de kern van competentiemanagement
-
Upload
abel-duran -
Category
Documents
-
view
86 -
download
0
description
Transcript of de kern van competentiemanagement
1
de kern van competentiemanagement
Presentatie voor
- staf
- managers
- medewerkers BVT productions
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
2
Staffunctionarissen, leidinggevenden en medewerkers kunnen de stof individueel bestuderen of in teamverband met elkaar bespreken. U treft uitleg aan over:
- competenties;
- het competentiegesprek;
- competentiemanagement.
Een lijst met voorbeelden van competenties, die ter inspiratie kan dienen.
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
3
Maak een keuze:
Competenties
Competentiemanagement
Voorbeelden van competenties
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Het gesprek
4
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Wat zijn dat: competenties?
Heel eenvoudig:
de dingen die je doet om je werk goed uit te voeren.
Competenties gaan dus over GEDRAG.
GEDRAG is zichtbaar, waarneembaar, dus: daar valt gericht over te praten!
5
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een competentiegesprek gaat dus over de waarneembare aspecten van de taakuitvoering.
Leidinggevende/coach en medewerker praten over hoe het werk gedaan wordt:
- wat gaat goed?
- wat kan beter?
- wat is daarvoor nodig?
6
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Op welke functies zijn competenties toepasbaar?
Antwoord:
In principe op alle beroepen en functies; vanaf directeur tot en met het laagste echelon.
Alleen de invulling van de competenties is steeds anders.
7
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een competentie is: een beschrijving van het gedrag dat nodig is om een functie goed uit te voeren.
Een competentie gaat NIET over: kennis, ervaring, opleiding, persoonlijke eigenschappen of persoonlijke kenmerken.
Die zaken zijn impliciet nodig voor een goede taakuitvoering (zitten al in je rugzak).
8
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een voorbeeld:
voor iedereen die in een team werkt:
Competentie: COLLEGIALITEIT:
- collega’s indien nodig helpen
- bijdragen aan een goede sfeer
- helpen om teamproblemen op te lossen.
9
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een competentie heeft een naam, voorbeeld:
COLLEGIALITEIT
Daarbij behoren gedragskenmerken, b.v.:
- collega’s indien nodig helpen
- bijdragen aan een goede sfeer
- helpen om teamproblemen op te lossen.
10
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Kan dat wel? Iedereen heeft toch een eigen beroep, vak, specialisme, taak?
Antwoord:
Competenties gaan niet over de inhoudelijke kant van het werk, maar over de wijze waarop het werk wordt uitgevoerd.
11
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Als iemand zijn/haar werk bijvoorbeeld vaktechnisch niet naar behoren DOET, kan de conclusie zijn dat bijscholing nodig is.
In dat geval is een cursus/training of verdere opleiding nodig.
Een competentiegesprek kan tot gevolg hebben dat hij/zij meer kennis, inzicht of vaardigheden dient op te gaan doen.
12
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een voorbeeld:
Competentie VAKKUNDIGHEID met de gedragskenmerken:
– ontwikkelingen volgen op het eigen vakgebied
– trends waarnemen en vertalen naar het eigen vakgebied.
Als iemand ontwikkelingen niet volgt of trends mist, kan dat zichtbaar worden in de taakuitvoering
13
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Heeft iedereen dezelfde competenties?
Antwoord:
De competenties worden afgestemd op de taak of functie. Bij elke taak/functie dient men zich af te vragen:
wat moet hij/zij kunnen DOEN om het werk goed uit te voeren?
Competenties kunnen dus per persoon en per niveau anders zijn.
14
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Een voorbeeld:
voor iemand die leiding geeft:
Competentie DELEGEREN:
– medewerkers duidelijke opdrachten geven
– de nodige bevoegdheden geven
– het geven van ontwikkelingsgerichte opdrachten.
15
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Wat voegt het toe aan wat we al doen?
Antwoord:
De toegevoegde waarde van competentiegesprekken is, dat het gewenste gedrag concreet wordt beschreven. Dat maakt taakuitvoeringen waarneembaar, bespreekbaar en goed te beoordelen.
De ontwikkeling in de functie wordt meer zichtbaar.
16
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Wie heeft daar voordeel bij?
Antwoord:
Voor de organisatie levert het een meer inzichtelijke samenhang tussen de Human Resource Management instrumenten op.
