao cho " x " v t b u c a chúng mình " x c " m t b a, Nh n .ằ ế ẳ ừ ị ầ ủ ự ộ ữ ớ ạTôi gi t ng i đánh thót m t cái. Nh ng Nh n xua tay, b o:ậ ườ ộ ư ớ ả -Không ! Ðúc đ c th ng d c th này, hi m l m. D này là d c , gan li n t ng quân đây. Th ng ượ ằ ế ụ ế ế ắ ế ế ụ ề ướ ằTh nh hôm n cũng có m t con d , nó khoe d nó kho nh t, cho đánh nhau, th ng d nào cũng ph i ị ọ ộ ế ế ẻ ấ ằ ế ảthua. (Tôi đã h i nóng gáy và ng a hai cái càng). Chúng ta nên b d c này vào l ng đem sang nhà ơ ứ ỏ ế ụ ồth ng Th nh cho đánh nhau v i th ng d bên y. Ð xem a ...ha ...th ng b i nh th nào ... Bé v tay:ằ ị ớ ằ ế ấ ể ắ ạ ư ế ỗ - Ph i, ph i l m.ả ả ắ y th là tôi không ch t. Ði u may m n không l ng tr c ra đ c.Ấ ế ế ề ắ ườ ướ ượ

Hai c u bé đem giam tôi vào m t cái l ng tre v n đ đ ng châu ch u, ậ ộ ồ ố ể ự ấcó c a gài then ch c ch n. Tôi đành n m yên, ch s thay đ i nào đó ử ắ ắ ằ ờ ự ổmà tôi không th t ng t ng ra đ c. Tôi ch bi t th là tôi s p ph i ể ưở ượ ượ ỉ ế ế ắ ảđi đánh nhau. Nh ng c nói đ n đánh nhau tôi l i mu n múa chân lên. ư ứ ế ạ ố Quên c cái thân tù đáng nhẽ ph i tìm cách th nào cho đ c t do. ả ả ế ượ ựTâm tính ngông nghênh c a tôi mu n hung hăng tr l i nh d o tr c.ủ ố ở ạ ư ạ ướ

Bu i tr a, qu nhiên anh em nhà y đem tôi sang cho " giáp chi n" v i m t c u d nhà bên c nh.ổ ư ả ấ ế ớ ộ ậ ế ạNh n đ ng ngoài ngõ g i :ớ ứ ọ -Th nh i, Th nh !ị ơ ịTh nh t trong nhà ch y raị ừ ạ -Cái gì th ?ế - D c tao đây, có gi i đem d mày ra ch i nào.ế ụ ỏ ế ọTh nh c i khanh khách, v coi th ng, quay vào xách l ng d ra. C b n r nhau đ n gi a khu v n ị ườ ẻ ườ ồ ế ả ọ ủ ế ữ ườl a th a bóng cây nhãn lùn. Chúng n m s p xu ng c , lúc nào thích thì cong chân lên đ p không khí. ư ư ằ ấ ố ỏ ạChúng giáp hai cách c a l ng d làm m t cho th t ch c, nh đuôi toa n k c a toa kia lúc tàu ho ch y, ử ồ ế ộ ậ ắ ư ọ ề ử ả ạr i m i rút then ra đ hai th ng d chúng tôi không mu n cũng ph i xông sang l ng c a nhau.ồ ớ ể ằ ế ố ả ồ ủ

Chàng d n nh y tót sang l ng tôi. Ái chà, v ta đâ H n bé h n tôi ế ọ ả ồ ẻ ỵ ắ ơm t chút. Nh ng h n ng o m n và x c x c làm sao! Bé lo t cho t ộ ư ắ ạ ạ ấ ượ ắ ắth mà đã b t ch c đâu đ c cái b m t h m h m, khinh kh nh t ế ắ ướ ượ ộ ặ ờ ợ ỉ ừcái dáng chân đi kh ng khi ng, v coi thiên h nh rác. Thoáng th y ụ ệ ẻ ạ ư ấđã l n ti t. V a th y tôi, h n vu t rung hai s i râu nói :ộ ế ừ ấ ắ ố ợ - , , chú mày đ m t ra th kia thì li u có m y h i s c, ch u n i Ờ ờ ờ ặ ế ệ ấ ồ ứ ị ổn a cái đá song phi c a ta không?ử ủRõ ch i tai ! Tôi đã cáu l m. Nh ng l sao lúc y tôi v n t ra d u ố ắ ư ạ ấ ẫ ỏ ịdàng đ c. Có lẽ vì lòng quá khinh b .ượ ỉ - Này anh kia ! Làm chi mà m lên . Ð a khôn ngoan đ i thì không ầ ứ ở ờnên nói tr c.ướH n nhe răng ra h m hè :ắ ằ - M c k ! Có gi i thì ra đây ch i nhau ch đ ng nói xó đ y à?ặ ệ ỏ ơ ứ ứ ấ

