DE Conferentie 2010, dag 2, sessie 9: Jeroen van der Vliet, "Erfgoed, standaarden en de Digitale...
-
Upload
digitaal-erfgoedconferentie -
Category
Documents
-
view
573 -
download
1
Transcript of DE Conferentie 2010, dag 2, sessie 9: Jeroen van der Vliet, "Erfgoed, standaarden en de Digitale...
Erfgoed, standaarden en de Erfgoed, standaarden en de Digitale Collectie NederlandDigitale Collectie Nederland
Jeroen van der VlietJeroen van der Vliet
Wat is open erfgoed eigenlijk?
Stichting Open Monumentendag
digitaal
Als je het digitale erfgoed aan elkaar knoopt, dan krijg je:
Omvang (fysiek) cultureel erfgoed
musea: ca. 44 miljoen objecten (MUSIP/Collectiebalans 2008)archieven: ca. 600 km of 3,6 miljard pagina's (Alles uit de kast 1998)wetenschapsbibliotheken: ca. 9 miljoen items (Alles uit de kast 1998)monumentenzorg: 42.792 gemeentelijke en 61.037 rijksmonumenten en archeologie: 12.996 archeologische terreinen (Erfgoedbalans 2009) beeld en geluid: 1.500.000 uur (NORAA, Schatgraven in de regio 2006)
Alles digitaal kost naar schatting minimaal 150.000 levensjaren!
Doel van digitalisering
Waarvoor?
Toegankelijkheid voor het publiek 26%Conservering 23%Wetenschappelijk onderzoek 18%Educatie 16%Communicatie 14%Anders 3%
Bron: DEN, De Digitale Feiten 2008
Het ICT-register voor het cultureel erfgoed (Kennisbank)
• handreiking voor succesvolle inzet van ICT door een erfgoedinstelling, bijvoorbeeld bij digitalisering van de collectie of het opzetten van digitale dienstverlening, bijv. een website
• biedt een gestructureerd overzicht van nationale en internationale ICT-standaarden (180+) en andere kwaliteitsinstrumenten, inclusief verwijzingen naar documentatie, sjablonen en voorbeeldprojecten
• te vinden op www.den.nl/register
Eén manier is het gezamenlijk gebruik van standaarden
• een set van minimale eisen voor digitalisering van erfgoed• beschrijft ‘basic practice’ en gaat uit van het ICT-register van
DEN• gebaseerd op de kennis en praktijk van erfgoedprofessionals• open standaarden (helaas lukt dit nog niet altijd)• uitgangspunt is zelfregulering en evaluatie door het
erfgoedveld• belangrijk leidraad bij subsidie-aanvragen én beoordelingen• volgens ‘pas toe of leg uit’-principe• in 2010 tussentijdse evaluatie, discussie op wiki.den.nl
DE BASIS: Bouwen Aan Succesvolle ICT-Strategie
Wat is inmiddels opgenomen?2K, AIFF, CSS, D10, Dublin Core, ECIRGB, GML, HTML, HTTP, JPEG, JPEG2000, Kodak Greyscale 013, MacBeth Colorchecker, MPEG-2, MPEG-4, MP3, NAP, OAI-PMH, OAIS, QuickTime, RD, SRU/SRW, TIFF, (TEI), TRAC, UTF-8, URI, WAV, XML
Wat staat er nog in de wacht?• toegankelijkheid (WCAG en/of Kwaliteitsmodel Webrichtlijnen)• PDF/A • semantisch web-toepassingen (RDF)• 3D-visualisaties
DE BASIS: Bouwen Aan Succesvolle ICT-Strategie
casus: is digitaal erfgoed ook vindbaar op het Web?
op zoek naar informatie overTamme Beth IJsbrandsz.
of Tamme Beth YsbrandszTa?me Bet? ?sbrands*Tamme Beth
wat weten we?leefde in tweede helft 18de eeuw, in Amsterdam, was reder/koopman
Gezocht op "tamme beth" en 50 treffers retour.
GoogleMaar is alles ook bruikbaar? Een selectie ...
www.google.nl/search?q="tamme+beth"
Google scant oude boeken en maakt die
Google Booksop trefwoorden doorzoekbaar ...
books.google.nl
... dankzij tekstherkenning of OCR, hier als "plat" tekstbestand;
The Internet Archiveeffectief maar de tekst staat nog wel vol met "lees"-fouten.
www.archive.org
Ook een database is goed indexeerbaar voor
De VOC-site (particulier initiatief)zoekmachines, tenminste als ...
www.vocsite.nl
... elke bron of pagina een
Maritieme Kalender (Scheepvaart Museum Amsterdam)eigen URL heeft.
www.scheepvaartmuseum.nl/collectie/maritieme-kalender
Een "platte" tekst zoals HTML: daar kunnen alle
Texelse genealogie (particulier initiatief)zoekmachines probleemloos mee uit de voeten.
home.hccnet.nl/mwk/
Tsja, wel de juiste naam, maar niet
Facebookvan de persoon die we zoeken ...
www.facebook.com
is dit alles?
Niet gevonden omdat de bronnen geen eigen URL hebben,
Maritiem Digitaaldie is er wel, maar zit verstopt in de pagina zelf ...
www.maritiemdigitaal.nl
Zou er nou echt niets te vinden zijn?
Archiefbank (Stadsarchief Amsterdam)www.stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/
A-ha! Wel een URI via het afbeeldingsnummer,
Archiefbank (Stadsarchief Amsterdam)maar de plaatjes hebben geen metadata ...
www.stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/
Metadata helpt afbeeldingen doorzoekbaar
Archiefbank (Stadsarchief Amsterdam)te maken, handig als spelling soms anders is ...
www.stadsarchief.amsterdam.nl/archieven/archiefbank/
Beschrijf gescande teksten en afbeeldingen en koppel
Dataset Archief van de Waterschoutde data aan het object via een unieke identifier, bijv. img.
staat nog op de computer van de spreker
Toevalstreffer? Dankzij de juiste karakterset (UTF-8) is
Google Images / Museovirasto (Finland)deze Finse pagina goed indexeerbaar en ook leesbaar.
images.google.nl / www.nba.fi
• zet uw digitale collectie op internet (HTTP)• elk object en beschrijving is via een eigen webadres (URI) te
vinden• zorg voor beschrijving (metadata: Dublin Core) en structuur
(XML)• tekst is machine-leesbaar (niet-westerse en speciale
leestekens: UTF-8)• scheid vormgeving van inhoud (X/HTML, CSS)• maak koppelingen met andere websites; biedt mogelijkheid
databases te doorzoeken (en doe dat ook voor uw eigen gegevens); werk samen met portals en thema-websites (OAI-PMH, SRU)
• stel altijd de gebruiker centraal (usability test)• maak hergebruik mogelijk, wees duidelijk wat mag (Creative
Commons)• maak uw website voor iedereen toegankelijk (webrichtlijnen)
Hoe maak ik mijn collectie beter vindbaar en bruikbaar?