Met die instrumenten heeft elke medewerker te maken.
17
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag: Welke managementinstrumenten worden dan meer inzichtelijk?
Antwoord: denk aan:
- een functioneringsgesprek;
- een beoordelingsgesprek;
- een loopbaangesprek;
- een POP-gesprek (Persoonlijk Ontwikkelings Plan);
- een coachingsgesprek;
- een sollicitatiegesprek (intern/extern).
18
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Het is, na het nodige voorwerk, maar een kleine stap om in het Functioneringsgesprek te gaan praten over competenties.
Competenties zijn concreet, helder en bieden houvast.
Ook de andere genoemde gesprekken kunnen worden gebaseerd op competenties.
19
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
In het competentiegesprek (CG)* praten leidinggevende en medewerker over:
– de competenties die bij de taak horen,
en
– de kwaliteit van de uitvoering van die competenties.
* Kan ook CFG genoemd worden:
competentiegericht functioneringsgesprek.
20
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Vanuit welke intentie/houding worden deze gesprekken gehouden?
Antwoord:
Een goed competentiegesprek werkt inspirerend en stimulerend. De manager denkt mee en probeert het beste in de mensen naar voren te brengen. Deze gewenste attitude kan niet genoeg benadrukt worden.
21
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Is dat niet wat hoog gegrepen?
Antwoord:
Welnee! Een goed competentiegesprek is vergelijkbaar met een persoonlijk gesprek tussen coach en speler na afloop van een wedstrijd. Een open gesprek over wat de speler deed of naliet, gebaseerd op de ervaringen van de speler en de waarnemingen van de coach.
22
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Kan elke leidinggevende dat?
Antwoord:
Praten over competenties vereist het vermogen van de manager om een coachend gesprek te kunnen houden. De grondhouding van de coach is:
– waardering voor de professionaliteit van de medewerker, en
– het bieden van hulp bij zijn of haar verdere ontwikkeling.
23
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Wie bedenkt die competenties?
Antwoord:
Het management maakt in samenspraak met de medewerkers en vanuit bestaande functie- of taakbeschrijvingen een lijst met competenties waaruit gekozen kan worden.
Het is van groot belang dat de medewerkers zich er ook in kunnen vinden.
24
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Per afdeling/taakgroep kan een eigen lijst worden gemaakt.
Die lijst bevat alle competenties met bijbehorende gedragskenmerken voor die betreffende groep.
Per competentiegesprek worden te bespreken competenties vooraf gekozen.
Competenties zijn dus dynamisch en inwisselbaar.
25
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Hoe weet de leidinggevende hoe sterk of zwak de competenties van de medewerker zijn?
Antwoord:
Vanuit de dingen die goed of minder goed gaan. Van de leidinggevende wordt gevraagd dat hij/zij de goede en de te verbeteren competenties omschrijft.
26
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Hoezo “omschrijft”??
Antwoord:
De leidinggevende omschrijft kort en voorafgaand aan het competentiegesprek:voorbeelden vanuit de praktijk van situaties waarin competenties goed of minder goed werden uitgevoerd.
27
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Vraag:
Hoe weet de medewerker hoe sterk of zwak zijn/haar competenties zijn?
Antwoord:
Ook vanuit de dingen die goed of minder goed gaan. Ook van de medewerker wordt gevraagd dat hij/zij de goede en de te verbeteren aspecten van het functioneren omschrijft.
28
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Het praten over competenties geeft duidelijkheid en houvast:
- aan de medewerkers;
- aan de leidinggevenden;
- aan de gehele organisatie.
29
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
De medewerker:
– weet wat er op uitvoerend niveau van hem/haar wordt gevraagd;
– kent z’n zwakke plekken, maar ook de eigen talenten;
– ontdekt in welke richting hij/zij zich kan ontwikkelen.
30
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
De leidinggevende:
heeft een praktisch instrument voor
- coaching;
- beoordeling;
- POP gesprekken;
- loopbaangesprekken;
- werving & selectie.
31
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
De organisatie:
krijgt meer zicht op:
– het totale vaardigheidspakket;
– de zwakke plekken;
– de aanwezige of ontbrekende talenten;
– de in-, door- en uitstromen die ontstaan door de ontwikkeling van medewerkers.
32
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
De essenties:
Competenties vormen de basis voor het competentiegesprek.