Máu nóng trong ng i tôi sôi sùng s c, t ng nghe ti ng đ c. Bi t quân ườ ụ ưở ế ượ ếnày không ph i quân ăn l i, tôi bèn nh y ph t đ n, chúng tôi b t đ u đánh ả ờ ả ắ ế ắ ầnhau gi a nh ng ti ng c i reo, v tay c a ba đ a tr . M i qu n th o ữ ữ ế ườ ỗ ủ ứ ẻ ớ ầ ảvài hi p, tôi đã rõ anh d l u láo kia, ch i v i tôi, không đ c m y n s c. ệ ế ế ọ ớ ượ ấ ả ứÐúng th , tôi ch th c m nh m t chi c đ p càng, h n đã b ng a ra. Tôi ế ỉ ọ ạ ộ ế ạ ắ ổ ửb i thêm chi c đá n a, h n c máu m m đen sì, gãy m t c ng, lăn quay. ồ ế ữ ắ ộ ồ ộ ẳTôi ch ng thèm đánh them, ch ghé xu ng t n tai h n, l nh lùng b o :ẳ ỉ ố ậ ắ ạ ả - Cho mày bài h c thu c lòng v s h ng hách nhé. T gi ch a đi con . ọ ộ ề ự ố ừ ờ ừ ạH n ch còn bi t có vi c run r y ch p chân, l y r i rít.ắ ỉ ế ệ ẩ ắ ạ ố

Nh ng n u t đ y chàng d kia có th bi t ch a cái thói ngông nghênh thì tôi l i ăn ph i đũa c a h n. ư ế ừ ấ ế ể ế ừ ạ ả ủ ắB nh ngông nghênh c a h n lây sang tôi, th m i kỳ l ch .ệ ủ ắ ế ớ ạ ứLàm sao tôi đâm kh n ki p đ n nh v Th t tôi không c t nghĩa đ c h t cái khúc khu u c a tính t ố ế ế ư ậỵ ậ ắ ượ ế ỷ ủ ựkiêu và t đ i. Tôi ch bi t th là nh ng cái hung hăng gàn b ng và lên m t hão huy n đ u óc tôi ự ạ ỉ ế ế ữ ướ ặ ề ở ầch a g i đ c s ch h n. Khi tôi đá ngã th ng d kia r i, m ng nó r i, thì tôi l i nghĩ n nh tôi r ng : " ư ộ ượ ạ ẳ ằ ế ồ ắ ồ ạ ị ằ Ồmình gi i đ y. Mình gi i th t. Ch g y khẽ m t cái mà th ng cha đã lăn chiêng ".ỏ ấ ỏ ậ ỉ ả ộ ằVà ch nh cái đá xoàng y mà ti ng tăm tôi vang r n, ít nh t là trong cái xóm này. Tôi ph ng mũi.ỉ ờ ấ ế ộ ấ ổLũ tr trong xóm thi nhau đi " đúc " d , đào d , săn d đem v cho ch i v i tôi- tôi đã tr nên tay võ gi i ẻ ế ế ế ề ọ ớ ở ỏkhét ti ng. Ph i, d nào tôi cũng ch phóng vài các đ p h u, c u ta đã ch y bán xác. H i y, tôi đ ng ế ả ế ỉ ạ ậ ậ ạ ồ ấ ươgi a tu i thanh xuân, s c l c c ng tráng, nh t là thêm cái tính kiêu tính h m ch ng coi ai ra gì nên c ữ ổ ứ ự ườ ấ ợ ẳ ứcàng làm b . ộVì tôi th ng t n nên hai c u cho lên đ ng u ng s ng trên giàn m ng t i, g i là lên ch i s ng trên giàn ắ ợ ậ ứ ố ươ ồ ơ ọ ơ ươm ng t i, nh ng v n b m t s i ch bu c vào càng. Tôi có th c n đ t s i ch d nh ch i nh ng tôi ồ ơ ư ẫ ị ộ ợ ỉ ộ ể ắ ứ ợ ỉ ễ ư ơ ưkhông c n. Tôi u ng t ng gi t s ng lóng lánh trên lá m ng t i r i ung dung ca hát trong nh b trói ắ ố ừ ọ ươ ồ ơ ồ ả ịbu c nh th . T quá n a, mu n làm đ p lòng hai c u bé, tôi ch loanh quanh c ngày c nh cái h p diêm ộ ư ế ệ ữ ố ẹ ậ ỉ ả ạ ộbu ng ng c a tôi, không nghĩ đi đâu xa m t b c. Th nh tho ng, cao h ng, tôi đ p hai càng c t ti ng ồ ủ ủ ộ ướ ỉ ả ứ ạ ấ ếgáy riii ... riiii, ôi tôi đã quên cái thân b đem làm trò ch i. M u lá c non và thói ngông cu ng đã khi n ị ơ ẩ ỏ ồ ếtôi đâm ra ngu t i đ n th .ố ế ế

Nh ng m t ngày kia, tôi ph i c m n m t s tình c đã đ n m m t tôi.ư ộ ả ả ơ ộ ự ờ ế ở ắTôi v n đi đánh nhau thuê, mua vui. Tôi v n đ c đem đi ch i nhau nh th . Ð i th c a tôi l n này là ẫ ẫ ượ ọ ư ế ố ủ ủ ầm t anh chàng có b cánh ch a kín l ng, ng i m i dài b ng n a tôi. V a b đ y vào đ ng đ i di n, ộ ộ ư ư ườ ớ ằ ử ừ ị ẩ ứ ố ệanh ta đã nháo nhác kêu tru tréo : - Em l y bác, em l y bác, bác tha cho em. Bác là ng i l n, bác đã có r ng có càng to r i, còn em, em ạ ạ ườ ớ ằ ồv a ra đ i có m y hôm, hôm qua đ c m em d t cho đi riêng thôi mà.ừ ờ ấ ượ ẹ ắ ở

