I. M u:1. L do chn tiCng ngh thng tin ang la mt trong nhng nganh then cht trong qua trinh cng nghip hoa hin ai hoa t nc. Vic trin khai nghin cu cac cng trinh khoa hoc va a vao thc t ng dung gop phn giai phong sc lao ng con ngi, tit kim thi gian, nng cao hiu sut cng vic la mt vic lam ht sc co y nghia trong giai oan nay.Bi ton nhn dang ch vit tay xut hin cch y kh lu v vn lun thu ht c nhiu s quan tm, nghin cu ca cc nh khoa hc. xut hin nhiu ng dng thng mi thc hin nhn dng ch ty theo tng yu cu c th, c th k ra mt s sn phm tiu biu nh: OmniPage, FineReader...... Vit Nam, vic nghin cu xy dng cc h nhn dng ch ting Vit cng c bt u rt sm. Hin ti trong lnh vc nhn dng ch in c mt s sn phm thng mi vi cht lng tt nh VnDOCR ca Vin Cng Ngh Thng Tin, ImageScan ca CadPro. Ngoai ra con co mt s tai nghin cu khoa hoc v nhn dang s va ch vit tay c thc hin bi nhiu nhom tac gia, vi nhiu muc ich ng dung khac nhau ma ta co th k tn mt s nhom tiu biu nh nhm nghin cu : Hunh Hu Lc, Lu Quc Hi, Nguyn Thanh Bnh v inh c Anh V, Khoa Khoa Hc v K Thut My Tnh, i hc Bch Khoa Tp.HCM, nhm nghin cu : Phm Anh Phng, Ng Quc To, Lng Chi Mai vi ti : Trch chn c trng wavelet Haar kt hp vi SVM cho vic nhn dng ch vit tay Ting Vit, hoc tai Nhn dang phiu tra li trc nghim va co nhn dang ch s vit tay da trn mang Noron cua nhom tac gia : Trm Quc Thun, Chu Kin tai, trng ai hoc M TpHCM..Ngy nay, nn gio dc o to nc ta ngy cng pht trin, lng hc sinh- sinh vin cc trng ngy cng gia tng, v danh sch th sinh d thi trong cc k thi cng tng ln theo . Do vy, im sau mi t thi nu c nhp bng th cng vo c s d liu th s khng m bo c tnh chnh xc, mt rt nhiu nhn cng, thi gian. Hin nay, co mt s trng a nghin cu, trin khai h thng nhn dang im s mt cach t ng trn bang im thi va at c mt s kt qua kha quan. Vi du nh trng ai hoc M TpHCM, ai Hoc Kinh T, Cao ng Bach Vit, ai hoc Tn c Thng Vi phng phap thc hin da trn vic nhn dang cac s c t va cac s vit tay.

Hinh 1 : Phiu im mu nhn dang bng cach t s va nhn dang s vit tay Tuy nhin vi cac s c t thi cung oi hoi nhiu thi gian cho vic t tng s, tin trinh nhn dang cung bi anh hng v mt thi gian do vic phai quet qua ht cac s. Con nu chi nhn dang s vit tay thi cha u, ngi vit co th vit nhm trong qua trinh chm im. Thm na la h thng cu cha ap ng y u trng hp im s la le. Vi nhng ly do a nu ra, ta thy cn thit nghin cu kt hp vic nhn dang s va ch s vit tay ma khng cn dung phng phap t cac s, ap dung cho vic nhn dang bang im thi trong o co thm nhn dang im s le. Giai quyt vn trn se em lai cac li ich sau khi a vao ng dung thc t: Gim lng nhn cng nhp im. chnh xc cao. Tit kim thi gian, cng sc. Do c phn thng k nn gip ngi qun tr h thng d dng gim st tin trnh nhp im, gip a ra cch gii quyt ph hp khi c sai st xy ra.T hin trng v nhng c im nu trn, chng ti xin c xut hng nghin cu lun vn l: Nghin cu nhn dng s va ch s vit tay Ting Vit trn bang im thi s dung mang Noron nhn tao.

2. Mc ch nghin cu (cc kt qu cn t c). Tm hiu v nghin cu cc c s l thuyt, cng nh cc k thut nn tng gii quyt bi ton nhn dng tng qut. xut p dng mng Nron nhn tao thc hin cc thut ton x l nh v nhn dng s va ch s vit tay Ting Vit. Ci tin v xut ra cc thut ton mi trong qu trnh nghin cu. Xy dng c h thng nhn dng s va ch s vit tay Ting Vit trn bang im thi da vo mng Neuron nhn tao. H thng c thit k h tr vic nhn dang s va ch s vit tay trn bang im thi qua mang cung nh quan ly d liu sinh vin. 3. i tng v phm vi nghin cu Lun vn tp trung nghin cu va ng dung mang Noron nhn tao xy dng mt ng dung nhn dang s va ch vit tay theo ung qui inh bang im thi mu. Cac qui inh v bang im thi mu bao gm: ch vit tay phai ro rang, anh bang im thi c scan phai ngay ngn, am bao sang cua anh Vic nhn dang ch vit tay y tin hanh cu th tng ng vi cac s t 0 n 10 c vit tay, trong o co nhn dang cac s le nh :1.5, 2.5, 3.5 va cac ch s tng ng nh : mt, mt nm, hai, hai nm.4. Phng php nghin cu t c mc tiu ra, chng ti quan tm n vic nghin cu l thuyt im nh, cc thut ton rt trch, x l im nh, mng Neuron v cc phng php nhn dng ch vit hin nay. ng thi xut mt s gii php ci tin phng php ang s dng.

