De lerende accountantsorganisatie
-
Upload
nederlandse-beroepsorganisatie-van-accountants -
Category
Education
-
view
360 -
download
0
Transcript of De lerende accountantsorganisatie
DE LERENDE ACCOUNTANTSORGANISATIE
STEMT U OOK?
1. Jazeker!
2. Wacht nog heel even. Bijna. Ja, gelukt!
3. Nee. (alhoewel …)
2 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
HET ONDERZOEKSTEAM
PHILIP WALLAGE
CATHY VAN DYCK
ANNA GOLD
ELROY HUIJSMAN
3 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
HET ONDERZOEK
> interviews (N=25)
> survey (N=889)
4 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
• eerste verkenning lerend vermogen
accountancy
In hoeverre zijn accountantsorganisaties
lerende organisaties?
Hoe kenmerkt zich hun foutencultuur?
• duiding in samenspraak met publiek
• de theorie
• DO’s & DON’T’s
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 5
EEN ANDERE KIJK …
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 6
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 7
MAAKT U FOUTEN?
1. Zeg, wat denk je wel? Natuurlijk niet!
2. Mijn collega’s niet, maar ik inderdaad wel.
8 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
PILOTEN & MEDISCH SPECIALISTEN
“Ik maak geen fouten.”
9 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
PILOTEN VS SPECIALISTEN
“Ik maak geen fouten.”
10 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
0
20
40
60
80
piloten 1980s piloten 2000 artsen 2000
eens
Sexton & Helmreich (2000)
Vrije Universiteit Amsterdam
GROTE FOUTEN BESTAAN NIET, EN ANDERE MISVERSTANDEN
• fout:
knop verkeerde kant op gedraaid
•gevolgen:
• verwaarloosbaar (thuis)
• fundamenteel (Mount Everest)
• fouten, ofwel honest mistakes
• per definitie onbedoeld
• is iets anders dan overtreding
• al dan niet doelbewuste beslissing ….
• regel te negeren
11 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 12
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 13
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 14
onbedoeld slordig moedwillig
Vrije Universiteit Amsterdam
INTERVIEWS
> 19 mannen
> 6 vrouwen
> 11 big 4
> 9 next 9
> 2 kleiner
> 3 anders
> 16 partners
(/dir/best)
> 2 (midden)
mngmnt
> 2 young profs
> 5 studenten RA
15 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
• 25 diepte-interviews
• aan de hand van eigen casuïstiek
(‘critical incidents’)
• 2-3 incidents per interview
• duur interview ca 1,5 uur
• voorbeelden:
• ten onrechte aftekenen (onderdeel
werkzaamheden), onjuist documenteren,
onduidelijk communiceren, waarderen
onderhande werk, beoordeling ICT,
onjuiste oordeelsvorming
Vrije Universiteit Amsterdam
SURVEY
> foutencultuur
> mastery
> aversie
> org. leren
> regeldruk
> beroepstrots
16 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
• breed uitgezet
• 889 volledig ingevulde vragenlijsten
• 81% man, 19% vrouw
• gemiddeld 13 jaar werkzaam
Vrije Universiteit Amsterdam
SURVEY
> 22% big 4
> 16% next 9
> 52% kleiner
> 10% anders
> 32% controle
> 39% samenstellen
> 3% vaktechniek
> 1% compliance
> 18% advies
> 7% anders
> 46% partner/dir/bestuur
> 29% manager
> 9% controleleider
> 6% assistent/junior
> 10% anders
17 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
• breed uitgezet
• 889 volledig ingevulde vragenlijsten
• 81% man, 19% vrouw
• gemiddeld 13 jaar werkzaam
LEREN VAN FOUTEN
“Dat doen wij intern wel. Dat wij een dilemma op tafel
gooien: hier loop ik tegenaan, hoe zou je er nou mee
omgaan?
Het is min of meer vast agendapunt en iedereen kan input
geven.
Daar komen een heleboel dingen uit. En uiteindelijk komt
daar ook een oplossing uit. En het is gebruikelijk dat je
gebruik maakt van elkaars kennis.”
partner, klein kantoor
18 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
FOUTENCULTUUR: MASTERY
> “In mijn organisatie
denkt men –na een
fout– na over hoe
deze werd
veroorzaakt.”
> gunstige scores
> hoge spreiding
> ↑ andere orgs
> ↓ next 9
> ↑ partners
> ↓ assistenten
> ↓ controleleiders
> ↓ controle
19 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
correctie analyse leren
Vrije Universiteit Amsterdam
MASTERY
“Ik heb er nooit zo over nagedacht. Maar je moet wel
verdomd met je billen bloot wil jij zeggen van
‘ik heb een foutje gemaakt bij de controle van het
onderhanden werk of ik ben iets vergeten op te sturen. Daar
moeten we iets van leren.’