Xi n Tócế(Capricorn beetle)

Tôi th n nhiên. Tôi xông vào chi n ngay th ng bé, nó khóc hu hu r i ch y ả ế ằ ồ ạquanh l ng. M y đ a tr xem ch i d c i ha h . Tôi l i càng n i hăng.ồ ấ ứ ẻ ọ ế ườ ả ạ ổ Có m t anh Xi n Tóc bay xè xè trên tr i r i đ u xu ng cành nhãn g n ộ ế ờ ồ ậ ố ầđ y, nhìn đám d ch i nhau. Anh Xi n Tóc v nh hai cái s ng dài nh hai ấ ế ọ ế ể ừ ưchi c l ng cong cong có kh c t ng đ t, chõ xu ng m ng tôi :ế ư ắ ừ ố ố ắ - D mèn ngh ch ngác kia ! Mày to đ u th mà mày n đánh th ng bé ế ế ầ ế ỡ ằb ng ng n y à? Không đ c quen thói b t n t.ằ ầ ấ ượ ắ ạ

Tôi ngo nh nhìn lên : anh Xi n Tóc l c l ng và uy nghi b c mình trong b giáp đ ng hun r t c ng, b ả ế ự ưỡ ọ ộ ồ ấ ứ ộm t hung t n l m. Nh ng tôi cóc s . Coi b ch ng làm gì n i tôi! B i tôi bi t anh ta cũng hãi lũ tr , ch ặ ợ ắ ư ợ ộ ẳ ổ ở ế ẻ ỉđ ng trên cây, không dám xu ng.ứ ốTôi hích mũi ra m t câu:ộ -Ng a m m!ứ ồR i tôi l i đu i đánh th ng bé nh th ng. Tôi ng ngáo v t lên tr c, h ch càng, ch n. Th m h i, m i ồ ạ ổ ằ ư ườ ổ ụ ướ ế ặ ả ạ ớn m thêm có cái đá h u, th ng bé đã quay đ và ch còn thoi thóp th . Tôi cũng ch ng bi t th nào là ế ậ ằ ơ ỉ ở ẳ ế ếth ng xót. Tai tôi ch nghe có ti ng hoan hô râm ran c a b n tr .ươ ỉ ế ủ ọ ẻTh y không ngăn n i tôi mà tôi còn đánh g n ch t chú d nh , Xi n Tóc nghi n răng ken két, chõ hai cái ấ ổ ầ ế ế ỏ ế ếs ng dài xu ng, quát:ừ ố - A đ c! Mày gi h n! B o l i ph i không nghe, r i sẽ bi t tay.ượ ờ ồ ả ờ ả ồ ế

Tôi còn trêu t c, ng c răng lên:ứ ướ - Có gi i thì xu ng đây ch i nhau.ỏ ố ơR i tôi ung dung nh m nhánh c lũ tr v a tranh nhau tu n vào th ng cho tôi. Làm nh không thèm ồ ắ ỏ ẻ ừ ồ ưở ưđ ý đ n câu chuy n v t! Xi n Tóc t c rung s ng, rung răng, nh ng không bi t làm th nào, vì có lũ tr ể ế ệ ặ ế ứ ừ ư ế ế ẻng i đông trên bãi c . Cu i cùng, Xi n Tóc c t cánh vù đi. Tôi ch ng thèm đ ý. , anh chàng kho thì có ồ ỏ ố ế ấ ẳ ể Ừ ẻkho đ y, nh ng đâu có th làm gì n i tôi. ẻ ấ ư ể ổÐêm hôm y, theo th ng l , b n tr đem tôi ra ngoài gian m ng t i, đ tôi u ng s ng t m b và th ấ ườ ệ ọ ẻ ồ ơ ể ố ươ ẩ ổ ởhít khí tr i trong lành. Trên cao, m t trăng sáng v ng v c, làn gió đ a đ y nh ng chi c lá tre dài và ờ ặ ằ ặ ư ẩ ữ ếnh n đ m s ng óng ánh thành m t nét s c trong bóng trăng. Tôi du i th ng c chân, c cánh, v a ôn ọ ẫ ươ ộ ắ ỗ ẳ ả ả ừm t bài võ, v a hát, ng ng đ u nhìn vòm tr i trăng sáng và ch c là v m t tôi lúc y có t đ c t mãn ộ ừ ẩ ầ ờ ắ ẻ ặ ấ ự ắ ựl m. ắÐ ng ung dung th , l ng nghe ti ng cái máy gì xè xè đâu d n t i bên c nh. R i anh Xi n Tóc oai linh ươ ế ắ ế ầ ớ ạ ồ ếban chi u v t h cánh xu ng ngay bên nách tôi. Tôi rú lên m t ti ng kinh kh ng. Tôi c ng c khoeo, ề ụ ạ ố ộ ế ủ ứ ảkhông nhích ch y đ c. Tôi không ng . Phen này ch t th t ch không ch i.ạ ượ ờ ế ậ ứ ơPhen này ch t th t ch không ch i! Răng nó nh s t th kia, cái vu t chân nh dao th kia. M t mình ế ậ ứ ơ ư ắ ế ố ư ế ộtôi n i v ng v th này. T t ch t!ở ơ ắ ẻ ế ấ ế