Het competentiegesprek is de basis voor competentiemanagement.
Competentiemanagement is: investeren in de ontwikkeling van mensen, door hen aan te spreken op hun talenten, mogelijkheden en capaciteiten.
33
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetenties
Einde van dit hoofdstuk.
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “Het gesprek”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
34
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
Het competentiegesprek (CG) vraagt om
voorbereiding. Het gesprek zelf bevat
3 stappen. Klik op “De voorbereiding”
als u vooraan wilt beginnen.
De voorbereiding
Het gesprek
De afronding
De voorbespreking
35
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Het gaan houden van competentie-gesprekken komt niet zomaar uit de lucht vallen. Er is het nodige voorwerk gedaan, denk aan:
- overleg op diverse niveaus;
- het maken van een (introductie)plan;
- het maken van competentielijsten.
Ter bespreking: huidige stand van zaken?
36
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Is er inmiddels beslist of het houden van de gesprekken “organisatiebreed” wordt ingevoerd, of meer experimenteel, bijvoorbeeld met een proefgroep?
Ter bespreking: hoe breed is onze aanpak?
37
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Er is/komt een lijst met competenties die voor de gehele afdeling of het gehele team gelden.
Dus een lijst waar elke medewerker uit kan kiezen.
De competenties met de gedrags-kenmerken zijn/worden met de medewerkers besproken en iedereen kan zich er in vinden.
Ter bespreking: hoe ver zijn we daarmee?
38
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Het is aan te bevelen, dat de manager enige competenties omschrijft die van toepassing zijn op de eigen afdeling of het eigen team; zogenaamde Kerncompetenties.
Kerncompetenties geven richting aan: dat waar alle medewerkers voor staan en gaan.
Ter bespreking: wat zijn onze Kerncompetenties?
39
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Ook is het van harte aanbevolen dat de directie 3 Kerncompetenties omschrijft, die passen op de gehele organisatie en zijn afgeleid van de organisatie-doelstellingen.
Dat geeft richting aan de ontwikkelingswensen van de organisatie.
Ter bespreking: wat zijn de Kerncompetenties van de organisatie?
40
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Het bevordert de betrokkenheid van de medewerkers, als zij zelf hun competenties kunnen kiezen uit de lijst. Dat kan voorafgaand aan de voorbespreking.
Ook de leidinggevende bedenkt welke competenties hij/zij bij elke medewerker gaat inbrengen.
Ter bespreking: hoe en wanneer doen we dat?
41
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
Aanbeveling:
medewerker:
kies per competentiegesprek niet meer dan 3 of 4 competenties.
Leidinggevende:
voeg er niet meer dan 3 of 4 aan toe.
Keep It Simple & Smart
Ter bespreking: zijn er vragen?
42
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe voorbereiding
In de voorbereidingsfase dient ook duidelijk te worden wat er wordt gedaan met de bevindingen van het gehouden CG:
- wat blijft bij de manager in de la?
- gaan er gegevens naar PZ? Welke en wat gebeurt daarmee?
Zijn er hulpformulieren nodig en gemaakt?
Ter bespreking: zijn er vragen?
43
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Einde van “De voorbereiding”
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “De voorbespreking”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
De voorbereiding
44
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
In de voorbespreking wordt afgesproken welke competenties worden ingebracht:
- die van de medewerker, en
- die van de manager.
Als voorbereiding op het gesprek zullen beiden (“huiswerk”) korte beschrijvingen op papier zetten van voorbeelden van situaties waarin de competenties al dan niet goed zijn ingezet. Vragen?
De voorbespreking
45
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Bij het opschrijven/vertellen van situaties, is voor zowel de medewerker als de leidinggevende STAR een handig hulpmiddel:
S = wat was de Situatie?
T = wat was de juiste Taak?
A = welke Actie werd ondernomen?
R = met welk Resultaat?
De voorbespreking
46
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Het vergemakkelijkt het gesprek, door een eenvoudig formuliertje te maken waarop manager en medewerker hun ervaringen kunnen vermelden.
Ieder vult, na de voorbespreking, de STAR beschrijvingen in.
Houd de voorbespreking minimaal 1 week voor het eigenlijke gesprek.
De voorbespreking
47
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Medewerker:
Kies gerust competenties waar je goed in bent. Ze zijn belangrijk omdat ze aangeven waar je kracht ligt, wat je talenten zijn.