Hinh 2 : Bang im thi mu

4.1. C s d liu:- C s d liu bao gm cac mu t va s c ly t b mu co sn MNIST. Trong qua trinh tin hanh nhn dang, nu mu nay la mi thi chng trinh se hoc va lu tr vao c s d liu mu.- Bn canh o cung bao gm vic thit k c s d liu cho h thng quan ly im thi cua sinh vin.4.2 D kin bc chnh thc hin nhn dng ch vit tay trong ti ny:

Thu nhn hnh nhXac inh toa vung cn nhn dangPhn tch nh tm tMng Neuron nhn dng tHu x l d liuC s d liu muTin x ly anhC s d liu quan ly SV

Hinh 3 : S tng quat qua trinh nhn dang s va ch vit tay Ting Vit trn bang im. 4.2.1 Thu nhn hinh anhBang im sau khi c chm im se c a vao may scanner thu nhn anh sau o tin hanh nhn dang. Bang im c nhn dang phai ung theo dang mu qui inh.4.2.2 Tin x ly anhGiai on tin x l vn bn l giai on quan trng, qu trnh ny nh hng trc tip n chnh xc ca qu trnh nhn dng, tuy nhin n cng lm tng thi gian chung ca c h thng. Giai oan nay bao gm vic loc nhiu, lam xam anh, nhi phn hoa anhKy thut s dung cho giai oan nay bao gm ng dung lc mc xam Histogram va phng phap nhi phn hoa Ostu.4.2.3 Xac inh toa vung cn nhn dang Bc nay c thc hin duy nht cho ln u chay chng trinh ta tim ra toa dong va ct nhng ni cn nhn dang cua bang im mu. Vic xac inh toa da trn cac im nhn dang gc cua bang im.

Hinh 4 : Toa vi tri cac im cn nhn dang theo hang

Hinh 5 : Toa vi tri cac im nhn dang theo ct

Hinh 6 : Xac inh toa nhn dang4.2.4 Phn tch nh tm tAnh sau khi a xac inh toa cac vung cn nhn dang, ta tin hanh qu trnh phn tch nh tm t bao gm cc bc sau: Xac inh vung chui t va s cn nhn dang . Tch chui t, chui s ra khi nh. Tch cc t, cc s ra khi chui t, chui s.Da vao cac im toa nhn dang kt hp vi giai thut do tim cac bin cua vung anh tin hanh xac inh vung anh cn c x ly cho bc tip theo.

Hinh 7: Xac inh loai bo ng bin cua anh nhn dang

Hinh 8: Tach t ra khoi chui tThut ton s dng tch t ra khi vn bn da trn lc chiu doc (Vertical projection Histogram) kt hp c tnh bin v sng ca cc pixel.4.2.5 Mng Neuron-m nhn dng t

Lp n Lp u voim nhim nhim nhim nh0 hoc 10 hoc 10 hoc 10 hoc 1 Lp u raLun vn thc hin nghin cu mng truyn thng feed-forward bao gm nhiu lp cc n v x l phi tuyn (non-linear processing unit) MLP (MultiLayer Perceptron) cung thut toan lan truyn ngc tin hanh nhn dang cac t c a vao t anh.

Hinh 9 : M hinh mang Noron nhn dang s va ch s vit tay Ting vitLp u vo gm cac neural nhn gi tr nh phn(0,1) ca cac thnh phn ca vct tng ng. d liu c vc t ha t ma trn im nh k t bng phng php chia li.Lp n gm cac neural, s neural ny c quyt nh t nhng kt qu ti u v gi tr li c s trong qu trnh hun luyn.Lp u ra gm cac neural a ra gi tr nh phn(0,1) tng ng vi cac t mu trong c s d liu mu.4.2.6 Hu x l d liu Sau khi qu trnh nhn dng t a ra kt qu ta tin hnh so khp im s v im ch cho ph hp. Cui cng l thao tc ghi nhn im s vo bng im c lu trn my tnh.