Tuy tôi c mím môi, mà cánh ,mà chân,mà ốcàng tôi c run lên b n b t. Xi n Tóc nghé ứ ầ ậ ếnghiêng hai cái s ng c i nh t ch nh o:ừ ườ ạ ế ạ -Rõ đ hèn! Sao lúc chi u h ng hách ồ ề ốth !ếR i Xi n Tóc l c t i:ồ ế ụ ộ - Này ta h i, mày đáng khép t i gì?ỏ ộ -L y anh .....ạ

Có lẽ lúc b y gi tôi cu ng quýt nh ng đi u b đáng x u h và n c c i khi n Xi n Tóc khinh b đ n n i ấ ờ ố ữ ệ ộ ấ ổ ự ườ ế ế ỉ ế ỗkhông thèm gi t tôi cho b n g m. B i v y tôi ch th y Xi n Tóc cúi hai cái s ng sát m t tôi, kênh mũi ế ẩ ươ ở ậ ỉ ấ ế ừ ặtôi lên mà b o r ng:ả ằ - Á bây gi thì co vòi l i r i có ph i không ... Còn gì x u b ng c y s c mà đi b t n t. Khôn ngoan đá đáp ờ ạ ồ ả ấ ằ ậ ứ ắ ạng i ngoài ... Ta tha cho l n này. Nh ng ta hãy t m m n đi c a mày hai cái râu. Ð t đây m i khi ườ ầ ư ạ ượ ủ ể ừ ỗmày làm vi c gì b y b , hãy s lên chi c râu c t, lúc y nh l i l i ông Xi n Tóc nhé. ệ ậ ạ ờ ế ụ ấ ớ ạ ờ ếNói r i Xi n Tóc đ a răng lên c t c t luôn hai s i râu m t óng trên đ u tôi. Ðau đi ng, mà tôi đành ồ ế ư ắ ụ ợ ượ ầ ếng m tăm, không dám hé răng. ậÐ ng đ i nhi u bài h c, m i bài h c m t ki u, ch u nghĩ thì h c đ c, h c gi i, b ng không thì kh n ườ ờ ề ọ ỗ ọ ộ ể ị ọ ượ ọ ỏ ằ ốkh nh th này đây. Cho đ n bây gi tôi v n tr c lông l c b i m t hai s i râu t cái tích tôi đ c thêm ổ ư ế ế ờ ẫ ọ ố ở ấ ợ ừ ượbài h c m i v a đ t v a đau đêm y.ọ ớ ừ ắ ừ ấ

Nh ng cũng vì th mà tôi t nh ng . Tr i i, th ra t khi b hai đ a tr b t vào vòng u t i, tôi đi đánh ư ế ỉ ộ ờ ơ ế ừ ị ứ ẻ ắ ốnhau làm trò c i cho thiên h , tôi ch làm ác mà tôi không bi t. Mà nh ng k b tôi đánh, h cũng là ườ ạ ỉ ế ữ ẻ ị ọh hàng xa g n nhà d c . Tôi th dài, th m nghĩ:ọ ầ ế ả ở ầ -Hôm tr c ta đã v ng đi u l m l i, bây gi l i m c l i n a ... Ôi, ta hèn quá. Cũng may bác Xi n ướ ướ ề ẫ ỗ ờ ạ ắ ỗ ữ ếTóc không gi t ngoém ngay ta đi. M i bi t đ i này h d ai b t n t n i ai. Ta đánh k y u h n ta thì ế ớ ế ờ ồ ễ ắ ạ ổ ẻ ế ơk khác m nh h n ta đánh ta. Thôi thôi, gi c mê kia đã t nh ra r i.ẻ ạ ơ ấ ỉ ồ Nghĩ đ c th , lòng tôi m i t m yên. Nh ng nói cho h t nhẽ, n u bây gi tôi mu n b tính hung hăng ượ ế ớ ạ ư ế ế ờ ố ỏx ng b y đi thì tôi nh t quy t ph i r i hai đ a tr này ra. B i m c đích c a h là đ b t tôi làm trò ằ ậ ấ ế ả ờ ứ ẻ ở ụ ủ ọ ể ắcho ng nhau, cho h c i. Văng v ng bên tai tôi hai ti ng thoát ly. ả ọ ườ ẳ ế

Thoát Kh i Cái L ng Tùỏ ồTôi b i h i mu n đi ngay lúc y. N m trong l ng, tôi trông th y c a l ng ồ ồ ố ấ ằ ồ ấ ử ồch a cài. Th là tôi bò ra luôn.ư ếNh ng cũng ngay lúc y, Bé và Nh n t đâu ch y t i, kêu lên:ư ấ ớ ừ ạ ớ - Á á! R i Bé n m gáy tôi ném vào l ng. Không bao gi tôi c m th y nh c nhã ồ ắ ồ ờ ả ấ ụh n! T lúc y, tôi b canh gi khác h n m i khi. Bu i t i, v n đ c lên ơ ừ ấ ị ữ ẳ ọ ổ ố ẫ ượgiàn m ng t i nh ng ph i n m trong l ng, không ai cho nghênh ngáo ồ ơ ư ả ằ ồngoài tr i nh m i khi - dù là nghênh ngáo v i s i ch bu c vào b n. ờ ư ọ ớ ợ ỉ ộ ẹ

