11

DE BTW ONDER SPANNING: TRENDS EN ONTWIKKELINGEN

De toekomst van de btw

‘Op de helling’?

Ad van Doesum

Op de helling…

Programma

33

1. Btw is top!

2. Btw gaat bergafwaarts!

3. Op de helling: De toekomst van de btw

4. Tarieven

5. Vrijstellingen

Btw is top!Enkele aan de btw toegeschreven voordelen

• Belastingdruk wordt over gehele maatschappij verdeeld

• Hoge opbrengst bij laag tarief

• Stabiliteit van de belasting

• Gunstig voor groep en werkgelegenheid (arbeid niet belast)

• Lage perceptiekosten

• Lage inningskosten

• Draagkracht?4Wereldwijde trend: Verschuiving naar indirecte belastingen

Programma

55

1. Btw is top!

2. Btw gaat bergafwaarts!

3. Op de helling: De toekomst van de btw

4. Tarieven

5. Vrijstellingen

Btw bergafwaartsEnkele tekortkomingen van en bedreigingen voor het btw-systeem

1. Harmonisatie niet voltooid

2. Regelgeving complex

3. Btw werkt niet neutraal

4. Btw is fraudegevoelig

5. Btw kan technologische ontwikkelingen niet bijhouden

66

Btw bergafwaartsEnkele gevolgen van tekortkomingen en bedreigingen van de btw

Overheid

1. Mislopen belastingopbrengsten

2. Hogere kosten controle

Ondernemers

1. Rechtsonzekerheid / rechtsongelijkheid/ verstoring concurrentieverhoudingen

2. Hoge nalevingskosten ondernemers

77

Katalysators

1.Economische groei door een eengemaakte markt

2.Toename e-commerce

3.Demografische ontwikkelingen

4.Verschuiving naar indirecte belastingen

Programma

88

1. Btw is top!

2. Btw gaat bergafwaarts!

3. Op de helling: De toekomst van de btw

4. Tarieven

5. Vrijstellingen

Mededeling Commissie 2011 (‘White Paper’)Prioriteitsgebieden en doelstellingen

Solide en Fraude-

bestendig

Efficient

en

Neutraal

EenvoudigCOM(2011)851

928 May 2013The Future of VAT

De toekomst van de btwEnige initiatieven ter vereenvoudiging van de btw

• Explanatory notes 2015 wijzigingen

• One Stop Shop breder toepassen (uitwerking plannen na 2015)

• EU VAT Web Portal

• Harmoniseren btw-aangifte (voorstel COM 2013-721)

• Harmoniseren andere verplichtingen (uitwerking plannen na harmoniseren btw-aangifte)

Eenvoudig

De toekomst van de btwEnige initiatieven om de btw solide en fraudebestendig te maken

• Quick reaction mechanism (Richtlijn 2013/42/EU, art. 199bis Btw-Richtlijn)

• Onderzoek haalbaarheid cross-border audits

• Onderzoek intensievere samenwerking derde-landen

Solide en Fraude-

bestendig

Eenvoudig

De toekomst van de btwEnige initiatieven in verband met de efficiëntie en de neutraliteit

• Vrijstellingen opschonen (gradueel afschaffen)

• Centrale bindende lijst van goederen en diensten die in de lidstaten onder verlaagde tarief vallen

• Tariefstructuur herbeoordelen

Solide en Fraude-

bestendig

Efficient

en

Neutraal

Eenvoudig

Programma

1313

1. Btw is top!

2. Btw gaat bergafwaarts!

3. Op de helling: De toekomst van de btw

4. Tarieven

5. Vrijstellingen

Tarieven

• Normale tarief (art. 97 Btw-RL)

– Min. 15%

• Verlaagde tarieven (art. 98 Btw-RL)

– Max. 2 verlaagde tarieven– Bijlage III Btw-RL– Min. 5%

• Bijzonder verlaagd tarief (bijv. art. 110, 114, 128 Btw-RL)

• Nultarief (bijv. Art. 138 Btw-RL)

– Vrijstelling met recht op aftrek (vgl. art. 169 Btw-RL)

14

Het rechtskarakter en de indirecte vorm van de btw

Consumptiefverbruik

Bestedingen doorparticulieren

Leveringen vangoederen endiensten tegenvergoeding

Leveringen van goederenen diensten tegenvergoeding door ondernemers

15Verlaagde tarief: strikt uitleggen

TarievenHuidige tariefstructuren lidstaten

4

2,1

4,8

4

3

6

9

15

7

9

6,5

10

5,5

5

9

10

5

12

5

6

5

5

6

10

5

6

5

9,5

10

10

6

5

12

13

10

13

13,5

9

9

12

18

7

8

13

9

14

12

21

20

21

25

19

20

23

21

20

25

23

22

19

21

21

15

27

18

21

20

23

23

24

22

20

24

25

20

0 5 10 15 20 25 30

Belgium

Bulgaria

Czech

Denmark

Germany

Estonia

Greece

Spain

France

Croatia

Ireland

Italy

Cyprus

Latvia

Lithuania

Luxembourg

Hungary

Malta

Netherlands

Austria

Poland

Portugal

Romania

Slovenia

Slovakia

Finland

Sweden

UK

Normale tarief

Verlaagde tarief 2

Verlaagde tarief 1

Bijzonder verlaagd tarief

Gemiddelde normale tarief: 21,5Bron: European Commission: VAT rates applicable in the EU Member States