Ze geven ook een richting aan, waarin je je verder kan ontwikkelen.
Als je serieus nadenkt over je competenties, ben je met je loopbaan bezig! En…..
De voorbespreking
48
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
…en: durf ook competenties te noemen waar je niet zo sterk in bent.
Competenties zijn gericht op ontwikkeling, dus je kan er alleen maar sterker van worden.
Een goede coach zal het niet zien als een teken van zwakte, maar als een behoefte aan ontwikkeling.
De voorbespreking
49
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Leidinggevenden:
Van u wordt ook gevraagd om sterke en minder sterke competenties bespreekbaar te maken. Dat betekent ook: zicht hebben op wat de mensen DOEN.
Regelmatig contact is essentieel. Vraag zonodig hoe de dingen gaan, vooral als medewerkers solitair of op afstand werken. En...
De voorbespreking
50
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
en… wacht met eventueel bijsturen niet op het CG.
Het CG is meer een moment om de balans op te maken over een achterliggende periode en nieuwe afspraken te maken voor de komende periode.
Vragen?
De voorbespreking
51
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Einde van “De voorbespreking”
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “Het gesprek”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
De voorbespreking
52
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Aanbevelingen vooraf:
- zorg voor een rustige omgeving;
- neem beiden voldoende tijd;
- zet de telefoon om/uit;
- zorg voor minimale storing;
- pen/papier/hulpmiddelen?
Het gesprek
53
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Aanbevelingen vooraf:
Het geeft duidelijkheid als de leiding-gevende even de gesprekslijn aangeeft:
- we bespreken eerst jouw competenties;
- daarna mijn toegevoegde competenties;
- we maken SMART afspraken;
- wil je afspraken zelf ook noteren?;
- we sluiten af met een samenvatting.
Het gesprek
54
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Leidinggevende en medewerker maken afspraken die zoveel mogelijk SMART zijn:
Specifiek (gericht, niet te algemeen)
Meetbaar (met te benoemen resultaat)
Acceptabel (voor beiden)
Realistisch (haalbaar)
Tijdsbepaald (wanneer gerealiseerd?)
Het gesprek
55
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Bij het CG hoort een coachende stijl van leidinggeven. De houding van de coach is gericht op: verder helpen en ontwikkelen. Dus: goed luisteren, doorvragen, aan het denken zetten.
De leidinggevende onderzoekt sterke en zwakke competenties.
Sterk: kan er meer mee worden gedaan?
Zwak: welke support nodig?
Het gesprek
56
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Zwakke punten kunnen in een nieuwe of andere competentie worden omgezet, als die op de lijst voorkomt.
Bedenk dat competenties niet in steen zijn gebeiteld.
Competenties zijn het middel.
Ontwikkeling van mens en organisatie is het doel!
Het gesprek
57
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Voor beiden geldt: houd het gesprek feitelijk en zakelijk als het om mensen gaat die niet bij het gesprek aanwezig zijn.
En voor de leidinggevende: geef mensen de nodige bevoegdheden om hun competenties goed te doen. Maak gebruik van training-on-the-job.
Coach: bevorder dat mensen leren van wat ze doen.
Het gesprek
58
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
In sommige organisatieculturen is het not-done om te zeggen dat je ergens niet zo goed in bent. Dat wordt dan als een teken van zwakte gezien.
Hoe is dat in uw organisatie?
Het kan belangrijk zijn om hier bij stil te staan, omdat het doel “de ontwikkeling van mens en organisatie” dan extra benadrukt dient te worden.
Het gesprek
59
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprek
Voor een CG is een basis van vertrouwen nodig tussen leidinggevende en medewerker.
Gebruik bij het beschrijven van gebeurtenissen zonodig feedback, dus: vertel wat er gebeurde en wat het effect was op jezelf, op anderen, of voor de organisatie.
Doe dat feitelijk en objectief, dus zonder be- of veroordeling of afkeuring (zonder waarde-oordeel).
Het gesprek
60
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
VEEL GEBRUIKTE VORMEN VAN CORRIGEREND OPTREDEN:
BEOORDELEN (Dat doe je niet goed!)
VEROORDELEN (Hoe kun je dat nou doen?!)
FANTASEREN (Je dacht zeker: volgende keer beter!)
PSYCHOLOGISEREN (Doe je dat om indruk te maken?)