Th y tôi đâm ra lù dù l th , b n tr ch bi t ra công săn sóc. Nh ng h càng săn sóc thì lòng tôi càng ấ ả ế ọ ẻ ỉ ế ư ọchán ng t, càng c m th y h nuôi béo thân mình đ làm chuy n mua vui. Tôi ăn đu nh đo ng, nh m ắ ả ấ ọ ể ệ ể ả ấnháp. D n d n, b n tr cũng chán tôi.ầ ầ ọ ẻTrò tr ch i cái gì cũng th ng hay chóng chán. Vì không hi u đ c cái m và đ u óc nghĩ ng i c a tôi ẻ ơ ườ ể ượ ố ầ ợ ủb y gi , chúng cho tôi là b nh gì đ y, có lẽ b đau d dày. R i, c b vào l ng toàn th c th ng h ng ấ ờ ệ ấ ị ạ ồ ứ ỏ ồ ứ ỏ ượ ạmà ch th y tôi đ ng đ nh, nh ch răng thì s săn sóc cũng nh t d n. H l i xách ng, dao và que n a, hì ỉ ấ ủ ỉ ế ự ạ ầ ọ ạ ố ứh c đúc d , m i tìm cu c ch i khác.ụ ế ả ộ ơTh r i, c m nghĩ mãi, tôi đâm ra m đau th t. Tôi c m th y kh c kh r i tôi ng t mũi, nh c đ u ế ồ ứ ố ố ậ ả ấ ặ ừ ồ ạ ứ ầluôn. M y l n b mang đánh nhau, tôi ch đ ng yên. Anh d bên l ng kia sang cũng không dám đánh tôi, ấ ầ ị ỉ ứ ế ồth là nh t trò. Nghĩa là tôi không còn ho t bát, kho kho n nh tr c n a. M y ngày không nh ca ế ạ ạ ẻ ắ ư ướ ữ ấ ớhát, bu i sáng bu i chi u không gáy chào hoàng hôn và bình minh.ổ ổ ề

Tôi càng th m thía nung n u ý nghĩ tr n đi. Tôi ch m t d p khác. ấ ấ ố ờ ộ ịTrong nh ng ngày ch đ i, bu n i là bu n. Tôi bu n l m, bu n t ng ch t ữ ờ ợ ồ ơ ồ ồ ắ ồ ưở ếđi đ c. Ph n thì ăn năn t i l i. Ph n thì ngao ngán đ i mình. Cu c đ i đã ượ ầ ộ ỗ ầ ờ ộ ờn a th i xuân mà nay ch a làm n i đi u gì g i là có ích. Ch nh ng nay l m ử ờ ư ổ ề ọ ỉ ữ ầmai l i. Tôi rũ, ch ng bu n ăn, ch ng bu n đi, đ ng cũng không bu n đ ng. ỗ ủ ẳ ồ ẳ ồ ứ ồ ứSu t ngày n m ph c v , th dài. ố ằ ụ ị ở

M t hôm, Nh n th y tôi n m l đ , bèn b o Bé:ộ ớ ấ ằ ử ử ả - Không ph i nó đau d dày đâu. Th ng d này đánh nhau nhi u quá đ n n i ki t s c nên bây gi m c ả ạ ằ ế ề ế ỗ ệ ứ ờ ắb nh ho lao. Chúng mình ch nên nuôi m t th ng d m. Th nó đi, Bé . ệ ả ộ ằ ế ố ả ạBé gàn: - Th thì ph i đem ra ao cho v t b u ăn.ế ả ị ầTôi l nh đ n t n hai chân răng:ạ ế ậ - Không, th cũng phí. Ta sẽ đem nó làm cúp đá bóng. Cúp đá bóng là m t d c . Th mà oai!ế ộ ế ụ ếR i hai đ a kéo nhau đi r t t c tr trong xóm h p b n l i đá bóng ăn gi i th ng. Cái " cúp" y đúng ồ ứ ủ ấ ả ẻ ợ ọ ạ ả ưở ấlà d tôi v y. Thân tôi l i thành cái gi i th ng, nghĩ c c quá. ế ậ ạ ả ưở ựKhông đ y m t lúc đã có m t lũ đ n m i, m i lăm đ a kéo đ n. Chúng r nhau ra ngoài bãi, đem theo ầ ộ ộ ế ườ ườ ứ ế ủtôi ra. Ðám tr chia làm hai phe. M t đ a đã nh t đ c v n nào v m t qu b i đ làm bóng.ẻ ộ ứ ặ ượ ở ườ ề ộ ả ưở ểTôi đ c đ t tr nh tr ng đ ng trong cái n p v diêm m i, trên m t hòn g ch. Nh n giao h n các b n:ượ ặ ị ọ ứ ắ ỏ ớ ộ ạ ớ ẹ ạ - Bên nào đ c ba " gôn" tr c thì ăn th ng lão d này. A lê ... toe toe toe ...ượ ướ ưở ế

Tôi đ ng th ng, l y v m t t i t nh, vui nh cũng đ ng xem đá bóng. Không ai nghi ng gì c . Cũng ứ ẳ ấ ẻ ặ ươ ỉ ư ươ ờ ảth t là b n tr con thì m i s ý nh th . C h i thoát ly có th s p đ n r i. Ðôi bên tranh nhau đá qu ậ ọ ẻ ớ ơ ư ế ơ ộ ể ắ ế ồ ảbóng b i m i lúc m t k ch li t h n. Ðám này đá bóng cũng xoàng. Tôi nh n xét th . Có c u c gi m ưở ỗ ộ ị ệ ơ ậ ế ậ ứ ẫvào bóng, ngã b ch ng. Có c u biu vai chèn nhau rách to c c áo, y v y mà v n m i mê, hò hét vang ổ ử ậ ạ ả ấ ậ ẫ ảgóc bãi.