II. Ni dung:Lun vn hng n qu trnh thu nhn i chiu gi tr nh ca phiu im thi,qua thc hin vic thc hin nhn dng ch vit tay ting Vit vi nhng ci tin mi hiu qu hn. D kin lun vn s bao gm cc chng sau:Chng 1: TNG QUAND kin s trnh by mt s ni dung sau: Dn nhp, gii thiu l do chn ti. Mc ch v phng php nghin cu ca ti. Nhng ng gp ca ti. B cc lun vn.Chng 2: C S L THUYTD kin s trnh by mt s ni dung sau: Gii thiu tng quan v im nh. Gii thiu mng Neuron nhn to. Gii thiu tnh hnh nghin cu trong v ngoi nc. Trnh by chi tit cc thut ton, gii thut ca qu trnh nhn din s va ch s vit tay Ting Vit trn bang im thi.Chng 3: THC NGHIMD kin s trnh by mt s ni dung sau: Gii thiu v ng dng, phn mm v phn cng trong qu trnh thc nghim. Kt qu ca cc bc tin hnh thc nghim. Xy dng c ng dung nhn dang s va ch vit tay Ting Vit cho bang im thi. So snh vi kt qu ca cc nghin cu trc . Kt lun rt ra t kt qu thc nghim .

Chng 4: KT LUND kin s trnh by mt s ni dung sau: Kt qu t c ca lun vn. xut kin ngh.III. Kt lun: ti gii thiu tun t v nhn dng s va ch s vit tay Ting Vit. Xy dng c ng dng thc hin vic nhn dng. Tin hnh thc nghim trn mu bang im thi c th. trnh by cc gii thut tng ng thc hin qu trnh nhn dng. Trong c nhiu ci tin tt hn so vi cc cng trnh nghin cu trc . ng gp thm mt phng php mi trong khoa hc nhn dng.

IV. Danh mc cc ti liu tham kho: [1]. Nguyn Quang Hoan. X l nh. Hc vin cng ngh bu chnh vin thng, 2006.[2]. Lng Mnh B, Nguyn Thanh Thu. Nhp mn x l nh s. Nh xut bn Khoa hc v K thut, 2006.[3]. Nhp mn Tr Tu Nhn to,Hc vin cng ngh Bu chnh Vin Thng, 2007. [4]. Nguyn nh Thc. Tr tu nhn to, mng nron phng php v ng dng. Nh xut bn Gio Dc - 2000.[5]. Ng Quc To, Phm Vn Hng. Xy dng tham s cho mng nron lan truyn ngc. K yu hi tho Quc gia, Thi Nguyn 8-2003. [6]. Ng Quc To. Nghin cu phng php nhn dng ch vit tay hn ch trc tuyn. ti nghin cu c s m s CS04.09 Vin CNTT, 2004.[7]. L Hoi Bc, L Hong Thi. Neuron Network & Genetic Algorithm in Application to Handwritten Character Recognition, Tp ch Tin hc v iu khin hc, Tp 17, s 4, 2001.[8]. Phm Anh Phng, Ng Quc To, Lng Chi Mai. Trch chn c trng wavelet Haar kt hp vi SVM cho vic nhn dng ch vit tay ting Vit.[9]. H m, Mng Neuron v ng dng. Nh xut bn khoa hc k thut, 2001.[10]. L Xun Trng, Trm Quc Thun, Chu Kin tai. Nhn dang phiu tra li trc nghim va co nhn dang ch s vit tay da trn mang Noron [11]. William K.Pratt, Digital Image Processing, John Wiley & Sons 2001.[12]. CHRISTOPHER M. BISHOP(1995), Neural Networks for Pattern Recognition.pdf, CLARENDON PRESS OXFORD, UK.[13]. Robert Fuller. The Perception Learning Rule Tutorial. Institute for Advanced Management Systems Research Department of Information Technologies, 4-2010.[14]. N. K. Kasabov, J. S. Kim, A. R. Gray, M. J. Watts. FuNN - A Fuzzy Neural Network Architecture for Adaptive Learning and Knowledge Acquisition. Department of Information Science University of Otago, P.O.Box 56, Dunedin, New Zealand Abo Akademi University.[15]. Arnold F. Shapiro. The Merging of Neural Network, Fuzzy logic, and Genetic Algorithm. SoA 2002 Spring Meeting.[16]. Chin-Teng Lin, Chang-Mao Yeh, Jen-Feng Chung, Sheng-Fu Liang and Her-Chang Pu. Support-Vector-Based Fuzzy Neural Networks.[17]. Puyin Liu, Hongxing Li. Fuzzy Neural Network theory and application. Series in Machine Perception and Artificial Intelligence Vol.59. World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd, 2004.

V. D kin k hoch thc hin:STTNi dungThi gian thc hin

1Nghin cu l thuy t7/10/2011 - 15/1/2011

2Thc hin ti19/1/2012 -20/04/2012

3Vit bo co hiu chnh21/04/2012 - 30/05/2012

KIN CA GIO VIN HNG DN NGI LP CNG (K ghi r h tn) (K ghi r h tn)

TS. L Xun Trng Nguyn Ph Li

XC NHN CA TRNG TIU BAN CHM CNG(K ghi r h tn)

8