DEZE VORMEN VAN KRITIEK DOEN EEN AANSLAG OP HET GEVOEL VAN EIGENWAARDE VAN DE
ANDER!
61
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
FEEDBACK
Bijsturend: objectief, feitelijk en zonder waarde-oordeel. Je maakt duidelijk wat het effect/gevolg is van zijn of haar gedrag; op jezelf, op anderen of voor de werksituatie.
Stimulerend: een compliment, een schouderklopje, waardering uitspreken, even in het zonnetje zetten, een taart geven..
62
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
RICHTLIJNEN VOOR FEEDBACK:
* Praat vanuit jezelf (Het viel me op../ Ik zag../ Ik vind..)
* Wees concreet en specifiek (In het gesprek met../ Je zei dat..)
* Blijf bij je eigen gevoel (Kromme tenen../ Ben bezorgd over..)
* Wees oprecht met feedback (Speel geen spelletjes)
* Niet opzouten (Zo vers mogelijk serveren)
63
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
BIJSTURENDE FEEDBACK:
1. Maak duidelijk om welk concreet gedrag het gaat.
2. Zeg wat het effect is: op jezelf, op anderen, op de werksituatie.
3. Check of de ander het begrijpt/inziet.
4. Maak duidelijke afspraken.
64
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
STIMULERENDE FEEDBACK:
Ook bij te verbeteren gedrag valt meestal wel een positieve component te vermelden; iemands inspanningen, inzet, intentie etc. Vergeet als coach vooral niet om dat ook te zeggen.
Rondvraag: wanneer heb je op je werk voor het laatst een compliment gehad?
65
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
Zorg ervoor dat je als leidinggevende weet wat er aan opleiding en training aan te bieden is.
Ken je bevoegdheden en weet wat je kunt faciliteren en waar je fiat voor nodig hebt.
Vraag: weten wij dat?
66
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
Randvoorwaarden om een effectief CG te kunnen houden:
- een coachende attitude;(mensen helpen te leren)
- een open organisatiecultuur;(zwakke punten zijn bespreekbaar)
- motivatie van alle betrokkenen(men kan er beter van worden).
Vraag: hoe ligt dat bij ons?
67
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
Einde van “Het gesprek”.
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “De afronding”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
68
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe afronding
Als de medewerker zelf samenvat wat er is afgesproken, is dat tevens een goede controle dat alles duidelijk is.
Zet de afspraken op papier; niet als een proces-verbaal, maar als een afsprakenlijstje.
69
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekDe afronding
Vraag als leidinggevende naar de beleving van het gesprek door de medewerker.
Schroom niet om zelf ook te zeggen hoe je het gesprek hebt ervaren.
Bewaak in de komende tijd de gemaakte SMART afspraken en de resultaten.
70
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet gesprek
Einde van “De afronding”.
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “Competentiemanagement”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
71
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Competentiegesprekken vormen de voedingsbodem voor competentiemanagement (CM).
CM betreft de brede uitvoering en toepassing.
CM richt zich op:het afstemmen van Human Resources op doelstellingen van de organisatie.
72
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Competentiemanagement isperformance management. Een stijl van aansturen, die gericht is op de uitvoering, het DOEN.
CM is gericht op het realiseren van meetbaar (SMART) vast te stellen resultaten.
73
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Afhankelijk van de grootte van de organisatie en de doelstellingen, kan gekozen worden voor een organisatie-brede aanpak, of voor een meer experimentele start.
Een eerste stap is: oriënteren.Wat willen we bereiken met CM?Kunnen we het zelf? / Wie trekt de kar? Hoe breed? Is er draagkracht?
74
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Vervolgens kan besloten worden tot het maken van een plan van aanpak.
Voldoende draagkracht is belangrijk.Denk ook aan OR/DC/MR.
Betrek ook alle medewerkers in een vroeg stadium.
75
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Een plan van aanpak kan zijn:1. Een beschrijving maken van de huidige
of toekomstige doelstellingen;2. Doelstellingen vertalen in
Kerncompetenties (organisatieniveau);3. Een motivatie (waarom zouden we..) om
competenties op meerdere/alle niveaus in te voeren;
4. Competentie(lijsten) gaan maken.
76
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 1. Een beschrijving maken van de huidige of toekomstige doelstellingen.