Soccer Prize!

Nh ng tôi cũng v i nh n ra tôi đ ng đây không ph i đ xem đá bóng, ư ộ ậ ứ ả ểth là trong khi b n tr đang xô đ y k ch li t trên bãi thì tôi len lén ế ọ ẻ ẩ ị ệr i n p bao diêm, bò kh i b g ch v . Tôi l n ra đ u v n, chui vào ờ ắ ỏ ệ ạ ỡ ẻ ầ ườđám c r m, r i chu n th ng đ n t n b i d a d i đ ng xa. X l ng ỏ ậ ồ ồ ẳ ế ậ ụ ứ ạ ằ ổ ồm t cái, kh i m ngay, nhanh th !ộ ỏ ố ếCh ng bi t lúc tan cu c bóng, th y m t cái gi i th ng quí giá, b n ẳ ế ộ ấ ấ ả ưở ọtr có cáu k nh mà cãi nhau không.ẻ ỉ

Khi đã đ c th nh th i đ ng trong b i d a xanh m , ti ng hò reo c a b n ượ ả ơ ứ ụ ứ ờ ế ủ ọtr nghe đã xa l m, không còn lo ng i gì n a, tôi m i du i cánh v n vai th ẻ ắ ạ ữ ớ ỗ ươ ởm t h i dài. Tôi v i g m m t tí c cho đ đói. M y b a nay, qu là tôi cũng ộ ơ ộ ặ ộ ỏ ỡ ấ ữ ảv m thêm đ đ ph i đi ch i nhau, cho nên nh n ăn, có m t m i đi th t. ờ ố ể ỡ ả ọ ị ệ ỏ ậNo r i, tôi ph ph c xu ng ch m chân, đánh m t gi c ng ngon.ồ ủ ụ ố ụ ộ ấ ủLúc t nh d y, xung quanh và đ ng xa, ch có cái im l ng ch p ch n bu i tr a. ỉ ậ ằ ỉ ặ ậ ờ ổ ư Lũ tr ch c đã v trong xóm. Nghĩ xa, nghĩ g n, trong b ng tôi phân vân. ẻ ắ ề ầ ụN a mu n m t phen đi ch i xa l i n a mu n v thăm nhà.ử ố ộ ơ ạ ử ố ề

D u sao, trong m y ngày qua, tôi cũng n y ra m t ý nghĩ r t đ p là đã ẫ ấ ả ộ ấ ẹđ c th y m t đ t này bao la, không ph i ch có cái b ru ng, cái đ m ượ ấ ặ ấ ả ỉ ờ ộ ần c c a quê mình. Có ph i trong c nh trói bu c l i hay có nh ng ao c ướ ủ ả ả ộ ạ ữ ướphóng khoáng chăng? Ch bi t, lũ tr kia giam gi mình, nh ng phong ỉ ế ẻ ữ ưc nh non n c thì bao gi cũng ch đón và thúc gi c ta hãy vui chân lên, ả ướ ờ ờ ụhãy c đi cho kh p th gian, đ i trai mà không bi t bay nh y, không bi t đó ố ắ ế ờ ế ả ếđây thì cu c s ng sẽ nh t nhẽo l m.ộ ố ạ ắ

Sau cùng, tr c khi đi, tôi quy t đ nh tr l i nhà. Tôi nh t ngày b b t, ướ ế ị ở ạ ớ ừ ị ắmình xa nhà đã lâu. Tôi ch c ngày y có khi m tôi l i hang thăm tôi, th y ắ ấ ẹ ạ ấgi ng màn tan tành, h n ng i đã khóc không bi t bao nhiêu n c m t. ườ ẳ ườ ế ướ ắNghĩ nh th thì tôi nh và th ng m tôi l m. Tôi là con út trong l a sinh. ư ế ớ ươ ẹ ắ ứ M th ng tôi, đã cho bao nhiêu c non, lúc đem tôi đ n hang m i.ẹ ươ ỏ ế ở ớTôi tr v quê h ng. Tôi cũng tính thêm r ng: Sau khi v thăm m , khi m ở ề ươ ằ ề ẹ ẹtôi nhìn th y m t, m ng tôi còn s ng, v n kho , ng i an tâm r i, b y gi ấ ặ ừ ố ẫ ẻ ườ ồ ấ ờtôi sẽ tính m t cu c du l ch xa xôi.ộ ộ ị Tôi rẽ c , tìm l i v ...ỏ ố ề Ð ng v xa l c xa l ... ườ ề ắ ơ