Dat wordt nog niet gedaan.”
partner, klein kantoor
20 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
IMMATERIEEL, MATERIEEL, FUNDAMENTEEL
“Lerend vermogen begint met openheid …”
21 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
ORGANISATIEFOUTEN
Wanneer eenzelfde fout meermaals, door verschillende
mensen wordt gemaakt, is de kans groot dat er sprake is van
“organisatiefouten”
De onderliggende oorzaak ligt op het niveau van het systeem,
het proces of de organisatie(cultuur) & maakt dat
1. de kans op deze fout groot is, of
2. overtreding aantrekkelijk (of aan regels houden lastig)
Ad 1 Denk bijvoorbeeld aan parkeer-app.
Ad 2 Denk bijvoorbeeld aan verbreedde A2
22 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 23
Vrije Universiteit Amsterdam
FOUTENCULTUUR: AVERSIE
> “In mijn organisatie
zijn mensen bang
fouten te maken.”
> gunstige scores
> hoge spreiding
> ↑ big 4
> ↑ managers
> ↑ controleleiders
> ↓ managers
> ↑ controle
> ↑ compliance
24 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
preventie angst verhullen
Vrije Universiteit Amsterdam
AVERSIE
[interne review]
“Nou daar kwam dus iets uit wat hij beter had moeten doen.
En dat is niet fijn.
En vervolgens is de vraag: Hoe ga je daarmee om?
Ik heb daar destijds wel een beetje werk van gemaakt. Ik
zei ‘Iedereen maakt fouten en dat is niet fijn. Maar ga
iemand ook helpen. Je mag, straffen maar ga vervolgens
ook helpen.’
En hij werd vervolgens niet geholpen. Het was iemand die
best wel een grote mond had altijd, maar hij liep in de
kortste tijd echt als een zielig vogeltje bij.”
partner, big 4
25 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
AVERSIE (2)
“Het gevoel wat bij mij vooral overkomt is het angstgevoel
van ‘er komt iemand meekijken in ons dossier en stel dat’.
De rapporten zijn ook niet mals, de uitkomsten. Bij alle
soorten accountantskantoren is de kwaliteit gewoon als
onvoldoende beoordeeld.
…
Ja, het zou echt perfect zijn als het elk jaar weer een stukje
beter wordt; de controle en het dossier, dan is dat ook goed.
Maar ik merk nu een soort angst, toch. Dat ‘heel formeel
aan allemaal dingetjes voldoen’ en dan is dat maar
afgedekt’.”
manager, next 9,
26 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
CULTUUR VOOR ORGANISATIONEEL LEREN
> “In mijn organisatie
worden nieuwe
inzichten met
elkaar gedeeld.”
> gunstige scores
> hoge spreiding
> ↑ andere orgs
> ↓ big 4
> ↓ next 9
> ↑ partners
> ↓ assistenten
> ↓ controle
27 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
organisationeel leren
ORGANISATIONEEL LEREN, IS SAMEN LEREN
“Ik geloof zelf heel erg in teamleren. Ik bedoel, voor
individueel leren is heel veel aandacht in accountancyland
maar er is heel weinig aandacht voor teamleren.
Maar een van de aspecten binnen teamleren is ook dat er
vertrouwen binnen het team ontstaat en dat mensen de
communicatie skills hebben om ook echt binnen een team te
communiceren en te acteren.”
partner, next 9
28 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 29
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 30
Vrije Universiteit Amsterdam
DO’S & DON’T’S
DO’s
• creëer een veilig klimaat
• wees mild ten aanzien van fouten
> (maar niet per se bij overtredingen)
• neem fouten serieus
• leer ook van fouten met kleine
gevolgen
• wees alert op org-fouten
•weet wanneer je 1- en 2- kunt en
moet leren
• walk the talk. wees een rolmodel.
31 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
•DON’Ts
• uitgaan van kwade opzet
> ofwel: verwar fouten niet met
overtredingen
• pas actie ondernemen bij fouten met
materiële of fundamentele gevolgen
Vrije Universiteit Amsterdam
REGELDRUK
> “In mijn organisatie
maken eisen van
toezichthouders
het moeilijk om het
werk goed te
doen.”
> gunstige scores
> hoge spreiding
> ↑ big 4
> ↓ next 9
> ↓ andere orgs
> positie n.s.
> werkzaamh n.s.
32 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
regeldruk
WIE SCOREN HET HOOGST OP BEROEPSTROTS?
1. partners en directeuren
2. managers en assistenten
33 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
Vrije Universiteit Amsterdam
BEROEPSTROTS
> “Ik ben trots op
mijn vak.”
> gunstige scores
> hoge spreiding
> soort org n.s.
> ↑ partners
> ↓ controleleiders
> ↓ controle
34 De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
organisationeel leren
Vrije Universiteit Amsterdam De Lerende Accountantsorganisatie - Accountantsdag 2014 35