CM heeft het meest effect als er een continu afstemming is tussen de te realiseren doelstellingen/resultatenen de aanwezige c.q. gewenste competenties.Dat bevordert pro-actieve sturing.
77
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 2. Doelstellingen vertalen in Kerncompetenties (organisatieniveau).
Doelstellingen zijn antwoorden op:Hoe buiten we ons specialisme uit?Waar willen we goed in worden?Welke resultaten willen we bereiken?
Kerncompetenties geven aan wat de organisatie moet DOEN om doelstellingen te realiseren.
78
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Kerncompetenties kunnen ook op afdelingsniveau geformuleerd worden en geven dan aan wat de afdeling moet DOEN om doelstellingen te halen.
Kerncompetenties geven richting aan de onderliggende competenties.
79
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 3. Een motivatie (waarom zouden we..) om competenties op meerdere/alle niveaus in te voeren.a. Betere koppeling doelen, strategie, HRM.Doelen worden beter behaald als je weet welke mensen op welke plek over de juiste competenties beschikken, ofwelke mensen niet over (voor die plaats) cruciale competenties beschikken.
80
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 3. Een motivatie (waarom zouden we..) om competenties op meerdere /alle niveaus in te voeren. (vervolg)b. Meer handvatten voor coaching, beoordeling en (prestatie)beloning.Leidinggevenden krijgen een veel genuanceerder zicht op waar ze bij moeten sturen. Een beoordelings- of beloningssysteem is goed te baseren op de uitvoering en ontwikkeling van competenties.
81
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 3. Een motivatie (waarom zouden we..) om competenties op meerdere /alle niveaus in te voeren. (vervolg)c. Meer zicht op instroom, doorstroom, uitstroom/outplacement.Interne sollicitaties en benoemingen op basis van competenties.Beter zicht op noodzaak voor outplacement.
82
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 3. Een motivatie (waarom zouden we..) om competenties op meerdere /alle niveaus in te voeren. (vervolg)d. Gerichte werving en selectie op basis van competenties.Een meer directe koppeling tussen de behoeften op de werkplek en de sollicitant.
83
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 3. Een motivatie (waarom zouden we..) om competenties op meerdere /alle niveaus in te voeren. (vervolg)e. Gewenste cultuuromslag.Medewerkers komen los van het functiedenken en worden aangesproken op hun gedrag (i.p.v. positie of functie).Het is een verschuiving van
het denken in takennaar
het denken in DOEN.
84
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Ad 4. Competentie(lijsten) gaan maken.De leidinggevenden maken in overleg met de medewerkers een lijst voor hun eigen afdeling/team.Voor grote organisaties zal meer coördinatie en afstemming nodig zijn.Streef, vooral bij aanvang, geen perfectie na. Al doende worden de benodigde aanscherpingen wel duidelijk.
85
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
CM is resultaatgericht en ontwikkelings-gericht. Het bespreken van de gedragscomponenten van de medewerkers (van hoog tot laag) zal tot verbetering en ontwikkeling leiden.Daarvoor is bij voorbaat ruimte en budget nodig voor training en coaching.
86
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
De aanpak tot invoering zal per organisatie verschillen.Aanbevelingen:
– begin experimenteel met een enthousiaste pilotgroep en doe ervaring op;
– zet geen systeem overboord voordat CM perspectief gaat bieden;
– schakel externe deskundigen in als het niet lukt maar u toch door wilt gaan.
87
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Valkuilen bij competenties– zijn centraal ontwikkeld en opgelegd:
betrek de mensen erbij!– te gedetailleerd/algemeen/abstract:
competenties staan of vallen met de herkenbaarheid voor betrokkenen!
– managers te weinig vaardigheden:train ze!
– medewerkers kennen doelstellingen niet: maak duidelijk waaraan ze bijdragen!
En vooral…
88
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
En vooral: wil niet teveel en tegelijk.
– bouw het rustig op;
– leer van wat werkt en wat niet;
– maak geen (papieren) beleidstijger;
– ga pas (op competenties gebaseerde) beoordelingsgesprekken houden als de competentiegesprekken goed werken.
89
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
En tot slot:
KISS
Keep It Simple & SMART
Maak het niet ingewikkelder dan nodig is!
90
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekCompetentiemanagement
Einde van “Competentiemanagement”.
Als u doorklikt, komt u in het hoofdstuk “Voorbeelden van competenties”.