M t hôm, qua m t vũng c x c xanh dài, ch t nghe ti ng khóc t tê. Tôi l ng ộ ộ ỏ ướ ợ ế ỉ ắtai, đoán ra ti ng khóc quanh qu n đâu đây. Vài b c n a tôi g p ch Nhà Trò ế ẩ ướ ữ ặ ịng i g c đ u bên m t t ng đá cu i.ồ ụ ầ ộ ả ộCh Nhà Trò này đã bé nh l i g y gu c, y u đu i quá, ng i b nh ng ph n, ị ỏ ạ ầ ộ ế ố ườ ự ữ ấnh m i l t. Ch m c áo thâm dài, đôi ch ch m đi m vàng, hai cánh cô nàng ư ớ ộ ị ặ ỗ ấ ểm ng nh cánh b m non, l i ng n chùn chùn. Hình nh cánh y u quá, ch a ỏ ư ướ ạ ắ ư ế ưquen m , mà cho dù có kho cũng ch ng bay đ c xa. Các ch Nhà Trò v n h ở ẻ ẳ ượ ị ố ọb m, c đ i ch bi t v n v quanh qu n trong b b i mà thôi. Nhà Trò đ ng ướ ả ờ ỉ ế ở ơ ẩ ờ ụ ươkhóc.Nghe nh có đi u oan trái chi đây, tôi bèn h i:ư ề ỏ - Làm sao mà khóc đ ng khóc ch th kia, em?ườ ợ ế

Ch chàng ng ng lên, n c m t đ m đìa r i cúi chào, l phép- các cô Nhà Trò bao gi cũng l ch s và ị ẩ ướ ắ ầ ồ ễ ờ ị ựm m m i.ề ạ -Em chào anh, m i anh ng i ch i! ờ ồ ơTôi nói ngay: - Có gì mà ng i! Làm sao khóc nào? ồTh là ch ta bù lu bù loa:ế ị -Anh i! Anh i! ... Hu, hu ... Anh c u em ... hu ... huơ ơ ứ - Ð a nào? Ð a nào b t n t em?ứ ứ ắ ạ - Th a anh, b n Nh n. Anh c u ... Hu .....hu ... ư ọ ệ ứTôi s t ru t:ố ộ - Nh n nào? Sao c khóc th ? K rõ đ u đuôi m i bi t làm sao mà c u đ c ch !ệ ứ ế ể ầ ớ ế ứ ượ ứNhà Trò k :ể - Năm tr c, ph i khi tr i làm kém đói, m em ph i vay l ng ăn c a Nh n. Sau đ y, không may m ướ ả ờ ẹ ả ươ ủ ệ ấ ẹem m t đi, còn l i l i th i m t mình em. Mà em m y u, ki m b a ăn cũng ch ng đ , làm ăn ch ra th ấ ạ ủ ủ ộ ố ế ế ư ẳ ủ ả ếnào, bao nhiêu năm nghèo túng v n hoàn nghèo túng, món n cũng ch a tr đ c. Nh n c nh t đ nh ẫ ợ ư ả ượ ệ ứ ấ ịb t tr n . M y b n Nh n đã đánh em. Hôm nay b n Nh n chăng t ngang đ ng đe b t em, v t chân ắ ả ợ ấ ậ ệ ọ ệ ơ ườ ắ ặv t cánh ăn th t em.ặ ị

Tôi xoè c hai càng ra, b o Nhà Trò:ả ả - Em đ ng s . Hãy tr v cùng v i tôi đây. Ð a đ c ác không th c y kho ừ ợ ở ề ớ ứ ộ ể ậ ẻăn hi p k y u. Ð i này không ph i nh th . ế ẻ ế ờ ả ư ếTôi d t Nhà Trò đi.ắM t quãng, t i ch mai ph c c a b n Nh n.ộ ớ ỗ ụ ủ ọ ệB n nh n đã công phu chăng bên đ ng n sang bên đ ng kia, ch ng ch t ọ ệ ườ ọ ườ ằ ịbi t bao nhiêu t nh n, trùng trùng đi p đi p, m t chú Mu i M t nh nh t ế ơ ệ ệ ệ ộ ỗ ắ ỏ ấloài mu i cũng không chui l t. L i thêm, s ng s ng gi a l i đi, m t anh Nh n ỗ ọ ạ ừ ữ ữ ố ộ ệcanh gác. H th y bóng Nhà Trò là làm hi u cho lũ Nh n n p hai bên đ ng ễ ấ ệ ệ ấ ườkéo ra.

T trong h c đá, m t m Nh n cái to nh t, cong chân nh y ra, hai bên có ừ ố ộ ụ ệ ấ ảhai Nh n vách nh y kèm. Ðúng đây là v chúa trùm nhà Nh n. Nom cũng ệ ả ị ệđanh đá, n c nô l m. V y thì đ u tiên tôi hãy ra cái oai c a tôi. Tôi quay ặ ắ ậ ầ ủph t l ng, phóng càng đ p m nh vào đ u m Nh n m t cái đ p. M n ắ ư ạ ạ ầ ụ ệ ộ ạ ụ ọho ng h t, co dúm ng i l i hãi ngay. R i th là m c r p đ u xu ng ả ố ườ ạ ồ ế ụ ứ ậ ầ ốđ t nh cái chày giã g o, t ý h i h n và s hãi m t đi u gì đó- đi u đó ấ ư ạ ỏ ố ậ ự ộ ề ềcó lẽ m ta cũng ch a bi t.ụ ư ế

Khi tôi g n t i m ng l i, nhìn vào các khe đá xung quanh đã th y l ng c ng nh ng nh n là nh n: Nh n ầ ớ ạ ướ ấ ủ ủ ữ ệ ệ ệm , Nh n con, Nh n già, Nh n tr , Nh n n c, Nh n t ng, Nh n võng, Nh n cây, Nh n đá, Nh n ma ... ẹ ệ ệ ệ ẻ ệ ướ ệ ườ ệ ệ ệ ệđ h nhà Nh n. Chúng đ ng im nh đá mà coi v hung d .ủ ọ ệ ứ ư ẻ ữ

