De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen
-
Upload
uma-wagner -
Category
Documents
-
view
55 -
download
0
description
Transcript of De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen
![Page 1: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/1.jpg)
De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen
Prof. dr. Lesley HustinxVakgroep Sociologie UGent
Studiedag ‘Samen Zorg Dragen Voor Elkaar’Project ‘Anders Ouder Worden’, Cera – Lucas
29 september 2011
![Page 2: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/2.jpg)
Opbouw presentatie
• Ouderen in vgl met jongere generaties• Betekenis vrijwilligerswerk voor ouderen• Waarom participeren ouderen niet?• Vrijwilligerswerk en kwetsbare ouderen
Definitie vrijwilligerswerkOnbetaalde en onverplichte activiteiten voor anderen/de bredere samenleving in georganiseerd verband
![Page 3: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/3.jpg)
Vrijwilligerswerk ouderen
In vergelijking met jongere generaties …– nemen ouderen minder deel aan vrijwilligerswerk – maar zijn ouderen meer actieve vrijwilligers– hebben ouderen andere motieven– engageren ouderen zich in andere organisaties (en
nemen andere taken op)
• Er is een grote bereidheid tot deelname bij niet-participerende ouderen (vrijwilligerspotentieel)
![Page 4: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/4.jpg)
(Erlinghagen & Hank, 2006)
![Page 5: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/6.jpg)
Twee perspectieven
• Productiviteit– De kost van de vergrijzing– ‘Productive ageing’: nog steeds productief via
onbetaalde activiteiten• Integratie en welzijn– Bepaalde posities bevorderen integratie– Vrijwilligerswerk heeft positieve invloed op
‘psychosociale bronnen’ individu
![Page 7: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/7.jpg)
(Erlinghagen & Hank, 2006)
![Page 8: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/8.jpg)
Van Willigen (2000)
![Page 9: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/9.jpg)
Van Willigen (2000)
![Page 10: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/10.jpg)
Vrijwilligerswerk en welzijn
Wondermiddel!(en hoe meer, hoe beter!)
Persoonlijk welbevinden
LevensduurGezondheid
Tevredenheid met levenLevenskwaliteit
Fysieke conditie
Gemoedstoestand Zelfrespect
Vertrouwen
![Page 11: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/11.jpg)
Verklaringen
1. Activiteit theorie2. Roltheorie3. Continuïteitstheorie 4. Socio-emotionele selectiviteitstheorie5. Sociaal model van
gezondheidspromotie
![Page 12: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/12.jpg)
Waarom participeren ouderen niet?
• Ideale leefstijl versus ‘serious leisure’ (Stebbins, 1996)
= ‘niet willen’• Vrijwilligerswerk (én bereidheid):
‘dominante status model’= ‘niet kunnen’
![Page 13: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/13.jpg)
(Erlinghagen & Hank, 2006)
![Page 14: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/14.jpg)
(Erlinghagen & Hank, 2006)
![Page 15: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/15.jpg)
Waarom participeren ouderen niet?
• Ideale leefstijl versus ‘serious leisure’ (Stebbins, 1996)
= ‘niet willen’• Vrijwilligerswerk (én bereidheid):
‘dominante status model’= ‘niet kunnen’
≅ kwetsbaarheid bij ouderen
![Page 16: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/16.jpg)
Tilburg Frailty IndicatorFysieke kwetsbaarheid Psychische kwetsbaarheid Sociale kwetsbaarheid
• slecht lopen• slecht evenwicht
kunnen bewaren• lichamelijk moe zijn• slecht horen • slecht zien • weinig tot niet
wandelen • ongewenst
gewichtsverlies • weinig handkracht
hebben
Minstens 4 van deze kenmerken
• geheugenklachten• sombere gevoelens • angstige gevoelens of
nervositeit • gevoelens van
hulpeloosheid (slecht in staat zijn met problemen om te gaan)
Minstens 2 van deze kenmerken
• alleen wonen• gemis aan contacten • gemis aan steun
Minstens 2 van deze kenmerken
Bron: SCP (2011). Kwetsbare ouderen in de praktijk. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)
Opeenstapeling en wisselwerking
![Page 17: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/17.jpg)
Vrijwilligerswerk en kwetsbare ouderen
• Positieve invloed vrijwilligerswerk (nog) sterker voor groep kwetsbare ouderen
• Vrijwilligerswerk zowel preventieve als remediërende rol– Preventie:
zorgen dat mensen al op vroegere leeftijd aan vrijwilligerswerk beginnen (continuïteitstheorie)
– Remedie:toegankelijkheid vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen verhogen
![Page 18: De betekenis van vrijwilligerswerk voor kwetsbare ouderen](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062517/56813631550346895d9dac38/html5/thumbnails/18.jpg)
Vrijwilligersbeleid voor (kwetsbare) ouderen
• Vrijwilligerspotentieel niet gerealiseerd!• Jong geleerd is oud gedaan• Rekrutering• Maatwerk• Integrale kwaliteitszorg en ‘derde partijen’
Spanningsveld: Té sterke instrumentalisering ondermijnt
intrinsieke kwaliteit en impact vrijwilligerswerk!