U kunt ook op home (het huisje) klikken om naar de hoofdindeling te gaan.
91
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Klik op een competentie
Besluitvaardigheid
Accuratesse
Anticiperen
Betrokkenheid
Collegialiteit
Creativiteit
Helikopterview
Informatie analyse
Initiatief
Innovatie
Integriteit
Klantgerichtheid
Kostenbewustheid
Luistervaardigheid
Mondelinge presentatie
Netwerkvaardigheid
Omgevingsbewustheid
Organisatiegevoeligheid
Overtuigingskracht
Plannen & organiseren
POP-gerichtheid
Probleemaanpak
Relaties onderhouden
Resultaatgerichtheid
Samenwerken
Schriftelijk presenteren
Schakelen
Sensitiviteit
Vakdeskundigheid
Voortgangscontrole
Zelfontwikkeling
Leidinggevenden:Aanspreken op gedrag
Aansturen organisatie
Beheersing operatiesDelegeren
Leiderschap (MK)
Leiderschap (HK)
MotiverenOntwikkelen medewerkers
Taakgericht aansturen
92
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Accuratesse
– langdurig en geconcentreerd omgaan met details
– hoofd- en bijzaken scheiden
– een goede afwerking verzorgen.
93
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Anticiperen
- tijdig kritische situaties herkennen
- tijdig inspelen op trends
- reacties en gevolgen inschatten.
94
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Besluitvaardigheid
- tijdig knopen doorhakken
- gecalculeerd risico nemen
- meningen en oordeelvorming stimuleren.
95
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Betrokkenheid
- er extra tegenaan gaan als het tegenzit
- collega's enthousiasmeren
- (extra) initiatieven nemen.
96
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Collegialiteit
- collega’s indien nodig helpen
- bijdragen aan een goede sfeer
- collega's aanspreken bij problemen.
97
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Creativiteit
- het loslaten van bestaande denkkaders
- innovatief functioneren
- originele oplossingen vinden.
98
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Helikopterview
- het behouden van het overzicht
- buiten grenzen van eigen team kijken
- afstand nemen om objectief te blijven.
99
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Informatie analyse
- complexe informatie ordenen
- verbanden leggen tussen...
- essenties uit een complex geheel halen.
100
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Initiatief
- kansen zien en actie ondernemen
- het voortouw nemen bij calamiteiten
- oplossingsgericht werken.
101
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Innovatie- nieuwe producten of diensten bedenken
- procedures of werkwijzen verbeteren
- nieuwe visies naar voren brengen.
102
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Integriteit
– zorgvuldig omgaan met persoonlijke of gevoelige informatie
– het voorkomen van belangen-verstrengeling
– het hanteren van sociaal aanvaarde normen en waarden.
103
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Klantgerichtheid
– nadrukkelijk rekening houden met de belangen van de klant
– mogelijkheden zoeken om de service te verbeteren
– het opbouwen van een goede relatie met de klant.
104
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Kostenbewustheid
– effectief inzetten van mensen en middelen
– het afwegen van kosten en rendement
– streven naar kostenreductie.
105
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Luistervaardigheid
– doorvragen en anderen de ruimte geven
– op non-verbaal gedrag reageren
– de kern halen uit mondelinge informatie.
106
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Mondelinge presentatie
– de taal spreken van de toehoorders
– een betoog helder opbouwen
– gebruik maken van goede hulpmiddelen.
107
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Netwerkvaardigheid
– het opbouwen van contacten met relevante personen
– samenwerkingsverbanden benutten
– het vormen van allianties / coalities.
108
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Omgevingsbewustheid
– het herkennen van en reageren op trends en ontwikkelingen in de markt
– het volgen van (politieke/technische /sociale etc.) externe ontwikkelingen
– het toetsen van het beleid aan veranderende externe behoeften.
109
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Organisatiegevoeligheid
– het tijdig toetsen bij de juiste partijen of er draagvlak is voor......
– rekening houden met effecten voor en belangen van anderen
– het juist hanteren van spelregels en procedures.
110
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Overtuigingskracht
– met beslistheid en enthousiasme ideeën/voorstellen inbrengen
– sterk kunnen argumenteren
– een standpunt goed kunnen verdedigen.
111
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Plannen en organiseren
– prioriteiten stellen
– zaken concreet regelen
– het afstemmen van mensen en middelen op doelen.