Ch Nhà Trò bíu l y tôi, n p sau càng tôi, khi p quá, thu mãi ng i l i. Có lẽ b n Nh n ch a trông th y.ị ấ ấ ế ườ ạ ọ ệ ư ấTôi c t ti ng h i l n:ấ ế ỏ ớ - Ai đ ng chóp bu b n này? Ra đây cho ta nói chuy n.ứ ọ ệ

Tôi thét: - C sao dám kéo cánh ra b t n t em Nhà Trò y u t th kia? Chúng mày có c a ăn c a đ , đ a nào ớ ắ ạ ế ớ ế ủ ủ ể ứcũng béo múp mông đít c l t nh th mà c c tình đòi nó m t tí t o n đã m y đ i r i, là không ả ượ ư ế ứ ố ộ ẹ ợ ấ ờ ồđ c. Ta c m t gi không đ c đòi n Nhà Trò n a. Nó bé b ng, làm ch a đ nuôi thân, ph i th ng ượ ấ ừ ờ ượ ợ ữ ỏ ư ủ ả ươnó, xuý xoá công n cho nó. Trên đ i này, thù h n, đ c ác làm gì. Th trông đ y, bay b t n t nó, nh ng ợ ờ ằ ộ ử ấ ắ ạ ưcòn có ta kho h n, ta m i th gió m y cái đá h u, mà xem ra chúng mày đã th y đáng nghĩ l m r i, ph i ẻ ơ ớ ử ấ ậ ấ ắ ồ ảkhông?Tôi ra l nh:ệ - Phá các vòng vây đi. Ð t h t văn t n đi.ố ế ự ợLũ Nh n nghe ngay l i tôi. C h nhanh nh n ch y ngang ch y d c, ệ ờ ả ọ ẹ ạ ạ ọphá các dây t chăng l i. Con đ ng v t Nhà Trò trên cành lá ơ ướ ườ ề ổmua có m t chi c hoa tím phút ch c đã quang h n. R i vô s Nh n ộ ế ố ẳ ồ ố ệnh p nhô tung tăng đ n, chân n m chân Nhà Trò mà nh y múa, hát ấ ế ắ ả ả

m ĩ, r t vui.ầ ấH nhà Nh n còn đ nh m ti c th t tôi. Ð c cái h nhà Nh n thì lúc nào ọ ệ ị ở ệ ế ượ ọ ệcũng khéo tr l m th c ăn ngon. Nh ng tôi t ch i , nói r ng ph i v i đi. ữ ắ ứ ư ừ ố ằ ả ộH n d p khác sẽ qua ch i. ẹ ị ơTôi t giã b n Nh n và Nhà Trò. Ch Nhà Trò ôm vai tôi c m đ ng không n ừ ọ ệ ị ả ộ ỡly bi t, c theo ti n m t quãng đ ng dài. Còn tôi, trong lòng hoan h vì đã ệ ứ ễ ộ ườ ỉlàm đ c vi c đ u tiên có ích cho đ i.ượ ệ ầ ờ

M y hôm sau, tôi v t i quê nhà. ấ ề ớCái hang b hoang c a tôi, c và rêu đã xanh kín l i vào. Nh ng đ ng cu i ỏ ủ ỏ ố ư ằ ốbãi, m tôi v n m nh kho . Hai m con g p nhau, m ng quá, c v a khóc ẹ ẫ ạ ẻ ẹ ặ ừ ứ ừv a c i. ừ ườ

Tôi k l i t đ u chí cu i nh ng ngày tháng qua trong may r i và th thách mà b y lâu tôi tr B t đ u ể ạ ừ ầ ố ữ ủ ử ấ ảị ắ ầt chuy n anh D Cho t kh n kh bên hàng xóm.ừ ệ ế ắ ố ổ

M tôi nói th r i chan hoà n c m t sung s ng và c m đ ng. Tôi nhìn ra c a hang, n i m i ngày nào ẹ ế ồ ướ ắ ướ ả ộ ử ơ ớtôi còn tr ng n c đây và cùng c m th y nay mình đã khôn l n.ứ ướ ở ả ấ ớTôi th a l i v i m :ư ạ ớ ẹ - M kính yêu c a con! Không bao gi con quên đ c l i m . R i mai đây con lên đ ng, con sẽ h t s c ẹ ủ ờ ượ ờ ẹ ồ ườ ế ứtu t nh đ c nh m mong c cho con c a m .ỉ ượ ư ẹ ướ ủ ẹ

Hết

Nghe xong, m tôi ôm tôi vào lòng, y nh ng i ôm m khi m i sinh tôi và b o r ng:ẹ ư ườ ẵ ớ ả ằ - Con i! m m ng cho con đã qua nhi u n i hi m nguy mà tr v . Nh ng m m ng nh t là con đã rèn ơ ẹ ừ ề ỗ ể ở ề ư ẹ ừ ấđ c t m lòng chín ch n th t đáng làm trai. Bây gi con mu n nhà m y ngày v i m r i con đi du l ch ượ ấ ắ ậ ờ ố ở ấ ớ ẹ ồ ịxa m cũng b ng lòng, m không áy náy gì v con đâu. Th là con c a m l n r i. Con đã khôn l n r i. ẹ ằ ẹ ề ế ủ ẹ ớ ồ ớ ồM ch ng ph i lo gì n a.ẹ ẳ ả ữ