TarievenEnkele motieven lage tarieven

1. Draagkracht– Bijvoorbeeld: eerste levensbehoeften (thans: alle levensmiddelen)

2. Menselijk leed niet te zwaar belasten– Bijvoorbeeld: geneesmiddelen

3. Beperking druk sociaal-culturele sfeer, onderwijs– Bijvoorbeeld: bioscopen, musea

4. Cumulatie btw verzachten– Bijvoorbeeld: kunstvoorwerpen (in- en uit btw-sfeer)

5. Versterking sectoren– Bijvoorbeeld hotelsector, landbouwsector

6. Stimuleren werkgelegenheid– Bijvoorbeeld arbeidsintensieve diensten

7. Afremmen of stimuleren gebruik bepaalde prestaties– Bijvoorbeeld boeken, geen laag tarief alcoholica

8. Beperken risico’s fraude– Bijvoorbeeld: restaurantdiensten, restauratie en cateringdiensten

9. Verlichten verstoring verstorend effect IB– IB maakt niet werken aantrekkelijk: aan werk complementaire prestaties laag belasten

17

TarievenEnige effecten verlaagde tarieven

• Indelingsproblemen Discussies reikwijdte verlaagde tarief, eenheid van prestatie– Rechtszekerheid

• Administratieve lasten

• Inningskosten

• Verstorende effecten verlaagde tarief– Tarief bepaalt keuze voor goed of dienst: welvaartsverlies– Uitschakelingseffecten: commissionair: 6%, agent 21%– Rem op productinnovatie– Tariefshopping / grenseffecten: gedetailleerde regelgeving

• Verlaagde tarieven niet doelmatig om veronderstelde doelen te bereiken

Verlaagdtarief

Normaaltarief

Normaaltarief

TarievenUniformeren en harmoniseren

19

Land A Land B

Tarief 1 Tarief 2Tarief 1

Uniformeren Harmoniseren

Tarief 2Tarief 1

TarievenTarieven op de helling? Moet dat? Hoe dan?

20

Programma

2121

1. Btw is top!

2. Btw gaat bergafwaarts!

3. Op de helling: De toekomst van de btw

4. Tarieven

5. Vrijstellingen

Het rechtskarakter en de indirecte vorm van de btw

Consumptiefverbruik

Bestedingen doorparticulieren

Leveringen vangoederen endiensten tegenvergoeding

Leveringen van goederenen diensten tegenvergoeding door ondernemers

22Vrijstellingen: strikt uitleggen

Vrijstellingen

1. Verplichte vrijstellingen zonder aftrek

2. Verplichte vrijstellingen met aftrek• Nultarief• Externe neutraliteit (bijv. financiele diensten aan non-EU

afnemers)

3. Optionele vrijstellingen / keuze voor belaste prestatie• Bijv. onroerend goed

4. ‘Oneigenlijke vrijstelling’: buiten reikwijdte btw geplaatst• Publiekrechtelijke lichamen• Overgang algemeenheid van goederen / diensten• Bijzondere regelingen (ko-regeling, landbouwregeling)

VrijstellingenEnige motieven vrijstellingen

1. Correcties op ruime definitie ondernemer– Bijvoorbeeld: prestaties sportorganisaties aan leden

2. Correcties op ruime definitie levering / dienst– Bijvoorbeeld: levering van geld

3. Beperken cumulatie– Bijvoorbeeld onroerend goed

4. ‘Difficult to tax’– Bijvoorbeeld: financiële prestaties

(vgl. HvJ 19 april 2007, nr. C-455/05 (Velvet Steel), V-N 2007/21.18)

5. Onderworpen aan een andere belasting– Verzekeringen, kansspelen

6. Stimuleren gebruik bepaalde prestaties i.v.m. positieve externe effecten– Bijvoorbeeld: sociaal-culturele instellingen

7. Toegankelijkheid zorg / verminderen kosten zorg– (vgl. HvJ 18 november 2010, nr. C-156/09 (Verigen), V-N 2010/59.22)

8. Elimineren vrijstelling politiek moeilijke boodschap24

VrijstellingenEen effect van vrijstellingen: cumulatie

OndernemerA

OndernemerB

ConsumentOndernemer

C

Belast BelastVrijgesteld

Prijs

Btw over prijsPrijs

Niet aftrekbarebtw (verborgen btw) Verborgen btw

Prijs

Btw over prijs

Btw over verborgen btw

Cumulatie: btw over btw!

Geen aftrekrecht!

25

VrijstellingenEnige andere effecten van vrijstellingen

• Afbakeningsproblematiek

• Pro-rata berekeningen

• Verstoring inkoopkeuze / neiging tot ‘inbesteden’ (‘doe-het-zelf-effect’)

• Vermindering beloning gebruik productiefactoren– Indien aftrekbare btw niet kan worden doorberekend

• Verstoring internationale handel (schending bestemmingslandbeginsel)– Indien niet aftrekbare btw wel wordt doorberekend

• Uitlokken belastingontwijking

VrijstellingenVrijstellingen op de helling? Moet dat? Hoe dan?

27

Dank voor uw aandacht

• Tot straks in de workshop!