112
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
POP-gerichtheid (Persoonlijk OntwikkelingsPlan)
– het stellen van persoonlijke doelen
– het maken van een ontwikkelingsplan voor zichzelf
– gerichtheid op extra taken of verantwoordelijkheden.
113
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Probleemaanpak
– onderscheid maken tussen oorzaak, de kern van het probleem en de gevolgen
– hindernissen voortvarend aanpakken
– problemen als een uitdaging zien.
114
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Relaties onderhouden
– het onderhouden van contacten met voor de eigen functie zinvolle relaties
– het benutten van relaties op het juiste moment om steun en medewerking te verkrijgen
– tactvol en diplomatiek omgaan met meningsverschillen.
115
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Resultaatgerichtheid
– het leveren van resultaten binnen de afgesproken tijd
– ervoor zorgen dat doelstellingen worden gehaald
– acties initiëren en interveniëren bij stagnaties.
116
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Samenwerken
– zich inzetten om samen met anderen doelen te bereiken
– het delen van informatie met collega's
– het teamresultaat boven het persoonlijk belang plaatsen.
117
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Schriftelijk presenteren
– het schrijven van helder en begrijpelijk Nederlands
– teksten afstemmen op de doelgroep
– beknopt en feitelijk rapporteren.
118
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Schakelen
– adequaat inspelen op onverwachte onderwerpen/zaken
– in discussies snel om kunnen schakelen op wisselende onderwerpen
– soepel inspelen op veranderingen.
119
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Sensitiviteit
– het onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen
– bewustheid van gevolgen eigen acties
– oog hebben voor non-verbaal gedrag.
120
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Vakdeskundigheid
– ontwikkelingen volgen op het eigen vakgebied
– trends waarnemen en vertalen naar het eigen vakgebied
– het integreren van nieuwe kennis in bestaande toepassingen/procedures.
121
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Voortgangscontrole
– het tussentijds bewaken en aanspreken van anderen op de voortgang
– het signaleren van afwijkingen en daarop bijsturen
– het periodiek rapporteren aan betrokkenen.
122
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Zelfontwikkeling (b.v. POP-gesprek)
– regelmatig vragen naar persoonlijke feedback
– vragen om meer verantwoordelijkheid
– het zoeken en benutten van nieuwe kansen.
123
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Aanspreken op gedrag
– het geven van feedback
– medewerkers corrigeren bij ongewenst gedrag
– medewerkers helpen bij gewenst gedrag.
124
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Beheersing operaties
– overzicht houden in complexe situaties
– persoonlijk contact houden met sleutelfiguren
– op eigen gezag bijsturen waar dat nodig is.
125
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Delegeren
– medewerkers duidelijke opdrachten en bevoegdheden geven
– het geven van ontwikkelingsgerichte opdrachten
– het toewijzen van een deel van de eigen taken aan medewerkers.
126
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Leiderschap (midden kader)
– doelstellingen vertalen naar acties
– teams effectief aansturen
– beslissen waar het hapert.
127
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Leiderschap (hoger kader)
– het ontwikkelen van nieuwe doelen
– beleid afstemmen op ontwikkelingen (politiek, maatschappelijk, concurrenten, en vraag van klant/cliënt)
– bestuurlijke of organisatorische mechanismen effectief hanteren.
128
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Motiveren
– inspireren met ‘schouderklopjes’ en positieve feedback
– duidelijk maken waar medewerkers aan bijdragen
– intrinsieke motivatie bevorderen door mensen vooral met hun sterke competenties te laten werken.
129
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Aansturen organisatie
– lange termijn-beleid vertalen naar operationele doelen
– bewaken van resultaten van operationele doelen
– aansturen vanuit een (geformuleerde) toekomstvisie.
130
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Ontwikkelen van medewerkers
– medewerkers coachen en on-the-job trainen
– hen stimuleren om na te denken over hun loopbaan
– het aanbieden van leerfaciliteiten.
131
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Taakgericht aansturen
– medewerkers duidelijke opdrachten en bevoegdheden geven
– SMART gerichte resultaten afspreken
– bevorderen dat medewerkers succes boeken.
132
Het competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekHet competentiegesprekVoorbeelden van competenties
Einde van “Voorbeelden van competenties”.
Klik op home (het huisje) om naar de hoofdindeling te gaan.